Transcript Slide 1
بسم هللا الرحمن الرحیم بررسی سالمت در دوره سالمندی مراقبت های اساسی و پایه در سالمندی Basics of geriatric cares دکتر خلیل نوکهن اهوازی MPHسالمندی مشهد شهریور 93 2 مقدمه پدیده سالمندی یک روند تكاملی تدریجی است كه از زمان تشکیل و تقسیم نطفه شروع و تا مرگ ادامه می یابد و طی آن ظرفیت رشد ،تقسیم و عملكرد سلولي از بین می رود و درنهایت منجر به مرگ می گردد. پیری به عنوان آخرین دوره زندگی دنیایی انسان همواره مورد توجه متفکران علوم دینی ،اجتماعی ،زیست شناسی و پزشکی قرار داشته است. 3 اهمیت سالمندی حال آینده انفجار جمعیت جوان انفجار جمعیت سالمند جویای شغل جویای شاغل شهرک کارگری شهرک سالمندی سالمت مادر و کودک سالمت سالمندان اوقات فراغت نوجوانان و جوانان اوقات فراغت سالمندان اهداف سالمت درسالمندی تعریف مفاهیم سالمتی در سالمندی بررسی تغییرات بیولوژیك وفیزیولوژیك دردوره سالمندی ارزیابی ومراقبت های جامع در سالمندی پیشگیری از بیماری و معلولیت در سالمندی مراقبت های اساسی در سالمندی افزایش کمیت وكیفیت زندگی در سالمندی سالمندی و بیماری با افزایش سن بسیاری از عملكردهای فیزیولوژیك بدن كاهش می یابد. افت فیزیولوژیك در اثر افزایش سن نرمال بوده و بیماری تلقی نمی شود. تغییرات بیولوژیك و فیزیولوژیك ناشی از افزایش سن سالمندی طبیعی اطالق می گردد. سالمند سالم سالمند بدون اختالالت عملكردی فیزیولوژیك و بیماری سالمند طبیعی سالمند با اختالالت عملكردی فیزیولوژیك طبیعی و بدون بیماری سالمند بیمار سالمند با بیماری مزمن ارزیابی جامع تفاوت ارزیابی جامع سالمندان با ارزیابی استاندارد • بررسی محورهای غیر طبی مثل توانایی عملكرد و كیفیت زندگی • ارزیابی سالمت توسط یك تیم (پزشک ،پرستار، مددکار و)... ارزیابی جامع سالمندی CGA ارزیابی جامع سالمندان شامل ارزیابی توانایی عملكرد، سالمت جسمی ،شناختی و ذهنی ،وضعیت اجتماعی و محیطی ارزیابی جامع سالمندی امروزه در سال 1930توسط ماژوری وارن در انگلستان پایه گذاری شد. Comprehensive Geriatric Assessment مزایای ارزیابی جامع سالمندی غربالگری و تشخیص زودرس بیماری بهبود مهارت های شناختي و عاطفی بهبود استقالل عملكردی كاهش عوارض جانبی دارو درمانی كاهش موارد و زمان بستری در بیمارستان كاهش موارد ارجاع به سرای سالمندی كاهش هزینه های سالمت و مراقبت كاهش مرگ و میر نکات کلیدی در CGA هدف اصلی سالمندان سرویس درست ،در زمان درست و در مکان درست ارائه خدمات سالمتی با کمیت و کیفیت مناسب 11 اجزای ارزیابی جامع سالمندی اجزا ارزیابی طبی ارزیابی عملكردی ارزیابی روانی ارزیابی اجتماعی ارزیابی محیطی ابزار لیست مشكالت بیماری های همزمان و شدت بیماری وضعیت مصرف دارو وضعیت تغذیه توانایی انجام فعالیت هاي روزمره زندگي توانایی استفاده از وسایل روزمره زندگي وضعیت فعالیت بدنی/ورزش تعادل در وضعیت ثابت و حركت تست شناختی تست افسردگی نیاز به حمایت و دارایی ارزیابی وضعیت منابع مراقبتی و مالي ایمنی منزل حمل ونقل و آموزش سالمت استانداردهای ارزیابی Validity Sensitivity and specificity Reliability Responsiveness to change Format, language and cultural issues 13 ابزارهای ارزیابی جامع سالمندی ابزار روش اجرا امتیاز مدت زمان (دقیقه) ADL مصاحبه با بیمار ،مراقب یا پرستار 0- 12 2- 4 IADL مصاحبه با بیمار ،مراقب یا پرستار 0- 16 3-5 MMSE مصاحبه با بیمار 0 - 30 5 - 15 GDS مصاحبه با بیمار 0- 15 3-6 Tinettiعملكرد بیمار در حفظ تعادل و راه رفتن 0 - 28 0 - 30 مصاحبه با بیمار ،مراقب یا پرستار MNA جمع 5 - 15 20 - 30 38-75 ابزارهای ارزیابی جامع سالمندی ابزار غیر وابسته (خفیف) نیازمند کمک (متوسط) وابسته (شدید) MMSE 21و باالتر 10-20 کمتر از 9 GDS کمتر از 5 5-9 بیشتر از 10 Tinetti MNA بیشتر از 24 بیشتر از 23 19-24 17-23 کمتر از 19 کمتر از17 اعضای اصلی تیم پزشک سالمندان یا پزشک دوره دیده(مسئول تیم) پرستار(هماهنگ کننده) مددکار اجتماعی کارشناس تغدیه فیزیوتراپیست روانشناس 16 اعضای کمکی تیم ارزیاب Cardiologist Neurologist Psychiatrist Clinical Psychologist Ophthalmologist Orthopedist Physiatrist ENT Specialist Gynecologist Urologist Rheumatologist Endocrinologist 17 كیفیت زندگی یك مقوله كامال شخصی تجربیات سالمند اعضای خانواده و دوستان فرهنگ سالمند