Slide 1

•1432 - pierwsza wzmianka o wsi szlacheckiej Praga
•1637-1647 - właścicielem połowy dóbr praskich jest Adam Kazanowski
(Praga Magnacka), wymieniana osada Targowe na terenie dzisiejszej ulicy
Targowej
•1643 - fundacja z dotacji króla Władysława IV i jego rodziny kaplicy,
wzorowana na Santa Casa w Loreto wraz z ze słynącą łaskami figurą Matki
Boskiej Loretańskiej - dziś na Nowej Pradze
•1656 - zniszczenie Pragi podczas obrony Pragi przed wojskami szwedzkimi
•1770 - w obrębie Okopów Lubomirskiego znajduje się Golędzinów, obie
Pragi - Biskupia i Książęca oraz Skaryszew
•1791 - włączenie Pragi do Warszawy na mocy ustawy znoszącej jurydyki;
powstaje VII cyrkuł praski
•1794 - rzeź Pragi
•1806-1807 - wyburzenie zabudowy pod fortyfikacje napoleońskie
•1862 - budowa dworca kolei Petersburskiej (obecnie Warszawa Wileńska)
•1864 - oddanie do użytku stałego mostu inż. Stanisława Kierbedzia
•1867 - budowa dworca kolei Terespolskiej (obecnie Warszawa Wschodnia)
•1869 - wzniesienie cerkwi św. Marii Magdaleny
•1882 - Praga liczy około 16 000 mieszkańców
•1888-1891 - wzniesienie katolickiego kościoła parafialnego św. Floriana
•1899 - budowa kolejki wąskotorowej do Marek
•1900 - budowa kolejki wąskotorowej do Jabłonny i Wawra
•1907 - budowa kolejki wąskotorowej do Radzymina
•1908 - podział Pragi na cyrkuły Nowopraski i Staropraski po włączeniu do
Warszawy osad: Nowa Praga, Szmulowizna i Kamionek
•1916 - na Pradze mieszka około 90 000 mieszkańców
•1 sierpnia 1944 - Powstanie Warszawskie
•14 września 1944 - wyzwolenie Pragi

Fabrykę E. Wedel założył w 1851 r. Karol Wedel przy ul.
Miodowej. W 1876r. firmę zaczął prowadzić Emil Fryderyk
Wedel, który w 1865 r. przeniósł zakład wytwórczy na ul.
Szpitalną 4/6/8. Chcąc zabezpieczyć swe wyroby przed próbami
podrobienia stworzono znany do dziś znak fabryczny E.
WEDEL.W latach 30. XX wieku produkcja przeniosła się do
nowej fabryki w Kamionku. Firma przetrwała pożogę I i II
wojny światowej, a jej produkty zdobyły uznanie w całej
Europie środkowej - powodzeniem cieszyły się zwłaszcza
czekolady i czekoladki. W latach 1940-1944 fabryka pracowała
dla potrzeb okupanta niemieckiego, lecz pomimo licznych
represji załoga fabryki podejmowała akty sabotażu. Dzięki niej
udaremnione zostały niemieckie plany wysadzenia wszystkich
obiektów fabrycznych w powietrze. Po II wojnie światowej w
1949 nastąpiła nacjonalizacja firmy, której nadano nazwę 22
lipca, komunistycznego święta – rocznicy Manifestu Lipcowego.
Zakłady Przemysłu Cukierniczego "22 Lipca" w Warszawie
składały się w okresie PRL z 4 fabryk:
•Zakład 22 Lipca, dawniej E. Wedel
•Zakład Syrena, dawniej F. Fuchs (dołączone w 1960)
•Zakład Milanówek, dawniej F. Pomorski
•zakład produkcji pieczywa Płońsk.

Stojący u zbiegu alei Solidarności i ulicy
Targowej
Pomnik Polsko-Radzieckiego Braterstwa
Broni, przez warszawiaków został
ochrzczony mianem Czterech Braci
Śpiących.
Był pierwszym pomnikiem wzniesionym
w stolicy po II wojnie. Na wysokim
cokole obłożonym kieleckim marmurem
wyrosła grupa trzech
żołnierzy nacierających na wroga. Niżej
umieszczono czterech stojących na
warcie polskich i radzieckich żołnierzy.
Wartownicy ze spuszczonymi głowami
wyglądają, jakby spali.

Kino to wybudowano w latach 1948-1949 według projektu
Jana Bogusławskiego oraz Józefa Jerzego Łowińskiego i było
pierwszym w Warszawie powojennym kinem. Twórcą
wystroju rzeźbiarskiego był natomiast Stefan Sikora. Praha
powstała na pustym placu (przed wojną zajmowanym przez
niewielki skwer) pomiędzy ulicami Karola Wójcika (dawna ul.
Szeroka, obecnie nosi imię ks. Ignacego Kłopotowskiego) działka 34, Jagiellońską - działka 2, a Stefana Okrzei działka 33. Zamiast na fundamentach, gmach spoczął na sieci
ruchomych przegubów (ze względu na niestabilne grunty), co
było nie lada wyczynem polskich inżynierów.
Dwukondygnacyjna sala kinowa (parter+balkon) mieściła
łącznie 580 widzów. Wejście do budynku umieszczono od
strony ul. Karola Wójcika, tam też znalazło się okienko
kasowe i przeszklony lokal gastronomiczny. Dalej mieścił się
hol z drzwiami prowadzącymi do sali kinowej i schodami na
galerię (balkon). Wyjście zaś znalazło się od strony ul.
Stefana Okrzei. Pomiędzy salą a ulicą znajdował się szeroki
korytarz, do którego z balkonu wiodła pochylnia. Wystrój
kina Praha stanowiły socrealistyczne płaskorzeźby, plafony,
żyrandole i balustrady balkonu, schodów oraz pochylni. W
roku 2005 kino Praha oficjalnie zakończyło swoją działalność
(jako niedochodowe).

Kino otwarto 14 czerwca 2007 roku z udziałem
władz samorządowych, aktorów i duchowieństwa.
Operatorem kina jest Instytucja Filmowa MaxFilm S.A. Charakterystyczną cechą budynku
zbudowanego według projektu zespołu
projektantów w składzie Krzysztof Tyszkiewicz,
Sławomir Stankiewicz, Michał Adamczyk jest
ozdobienie jego fasady 12 płaskorzeźbami
znanych polskich aktorów. Jest to ewenement,
gdyż na zastosowanie płaskorzeźb w takiej skali
zdecydowano się w Warszawie po raz pierwszy
od kilkudziesięciu lat. Płaskorzeźby mają wymiary
4,5 na 1,5 metra i wagę 5 ton każda. Projektantem
rzeźb jest Jerzy Dobczański, wykonawcą zaś Piotr
Banasik. Wnętrze budynku przyozdabiają czarnobiałe zdjęcia polskich aktorów oraz trzy
zachowane płaskorzeźby z dawnego budynku.

Budynek Dyrekcji Kolei Państwowych, a
właściwie kompleks 7 obiektów (pięciu
połączonych ze sobą biurowców i dwóch
budynków mieszkalnych, w tym jednego
spełniającego po II w.ś. funkcję budynku
biurowego) o łącznej kubaturze 101 000 m³,
mieszczący się w Warszawie przy ul. Targowej
74, róg ul. Wileńskiej i al. Solidarności oraz
naprzeciwko obecnego dworca PKP Warszawa
Wileńska i cerkwi Świętej Równej Apostołom
Marii Magdaleny, powstał w latach 1928-1929
według kontrowersyjnego projektu Mariana
Lalewicza, w stylu modernistycznym z pewnymi
elementami klasycyzmu, przypominającego
szereg monumentalnych gmachów sprzed
rewolucji w Petersburgu. Zachował się wolno
stojący przy wejściu do budynku dorycki portyk
w formie antycznej świątyni oraz interesujący
wystrój niektórych wnętrz w stylu art déco, np.
dwóch holi, wydzielonej części dla
kierownictwa.
Obiekt został wpisany do rejestru zabytków w
1987.

Pomnik zlokalizowany w Warszawie u zbiegu ulic Floriańskiej i Kłopotowskiego,
w dzielnicy Praga Północ na Starej Pradze. Pomnik autorstwa rzeźbiarza Andrzej
Renesa odsłonięty został 17 września 2006 roku. Skrzypek, akordeonista,
gitarzysta, bandżolista i bębniarz wchodzą w skład kapeli uwiecznionej w
pomniku. Orkiestra w nocy jest podświetlona kolorowymi światłami, a po
wysłaniu sms-a można wysłuchać jedną ze 100 piosenek, także okupacyjnych i
warszawskich, graną przez kapelę.

Dane :
Zbudowany : 1867-1869
Wyznanie : prawosławne
Rodzaj : katedra metropolitalna
Wezwanie : Świętej Równej Apostołom Marii
Magdaleny
Architekt : Mikołaj Syczew
Budulec : cegła
Jest pierwszą cerkwią w Warszawie
wybudowaną od podstaw jako samodzielny
obiekt. Znajduje się na warszawskiej Pradze
Północ, naprzeciwko dworca PKP Warszawa
Wileńska oraz kompleksu budynków b.
Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych,
obecnie siedziby spółki Polskie Linie
Kolejowe.

Dane:
Zbudowano : 1887-1904
Data zniszczenia : 1944
Wyznanie : Kościół rzymskokatolicki
Rodzaj : bazylika
Wezwanie : św. Floriana Męczennika
i św. Michała Archanioła
Architekt : Józef Pius Dziekoński
Budulec : cegła
Obecnie : Katedra odbudowana,
mniejsza i stanowi katedrę diecezji
Warszawsko-praskiej
Forma i układ przestrzenny kościoła nawiązują do tzw. gotyku
mazowieckiego lub nadwiślańskiego. Świątynia ta jest
traktowana przez znawców architektury jako wzorcowa w
polskiej architekturze sakralnej, wzorowało się na niej wielu
projektantów innych kościołów.
Konsekrowany w 1901. W latach 20. konstrukcja wysokich
wież została naruszona, toteż zostały one obniżone. Kościół
wysadzony przez wycofujących się Niemców we wrześniu
1944, odbudowany staraniem mieszkańców Pragi (odbudowa
trwała do 1972).
Od 1992 kościół jest katedrą diecezji warszawsko-praskiej. W
1997 uzyskał tytuł bazyliki mniejszej.
W listopadzie 1994 przed kościołem odsłonięto kamień
poświęcony ofiarom rzezi Pragi, a w sierpniu 2005 pomnik ks.
Ignacego Skorupki.

Dane:
Typ szkoły : Liceum ogólnokształcące
Patron szkoły : Władysław IV Waza
Data założenia : 1885
Dyrektor : Grażyna Filipiak
Adres : ul. Jagiellońska 38,
03-719 Warszawa

Znani ludzie :
•Zygmunt Chajzer - prezenter radiowy i
dziennikarz
•Dobiesław Damięcki - aktor, reżyser, działacz
ZASP-u
• Wiesław Ochman - światowej sławy śpiewak
operowy, malarz
•Jerzy Dargiel - podporucznik AK, oficer
Batalionu Parasol, aktor, reżyser, dyrektor
teatrów, m.in. Teatru "Baj", nauczyciel,
kompozytor i autor tekstów piosenek, instruktor
harcerski, członek GK ZHP
•Henryk Ostrowski ps. Heniek - harcmistrz,
komendant hufca "Praga" Grup Szturmowych
Szarych Szeregów, aresztowany przez gestapo,
uwolniony w akcji pod Arsenałem

•1939 - 1944 - tajne nauczanie. Powstaje 40 kompletów uczniowskich w 160. punktach Pragi, Bródna i Grochowa.
Wielu uczniów szkoły, nie tylko harcerzy, wchodzi w skład Batalionu Harcerskiego "Wigry".
•1944 - przejęcie budynku szkoły przez Armię Czerwoną. Lekcje odbywają się w kilku punktach Pragi na 3 zmiany
•1945 - 1946 - powrót Szkoły do własnego gmachu, który jest zdewastowany, bez ławek i pomocy naukowych;
początek powojennego remontu budynku
•1947 - Szkoła otrzymuje sztandar
•1954 - placówka staje się 11-latką (połączenie ze Szkołą Podstawową nr 49)
•1955 - pierwsza rekrutacja dziewcząt, Szkoła przekształca się z męskiej na koedukacyjną
•1958 - pierwszy powojenny zjazd wychowanków Szkoły. Reaktywowanie Koła Wychowanków Gimnazjum i Liceum
im. Króla Władysława IV
•1959 - pierwszy rocznik dziewcząt otrzymuje świadectwa dojrzałości
•1967 - przyłączenie do Szkoły Liceum Ogólnokształcącego nr 36 z ul. Brechta
•1968 - zamontowanie na wieżyczce szkolnej zegara
•1983 - przyjęcie - jako jednej z trzech pierwszych szkół w Warszawie - Liceum im. Władysława IV - do elitarnego
Towarzystwa Szkół Twórczych
•1985 - 1986 - obchody stulecia istnienia Liceum im. Władysława IV. Jubileuszowy Zjazd Wychowanków Szkoły.
•1989 - odsłonięcie przed Szkołą pamiątkowego kamienia poświęconego Januszowi Korczakowi, absolwentowi
Gimnazjum Praskiego z 1897 r.
•1997 - otrzymanie nagrody m.st. Warszawy za bardzo dobre wyniki w nauczaniu, rozwój naukowego ruchu
olimpijskiego i pielęgnowanie ponad 100-letniej tradycji Szkoły
•1998 - przyznanie Liceum nagrody 350-lecia istnienia Pragi
•1999 - powołanie do istnienia autorskiego gimnazjum przy VIII LO im. Władysława IV z klasą edukacji twórczej i
klasą dwujęzyczną
•2000 - 2002 - wprowadzenie mundurków do gimnazjum i liceum jako stroju galowego Władysławiaka
•2002 - ponowne uruchomienie zegara na wieżyczce szkolnej
•2005 - jubileusz 120-lecia Szkoły oraz otrzymanie przez Gimnazjum i Liceum im. Króla Władysława IV medalu
jubileuszowego Towarzystwa Przyjaciół Pragi za wieloletnią pracę na rzecz mieszkańców i Dzielnicy Praga Północ
m. st. Warszawy

Uchwałą magistratu z dnia 14 czerwca 1927 przyjęto
decyzję o utworzeniu Miejskiego Ogrodu Zoologicznego
na Pradze. Oficjalne otwarcie nastąpiło 11 marca 1928
roku. Wybuch II wojny światowej przerwał okres
prosperity warszawskiego zoo. Gdy zaczęły się
bombardowania, personel ze względów bezpieczeństwa
musiał wystrzelać zwierzęta drapieżne i słonia. Decyzja
o odbudowie zoo podjęta została w 1946 roku i od razu
przystąpiono do odbudowy i remontu budynków oraz
gromadzenia zwierząt. W lipcu 1948 zoo zostało
ponownie otwarte ze 150 okazami, pochodzącymi głównie
z darów od osób prywatnych. Po szybkim rozwoju
nastąpiła stagnacja, wobec podjęcia decyzji o
przeniesieniu zoo poza granice Warszawy, co
zaowocowało długoletnim niedoinwestowaniem.
W 1978 zoo liczyło ok. 2000 okazów zwierząt
reprezentujących 380 gatunków, a w latach 1970-1978
frekwencja wynosiła ok. 900 000 zwiedzających
rocznie. W latach 80. XX wieku zoo znalazło się planie
inwestycyjnym miasta i nastąpiła poprawa - powstały
nowe budynki i poprawiły się warunki bytowe zwierząt.

Kościół wybudowany został w latach 1907-1923 według projektu Łukasza Wolskiego.
Dnia 30 czerwca 1904 roku księżna Maria otrzymała błogosławieństwo papieża Piusa X na budowę
świątyni pod wezwaniem Najświętszego Serca Jezusa, która miała powstać na wzór bazyliki św.
Pawła za Murami w Rzymie. Ten odręcznie pisany przez Ojca Św. dokument jest do dzisiaj
pieczołowicie przechowywany w archiwum parafii. Pierwszy etap prac związanych z budową
przerwał w 1914 roku wybuch I wojny światowej. Zostały one wznowione dopiero w roku 1919 pod
kierunkiem Hugona Kudery i trwały przez cały okres dwudziestolecia międzywojennego.
25 października 1919, jeszcze podczas budowy kościoła, kardynał Aleksander Kakowski erygował,
z ważnością od 1 listopada, parafię Najświętszego Serca Pana Jezusa.
Nuncjusz papieski Achilles Ratti interesował się postępem prac w czasie budowy bazyliki, a po
zostaniu papieżem – jako Pius XI – nadał w dniu 23 stycznia 1923 roku ukończonej świątyni
zaszczytny tytuł bazyliki mniejszej. 16 kwietnia tego samego roku kardynał Aleksander Kakowski
dokonał konsekracji świątyni.
Od 1931 roku, zgodnie z wolą fundatorki kościoła, opiekę nad nim pełnią i pracę duszpasterską
prowadzą księża salezjanie.
W sierpniu 1991 roku Bazylikę odwiedził ówczesny papież Jan Paweł II.

Teren, na którym znajduje się bazar zakupił w 1874 r. Julian Józef Różycki od Wincentego
Wodzińskiego i Gotlieba Langnera. Następnie nabył on także okoliczne działki (m.in. działki
zlokalizowane przy ul. Targowej 52 i 54, Ząbkowskiej 8 i 10, a także Brzeskiej 23/25). Na
posiadanym obszarze postanowił założyć targowisko, które miało stać się ośrodkiem handlowym
Pragi. Pomysłodawcą utworzenia placu handlowego, a później administratorem bazaru był Manas
Ryba, który od 1885 r. stał się właścicielem domu przy dzisiejszej ul. Targowej 56, skąd zarządzał
targowiskiem. Teren bazaru został ogrodzony zdobionym żeliwnym ogrodzeniem. Można się było do
niego dostać pięcioma wejściami. W początkowej fazie rozwoju posiadał siedem zadaszonych
kramów, w których znajdowały się wydzielone stanowiska. W kolejnych latach zaczęły powstawać
drobne stoiska handlowe w postaci budek, najliczniej zlokalizowane w sąsiedztwie wejść. Na
bazarze i w okolicach zaczęły tworzyć się zakłady rzemieślnicze.
Podczas I wojny światowej oferta sprzedawanych produktów zmniejszyła się. W sierpniu 1915 r.
Niemcy wprowadzili ograniczenia handlowe. Zdarzały się także konfiskaty towarów. Po odzyskaniu
niepodległości bazar zyskał rangę targowiska ogólnowarszawskiego.
Podczas II wojny światowej mieszkańcy Warszawy mogli nabyć tu towary reglamentowane przez
Niemców, pochodzące m.in. z niemieckich transportów i magazynów wojskowych. Sprzedawano tu
także broń i amunicję, która była następnie skupowana na potrzeby Polskiego Państwa
Podziemnego. Kupcy z Bazaru Różyckiego m.in. w 1939 r. przekazywali żywność dla kuchni
Szpitala Ujazdowskiego, którego pacjentami byli ranni żołnierze, a także poprzez Polski Czerwony
Krzyż dla więźniów Pawiaka. Sprawowali również opiekę nad Domem Weteranów Powstania
Styczniowego, który był zlokalizowany w pobliżu targowiska. W 1944 r. bazar częściowo spłonął.
Rozwój targowiska nastąpił zaraz po wojnie. Można tu było nabyć towary niedostępne w
państwowych sklepach. W 1945 r. funkcjonowało ok. 500 stałych stoisk, ok. 200 sklepów, a także
prowadzono sprzedaż ręczną. W 1950 r. nastąpiło upaństwowienie bazaru, jednak nie zlikwidowało
to prywatnego handlu. W latach 60. narodziły się plany jego likwidacji i zagospodarowania terenu.
Spotkały się one z powszechnym sprzeciwem. Pamiątką tamtego okresu jest poszerzona ulica
Targowa i przejścia podziemne przy bazarze.

•Książka pt.”Praga – prawa strona Warszawy”
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Stara_Praga
•http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=442543&page=5
•http://www.tubylokino.pl/web/kino/polska/warszawa-kino_praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Nove_Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Budynek_Dyrekcji_Kolei_Pa%C5%84stwowych_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Pomnik_Praskiej_Kapeli_Podw%C3%B3rkowej
•http://www.wiadomosci24.pl/artykul/cerkiew_w_samym_sercu_warszawskiej_pragi_79892.html
•http://pl.wikipedia.org/wiki/VIII_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._W%C5%8
2adys%C5%82awa_IV_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Ogr%C3%B3d_Zoologiczny_w_Warszawie
•http://www.zoo.waw.pl/
•http://kapliczkiwarszawa.blox.pl/html/1310721,262146,21.html?478793
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazar_R%C3%B3%C5%BCyckiego
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszego_Serca_Jezusowego_w_Wars
zawie
•http://www.bazylika-nsj.com/
•http://warszawa.arbiter.pl/zdjecie/338.Bazar.Rozyckiego


Slide 2

•1432 - pierwsza wzmianka o wsi szlacheckiej Praga
•1637-1647 - właścicielem połowy dóbr praskich jest Adam Kazanowski
(Praga Magnacka), wymieniana osada Targowe na terenie dzisiejszej ulicy
Targowej
•1643 - fundacja z dotacji króla Władysława IV i jego rodziny kaplicy,
wzorowana na Santa Casa w Loreto wraz z ze słynącą łaskami figurą Matki
Boskiej Loretańskiej - dziś na Nowej Pradze
•1656 - zniszczenie Pragi podczas obrony Pragi przed wojskami szwedzkimi
•1770 - w obrębie Okopów Lubomirskiego znajduje się Golędzinów, obie
Pragi - Biskupia i Książęca oraz Skaryszew
•1791 - włączenie Pragi do Warszawy na mocy ustawy znoszącej jurydyki;
powstaje VII cyrkuł praski
•1794 - rzeź Pragi
•1806-1807 - wyburzenie zabudowy pod fortyfikacje napoleońskie
•1862 - budowa dworca kolei Petersburskiej (obecnie Warszawa Wileńska)
•1864 - oddanie do użytku stałego mostu inż. Stanisława Kierbedzia
•1867 - budowa dworca kolei Terespolskiej (obecnie Warszawa Wschodnia)
•1869 - wzniesienie cerkwi św. Marii Magdaleny
•1882 - Praga liczy około 16 000 mieszkańców
•1888-1891 - wzniesienie katolickiego kościoła parafialnego św. Floriana
•1899 - budowa kolejki wąskotorowej do Marek
•1900 - budowa kolejki wąskotorowej do Jabłonny i Wawra
•1907 - budowa kolejki wąskotorowej do Radzymina
•1908 - podział Pragi na cyrkuły Nowopraski i Staropraski po włączeniu do
Warszawy osad: Nowa Praga, Szmulowizna i Kamionek
•1916 - na Pradze mieszka około 90 000 mieszkańców
•1 sierpnia 1944 - Powstanie Warszawskie
•14 września 1944 - wyzwolenie Pragi

Fabrykę E. Wedel założył w 1851 r. Karol Wedel przy ul.
Miodowej. W 1876r. firmę zaczął prowadzić Emil Fryderyk
Wedel, który w 1865 r. przeniósł zakład wytwórczy na ul.
Szpitalną 4/6/8. Chcąc zabezpieczyć swe wyroby przed próbami
podrobienia stworzono znany do dziś znak fabryczny E.
WEDEL.W latach 30. XX wieku produkcja przeniosła się do
nowej fabryki w Kamionku. Firma przetrwała pożogę I i II
wojny światowej, a jej produkty zdobyły uznanie w całej
Europie środkowej - powodzeniem cieszyły się zwłaszcza
czekolady i czekoladki. W latach 1940-1944 fabryka pracowała
dla potrzeb okupanta niemieckiego, lecz pomimo licznych
represji załoga fabryki podejmowała akty sabotażu. Dzięki niej
udaremnione zostały niemieckie plany wysadzenia wszystkich
obiektów fabrycznych w powietrze. Po II wojnie światowej w
1949 nastąpiła nacjonalizacja firmy, której nadano nazwę 22
lipca, komunistycznego święta – rocznicy Manifestu Lipcowego.
Zakłady Przemysłu Cukierniczego "22 Lipca" w Warszawie
składały się w okresie PRL z 4 fabryk:
•Zakład 22 Lipca, dawniej E. Wedel
•Zakład Syrena, dawniej F. Fuchs (dołączone w 1960)
•Zakład Milanówek, dawniej F. Pomorski
•zakład produkcji pieczywa Płońsk.

