Transcript گزارش وضعيت آموزش عالي طي سالهاي 1384تا1392

‫گزارش وضعيت آموزش عالي طي سالهاي‬
‫‪1384‬تا‪1392‬‬
‫دستاوردها‬
‫توسعه كمي دانشگاهها وموسسات پژوهش ي( افزايش رديفهاي جديد)‬
‫* ‪ 109‬رديف مستقل دانشگاهي و پژوهش ي در سال ‪1384‬‬
‫* ‪ 247‬رديف مستقل دانشگاهي و پژوهش ي در سال ‪1392‬‬
‫* در سال ‪ 1392‬افزايش رديفها با ايجاد ‪ 57‬رديف(‪ 47‬دانشگاه و مركز آموزش عالي‬
‫و ‪ 10‬پارك علم و فناوري) صورت پذيرفته است‪.‬‬
‫توسعه کمی دانشگاه ها و موسسات پژوهش ی طی سالهای‬
‫‪1384-1392‬‬
‫‪109,‬‬
‫‪31%‬‬
‫‪247,‬‬
‫‪69%‬‬
‫سال ‪84‬‬
‫سال ‪92‬‬
‫افزايش تعداد دانشجويان‬
‫مقطع تحصيلي‬
‫سال ‪1384‬‬
‫سال ‪1391‬‬
‫درصد افزايش‬
‫جمع كل‬
‫‪936,000‬‬
‫‪2,362,821‬‬
‫‪152‬‬
‫کاردانی‬
‫‪196,665‬‬
‫‪581,414‬‬
‫‪196‬‬
‫کارشناس ی‬
‫‪684,865‬‬
‫‪1,593,871‬‬
‫‪133‬‬
‫كارشناس ي ارشد‬
‫‪44,520‬‬
‫‪154,097‬‬
‫‪246‬‬
‫دکتری‬
‫‪9,950‬‬
‫‪33,439‬‬
‫‪236‬‬
‫*الزم به ذكر است تعداد دانشجويان با احتساب دانشجويان دانشگاه جامع علمي كاربردي و پيام نور و شبانه‬
‫مي باشد‪.‬‬
‫تعداد كل دانشجويان در سال ‪ 1384‬برابر با‪ 936,000‬نفر‬
‫تعداد كل دانشجويان در سال ‪ 1391‬برابر با‪ 2,362,821‬نفربوده است كه ‪152%‬‬
‫رشد نسبت به سال ‪ 1384‬را نشان مي دهد‪.‬‬
‫درصد رشد دانشجويان در مقاطع مختلف در سال‪1384‬به ‪1391‬‬
‫رشد ‪ %196‬در مقطع كارداني‬
‫رشد ‪ %133‬در مقطع كارشناس ي‬
‫رشد ‪ %246‬در مقطع كارشناس ي ارشد‬
‫رشد ‪ %236‬در مقطع دكتري‬
‫تعداد دانشجویان به تفکیک مقطع تحصیلی کاردانی و کارشناس ی طی سالهای ‪-1391‬‬
‫‪1384‬‬
‫‪2,500,000‬‬
‫‪2,000,000‬‬
‫‪1,500,000‬‬
‫کارشناس ی‬
‫‪1,000,000‬‬
‫‪1,593,871‬‬
‫کاردانی‬
‫‪500,000‬‬
‫‪684,865‬‬
‫‪581,414‬‬
‫سال ‪1391‬‬
‫‪196,665‬‬
‫سال ‪1384‬‬
‫‪0‬‬
‫تعداد دانشجویان به تفکیک مقطع تحصیالت تکمیلی طی سالهای ‪1384-1391‬‬
‫‪200,000‬‬
‫‪150,000‬‬
‫‪33,439‬‬
‫دکتری‬
‫كارشناس ي ارشد‬
‫‪100,000‬‬
‫‪50,000‬‬
‫‪154,097‬‬
‫‪9,950‬‬
‫‪44,520‬‬
‫سال ‪1391‬‬
‫سال ‪1384‬‬
‫‪0‬‬
‫جدول تعداد رشته محل هاي جديد ايجاد شده به تفكيك مقطع تحصيلي طي سالهاي ‪1384-1391‬‬
‫مقطع تحصيلي‬
‫‪1384‬‬
‫‪1391‬‬
‫درصد رشد‬
‫جمع كل‬
‫‪227‬‬
‫‪3944‬‬
‫‪1637‬‬
‫دکتری‬
‫‪36‬‬
‫‪967‬‬
