Transcript лектира Хаклбери Фин Марк Твен

АВАНТУРИТЕ НА
ХАКЛБЕРИ ФИН ОД МАРК
ТВЕН
“All American literature comes from
one book by Mark Twain called
Huckleberry Finn… it’s the best
book we’ve had.”
QuickTime™ and a
TIFF (Uncompressed) decompressor
are needed to see this picture.
- Earnest Hemingway
КОЈ БИЛ МАРК ТВЕН???

Марк Твен, големиот американски
писател и еден од најголемите
хумористи на светската литература,
авторот чии јунаци Том Соер и
Хаклбери Фин и денеска го
одбележуваат детството на многу
генерации во целиот свет, умрел
пред 103 години, на 21 април 1910
година.

Работел во печатница, бил кормилар,
војник, рудар, новинар, говорник,
светски патник.

Неговата книга
„Авантурите на Хаклбери
Фин“ е прогласена за
ремек-дело на
американската литература,
а кај нас книгите на Твен сé
уште се дел од
задолжителната лектира за
основците.

Познат е цитатот на нобеловецот
Ернест Хемингвеј дека оваа книга на
Марк Твен е корен на целокупната
модерна американска литература.
КОЈ БИЛ МАРК ТВЕН ????

Семјуел Ленгхорн Клеменс, како што
било вистинското име на писателот, во
текот на својот живот објавил повеќе од
30 книги, стотина кратки приказни и
есеи. Вниманието на пошироката
јавност го привлекол во 30-та година со
збирката кратки приказни „Џим Смајли
и неговата жаба“. Меѓу неговите
најпознати дела се: „Авантурите на Том
Соер“, „Принцот и питачот“, „Јенки на
дворот на крал Артур“ и „Животот на
Мисисипи“.

До крајот на животот, Клеменс станал
повеќекратно значаен автор, кој во
своите дела успеал верно да го
претстави својот дух, карактер, па
дури и дијалектот на различните
народи.

Марк Твен е роден во ноември 1835
година, две недели откако Халеевата
комета пролетала над Земјата. Тоа
била причината што често говорел
дека нема да го напушти светот пред
да ја види. Така и било, умрел на 21
април 1910 година, еден ден откако
кометата повторно се појавила на
небото.
Халеевата Комета
Умрел:
04/21/1910
Роден:
11/30/1835
Флорида, Мисури
Рединг, Конетикат
Семјуел Ленгорн Клеменс се родил во колибава во мало село во
Флорида, Мисури.
Внатрешноста на неговиот дом

Твен го минал детството на бреговите на
Мисисипи во државата Мисури, која во
времето кога се родил била
робовладетелска. Кога имал 11 години, по
смртта на татко му го напуштил училиштето
и почнал да работи во локалната
печатница. Веќе на 18 години имал
забележителни написи во весниците, во кои
работел во Њујорк и во Филаделфија.
Нешто подоцна се вратил дома и ја почнал
својата нова кариера - офицер на речен
брод, која траела до избувнувањето на
Првата светска војна.
Сем пропатувал околу … 3 500 км
МИСИСИПИ 3800 км.
ПОТЕКЛО НА НЕГОВИОТ
ПСЕВДОНИМ


Животот на Мисисипи му дал печат и
на неговиот псевдоним. Марк Твен
бил израз, кој на морнарите им
укажувал дека водата е доволно
длабока и оти бродот може да
помине.

Марк Твен е псевдоним кој авторот го
одбрал. Според една анегдота кога бил
млад учел за кормилар. Секој ден
неговиот брод минувал низ еден теснец,
а капетан ќе речел: „Марк Твен”, што на
англиски значело: забележи два. Така
ова сеќавање на авторот го создало
неговиот псевдоним. Инаку, Марк Твен
го поминал детството покрај реката
Мисисипи.