Stojący u zbiegu alei Solidarności i ulicy
Targowej
Pomnik Polsko-Radzieckiego Braterstwa
Broni, przez warszawiaków został
ochrzczony mianem Czterech Braci
Śpiących.
Był pierwszym pomnikiem wzniesionym
w stolicy po II wojnie. Na wysokim
cokole obłożonym kieleckim marmurem
wyrosła grupa trzech
żołnierzy nacierających na wroga. Niżej
umieszczono czterech stojących na
warcie polskich i radzieckich żołnierzy.
Wartownicy ze spuszczonymi głowami
wyglądają, jakby spali.

Kino to wybudowano w latach 1948-1949 według projektu
Jana Bogusławskiego oraz Józefa Jerzego Łowińskiego i było
pierwszym w Warszawie powojennym kinem. Twórcą
wystroju rzeźbiarskiego był natomiast Stefan Sikora. Praha
powstała na pustym placu (przed wojną zajmowanym przez
niewielki skwer) pomiędzy ulicami Karola Wójcika (dawna ul.
Szeroka, obecnie nosi imię ks. Ignacego Kłopotowskiego) działka 34, Jagiellońską - działka 2, a Stefana Okrzei działka 33. Zamiast na fundamentach, gmach spoczął na sieci
ruchomych przegubów (ze względu na niestabilne grunty), co
było nie lada wyczynem polskich inżynierów.
Dwukondygnacyjna sala kinowa (parter+balkon) mieściła
łącznie 580 widzów. Wejście do budynku umieszczono od
strony ul. Karola Wójcika, tam też znalazło się okienko
kasowe i przeszklony lokal gastronomiczny. Dalej mieścił się
hol z drzwiami prowadzącymi do sali kinowej i schodami na
galerię (balkon). Wyjście zaś znalazło się od strony ul.
Stefana Okrzei. Pomiędzy salą a ulicą znajdował się szeroki
korytarz, do którego z balkonu wiodła pochylnia. Wystrój
kina Praha stanowiły socrealistyczne płaskorzeźby, plafony,
żyrandole i balustrady balkonu, schodów oraz pochylni. W
roku 2005 kino Praha oficjalnie zakończyło swoją działalność
(jako niedochodowe).

Kino otwarto 14 czerwca 2007 roku z udziałem
władz samorządowych, aktorów i duchowieństwa.
Operatorem kina jest Instytucja Filmowa MaxFilm S.A. Charakterystyczną cechą budynku
zbudowanego według projektu zespołu
projektantów w składzie Krzysztof Tyszkiewicz,
Sławomir Stankiewicz, Michał Adamczyk jest
ozdobienie jego fasady 12 płaskorzeźbami
znanych polskich aktorów. Jest to ewenement,
gdyż na zastosowanie płaskorzeźb w takiej skali
zdecydowano się w Warszawie po raz pierwszy
od kilkudziesięciu lat. Płaskorzeźby mają wymiary
4,5 na 1,5 metra i wagę 5 ton każda. Projektantem
rzeźb jest Jerzy Dobczański, wykonawcą zaś Piotr
Banasik. Wnętrze budynku przyozdabiają czarnobiałe zdjęcia polskich aktorów oraz trzy
zachowane płaskorzeźby z dawnego budynku.

Budynek Dyrekcji Kolei Państwowych, a
właściwie kompleks 7 obiektów (pięciu
połączonych ze sobą biurowców i dwóch
budynków mieszkalnych, w tym jednego
spełniającego po II w.ś. funkcję budynku
biurowego) o łącznej kubaturze 101 000 m³,
mieszczący się w Warszawie przy ul. Targowej
74, róg ul. Wileńskiej i al. Solidarności oraz
naprzeciwko obecnego dworca PKP Warszawa
Wileńska i cerkwi Świętej Równej Apostołom
Marii Magdaleny, powstał w latach 1928-1929
według kontrowersyjnego projektu Mariana
Lalewicza, w stylu modernistycznym z pewnymi
elementami klasycyzmu, przypominającego
szereg monumentalnych gmachów sprzed
rewolucji w Petersburgu. Zachował się wolno
stojący przy wejściu do budynku dorycki portyk
w formie antycznej świątyni oraz interesujący
wystrój niektórych wnętrz w stylu art déco, np.
dwóch holi, wydzielonej części dla
kierownictwa.
Obiekt został wpisany do rejestru zabytków w
1987.

Pomnik zlokalizowany w Warszawie u zbiegu ulic Floriańskiej i Kłopotowskiego,
w dzielnicy Praga Północ na Starej Pradze. Pomnik autorstwa rzeźbiarza Andrzej
Renesa odsłonięty został 17 września 2006 roku. Skrzypek, akordeonista,
gitarzysta, bandżolista i bębniarz wchodzą w skład kapeli uwiecznionej w
pomniku. Orkiestra w nocy jest podświetlona kolorowymi światłami, a po
wysłaniu sms-a można wysłuchać jedną ze 100 piosenek, także okupacyjnych i
warszawskich, graną przez kapelę.

Dane :
Zbudowany : 1867-1869
Wyznanie : prawosławne
Rodzaj : katedra metropolitalna
Wezwanie : Świętej Równej Apostołom Marii
Magdaleny
Architekt : Mikołaj Syczew
Budulec : cegła
Jest pierwszą cerkwią w Warszawie
wybudowaną od podstaw jako samodzielny
obiekt. Znajduje się na warszawskiej Pradze
Północ, naprzeciwko dworca PKP Warszawa
Wileńska oraz kompleksu budynków b.
Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych,
obecnie siedziby spółki Polskie Linie
Kolejowe.

Dane:
Zbudowano : 1887-1904
Data zniszczenia : 1944
Wyznanie : Kościół rzymskokatolicki
Rodzaj : bazylika
Wezwanie : św. Floriana Męczennika
i św. Michała Archanioła
Architekt : Józef Pius Dziekoński
Budulec : cegła
Obecnie : Katedra odbudowana,
mniejsza i stanowi katedrę diecezji
Warszawsko-praskiej
Forma i układ przestrzenny kościoła nawiązują do tzw. gotyku
mazowieckiego lub nadwiślańskiego. Świątynia ta jest
traktowana przez znawców architektury jako wzorcowa w
polskiej architekturze sakralnej, wzorowało się na niej wielu
projektantów innych kościołów.
Konsekrowany w 1901. W latach 20. konstrukcja wysokich
wież została naruszona, toteż zostały one obniżone. Kościół
wysadzony przez wycofujących się Niemców we wrześniu
1944, odbudowany staraniem mieszkańców Pragi (odbudowa
trwała do 1972).
Od 1992 kościół jest katedrą diecezji warszawsko-praskiej. W
1997 uzyskał tytuł bazyliki mniejszej.
W listopadzie 1994 przed kościołem odsłonięto kamień
poświęcony ofiarom rzezi Pragi, a w sierpniu 2005 pomnik ks.
Ignacego Skorupki.

Dane:
Typ szkoły : Liceum ogólnokształcące
Patron szkoły : Władysław IV Waza
Data założenia : 1885
Dyrektor : Grażyna Filipiak
Adres : ul. Jagiellońska 38,
03-719 Warszawa

Znani ludzie :
•Zygmunt Chajzer - prezenter radiowy i
dziennikarz
•Dobiesław Damięcki - aktor, reżyser, działacz
ZASP-u
• Wiesław Ochman - światowej sławy śpiewak
operowy, malarz
•Jerzy Dargiel - podporucznik AK, oficer
Batalionu Parasol, aktor, reżyser, dyrektor
teatrów, m.in. Teatru "Baj", nauczyciel,
kompozytor i autor tekstów piosenek, instruktor
harcerski, członek GK ZHP
•Henryk Ostrowski ps. Heniek - harcmistrz,
komendant hufca "Praga" Grup Szturmowych
Szarych Szeregów, aresztowany przez gestapo,
uwolniony w akcji pod Arsenałem

•1939 - 1944 - tajne nauczanie. Powstaje 40 kompletów uczniowskich w 160. punktach Pragi, Bródna i Grochowa.
Wielu uczniów szkoły, nie tylko harcerzy, wchodzi w skład Batalionu Harcerskiego "Wigry".
•1944 - przejęcie budynku szkoły przez Armię Czerwoną. Lekcje odbywają się w kilku punktach Pragi na 3 zmiany
•1945 - 1946 - powrót Szkoły do własnego gmachu, który jest zdewastowany, bez ławek i pomocy naukowych;
początek powojennego remontu budynku
•1947 - Szkoła otrzymuje sztandar
•1954 - placówka staje się 11-latką (połączenie ze Szkołą Podstawową nr 49)
•1955 - pierwsza rekrutacja dziewcząt, Szkoła przekształca się z męskiej na koedukacyjną
•1958 - pierwszy powojenny zjazd wychowanków Szkoły. Reaktywowanie Koła Wychowanków Gimnazjum i Liceum
im. Króla Władysława IV
•1959 - pierwszy rocznik dziewcząt otrzymuje świadectwa dojrzałości
•1967 - przyłączenie do Szkoły Liceum Ogólnokształcącego nr 36 z ul. Brechta
•1968 - zamontowanie na wieżyczce szkolnej zegara
•1983 - przyjęcie - jako jednej z trzech pierwszych szkół w Warszawie - Liceum im. Władysława IV - do elitarnego
Towarzystwa Szkół Twórczych
•1985 - 1986 - obchody stulecia istnienia Liceum im. Władysława IV. Jubileuszowy Zjazd Wychowanków Szkoły.
•1989 - odsłonięcie przed Szkołą pamiątkowego kamienia poświęconego Januszowi Korczakowi, absolwentowi
Gimnazjum Praskiego z 1897 r.
•1997 - otrzymanie nagrody m.st. Warszawy za bardzo dobre wyniki w nauczaniu, rozwój naukowego ruchu
olimpijskiego i pielęgnowanie ponad 100-letniej tradycji Szkoły
•1998 - przyznanie Liceum nagrody 350-lecia istnienia Pragi
•1999 - powołanie do istnienia autorskiego gimnazjum przy VIII LO im. Władysława IV z klasą edukacji twórczej i
klasą dwujęzyczną
•2000 - 2002 - wprowadzenie mundurków do gimnazjum i liceum jako stroju galowego Władysławiaka
•2002 - ponowne uruchomienie zegara na wieżyczce szkolnej
•2005 - jubileusz 120-lecia Szkoły oraz otrzymanie przez Gimnazjum i Liceum im. Króla Władysława IV medalu
jubileuszowego Towarzystwa Przyjaciół Pragi za wieloletnią pracę na rzecz mieszkańców i Dzielnicy Praga Północ
m. st. Warszawy

Uchwałą magistratu z dnia 14 czerwca 1927 przyjęto
decyzję o utworzeniu Miejskiego Ogrodu Zoologicznego
na Pradze. Oficjalne otwarcie nastąpiło 11 marca 1928
roku. Wybuch II wojny światowej przerwał okres
prosperity warszawskiego zoo. Gdy zaczęły się
bombardowania, personel ze względów bezpieczeństwa
musiał wystrzelać zwierzęta drapieżne i słonia. Decyzja
o odbudowie zoo podjęta została w 1946 roku i od razu
przystąpiono do odbudowy i remontu budynków oraz
gromadzenia zwierząt. W lipcu 1948 zoo zostało
ponownie otwarte ze 150 okazami, pochodzącymi głównie
z darów od osób prywatnych. Po szybkim rozwoju
nastąpiła stagnacja, wobec podjęcia decyzji o
przeniesieniu zoo poza granice Warszawy, co
zaowocowało długoletnim niedoinwestowaniem.
W 1978 zoo liczyło ok. 2000 okazów zwierząt
reprezentujących 380 gatunków, a w latach 1970-1978
frekwencja wynosiła ok. 900 000 zwiedzających
rocznie. W latach 80. XX wieku zoo znalazło się planie
inwestycyjnym miasta i nastąpiła poprawa - powstały
nowe budynki i poprawiły się warunki bytowe zwierząt.

Kościół wybudowany został w latach 1907-1923 według projektu Łukasza Wolskiego.
Dnia 30 czerwca 1904 roku księżna Maria otrzymała błogosławieństwo papieża Piusa X na budowę
świątyni pod wezwaniem Najświętszego Serca Jezusa, która miała powstać na wzór bazyliki św.
Pawła za Murami w Rzymie. Ten odręcznie pisany przez Ojca Św. dokument jest do dzisiaj
pieczołowicie przechowywany w archiwum parafii. Pierwszy etap prac związanych z budową
przerwał w 1914 roku wybuch I wojny światowej. Zostały one wznowione dopiero w roku 1919 pod
kierunkiem Hugona Kudery i trwały przez cały okres dwudziestolecia międzywojennego.
25 października 1919, jeszcze podczas budowy kościoła, kardynał Aleksander Kakowski erygował,
z ważnością od 1 listopada, parafię Najświętszego Serca Pana Jezusa.
Nuncjusz papieski Achilles Ratti interesował się postępem prac w czasie budowy bazyliki, a po
zostaniu papieżem – jako Pius XI – nadał w dniu 23 stycznia 1923 roku ukończonej świątyni
zaszczytny tytuł bazyliki mniejszej. 16 kwietnia tego samego roku kardynał Aleksander Kakowski
dokonał konsekracji świątyni.
Od 1931 roku, zgodnie z wolą fundatorki kościoła, opiekę nad nim pełnią i pracę duszpasterską
prowadzą księża salezjanie.
W sierpniu 1991 roku Bazylikę odwiedził ówczesny papież Jan Paweł II.

Teren, na którym znajduje się bazar zakupił w 1874 r. Julian Józef Różycki od Wincentego
Wodzińskiego i Gotlieba Langnera. Następnie nabył on także okoliczne działki (m.in. działki
zlokalizowane przy ul. Targowej 52 i 54, Ząbkowskiej 8 i 10, a także Brzeskiej 23/25). Na
posiadanym obszarze postanowił założyć targowisko, które miało stać się ośrodkiem handlowym
Pragi. Pomysłodawcą utworzenia placu handlowego, a później administratorem bazaru był Manas
Ryba, który od 1885 r. stał się właścicielem domu przy dzisiejszej ul. Targowej 56, skąd zarządzał
targowiskiem. Teren bazaru został ogrodzony zdobionym żeliwnym ogrodzeniem. Można się było do
niego dostać pięcioma wejściami. W początkowej fazie rozwoju posiadał siedem zadaszonych
kramów, w których znajdowały się wydzielone stanowiska. W kolejnych latach zaczęły powstawać
drobne stoiska handlowe w postaci budek, najliczniej zlokalizowane w sąsiedztwie wejść. Na
bazarze i w okolicach zaczęły tworzyć się zakłady rzemieślnicze.
Podczas I wojny światowej oferta sprzedawanych produktów zmniejszyła się. W sierpniu 1915 r.
Niemcy wprowadzili ograniczenia handlowe. Zdarzały się także konfiskaty towarów. Po odzyskaniu
niepodległości bazar zyskał rangę targowiska ogólnowarszawskiego.
Podczas II wojny światowej mieszkańcy Warszawy mogli nabyć tu towary reglamentowane przez
Niemców, pochodzące m.in. z niemieckich transportów i magazynów wojskowych. Sprzedawano tu
także broń i amunicję, która była następnie skupowana na potrzeby Polskiego Państwa
Podziemnego. Kupcy z Bazaru Różyckiego m.in. w 1939 r. przekazywali żywność dla kuchni
Szpitala Ujazdowskiego, którego pacjentami byli ranni żołnierze, a także poprzez Polski Czerwony
Krzyż dla więźniów Pawiaka. Sprawowali również opiekę nad Domem Weteranów Powstania
Styczniowego, który był zlokalizowany w pobliżu targowiska. W 1944 r. bazar częściowo spłonął.
Rozwój targowiska nastąpił zaraz po wojnie. Można tu było nabyć towary niedostępne w
państwowych sklepach. W 1945 r. funkcjonowało ok. 500 stałych stoisk, ok. 200 sklepów, a także
prowadzono sprzedaż ręczną. W 1950 r. nastąpiło upaństwowienie bazaru, jednak nie zlikwidowało
to prywatnego handlu. W latach 60. narodziły się plany jego likwidacji i zagospodarowania terenu.
Spotkały się one z powszechnym sprzeciwem. Pamiątką tamtego okresu jest poszerzona ulica
Targowa i przejścia podziemne przy bazarze.

•Książka pt.”Praga – prawa strona Warszawy”
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Stara_Praga
•http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=442543&page=5
•http://www.tubylokino.pl/web/kino/polska/warszawa-kino_praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Nove_Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Budynek_Dyrekcji_Kolei_Pa%C5%84stwowych_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Pomnik_Praskiej_Kapeli_Podw%C3%B3rkowej
•http://www.wiadomosci24.pl/artykul/cerkiew_w_samym_sercu_warszawskiej_pragi_79892.html
•http://pl.wikipedia.org/wiki/VIII_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._W%C5%8
2adys%C5%82awa_IV_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Ogr%C3%B3d_Zoologiczny_w_Warszawie
•http://www.zoo.waw.pl/
•http://kapliczkiwarszawa.blox.pl/html/1310721,262146,21.html?478793
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazar_R%C3%B3%C5%BCyckiego
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszego_Serca_Jezusowego_w_Wars
zawie
•http://www.bazylika-nsj.com/
•http://warszawa.arbiter.pl/zdjecie/338.Bazar.Rozyckiego


Slide 3

•1432 - pierwsza wzmianka o wsi szlacheckiej Praga
•1637-1647 - właścicielem połowy dóbr praskich jest Adam Kazanowski
(Praga Magnacka), wymieniana osada Targowe na terenie dzisiejszej ulicy
Targowej
•1643 - fundacja z dotacji króla Władysława IV i jego rodziny kaplicy,
wzorowana na Santa Casa w Loreto wraz z ze słynącą łaskami figurą Matki
Boskiej Loretańskiej - dziś na Nowej Pradze
•1656 - zniszczenie Pragi podczas obrony Pragi przed wojskami szwedzkimi
•1770 - w obrębie Okopów Lubomirskiego znajduje się Golędzinów, obie
Pragi - Biskupia i Książęca oraz Skaryszew
•1791 - włączenie Pragi do Warszawy na mocy ustawy znoszącej jurydyki;
powstaje VII cyrkuł praski
•1794 - rzeź Pragi
•1806-1807 - wyburzenie zabudowy pod fortyfikacje napoleońskie
•1862 - budowa dworca kolei Petersburskiej (obecnie Warszawa Wileńska)
•1864 - oddanie do użytku stałego mostu inż. Stanisława Kierbedzia
•1867 - budowa dworca kolei Terespolskiej (obecnie Warszawa Wschodnia)
•1869 - wzniesienie cerkwi św. Marii Magdaleny
•1882 - Praga liczy około 16 000 mieszkańców
•1888-1891 - wzniesienie katolickiego kościoła parafialnego św. Floriana
•1899 - budowa kolejki wąskotorowej do Marek
•1900 - budowa kolejki wąskotorowej do Jabłonny i Wawra
•1907 - budowa kolejki wąskotorowej do Radzymina
•1908 - podział Pragi na cyrkuły Nowopraski i Staropraski po włączeniu do
Warszawy osad: Nowa Praga, Szmulowizna i Kamionek
•1916 - na Pradze mieszka około 90 000 mieszkańców
•1 sierpnia 1944 - Powstanie Warszawskie
•14 września 1944 - wyzwolenie Pragi

Fabrykę E. Wedel założył w 1851 r. Karol Wedel przy ul.
Miodowej. W 1876r. firmę zaczął prowadzić Emil Fryderyk
Wedel, który w 1865 r. przeniósł zakład wytwórczy na ul.
Szpitalną 4/6/8. Chcąc zabezpieczyć swe wyroby przed próbami
podrobienia stworzono znany do dziś znak fabryczny E.
WEDEL.W latach 30. XX wieku produkcja przeniosła się do
nowej fabryki w Kamionku. Firma przetrwała pożogę I i II
wojny światowej, a jej produkty zdobyły uznanie w całej
Europie środkowej - powodzeniem cieszyły się zwłaszcza
czekolady i czekoladki. W latach 1940-1944 fabryka pracowała
dla potrzeb okupanta niemieckiego, lecz pomimo licznych
represji załoga fabryki podejmowała akty sabotażu. Dzięki niej
udaremnione zostały niemieckie plany wysadzenia wszystkich
obiektów fabrycznych w powietrze. Po II wojnie światowej w
1949 nastąpiła nacjonalizacja firmy, której nadano nazwę 22
lipca, komunistycznego święta – rocznicy Manifestu Lipcowego.
Zakłady Przemysłu Cukierniczego "22 Lipca" w Warszawie
składały się w okresie PRL z 4 fabryk:
•Zakład 22 Lipca, dawniej E. Wedel
•Zakład Syrena, dawniej F. Fuchs (dołączone w 1960)
•Zakład Milanówek, dawniej F. Pomorski
•zakład produkcji pieczywa Płońsk.

