Transcript Polska.Kultura.A.Rosinska

!!!
Od samego początku istnienia Zamek na Wawelu miał dla ludności
zamieszkującej obszar Rzeczypospolitej, a potem dla Polski i Polaków
wielkie znaczenie. Najpierw jako miejsce, z którego władcy rządzili
swym królestwem, następnie po przeniesieniu stolicy do Warszawy,
pozostał miejscem koronacji i pochówków królów, a po utracie
niepodległości stał się dla Polaków zamieszkujących w trzech
podzielonych kawałkach kraju symbolem Polskości, przypominającym o
minionej potędze królestwa i miejscem w którym tradycja polskości
nigdy nie zaginęła.
Budowla była siedzibą mistrzów Zakonu Krzyżackiego oraz stolicą Państwa
Krzyżackiego w latach 1309-1457.
Budowla do dzisiejszego dnia doskonale została zachowana i stanowi ogromną
atrakcję tej części Europy.
Kalwaria Zebrzydowska jest ośrodkiem ruchu pielgrzymkowego do
sanktuarium pasyjno-maryjnego oo. bernardynów, które w 1999 r.
zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO jako jedyna
kalwaria na świecie i Europie
To prawdziwe podziemne miasto położone na 9 poziomach, z których najgłębszy
leży aż 327 metrów pod powierzchnią ziemi. Istniejące tu złoża solne powstały ok.
15 milionów lat temu w wyniku zaniku morza o wysokim zasoleniu. Początki
eksploatacji złoża soli w Wieliczce przypadają na XIII wiek, kiedy to zbudowano
tu pierwszy szyb górniczy. Powstałe wkrótce potem przedsiębiorstwo „żupy
krakowskie” aż do I rozbioru Polski było własnością panującego władcy
Rzeczpospolitej, a dochody z handlu cennym kruszcem zasilały (i to znacznie)
skarb państwa.
Jego północno-wschodnią część stanowiła historyczna dzielnica żydowska. Przez
wiele wieków Kazimierz był miejscem współistnienia i przenikania się kultury
żydowskiej i chrześcijańskiej. Obecnie stanowi jedną z ważniejszych atrakcji
turystycznych Krakowa, jest też ważnym centrum życia kulturalnego miasta.
Kompleks leśny położony na terenie Polski i Białorusi, odznaczający się dużymi
walorami przyrodniczymi i historycznymi. W Puszczy Białowieskiej zachowały się
ostatnie fragmenty lasu o charakterze pierwotnym. Tutaj mieszka największa
populacja wolnego żubra na świecie.
Najstarszy ośrodek miejski Warszawy będący zwartym zespołem architektury
zabytkowej, przeważnie z XVII i XVI i II wieku o średniowiecznym układzie
zabudowy, otoczone pierścieniem murów obronnych z XIV–XVI wieku.
Jego obszar jest stosunkowo niewielki.Ma rynek rozmieszczony na planie
prostokąta.
Są największymi drewnianymi budowlami o funkcjach religijnych w Europie.
Najstarszy obszar Krakowa, otoczony Plantami. Jego centrum stanowi Rynek Główny
Głównymi zabytkami krakowskiego Starego Miasta są znajdujące się na Rynku
Głównym: kościół Mariacki, Sukiennice i wieża ratuszowa, oraz pozostałości murów
obronnych – Brama Floriańska i Barbakan
Zespół niemieckich nazistowskich
obozów koncentracyjnych, w tym obozu
zagłady na terenie Oświęcimia i
pobliskich miejscowości istniejący w
latach 1940-1945, symbol Holocaustu[
Jedyny obóz koncentracyjny znajdujący
się na liście światowego dziedzictwa
UNESCO, figuruje tam pod oficjalną
nazwą Auschwitz-Birkenau. Niemiecki
nazistowski obóz koncentracyjny i
zagłady (1940-1945)
.
Polskie góry to miejsce, które na tle innych regionów
etnograficznych, wyróżnia się stałym kultywowaniem folkloru.