پس باید درمان سالمند نه بر اساس عمر سالمند بلکه براساس آرزوها، عوارض بیماری ،میزان بقای ،امید زندگی و احتمال اثرمداخله دربهبود كیفیت زندگی طرح ریزی شود. تقویت خود مراقبتی سالمندان اجرای شیوه زندگی سالم در دوره سالمندی تقویت ارتباط سالمند با پزشك پیگیری درمان بیماری و مراجعه بموقع به پزشک ثبت وضعیت عاطفی و جسمی توسط خود سالمند باال بردن سطح عملكردی سالمند از طریق افزایش آگاهي و بهبود مهارت ها ایجاد مهارت های الزم درسالمند در راستای تامین اهداف سالمت ارتقای كیفیت مراقبت ها تدوین استانداردها آموزش و تشکیل تیم درمانی طراحی ابزار ثبت اطالعات سالمت سالمند بررسی جامع سالمت سالمند با تاكید بر پیشگیری نظارت ،ارزیابی و پایش سالمت سالمند مهمترین عوامل تاثیر گذار بر تظاهرات بیماری در سالمندی درک غلط از سالمندی طبیعی پاسخ فیزیولوژیك متفاوت به بیماری تاثیر بیماری های مزمن متعدد درمان چند دارویی بیماری های شایع دوران سالمندی Arthritis Hypertension Hearing impairment Vision impairment Coronary artery disease Chronic lung disease Diabetes mellitus Peripheral vascular disease Cancer Cognitive impairment Parkinson's disease Cerebrovascular disease 22 اصول درمان بیماری های مزمن سالمندان اصالح شیوه زندگي تقویت عملكرد شناسایی بیماری های برگشت پذیر اطالع از سیرطبیعی بیماری احتمال عدم تشخیص علت بیماری پرهیز از درمان چند دارویی تا حد ممکن توجه به تظاهرات تغییر یافته بیماری توجه به نیاز های روانی و اجتماعی عوامل مؤثر بر سالمندی آسیب پذیر سن (كهن سالی) بی تحركی تغذیه نامناسب پوكی استخوان مصرف داروها (چند دارویی) وقایع استرس زا (فوت یا بیماری شدیدهمسر)......، رفاه اجتماعی و وضعیت اقتصادی نا مناسب ( بیمه ،مسكن، قدرت خریدو)........ عالئم شایع سالمند آسیب پذیر )(Frail elderly ضعف و كاهش وزن تحلیل عضالت عدم تحمل به ورزش سقوط های مكرر بی حركتی بی اختیاری بیماری های مزمن كنترل نشده انواع مراکز مراقبتی سالمندان • خدمات داخل خانه )(Home Service • خدمات تعمیر خانه )(Home Maintenance • خدمات مراقبت تلفنی )(Telephone Check – in • مراكز نگهداری روزانه مبتنی بر جامعه )Community- )based Adult Day Care • • توانمند سازی فرد مراقب كننده و خانواده )(Respite Care • مراكز چند منظوره )(Multipurpose center مراقبت و درمان در منزل )(Home Care • • مراقبت و خدمات درمانی در فعالیت های روزمره زندگی • )(Assisted-Living/Non-SkilledNursing Home • بخش مراقبت طوالنی و خدمات درمانی تخصصی دراز مدت • • • )(Skilled Nursing Home-long Term Care بخش مراقبت حاد )(Acute Geriatric Ward بخش مراقبت توانبخشی)(Rehabilitation Ward مراقبت و خدمات درمان روزهای آخر زندگی ( Hospice )Care-Palliative Car جمع بندی در تهیه و تدوین برنامه های توسعه توجه به سالمند مولد ،خانواده و سالمندان درآمد و تغذیه سالمندان دسترسی به خدمات سالمت ،بهداشت و سالمت روان سالمندان مسکن و محیط زیست سالمندان خدمات اجتماعی وآموزش سالمندان مراقبت و حمایت از مراقبین سالمندان ضروری است. 28 رفرنس: • • • • • • • • • • وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی .سالمندان ایران در آینه آمار .وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی .مرداد .1391 مركز آمار ایران .سرشماري عمومي نفوس و مسكن 1385نتایج كلي شهر تهران .تهران. مركز آمار ایران.1385. توحیدي-م.بررسی وضعیت سالمندي در شهر تهران .تهران .جامعه شناسان.1390 . سازمان ثبت احوال کشور .مجموعه آمارهای جمعیتی کشور .دفتر آمار و اطالعات جمعیتی.خرداد .1389 میرفالح نصیري-س .مشخصه هاي جمعیت شناختي سالمندي جمعیت و نماگر هاي مربوط در ایران .گزیده مطالب آماري1386 . Hazzard,Bloss,Ettinger,Haller ouslander,:Principles of Geriatric Medicine and GERONTOLOGY,Foeth Edition 1999 Braddom. Physical medicine and Rehabilitation textbook 2000, chapter: Principles of Geriatrics Rehabilitation پدیده سالمندي دكتر احمدعلي اكبري كامراني عضو هیئت علمي دانشگاه علوم بهزیستي و توانبخشي مراقبت های بهداشتی اولیه در سالمندان ایران دکتر شهربانو مقصودنیا ارزیابی جامع سالمندان CGAدکتر رضا فدایی وطنعضو هیئت علمي دانشگاه علوم بهزیستي و توانبخشي 29 من ا ...التوفیق