Stojący u zbiegu alei Solidarności i ulicy
Targowej
Pomnik Polsko-Radzieckiego Braterstwa
Broni, przez warszawiaków został
ochrzczony mianem Czterech Braci
Śpiących.
Był pierwszym pomnikiem wzniesionym
w stolicy po II wojnie. Na wysokim
cokole obłożonym kieleckim marmurem
wyrosła grupa trzech
żołnierzy nacierających na wroga. Niżej
umieszczono czterech stojących na
warcie polskich i radzieckich żołnierzy.
Wartownicy ze spuszczonymi głowami
wyglądają, jakby spali.

Kino to wybudowano w latach 1948-1949 według projektu
Jana Bogusławskiego oraz Józefa Jerzego Łowińskiego i było
pierwszym w Warszawie powojennym kinem. Twórcą
wystroju rzeźbiarskiego był natomiast Stefan Sikora. Praha
powstała na pustym placu (przed wojną zajmowanym przez
niewielki skwer) pomiędzy ulicami Karola Wójcika (dawna ul.
Szeroka, obecnie nosi imię ks. Ignacego Kłopotowskiego) działka 34, Jagiellońską - działka 2, a Stefana Okrzei działka 33. Zamiast na fundamentach, gmach spoczął na sieci
ruchomych przegubów (ze względu na niestabilne grunty), co
było nie lada wyczynem polskich inżynierów.
Dwukondygnacyjna sala kinowa (parter+balkon) mieściła
łącznie 580 widzów. Wejście do budynku umieszczono od
strony ul. Karola Wójcika, tam też znalazło się okienko
kasowe i przeszklony lokal gastronomiczny. Dalej mieścił się
hol z drzwiami prowadzącymi do sali kinowej i schodami na
galerię (balkon). Wyjście zaś znalazło się od strony ul.
Stefana Okrzei. Pomiędzy salą a ulicą znajdował się szeroki
korytarz, do którego z balkonu wiodła pochylnia. Wystrój
kina Praha stanowiły socrealistyczne płaskorzeźby, plafony,
żyrandole i balustrady balkonu, schodów oraz pochylni. W
roku 2005 kino Praha oficjalnie zakończyło swoją działalność
(jako niedochodowe).

Kino otwarto 14 czerwca 2007 roku z udziałem
władz samorządowych, aktorów i duchowieństwa.
Operatorem kina jest Instytucja Filmowa MaxFilm S.A. Charakterystyczną cechą budynku
zbudowanego według projektu zespołu
projektantów w składzie Krzysztof Tyszkiewicz,
Sławomir Stankiewicz, Michał Adamczyk jest
ozdobienie jego fasady 12 płaskorzeźbami
znanych polskich aktorów. Jest to ewenement,
gdyż na zastosowanie płaskorzeźb w takiej skali
zdecydowano się w Warszawie po raz pierwszy
od kilkudziesięciu lat. Płaskorzeźby mają wymiary
4,5 na 1,5 metra i wagę 5 ton każda. Projektantem
rzeźb jest Jerzy Dobczański, wykonawcą zaś Piotr
Banasik. Wnętrze budynku przyozdabiają czarnobiałe zdjęcia polskich aktorów oraz trzy
zachowane płaskorzeźby z dawnego budynku.

Budynek Dyrekcji Kolei Państwowych, a
właściwie kompleks 7 obiektów (pięciu
połączonych ze sobą biurowców i dwóch
budynków mieszkalnych, w tym jednego
spełniającego po II w.ś. funkcję budynku
biurowego) o łącznej kubaturze 101 000 m³,
mieszczący się w Warszawie przy ul. Targowej
74, róg ul. Wileńskiej i al. Solidarności oraz
naprzeciwko obecnego dworca PKP Warszawa
Wileńska i cerkwi Świętej Równej Apostołom
Marii Magdaleny, powstał w latach 1928-1929
według kontrowersyjnego projektu Mariana
Lalewicza, w stylu modernistycznym z pewnymi
elementami klasycyzmu, przypominającego
szereg monumentalnych gmachów sprzed
rewolucji w Petersburgu. Zachował się wolno
stojący przy wejściu do budynku dorycki portyk
w formie antycznej świątyni oraz interesujący
wystrój niektórych wnętrz w stylu art déco, np.
dwóch holi, wydzielonej części dla
kierownictwa.
Obiekt został wpisany do rejestru zabytków w
1987.

Pomnik zlokalizowany w Warszawie u zbiegu ulic Floriańskiej i Kłopotowskiego,
w dzielnicy Praga Północ na Starej Pradze. Pomnik autorstwa rzeźbiarza Andrzej
Renesa odsłonięty został 17 września 2006 roku. Skrzypek, akordeonista,
gitarzysta, bandżolista i bębniarz wchodzą w skład kapeli uwiecznionej w
pomniku. Orkiestra w nocy jest podświetlona kolorowymi światłami, a po
wysłaniu sms-a można wysłuchać jedną ze 100 piosenek, także okupacyjnych i
warszawskich, graną przez kapelę.

Dane :
Zbudowany : 1867-1869
Wyznanie : prawosławne
Rodzaj : katedra metropolitalna
Wezwanie : Świętej Równej Apostołom Marii
Magdaleny
Architekt : Mikołaj Syczew
Budulec : cegła
Jest pierwszą cerkwią w Warszawie
wybudowaną od podstaw jako samodzielny
obiekt. Znajduje się na warszawskiej Pradze
Północ, naprzeciwko dworca PKP Warszawa
Wileńska oraz kompleksu budynków b.
Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych,
obecnie siedziby spółki Polskie Linie
Kolejowe.

Dane:
Zbudowano : 1887-1904
Data zniszczenia : 1944
Wyznanie : Kościół rzymskokatolicki
Rodzaj : bazylika
Wezwanie : św. Floriana Męczennika
i św. Michała Archanioła
Architekt : Józef Pius Dziekoński
Budulec : cegła
Obecnie : Katedra odbudowana,
mniejsza i stanowi katedrę diecezji
Warszawsko-praskiej
Forma i układ przestrzenny kościoła nawiązują do tzw. gotyku
mazowieckiego lub nadwiślańskiego. Świątynia ta jest
traktowana przez znawców architektury jako wzorcowa w
polskiej architekturze sakralnej, wzorowało się na niej wielu
projektantów innych kościołów.
Konsekrowany w 1901. W latach 20. konstrukcja wysokich
wież została naruszona, toteż zostały one obniżone. Kościół
wysadzony przez wycofujących się Niemców we wrześniu
1944, odbudowany staraniem mieszkańców Pragi (odbudowa
trwała do 1972).
Od 1992 kościół jest katedrą diecezji warszawsko-praskiej. W
1997 uzyskał tytuł bazyliki mniejszej.
W listopadzie 1994 przed kościołem odsłonięto kamień
poświęcony ofiarom rzezi Pragi, a w sierpniu 2005 pomnik ks.
Ignacego Skorupki.

Dane:
Typ szkoły : Liceum ogólnokształcące
Patron szkoły : Władysław IV Waza
Data założenia : 1885
Dyrektor : Grażyna Filipiak
Adres : ul. Jagiellońska 38,
03-719 Warszawa

Znani ludzie :
•Zygmunt Chajzer - prezenter radiowy i
dziennikarz
•Dobiesław Damięcki - aktor, reżyser, działacz
ZASP-u
• Wiesław Ochman - światowej sławy śpiewak
operowy, malarz
•Jerzy Dargiel - podporucznik AK, oficer
Batalionu Parasol, aktor, reżyser, dyrektor
teatrów, m.in. Teatru "Baj", nauczyciel,
kompozytor i autor tekstów piosenek, instruktor
harcerski, członek GK ZHP
•Henryk Ostrowski ps. Heniek - harcmistrz,
komendant hufca "Praga" Grup Szturmowych
Szarych Szeregów, aresztowany przez gestapo,
uwolniony w akcji pod Arsenałem

•1939 - 1944 - tajne nauczanie. Powstaje 40 kompletów uczniowskich w 160. punktach Pragi, Bródna i Grochowa.
Wielu uczniów szkoły, nie tylko harcerzy, wchodzi w skład Batalionu Harcerskiego "Wigry".
•1944 - przejęcie budynku szkoły przez Armię Czerwoną. Lekcje odbywają się w kilku punktach Pragi na 3 zmiany
•1945 - 1946 - powrót Szkoły do własnego gmachu, który jest zdewastowany, bez ławek i pomocy naukowych;
początek powojennego remontu budynku
•1947 - Szkoła otrzymuje sztandar
•1954 - placówka staje się 11-latką (połączenie ze Szkołą Podstawową nr 49)
•1955 - pierwsza rekrutacja dziewcząt, Szkoła przekształca się z męskiej na koedukacyjną
•1958 - pierwszy powojenny zjazd wychowanków Szkoły. Reaktywowanie Koła Wychowanków Gimnazjum i Liceum
im. Króla Władysława IV
•1959 - pierwszy rocznik dziewcząt otrzymuje świadectwa dojrzałości
•1967 - przyłączenie do Szkoły Liceum Ogólnokształcącego nr 36 z ul. Brechta
•1968 - zamontowanie na wieżyczce szkolnej zegara
•1983 - przyjęcie - jako jednej z trzech pierwszych szkół w Warszawie - Liceum im. Władysława IV - do elitarnego
Towarzystwa Szkół Twórczych
•1985 - 1986 - obchody stulecia istnienia Liceum im. Władysława IV. Jubileuszowy Zjazd Wychowanków Szkoły.
•1989 - odsłonięcie przed Szkołą pamiątkowego kamienia poświęconego Januszowi Korczakowi, absolwentowi
Gimnazjum Praskiego z 1897 r.
•1997 - otrzymanie nagrody m.st. Warszawy za bardzo dobre wyniki w nauczaniu, rozwój naukowego ruchu
olimpijskiego i pielęgnowanie ponad 100-letniej tradycji Szkoły
•1998 - przyznanie Liceum nagrody 350-lecia istnienia Pragi
•1999 - powołanie do istnienia autorskiego gimnazjum przy VIII LO im. Władysława IV z klasą edukacji twórczej i
klasą dwujęzyczną
•2000 - 2002 - wprowadzenie mundurków do gimnazjum i liceum jako stroju galowego Władysławiaka
•2002 - ponowne uruchomienie zegara na wieżyczce szkolnej
•2005 - jubileusz 120-lecia Szkoły oraz otrzymanie przez Gimnazjum i Liceum im. Króla Władysława IV medalu
jubileuszowego Towarzystwa Przyjaciół Pragi za wieloletnią pracę na rzecz mieszkańców i Dzielnicy Praga Północ
m. st. Warszawy

Uchwałą magistratu z dnia 14 czerwca 1927 przyjęto
decyzję o utworzeniu Miejskiego Ogrodu Zoologicznego
na Pradze. Oficjalne otwarcie nastąpiło 11 marca 1928
roku. Wybuch II wojny światowej przerwał okres
prosperity warszawskiego zoo. Gdy zaczęły się
bombardowania, personel ze względów bezpieczeństwa
musiał wystrzelać zwierzęta drapieżne i słonia. Decyzja
o odbudowie zoo podjęta została w 1946 roku i od razu
przystąpiono do odbudowy i remontu budynków oraz
gromadzenia zwierząt. W lipcu 1948 zoo zostało
ponownie otwarte ze 150 okazami, pochodzącymi głównie
z darów od osób prywatnych. Po szybkim rozwoju
nastąpiła stagnacja, wobec podjęcia decyzji o
przeniesieniu zoo poza granice Warszawy, co
zaowocowało długoletnim niedoinwestowaniem.
W 1978 zoo liczyło ok. 2000 okazów zwierząt
reprezentujących 380 gatunków, a w latach 1970-1978
frekwencja wynosiła ok. 900 000 zwiedzających
rocznie. W latach 80. XX wieku zoo znalazło się planie
inwestycyjnym miasta i nastąpiła poprawa - powstały
nowe budynki i poprawiły się warunki bytowe zwierząt.

Kościół wybudowany został w latach 1907-1923 według projektu Łukasza Wolskiego.
Dnia 30 czerwca 1904 roku księżna Maria otrzymała błogosławieństwo papieża Piusa X na budowę
świątyni pod wezwaniem Najświętszego Serca Jezusa, która miała powstać na wzór bazyliki św.
Pawła za Murami w Rzymie. Ten odręcznie pisany przez Ojca Św. dokument jest do dzisiaj
pieczołowicie przechowywany w archiwum parafii. Pierwszy etap prac związanych z budową
przerwał w 1914 roku wybuch I wojny światowej. Zostały one wznowione dopiero w roku 1919 pod
kierunkiem Hugona Kudery i trwały przez cały okres dwudziestolecia międzywojennego.
25 października 1919, jeszcze podczas budowy kościoła, kardynał Aleksander Kakowski erygował,
z ważnością od 1 listopada, parafię Najświętszego Serca Pana Jezusa.
Nuncjusz papieski Achilles Ratti interesował się postępem prac w czasie budowy bazyliki, a po
zostaniu papieżem – jako Pius XI – nadał w dniu 23 stycznia 1923 roku ukończonej świątyni
zaszczytny tytuł bazyliki mniejszej. 16 kwietnia tego samego roku kardynał Aleksander Kakowski
dokonał konsekracji świątyni.
Od 1931 roku, zgodnie z wolą fundatorki kościoła, opiekę nad nim pełnią i pracę duszpasterską
prowadzą księża salezjanie.
W sierpniu 1991 roku Bazylikę odwiedził ówczesny papież Jan Paweł II.

Teren, na którym znajduje się bazar zakupił w 1874 r. Julian Józef Różycki od Wincentego
Wodzińskiego i Gotlieba Langnera. Następnie nabył on także okoliczne działki (m.in. działki
zlokalizowane przy ul. Targowej 52 i 54, Ząbkowskiej 8 i 10, a także Brzeskiej 23/25). Na
posiadanym obszarze postanowił założyć targowisko, które miało stać się ośrodkiem handlowym
Pragi. Pomysłodawcą utworzenia placu handlowego, a później administratorem bazaru był Manas
Ryba, który od 1885 r. stał się właścicielem domu przy dzisiejszej ul. Targowej 56, skąd zarządzał
targowiskiem. Teren bazaru został ogrodzony zdobionym żeliwnym ogrodzeniem. Można się było do
niego dostać pięcioma wejściami. W początkowej fazie rozwoju posiadał siedem zadaszonych
kramów, w których znajdowały się wydzielone stanowiska. W kolejnych latach zaczęły powstawać
drobne stoiska handlowe w postaci budek, najliczniej zlokalizowane w sąsiedztwie wejść. Na
bazarze i w okolicach zaczęły tworzyć się zakłady rzemieślnicze.
Podczas I wojny światowej oferta sprzedawanych produktów zmniejszyła się. W sierpniu 1915 r.
Niemcy wprowadzili ograniczenia handlowe. Zdarzały się także konfiskaty towarów. Po odzyskaniu
niepodległości bazar zyskał rangę targowiska ogólnowarszawskiego.
Podczas II wojny światowej mieszkańcy Warszawy mogli nabyć tu towary reglamentowane przez
Niemców, pochodzące m.in. z niemieckich transportów i magazynów wojskowych. Sprzedawano tu
także broń i amunicję, która była następnie skupowana na potrzeby Polskiego Państwa
Podziemnego. Kupcy z Bazaru Różyckiego m.in. w 1939 r. przekazywali żywność dla kuchni
Szpitala Ujazdowskiego, którego pacjentami byli ranni żołnierze, a także poprzez Polski Czerwony
Krzyż dla więźniów Pawiaka. Sprawowali również opiekę nad Domem Weteranów Powstania
Styczniowego, który był zlokalizowany w pobliżu targowiska. W 1944 r. bazar częściowo spłonął.
Rozwój targowiska nastąpił zaraz po wojnie. Można tu było nabyć towary niedostępne w
państwowych sklepach. W 1945 r. funkcjonowało ok. 500 stałych stoisk, ok. 200 sklepów, a także
prowadzono sprzedaż ręczną. W 1950 r. nastąpiło upaństwowienie bazaru, jednak nie zlikwidowało
to prywatnego handlu. W latach 60. narodziły się plany jego likwidacji i zagospodarowania terenu.
Spotkały się one z powszechnym sprzeciwem. Pamiątką tamtego okresu jest poszerzona ulica
Targowa i przejścia podziemne przy bazarze.

•Książka pt.”Praga – prawa strona Warszawy”
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Stara_Praga
•http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=442543&page=5
•http://www.tubylokino.pl/web/kino/polska/warszawa-kino_praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Nove_Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Budynek_Dyrekcji_Kolei_Pa%C5%84stwowych_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Pomnik_Praskiej_Kapeli_Podw%C3%B3rkowej
•http://www.wiadomosci24.pl/artykul/cerkiew_w_samym_sercu_warszawskiej_pragi_79892.html
•http://pl.wikipedia.org/wiki/VIII_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._W%C5%8
2adys%C5%82awa_IV_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Ogr%C3%B3d_Zoologiczny_w_Warszawie
•http://www.zoo.waw.pl/
•http://kapliczkiwarszawa.blox.pl/html/1310721,262146,21.html?478793
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazar_R%C3%B3%C5%BCyckiego
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszego_Serca_Jezusowego_w_Wars
zawie
•http://www.bazylika-nsj.com/
•http://warszawa.arbiter.pl/zdjecie/338.Bazar.Rozyckiego


Slide 4

•1432 - pierwsza wzmianka o wsi szlacheckiej Praga
•1637-1647 - właścicielem połowy dóbr praskich jest Adam Kazanowski
(Praga Magnacka), wymieniana osada Targowe na terenie dzisiejszej ulicy
Targowej
•1643 - fundacja z dotacji króla Władysława IV i jego rodziny kaplicy,
wzorowana na Santa Casa w Loreto wraz z ze słynącą łaskami figurą Matki
Boskiej Loretańskiej - dziś na Nowej Pradze
•1656 - zniszczenie Pragi podczas obrony Pragi przed wojskami szwedzkimi
•1770 - w obrębie Okopów Lubomirskiego znajduje się Golędzinów, obie
Pragi - Biskupia i Książęca oraz Skaryszew
•1791 - włączenie Pragi do Warszawy na mocy ustawy znoszącej jurydyki;
powstaje VII cyrkuł praski
•1794 - rzeź Pragi
•1806-1807 - wyburzenie zabudowy pod fortyfikacje napoleońskie
•1862 - budowa dworca kolei Petersburskiej (obecnie Warszawa Wileńska)
•1864 - oddanie do użytku stałego mostu inż. Stanisława Kierbedzia
•1867 - budowa dworca kolei Terespolskiej (obecnie Warszawa Wschodnia)
•1869 - wzniesienie cerkwi św. Marii Magdaleny
•1882 - Praga liczy około 16 000 mieszkańców
•1888-1891 - wzniesienie katolickiego kościoła parafialnego św. Floriana
•1899 - budowa kolejki wąskotorowej do Marek
•1900 - budowa kolejki wąskotorowej do Jabłonny i Wawra
•1907 - budowa kolejki wąskotorowej do Radzymina
•1908 - podział Pragi na cyrkuły Nowopraski i Staropraski po włączeniu do
Warszawy osad: Nowa Praga, Szmulowizna i Kamionek
•1916 - na Pradze mieszka około 90 000 mieszkańców
•1 sierpnia 1944 - Powstanie Warszawskie
•14 września 1944 - wyzwolenie Pragi

Fabrykę E. Wedel założył w 1851 r. Karol Wedel przy ul.
Miodowej. W 1876r. firmę zaczął prowadzić Emil Fryderyk
Wedel, który w 1865 r. przeniósł zakład wytwórczy na ul.
Szpitalną 4/6/8. Chcąc zabezpieczyć swe wyroby przed próbami
podrobienia stworzono znany do dziś znak fabryczny E.
WEDEL.W latach 30. XX wieku produkcja przeniosła się do
nowej fabryki w Kamionku. Firma przetrwała pożogę I i II
wojny światowej, a jej produkty zdobyły uznanie w całej
Europie środkowej - powodzeniem cieszyły się zwłaszcza
czekolady i czekoladki. W latach 1940-1944 fabryka pracowała
dla potrzeb okupanta niemieckiego, lecz pomimo licznych
represji załoga fabryki podejmowała akty sabotażu. Dzięki niej
udaremnione zostały niemieckie plany wysadzenia wszystkich
obiektów fabrycznych w powietrze. Po II wojnie światowej w
1949 nastąpiła nacjonalizacja firmy, której nadano nazwę 22
lipca, komunistycznego święta – rocznicy Manifestu Lipcowego.
Zakłady Przemysłu Cukierniczego "22 Lipca" w Warszawie
składały się w okresie PRL z 4 fabryk:
•Zakład 22 Lipca, dawniej E. Wedel
•Zakład Syrena, dawniej F. Fuchs (dołączone w 1960)
•Zakład Milanówek, dawniej F. Pomorski
•zakład produkcji pieczywa Płońsk.

Stojący u zbiegu alei Solidarności i ulicy
Targowej
Pomnik Polsko-Radzieckiego Braterstwa
Broni, przez warszawiaków został
ochrzczony mianem Czterech Braci
Śpiących.
Był pierwszym pomnikiem wzniesionym
w stolicy po II wojnie. Na wysokim
cokole obłożonym kieleckim marmurem
wyrosła grupa trzech
żołnierzy nacierających na wroga. Niżej
umieszczono czterech stojących na
warcie polskich i radzieckich żołnierzy.
Wartownicy ze spuszczonymi głowami
wyglądają, jakby spali.

Kino to wybudowano w latach 1948-1949 według projektu
Jana Bogusławskiego oraz Józefa Jerzego Łowińskiego i było
pierwszym w Warszawie powojennym kinem. Twórcą
wystroju rzeźbiarskiego był natomiast Stefan Sikora. Praha
powstała na pustym placu (przed wojną zajmowanym przez
niewielki skwer) pomiędzy ulicami Karola Wójcika (dawna ul.
Szeroka, obecnie nosi imię ks. Ignacego Kłopotowskiego) działka 34, Jagiellońską - działka 2, a Stefana Okrzei działka 33. Zamiast na fundamentach, gmach spoczął na sieci
ruchomych przegubów (ze względu na niestabilne grunty), co
było nie lada wyczynem polskich inżynierów.
Dwukondygnacyjna sala kinowa (parter+balkon) mieściła
łącznie 580 widzów. Wejście do budynku umieszczono od
strony ul. Karola Wójcika, tam też znalazło się okienko
kasowe i przeszklony lokal gastronomiczny. Dalej mieścił się
hol z drzwiami prowadzącymi do sali kinowej i schodami na
galerię (balkon). Wyjście zaś znalazło się od strony ul.
Stefana Okrzei. Pomiędzy salą a ulicą znajdował się szeroki
korytarz, do którego z balkonu wiodła pochylnia. Wystrój
kina Praha stanowiły socrealistyczne płaskorzeźby, plafony,
żyrandole i balustrady balkonu, schodów oraz pochylni. W
roku 2005 kino Praha oficjalnie zakończyło swoją działalność
(jako niedochodowe).