Nie jest to folklor wyuczony i sztucznie podtrzymywany, lecz w
naturalny sposób przekazywane kolejnym pokoleniom.
Co więcej folklor góralski jest kultywowany na co dzień, nie tak
jak w przypadku innych regionów, gdzie folklor jest jedynie
„odkurzany” na święta i uroczystości. W Polsce Górali dzieli się
na kilka grup, różnice pomiędzy tymi grupami możemy dostrzec
w strojach ludowych oraz w gwarze. Największym centrum
folkloru góralskiego jest Zakopane. Odwiedzając to miasto, na
każdym kroku możemy spotkać takie elementy folkloru jak:
stroje, gwara i kuchnia.
Każda grupa górali może
poszczycić się własnym
strojem ludowym. Obecnie
najbardziej znanym
strojem góralskim jest strój
podhalański. Wśród licznie
zachowanych strojów
mamy również strój Górali
Żywieckich czy strój Górali
Beskidu Śląskiego. Mniej
znane są stroje spiskie czy
strój orawski. To właśnie
mnogość strojów
góralskich, najlepiej
odzwierciedla bogactwo
folkloru góralskiego.
Jest bardzo specyficzna, wyróżnia się połączeniem
dialektu polskiego i naleciałości słowackich i
bałkańskich. Gwara ta charakteryzuje się
akcentowaniem pierwszej sylaby oraz wymawianiem
głosek cz, sz., ż, c jako c, s , z, k. Zachowanie
archaizmów staropolskich w gwarze góralskiej ora w
mowie potocznej, może doprowadzić do ciekawej
sytuacji. Rozmówca nieznający tego języka i
słuchający rdzennego górala, może odnieść wrażenie,
że rozmawia z obcokrajowcem.
Tradycyjna kuchnia góralska
to przede wszystkim
niepowtarzalny smak,
który nie zmienia się od
wieków. W kuchni
góralskiej bazuje się
głownie na ziemniakach,
kwaszonej kapuście,
bundzu i oczywiście
oscypku. Istotną tradycją,
która przetrwała w regionie
Zakopanego jest kiszenie
kapusty, którą układa się w
beczkach, wyłożonych
liśćmi a następnie ugniata
się ją boso.
Taniec Kujawski – harmonia i
płynność w ruchu
Najważniejszym tańcem na
Kujawach, jest oczywiście
kujawiak. Taniec ten
wykonywany był po linii koła,
we wcześniej ustalonym
porządku.
Stroje Kujawskie – szlacheckie
cechy w strojach ludowych
Strój kujawski był szyty z dobrego
gatunkowo sukna i jedwabiu,
który nierzadko sprowadzany
był zza granicy. Z tego powodu,
stroje kujawskie były bardzo
kosztownym ubiorem i jednym
z droższych w Polsce.
Taniec Wielkopolski - dostojność i powaga w
tańcu
Tańce wielkopolskie w przeciwieństwie do
żywiołowych tańców z innych regionów,
cechują się dostojnością i powagą. Nie
mniej są to tańce różnorodne, które
przybierały inne formy w zależności od
mikroregionu. Do typowych tańców
wielkopolskich należy zaliczyć, wiwaty,
przodki, chodzone.
Stroje wielkopolskie - niezliczone rodzaje
wielkopolskich strojów
Charakterystyczna dla wszystkich rodzajów
strojów Wielkopolskich jest kolorystyka.
W większości są to odcienie czerwieni i
granatu wraz z czarnymi elementami.
Ważny był również materiał, z którego
szyto strój, a także precyzja kroju i szycia.
Zdecydowanie mniejszą wagę przykładano
do elementów ozdobnych.
