Transcript فصل یازدهم
به انم خدا رهربی چیست؟ فرد ماساریک :اس تفاده از فرایند ارتباط در موقعییت خاص برای اعامل نفوذ در افراد و هجت دادن آن به سوی مقاصد خاص. هارودل کونزت :نفوذ در مردم برای به تبعیت کشاندن آهنا و رس یدن به سوی مقصد مشرتک . بنابر این رهربی را تواانیی نفوذ در فرد ای گروه برای رس یدن به هدیف در موقعییت مشخص تعریف میکنمی. تفاوت رهربی اب مدیریت : زالزنیک :مدیر میخواهد در مورد هدفها نگرش غری خشیص داش ته ابشد در حالیکه رهرب میخواهد نگریش خشیص و فعال داش ته ابشد. جان اکتر :مدیر اب مسائل و پیچیدگی ها رس و اکر دارد ،رهرب اب پدیده تغیری . رهرب در پست های پر خماطره اکر میکند و خطر پذیر است ،مدیر اکر را فرایند توامنندسازی میداند که تلفیقی از افراد و افاکر برای تدوین اسرتاتژی و تصممی هاست. در رهربی سلسه مراتب مطرح نیست اما در مدیریت مطرح است. در رهربی عضویت رضورت ندارد رهرب میتواند خارج از سازمان مه ابشد اما در مدیریت عضویت رشط است. سه نقش اسایس رهربی اب توجه به سطوح سازماین: .1حیات خبشی ( در سطح عایل ) .2احیاگری (در سطح هامهنگی ای میاین) .3اداره ( در سطح معلیایت و اجرایی ) هجت گریی کردن و اجیاد بصریت مهراه کردن افراد اب بصریت داده شده اجیاد انگزیه در افراد و جلب مشارکت آهنا Trait theories of leadership تئوری های خشصییت رهربی Behavioral theories of تئوری های رفتاری رهربی leadership contingency theories تئوری های اقتضایی Charismatic leadership theory تئوری رهربی فرمهند تئوری های خشصییت رهربی می خواهد صفات ممزیه رهربی را کشف کند ات رهربان را از غری رهربان غرابل کند. بعیض از ویژگی ها که رهرب را از غری رهرب مامتیز میکند : جاه طلیب و انرژی میل به رهربی صداقت و درس یت اعامتد به نفس هوش یاری و داشنت دانش و اطالعات مربوطه • یولک :Yuklاینکه رهربان مادرزادی رهربند اعتباری ندارد ،بعیض از صفات مشخصه احامتل اثرخبشی رهرب را می افزاید اما تضمنی کننده اثرخبشی نیست. • چرا این تئوری ها نتوانس ته است در توجیه رهربی موفق شود؟ • رهربی روندی پوایست و اب تغیری رهرب ،پریوان و موقعیت تغیری میکند . در این تئوری ها مطالعه بر الگوهای رفتاری اثر خبش ممترکز شد. حتقیقات دانشگاه آیووا حتقیقات دانشگاه اوهایو حتقیقات دانشگاه میش یگان ش بکه مدیریت حتقیقات اساکندیناوی اگر این تئوری ها درست بود میتوانستمی رهربان موفق تربیت کنمی و بیهنایت رهرب اثرخبش داش ته ابش می. حتقیقات دانشگاه آیووا •تصممی گریی یکجانبه •روشهای اکری دیکته شده •حمدود نگه داشنت آگاهی اکرکنان •ابزخور تنبهییی •تصممی گریی مشارکیت •تبنی هدف های لکی •انتخاب ش یوه اجنام اکر اب گروه •ابزخور ارشادی •آزادی اکمل در گروه •ابزخور داده منی شود اقتدار مآب مشارکیت تفوییض س بک رهربی ناحیه توجه به تولید د ناحیه آزادی برای کارکنان حتقیقات دانشگاه میش یگان حتقیقات دانشگاه اوهایو: در این تحقیقات رفتار را به دو بعد عمده تقسیم کردند: .1ابتکار عمل ( )Initiating structure ر حداکثر ت حداکثر .2رعایت حال کارکنان (( Consideration ر حداقل ت حداقل ابتکار عمل :حدی است که رهبرنقش خود و کارکنانش را در جهت دستیابی به اهداف تکلیف گرایی تعیین میکند. مالحظه :حدی است که رهبر اعتماد طرفینی با کارکنان برقرار میکند. رابطه گرایی ت حداکثر ر حداقل ر حداکثر ت حداقل شبکه مدیریت 9/9 مدیریت تیمی 1/9 مدیریت باشگاهی 5/5 مدیریت انسانی و سازمانی 9/1 مدیریت استبدادی 1/1 مدیریت نامحسوس تحقیقات اسکاندیناوی با توجه به اینکه نظریات پیشین گویای دنیای در حال تحول کنونی نیستند این پژوهشگران بدنبال بعد سوم (پیشرفت گرایی) هستند که به اثربخشی رهبری مربوط میشود. رهبر پیشرفت گرا : به تجربه آموزی ارزش میدهد، همواره در پی عقاید و نظرهای جدید است، تغییرات را به اجرا در می آورد، دارای خالقیت و ابتکار عمل است . سیستم های مدیریتی لیکرت: نوع سیستم عناصر فرایند رهبری .1میزان اعتماد و اطمینان .2چگونگی ایجاد انگیزش اول مدیریت آمرانه (دیکتاتور مآب) Φ از طریق تهدید و ارعاب دوم مدیریت دلسوزانه (دیکتاتور خیرخواه) ارباب و رعیتی از طریق تنبیه و ارائه پاداش بالقوه سوم مدیریت مشاوره ای چهارم مدیریت مشارکتی نسبتا خوب کامل از طریق ارائه پاداش و تنبیه بالقوه از طریق سیستم تشویق و تنبیه مورد توافق طرفین .3نحوه ارتباطات یکطرفه .4میزان تعامل Φ یکطرفه دوطرفه دوطرفه با احتیاط از جانب کارکنان نسبتا خوب خوب اقتضائات ویژگی های شخصی رهبر ویژگی های فردی کارکنان ویژگی های گروه ویژگی های ساختار سازمانی رهبر رفتار رهبر پیرو رفتار پیرو تئوری های اقتضایی : الگوی فیدلر تئوری موقعیتی هرسی و بالنچارد تئوری تبادل نظر مدیر با اعضا الگوی مسیر هدف الگوی مشارکت مدیریتی الگوی فیدلر : عملکرد گروه متغیر های علی زیاد متوسط کم متغیرهای اقتضایی .1جو گروه (قدرت شخصی) .2ساختار کار .3قدرت پست و مقام پیشبینی های نظریه اقتضایی فیدلر: عملکرد تولیدگرا خوب کارمندگرا متوسط نامطلوب VII VIII ضعیف مطلوب VI V III IV I II ضعیف ضعیف ضعیف ضعیف خوب خوب خوب خوب مقبولیت کم کم زیاد زیاد کم کم زیاد زیاد ساختار کار کم زیاد کم زیاد کم زیاد کم زیاد قدرت حمایت گروه از رهبر تجربه تنیدگی توان رهبر یا اعضا تئوری موقعیتی هرسی و بالنچارد: زیاد تشویقی-استداللی S3 تفویضی دستوری S1 زیاد R1 ناتوان و بی میل کم رفتار حمایتی(باتوجه به روابط) S2 مشارکتی-حمایتی S4 رفتار دستوری ( باتوجه به کار) R2 ناتوان و مایل R3 توانا و بی میل آمادگی کارکنان کم R4 توانا و مایل زیاد تئوری مبتنی بر تبادل نظر رهبر با اعضا: سازگاری شخصی، شایستگی زیردستان و یا شخیت برونگرا رهبر رابطه رسمی تعامل در حد زیاد اعتماد پیرو و پیرو ه گروه عام پیرو د پیرو ج پیرو ب گروه خاص پیرو الف تئوری مسیر هدف: عوامل اقتضایی محیط ساختار کار سیستم رسمی اختیارات گروه کاری رفتار رهبر ارشادی حمایتی مشارکتی توفیق طلب نتیجه عملکرد رضایت شغلی عوامل اقتضایی