Kino otwarto 14 czerwca 2007 roku z udziałem
władz samorządowych, aktorów i duchowieństwa.
Operatorem kina jest Instytucja Filmowa MaxFilm S.A. Charakterystyczną cechą budynku
zbudowanego według projektu zespołu
projektantów w składzie Krzysztof Tyszkiewicz,
Sławomir Stankiewicz, Michał Adamczyk jest
ozdobienie jego fasady 12 płaskorzeźbami
znanych polskich aktorów. Jest to ewenement,
gdyż na zastosowanie płaskorzeźb w takiej skali
zdecydowano się w Warszawie po raz pierwszy
od kilkudziesięciu lat. Płaskorzeźby mają wymiary
4,5 na 1,5 metra i wagę 5 ton każda. Projektantem
rzeźb jest Jerzy Dobczański, wykonawcą zaś Piotr
Banasik. Wnętrze budynku przyozdabiają czarnobiałe zdjęcia polskich aktorów oraz trzy
zachowane płaskorzeźby z dawnego budynku.

Budynek Dyrekcji Kolei Państwowych, a
właściwie kompleks 7 obiektów (pięciu
połączonych ze sobą biurowców i dwóch
budynków mieszkalnych, w tym jednego
spełniającego po II w.ś. funkcję budynku
biurowego) o łącznej kubaturze 101 000 m³,
mieszczący się w Warszawie przy ul. Targowej
74, róg ul. Wileńskiej i al. Solidarności oraz
naprzeciwko obecnego dworca PKP Warszawa
Wileńska i cerkwi Świętej Równej Apostołom
Marii Magdaleny, powstał w latach 1928-1929
według kontrowersyjnego projektu Mariana
Lalewicza, w stylu modernistycznym z pewnymi
elementami klasycyzmu, przypominającego
szereg monumentalnych gmachów sprzed
rewolucji w Petersburgu. Zachował się wolno
stojący przy wejściu do budynku dorycki portyk
w formie antycznej świątyni oraz interesujący
wystrój niektórych wnętrz w stylu art déco, np.
dwóch holi, wydzielonej części dla
kierownictwa.
Obiekt został wpisany do rejestru zabytków w
1987.

Pomnik zlokalizowany w Warszawie u zbiegu ulic Floriańskiej i Kłopotowskiego,
w dzielnicy Praga Północ na Starej Pradze. Pomnik autorstwa rzeźbiarza Andrzej
Renesa odsłonięty został 17 września 2006 roku. Skrzypek, akordeonista,
gitarzysta, bandżolista i bębniarz wchodzą w skład kapeli uwiecznionej w
pomniku. Orkiestra w nocy jest podświetlona kolorowymi światłami, a po
wysłaniu sms-a można wysłuchać jedną ze 100 piosenek, także okupacyjnych i
warszawskich, graną przez kapelę.

Dane :
Zbudowany : 1867-1869
Wyznanie : prawosławne
Rodzaj : katedra metropolitalna
Wezwanie : Świętej Równej Apostołom Marii
Magdaleny
Architekt : Mikołaj Syczew
Budulec : cegła
Jest pierwszą cerkwią w Warszawie
wybudowaną od podstaw jako samodzielny
obiekt. Znajduje się na warszawskiej Pradze
Północ, naprzeciwko dworca PKP Warszawa
Wileńska oraz kompleksu budynków b.
Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych,
obecnie siedziby spółki Polskie Linie
Kolejowe.

Dane:
Zbudowano : 1887-1904
Data zniszczenia : 1944
Wyznanie : Kościół rzymskokatolicki
Rodzaj : bazylika
Wezwanie : św. Floriana Męczennika
i św. Michała Archanioła
Architekt : Józef Pius Dziekoński
Budulec : cegła
Obecnie : Katedra odbudowana,
mniejsza i stanowi katedrę diecezji
Warszawsko-praskiej
Forma i układ przestrzenny kościoła nawiązują do tzw. gotyku
mazowieckiego lub nadwiślańskiego. Świątynia ta jest
traktowana przez znawców architektury jako wzorcowa w
polskiej architekturze sakralnej, wzorowało się na niej wielu
projektantów innych kościołów.
Konsekrowany w 1901. W latach 20. konstrukcja wysokich
wież została naruszona, toteż zostały one obniżone. Kościół
wysadzony przez wycofujących się Niemców we wrześniu
1944, odbudowany staraniem mieszkańców Pragi (odbudowa
trwała do 1972).
Od 1992 kościół jest katedrą diecezji warszawsko-praskiej. W
1997 uzyskał tytuł bazyliki mniejszej.
W listopadzie 1994 przed kościołem odsłonięto kamień
poświęcony ofiarom rzezi Pragi, a w sierpniu 2005 pomnik ks.
Ignacego Skorupki.

Dane:
Typ szkoły : Liceum ogólnokształcące
Patron szkoły : Władysław IV Waza
Data założenia : 1885
Dyrektor : Grażyna Filipiak
Adres : ul. Jagiellońska 38,
03-719 Warszawa

Znani ludzie :
•Zygmunt Chajzer - prezenter radiowy i
dziennikarz
•Dobiesław Damięcki - aktor, reżyser, działacz
ZASP-u
• Wiesław Ochman - światowej sławy śpiewak
operowy, malarz
•Jerzy Dargiel - podporucznik AK, oficer
Batalionu Parasol, aktor, reżyser, dyrektor
teatrów, m.in. Teatru "Baj", nauczyciel,
kompozytor i autor tekstów piosenek, instruktor
harcerski, członek GK ZHP
•Henryk Ostrowski ps. Heniek - harcmistrz,
komendant hufca "Praga" Grup Szturmowych
Szarych Szeregów, aresztowany przez gestapo,
uwolniony w akcji pod Arsenałem

•1939 - 1944 - tajne nauczanie. Powstaje 40 kompletów uczniowskich w 160. punktach Pragi, Bródna i Grochowa.
Wielu uczniów szkoły, nie tylko harcerzy, wchodzi w skład Batalionu Harcerskiego "Wigry".
•1944 - przejęcie budynku szkoły przez Armię Czerwoną. Lekcje odbywają się w kilku punktach Pragi na 3 zmiany
•1945 - 1946 - powrót Szkoły do własnego gmachu, który jest zdewastowany, bez ławek i pomocy naukowych;
początek powojennego remontu budynku
•1947 - Szkoła otrzymuje sztandar
•1954 - placówka staje się 11-latką (połączenie ze Szkołą Podstawową nr 49)
•1955 - pierwsza rekrutacja dziewcząt, Szkoła przekształca się z męskiej na koedukacyjną
•1958 - pierwszy powojenny zjazd wychowanków Szkoły. Reaktywowanie Koła Wychowanków Gimnazjum i Liceum
im. Króla Władysława IV
•1959 - pierwszy rocznik dziewcząt otrzymuje świadectwa dojrzałości
•1967 - przyłączenie do Szkoły Liceum Ogólnokształcącego nr 36 z ul. Brechta
•1968 - zamontowanie na wieżyczce szkolnej zegara
•1983 - przyjęcie - jako jednej z trzech pierwszych szkół w Warszawie - Liceum im. Władysława IV - do elitarnego
Towarzystwa Szkół Twórczych
•1985 - 1986 - obchody stulecia istnienia Liceum im. Władysława IV. Jubileuszowy Zjazd Wychowanków Szkoły.
•1989 - odsłonięcie przed Szkołą pamiątkowego kamienia poświęconego Januszowi Korczakowi, absolwentowi
Gimnazjum Praskiego z 1897 r.
•1997 - otrzymanie nagrody m.st. Warszawy za bardzo dobre wyniki w nauczaniu, rozwój naukowego ruchu
olimpijskiego i pielęgnowanie ponad 100-letniej tradycji Szkoły
•1998 - przyznanie Liceum nagrody 350-lecia istnienia Pragi
•1999 - powołanie do istnienia autorskiego gimnazjum przy VIII LO im. Władysława IV z klasą edukacji twórczej i
klasą dwujęzyczną
•2000 - 2002 - wprowadzenie mundurków do gimnazjum i liceum jako stroju galowego Władysławiaka
•2002 - ponowne uruchomienie zegara na wieżyczce szkolnej
•2005 - jubileusz 120-lecia Szkoły oraz otrzymanie przez Gimnazjum i Liceum im. Króla Władysława IV medalu
jubileuszowego Towarzystwa Przyjaciół Pragi za wieloletnią pracę na rzecz mieszkańców i Dzielnicy Praga Północ
m. st. Warszawy

Uchwałą magistratu z dnia 14 czerwca 1927 przyjęto
decyzję o utworzeniu Miejskiego Ogrodu Zoologicznego
na Pradze. Oficjalne otwarcie nastąpiło 11 marca 1928
roku. Wybuch II wojny światowej przerwał okres
prosperity warszawskiego zoo. Gdy zaczęły się
bombardowania, personel ze względów bezpieczeństwa
musiał wystrzelać zwierzęta drapieżne i słonia. Decyzja
o odbudowie zoo podjęta została w 1946 roku i od razu
przystąpiono do odbudowy i remontu budynków oraz
gromadzenia zwierząt. W lipcu 1948 zoo zostało
ponownie otwarte ze 150 okazami, pochodzącymi głównie
z darów od osób prywatnych. Po szybkim rozwoju
nastąpiła stagnacja, wobec podjęcia decyzji o
przeniesieniu zoo poza granice Warszawy, co
zaowocowało długoletnim niedoinwestowaniem.
W 1978 zoo liczyło ok. 2000 okazów zwierząt
reprezentujących 380 gatunków, a w latach 1970-1978
frekwencja wynosiła ok. 900 000 zwiedzających
rocznie. W latach 80. XX wieku zoo znalazło się planie
inwestycyjnym miasta i nastąpiła poprawa - powstały
nowe budynki i poprawiły się warunki bytowe zwierząt.

Kościół wybudowany został w latach 1907-1923 według projektu Łukasza Wolskiego.
Dnia 30 czerwca 1904 roku księżna Maria otrzymała błogosławieństwo papieża Piusa X na budowę
świątyni pod wezwaniem Najświętszego Serca Jezusa, która miała powstać na wzór bazyliki św.
Pawła za Murami w Rzymie. Ten odręcznie pisany przez Ojca Św. dokument jest do dzisiaj
pieczołowicie przechowywany w archiwum parafii. Pierwszy etap prac związanych z budową
przerwał w 1914 roku wybuch I wojny światowej. Zostały one wznowione dopiero w roku 1919 pod
kierunkiem Hugona Kudery i trwały przez cały okres dwudziestolecia międzywojennego.
25 października 1919, jeszcze podczas budowy kościoła, kardynał Aleksander Kakowski erygował,
z ważnością od 1 listopada, parafię Najświętszego Serca Pana Jezusa.
Nuncjusz papieski Achilles Ratti interesował się postępem prac w czasie budowy bazyliki, a po
zostaniu papieżem – jako Pius XI – nadał w dniu 23 stycznia 1923 roku ukończonej świątyni
zaszczytny tytuł bazyliki mniejszej. 16 kwietnia tego samego roku kardynał Aleksander Kakowski
dokonał konsekracji świątyni.
Od 1931 roku, zgodnie z wolą fundatorki kościoła, opiekę nad nim pełnią i pracę duszpasterską
prowadzą księża salezjanie.
W sierpniu 1991 roku Bazylikę odwiedził ówczesny papież Jan Paweł II.

Teren, na którym znajduje się bazar zakupił w 1874 r. Julian Józef Różycki od Wincentego
Wodzińskiego i Gotlieba Langnera. Następnie nabył on także okoliczne działki (m.in. działki
zlokalizowane przy ul. Targowej 52 i 54, Ząbkowskiej 8 i 10, a także Brzeskiej 23/25). Na
posiadanym obszarze postanowił założyć targowisko, które miało stać się ośrodkiem handlowym
Pragi. Pomysłodawcą utworzenia placu handlowego, a później administratorem bazaru był Manas
Ryba, który od 1885 r. stał się właścicielem domu przy dzisiejszej ul. Targowej 56, skąd zarządzał
targowiskiem. Teren bazaru został ogrodzony zdobionym żeliwnym ogrodzeniem. Można się było do
niego dostać pięcioma wejściami. W początkowej fazie rozwoju posiadał siedem zadaszonych
kramów, w których znajdowały się wydzielone stanowiska. W kolejnych latach zaczęły powstawać
drobne stoiska handlowe w postaci budek, najliczniej zlokalizowane w sąsiedztwie wejść. Na
bazarze i w okolicach zaczęły tworzyć się zakłady rzemieślnicze.
Podczas I wojny światowej oferta sprzedawanych produktów zmniejszyła się. W sierpniu 1915 r.
Niemcy wprowadzili ograniczenia handlowe. Zdarzały się także konfiskaty towarów. Po odzyskaniu
niepodległości bazar zyskał rangę targowiska ogólnowarszawskiego.
Podczas II wojny światowej mieszkańcy Warszawy mogli nabyć tu towary reglamentowane przez
Niemców, pochodzące m.in. z niemieckich transportów i magazynów wojskowych. Sprzedawano tu
także broń i amunicję, która była następnie skupowana na potrzeby Polskiego Państwa
Podziemnego. Kupcy z Bazaru Różyckiego m.in. w 1939 r. przekazywali żywność dla kuchni
Szpitala Ujazdowskiego, którego pacjentami byli ranni żołnierze, a także poprzez Polski Czerwony
Krzyż dla więźniów Pawiaka. Sprawowali również opiekę nad Domem Weteranów Powstania
Styczniowego, który był zlokalizowany w pobliżu targowiska. W 1944 r. bazar częściowo spłonął.
Rozwój targowiska nastąpił zaraz po wojnie. Można tu było nabyć towary niedostępne w
państwowych sklepach. W 1945 r. funkcjonowało ok. 500 stałych stoisk, ok. 200 sklepów, a także
prowadzono sprzedaż ręczną. W 1950 r. nastąpiło upaństwowienie bazaru, jednak nie zlikwidowało
to prywatnego handlu. W latach 60. narodziły się plany jego likwidacji i zagospodarowania terenu.
Spotkały się one z powszechnym sprzeciwem. Pamiątką tamtego okresu jest poszerzona ulica
Targowa i przejścia podziemne przy bazarze.

•Książka pt.”Praga – prawa strona Warszawy”
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Stara_Praga
•http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=442543&page=5
•http://www.tubylokino.pl/web/kino/polska/warszawa-kino_praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Nove_Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Budynek_Dyrekcji_Kolei_Pa%C5%84stwowych_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Pomnik_Praskiej_Kapeli_Podw%C3%B3rkowej
•http://www.wiadomosci24.pl/artykul/cerkiew_w_samym_sercu_warszawskiej_pragi_79892.html
•http://pl.wikipedia.org/wiki/VIII_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._W%C5%8
2adys%C5%82awa_IV_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Ogr%C3%B3d_Zoologiczny_w_Warszawie
•http://www.zoo.waw.pl/
•http://kapliczkiwarszawa.blox.pl/html/1310721,262146,21.html?478793
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazar_R%C3%B3%C5%BCyckiego
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszego_Serca_Jezusowego_w_Wars
zawie
•http://www.bazylika-nsj.com/
•http://warszawa.arbiter.pl/zdjecie/338.Bazar.Rozyckiego


Slide 5

•1432 - pierwsza wzmianka o wsi szlacheckiej Praga
•1637-1647 - właścicielem połowy dóbr praskich jest Adam Kazanowski
(Praga Magnacka), wymieniana osada Targowe na terenie dzisiejszej ulicy
Targowej
•1643 - fundacja z dotacji króla Władysława IV i jego rodziny kaplicy,
wzorowana na Santa Casa w Loreto wraz z ze słynącą łaskami figurą Matki
Boskiej Loretańskiej - dziś na Nowej Pradze
•1656 - zniszczenie Pragi podczas obrony Pragi przed wojskami szwedzkimi
•1770 - w obrębie Okopów Lubomirskiego znajduje się Golędzinów, obie
Pragi - Biskupia i Książęca oraz Skaryszew
•1791 - włączenie Pragi do Warszawy na mocy ustawy znoszącej jurydyki;
powstaje VII cyrkuł praski
•1794 - rzeź Pragi
•1806-1807 - wyburzenie zabudowy pod fortyfikacje napoleońskie
•1862 - budowa dworca kolei Petersburskiej (obecnie Warszawa Wileńska)
•1864 - oddanie do użytku stałego mostu inż. Stanisława Kierbedzia
•1867 - budowa dworca kolei Terespolskiej (obecnie Warszawa Wschodnia)
•1869 - wzniesienie cerkwi św. Marii Magdaleny
•1882 - Praga liczy około 16 000 mieszkańców
•1888-1891 - wzniesienie katolickiego kościoła parafialnego św. Floriana
•1899 - budowa kolejki wąskotorowej do Marek
•1900 - budowa kolejki wąskotorowej do Jabłonny i Wawra
•1907 - budowa kolejki wąskotorowej do Radzymina
•1908 - podział Pragi na cyrkuły Nowopraski i Staropraski po włączeniu do
Warszawy osad: Nowa Praga, Szmulowizna i Kamionek
•1916 - na Pradze mieszka około 90 000 mieszkańców
•1 sierpnia 1944 - Powstanie Warszawskie
•14 września 1944 - wyzwolenie Pragi

Fabrykę E. Wedel założył w 1851 r. Karol Wedel przy ul.
Miodowej. W 1876r. firmę zaczął prowadzić Emil Fryderyk
Wedel, który w 1865 r. przeniósł zakład wytwórczy na ul.
Szpitalną 4/6/8. Chcąc zabezpieczyć swe wyroby przed próbami
podrobienia stworzono znany do dziś znak fabryczny E.
WEDEL.W latach 30. XX wieku produkcja przeniosła się do
nowej fabryki w Kamionku. Firma przetrwała pożogę I i II
wojny światowej, a jej produkty zdobyły uznanie w całej
Europie środkowej - powodzeniem cieszyły się zwłaszcza
czekolady i czekoladki. W latach 1940-1944 fabryka pracowała
dla potrzeb okupanta niemieckiego, lecz pomimo licznych
represji załoga fabryki podejmowała akty sabotażu. Dzięki niej
udaremnione zostały niemieckie plany wysadzenia wszystkich
obiektów fabrycznych w powietrze. Po II wojnie światowej w
1949 nastąpiła nacjonalizacja firmy, której nadano nazwę 22
lipca, komunistycznego święta – rocznicy Manifestu Lipcowego.
Zakłady Przemysłu Cukierniczego "22 Lipca" w Warszawie
składały się w okresie PRL z 4 fabryk:
•Zakład 22 Lipca, dawniej E. Wedel
•Zakład Syrena, dawniej F. Fuchs (dołączone w 1960)
•Zakład Milanówek, dawniej F. Pomorski
•zakład produkcji pieczywa Płońsk.

Stojący u zbiegu alei Solidarności i ulicy
Targowej
Pomnik Polsko-Radzieckiego Braterstwa
Broni, przez warszawiaków został
ochrzczony mianem Czterech Braci
Śpiących.
Był pierwszym pomnikiem wzniesionym
w stolicy po II wojnie. Na wysokim
cokole obłożonym kieleckim marmurem
wyrosła grupa trzech
żołnierzy nacierających na wroga. Niżej
umieszczono czterech stojących na
warcie polskich i radzieckich żołnierzy.
Wartownicy ze spuszczonymi głowami
wyglądają, jakby spali.

Kino to wybudowano w latach 1948-1949 według projektu
Jana Bogusławskiego oraz Józefa Jerzego Łowińskiego i było
pierwszym w Warszawie powojennym kinem. Twórcą
wystroju rzeźbiarskiego był natomiast Stefan Sikora. Praha
powstała na pustym placu (przed wojną zajmowanym przez
niewielki skwer) pomiędzy ulicami Karola Wójcika (dawna ul.
Szeroka, obecnie nosi imię ks. Ignacego Kłopotowskiego) działka 34, Jagiellońską - działka 2, a Stefana Okrzei działka 33. Zamiast na fundamentach, gmach spoczął na sieci
ruchomych przegubów (ze względu na niestabilne grunty), co
było nie lada wyczynem polskich inżynierów.
Dwukondygnacyjna sala kinowa (parter+balkon) mieściła
łącznie 580 widzów. Wejście do budynku umieszczono od
strony ul. Karola Wójcika, tam też znalazło się okienko
kasowe i przeszklony lokal gastronomiczny. Dalej mieścił się
hol z drzwiami prowadzącymi do sali kinowej i schodami na
galerię (balkon). Wyjście zaś znalazło się od strony ul.
Stefana Okrzei. Pomiędzy salą a ulicą znajdował się szeroki
korytarz, do którego z balkonu wiodła pochylnia. Wystrój
kina Praha stanowiły socrealistyczne płaskorzeźby, plafony,
żyrandole i balustrady balkonu, schodów oraz pochylni. W
roku 2005 kino Praha oficjalnie zakończyło swoją działalność
(jako niedochodowe).

Kino otwarto 14 czerwca 2007 roku z udziałem
władz samorządowych, aktorów i duchowieństwa.
Operatorem kina jest Instytucja Filmowa MaxFilm S.A. Charakterystyczną cechą budynku
zbudowanego według projektu zespołu
projektantów w składzie Krzysztof Tyszkiewicz,
Sławomir Stankiewicz, Michał Adamczyk jest
ozdobienie jego fasady 12 płaskorzeźbami
znanych polskich aktorów. Jest to ewenement,
gdyż na zastosowanie płaskorzeźb w takiej skali
zdecydowano się w Warszawie po raz pierwszy
od kilkudziesięciu lat. Płaskorzeźby mają wymiary
4,5 na 1,5 metra i wagę 5 ton każda. Projektantem
rzeźb jest Jerzy Dobczański, wykonawcą zaś Piotr
Banasik. Wnętrze budynku przyozdabiają czarnobiałe zdjęcia polskich aktorów oraz trzy
zachowane płaskorzeźby z dawnego budynku.