Naród nasz to naród pod pewnym względem
niesamowity. Jesteśmy przywiązani do obyczajowości,
lubimy ucztować i bawić się. Umiemy podtrzymywać
dawne tradycje. Najbardziej jest to widoczne w sposób
jaki obchodzimy wszelakiego rodzaju święta,
zwłaszcza te kościelne – Boże Ciało, Wielkanoc czy
Boże Narodzenie (w przeszłości zwane także Godnymi
Świętami) a także dzień Wszystkich Świętych.
Pierwsza z nich to topienie
Marzanny. Zwyczaj, który
powoli zanika lub staje się
po prostu mniej popularny
na tle innych. Marzanna
jest odwzorowaniem zimy,
śniegu, chorób i zła
wszelkiego. Toteż zwyczaj
jej palenia i topienia
powodował radość i rodził
nadzieje na szybkie
przyjście wiosny. W czasach
obecnych zwyczaj ten jest
praktykowany już zwykle
tylko przez dzieci.
W Polsce obchodzone są
jeszcze innego rodzaju
święta – być może mniej
popularne, lecz z pewnością
skupiające uwagę wielkiej
publiczności. Mowa o takich
świętach jak Andrzejki - jest
to czas ostatniej zabawy
przed okresem Adwentu,
połączony z wróżbami
wszelakiego rodzaju,
mówiącymi o tym co nas
czeka w roku przyszłym.
Tego właśnie dnia leje się i
wróży z wosku.
Kolejną tradycją, o której
pragnę wspomnieć to Dyngus
zwany też Poniedziałkiem
lanym. Zwyczaj słowiański, w
pierwotnej wersji polegał na
biciu rózgami i oblewaniu co
miało symbolizować
wiosenne oczyszczenie się.
Przede wszystkim należy wspomnieć o
wigilijnym wieczorze, który jest
obchodzony prawie w każdym
gospodarstwie domowym. O
zwyczaju dzielenia się opłatkiem. Jest
to najważniejszy wieczór w roku,
gdzie do wieczerzy zasiadają wszyscy
domownicy w wierze, że właśnie tego
wieczoru narodził się Jezus Chrystus
– Zbawiciel. Jest to więc okres radości
ale też i zadumy. Z państwowych
świąt, które obchodzimy warto
wspomnieć chociażby o takich jak np.
Odzyskanie Niepodległości w 1918 r.
obchodzone 11 listopada czy też
święto Konstytucji 3 Maja uchwalonej
1791 roku. Są to dni ustawowo wolne
od pracy.
Wystawa poświęcona została tradycyjnym, głównie ludowym, zwyczajom i
obrzędom, towarzyszącym najważniejszym świętom, obchodzonym w cyklu
rocznym. W układzie ekspozycji zastosowano więc podział odpowiadający
czterem porom roku: Jesień, Zima, Wiosna, Lato. Pory roku bowiem, od
najdawniejszych czasów, wyznaczały rytm ludzkiego życia, w przeszłości
związany z naturą i zjawiskami zachodzącymi w przyrodzie, podporządkowany
niepisanemu solarno - wegetacyjnemu, gospodarskiemu kalendarzowi.
Według tego zwyczajowego kalendarza, obchodzone były najdawniejsze,
archaiczne, prasłowiańskie święta: kultowe, agrarne, zaduszne, święta miłości i
płodności; święta i rytuały, będące rodowodem polskich obrzędów dorocznych.
Wraz z przyjęciem chrześcijaństwa na ziemiach polskich, dawne obrzędy i
ceremonie, w większości, powiązane zostały z tradycją chrześcijańską, i (z
wyjątkiem dożynek i zapustów), z terminami najważniejszych świąt religijnych.
Na wystawie, polskie obrzędy doroczne zaprezentowane zostały zgodnie z tymi
dwoma przenikającymi się kalendarzami: tradycyjnym i kościelnym.
JESIEŃ - (21 września - 23 grudnia). W przyrodzie to czas stagnacji; jest to także pora
zawieszenia, lub spowolnienia wielu prac gospodarskich. Pora poważnych obrzędów
adwentowych i świąt pamięci zmarłych. Wyjątek stanowią poprzedzające adwent spotkania i
zabawy andrzejkowe oraz obchody Św. Mikołaja (6 grudnia).