Животот на Твен бил полн со
авантури, па меѓу другото патувал по
целиот свет и трагал по сребро во
Невада. Стекнал светска слава, но
доживеал и многу животни трагедии
поради губењето на децата и
сопругата. Тоа на неговите дела им
дало печат на песимизам и на очај.
И ПОНАТАМУ...

Во своето обемно животно дело
остварил широка палета чувства, од
целосна радост, до исто толку голем
безизлез. Под површината на
неговите хумористични приказни се
наоѓаат реалноста, стремежот кон
еднаквоста и општествената правда,
вербата во човековите вредности и
осудата на тиранијата и
повластените над робовите и
сиромашните.

Се залагал за рамноправност, ја
поддржувал Декларацијата за
ослободување на робовите, што го
докажал и со дружењето со бившиот
роб Џорџ Грифин, кој станал шеф на
имотот на неговото семејство.

Според историчарите на
литературата, Грифин на Твен му
бил инспирација за ликот на Џим,
избеган роб од романот „Авантурите
на Хаклбери Фин“.
Неговите дела изобилуваат со
романтика, реалност, со силата и
слабостите на светот, кој во тоа
време многу брзо се менувал.
 Помалку е познато дека меѓу оние на
кои делата на Твен уште во детските
денови оставиле голем впечаток бил
и научникот Никола Тесла, кој
подоцна станал негов голем пријател.


Многу години пред да се запознаат Твен бил
одушевен од идеите на Тесла, а големиот научник
бил импресиониран од раните дела на писателот
што ги читал во болница како средношколец, кога
лекарите речиси го отпишале. Децении подоцна,
Тесла велел дека јунаците на Твен му давале
сила во борбата против болеста. Марк Твен е
автор на книгата „Таинствениот странец“,
објавена првпат 6 години по смртта на Никола
Тесла. Според некои извори, делото е создадено
како резултат на комплексниот однос меѓу
двајцата генијалци.

1876 год. до 1883 година. Марк Твен
ја пишувал книгата, а објавена е
1885. Сите критичари, со неколку
исклучоци, книгата ја пречекале со
непријателство. Градската
библиотека во Конкорд го извадила
«Хак" од полиците поради "лош
пример на младите." Подоцна,
Националната библиотека во
Бруклин ги отфрлила "Том Соер" и
«Хак Фин".

Наградите стигнале подоцна. Така,
во пролетта 1907г. Оксфордскиот
универзитет му доделува на Твен
титула Почесен доктор на
литературата.
Несреќите доаѓаат во исто време со
признанијата.
 Во 1896. починала неговата ќерка
Сузи на 24г. Осум години подоцна,
Твен ќе ја изгуби, по 33 години
заедно и неговата сопруга Ливи.
 во декември 1909 ја изгубил ќерката
Жан.

"Авантурите на Хаклбери Фин
имаат вредност за вас...
...заради моралните прашања во вашиот живот.
Книгата се осврнува на прашањето за доблеста.
(Позитивна особина, добри својства,
непорочност.)
Доблестите се поврзани со она што ние го
дефинираме како добро или лошо, но понекогаш
етичкиот кодекс за едно лице за однесување
може да биде сосема поинаков за друго лице.
Хак се бори со проблемот што му помогнал на
Џим да добие слобода. Времето поминато со Џим
на реката му покажало на Хак дека Џим е повеќе
од роб – тој е човек. Хак знае дека ропството не е
во ред, но сепак законот вели дека е во ред.

Како што се движите во вашиот
живот, ќе се соочите со многу
моменти кога ќе треба да одлучите
што е правилно, а што не. Ако некој
побара од вас да се направи нешто
неетично ќе го направите ли тоа?

Одлуката на Хак да ги отфрли
вредностите на општеството и да
оди во пеколот, место да го предаде
својот пријател Џим е еден од
најмоќните моменти!
Ги препознавате ли овие
моменти???
Патувањето на Хак и Џим

Хак и Џим го почнуваат
своето патување во
градот Санкт
Петербург, Мисури на
реката Мисисипи.
Градот Каиро е
прикажан со розовиот
круг. Ова е местото
каде што реката Охајо
се приклучува на
Мисисипи. Ако Џим
патува по реката Охајо,
тој ќе биде далеку од
робовските држави.
Хак Фин и Том Соер се претставени како контрастни карактери во
романот иако тие се слични по многу нешта. Спореди ги овие два
лика!