Budynek Dyrekcji Kolei Państwowych, a
właściwie kompleks 7 obiektów (pięciu
połączonych ze sobą biurowców i dwóch
budynków mieszkalnych, w tym jednego
spełniającego po II w.ś. funkcję budynku
biurowego) o łącznej kubaturze 101 000 m³,
mieszczący się w Warszawie przy ul. Targowej
74, róg ul. Wileńskiej i al. Solidarności oraz
naprzeciwko obecnego dworca PKP Warszawa
Wileńska i cerkwi Świętej Równej Apostołom
Marii Magdaleny, powstał w latach 1928-1929
według kontrowersyjnego projektu Mariana
Lalewicza, w stylu modernistycznym z pewnymi
elementami klasycyzmu, przypominającego
szereg monumentalnych gmachów sprzed
rewolucji w Petersburgu. Zachował się wolno
stojący przy wejściu do budynku dorycki portyk
w formie antycznej świątyni oraz interesujący
wystrój niektórych wnętrz w stylu art déco, np.
dwóch holi, wydzielonej części dla
kierownictwa.
Obiekt został wpisany do rejestru zabytków w
1987.

Pomnik zlokalizowany w Warszawie u zbiegu ulic Floriańskiej i Kłopotowskiego,
w dzielnicy Praga Północ na Starej Pradze. Pomnik autorstwa rzeźbiarza Andrzej
Renesa odsłonięty został 17 września 2006 roku. Skrzypek, akordeonista,
gitarzysta, bandżolista i bębniarz wchodzą w skład kapeli uwiecznionej w
pomniku. Orkiestra w nocy jest podświetlona kolorowymi światłami, a po
wysłaniu sms-a można wysłuchać jedną ze 100 piosenek, także okupacyjnych i
warszawskich, graną przez kapelę.

Dane :
Zbudowany : 1867-1869
Wyznanie : prawosławne
Rodzaj : katedra metropolitalna
Wezwanie : Świętej Równej Apostołom Marii
Magdaleny
Architekt : Mikołaj Syczew
Budulec : cegła
Jest pierwszą cerkwią w Warszawie
wybudowaną od podstaw jako samodzielny
obiekt. Znajduje się na warszawskiej Pradze
Północ, naprzeciwko dworca PKP Warszawa
Wileńska oraz kompleksu budynków b.
Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych,
obecnie siedziby spółki Polskie Linie
Kolejowe.

Dane:
Zbudowano : 1887-1904
Data zniszczenia : 1944
Wyznanie : Kościół rzymskokatolicki
Rodzaj : bazylika
Wezwanie : św. Floriana Męczennika
i św. Michała Archanioła
Architekt : Józef Pius Dziekoński
Budulec : cegła
Obecnie : Katedra odbudowana,
mniejsza i stanowi katedrę diecezji
Warszawsko-praskiej
Forma i układ przestrzenny kościoła nawiązują do tzw. gotyku
mazowieckiego lub nadwiślańskiego. Świątynia ta jest
traktowana przez znawców architektury jako wzorcowa w
polskiej architekturze sakralnej, wzorowało się na niej wielu
projektantów innych kościołów.
Konsekrowany w 1901. W latach 20. konstrukcja wysokich
wież została naruszona, toteż zostały one obniżone. Kościół
wysadzony przez wycofujących się Niemców we wrześniu
1944, odbudowany staraniem mieszkańców Pragi (odbudowa
trwała do 1972).
Od 1992 kościół jest katedrą diecezji warszawsko-praskiej. W
1997 uzyskał tytuł bazyliki mniejszej.
W listopadzie 1994 przed kościołem odsłonięto kamień
poświęcony ofiarom rzezi Pragi, a w sierpniu 2005 pomnik ks.
Ignacego Skorupki.

Dane:
Typ szkoły : Liceum ogólnokształcące
Patron szkoły : Władysław IV Waza
Data założenia : 1885
Dyrektor : Grażyna Filipiak
Adres : ul. Jagiellońska 38,
03-719 Warszawa

Znani ludzie :
•Zygmunt Chajzer - prezenter radiowy i
dziennikarz
•Dobiesław Damięcki - aktor, reżyser, działacz
ZASP-u
• Wiesław Ochman - światowej sławy śpiewak
operowy, malarz
•Jerzy Dargiel - podporucznik AK, oficer
Batalionu Parasol, aktor, reżyser, dyrektor
teatrów, m.in. Teatru "Baj", nauczyciel,
kompozytor i autor tekstów piosenek, instruktor
harcerski, członek GK ZHP
•Henryk Ostrowski ps. Heniek - harcmistrz,
komendant hufca "Praga" Grup Szturmowych
Szarych Szeregów, aresztowany przez gestapo,
uwolniony w akcji pod Arsenałem

•1939 - 1944 - tajne nauczanie. Powstaje 40 kompletów uczniowskich w 160. punktach Pragi, Bródna i Grochowa.
Wielu uczniów szkoły, nie tylko harcerzy, wchodzi w skład Batalionu Harcerskiego "Wigry".
•1944 - przejęcie budynku szkoły przez Armię Czerwoną. Lekcje odbywają się w kilku punktach Pragi na 3 zmiany
•1945 - 1946 - powrót Szkoły do własnego gmachu, który jest zdewastowany, bez ławek i pomocy naukowych;
początek powojennego remontu budynku
•1947 - Szkoła otrzymuje sztandar
•1954 - placówka staje się 11-latką (połączenie ze Szkołą Podstawową nr 49)
•1955 - pierwsza rekrutacja dziewcząt, Szkoła przekształca się z męskiej na koedukacyjną
•1958 - pierwszy powojenny zjazd wychowanków Szkoły. Reaktywowanie Koła Wychowanków Gimnazjum i Liceum
im. Króla Władysława IV
•1959 - pierwszy rocznik dziewcząt otrzymuje świadectwa dojrzałości
•1967 - przyłączenie do Szkoły Liceum Ogólnokształcącego nr 36 z ul. Brechta
•1968 - zamontowanie na wieżyczce szkolnej zegara
•1983 - przyjęcie - jako jednej z trzech pierwszych szkół w Warszawie - Liceum im. Władysława IV - do elitarnego
Towarzystwa Szkół Twórczych
•1985 - 1986 - obchody stulecia istnienia Liceum im. Władysława IV. Jubileuszowy Zjazd Wychowanków Szkoły.
•1989 - odsłonięcie przed Szkołą pamiątkowego kamienia poświęconego Januszowi Korczakowi, absolwentowi
Gimnazjum Praskiego z 1897 r.
•1997 - otrzymanie nagrody m.st. Warszawy za bardzo dobre wyniki w nauczaniu, rozwój naukowego ruchu
olimpijskiego i pielęgnowanie ponad 100-letniej tradycji Szkoły
•1998 - przyznanie Liceum nagrody 350-lecia istnienia Pragi
•1999 - powołanie do istnienia autorskiego gimnazjum przy VIII LO im. Władysława IV z klasą edukacji twórczej i
klasą dwujęzyczną
•2000 - 2002 - wprowadzenie mundurków do gimnazjum i liceum jako stroju galowego Władysławiaka
•2002 - ponowne uruchomienie zegara na wieżyczce szkolnej
•2005 - jubileusz 120-lecia Szkoły oraz otrzymanie przez Gimnazjum i Liceum im. Króla Władysława IV medalu
jubileuszowego Towarzystwa Przyjaciół Pragi za wieloletnią pracę na rzecz mieszkańców i Dzielnicy Praga Północ
m. st. Warszawy

Uchwałą magistratu z dnia 14 czerwca 1927 przyjęto
decyzję o utworzeniu Miejskiego Ogrodu Zoologicznego
na Pradze. Oficjalne otwarcie nastąpiło 11 marca 1928
roku. Wybuch II wojny światowej przerwał okres
prosperity warszawskiego zoo. Gdy zaczęły się
bombardowania, personel ze względów bezpieczeństwa
musiał wystrzelać zwierzęta drapieżne i słonia. Decyzja
o odbudowie zoo podjęta została w 1946 roku i od razu
przystąpiono do odbudowy i remontu budynków oraz
gromadzenia zwierząt. W lipcu 1948 zoo zostało
ponownie otwarte ze 150 okazami, pochodzącymi głównie
z darów od osób prywatnych. Po szybkim rozwoju
nastąpiła stagnacja, wobec podjęcia decyzji o
przeniesieniu zoo poza granice Warszawy, co
zaowocowało długoletnim niedoinwestowaniem.
W 1978 zoo liczyło ok. 2000 okazów zwierząt
reprezentujących 380 gatunków, a w latach 1970-1978
frekwencja wynosiła ok. 900 000 zwiedzających
rocznie. W latach 80. XX wieku zoo znalazło się planie
inwestycyjnym miasta i nastąpiła poprawa - powstały
nowe budynki i poprawiły się warunki bytowe zwierząt.

Kościół wybudowany został w latach 1907-1923 według projektu Łukasza Wolskiego.
Dnia 30 czerwca 1904 roku księżna Maria otrzymała błogosławieństwo papieża Piusa X na budowę
świątyni pod wezwaniem Najświętszego Serca Jezusa, która miała powstać na wzór bazyliki św.
Pawła za Murami w Rzymie. Ten odręcznie pisany przez Ojca Św. dokument jest do dzisiaj
pieczołowicie przechowywany w archiwum parafii. Pierwszy etap prac związanych z budową
przerwał w 1914 roku wybuch I wojny światowej. Zostały one wznowione dopiero w roku 1919 pod
kierunkiem Hugona Kudery i trwały przez cały okres dwudziestolecia międzywojennego.
25 października 1919, jeszcze podczas budowy kościoła, kardynał Aleksander Kakowski erygował,
z ważnością od 1 listopada, parafię Najświętszego Serca Pana Jezusa.
Nuncjusz papieski Achilles Ratti interesował się postępem prac w czasie budowy bazyliki, a po
zostaniu papieżem – jako Pius XI – nadał w dniu 23 stycznia 1923 roku ukończonej świątyni
zaszczytny tytuł bazyliki mniejszej. 16 kwietnia tego samego roku kardynał Aleksander Kakowski
dokonał konsekracji świątyni.
Od 1931 roku, zgodnie z wolą fundatorki kościoła, opiekę nad nim pełnią i pracę duszpasterską
prowadzą księża salezjanie.
W sierpniu 1991 roku Bazylikę odwiedził ówczesny papież Jan Paweł II.

Teren, na którym znajduje się bazar zakupił w 1874 r. Julian Józef Różycki od Wincentego
Wodzińskiego i Gotlieba Langnera. Następnie nabył on także okoliczne działki (m.in. działki
zlokalizowane przy ul. Targowej 52 i 54, Ząbkowskiej 8 i 10, a także Brzeskiej 23/25). Na
posiadanym obszarze postanowił założyć targowisko, które miało stać się ośrodkiem handlowym
Pragi. Pomysłodawcą utworzenia placu handlowego, a później administratorem bazaru był Manas
Ryba, który od 1885 r. stał się właścicielem domu przy dzisiejszej ul. Targowej 56, skąd zarządzał
targowiskiem. Teren bazaru został ogrodzony zdobionym żeliwnym ogrodzeniem. Można się było do
niego dostać pięcioma wejściami. W początkowej fazie rozwoju posiadał siedem zadaszonych
kramów, w których znajdowały się wydzielone stanowiska. W kolejnych latach zaczęły powstawać
drobne stoiska handlowe w postaci budek, najliczniej zlokalizowane w sąsiedztwie wejść. Na
bazarze i w okolicach zaczęły tworzyć się zakłady rzemieślnicze.
Podczas I wojny światowej oferta sprzedawanych produktów zmniejszyła się. W sierpniu 1915 r.
Niemcy wprowadzili ograniczenia handlowe. Zdarzały się także konfiskaty towarów. Po odzyskaniu
niepodległości bazar zyskał rangę targowiska ogólnowarszawskiego.
Podczas II wojny światowej mieszkańcy Warszawy mogli nabyć tu towary reglamentowane przez
Niemców, pochodzące m.in. z niemieckich transportów i magazynów wojskowych. Sprzedawano tu
także broń i amunicję, która była następnie skupowana na potrzeby Polskiego Państwa
Podziemnego. Kupcy z Bazaru Różyckiego m.in. w 1939 r. przekazywali żywność dla kuchni
Szpitala Ujazdowskiego, którego pacjentami byli ranni żołnierze, a także poprzez Polski Czerwony
Krzyż dla więźniów Pawiaka. Sprawowali również opiekę nad Domem Weteranów Powstania
Styczniowego, który był zlokalizowany w pobliżu targowiska. W 1944 r. bazar częściowo spłonął.
Rozwój targowiska nastąpił zaraz po wojnie. Można tu było nabyć towary niedostępne w
państwowych sklepach. W 1945 r. funkcjonowało ok. 500 stałych stoisk, ok. 200 sklepów, a także
prowadzono sprzedaż ręczną. W 1950 r. nastąpiło upaństwowienie bazaru, jednak nie zlikwidowało
to prywatnego handlu. W latach 60. narodziły się plany jego likwidacji i zagospodarowania terenu.
Spotkały się one z powszechnym sprzeciwem. Pamiątką tamtego okresu jest poszerzona ulica
Targowa i przejścia podziemne przy bazarze.

•Książka pt.”Praga – prawa strona Warszawy”
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Stara_Praga
•http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=442543&page=5
•http://www.tubylokino.pl/web/kino/polska/warszawa-kino_praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Nove_Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Budynek_Dyrekcji_Kolei_Pa%C5%84stwowych_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Pomnik_Praskiej_Kapeli_Podw%C3%B3rkowej
•http://www.wiadomosci24.pl/artykul/cerkiew_w_samym_sercu_warszawskiej_pragi_79892.html
•http://pl.wikipedia.org/wiki/VIII_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._W%C5%8
2adys%C5%82awa_IV_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Ogr%C3%B3d_Zoologiczny_w_Warszawie
•http://www.zoo.waw.pl/
•http://kapliczkiwarszawa.blox.pl/html/1310721,262146,21.html?478793
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazar_R%C3%B3%C5%BCyckiego
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszego_Serca_Jezusowego_w_Wars
zawie
•http://www.bazylika-nsj.com/
•http://warszawa.arbiter.pl/zdjecie/338.Bazar.Rozyckiego


Slide 6

•1432 - pierwsza wzmianka o wsi szlacheckiej Praga
•1637-1647 - właścicielem połowy dóbr praskich jest Adam Kazanowski
(Praga Magnacka), wymieniana osada Targowe na terenie dzisiejszej ulicy
Targowej
•1643 - fundacja z dotacji króla Władysława IV i jego rodziny kaplicy,
wzorowana na Santa Casa w Loreto wraz z ze słynącą łaskami figurą Matki
Boskiej Loretańskiej - dziś na Nowej Pradze
•1656 - zniszczenie Pragi podczas obrony Pragi przed wojskami szwedzkimi
•1770 - w obrębie Okopów Lubomirskiego znajduje się Golędzinów, obie
Pragi - Biskupia i Książęca oraz Skaryszew
•1791 - włączenie Pragi do Warszawy na mocy ustawy znoszącej jurydyki;
powstaje VII cyrkuł praski
•1794 - rzeź Pragi
•1806-1807 - wyburzenie zabudowy pod fortyfikacje napoleońskie
•1862 - budowa dworca kolei Petersburskiej (obecnie Warszawa Wileńska)
•1864 - oddanie do użytku stałego mostu inż. Stanisława Kierbedzia
•1867 - budowa dworca kolei Terespolskiej (obecnie Warszawa Wschodnia)
•1869 - wzniesienie cerkwi św. Marii Magdaleny
•1882 - Praga liczy około 16 000 mieszkańców
•1888-1891 - wzniesienie katolickiego kościoła parafialnego św. Floriana
•1899 - budowa kolejki wąskotorowej do Marek
•1900 - budowa kolejki wąskotorowej do Jabłonny i Wawra
•1907 - budowa kolejki wąskotorowej do Radzymina
•1908 - podział Pragi na cyrkuły Nowopraski i Staropraski po włączeniu do
Warszawy osad: Nowa Praga, Szmulowizna i Kamionek
•1916 - na Pradze mieszka około 90 000 mieszkańców
•1 sierpnia 1944 - Powstanie Warszawskie
•14 września 1944 - wyzwolenie Pragi

Fabrykę E. Wedel założył w 1851 r. Karol Wedel przy ul.
Miodowej. W 1876r. firmę zaczął prowadzić Emil Fryderyk
Wedel, który w 1865 r. przeniósł zakład wytwórczy na ul.
Szpitalną 4/6/8. Chcąc zabezpieczyć swe wyroby przed próbami
podrobienia stworzono znany do dziś znak fabryczny E.
WEDEL.W latach 30. XX wieku produkcja przeniosła się do
nowej fabryki w Kamionku. Firma przetrwała pożogę I i II
wojny światowej, a jej produkty zdobyły uznanie w całej
Europie środkowej - powodzeniem cieszyły się zwłaszcza
czekolady i czekoladki. W latach 1940-1944 fabryka pracowała
dla potrzeb okupanta niemieckiego, lecz pomimo licznych
represji załoga fabryki podejmowała akty sabotażu. Dzięki niej
udaremnione zostały niemieckie plany wysadzenia wszystkich
obiektów fabrycznych w powietrze. Po II wojnie światowej w
1949 nastąpiła nacjonalizacja firmy, której nadano nazwę 22
lipca, komunistycznego święta – rocznicy Manifestu Lipcowego.
Zakłady Przemysłu Cukierniczego "22 Lipca" w Warszawie
składały się w okresie PRL z 4 fabryk:
•Zakład 22 Lipca, dawniej E. Wedel
•Zakład Syrena, dawniej F. Fuchs (dołączone w 1960)
•Zakład Milanówek, dawniej F. Pomorski
•zakład produkcji pieczywa Płońsk.

Stojący u zbiegu alei Solidarności i ulicy
Targowej
Pomnik Polsko-Radzieckiego Braterstwa
Broni, przez warszawiaków został
ochrzczony mianem Czterech Braci
Śpiących.
Był pierwszym pomnikiem wzniesionym
w stolicy po II wojnie. Na wysokim
cokole obłożonym kieleckim marmurem
wyrosła grupa trzech
żołnierzy nacierających na wroga. Niżej
umieszczono czterech stojących na
warcie polskich i radzieckich żołnierzy.
Wartownicy ze spuszczonymi głowami
wyglądają, jakby spali.

Kino to wybudowano w latach 1948-1949 według projektu
Jana Bogusławskiego oraz Józefa Jerzego Łowińskiego i było
pierwszym w Warszawie powojennym kinem. Twórcą
wystroju rzeźbiarskiego był natomiast Stefan Sikora. Praha
powstała na pustym placu (przed wojną zajmowanym przez
niewielki skwer) pomiędzy ulicami Karola Wójcika (dawna ul.
Szeroka, obecnie nosi imię ks. Ignacego Kłopotowskiego) działka 34, Jagiellońską - działka 2, a Stefana Okrzei działka 33. Zamiast na fundamentach, gmach spoczął na sieci
ruchomych przegubów (ze względu na niestabilne grunty), co
było nie lada wyczynem polskich inżynierów.
Dwukondygnacyjna sala kinowa (parter+balkon) mieściła
łącznie 580 widzów. Wejście do budynku umieszczono od
strony ul. Karola Wójcika, tam też znalazło się okienko
kasowe i przeszklony lokal gastronomiczny. Dalej mieścił się
hol z drzwiami prowadzącymi do sali kinowej i schodami na
galerię (balkon). Wyjście zaś znalazło się od strony ul.
Stefana Okrzei. Pomiędzy salą a ulicą znajdował się szeroki
korytarz, do którego z balkonu wiodła pochylnia. Wystrój
kina Praha stanowiły socrealistyczne płaskorzeźby, plafony,
żyrandole i balustrady balkonu, schodów oraz pochylni. W
roku 2005 kino Praha oficjalnie zakończyło swoją działalność
(jako niedochodowe).

Kino otwarto 14 czerwca 2007 roku z udziałem
władz samorządowych, aktorów i duchowieństwa.
Operatorem kina jest Instytucja Filmowa MaxFilm S.A. Charakterystyczną cechą budynku
zbudowanego według projektu zespołu
projektantów w składzie Krzysztof Tyszkiewicz,
Sławomir Stankiewicz, Michał Adamczyk jest
ozdobienie jego fasady 12 płaskorzeźbami
znanych polskich aktorów. Jest to ewenement,
gdyż na zastosowanie płaskorzeźb w takiej skali
zdecydowano się w Warszawie po raz pierwszy
od kilkudziesięciu lat. Płaskorzeźby mają wymiary
4,5 na 1,5 metra i wagę 5 ton każda. Projektantem
rzeźb jest Jerzy Dobczański, wykonawcą zaś Piotr
Banasik. Wnętrze budynku przyozdabiają czarnobiałe zdjęcia polskich aktorów oraz trzy
zachowane płaskorzeźby z dawnego budynku.

Budynek Dyrekcji Kolei Państwowych, a
właściwie kompleks 7 obiektów (pięciu
połączonych ze sobą biurowców i dwóch
budynków mieszkalnych, w tym jednego
spełniającego po II w.ś. funkcję budynku
biurowego) o łącznej kubaturze 101 000 m³,
mieszczący się w Warszawie przy ul. Targowej
74, róg ul. Wileńskiej i al. Solidarności oraz
naprzeciwko obecnego dworca PKP Warszawa
Wileńska i cerkwi Świętej Równej Apostołom
Marii Magdaleny, powstał w latach 1928-1929
według kontrowersyjnego projektu Mariana
Lalewicza, w stylu modernistycznym z pewnymi
elementami klasycyzmu, przypominającego
szereg monumentalnych gmachów sprzed
rewolucji w Petersburgu. Zachował się wolno
stojący przy wejściu do budynku dorycki portyk
w formie antycznej świątyni oraz interesujący
wystrój niektórych wnętrz w stylu art déco, np.
dwóch holi, wydzielonej części dla
kierownictwa.
Obiekt został wpisany do rejestru zabytków w
1987.

Pomnik zlokalizowany w Warszawie u zbiegu ulic Floriańskiej i Kłopotowskiego,
w dzielnicy Praga Północ na Starej Pradze. Pomnik autorstwa rzeźbiarza Andrzej
Renesa odsłonięty został 17 września 2006 roku. Skrzypek, akordeonista,
gitarzysta, bandżolista i bębniarz wchodzą w skład kapeli uwiecznionej w
pomniku. Orkiestra w nocy jest podświetlona kolorowymi światłami, a po
wysłaniu sms-a można wysłuchać jedną ze 100 piosenek, także okupacyjnych i
warszawskich, graną przez kapelę.

