Transcript สถานภาพและบริบทของ สารสนเทศศึกษาในประเทศไทย

การจัดเก็บและค้ นคืนสารสนเทศ: สถานภาพและ
บริบทของ
สารสนเทศศึกษาในประเทศไทย
(Information Storage and
Retrieval: A focus on
Information Studies in Thailand)
อาจารย์ ศรีอร เจนประภาพงศ์
อาจารย์ ดร. จอมขวัญ ผลภาษี
อาจารย์ บุญเลิศ อรุ ณพิบูลย์ (STKS)
• มีตำรำ ISAR ที่เป็ นภำษำไทยน้ อยมำก
• เนื ้อหำหลำกหลำย คำบเกี่ยวกับสำขำวิทยำกำรคอมพิวเตอร์ และวิศวกรรม
คอมพิวเตอร์
• ส่วนใหญ่ต้องประยุกต์จำกหนังสือสำขำวิทยำกำรคอมพิวเตอร์ ฯลฯ
• ต้ องกำรสำรวจควำมคำดหวังของตลำดงำน “ควำมรู้และทักษะ ISAR”
• เพื่อวิเครำะห์สถานภาพและบริ บทของเนือ้ หาวิชำ ISAR
เพื่อสร้ ำงเกณฑ์ ที่ใช้ ในกำรกำหนดเนื ้อหำที่พงึ มีในตำรำ ISAR ของ
สำขำวิชำสำรสนเทศศึกษำในประเทศไทย
รวมถึงแนวทำงในกำรจัดกำรเรี ยนกำรสอนของวิชำ ISAR
1. วิ เคราะห์ สถำนภำพและบริบทของตำรำ ISAR ทังที
้ ่เป็ นเอกสำร
ภำษำอังกฤษและภำษำไทย
2. เปรี ยบเทียบบริบทของเนื ้อหำตำรำ ISAR ทังที
้ ่เป็ นเอกสำรภำษำอังกฤษ
และภำษำไทย
3. สารวจความคาดหวังของตลำดงำนในควำมรู้และทักษะด้ ำน ISAR ที่
ต้ องกำร
4. สร้างเกณฑ์ ที่ใช้ ในกำรกำหนดเนื ้อหำที่พงึ มีในตำรำ ISAR ของสำขำวิชำ
สำรสนเทศศึกษำในประเทศไทย
5. กาหนดแนวทางในกำรจัดกำรเรี ยนกำรสอนวิชำ ISAR ของสำขำวิชำ
สำรสนเทศศึกษำในประเทศไทย
• เป็ นกำรวิเคราะห์ เปรียบเทียบสถำนภำพและบริบทของเนื ้อหำใน
ตำรำ ISAR ที่เป็ นเอกสำรภำษำอังกฤษและภำษำไทยทังที
้ ่อยู่ใน
รูปเล่มหนังสือ และ e-Book
• ใช้ แบบสอบถามเพื่อสำรวจควำมคำดหวังของกลุม่ ตัวอย่ำงตลำดงำน
ที่เป็ นหน่วยงำนบริกำรสำรสนเทศทังภำครั
้
ฐและภำคเอกชนใน
กรุงเทพมหำนคร ใน “ควำมรู้และทักษะด้ ำน ISAR” ที่ต้องกำร
ได้ เกณฑ์ และแนวทาง
- จัดทำตำรำ ISAR ของวิชำกำรจัดเก็บและค้ นคืนสำรสนเทศของ
สำขำวิชำสำรสนเทศศึกษำในประเทศไทย
- กำรจัดกำรเรี ยนกำรสอนของวิชำ ISAR ของสำขำวิชำสำรสนเทศ
ศึกษำในประเทศไทย
1. ศึกษำวรรณกรรมที่เกี่ยวข้ องกับ
- ลักษณะเนื ้อหำ ISAR
- กำรจัดกำรเรี ยนกำรสอนวิชำ ISAR
- ควำมคำดหวังของตลำดงำน ในควำมรู้และทักษะด้ ำน ISAR
2. รวบรวมตำรำภำษำอังกฤษและภำษำไทยที่มีเนื ้อหำเกี่ยวกับ ISAR ทังที
้ ่
อยูใ่ นรูปเล่มหนังสือ และ e-Book จำกแหล่งสำรสนเทศต่ำง ๆ
3. วิเครำะห์ และเปรี ยบเทียบสถำนภำพและบริบทของตำรำ ISAR ทังที
้ ่เป็ น
เอกสำรภำษำอังกฤษและภำษำไทย
4. รวบรวมตลำดงำนที่เป็ นหน่วยงำนบริกำรสำรสนเทศในกรุงเทพมหำนคร
และกำหนดกลุม่ ตัวอย่ำงโดยต้ องเป็ นหน่วยงำนทังภำครั
้
ฐและภำคเอกชน
กึ่งหนึง่ เท่ำกัน
5. ออกแบบสอบถำมเพื่อสำรวจควำมคำดหวังของตลำดงำนที่เป็ นหน่วยงำน
บริกำรสำรสนเทศในควำมรู้และทักษะด้ ำน ISAR ที่ต้องกำร
6. ทดสอบแบบสอบถำมกับหน่วยงำนบริกำรสำรสนเทศภำครัฐและ
ภำคเอกชนที่มีคณ
ุ สมบัติเป็ นประชำกรแต่ไม่ใช่กลุม่ ตัวอย่ำงรวม 5 แห่ง
จำกนันปรั
้ บปรุงแบบสอบถำมเพื่อเตรี ยมส่งให้ กลุม่ ตัวอย่ำงต่อไป
7. ส่งแบบสอบถำมให้ กบั กลุม่ ตัวอย่ำง และในกรณีได้ แบบสอบถำมกลับมำ
ไม่ถึง 50 % จะจัดกำรส่งรอบที่ 2
8. วิเครำะห์แบบสอบถำมด้ วยสถิติ: ร้ อยละ ค่ำ Mean ค่ำส่วน
เบี่ยงเบนมำตรฐำน
9. สร้ ำงเกณฑ์ที่ใช้ ในกำรกำหนดเนื ้อหำที่พงึ มีในตำรำ ISAR ของสำขำวิชำ
สำรสนเทศศึกษำในประเทศไทย
10. กำหนดแนวทำงในกำรจัดกำรเรี ยนกำรสอนวิชำ ISAR ของสำขำวิชำ
สำรสนเทศศึกษำในประเทศไทย
11. สรุปผลและกำรเขียนรำยงำนกำรวิจยั
1. กำหนดโครงร่ำงงำนวิจยั ได้ 50%
2. Review Literature จำกวรรณกรรมของต่ำงประเทศ
วิจัย: การสอน IR
• IR เปรียบเสมือนหัวใจหลักของสารสนเทศ
ึ ษา / บรรณารักษศาสตร์
ศก