Двајцата биле палави и немирни. Том разбира
дека тоа се што прават тие е само игра, но Хак
мисли дека се е сериозно. Тој е неверојатно
наивен, особено со Том, бидејќи тој сака да
изгледа како Том. Том има повеќе доминантна
улога во врската, ако Том вели дека треба да се
направи, тоа е направено-Хак не поставува
прашања. Тој е подготвен да се во неволја за
она што тој го прави тоа.
Ликот на Том Соер
Во Хаклбери Фин, Том е имагинативен,
доминантен и со оглед на дивите планови
земени од авантуристичките романи,
 Том е сето она што не е Хак. Затоа што е
тврдоглав прави дела на неверојатна
глупост и суровост.

Ликот на Хаклбери Фин


Протагонистот и наратор во романот, Хак е
тринаесет-годишниот син на локалниот пијаница
на Санкт Петербург, Мисури, град на реката
Мисисипи. Најчесто принуден да преживува од
својата духовитост и живее како бездомник, Хак е
внимателен, интелигентен и паметен (иако
формално необразован), и спремен да дојде до
сопствени заклучоци за важни прашања, дури и
ако овие заклучоци се контрадикторни на
општествените норми.
Сепак, Хак е само едно момче, и е под влијание
на другите, особено од страна на неговиот
пријател, имагинативниот Том.

Вдовицата Даглас и Мис Вотсон: Две богати
сестри кои живеат заедно во една голема куќа во
Санкт Петербург и кои го посвојуваат Хак.
Слабата и строга Мис Вотсон е најпознатиот
претставник на лицемерните верски и етички
вредности кои Твен ги критикува во романот.
Вдовицата Даглас е нешто понежна во нејзините
верувања и има повеќе трпение со немирниот
Хак. Кога Хак делува на начин спротивен на
општествените очекувања, тој се плаши да не ја
разочара вдовицата Даглас.
Џим

Еден од робовите во домаќинството на Гѓа
Вотсон. Џим е суеверен и повремено
сентиментален, но и тој е интелигентен, разумен,
и во крајна линија повеќе возрасен од било кој
друг во романот. Честите испади на Џим на
несебичност, неговиот копнеж за неговото
семејство, и неговото пријателство со Хак и Том
му покажува на Хак дека човештвото нема
никаква врска со расата. Затоа што Џим е црнец и
роб во бегство, тој е на милост и немилост на
речиси сите други ликови во романот и често е
принуден на смешни и деградирачки ситуации.
Таткото на Хак е
градски пијаница. Тој личи на скитник,
кога се појавува на почетокот од
романот, со одвратна бела кожа како
дух и искината облека.
 Неписмениот татко не го одобрува
образувањето на Хак и често го тепа.
 Тој го претставува општото
понижување на белото општество и
неуспехот на семејните структури во
романот.

Локализација на дејството

На реката Мисисипи и Мисури,
Илиноис, Арканзас и некаде во 183040-ти
Прво лице
Авантурите на Хаклбери Фин се раскажани
од нараторот, Хак Фин.
 Неговите младешки глас овозможува
прилично сериозна контрола на расизмот
и ропството во романот.
 Бидејќи сè е исфилтрирано низ Хак, ние
мора да се потпираме на него за да ја
интерпретираме приказната.

Стил:



Неформален, младешки, колоквијален (обичен,
секојдневен), илустративен
Стилот на Твен е оригинален. Изборот на Твен е
колоквијалниот стил и тоа има совршен смисол.
Граматиката не е совршена, и јасно Твен пишува
на начин на кој Хак Фин разговора. Покрај
зацврстувањето на образовното ниво на Хак е,
социјалното потекло и личноста, Твен успеал да
ја раскажува приказната убедливо преку очите на
тринаесет-годишното момче.
Тон:
Поучен, интроспективен, ироничен
 Ставот на Твен е поучен.