ZIMA - (24 grudnia - 20 marca). Czas dużej aktywności obrzędowej, związanej z zimowym
przesileniem słońca, początkiem roku solarnego, wegetacyjnego i tradycyjnego, ludowego
roku obrzędowego i przede wszystkim z obchodami kościelnymi i domowymi Bożego
Narodzenia i całego cyklu świątecznego.
LATO - (24 czerwca - 20 września). Pora biokosmicznej pełni, rozkwitu - wytężonych
prac gospodarskich i zbierania plonów, w ekspozycji zilustrowana przez eksponaty
związane z praktykami hodowlanymi, odbywającymi się na Kurpiach, w dniu św.
Rocha: są to wota woskowe - świece i figurki zwierząt, ale przede wszystkim przez
eksponaty towarzyszące najważniejszym w ciągu całego roku zwyczajom i
obrzędom gospodarskim, żniwnym. Są to bukiety - tzw. równianki i ograbki
święcone na Matkę Boską Zielną oraz wiązanki i różne w formie wieńce dożynkowe
WIOSNA - (21 marca - 23 czerwca). Pora największej w ciągu całego roku aktywności
obrzędowej, związanej przede wszystkim z cyklem świątecznym Wielkanocy,
największego i najstarszego święta chrześcijańskiego, z zachowanymi licznymi
elementami odwiecznych, ludowych świąt wegetacyjnych, wiosennych.
Jan Paweł II
(właśc. Karol Józef Wojtyła (1920-2005 ) –
błogosławiony Kościoła katolickiego,
polski biskup rzymskokatolicki, biskup
pomocniczy krakowski a następnie
arcybiskup metropolita krakowski,
kardynał, 264. papież i 6. suwerenny
władca Państwa Watykańskiego, kawaler
Orderu Orła Białego. Poeta i poliglota, a
także aktor, dramaturg i pedagog.
Filozof historii, fenomenolog, mistyk i
przedstawiciel personalizmu
chrześcijańskiego.
Mikołaj Rej
(1505-1569), polski poeta,prozaik,
tłumacz, nazwany "ojcem
piśmiennictwa polskiego".
Uważany za jednego z czołowych
przedstawicieli
polskiego odrodzenia.
Juliusz Słowacki
( 1809 -1849 ) - jeden
najwybitniejszych poetów
polskich doby romantyzmu,
dramaturg i epistolograf.
Henryk Sienkiewicz
( 1846- 1916 )-polski nowelista ,
powieściopisarz i publicysta
pochodzenia tatarskiego. Laureat
Nagrody Nobla w dziedzinie
literatury w 1905 za całokształt
twórczości jeden z
najpopularniejszych pisarzy
polskich przełomu XIX i XX
wieku.
Krasicki Ignacy
(1735-1801), polski poeta, prozaik,
dramatopisarz, publicysta.
Uważa się go za
najwybitniejszego pisarza
polskiego oświecenia .
Fryderyk Franciszek
Chopin
1810-1849 ) – polski kompozytor i
pianista . Chopin jest uważany za
jednego z najważniejszych
kompozytorów romantycznych, a także
za jednego z najważniejszych polskich
kompozytorów w historii. Był jednym z
najsłynniejszych pianistów swoich
czasów, często nazywany poetą
fortepianu.
Maria Salomea
Skłodowska-Curie
(1867- 1934 ) – pochodząca z Polski (z
Królestwa Polskiego części
Imperium Rosyjskiego) uczona
polsko-francuska, fizyczka,
chemiczka, dwukrotna noblistka.
Józef Piłsudski
(1867-1935 ) – polski działacz
socjalistyczny i niepodległościowy,
polityk, Naczelnik Państwa w latach
1918–1922 i naczelny wódz Armii Polskiej
od 11 listopada 1918, pierwszy marszałek
Polski od 19 marca 1920; dwukrotny
premier Polski (1926–1928 i 1930), twórca
tzw. rządów sanacyjnych w II
Rzeczypospolitej wprowadzonych w 1926
po przewrocie majowym,
współzałożyciel PPS i szef Wydziału
Bojowego PPS (OB PPS).