Dane :
Zbudowany : 1867-1869
Wyznanie : prawosławne
Rodzaj : katedra metropolitalna
Wezwanie : Świętej Równej Apostołom Marii
Magdaleny
Architekt : Mikołaj Syczew
Budulec : cegła
Jest pierwszą cerkwią w Warszawie
wybudowaną od podstaw jako samodzielny
obiekt. Znajduje się na warszawskiej Pradze
Północ, naprzeciwko dworca PKP Warszawa
Wileńska oraz kompleksu budynków b.
Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych,
obecnie siedziby spółki Polskie Linie
Kolejowe.

Dane:
Zbudowano : 1887-1904
Data zniszczenia : 1944
Wyznanie : Kościół rzymskokatolicki
Rodzaj : bazylika
Wezwanie : św. Floriana Męczennika
i św. Michała Archanioła
Architekt : Józef Pius Dziekoński
Budulec : cegła
Obecnie : Katedra odbudowana,
mniejsza i stanowi katedrę diecezji
Warszawsko-praskiej
Forma i układ przestrzenny kościoła nawiązują do tzw. gotyku
mazowieckiego lub nadwiślańskiego. Świątynia ta jest
traktowana przez znawców architektury jako wzorcowa w
polskiej architekturze sakralnej, wzorowało się na niej wielu
projektantów innych kościołów.
Konsekrowany w 1901. W latach 20. konstrukcja wysokich
wież została naruszona, toteż zostały one obniżone. Kościół
wysadzony przez wycofujących się Niemców we wrześniu
1944, odbudowany staraniem mieszkańców Pragi (odbudowa
trwała do 1972).
Od 1992 kościół jest katedrą diecezji warszawsko-praskiej. W
1997 uzyskał tytuł bazyliki mniejszej.
W listopadzie 1994 przed kościołem odsłonięto kamień
poświęcony ofiarom rzezi Pragi, a w sierpniu 2005 pomnik ks.
Ignacego Skorupki.

Dane:
Typ szkoły : Liceum ogólnokształcące
Patron szkoły : Władysław IV Waza
Data założenia : 1885
Dyrektor : Grażyna Filipiak
Adres : ul. Jagiellońska 38,
03-719 Warszawa

Znani ludzie :
•Zygmunt Chajzer - prezenter radiowy i
dziennikarz
•Dobiesław Damięcki - aktor, reżyser, działacz
ZASP-u
• Wiesław Ochman - światowej sławy śpiewak
operowy, malarz
•Jerzy Dargiel - podporucznik AK, oficer
Batalionu Parasol, aktor, reżyser, dyrektor
teatrów, m.in. Teatru "Baj", nauczyciel,
kompozytor i autor tekstów piosenek, instruktor
harcerski, członek GK ZHP
•Henryk Ostrowski ps. Heniek - harcmistrz,
komendant hufca "Praga" Grup Szturmowych
Szarych Szeregów, aresztowany przez gestapo,
uwolniony w akcji pod Arsenałem

•1939 - 1944 - tajne nauczanie. Powstaje 40 kompletów uczniowskich w 160. punktach Pragi, Bródna i Grochowa.
Wielu uczniów szkoły, nie tylko harcerzy, wchodzi w skład Batalionu Harcerskiego "Wigry".
•1944 - przejęcie budynku szkoły przez Armię Czerwoną. Lekcje odbywają się w kilku punktach Pragi na 3 zmiany
•1945 - 1946 - powrót Szkoły do własnego gmachu, który jest zdewastowany, bez ławek i pomocy naukowych;
początek powojennego remontu budynku
•1947 - Szkoła otrzymuje sztandar
•1954 - placówka staje się 11-latką (połączenie ze Szkołą Podstawową nr 49)
•1955 - pierwsza rekrutacja dziewcząt, Szkoła przekształca się z męskiej na koedukacyjną
•1958 - pierwszy powojenny zjazd wychowanków Szkoły. Reaktywowanie Koła Wychowanków Gimnazjum i Liceum
im. Króla Władysława IV
•1959 - pierwszy rocznik dziewcząt otrzymuje świadectwa dojrzałości
•1967 - przyłączenie do Szkoły Liceum Ogólnokształcącego nr 36 z ul. Brechta
•1968 - zamontowanie na wieżyczce szkolnej zegara
•1983 - przyjęcie - jako jednej z trzech pierwszych szkół w Warszawie - Liceum im. Władysława IV - do elitarnego
Towarzystwa Szkół Twórczych
•1985 - 1986 - obchody stulecia istnienia Liceum im. Władysława IV. Jubileuszowy Zjazd Wychowanków Szkoły.
•1989 - odsłonięcie przed Szkołą pamiątkowego kamienia poświęconego Januszowi Korczakowi, absolwentowi
Gimnazjum Praskiego z 1897 r.
•1997 - otrzymanie nagrody m.st. Warszawy za bardzo dobre wyniki w nauczaniu, rozwój naukowego ruchu
olimpijskiego i pielęgnowanie ponad 100-letniej tradycji Szkoły
•1998 - przyznanie Liceum nagrody 350-lecia istnienia Pragi
•1999 - powołanie do istnienia autorskiego gimnazjum przy VIII LO im. Władysława IV z klasą edukacji twórczej i
klasą dwujęzyczną
•2000 - 2002 - wprowadzenie mundurków do gimnazjum i liceum jako stroju galowego Władysławiaka
•2002 - ponowne uruchomienie zegara na wieżyczce szkolnej
•2005 - jubileusz 120-lecia Szkoły oraz otrzymanie przez Gimnazjum i Liceum im. Króla Władysława IV medalu
jubileuszowego Towarzystwa Przyjaciół Pragi za wieloletnią pracę na rzecz mieszkańców i Dzielnicy Praga Północ
m. st. Warszawy

Uchwałą magistratu z dnia 14 czerwca 1927 przyjęto
decyzję o utworzeniu Miejskiego Ogrodu Zoologicznego
na Pradze. Oficjalne otwarcie nastąpiło 11 marca 1928
roku. Wybuch II wojny światowej przerwał okres
prosperity warszawskiego zoo. Gdy zaczęły się
bombardowania, personel ze względów bezpieczeństwa
musiał wystrzelać zwierzęta drapieżne i słonia. Decyzja
o odbudowie zoo podjęta została w 1946 roku i od razu
przystąpiono do odbudowy i remontu budynków oraz
gromadzenia zwierząt. W lipcu 1948 zoo zostało
ponownie otwarte ze 150 okazami, pochodzącymi głównie
z darów od osób prywatnych. Po szybkim rozwoju
nastąpiła stagnacja, wobec podjęcia decyzji o
przeniesieniu zoo poza granice Warszawy, co
zaowocowało długoletnim niedoinwestowaniem.
W 1978 zoo liczyło ok. 2000 okazów zwierząt
reprezentujących 380 gatunków, a w latach 1970-1978
frekwencja wynosiła ok. 900 000 zwiedzających
rocznie. W latach 80. XX wieku zoo znalazło się planie
inwestycyjnym miasta i nastąpiła poprawa - powstały
nowe budynki i poprawiły się warunki bytowe zwierząt.

Kościół wybudowany został w latach 1907-1923 według projektu Łukasza Wolskiego.
Dnia 30 czerwca 1904 roku księżna Maria otrzymała błogosławieństwo papieża Piusa X na budowę
świątyni pod wezwaniem Najświętszego Serca Jezusa, która miała powstać na wzór bazyliki św.
Pawła za Murami w Rzymie. Ten odręcznie pisany przez Ojca Św. dokument jest do dzisiaj
pieczołowicie przechowywany w archiwum parafii. Pierwszy etap prac związanych z budową
przerwał w 1914 roku wybuch I wojny światowej. Zostały one wznowione dopiero w roku 1919 pod
kierunkiem Hugona Kudery i trwały przez cały okres dwudziestolecia międzywojennego.
25 października 1919, jeszcze podczas budowy kościoła, kardynał Aleksander Kakowski erygował,
z ważnością od 1 listopada, parafię Najświętszego Serca Pana Jezusa.
Nuncjusz papieski Achilles Ratti interesował się postępem prac w czasie budowy bazyliki, a po
zostaniu papieżem – jako Pius XI – nadał w dniu 23 stycznia 1923 roku ukończonej świątyni
zaszczytny tytuł bazyliki mniejszej. 16 kwietnia tego samego roku kardynał Aleksander Kakowski
dokonał konsekracji świątyni.
Od 1931 roku, zgodnie z wolą fundatorki kościoła, opiekę nad nim pełnią i pracę duszpasterską
prowadzą księża salezjanie.
W sierpniu 1991 roku Bazylikę odwiedził ówczesny papież Jan Paweł II.

Teren, na którym znajduje się bazar zakupił w 1874 r. Julian Józef Różycki od Wincentego
Wodzińskiego i Gotlieba Langnera. Następnie nabył on także okoliczne działki (m.in. działki
zlokalizowane przy ul. Targowej 52 i 54, Ząbkowskiej 8 i 10, a także Brzeskiej 23/25). Na
posiadanym obszarze postanowił założyć targowisko, które miało stać się ośrodkiem handlowym
Pragi. Pomysłodawcą utworzenia placu handlowego, a później administratorem bazaru był Manas
Ryba, który od 1885 r. stał się właścicielem domu przy dzisiejszej ul. Targowej 56, skąd zarządzał
targowiskiem. Teren bazaru został ogrodzony zdobionym żeliwnym ogrodzeniem. Można się było do
niego dostać pięcioma wejściami. W początkowej fazie rozwoju posiadał siedem zadaszonych
kramów, w których znajdowały się wydzielone stanowiska. W kolejnych latach zaczęły powstawać
drobne stoiska handlowe w postaci budek, najliczniej zlokalizowane w sąsiedztwie wejść. Na
bazarze i w okolicach zaczęły tworzyć się zakłady rzemieślnicze.
Podczas I wojny światowej oferta sprzedawanych produktów zmniejszyła się. W sierpniu 1915 r.
Niemcy wprowadzili ograniczenia handlowe. Zdarzały się także konfiskaty towarów. Po odzyskaniu
niepodległości bazar zyskał rangę targowiska ogólnowarszawskiego.
Podczas II wojny światowej mieszkańcy Warszawy mogli nabyć tu towary reglamentowane przez
Niemców, pochodzące m.in. z niemieckich transportów i magazynów wojskowych. Sprzedawano tu
także broń i amunicję, która była następnie skupowana na potrzeby Polskiego Państwa
Podziemnego. Kupcy z Bazaru Różyckiego m.in. w 1939 r. przekazywali żywność dla kuchni
Szpitala Ujazdowskiego, którego pacjentami byli ranni żołnierze, a także poprzez Polski Czerwony
Krzyż dla więźniów Pawiaka. Sprawowali również opiekę nad Domem Weteranów Powstania
Styczniowego, który był zlokalizowany w pobliżu targowiska. W 1944 r. bazar częściowo spłonął.
Rozwój targowiska nastąpił zaraz po wojnie. Można tu było nabyć towary niedostępne w
państwowych sklepach. W 1945 r. funkcjonowało ok. 500 stałych stoisk, ok. 200 sklepów, a także
prowadzono sprzedaż ręczną. W 1950 r. nastąpiło upaństwowienie bazaru, jednak nie zlikwidowało
to prywatnego handlu. W latach 60. narodziły się plany jego likwidacji i zagospodarowania terenu.
Spotkały się one z powszechnym sprzeciwem. Pamiątką tamtego okresu jest poszerzona ulica
Targowa i przejścia podziemne przy bazarze.

•Książka pt.”Praga – prawa strona Warszawy”
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Stara_Praga
•http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=442543&page=5
•http://www.tubylokino.pl/web/kino/polska/warszawa-kino_praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Nove_Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Budynek_Dyrekcji_Kolei_Pa%C5%84stwowych_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Pomnik_Praskiej_Kapeli_Podw%C3%B3rkowej
•http://www.wiadomosci24.pl/artykul/cerkiew_w_samym_sercu_warszawskiej_pragi_79892.html
•http://pl.wikipedia.org/wiki/VIII_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._W%C5%8
2adys%C5%82awa_IV_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Ogr%C3%B3d_Zoologiczny_w_Warszawie
•http://www.zoo.waw.pl/
•http://kapliczkiwarszawa.blox.pl/html/1310721,262146,21.html?478793
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazar_R%C3%B3%C5%BCyckiego
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszego_Serca_Jezusowego_w_Wars
zawie
•http://www.bazylika-nsj.com/
•http://warszawa.arbiter.pl/zdjecie/338.Bazar.Rozyckiego


Slide 7

•1432 - pierwsza wzmianka o wsi szlacheckiej Praga
•1637-1647 - właścicielem połowy dóbr praskich jest Adam Kazanowski
(Praga Magnacka), wymieniana osada Targowe na terenie dzisiejszej ulicy
Targowej
•1643 - fundacja z dotacji króla Władysława IV i jego rodziny kaplicy,
wzorowana na Santa Casa w Loreto wraz z ze słynącą łaskami figurą Matki
Boskiej Loretańskiej - dziś na Nowej Pradze
•1656 - zniszczenie Pragi podczas obrony Pragi przed wojskami szwedzkimi
•1770 - w obrębie Okopów Lubomirskiego znajduje się Golędzinów, obie
Pragi - Biskupia i Książęca oraz Skaryszew
•1791 - włączenie Pragi do Warszawy na mocy ustawy znoszącej jurydyki;
powstaje VII cyrkuł praski
•1794 - rzeź Pragi
•1806-1807 - wyburzenie zabudowy pod fortyfikacje napoleońskie
•1862 - budowa dworca kolei Petersburskiej (obecnie Warszawa Wileńska)
•1864 - oddanie do użytku stałego mostu inż. Stanisława Kierbedzia
•1867 - budowa dworca kolei Terespolskiej (obecnie Warszawa Wschodnia)
•1869 - wzniesienie cerkwi św. Marii Magdaleny
•1882 - Praga liczy około 16 000 mieszkańców
•1888-1891 - wzniesienie katolickiego kościoła parafialnego św. Floriana
•1899 - budowa kolejki wąskotorowej do Marek
•1900 - budowa kolejki wąskotorowej do Jabłonny i Wawra
•1907 - budowa kolejki wąskotorowej do Radzymina
•1908 - podział Pragi na cyrkuły Nowopraski i Staropraski po włączeniu do
Warszawy osad: Nowa Praga, Szmulowizna i Kamionek
•1916 - na Pradze mieszka około 90 000 mieszkańców
•1 sierpnia 1944 - Powstanie Warszawskie
•14 września 1944 - wyzwolenie Pragi

Fabrykę E. Wedel założył w 1851 r. Karol Wedel przy ul.
Miodowej. W 1876r. firmę zaczął prowadzić Emil Fryderyk
Wedel, który w 1865 r. przeniósł zakład wytwórczy na ul.
Szpitalną 4/6/8. Chcąc zabezpieczyć swe wyroby przed próbami
podrobienia stworzono znany do dziś znak fabryczny E.
WEDEL.W latach 30. XX wieku produkcja przeniosła się do
nowej fabryki w Kamionku. Firma przetrwała pożogę I i II
wojny światowej, a jej produkty zdobyły uznanie w całej
Europie środkowej - powodzeniem cieszyły się zwłaszcza
czekolady i czekoladki. W latach 1940-1944 fabryka pracowała
dla potrzeb okupanta niemieckiego, lecz pomimo licznych
represji załoga fabryki podejmowała akty sabotażu. Dzięki niej
udaremnione zostały niemieckie plany wysadzenia wszystkich
obiektów fabrycznych w powietrze. Po II wojnie światowej w
1949 nastąpiła nacjonalizacja firmy, której nadano nazwę 22
lipca, komunistycznego święta – rocznicy Manifestu Lipcowego.
Zakłady Przemysłu Cukierniczego "22 Lipca" w Warszawie
składały się w okresie PRL z 4 fabryk:
•Zakład 22 Lipca, dawniej E. Wedel
•Zakład Syrena, dawniej F. Fuchs (dołączone w 1960)
•Zakład Milanówek, dawniej F. Pomorski
•zakład produkcji pieczywa Płońsk.

Stojący u zbiegu alei Solidarności i ulicy
Targowej
Pomnik Polsko-Radzieckiego Braterstwa
Broni, przez warszawiaków został
ochrzczony mianem Czterech Braci
Śpiących.
Był pierwszym pomnikiem wzniesionym
w stolicy po II wojnie. Na wysokim
cokole obłożonym kieleckim marmurem
wyrosła grupa trzech
żołnierzy nacierających na wroga. Niżej
umieszczono czterech stojących na
warcie polskich i radzieckich żołnierzy.
Wartownicy ze spuszczonymi głowami
wyglądają, jakby spali.

Kino to wybudowano w latach 1948-1949 według projektu
Jana Bogusławskiego oraz Józefa Jerzego Łowińskiego i było
pierwszym w Warszawie powojennym kinem. Twórcą
wystroju rzeźbiarskiego był natomiast Stefan Sikora. Praha
powstała na pustym placu (przed wojną zajmowanym przez
niewielki skwer) pomiędzy ulicami Karola Wójcika (dawna ul.
Szeroka, obecnie nosi imię ks. Ignacego Kłopotowskiego) działka 34, Jagiellońską - działka 2, a Stefana Okrzei działka 33. Zamiast na fundamentach, gmach spoczął na sieci
ruchomych przegubów (ze względu na niestabilne grunty), co
było nie lada wyczynem polskich inżynierów.
Dwukondygnacyjna sala kinowa (parter+balkon) mieściła
łącznie 580 widzów. Wejście do budynku umieszczono od
strony ul. Karola Wójcika, tam też znalazło się okienko
kasowe i przeszklony lokal gastronomiczny. Dalej mieścił się
hol z drzwiami prowadzącymi do sali kinowej i schodami na
galerię (balkon). Wyjście zaś znalazło się od strony ul.
Stefana Okrzei. Pomiędzy salą a ulicą znajdował się szeroki
korytarz, do którego z balkonu wiodła pochylnia. Wystrój
kina Praha stanowiły socrealistyczne płaskorzeźby, plafony,
żyrandole i balustrady balkonu, schodów oraz pochylni. W
roku 2005 kino Praha oficjalnie zakończyło swoją działalność
(jako niedochodowe).

Kino otwarto 14 czerwca 2007 roku z udziałem
władz samorządowych, aktorów i duchowieństwa.
Operatorem kina jest Instytucja Filmowa MaxFilm S.A. Charakterystyczną cechą budynku
zbudowanego według projektu zespołu
projektantów w składzie Krzysztof Tyszkiewicz,
Sławomir Stankiewicz, Michał Adamczyk jest
ozdobienie jego fasady 12 płaskorzeźbami
znanych polskich aktorów. Jest to ewenement,
gdyż na zastosowanie płaskorzeźb w takiej skali
zdecydowano się w Warszawie po raz pierwszy
od kilkudziesięciu lat. Płaskorzeźby mają wymiary
4,5 na 1,5 metra i wagę 5 ton każda. Projektantem
rzeźb jest Jerzy Dobczański, wykonawcą zaś Piotr
Banasik. Wnętrze budynku przyozdabiają czarnobiałe zdjęcia polskich aktorów oraz trzy
zachowane płaskorzeźby z dawnego budynku.

Budynek Dyrekcji Kolei Państwowych, a
właściwie kompleks 7 obiektów (pięciu
połączonych ze sobą biurowców i dwóch
budynków mieszkalnych, w tym jednego
spełniającego po II w.ś. funkcję budynku
biurowego) o łącznej kubaturze 101 000 m³,
mieszczący się w Warszawie przy ul. Targowej
74, róg ul. Wileńskiej i al. Solidarności oraz
naprzeciwko obecnego dworca PKP Warszawa
Wileńska i cerkwi Świętej Równej Apostołom
Marii Magdaleny, powstał w latach 1928-1929
według kontrowersyjnego projektu Mariana
Lalewicza, w stylu modernistycznym z pewnymi
elementami klasycyzmu, przypominającego
szereg monumentalnych gmachów sprzed
rewolucji w Petersburgu. Zachował się wolno
stojący przy wejściu do budynku dorycki portyk
w formie antycznej świątyni oraz interesujący
wystrój niektórych wnętrz w stylu art déco, np.
dwóch holi, wydzielonej części dla
kierownictwa.
Obiekt został wpisany do rejestru zabytków w
1987.

Pomnik zlokalizowany w Warszawie u zbiegu ulic Floriańskiej i Kłopotowskiego,
w dzielnicy Praga Północ na Starej Pradze. Pomnik autorstwa rzeźbiarza Andrzej
Renesa odsłonięty został 17 września 2006 roku. Skrzypek, akordeonista,
gitarzysta, bandżolista i bębniarz wchodzą w skład kapeli uwiecznionej w
pomniku. Orkiestra w nocy jest podświetlona kolorowymi światłami, a po
wysłaniu sms-a można wysłuchać jedną ze 100 piosenek, także okupacyjnych i
warszawskich, graną przez kapelę.

Dane :
Zbudowany : 1867-1869
Wyznanie : prawosławne
Rodzaj : katedra metropolitalna
Wezwanie : Świętej Równej Apostołom Marii
Magdaleny
Architekt : Mikołaj Syczew
Budulec : cegła
Jest pierwszą cerkwią w Warszawie
wybudowaną od podstaw jako samodzielny
obiekt. Znajduje się na warszawskiej Pradze
Północ, naprzeciwko dworca PKP Warszawa
Wileńska oraz kompleksu budynków b.
Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych,
obecnie siedziby spółki Polskie Linie
Kolejowe.

Dane:
Zbudowano : 1887-1904
Data zniszczenia : 1944
Wyznanie : Kościół rzymskokatolicki
Rodzaj : bazylika
Wezwanie : św. Floriana Męczennika
i św. Michała Archanioła
Architekt : Józef Pius Dziekoński
Budulec : cegła
Obecnie : Katedra odbudowana,
mniejsza i stanowi katedrę diecezji
Warszawsko-praskiej
Forma i układ przestrzenny kościoła nawiązują do tzw. gotyku
mazowieckiego lub nadwiślańskiego. Świątynia ta jest
traktowana przez znawców architektury jako wzorcowa w
polskiej architekturze sakralnej, wzorowało się na niej wielu
projektantów innych kościołów.
Konsekrowany w 1901. W latach 20. konstrukcja wysokich
wież została naruszona, toteż zostały one obniżone. Kościół
wysadzony przez wycofujących się Niemców we wrześniu
1944, odbudowany staraniem mieszkańców Pragi (odbudowa
trwała do 1972).
Od 1992 kościół jest katedrą diecezji warszawsko-praskiej. W
1997 uzyskał tytuł bazyliki mniejszej.
W listopadzie 1994 przed kościołem odsłonięto kamień
poświęcony ofiarom rzezi Pragi, a w sierpniu 2005 pomnik ks.
Ignacego Skorupki.

