روح الله حسینی مقدم - کانون نهادهای سرمایه گذاری ایران
Download
Report
Transcript روح الله حسینی مقدم - کانون نهادهای سرمایه گذاری ایران
به نام خدا
تاثیرپذیری صنعت از الیحه بودجه 94
با تاکید بر بررس ی صنایع فلزات اساس ی و سنگ آهن
سید رو ح هللا حسینی مقدم
[email protected]
1
کارکردهای مورد انتظار از بودجه سنواتی
-1بودجه به عنوان مهمترین ابزار سیاستگذاری مالی در جهت ایجاد ثبات اقتصادی ،تحریک رشد
اقتصادی ،بهبود اشتغال و توزیع درآمد
-2تصویر روشن و دقیق از نحوه اداره بخش عمومی شامل نحوه تجهیز منابع و تخصیص هزینه ها،
ابداعات و نوآوری های دولت برای اداره امور
بر این اساس الیحه بودجه فاقد یک برنامه سیاستی مدون در خصوص سیاستگذاری در حوزه
اقتصادی است ( .البته دولت در قالب ماده واحده ها نگاهی به دو کارکرد باال دارد)
2
تاثیر اثبات شده بودجه بر متغیرهای اقتصادی و ...از جمله بورس
3
سهم بازار صنایع بورس ی
4
تاثیر بر صنایع سنگ آهن و فلزات اساس ی
مواد مصرح در الیحه بودجه:
-1پرداخت درآمد حاصل از بهره مالکانه 15000میلیارد ریال (سال 93مبلغ 18هزار و سال 92مبلغ
8000میلیارد ریال )
-2پرداخت حق انتفاع بهره برداری 30درصدی ( 13000میلیارد ریال)
-3افزایش هزینه انرژی
-4افزایش مالیات بر ارزش افزوده
130419
درآمد حاصل از حق انتفاع بهره برداری از معادن
13000میلیارد ریال
130408
درآمد حاصل از بهره مالکانه و حقوق دولتی معادن
15000میلیارد ریال
5
تعریف واژگان
بهره مالکانه یا رویالتی مبلغی است که به منظور بهره برداری از امتیاز منابع دارای ارزش
اقتصادی (برای نمونه حق استخراج از معدن) یا برای بهره گرفتن از امتیاز
حقوق مالکیت معنوی و حق تکثیر (کپی رایت) ،حق امتیاز ،نشانه تجاری و یا دانش
فنی و تکنولوژی به دولت یا مالک پرداخت میشود.
حقوق دولتی مبلغی است که بر اساس آن دارنده پروانه بهره برداری باید درصدی از
بهای ماده معدنی موضوع پروانه را به نرخ روز در سر معدن به صورت استخراج شده
یا کانه آرایی شده یا فرآوری شده در چهارچوب بودجه مصوب به تشخیص وزارت
صنعت ،معدن و تجارت به عنوان حقوق دولتی به وزارت صنعت ،معدن و تجارت
پرداخت نماید.
حق انتفاع حقي است كه به دارنده پروانه بهره ًبرداري از معدن تعلق مي گیرد .حق
انتفاع پروانه بهره برداري مربوط به گذشته صرفا شامل معادني است كه پروانه بهره
برداري آن متعلق به سازمان توسعه و نوسازي معادن ايران بوده است( .تعریف الیحه
بودجه )93
6
قانون معادن در ایران
آيیننامه اجرايي قانون معادن ايران مصوب سال 1377
بر اساس ماده 34آيیننامه اجرايي قانون معادن ايران مصوب سال 1377در اجراي ماده ( )14قانون
معادن ،حقوق دولتي در معادن بر حسب نوع ماده معدني ،محل معدن ،شرايط و محدوديت منطقه،
میزان سرمايهگذاري ،روش استخراج ،كانهآرايي و فرآوري و در نتيجه سود ترجيحي بهره بردار طبق
ضوابط زير توسط وزارت معادن و فلزات تعيین ميشد.
الف :در مورد معادن زيرزميني حداكثر تا ( )6درصد بهاي ماده معدني در سر معدن.
ب :در مورد معادن روباز حداكثر تا ( )10درصد بهاي ماده معدني در سر معدن.
ج :در مورد معادني كه به صورت مختلط (زيرزميني و روباز) استخراج ميشوند حداكثر تا ( )8درصد بهاي
ماده معدني در سر معدن.