ТЕМИ


Расизам - Авантурите на Хаклбери Фин се
поставени во предвоениот период (пред
Граѓанската војна) и се претставени со
пријателство помеѓу едно бело момче, (Хак) и
црнечки роб (Џим) кој избегал на слобода.
Книгата се фокусира на прашањето дека
ропството е неморално.
Твен со сатирата во романот сака да покаже колку
е лицемерен југот (и Америка во целина) зошто
овозможи ропство во божемната "земја на
слободните".
Зборот црнец- 219 пати.

1. Историски точна употреба. Така
белите луѓе ги викале црнците.

2. Ни покажува / извикува колку
погрешен и болен збор е тоа!

Низ романот Хак станува позрел и ги
согледува негативностите на
ропството исто како и Марк Твен.
Оригинална карта од 1857
на САД – Слободни и држави
каде има ропство
Темно зелена= слободни држави
 Светло зелена=
Слободни“територии" кои сеуште
не биле држави.
 Црвена(темно розова)= Држави кои
увезуваат робови
 Розова= Држави со робови кои
извезуваат робови

Морал и Етика

Нарацијата на тринаесет-годишниот Хак Фин во
овој роман се фокусира главно на неговиот
внатрешни морални борби. Принуден да се
помири со неговите лични чувства за
пријателство со избеганиот роб со што
општеството има да му каже дека е "право,", Хак
учи преку текот на приказната да верува на
неговите морални инстинкти. И покрај неговите
постапки, сепак, останува прашањето: на крајот
на романот за тоа дали Хак е навистина во
можност за надминување на сеопштиот етос на
претходната Граѓанската војна во југот.
ПРИЈАТЕЛСТВО

Пријателството меѓу Хак кој е бело момче и Џим
кој е црн роб е главна движечка сила во романот.
Низ романот неколку пати Хак коментира за тоа
колку сериозно го гледа пријателството. Тој многу
ја цени лојалноста и затоа останува со Џим.
МЛАДОСТ и растењето

Хак Фин - Се соочува со конфликтот
со невиност и љубопитност.
суеверие
ЧОВЕКОТ И ПРИРОДАТА

Една од битките на Хак во книгава е
дали тој сака повеќе природа и живот
во шума или цивилизација. Често
изгледа дека е диво тринаесет
годишно момче кое подобро би го
поминало денот фаќајќи змии отколку
да се мие пред вечера. Тој
неколкупати објавува дека е
најсреќен кога е сам со природата(
или со Џим и со природата).
РЕКАТА МИСИСИПИ
СИМБОЛ ЗА ЖИВОТОТ –
 Дава предизвици и авантури, како
животот, таа означува слобода