‫‪2586‬‬
‫كارشناس ي ارشد‬
‫‪110‬‬
‫‪1244‬‬
‫‪1031‬‬
‫کارشناس ی‬
‫‪81‬‬
‫‪1733‬‬
‫‪2040‬‬
‫تعداد رشته محل هاي ايجاد شده طي سالهاي ‪ 1384‬و ‪:1391‬‬
‫در مقطع كارشناس ي از رشدي معادل ‪%2040‬‬
‫در مقطع كارشناس ي ارشد معادل ‪%1031‬‬
‫در مقطع دكتري از رشدي معادل ‪ %2586‬برخوردار گرديده است‪.‬‬
‫تعداد رشته محل هاي جديد ايجاد شده در سال های ‪1384‬و‪1391‬‬
‫‪1733‬‬
‫‪1244‬‬
‫‪110‬‬
‫‪81‬‬
‫کارشناس ی‬
‫‪36‬‬
‫دکتری‬
‫ارشد‬
‫‪1391‬‬
‫‪967‬‬
‫‪1384‬‬
‫افزايش تعداد اعضاي هيات علمي‬
‫مرتبه علمي‬
‫سال ‪1384‬‬
‫سال ‪1392‬‬
‫درصد افزايش‬
‫جمع كل‬
‫‪14,500‬‬
‫‪21,517‬‬
‫‪52‬‬
‫مربی‬
‫‪6,000‬‬
‫‪4,600‬‬
‫‪-23‬‬
‫استاديار‬
‫‪6,200‬‬
‫‪12,582‬‬
‫‪103‬‬
‫دانشيار‬
‫‪1,450‬‬
‫‪2,885‬‬
‫‪99‬‬
‫استاد‬
‫‪850‬‬
‫‪1,385‬‬
‫‪63‬‬
‫مجموع اعضاي هيات علمي دانشگاهها در سال ‪ 1384‬برابر با ‪ 14,500‬نفر‬
‫تعداد در سال ‪ 1392‬با ‪ 52‬درصد رشد به ‪ 21,517‬نفر افزايش يافته است‪.‬‬
‫طي سالهاي( ‪ ) 1384-1391‬به تفکیک مرتبه‪:‬‬
‫رشد ‪ %63‬در مرتبه استادي‬
‫رشد ‪ %99‬در مرتبه دانشياري‬
‫رشد ‪ %196‬در مرتبه استادياري‬
‫كاهش ‪ %23‬در مرتبه علمي مربي در واقع بر اصالح هرم مرتبه اعضای هیات علمی از طریق‬
‫کاهش مربی و افزایش سایر مرتبه ها منجر به ارتقاء کیفی آموزش عالی شده است‪.‬‬
‫تعداد اعضای هیات علمی به تفکیک مرتبه علمی طی سالهای‪1392-1384‬‬
‫‪14,000‬‬
‫‪12,582‬‬
‫‪12,000‬‬
‫‪10,000‬‬
‫مربی‬
‫‪8,000‬‬
‫استادیار‬
‫دانشیار‬
‫‪6,000‬‬
‫استاد‬
‫‪4,600‬‬
‫سال ‪1392‬‬
‫سال ‪1384‬‬
‫‪6,200‬‬
‫‪2,885‬‬
‫‪6,000‬‬
‫‪1,385‬‬
‫‪1,450‬‬
‫‪850‬‬
‫‪4,000‬‬
‫‪2,000‬‬
‫‪0‬‬
‫چالشها‬
‫عدم تحقق اعتبار مورد نياز دانشگاه ها بر مبناي بودجه ريزي عملياتي و بر اساس‬
‫هزينه سرانه دانشجويي‪:‬‬
‫ظرفيت قانوني كه به استناد بند الف ماده ‪ 20‬قانون برنامه پنجم توسعه كشور‬
‫در اختيار دانشگاهها قرار داده شده است ضرورت استفاده از بودجه ريزي عملياتي‬
‫بر مبنای سرانه دانشجویی را در این مراکز تشديد مینماید كه متاسفانه عدم‬
‫تحقق كامل اعتبارات بر مبناي هزينه سرانه دانشجويي موجبات بروز مشكالت‬
‫عديده اي در دانشگاه ها و مراكز آموزش عالي گرديده است‪.‬‬
‫افزايش دانشجويان مقطع دكتري ‪:‬‬