در معادني كه مستلزم تجهیز و آمادهسازي هستند بهرهبردار در زمان تجهیز از پرداخت حقوق دولتی معاف
است.
7
قانون معادن در ایران
این آییننامه تا سال 1391در مورد تمامی شرکتهای معدنی از جمله شرکتهای چادرملو و گلگهر اجرا می-
شد .بر همین اساس ساالنه شرکتها مبلغی را به عنوان حقوق دولتی محاسبه و به دولت پرداخت می-
کردند.
تغییر پروانه سنگ آهنی ها
قانون اصالح قانون معادن
«قانون اصالح قانون معادن» كه در آبان ماه 1390تصويب و به وزارت صنعت ،معدن و تجارت ابالغ
شد .بر اساس ماده 14این اصالحیه دارنده پروانه بهرهبرداري بايد درصدي از بهاي ماده معدني موضوع
پروانه را به نرخ روز در سر معدن بهصورت استخراج شده يا كانهآراييشده يا فرآوري شده در چارچوب
بودجه مصوب به تشخيص وزارت صنعت ،معدن و تجارت به عنوان حقوق دولتي به وزارت صنعت،
معدن و تجارت پرداخت نمايد.
8
قانون معادن در ایران
آییننامه اجرایی اصالح قانون معادن
تقریبا یک سال پس از ابالغ قانون آییننامه اجرایی قانون یادشده تصویب شد .بر اساس ماده 60این
آییننامه ،حقوق دولتی بر مبنای ده درصد از بهای هر واحد ماده و یا مواد معدنی استخراج شده به نرخ
روز در سر معدن تعیین میشود.
همچنین وزارت صنعت ،معدن و تجارت میتواند به منظور افزایش و یا کاهش درصد حقوق مذکور
نسبت به تعیین مبنای مذکور با اعمال ضرایب مربوط به عوامل مؤثری از جمله میزان ذخیره ،روش
استخراج ،عیار و کیفیت ماده معدنی ،سود ترجیحی ،معادن واقع در مناطق دورافتاده و کمتر توسعه
یافته ،درصدهای بازیابی صنعتی متناسب با مقیاس معدنکاری و نوع مواد معدنی براساس دستورالعمل
مربوط بهگونهای اقدام کند که کاهش آن در مورد معادن بزرگ از پنج درصد کمتر نشود و افزایش آن
برای سایر معادن حداکثر از سه برابر درصد مبنا بیشتر نشود.
9
بودجه کل کشور
قانون بودجه سال 1392كل كشور
در راستای اجرای قانون جدید معادن ،بند 55قانون بودجه سال 1392كليه اشخاص حقيقي و حقوقي
استخراجكننده معادن سنگآهن كه پروانه بهرهبرداري آنها به نام سازمان توسعه و نوسازي معادن وصنايع
معدنياي ـران و يا شركتهاي تابعه ميباشد ،موظف میکند تا بابت حق انتفاع دارنده پروانه بهرهبرداري (به
مأخذ حداقل پنجدرصد ( )%5ميانگین قيمت آزاد (دوره سهماهه) شمش فوالد خوزستان) از سنگآهن،
دانهبندي و يا كنسانتره أخذ و به نسبت 40به 60واریز نمايند.
استدالل برای نسبت 40و :60واحد های فوالدسازی كشور از سنگ آهنی استفاده می كنند كه به قیمت آزاد
نیست ،بلكه خیلی ارزانتر از بازار در اختیارشان قرار می گیرد .
قانون بودجه سال 93کل کشور و الیحه 94
در قانون بودجه سال 1393تغییراتی در زمینه محاسبه حق انتفاع پروانه بهرهبرداري از معدن به عمل آمده
که منجر به شفاف شدن نحوه محاسبه گردید .بر اساس قانون بودجه سال 1393کلیه اشخاص حقیقی و
حقوقی استخراج کننده معادن سنگ آهن که پروانه بهرهبرداری آنها به نام سازمان توسعه و نوسازی معادن و
صنایع معدنی ایران و یا شرکتهای تابعه میباشد ،موظفند بابت حق انتفاع پروانه بهرهبرداری از معادن در
سال ،1393س یدرصد ( )%30مبلغ فروش محصوالت خود (سنگآهن خام ،سنگآهن دانهبندی و افشرده
(کنسانتره) شامل افشردههای (کنسانترههای) تحویلی برای گندلهسازی درون شرکت و افشردهفروش ی
(کنسانترهفروش ی) به خارج از شرکت را به حساب درآمد عمومی واریز نمایند.