ВИД РОМАН
ПИКАРСКИ
АВАНТУРИСТИЧКИ
Хаклбери Фин
Хаклбери е
тринаесетгодишно
момче кое има
сериозен карактер. Во
сите настани сака да
биде како Том Соер.
Повеќе го сака
животот во природата
отколку
цивилизацијата. Тој е
добронамерно момче
кое сака авантури, но
не се изложува на
голем ризик. Снаодлив
е кога измислува лаги
и кога е во неволја.
Џим
Џим е роб-црнец кој има
добро срце и е верен
пријател на Хак. Има
кадрава коса и тажно
лице. Со помош од Хак
тој стана слободен човек
и му докажа дека е верен
пријател. Има бујна
фантазија и верува во
некои измисленици како:
да не се фаќа змиска
кожа, да не се тресе
чаршавот после
зајдисонце и др. Цело
време Џим е исплашен од
тоа да не го пронајдат
бидејќи е избеган црнец.
Том Соер
Том Соер е момче кое сака
многу доживувања и се
изложува на голем ризик.
Секогаш сака да наредува, а
другите да го слушаат. Тоа
што ќе го науми никој не
може да го натера да се
предомисли. Том е
немирен, непослушен и
своеглав. Несакал да оди на
училиште. Немал родител
па затоа живеел со тетка
Поли. Имал смеѓа коса и
плави очи. Негов најдобар
пријател бил Хаклбери.
Бил заљубен во Ребека.
Госпоѓа Вотсон и вдовицата
Даглас
Госпоѓата Вотсон е сестра
на вдовицата Даглас и
живеат во иста куќа. Г-ѓа
Вотсон е негативен лик и
не го почитува Хак,
секогаш го кара, додека
вдовицата Даглас е мила,
нежна жена и го сака Хак
како да е нејзино дете.
Таа се грижи за него и го
учи на добри работи.
Навечер таа му
раскажувала приказни за
Мојсие, но Хак тоа не го
поднесувал.
Таткото на Хаклбери
Таткото на Хаклбери бил
пијаница и бил нечист.
Ништо
не го интересирало освен
алкохолот.
Бил со долга црна коса и
брада и парталава скината
облека. Тој го тепал својот
син и кога бил пијан и
трезен.
Му забранувал да се
образува и му барал пари за
алкохол.
Воопшто не се грижел за
својот син.
Тетка Сали и чичко Сајлаз
Тетка Сали е
грижлива, добра и
фина личност.
Многу е
исплашена поради
збрката што ја
прават Том Соер и
Хак.
Чичко Сајлаз е
малку строг, но со
меко срце.
Едмонд Кин и Дејвид
Герик
Едмонд Кин и Дејвид Герик се
измамници кои немаат ни малку
добрина во себе. Ги ограбуваат
луѓето со нивните лажни претстави.
Едмонд го викале Крал, а Дејвид
Војвода.
Авантурите на Хаклбери Фин
Авантурите на Хаклбери Фин
 Авантурите
на Хаклбери Фин
започнале
 од Санкт Петерзбург потоа по
реката Мисисипи
тие продолжиле и пристигнале
до Џексоновиот остров каде што
го запознале Џим,
тие заедно продолжиле и
стигнале до St.Luis.На некој од
блиските островчиња до St. Luis
ги запознале кралот и војводата.
 Со
војводата кралот и неговиот
пријател Џим продолжиле да патуваат
по реката Мисисипи каде што имале
многу случки,некои од нив биле смешни
а некои опасни и така тие продолжиле
за Cairo.
 Тие стигнале до едно островче каде
што сакале да ја изведуваат
претставата во театарот и дел од
монологот на Хамлет.Но таму ја виделе
тепачката помеѓу господинот Бокс и
господинот Шебрен.
По
завршувањето на таа авантура тие
продолжиле по реката Мисисипи.
По долгите авантури тие се разделиле
и на сплавот останале само Џим и Хак.
Но по некое време исчезнал и Џим.Хак
продолжил да го бара и стигнал до
фармата на господинот Флепс.Таму
некаде завршуваа авантурите на Хак.
Лектира- Хаклбери Фин
Марк Твен
Врската помеѓу книгата и
надворешната средина
1.Реката Мисисипи
Реката Мисисипи каде што пловат
Хаклбери Фин и Џим на луѓето им
значи нешто свето.
2.Пријателството помеѓу
Хаклбери Фин и Џим