‫به استناد مصوبه شورای عالی انقالب فرهنگی مبنی بر افزایش ظرفیت پذیرش‬
‫دانشجوی دکتری به ده هزار نفر‪ ،‬دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی اقدام به‬
‫افزایش پذیرش دانشجو در مقطع دکتری نموده اند که این امر اعتبارات‬
‫دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی را با چالش های جدی مواجه ساخته است‪.‬‬
‫عدم تناسب بين شهريه دریافتی از دانشجويان دوره شبانه با هزينه هاي پرداختی‬
‫مربوط به آنها‪:‬‬
‫از آنجائيكه شهريه دريافتي از دانشجويان شبانه به هيچ وجه متناسب با‬
‫هزينههاي تحمیلی به دانشگاه براي تربيت دانشجويان دورههاي شبانه نمیباشد و‬
‫همچنين عدم تخصیص بودجه دولتی به این قبیل دانشجویان سبب بروز‬
‫مشکالتی در وضعیت اعتبارات دانشگاهها گردیده است‪ ،‬که این موضوع بایستی‬
‫مد نظر مسئولين امر قرار گيرد‪.‬‬
‫بار مالي ناش ي از افزايش هزينه حاملهاي انرژي‪:‬‬
‫با توجه به اجراي قانون هدفمندسازي يارانه ها ‪ ،‬دانشگاهها‬
‫وموسسات پژوهشي با افزايش هزينه حاملهاي انرژي مواجه گرديده‬
‫اند كه تاکنون هيچ اعتباری در اين خصوص تخصيص نيافته است که‬
‫اين امر همواره دانشگاهها و موسسات پژوهشی وابسته را دچار‬
‫مشکل نموده است‪.‬‬
‫بار مالی ناش ی از افزایش هزینه پخت و توزیع غذای دانشجويي ‪:‬‬
‫اجراي قانون هدفمندسازي يارانهها در سال ‪ 1390‬و همچنين تورم فزاينده در‬
‫سالهاي ‪ 1392‬و ‪1391‬از عوامل مستقيم در افزايش قيمت پخت و توزيع غذاي‬
‫دانشجويي مي باشد؛ به طوري كه قيمت تهيه و پخت يك وعده غذاي دانشجويي‬
‫از مبلغ تقريبا دو هزار تومان در سال ‪ 1390‬به مبلغ شش هزار تومان در سال ‪1392‬‬
‫افزايش يافته است‪.‬‬
‫بار مالي ناش ي از افزايش استخدام اعضاي هيات علمي ‪:‬‬
‫به استناد مصوبه شوراي عالي انقالب فرهنگي مبني بر استخدام ‪ 10‬هزار هيات علمي جديد و با‬
‫توجه به آمار جمع آوري شده در سال ‪ 1391‬تعداد هيات علمي جديد االستخدام دانشگاهها و‬
‫موسسات پژوهش ی وابسته ‪ 2148‬نفر برآورد گردید و از آنجا كه رديف متمركز ستاد بابت جذب‬
‫اعضاي هيات علمي جديد صرفا جهت پرداخت حقوق سال اول اعضاي هيات علمي جديد‬
‫االستخدام مي باشد؛ لذا اعتبار مورد نياز برای سالهای بعد بایستی در بودجه دانشگاهها و مراکز‬
‫پژوهش ی مدنظر قرار گيرد‪.‬‬
‫همچنين در سال گذشته به اعضای هیات علمی جدیداالستخدام در موسسات پژوهش ی اعتباري‬