پیروان کانون کنترل تجربه توانایی مدل اقتضایی سبک ساختار توان: ساختار کار زیاد ظرفیت کارکنان کم کم زیاد رابطه کم ضابطه کم رابطه زیاد ضابطه زیاد ضابطه زیاد رابطه کم رابطه زیاد ضابطه کم نظریه مدیریت سه بعدی: شیوه های موثر ر حداکثر ر حداکثر ت حداکثر ت حداقل ر حداقل ت حداقل ت حداکثر ر حداقل ر حداقل ت حداکثر ر حداقل ت حداقل تکلیف گرایی رابطه گرایی ر حداکثر ت حداکثر ر حداکثر حداقل شیوه های غیر موثر ر حداکثر ت حداکثر ر حداکثر ت حداقل ت حداکثر ر حداقل ر حداقل ت حداقل الگوی رهبری مشارکتی: متغیرهای اقتضایی کیفیت الزم پنج سبک رهبری خودکامه I اهمیت تعهد اطالعات رهبری ساختار مسئله خودکامه II میزان تعهد مشاوره ایI موافقت در هدف مشاوره ایII تعارض بین زیر دستان گروهی میزان اطالعات زیر دستان محدودیت زمانی پراکندگی جغرافیایی مدت زمان تصمیم گیری رشد کارکنان الگوی رهبری مشارکتی: این الگو حالت تجویزی دارد. درخت تصمیم گیری است که در مواردی که زمان محدود است یا کارکنان در نقاط دور پراکنده اند،مدیر را یاری میدهد. هنگامیکه کیفیت تصمیم و پذیرش زیردستان اهمیت دارد و کارکنان به هدف گروه متعهد باشند کاربرد دارد. نظریه جانشین های رهبری: رهبری وظیفه ای تجربه و آموزش رهبری وظیفه ای و حمایتی گرایش حرفهای باال رهبری وظیفه ای و حمایتی بی تفاوتی نسبت به سازمان رهبری وظیفه ای ساختار باال رهبری وظیفه ای بازخور موثر رهبری حمایتی رضایت باطنی رهبری وظیفه ای اهداف روشن رهبری وظیفه ای رهبری وظیفه ای و حمایتی v قوانین دقیق گروه کاری منسجم خوصیات پیرو خصوصیات شغل خصوصیات سازمان تئوری های جدید رهبری: oتئوری اسناد رهبری oرهبری فرهمند oرهبران عملگرا در مقایسه با تحول گرا تئوری اسناد رهبری: بر اساس این تئوری: • رهبری تنها چیزی است که مردم آن را به فرد نسبت میدهند. • در رهبری شرایطی وجود دارد که مردم برای توجیه نتیجه کار آنرا در نظر نمیگیرند و باید به آن توجه کرد. تئوری رهبری فرهمند: ویژگی های رهبر فرهمند: • اعتماد به نفس • دیدگاه • قدرت بیان • اعتماد راسخ به هدف • رفتار خارق العاده • عامل تغییر شناخت محیط رهبر عملگرا و تحول گرا: رهبر ایجاد کننده تحول رهبر عملگرا فرهمند پاداش مشروط الهام بخش مدیریت مبتنی بر استثنا(فعال) افزاینده بصیرت پیروان مدیریت مبتنی بر استثنا(غیرفعال) مالحظات فردی هرج و مرج مسائل نوین در رهبری: • شیوه رهبری زنان نسبت به مردان مردم ساالرانه تر است. • تفویض اختیارات و مسئولیت ها و توانمند سازی کارکنان • ویژگی پیروان موفق : دارای مرکز کنترل درونی اند متعهد به سازمان برخورداری از مهارت باال با شهامت و مورد اعتماد منابع: • • • • • • استیفن پی .رابینز ،رفتار سازمانی هرسی و بالنچارد ،مدیریت رفتار سازمانی دکتر سید مهدی الوانی ،مدیریت عمومی دکتر علی رضاییان ،مبانی مدیریت رفتار سازمانی دکتر افجه ای ،مبانی فلسفی و تئوری های رهبری و رفتار سازمانی دکتر علی رضاییان ،مبانی سازمان ومدیریت