Dane:
Typ szkoły : Liceum ogólnokształcące
Patron szkoły : Władysław IV Waza
Data założenia : 1885
Dyrektor : Grażyna Filipiak
Adres : ul. Jagiellońska 38,
03-719 Warszawa

Znani ludzie :
•Zygmunt Chajzer - prezenter radiowy i
dziennikarz
•Dobiesław Damięcki - aktor, reżyser, działacz
ZASP-u
• Wiesław Ochman - światowej sławy śpiewak
operowy, malarz
•Jerzy Dargiel - podporucznik AK, oficer
Batalionu Parasol, aktor, reżyser, dyrektor
teatrów, m.in. Teatru "Baj", nauczyciel,
kompozytor i autor tekstów piosenek, instruktor
harcerski, członek GK ZHP
•Henryk Ostrowski ps. Heniek - harcmistrz,
komendant hufca "Praga" Grup Szturmowych
Szarych Szeregów, aresztowany przez gestapo,
uwolniony w akcji pod Arsenałem

•1939 - 1944 - tajne nauczanie. Powstaje 40 kompletów uczniowskich w 160. punktach Pragi, Bródna i Grochowa.
Wielu uczniów szkoły, nie tylko harcerzy, wchodzi w skład Batalionu Harcerskiego "Wigry".
•1944 - przejęcie budynku szkoły przez Armię Czerwoną. Lekcje odbywają się w kilku punktach Pragi na 3 zmiany
•1945 - 1946 - powrót Szkoły do własnego gmachu, który jest zdewastowany, bez ławek i pomocy naukowych;
początek powojennego remontu budynku
•1947 - Szkoła otrzymuje sztandar
•1954 - placówka staje się 11-latką (połączenie ze Szkołą Podstawową nr 49)
•1955 - pierwsza rekrutacja dziewcząt, Szkoła przekształca się z męskiej na koedukacyjną
•1958 - pierwszy powojenny zjazd wychowanków Szkoły. Reaktywowanie Koła Wychowanków Gimnazjum i Liceum
im. Króla Władysława IV
•1959 - pierwszy rocznik dziewcząt otrzymuje świadectwa dojrzałości
•1967 - przyłączenie do Szkoły Liceum Ogólnokształcącego nr 36 z ul. Brechta
•1968 - zamontowanie na wieżyczce szkolnej zegara
•1983 - przyjęcie - jako jednej z trzech pierwszych szkół w Warszawie - Liceum im. Władysława IV - do elitarnego
Towarzystwa Szkół Twórczych
•1985 - 1986 - obchody stulecia istnienia Liceum im. Władysława IV. Jubileuszowy Zjazd Wychowanków Szkoły.
•1989 - odsłonięcie przed Szkołą pamiątkowego kamienia poświęconego Januszowi Korczakowi, absolwentowi
Gimnazjum Praskiego z 1897 r.
•1997 - otrzymanie nagrody m.st. Warszawy za bardzo dobre wyniki w nauczaniu, rozwój naukowego ruchu
olimpijskiego i pielęgnowanie ponad 100-letniej tradycji Szkoły
•1998 - przyznanie Liceum nagrody 350-lecia istnienia Pragi
•1999 - powołanie do istnienia autorskiego gimnazjum przy VIII LO im. Władysława IV z klasą edukacji twórczej i
klasą dwujęzyczną
•2000 - 2002 - wprowadzenie mundurków do gimnazjum i liceum jako stroju galowego Władysławiaka
•2002 - ponowne uruchomienie zegara na wieżyczce szkolnej
•2005 - jubileusz 120-lecia Szkoły oraz otrzymanie przez Gimnazjum i Liceum im. Króla Władysława IV medalu
jubileuszowego Towarzystwa Przyjaciół Pragi za wieloletnią pracę na rzecz mieszkańców i Dzielnicy Praga Północ
m. st. Warszawy

Uchwałą magistratu z dnia 14 czerwca 1927 przyjęto
decyzję o utworzeniu Miejskiego Ogrodu Zoologicznego
na Pradze. Oficjalne otwarcie nastąpiło 11 marca 1928
roku. Wybuch II wojny światowej przerwał okres
prosperity warszawskiego zoo. Gdy zaczęły się
bombardowania, personel ze względów bezpieczeństwa
musiał wystrzelać zwierzęta drapieżne i słonia. Decyzja
o odbudowie zoo podjęta została w 1946 roku i od razu
przystąpiono do odbudowy i remontu budynków oraz
gromadzenia zwierząt. W lipcu 1948 zoo zostało
ponownie otwarte ze 150 okazami, pochodzącymi głównie
z darów od osób prywatnych. Po szybkim rozwoju
nastąpiła stagnacja, wobec podjęcia decyzji o
przeniesieniu zoo poza granice Warszawy, co
zaowocowało długoletnim niedoinwestowaniem.
W 1978 zoo liczyło ok. 2000 okazów zwierząt
reprezentujących 380 gatunków, a w latach 1970-1978
frekwencja wynosiła ok. 900 000 zwiedzających
rocznie. W latach 80. XX wieku zoo znalazło się planie
inwestycyjnym miasta i nastąpiła poprawa - powstały
nowe budynki i poprawiły się warunki bytowe zwierząt.

Kościół wybudowany został w latach 1907-1923 według projektu Łukasza Wolskiego.
Dnia 30 czerwca 1904 roku księżna Maria otrzymała błogosławieństwo papieża Piusa X na budowę
świątyni pod wezwaniem Najświętszego Serca Jezusa, która miała powstać na wzór bazyliki św.
Pawła za Murami w Rzymie. Ten odręcznie pisany przez Ojca Św. dokument jest do dzisiaj
pieczołowicie przechowywany w archiwum parafii. Pierwszy etap prac związanych z budową
przerwał w 1914 roku wybuch I wojny światowej. Zostały one wznowione dopiero w roku 1919 pod
kierunkiem Hugona Kudery i trwały przez cały okres dwudziestolecia międzywojennego.
25 października 1919, jeszcze podczas budowy kościoła, kardynał Aleksander Kakowski erygował,
z ważnością od 1 listopada, parafię Najświętszego Serca Pana Jezusa.
Nuncjusz papieski Achilles Ratti interesował się postępem prac w czasie budowy bazyliki, a po
zostaniu papieżem – jako Pius XI – nadał w dniu 23 stycznia 1923 roku ukończonej świątyni
zaszczytny tytuł bazyliki mniejszej. 16 kwietnia tego samego roku kardynał Aleksander Kakowski
dokonał konsekracji świątyni.
Od 1931 roku, zgodnie z wolą fundatorki kościoła, opiekę nad nim pełnią i pracę duszpasterską
prowadzą księża salezjanie.
W sierpniu 1991 roku Bazylikę odwiedził ówczesny papież Jan Paweł II.

Teren, na którym znajduje się bazar zakupił w 1874 r. Julian Józef Różycki od Wincentego
Wodzińskiego i Gotlieba Langnera. Następnie nabył on także okoliczne działki (m.in. działki
zlokalizowane przy ul. Targowej 52 i 54, Ząbkowskiej 8 i 10, a także Brzeskiej 23/25). Na
posiadanym obszarze postanowił założyć targowisko, które miało stać się ośrodkiem handlowym
Pragi. Pomysłodawcą utworzenia placu handlowego, a później administratorem bazaru był Manas
Ryba, który od 1885 r. stał się właścicielem domu przy dzisiejszej ul. Targowej 56, skąd zarządzał
targowiskiem. Teren bazaru został ogrodzony zdobionym żeliwnym ogrodzeniem. Można się było do
niego dostać pięcioma wejściami. W początkowej fazie rozwoju posiadał siedem zadaszonych
kramów, w których znajdowały się wydzielone stanowiska. W kolejnych latach zaczęły powstawać
drobne stoiska handlowe w postaci budek, najliczniej zlokalizowane w sąsiedztwie wejść. Na
bazarze i w okolicach zaczęły tworzyć się zakłady rzemieślnicze.
Podczas I wojny światowej oferta sprzedawanych produktów zmniejszyła się. W sierpniu 1915 r.
Niemcy wprowadzili ograniczenia handlowe. Zdarzały się także konfiskaty towarów. Po odzyskaniu
niepodległości bazar zyskał rangę targowiska ogólnowarszawskiego.
Podczas II wojny światowej mieszkańcy Warszawy mogli nabyć tu towary reglamentowane przez
Niemców, pochodzące m.in. z niemieckich transportów i magazynów wojskowych. Sprzedawano tu
także broń i amunicję, która była następnie skupowana na potrzeby Polskiego Państwa
Podziemnego. Kupcy z Bazaru Różyckiego m.in. w 1939 r. przekazywali żywność dla kuchni
Szpitala Ujazdowskiego, którego pacjentami byli ranni żołnierze, a także poprzez Polski Czerwony
Krzyż dla więźniów Pawiaka. Sprawowali również opiekę nad Domem Weteranów Powstania
Styczniowego, który był zlokalizowany w pobliżu targowiska. W 1944 r. bazar częściowo spłonął.
Rozwój targowiska nastąpił zaraz po wojnie. Można tu było nabyć towary niedostępne w
państwowych sklepach. W 1945 r. funkcjonowało ok. 500 stałych stoisk, ok. 200 sklepów, a także
prowadzono sprzedaż ręczną. W 1950 r. nastąpiło upaństwowienie bazaru, jednak nie zlikwidowało
to prywatnego handlu. W latach 60. narodziły się plany jego likwidacji i zagospodarowania terenu.
Spotkały się one z powszechnym sprzeciwem. Pamiątką tamtego okresu jest poszerzona ulica
Targowa i przejścia podziemne przy bazarze.

•Książka pt.”Praga – prawa strona Warszawy”
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Stara_Praga
•http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=442543&page=5
•http://www.tubylokino.pl/web/kino/polska/warszawa-kino_praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Nove_Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Budynek_Dyrekcji_Kolei_Pa%C5%84stwowych_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Pomnik_Praskiej_Kapeli_Podw%C3%B3rkowej
•http://www.wiadomosci24.pl/artykul/cerkiew_w_samym_sercu_warszawskiej_pragi_79892.html
•http://pl.wikipedia.org/wiki/VIII_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._W%C5%8
2adys%C5%82awa_IV_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Ogr%C3%B3d_Zoologiczny_w_Warszawie
•http://www.zoo.waw.pl/
•http://kapliczkiwarszawa.blox.pl/html/1310721,262146,21.html?478793
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazar_R%C3%B3%C5%BCyckiego
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszego_Serca_Jezusowego_w_Wars
zawie
•http://www.bazylika-nsj.com/
•http://warszawa.arbiter.pl/zdjecie/338.Bazar.Rozyckiego


Slide 8

•1432 - pierwsza wzmianka o wsi szlacheckiej Praga
•1637-1647 - właścicielem połowy dóbr praskich jest Adam Kazanowski
(Praga Magnacka), wymieniana osada Targowe na terenie dzisiejszej ulicy
Targowej
•1643 - fundacja z dotacji króla Władysława IV i jego rodziny kaplicy,
wzorowana na Santa Casa w Loreto wraz z ze słynącą łaskami figurą Matki
Boskiej Loretańskiej - dziś na Nowej Pradze
•1656 - zniszczenie Pragi podczas obrony Pragi przed wojskami szwedzkimi
•1770 - w obrębie Okopów Lubomirskiego znajduje się Golędzinów, obie
Pragi - Biskupia i Książęca oraz Skaryszew
•1791 - włączenie Pragi do Warszawy na mocy ustawy znoszącej jurydyki;
powstaje VII cyrkuł praski
•1794 - rzeź Pragi
•1806-1807 - wyburzenie zabudowy pod fortyfikacje napoleońskie
•1862 - budowa dworca kolei Petersburskiej (obecnie Warszawa Wileńska)
•1864 - oddanie do użytku stałego mostu inż. Stanisława Kierbedzia
•1867 - budowa dworca kolei Terespolskiej (obecnie Warszawa Wschodnia)
•1869 - wzniesienie cerkwi św. Marii Magdaleny
•1882 - Praga liczy około 16 000 mieszkańców
•1888-1891 - wzniesienie katolickiego kościoła parafialnego św. Floriana
•1899 - budowa kolejki wąskotorowej do Marek
•1900 - budowa kolejki wąskotorowej do Jabłonny i Wawra
•1907 - budowa kolejki wąskotorowej do Radzymina
•1908 - podział Pragi na cyrkuły Nowopraski i Staropraski po włączeniu do
Warszawy osad: Nowa Praga, Szmulowizna i Kamionek
•1916 - na Pradze mieszka około 90 000 mieszkańców
•1 sierpnia 1944 - Powstanie Warszawskie
•14 września 1944 - wyzwolenie Pragi

Fabrykę E. Wedel założył w 1851 r. Karol Wedel przy ul.
Miodowej. W 1876r. firmę zaczął prowadzić Emil Fryderyk
Wedel, który w 1865 r. przeniósł zakład wytwórczy na ul.
Szpitalną 4/6/8. Chcąc zabezpieczyć swe wyroby przed próbami
podrobienia stworzono znany do dziś znak fabryczny E.
WEDEL.W latach 30. XX wieku produkcja przeniosła się do
nowej fabryki w Kamionku. Firma przetrwała pożogę I i II
wojny światowej, a jej produkty zdobyły uznanie w całej
Europie środkowej - powodzeniem cieszyły się zwłaszcza
czekolady i czekoladki. W latach 1940-1944 fabryka pracowała
dla potrzeb okupanta niemieckiego, lecz pomimo licznych
represji załoga fabryki podejmowała akty sabotażu. Dzięki niej
udaremnione zostały niemieckie plany wysadzenia wszystkich
obiektów fabrycznych w powietrze. Po II wojnie światowej w
1949 nastąpiła nacjonalizacja firmy, której nadano nazwę 22
lipca, komunistycznego święta – rocznicy Manifestu Lipcowego.
Zakłady Przemysłu Cukierniczego "22 Lipca" w Warszawie
składały się w okresie PRL z 4 fabryk:
•Zakład 22 Lipca, dawniej E. Wedel
•Zakład Syrena, dawniej F. Fuchs (dołączone w 1960)
•Zakład Milanówek, dawniej F. Pomorski
•zakład produkcji pieczywa Płońsk.

Stojący u zbiegu alei Solidarności i ulicy
Targowej
Pomnik Polsko-Radzieckiego Braterstwa
Broni, przez warszawiaków został
ochrzczony mianem Czterech Braci
Śpiących.
Był pierwszym pomnikiem wzniesionym
w stolicy po II wojnie. Na wysokim
cokole obłożonym kieleckim marmurem
wyrosła grupa trzech
żołnierzy nacierających na wroga. Niżej
umieszczono czterech stojących na
warcie polskich i radzieckich żołnierzy.
Wartownicy ze spuszczonymi głowami
wyglądają, jakby spali.

Kino to wybudowano w latach 1948-1949 według projektu
Jana Bogusławskiego oraz Józefa Jerzego Łowińskiego i było
pierwszym w Warszawie powojennym kinem. Twórcą
wystroju rzeźbiarskiego był natomiast Stefan Sikora. Praha
powstała na pustym placu (przed wojną zajmowanym przez
niewielki skwer) pomiędzy ulicami Karola Wójcika (dawna ul.
Szeroka, obecnie nosi imię ks. Ignacego Kłopotowskiego) działka 34, Jagiellońską - działka 2, a Stefana Okrzei działka 33. Zamiast na fundamentach, gmach spoczął na sieci
ruchomych przegubów (ze względu na niestabilne grunty), co
było nie lada wyczynem polskich inżynierów.
Dwukondygnacyjna sala kinowa (parter+balkon) mieściła
łącznie 580 widzów. Wejście do budynku umieszczono od
strony ul. Karola Wójcika, tam też znalazło się okienko
kasowe i przeszklony lokal gastronomiczny. Dalej mieścił się
hol z drzwiami prowadzącymi do sali kinowej i schodami na
galerię (balkon). Wyjście zaś znalazło się od strony ul.
Stefana Okrzei. Pomiędzy salą a ulicą znajdował się szeroki
korytarz, do którego z balkonu wiodła pochylnia. Wystrój
kina Praha stanowiły socrealistyczne płaskorzeźby, plafony,
żyrandole i balustrady balkonu, schodów oraz pochylni. W
roku 2005 kino Praha oficjalnie zakończyło swoją działalność
(jako niedochodowe).

Kino otwarto 14 czerwca 2007 roku z udziałem
władz samorządowych, aktorów i duchowieństwa.
Operatorem kina jest Instytucja Filmowa MaxFilm S.A. Charakterystyczną cechą budynku
zbudowanego według projektu zespołu
projektantów w składzie Krzysztof Tyszkiewicz,
Sławomir Stankiewicz, Michał Adamczyk jest
ozdobienie jego fasady 12 płaskorzeźbami
znanych polskich aktorów. Jest to ewenement,
gdyż na zastosowanie płaskorzeźb w takiej skali
zdecydowano się w Warszawie po raz pierwszy
od kilkudziesięciu lat. Płaskorzeźby mają wymiary
4,5 na 1,5 metra i wagę 5 ton każda. Projektantem
rzeźb jest Jerzy Dobczański, wykonawcą zaś Piotr
Banasik. Wnętrze budynku przyozdabiają czarnobiałe zdjęcia polskich aktorów oraz trzy
zachowane płaskorzeźby z dawnego budynku.

Budynek Dyrekcji Kolei Państwowych, a
właściwie kompleks 7 obiektów (pięciu
połączonych ze sobą biurowców i dwóch
budynków mieszkalnych, w tym jednego
spełniającego po II w.ś. funkcję budynku
biurowego) o łącznej kubaturze 101 000 m³,
mieszczący się w Warszawie przy ul. Targowej
74, róg ul. Wileńskiej i al. Solidarności oraz
naprzeciwko obecnego dworca PKP Warszawa
Wileńska i cerkwi Świętej Równej Apostołom
Marii Magdaleny, powstał w latach 1928-1929
według kontrowersyjnego projektu Mariana
Lalewicza, w stylu modernistycznym z pewnymi
elementami klasycyzmu, przypominającego
szereg monumentalnych gmachów sprzed
rewolucji w Petersburgu. Zachował się wolno
stojący przy wejściu do budynku dorycki portyk
w formie antycznej świątyni oraz interesujący
wystrój niektórych wnętrz w stylu art déco, np.
dwóch holi, wydzielonej części dla
kierownictwa.
Obiekt został wpisany do rejestru zabytków w
1987.

Pomnik zlokalizowany w Warszawie u zbiegu ulic Floriańskiej i Kłopotowskiego,
w dzielnicy Praga Północ na Starej Pradze. Pomnik autorstwa rzeźbiarza Andrzej
Renesa odsłonięty został 17 września 2006 roku. Skrzypek, akordeonista,
gitarzysta, bandżolista i bębniarz wchodzą w skład kapeli uwiecznionej w
pomniku. Orkiestra w nocy jest podświetlona kolorowymi światłami, a po
wysłaniu sms-a można wysłuchać jedną ze 100 piosenek, także okupacyjnych i
warszawskich, graną przez kapelę.

Dane :
Zbudowany : 1867-1869
Wyznanie : prawosławne
Rodzaj : katedra metropolitalna
Wezwanie : Świętej Równej Apostołom Marii
Magdaleny
Architekt : Mikołaj Syczew
Budulec : cegła
Jest pierwszą cerkwią w Warszawie
wybudowaną od podstaw jako samodzielny
obiekt. Znajduje się na warszawskiej Pradze
Północ, naprzeciwko dworca PKP Warszawa
Wileńska oraz kompleksu budynków b.
Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych,
obecnie siedziby spółki Polskie Linie
Kolejowe.

Dane:
Zbudowano : 1887-1904
Data zniszczenia : 1944
Wyznanie : Kościół rzymskokatolicki
Rodzaj : bazylika
Wezwanie : św. Floriana Męczennika
i św. Michała Archanioła
Architekt : Józef Pius Dziekoński
Budulec : cegła
Obecnie : Katedra odbudowana,
mniejsza i stanowi katedrę diecezji
Warszawsko-praskiej
Forma i układ przestrzenny kościoła nawiązują do tzw. gotyku
mazowieckiego lub nadwiślańskiego. Świątynia ta jest
traktowana przez znawców architektury jako wzorcowa w
polskiej architekturze sakralnej, wzorowało się na niej wielu
projektantów innych kościołów.
Konsekrowany w 1901. W latach 20. konstrukcja wysokich
wież została naruszona, toteż zostały one obniżone. Kościół
wysadzony przez wycofujących się Niemców we wrześniu
1944, odbudowany staraniem mieszkańców Pragi (odbudowa
trwała do 1972).
Od 1992 kościół jest katedrą diecezji warszawsko-praskiej. W
1997 uzyskał tytuł bazyliki mniejszej.
W listopadzie 1994 przed kościołem odsłonięto kamień
poświęcony ofiarom rzezi Pragi, a w sierpniu 2005 pomnik ks.
Ignacego Skorupki.