Bawden, D. (2007). Information Seeking and Information Retrieval: The Core of the Information Curriculum? Journal of Education for
Library and Information Science, 48(2), 125 -138.
Fernandez-Luna, J.M.; Huete, J.F.; MacFarlane, A.; Efthimiadis, E.N. (2009). Teaching and learning in information retrieval. Information
Retrieval, 12, 201 – 226.
วิจัย: การสอน IR
้ หารายวิชา
ด้านเนือ
1. ข ้อมูล: สภาวะและองค์ประกอบของ
ื ค ้น: กลยุทธ์การสบ
ื ค ้น ความท ้าทาย
2. การสบ
ื ค ้น
ปั ญหาและอุปสรรคในการสบ
3. ระบบ: หลักการออกแบบหรือโครงสร ้างเบือ
้ งหลัง
ื ค ้น
การทางานของระบบสบ



Johnson, F. (2008). On the relation of search and engines. In Proceedings of the second international workshop on teaching and learning of information
retrieval. Retrieved from http://www.bcs.org/server.php?show=ConWebDoc.22355.
Jones, G. (2007). Teaching information retrieval using research questions to encourage creativity and assess understanding. In Proceedings of the first
international workshop on teaching and learning of information retrieval. Retrieved from http://www.bcs.org/server.php?how=ConWebDoc.8772.
Henrich, A. & Sieber, S. (2009). Blended learning and pure e-learning concepts for information retrieval: experiences and future directions. Information
Retrieval, 12, 117–147.
วิจัย: การสอน IR
ด้านตารา
1. A broad view of basic IR issues
2. Special areas เช่น algorithms and heuristics, Web IR
•
•
•
•
Baeza-Yates, R. A., & Ribeiro-Neto, B. A. (1999). Modern information retrieval. Addison-Wesley.
Bawden, D., Bates, J., Steinerovu, J.,Vakkari, P., & Vilar, P. (2007). Information retrieval curricula; contexts and perspectives. In A.
McFarlane, J. M. Fernandez Luna, I. Ounis, & J. F. Huete (Eds.), Proceedings of the First International Conference on Teaching and
Learning Information Retrieval, London, UK.
Grossman, D. A., & Frieder, O. (2004). Information retrieval—algorithms and heuristics (2nd ed.). Dordrecht: Springer.
Mizarro, S. (2007). Teaching of web information retrieval: Web first or IR first? In A. McFarlane, J. M. Fernandez Luna, I. Ounis, & J. F.
Huete (Eds.), Proceedings of the First International Conference on Teaching and Learning Information Retrieval, London, UK.
วิจัย: การสอน IR
ด้านวิธก
ี ารสอน
ื่ ดิจท
1. การสอนแบบผสมผสานเนือ
้ หาเข ้ากับสอ
ิ ล
ั มี
ั เจน
แนวโน ้มเพิม
่ ขึน
้ อย่างชด
2. ความสาคัญด ้านการเตรียมความพร ้อมทางหน่วย
สนับสนุนเทคนิคและอุปกรณ์
•
•
Henrich, A. & Sieber, S. (2009). Blended learning and pure e-learning concepts for information retrieval: experiences and future
directions. Information Retrieval, 12, 117–147.
Jones, N. (2006). E-College Wales, a case study of blended learning. In C. J. Bonk & C. R. Graham (Eds.), Handbook of blended learning
(pp. 182–194).
วิจัย: การสอน IR
ด้านผูส
้ อน
้
หลักการ  สร ้างสรรค์  รักษา  ใชประโยชน์

มีสว่ นร่วม

Henrich, A. & Sieber, S. (2009). Blended learning and pure e-learning concepts for information retrieval: experiences and future
directions. Information Retrieval, 12, 117–147.