10
130419
درآمد حاصل از حق انتفاع بهره برداری از معادن
13000میلیارد ریال
130408
درآمد حاصل از بهره مالکانه و حقوق دولتی معادن
15000میلیارد ریال
30درصد فروش کچاد و کگل
در الیحه بودجه به عنوان یک بودجه سنواتی توجه به چند نکته ضروری است:
11
حقوق دولتی در سایر کشورها
حقوق دولتی در سایر کشورها بین 2.5تا 10درصد است.
کشورهای بزرگ تولید کننده سنگ آهن در شرایط بحران تدابیری را اتخاذ می کنند:
کاهش 50درصدی حقوق دولتی در استرالیا بدلیل کاهش قیمت سنگ آهن
•
توجه به وضع حقوق دولتی با توجه به شرایط بازار
هندوستان در سال 2009تولید و صادرات 110میلیون تنی سنگ آهن داشته و اکنون واردکننده این ماده معدنی است.
12
افق تولید و برنامه های توسعه ای صنعت
در جدول زیر برآورد انجام شده از مواد اولیه مورد نیاز برای تحقق برنامه های صنایع معدنی
کشور بر اساس اعداد و ارقام پیش بینی شده در برنامه پنجم توسعه و نیز چشم انداز ۲۰
ساله ،مشخص شده است( .ارقام به میلیون تن)
برای تولید این میزان سنگ آهن به سرمایه گذاری نیازمند هستیم.
برآورد مواد اولیه مورد نیاز
سال
دانه بندی مورد کنسانتره مورد گندله مورد
سنگ آهن مورد نیاز
نیاز
نیاز
نیاز
۱۳۹۴
۹۵٫۱
۱۱٫۱
۶۰٫۱
۵۶
۱۴۰۴
۱۲۵
۱۴٫۸
۷۷٫۲
۷۲
13
توجه به برنامه های توسعه ای
60,000
میلیارد ریال
کانه های فلزی
50,000
40,000
30,000
20,000
10,000
0
آذر93
92
91
90
89
14
میلیارد ریال
88
87
86
قیمت سنگ آهن و حاشیه سود تولید
با توجه به افزایش هزینه استخراج و کاهش قیمت سنگ آهن حاشیه سود معدنی ها به پایین ترین سطح
خود در ده سال اخیر رسید.
15
چالش های پیش رو
سیاستهای چین در خصوص کاهش تولید فوالد در سال جاری به علت توجیه نداشتن اقتصادی و آلودگی
محیط زیستی و از طرفی معطوف کردن سیاست ها بر روی تولید فوالد با کیفیت و حذف تمامی پاداشهای
صادرات محصوالت فوالدی ماحصل آن تهدیدهای جدی در بازار سنگ آهن کشور است.
طرحهای فوالد استانی ،طرحهای توسعه خوزستان ،مبارکه و نظایر آنها به تدریج از سال ،95ظرفیت تولید
فوالد ایران را به ارقام 30تا 35میلیون تن نزدیک می کنند و این کارخانه ها نیاز روز افزونی به سنگ آهن
دارند .
16
چالش های پیش رو 2-
ذخایر سنگ آهن کشور تاکنون در سطح قابل برداشت بوده و به این ترتیب هزینه تولید در مقایسه با
کشورهایی که از عمق مواد معدنی خود را استخراج می کنند ،چندان باال نیست ،اما ...
آمارهای منتشر شده حاکی است میزان صادرات سنگ آهن ایران در سال گذشته حدود ۲۴میلیون تن و به
ارزش دو میلیارد دالر بود ،درحالی که در نیمه نخست امسال میزان سنگ آهن صادراتی حدود ۸٫۵میلیون
تن به ارزش کمتر از ۵۰۰میلیون دالر رسید.
حذف معادن کوچک بدلیل کاهش قیمتها و رکود در بازار ،شرایط را به جایی رسانده که قدرتهای درجه دوم
سنگ آهن در حال حذف شدن هستند .دیگر هر معدن کوچکی در هر نقطه ای از ایران سود آور نیست.