Józef Rufin Wybicki
(1747-1822) – polski pisarz i polityk,
autor słów polskiego hymnu
narodowego – Mazurka
Dąbrowskiego.
Wisława Szymborska
Stefan Wyszyński
(1923-2012 ) – polska poetka,
eseistka, krytyk literacki,
tłumaczka, felietonistka;
członkini założycielka
Stowarzyszenia Pisarzy Polskich,
członkini Polskiej Akademii
Umiejętności ,laureatka Nagrody
Nobla w dziedzinie literatury,
odznaczona Orderem Orła
Białego.
(1901-1981 )– polski biskup
rzymskokatolicki, biskup
diecezjalny lubelski w latach
1946–1948, arcybiskup
metropolita gnieźnieński i
warszawski oraz prymas Polski w
latach 1948–1981, kardynał
prezbiter od 1953. Zwany
Prymasem Tysiąclecia, Sługa
Boży Kościoła katolickiego.
Roman Polański
(urodzony jako Raymond Thierry
Liebling, 18 sierpnia 1933 w Paryżu[1]) –
polski reżyser, scenarzysta, aktor oraz
producent filmowy, który w 1975 przyjął
obywatelstwo francuskie. Otrzymał
łącznie pięć nominacji do Oscara, a
także wiele innych nagród w tym Złotą
Palmę w Cannes za film Pianista (2002).
Lech Wałęsa
(ur. 29 września 1943 w Popowie) –
polski polityk i działacz
związkowy, z zawodu elektryk.
Współzałożyciel i pierwszy
przewodniczący „Solidarności”,
opozycjonista w okresie PRL.
Prezydent Rzeczypospolitej
Polskiej.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Stefan_Wyszy%C5%84ski
http://pl.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3zef_Pi%C5%82sudski
http://pl.wikipedia.org/wiki/Ignacy_Krasicki
http://pl.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3zef_Wybicki
http://pl.wikipedia.org/wiki/Maria_Sk%C5%82odowska-Curie
http://pl.wikipedia.org/wiki/Fryderyk_Chopin
http://pl.wikipedia.org/wiki/Henryk_Sienkiewicz
http://pl.wikipedia.org/wiki/Lech_Wa%C5%82%C4%99sa
https://encrypted-tbn1.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcQnWLZJ_sA859qIek6av7Gpdac8hsQexJp2T9LJ0H7RvptpIcAlQ
http://www.krakow4u.pl/wawel.html
http://pl.wikipedia.org/wiki/Kalwaria_Zebrzydowska
http://www.zamek-malbork.pl/
http://www.polskiekrajobrazy.pl/Galerie/604:Malopolska/16741:Kalwaria_Zebrzydowska._Klaszt
or_i_kosciol_oo._Bernardynow.html
http://www.polska.travel/pl/unesco/kalwaria-zebrzydowska-bazylika/
http://polska.pl/polska/1,125334,11440984,Polskie_UNESCO__Kopalnia_soli_w_Wielicz
ce.html
http://www.pozacentrum-pop.pl/kopalnia-soli-w-wieliczce-.html
http://pl.wikipedia.org/wiki/Kazimierz_%28Krak%C3%B3w%29
http://pl.wikipedia.org/wiki/Puszcza_Bia%
C5%82owieska
http://pl.wikipedia.org/wiki/Stare_Miasto_
w_Warszawie
http://www.mapapolski.biz/lista-unesco/koscioly-pokoju-w-jaworze-iswidnicy.html
http://pl.wikipedia.org/wiki/Stare_Miasto_w_Krakowie
http://pl.wikipedia.org/wiki/AuschwitzBirkenau
Za poświęcenie czasu i uwagi !