‫تخصيص نیافت‪.‬‬
‫الزم به ذكر است اعتباررديف حقوق و مزاياي اعضاي هيات علمي جديد در سال ‪ 1392‬مبلغ ‪10‬‬
‫ميليارد تومان مي باشد که نسبت به سال ‪ 1391‬کاهش چشمگيری داشته است ‪.‬‬
‫عدم تخصیص ‪ 100‬درصد اعتبارات دانشگاه ها و موسسات پژوهش ي در سال ‪: 1391‬‬
‫به استناد ماده ‪ 8‬قانون تشكيل هياتهاي امنا مصوب شوراي عالي انقالب فرهنگي و‬
‫ماده ‪ 3‬قانون نحوه انجام امور مالي و معامالتي دانشگاهها و موسسات آموزش عالي‬
‫و تحقيقاتي مصوب مجلس شوراي اسالمي ‪ %100‬اعتبارات دانشگاهها و مراکز‬
‫آموزش عالی تخصيص يافته تلقي مي شود ‪ ،‬اما در سال ‪ 1391‬شاهد تخصيص‬
‫حدود ‪ %67‬اعتبارات جاری دانشگاه ها و موسسات پژوهش ي بوده ایم که این امر‬
‫سبب بروز کسری اعتبار در سال گذشته و انتقال آن به بودجه سال جاری دانشگاه‬
‫ها و موسسات پژوهش ي وابسته گردیده است‪.‬‬
‫بار مالی ناش ی از تأمين ‪ %100‬هزینه درمان ایثارگران شاغل و افراد تحت تکفل‬
‫آنان ‪:‬‬
‫به استناد بند ب ماده ‪ 44‬قانون برنامه پنجم توسعه كل كشور" تأمين‬
‫صددرصد (‪ )%100‬هزينه درماني ايثارگران شاغل و افراد تحت تکفل آنان بر‬
‫عهده دستگاه اجرائي مربوطه مي باشد‪ ".‬كه عدم وجود اعتبار در دانشگاهها و‬
‫مراكز پژوهش ي وابسته ‪ ،‬این مراکز را با مشکالتی در جهت اجرایی شدن این‬
‫بند مواجه ساخته است‪.‬‬
‫بار مالی ناش ی از افزایش هزینه پهنای باند‪:‬‬
‫با توجه به افزایش ‪ 80‬درصدی مبلغ قراردادهای مربوط به پهنای باند‪ ،‬اینترنت و‬
‫اینترانت در دانشگاهها و موسسات پژوهش ی از سال ‪ ،1391‬اين مراكز را با افزایش‬
‫چشمگيري در هزینه ها مواجه نموده است ‪ .‬از آنجا كه الزمه انجام امور آموزش ي‬
‫و پژوهش ي دسترس ي به اينترنت و استفاده از آخرين كتب ‪ ،‬نشريات و مقاالت روز‬
‫دنيا مي باشد‪ ،‬در صورت عدم تامين اعتبارات مورد نياز امور آموزش ي و پژوهش ي‬
‫در دانشگاهها و موسسات پژوهش ي را با چالشهاي فراوان روبرو خواهد نمود‪.‬‬
‫ّ‬
‫ر‬
‫بررس ي وضعيت اعتبارات مصوب هزينهاي وزارت علوم‪ ،‬تحقيقات و فناو ي‬
‫دانشگاهها و مؤسسات پژوهش ي و رديفهاي وابسته طي‬
‫سالهاي ‪1392‬ـ‪1384‬‬
‫چالشهاي موجود در اعتبار بند“و“ دانشگاهها و مراكز آموزش عالي‪:‬‬
‫* عدم لحاظ افزايش‪ %30‬مربوط به حقوق و مزاياي اعضاي هيات علمي و‪%25‬‬