Во тоа време пријателство помеѓу дете од
белата раса и црнец не било никако
дозволено, затоа што црнците во тоа време
биле третирани како робови и немале исти
права со луѓето од белата раса.
3.И белите луѓе не биле совршени
Најдобар пример за ова е таткото на Хаклбери Фин. Тој
одел по улиците како скитник, во бели искинати
алишта и повеќе личел на дух, тој исто така бил и
пијаница. Тој не му дозволувал на Хаклбери Фин да
учи. Значи сите луѓе се исти без разлика на бојата, како
на пример татко му на Хак без разлика што бил белец и
што имал поголеми права од црните луѓе, тој незнаел
да го искористи тоа.
4.Постојат и добри луѓе од белата
раса
Вистина е дека постојат и дебри бели луѓе.Оние луѓе
кои се против ропството и против продавањето на
црните луѓе како робови. Оние луѓе кои им помогнале
на црните луѓе од тоа време да се спасат.
Како реагира Хак на помошта што ја дава Том Соер
да се грабне Џим? Што знае Том за Џим и како
ова влијае на неговата одлука?
 Хак мисли дека Том прави план кој е премногу
детален, но го прифаќа оти му треба помош од
Том. Том знае дека Џим веќе е слободен човек,
па не брза и го прави бегството ризично , само
за да се забавува.
Што мисли Хак за Том како член на општеството и
како се гледа себе си?
 Хак мисли дека Том е чесен човек. Тој бил
одгледан во добро семејство со добар морал.
Тој не верувал дека Том би сторил нешто толку
лошо како крадење роб. Хак се гледал себе си
како неморален и нецивилизиран, па во ред е за
него да прави вакви нешта како злосторства.
1.Зошто вдовицата Даглас го посвоила
Хаклбери Фин ?
2.Која е
причината што
Хак Фин сака
да биде како
Том Соер ?
3.Зошто
Хаклбери Фин
избегал од кај
вдовицата
Датлас ?
4.Зошто избегал
црнецот Џим и
ја оставил
работата ?
5.Од која
причина
Хаклбери Фин
го напуштил
својот татко ?
6.Каде отишол
Хаклбери Фин
?
7.Каде се
сретнале
Хаклбери Фин и
црнецот Џим ?
8.Зошто
Хаклбери Фин
го криел
црнецот Џим ?
9.По која река
пловеле тие ?
10.Со кои луѓе
се сретнувале
додека пловеле
по реката ?
11.Што се
требало да
направат за да
преживеат ?
12.Зошто
лажели дека
се роднини на
мртовецот ?
13.Дали ја
откриле нивната
лага и како тие
реагирале на тоа
?
14.Што се
случило откако
Џим и
Хаклбери Фин
се разделиле ?
15.Каде отишле
Џим и
Хаклбери Фин
откако повторно
се сретнале ?
16.Како им се
претставил
Хаклбери Фин
на роднините на
Том Соер?
17.Каде и зошто
роднините на
Том Соер го
однеле Џим ?
18.Што се случило
кога дошол Том
Соер во куќата
на неговите
роднини?
19.Кој бил планот
на Том Соер и
Хаклбери Фин за
ослободување на
црнецот Џим ?
20.Како му
носеле храна и
како
комуницирале
со Џим ?
21.Дали тие
успеале да го
ослободат ?
22.Што се
случило откако
тие го
ослободиле?
23.Кого го
викнале за
лекување на
Том Соер ?
24.Кого сретнал
Хаклбери Фин
и каде отишол
тој ?
25.Што
разговарале
на трпезата ?
26.Зошто
утредента
сите биле
воодушевени ?
27.Како бил
облечен
црнецот Џим ?
28.По
препознавање
то каде го
однеле Џим ?
29.Дали Том ја
кажал вистината
за
ослободувањето
на црнецот Џим?
30.Кој дошол во
куќата и ја кажал
вистината за
лагите на Том
Соер и Хаклбери
Фин ?
31.Дали Џим бил
ослободен по
дознавањето на
целата приказна
за него и за
неговите
пријатели?
32.Каков бил
нивниот нов
план и дали
успеале во тоа
?
33.Зошто го
сменало
таткото на
Хакл Фин ?
34.Што сакала да
направи тетка
Сали во врска со
Хаклбери Фин ?

Па како што можете да видите,
"Авантурите на Хаклбери Фин,, има
многу квалитети кои ја прават вредна
да се прочита.