Transcript Вештачење во кривичната постапка

Користење знаење и искуство на разни науки и
струки (освен правнички) за утврдување и
разјаснување на факти релевантни за
докажувањето

Qoud quisquis novit, in hos se exerceat – Секој
да го работи тоа што го знае

Наука/техника/технологија

knowledge-based society vs. evidence
based decisions
асерват
трага
трага
доказ
доказ
Опис
п.р.факт
битие
П.К.
крив.санк.

Релевантни факти што немаат правна
природа

Моментум
› locus delicti (SCI)
› tempore criminis
› per procedendi

Објекти/предмети/супстанции/списи

Субјект
› обвинет, оштетен, жртва
Прва генерација
Втора генерација
дактилоскопија
ДНА
графологија
дигитално
пребарување
податоци
природни или
синтетички влакна
балистички
вештачења
биометриско
скенирање
компјутерска
визуелизација

Преглед, обдукција и
идентификација на леш

Психијатриско вештачење

Телесен преглед, земање крв
и други лекарски дејствија

Правна способност (изземање, лице

Здравствена способност – телесно и

Морална способност - етичност и
што не може да биде сослушано како
сведок, лице ослободено од должноста
за вештачење, лице кое е веќе испитано
како сведок)
 Стручна способност – вид и степен
на стручна подготовка и знаење
(лиценца+регистар)
психичко здравје
професионалност, чесност, непристрасност
Наод и
мислење
Директно/
вкрстено
испитување
Одзивање
на покана

Вештачењето е вербален доказ
› Наод и мислење како предуслов
› Испитување на вештакот на гл.расправа

Доколку докажувањето на еден факт се заснова
врз забележување од некое лице, тоа треба лично
да се испита на главната расправа

Ако не се испита вештакот, наодот и мислењето
не може да бидат доказ врз кој може да се
заснова пресуда

Парично казнување (500-1500є/1000-3000є)
› уредно повикан не дошол, а изостанокот не го оправда
› Присутен, но одбива да вештачи
› не го почитува рокот од наредбата (продолжениот рок)

Пред да започне испитувањето:
› Опомена од судот – да го изнесе
мислењето на јасен начин во
согласност со струката
› Предупредување од судот – лажен
исказ за наод и мислење е казниво и е
основ за повторување на постапката
› Заклетва – не е облигаторно





Директно испитување
Вкрстено испитување
Дополнително испитување
Прашања од судијата и советот
Испитување по пат на телефонска или
видеоконференција







запознавање со предметот на вештачењето
барање појаснувања
разгледување списи
да предложи да се прибават докази, предмети
и податоци што се од важност за давање наод
и мислење
на увид и реконструкција или на друго
истражно дејствие, може да предложи да се
разјаснат одделни околности или да се
постават одделни прашања на лицето
при вештачење на некоја материја, на
вештакот ќе му се стави на располагање дел
од таа материја
добивање соодветна награда за вештачењето
и надоместок за реално потребните трошоци

Едно од доказните средства


Лиценцирани вештаци
Правилен избор на вештак според
природата/спецификите на спорните факти


Писмена наредба (ојо, суд)
Може да се бара одржување на доказно
рочиште - доказите се однесуваат на лице,
предмет или место чија состојба е подложна на
неизбежни промени

Рок за вештачење
странки
суд
прибирање
предлагање
изведување
оцена

Слободно судиско убедување

Оцена – поединечно и во контекст на
другите докази

Судот е објективно врзан за
мислењето на вештакот

Може да го прифати или не
вештачењето

Оцена на судот или странките
› нејасно
› нецелосно
› содржи противречности

Зошто судот со наредба?
 Обврска - образложение на пресудата
(не)вистинитост на правно релевантни факти,
а не затоа што судот има теорија на случај

Исплата на вештакот- трошоците
на вештачењето се трошоци на
кр.пост.

Наплата од вештакот - трошоци за
доведување, за одложувањето на
гл.расправа и другите трошоци
што ги причинил по сопствена вина

Вештак од странство - само по
исклучок

Повреда постои кога националниот
суд:
› во исти околности ги усвојува доказните
предлози на едната, а ги одбива доказните
предлози на другата странка;
› кога воопшто не ги разгледува доказните
предлози на едната странка;
› кога на едната страна не и ги доставува
наодите и мислењата на вештакот, кои
веќе и ги доставил на другата странка;
› кога на едната странка и дозволува
директно испитување на сведоците и
вештаците, а на другата странка не;

По правило наредба дава ојо, а по исклучок
суд (супервештачење)

Одбраната мора да има право да ја
оспори доказната вредност на вештачењето
(вкрстено испитување, свој експерт)

Судот не треба да одбие алтернативното
вештачење (наод и мислење од
тех.советник)

Во случај на контрадикторност на две
вештачења - супервештачење
алтернативен аргумент на
одбраната на техничкиот или
стручниот доказ во контрадикторната постапка мора
да се овозможи одбраната да
презентира, без оглед на тоа дали
ќе ги негира наводните факти или
пак ќе понуди друга верзија на
настаните
ЕСЧП: фер баланс
еднаквост на оружјата е дел од еден
поширок концепт на правично
судење

барање од одбраната за дополнително стручно
мислење

Домашниот суд го одбил барањето на одбраната

ЕСЧП констатирал повреда на еднаквоста на
оружјето
› одбраната била ставена во понеповолна положба
› недоволно можности за презентирање на одбраната