‫حقوق ومزایای کارکنان در اعتبارات سال ‪1392‬‬
‫*‬
‫وضعيت اعتبارات مصوب هزينه اي وزارت علوم‪،‬تحقيقات و فناوري دانشگاهها و موسسات پژوهش ي و رديفهاي وابسته‬
‫به قيمت جاري و قيمت پايه سال ‪1383‬‬
‫ارقام به ميليارد تومان‬
‫شرح‬
‫‪1384‬‬
‫اعتبارات هزينه اي وزارت علوم و‬
‫دانشگاه ها و موسسات پژوهش ی‬
‫وابسته به قيمت جاري‬
‫‪659‬‬
‫اعتبارات هزينه اي وزارت علوم و‬
‫دانشگاههاو پژوهش ی وابسته به‬
‫قيمت پايه سال ‪1383‬‬
‫‪597‬‬
‫‪1385‬‬
‫‪964‬‬
‫‪781‬‬
‫‪1386‬‬
‫‪1,005‬‬
‫‪687‬‬
‫‪1392 1391 1390 1389 1388 1387‬‬
‫‪1,264‬‬
‫‪690‬‬
‫‪1,482‬‬
‫‪730‬‬
‫‪1,736‬‬
‫‪761‬‬
‫‪2,353‬‬
‫‪849‬‬
‫‪3,595‬‬
‫‪1,133‬‬
‫‪3,925‬‬
‫‪1,154‬‬
‫چنانچه به منظور از بين بردن اثر افزایش قيمت در اعتبارات اختصاص يافته اعتبارات هزینه ای در سالهای مزبور را به‬
‫قیمت پایه سال ‪ 1383‬تعدیل نمائیم ؛ این امر روند تخصیص اعتبارات را به شکل گویا تری عنوان خواهد نمود‪.‬‬
‫وضعيت اعتبارات وزارت علوم به قيمت جاري و قيمت پايه طي سالهاي ‪1384-1392‬‬
‫‪5,000‬‬
‫‪4,000‬‬
‫‪3,000‬‬
‫‪2,000‬‬
‫‪1,000‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1392‬‬
‫‪1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391‬‬
‫اعتبارات هزينه اي وزارت علوم و دانشگاه ها و موسسات پژوهش ی وابسته به قيمت جاري‬
‫اعتبارات هزينه اي وزارت علوم و دانشگاههاو پژوهش ی وابسته به قيمت پايه سال ‪1383‬‬
‫اين در حالي است كه در سال ‪ 1392‬تعداد ‪ 57‬رديف اعتباري به رديف هاي وابسته به اين وزارت افزوده گرديده است‪.‬‬
‫الزم به ذكر است در صورتي كه برنامه يارانه مواد غذايي كه در سالهاي گذشته از طريق صندوق رفاه در اختيار دانشگاه ها قرار گرفته است‪،‬از اين‬
‫اعتبارات كسر گردد رشد اعتبارات به مراتب كمتر خواهد گرديد‪.‬‬
‫نکات حائز اهمیت ‪:‬‬
‫* شهریه دانشجویان ایثارگروحافظان قرآن وقاریان ممتازومشموالن بند ک ماده ‪ 20‬ازطریق‬
‫دستگاههای ذیربط اعم ازبنیادشهید‪ -‬امورایثارگران – سازمان بهزیستی – کمیته امدادامام‬
‫خمینی وسازمان اوقاف وامورخيریه ازمحل برنامه ‪ 30467‬پرداخت می گردد‪.‬‬
‫*پرداخت حق اوالدوعائله مندی وعیدی بازنشستگان ازسازمان بازنشستگی‬
‫* اجرای طرح تکریم اساتیدبامرتبه استادی درسال جاری‬
‫با تشكر از حسن توجه شما سروران گرامي‬