17
انتظارات صنعت سنگ آهن از بودجه سنواتی
ایجاد تاسیسات زیربنایی نظیر جاده،
حمل و نقل ریلی مناسب بویژه تجهیز ناوگان ریلی به واگن های مناسب
کاهش هزینه حمل ریلی
پایبندی دولت به قانون توسعه و تسهیل فضای کسب و کار
اعطای تسهیالت ارزان از محل صندوق توسعه ملی به حلقه های ابتدایی زنجیره تولید بویژه
فرآوری سنگ آهن
تخصیص یارانه تولید تصریح شده در قانون هدفمندی یارانه ها
توسعه صندوق حمایت از معادن
18
فلزات اساس ی
تاثیر بر بهای تمام شده بدلیل افزایش حامل های انرژی
تاثیر بر فروش بدلیل کاهش بودجه عمرانی
و موانع صادراتی
19
بودجه 94و فلزات اساس ی
بند ط تبصره -2شركت ملي گاز ايران و شركتهاي گاز استاني موظفند عالوه بر دريافت نرخ گاز ،به ازاي
مصرف هر مترمكعب گازطبيعي يكصد و س ي ( )130ريـال از مشـتركین دريافـت نمایند.
بند ز تبصره :9وزارت نیرو موظف است ،عالوه بر دريافت بهاي برق به ازاي هر كيلو وات ساعت برق فروخته
شده ،مبلغ س ي( ) 30ريال به عنـوان عـوارض بـرق در قبـوض مربوطـه درج و از مشتركین برق دريافت نمايد.
بند ه تبصره :9وزارت نیرو مكلف است عالوه بر دريافت نرخ آب بهاي شهري ،به ازاي هر مترمكعب فروش آب
شرب مبلغ يكصد( )100ريال از مشتركین آب دريافت نمايد.
این سه بند به افزایش هزینه مصرف آب برق و گاز منتهی میشود و هزینههای تولید صنایع بورس ی را به میزان
قابل توجهی افزایش میدهند .این امر با توجه به رکود حاکم بر اقتصاد کشور شرایط فعالیت شرکتهای
تولیدی را دشوارتر میکند.
20
تاثیر افزایش انرژی در تولید فوالد
1389
1390
1391
1392
6ماهه
1393
شرح
واحد
1.58
1.65
1.78
0.944
گاز مصرفی
میلیارد
مترمکعب
1.6
216
232
466
هزینه گاز به ازای هر تن تولید هزار ریال
115
221
5103
2583
برق مصرفی
مگاوات
ساعت
4466
4702
5033
364
521
هزینه برق به ازای هر تن
تولید
هزار ریال
223
353
354
21
نگاهی به فوالد ترکیه و حمایتهای دولتی
ترکیه هشتمین فوالد ساز جهان ،در سال 2013مجموعا 35میلیون فوالد خام تولید کرد.
ترکیه بعد از کشورهای چین و هندوستان مقام سوم در جهان ( با رشد 35درصدی) در رابطه با عملکرد
رشد تولید فوالد خام در 6سال گذشته را دارا است.
فوالد صنعت نوپایی در ترکیه است.
صادرات آهن و فوالد ترکیه در سال گذشته 19میلیون تن به ارزش 16میلیارد دالر بوده است.
مقدار قطعی ذخایر سنگ آهن 12درصد ذخایر قطعی سنگ آهن ایران است.
ترکیه در سال 2013نسبت به واردات 8.2میلیون تن سنگ آهن به ارزش 1.16میلیارد دالر اقدام نمود.
ظرفیت تولید سالیانه سنگ آهن تولید داخلی کشور ترکیه 4،700،00تن در سال است.
عوارض واردات فوالد تولید چین را از 3درصد به 40درصد افزایش داده است.
22
در بودجه 94توجه به نکات زیر ضروری است:
برنامه های توسعه ای و افق تولید صنعت
کاهش قیمت های محصوالت به تبع اقتصاد جهانی و قیمت نفت
رکود بازار داخل
افزایش هزینه تولید
موانع صادراتی
23
اهداف تولید فوالد در ایران
فرآیند های مختلف تولید فوالد خام
سال
جمع کل پیش بینی
تولید فوالد
تولید فوالد با استفاده از
تولید فوالد با استفاده از تولید فوالد با استفاده
ضایعات و قراضه ۱۰۰
از گندله و کنسانتره
دانه بندی
درصد
۱۳۹۴
۴۲
۶
۳۵
۱
۱۴۰۴
۵۵
۸
۴۵
۲
24
برنامه های توسعه ای صنعت
140,000
صنعت فلزات اساس ی
120,000
100,000
80,000
60,000
40,000
20,000
0
آذر93
92
91
90
89
25
میلیارد ریال
88
87
86