Dane:
Typ szkoły : Liceum ogólnokształcące
Patron szkoły : Władysław IV Waza
Data założenia : 1885
Dyrektor : Grażyna Filipiak
Adres : ul. Jagiellońska 38,
03-719 Warszawa

Znani ludzie :
•Zygmunt Chajzer - prezenter radiowy i
dziennikarz
•Dobiesław Damięcki - aktor, reżyser, działacz
ZASP-u
• Wiesław Ochman - światowej sławy śpiewak
operowy, malarz
•Jerzy Dargiel - podporucznik AK, oficer
Batalionu Parasol, aktor, reżyser, dyrektor
teatrów, m.in. Teatru "Baj", nauczyciel,
kompozytor i autor tekstów piosenek, instruktor
harcerski, członek GK ZHP
•Henryk Ostrowski ps. Heniek - harcmistrz,
komendant hufca "Praga" Grup Szturmowych
Szarych Szeregów, aresztowany przez gestapo,
uwolniony w akcji pod Arsenałem

•1939 - 1944 - tajne nauczanie. Powstaje 40 kompletów uczniowskich w 160. punktach Pragi, Bródna i Grochowa.
Wielu uczniów szkoły, nie tylko harcerzy, wchodzi w skład Batalionu Harcerskiego "Wigry".
•1944 - przejęcie budynku szkoły przez Armię Czerwoną. Lekcje odbywają się w kilku punktach Pragi na 3 zmiany
•1945 - 1946 - powrót Szkoły do własnego gmachu, który jest zdewastowany, bez ławek i pomocy naukowych;
początek powojennego remontu budynku
•1947 - Szkoła otrzymuje sztandar
•1954 - placówka staje się 11-latką (połączenie ze Szkołą Podstawową nr 49)
•1955 - pierwsza rekrutacja dziewcząt, Szkoła przekształca się z męskiej na koedukacyjną
•1958 - pierwszy powojenny zjazd wychowanków Szkoły. Reaktywowanie Koła Wychowanków Gimnazjum i Liceum
im. Króla Władysława IV
•1959 - pierwszy rocznik dziewcząt otrzymuje świadectwa dojrzałości
•1967 - przyłączenie do Szkoły Liceum Ogólnokształcącego nr 36 z ul. Brechta
•1968 - zamontowanie na wieżyczce szkolnej zegara
•1983 - przyjęcie - jako jednej z trzech pierwszych szkół w Warszawie - Liceum im. Władysława IV - do elitarnego
Towarzystwa Szkół Twórczych
•1985 - 1986 - obchody stulecia istnienia Liceum im. Władysława IV. Jubileuszowy Zjazd Wychowanków Szkoły.
•1989 - odsłonięcie przed Szkołą pamiątkowego kamienia poświęconego Januszowi Korczakowi, absolwentowi
Gimnazjum Praskiego z 1897 r.
•1997 - otrzymanie nagrody m.st. Warszawy za bardzo dobre wyniki w nauczaniu, rozwój naukowego ruchu
olimpijskiego i pielęgnowanie ponad 100-letniej tradycji Szkoły
•1998 - przyznanie Liceum nagrody 350-lecia istnienia Pragi
•1999 - powołanie do istnienia autorskiego gimnazjum przy VIII LO im. Władysława IV z klasą edukacji twórczej i
klasą dwujęzyczną
•2000 - 2002 - wprowadzenie mundurków do gimnazjum i liceum jako stroju galowego Władysławiaka
•2002 - ponowne uruchomienie zegara na wieżyczce szkolnej
•2005 - jubileusz 120-lecia Szkoły oraz otrzymanie przez Gimnazjum i Liceum im. Króla Władysława IV medalu
jubileuszowego Towarzystwa Przyjaciół Pragi za wieloletnią pracę na rzecz mieszkańców i Dzielnicy Praga Północ
m. st. Warszawy

Uchwałą magistratu z dnia 14 czerwca 1927 przyjęto
decyzję o utworzeniu Miejskiego Ogrodu Zoologicznego
na Pradze. Oficjalne otwarcie nastąpiło 11 marca 1928
roku. Wybuch II wojny światowej przerwał okres
prosperity warszawskiego zoo. Gdy zaczęły się
bombardowania, personel ze względów bezpieczeństwa
musiał wystrzelać zwierzęta drapieżne i słonia. Decyzja
o odbudowie zoo podjęta została w 1946 roku i od razu
przystąpiono do odbudowy i remontu budynków oraz
gromadzenia zwierząt. W lipcu 1948 zoo zostało
ponownie otwarte ze 150 okazami, pochodzącymi głównie
z darów od osób prywatnych. Po szybkim rozwoju
nastąpiła stagnacja, wobec podjęcia decyzji o
przeniesieniu zoo poza granice Warszawy, co
zaowocowało długoletnim niedoinwestowaniem.
W 1978 zoo liczyło ok. 2000 okazów zwierząt
reprezentujących 380 gatunków, a w latach 1970-1978
frekwencja wynosiła ok. 900 000 zwiedzających
rocznie. W latach 80. XX wieku zoo znalazło się planie
inwestycyjnym miasta i nastąpiła poprawa - powstały
nowe budynki i poprawiły się warunki bytowe zwierząt.

Kościół wybudowany został w latach 1907-1923 według projektu Łukasza Wolskiego.
Dnia 30 czerwca 1904 roku księżna Maria otrzymała błogosławieństwo papieża Piusa X na budowę
świątyni pod wezwaniem Najświętszego Serca Jezusa, która miała powstać na wzór bazyliki św.
Pawła za Murami w Rzymie. Ten odręcznie pisany przez Ojca Św. dokument jest do dzisiaj
pieczołowicie przechowywany w archiwum parafii. Pierwszy etap prac związanych z budową
przerwał w 1914 roku wybuch I wojny światowej. Zostały one wznowione dopiero w roku 1919 pod
kierunkiem Hugona Kudery i trwały przez cały okres dwudziestolecia międzywojennego.
25 października 1919, jeszcze podczas budowy kościoła, kardynał Aleksander Kakowski erygował,
z ważnością od 1 listopada, parafię Najświętszego Serca Pana Jezusa.
Nuncjusz papieski Achilles Ratti interesował się postępem prac w czasie budowy bazyliki, a po
zostaniu papieżem – jako Pius XI – nadał w dniu 23 stycznia 1923 roku ukończonej świątyni
zaszczytny tytuł bazyliki mniejszej. 16 kwietnia tego samego roku kardynał Aleksander Kakowski
dokonał konsekracji świątyni.
Od 1931 roku, zgodnie z wolą fundatorki kościoła, opiekę nad nim pełnią i pracę duszpasterską
prowadzą księża salezjanie.
W sierpniu 1991 roku Bazylikę odwiedził ówczesny papież Jan Paweł II.

Teren, na którym znajduje się bazar zakupił w 1874 r. Julian Józef Różycki od Wincentego
Wodzińskiego i Gotlieba Langnera. Następnie nabył on także okoliczne działki (m.in. działki
zlokalizowane przy ul. Targowej 52 i 54, Ząbkowskiej 8 i 10, a także Brzeskiej 23/25). Na
posiadanym obszarze postanowił założyć targowisko, które miało stać się ośrodkiem handlowym
Pragi. Pomysłodawcą utworzenia placu handlowego, a później administratorem bazaru był Manas
Ryba, który od 1885 r. stał się właścicielem domu przy dzisiejszej ul. Targowej 56, skąd zarządzał
targowiskiem. Teren bazaru został ogrodzony zdobionym żeliwnym ogrodzeniem. Można się było do
niego dostać pięcioma wejściami. W początkowej fazie rozwoju posiadał siedem zadaszonych
kramów, w których znajdowały się wydzielone stanowiska. W kolejnych latach zaczęły powstawać
drobne stoiska handlowe w postaci budek, najliczniej zlokalizowane w sąsiedztwie wejść. Na
bazarze i w okolicach zaczęły tworzyć się zakłady rzemieślnicze.
Podczas I wojny światowej oferta sprzedawanych produktów zmniejszyła się. W sierpniu 1915 r.
Niemcy wprowadzili ograniczenia handlowe. Zdarzały się także konfiskaty towarów. Po odzyskaniu
niepodległości bazar zyskał rangę targowiska ogólnowarszawskiego.
Podczas II wojny światowej mieszkańcy Warszawy mogli nabyć tu towary reglamentowane przez
Niemców, pochodzące m.in. z niemieckich transportów i magazynów wojskowych. Sprzedawano tu
także broń i amunicję, która była następnie skupowana na potrzeby Polskiego Państwa
Podziemnego. Kupcy z Bazaru Różyckiego m.in. w 1939 r. przekazywali żywność dla kuchni
Szpitala Ujazdowskiego, którego pacjentami byli ranni żołnierze, a także poprzez Polski Czerwony
Krzyż dla więźniów Pawiaka. Sprawowali również opiekę nad Domem Weteranów Powstania
Styczniowego, który był zlokalizowany w pobliżu targowiska. W 1944 r. bazar częściowo spłonął.
Rozwój targowiska nastąpił zaraz po wojnie. Można tu było nabyć towary niedostępne w
państwowych sklepach. W 1945 r. funkcjonowało ok. 500 stałych stoisk, ok. 200 sklepów, a także
prowadzono sprzedaż ręczną. W 1950 r. nastąpiło upaństwowienie bazaru, jednak nie zlikwidowało
to prywatnego handlu. W latach 60. narodziły się plany jego likwidacji i zagospodarowania terenu.
Spotkały się one z powszechnym sprzeciwem. Pamiątką tamtego okresu jest poszerzona ulica
Targowa i przejścia podziemne przy bazarze.

•Książka pt.”Praga – prawa strona Warszawy”
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Stara_Praga
•http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=442543&page=5
•http://www.tubylokino.pl/web/kino/polska/warszawa-kino_praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Nove_Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Budynek_Dyrekcji_Kolei_Pa%C5%84stwowych_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Pomnik_Praskiej_Kapeli_Podw%C3%B3rkowej
•http://www.wiadomosci24.pl/artykul/cerkiew_w_samym_sercu_warszawskiej_pragi_79892.html
•http://pl.wikipedia.org/wiki/VIII_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._W%C5%8
2adys%C5%82awa_IV_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Ogr%C3%B3d_Zoologiczny_w_Warszawie
•http://www.zoo.waw.pl/
•http://kapliczkiwarszawa.blox.pl/html/1310721,262146,21.html?478793
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazar_R%C3%B3%C5%BCyckiego
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszego_Serca_Jezusowego_w_Wars
zawie
•http://www.bazylika-nsj.com/
•http://warszawa.arbiter.pl/zdjecie/338.Bazar.Rozyckiego


Slide 9

•1432 - pierwsza wzmianka o wsi szlacheckiej Praga
•1637-1647 - właścicielem połowy dóbr praskich jest Adam Kazanowski
(Praga Magnacka), wymieniana osada Targowe na terenie dzisiejszej ulicy
Targowej
•1643 - fundacja z dotacji króla Władysława IV i jego rodziny kaplicy,
wzorowana na Santa Casa w Loreto wraz z ze słynącą łaskami figurą Matki
Boskiej Loretańskiej - dziś na Nowej Pradze
•1656 - zniszczenie Pragi podczas obrony Pragi przed wojskami szwedzkimi
•1770 - w obrębie Okopów Lubomirskiego znajduje się Golędzinów, obie
Pragi - Biskupia i Książęca oraz Skaryszew
•1791 - włączenie Pragi do Warszawy na mocy ustawy znoszącej jurydyki;
powstaje VII cyrkuł praski
•1794 - rzeź Pragi
•1806-1807 - wyburzenie zabudowy pod fortyfikacje napoleońskie
•1862 - budowa dworca kolei Petersburskiej (obecnie Warszawa Wileńska)
•1864 - oddanie do użytku stałego mostu inż. Stanisława Kierbedzia
•1867 - budowa dworca kolei Terespolskiej (obecnie Warszawa Wschodnia)
•1869 - wzniesienie cerkwi św. Marii Magdaleny
•1882 - Praga liczy około 16 000 mieszkańców
•1888-1891 - wzniesienie katolickiego kościoła parafialnego św. Floriana
•1899 - budowa kolejki wąskotorowej do Marek
•1900 - budowa kolejki wąskotorowej do Jabłonny i Wawra
•1907 - budowa kolejki wąskotorowej do Radzymina
•1908 - podział Pragi na cyrkuły Nowopraski i Staropraski po włączeniu do
Warszawy osad: Nowa Praga, Szmulowizna i Kamionek
•1916 - na Pradze mieszka około 90 000 mieszkańców
•1 sierpnia 1944 - Powstanie Warszawskie
•14 września 1944 - wyzwolenie Pragi

Fabrykę E. Wedel założył w 1851 r. Karol Wedel przy ul.
Miodowej. W 1876r. firmę zaczął prowadzić Emil Fryderyk
Wedel, który w 1865 r. przeniósł zakład wytwórczy na ul.
Szpitalną 4/6/8. Chcąc zabezpieczyć swe wyroby przed próbami
podrobienia stworzono znany do dziś znak fabryczny E.
WEDEL.W latach 30. XX wieku produkcja przeniosła się do
nowej fabryki w Kamionku. Firma przetrwała pożogę I i II
wojny światowej, a jej produkty zdobyły uznanie w całej
Europie środkowej - powodzeniem cieszyły się zwłaszcza
czekolady i czekoladki. W latach 1940-1944 fabryka pracowała
dla potrzeb okupanta niemieckiego, lecz pomimo licznych
represji załoga fabryki podejmowała akty sabotażu. Dzięki niej
udaremnione zostały niemieckie plany wysadzenia wszystkich
obiektów fabrycznych w powietrze. Po II wojnie światowej w
1949 nastąpiła nacjonalizacja firmy, której nadano nazwę 22
lipca, komunistycznego święta – rocznicy Manifestu Lipcowego.
Zakłady Przemysłu Cukierniczego "22 Lipca" w Warszawie
składały się w okresie PRL z 4 fabryk:
•Zakład 22 Lipca, dawniej E. Wedel
•Zakład Syrena, dawniej F. Fuchs (dołączone w 1960)
•Zakład Milanówek, dawniej F. Pomorski
•zakład produkcji pieczywa Płońsk.

Stojący u zbiegu alei Solidarności i ulicy
Targowej
Pomnik Polsko-Radzieckiego Braterstwa
Broni, przez warszawiaków został
ochrzczony mianem Czterech Braci
Śpiących.
Był pierwszym pomnikiem wzniesionym
w stolicy po II wojnie. Na wysokim
cokole obłożonym kieleckim marmurem
wyrosła grupa trzech
żołnierzy nacierających na wroga. Niżej
umieszczono czterech stojących na
warcie polskich i radzieckich żołnierzy.
Wartownicy ze spuszczonymi głowami
wyglądają, jakby spali.

Kino to wybudowano w latach 1948-1949 według projektu
Jana Bogusławskiego oraz Józefa Jerzego Łowińskiego i było
pierwszym w Warszawie powojennym kinem. Twórcą
wystroju rzeźbiarskiego był natomiast Stefan Sikora. Praha
powstała na pustym placu (przed wojną zajmowanym przez
niewielki skwer) pomiędzy ulicami Karola Wójcika (dawna ul.
Szeroka, obecnie nosi imię ks. Ignacego Kłopotowskiego) działka 34, Jagiellońską - działka 2, a Stefana Okrzei działka 33. Zamiast na fundamentach, gmach spoczął na sieci
ruchomych przegubów (ze względu na niestabilne grunty), co
było nie lada wyczynem polskich inżynierów.
Dwukondygnacyjna sala kinowa (parter+balkon) mieściła
łącznie 580 widzów. Wejście do budynku umieszczono od
strony ul. Karola Wójcika, tam też znalazło się okienko
kasowe i przeszklony lokal gastronomiczny. Dalej mieścił się
hol z drzwiami prowadzącymi do sali kinowej i schodami na
galerię (balkon). Wyjście zaś znalazło się od strony ul.
Stefana Okrzei. Pomiędzy salą a ulicą znajdował się szeroki
korytarz, do którego z balkonu wiodła pochylnia. Wystrój
kina Praha stanowiły socrealistyczne płaskorzeźby, plafony,
żyrandole i balustrady balkonu, schodów oraz pochylni. W
roku 2005 kino Praha oficjalnie zakończyło swoją działalność
(jako niedochodowe).

Kino otwarto 14 czerwca 2007 roku z udziałem
władz samorządowych, aktorów i duchowieństwa.
Operatorem kina jest Instytucja Filmowa MaxFilm S.A. Charakterystyczną cechą budynku
zbudowanego według projektu zespołu
projektantów w składzie Krzysztof Tyszkiewicz,
Sławomir Stankiewicz, Michał Adamczyk jest
ozdobienie jego fasady 12 płaskorzeźbami
znanych polskich aktorów. Jest to ewenement,
gdyż na zastosowanie płaskorzeźb w takiej skali
zdecydowano się w Warszawie po raz pierwszy
od kilkudziesięciu lat. Płaskorzeźby mają wymiary
4,5 na 1,5 metra i wagę 5 ton każda. Projektantem
rzeźb jest Jerzy Dobczański, wykonawcą zaś Piotr
Banasik. Wnętrze budynku przyozdabiają czarnobiałe zdjęcia polskich aktorów oraz trzy
zachowane płaskorzeźby z dawnego budynku.

Budynek Dyrekcji Kolei Państwowych, a
właściwie kompleks 7 obiektów (pięciu
połączonych ze sobą biurowców i dwóch
budynków mieszkalnych, w tym jednego
spełniającego po II w.ś. funkcję budynku
biurowego) o łącznej kubaturze 101 000 m³,
mieszczący się w Warszawie przy ul. Targowej
74, róg ul. Wileńskiej i al. Solidarności oraz
naprzeciwko obecnego dworca PKP Warszawa
Wileńska i cerkwi Świętej Równej Apostołom
Marii Magdaleny, powstał w latach 1928-1929
według kontrowersyjnego projektu Mariana
Lalewicza, w stylu modernistycznym z pewnymi
elementami klasycyzmu, przypominającego
szereg monumentalnych gmachów sprzed
rewolucji w Petersburgu. Zachował się wolno
stojący przy wejściu do budynku dorycki portyk
w formie antycznej świątyni oraz interesujący
wystrój niektórych wnętrz w stylu art déco, np.
dwóch holi, wydzielonej części dla
kierownictwa.
Obiekt został wpisany do rejestru zabytków w
1987.

Pomnik zlokalizowany w Warszawie u zbiegu ulic Floriańskiej i Kłopotowskiego,
w dzielnicy Praga Północ na Starej Pradze. Pomnik autorstwa rzeźbiarza Andrzej
Renesa odsłonięty został 17 września 2006 roku. Skrzypek, akordeonista,
gitarzysta, bandżolista i bębniarz wchodzą w skład kapeli uwiecznionej w
pomniku. Orkiestra w nocy jest podświetlona kolorowymi światłami, a po
wysłaniu sms-a można wysłuchać jedną ze 100 piosenek, także okupacyjnych i
warszawskich, graną przez kapelę.

Dane :
Zbudowany : 1867-1869
Wyznanie : prawosławne
Rodzaj : katedra metropolitalna
Wezwanie : Świętej Równej Apostołom Marii
Magdaleny
Architekt : Mikołaj Syczew
Budulec : cegła
Jest pierwszą cerkwią w Warszawie
wybudowaną od podstaw jako samodzielny
obiekt. Znajduje się na warszawskiej Pradze
Północ, naprzeciwko dworca PKP Warszawa
Wileńska oraz kompleksu budynków b.
Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych,
obecnie siedziby spółki Polskie Linie
Kolejowe.

Dane:
Zbudowano : 1887-1904
Data zniszczenia : 1944
Wyznanie : Kościół rzymskokatolicki
Rodzaj : bazylika
Wezwanie : św. Floriana Męczennika
i św. Michała Archanioła
Architekt : Józef Pius Dziekoński
Budulec : cegła
Obecnie : Katedra odbudowana,
mniejsza i stanowi katedrę diecezji
Warszawsko-praskiej
Forma i układ przestrzenny kościoła nawiązują do tzw. gotyku
mazowieckiego lub nadwiślańskiego. Świątynia ta jest
traktowana przez znawców architektury jako wzorcowa w
polskiej architekturze sakralnej, wzorowało się na niej wielu
projektantów innych kościołów.
Konsekrowany w 1901. W latach 20. konstrukcja wysokich
wież została naruszona, toteż zostały one obniżone. Kościół
wysadzony przez wycofujących się Niemców we wrześniu
1944, odbudowany staraniem mieszkańców Pragi (odbudowa
trwała do 1972).
Od 1992 kościół jest katedrą diecezji warszawsko-praskiej. W
1997 uzyskał tytuł bazyliki mniejszej.
W listopadzie 1994 przed kościołem odsłonięto kamień
poświęcony ofiarom rzezi Pragi, a w sierpniu 2005 pomnik ks.
Ignacego Skorupki.

Dane:
Typ szkoły : Liceum ogólnokształcące
Patron szkoły : Władysław IV Waza
Data założenia : 1885
Dyrektor : Grażyna Filipiak
Adres : ul. Jagiellońska 38,
03-719 Warszawa

Znani ludzie :
•Zygmunt Chajzer - prezenter radiowy i
dziennikarz
•Dobiesław Damięcki - aktor, reżyser, działacz
ZASP-u
• Wiesław Ochman - światowej sławy śpiewak
operowy, malarz
•Jerzy Dargiel - podporucznik AK, oficer
Batalionu Parasol, aktor, reżyser, dyrektor
teatrów, m.in. Teatru "Baj", nauczyciel,
kompozytor i autor tekstów piosenek, instruktor
harcerski, członek GK ZHP
•Henryk Ostrowski ps. Heniek - harcmistrz,
komendant hufca "Praga" Grup Szturmowych
Szarych Szeregów, aresztowany przez gestapo,
uwolniony w akcji pod Arsenałem

•1939 - 1944 - tajne nauczanie. Powstaje 40 kompletów uczniowskich w 160. punktach Pragi, Bródna i Grochowa.
Wielu uczniów szkoły, nie tylko harcerzy, wchodzi w skład Batalionu Harcerskiego "Wigry".
•1944 - przejęcie budynku szkoły przez Armię Czerwoną. Lekcje odbywają się w kilku punktach Pragi na 3 zmiany
•1945 - 1946 - powrót Szkoły do własnego gmachu, który jest zdewastowany, bez ławek i pomocy naukowych;
początek powojennego remontu budynku
•1947 - Szkoła otrzymuje sztandar
•1954 - placówka staje się 11-latką (połączenie ze Szkołą Podstawową nr 49)
•1955 - pierwsza rekrutacja dziewcząt, Szkoła przekształca się z męskiej na koedukacyjną
•1958 - pierwszy powojenny zjazd wychowanków Szkoły. Reaktywowanie Koła Wychowanków Gimnazjum i Liceum
im. Króla Władysława IV
•1959 - pierwszy rocznik dziewcząt otrzymuje świadectwa dojrzałości
•1967 - przyłączenie do Szkoły Liceum Ogólnokształcącego nr 36 z ul. Brechta
•1968 - zamontowanie na wieżyczce szkolnej zegara
•1983 - przyjęcie - jako jednej z trzech pierwszych szkół w Warszawie - Liceum im. Władysława IV - do elitarnego
Towarzystwa Szkół Twórczych
•1985 - 1986 - obchody stulecia istnienia Liceum im. Władysława IV. Jubileuszowy Zjazd Wychowanków Szkoły.
•1989 - odsłonięcie przed Szkołą pamiątkowego kamienia poświęconego Januszowi Korczakowi, absolwentowi
Gimnazjum Praskiego z 1897 r.
•1997 - otrzymanie nagrody m.st. Warszawy za bardzo dobre wyniki w nauczaniu, rozwój naukowego ruchu
olimpijskiego i pielęgnowanie ponad 100-letniej tradycji Szkoły
•1998 - przyznanie Liceum nagrody 350-lecia istnienia Pragi
•1999 - powołanie do istnienia autorskiego gimnazjum przy VIII LO im. Władysława IV z klasą edukacji twórczej i
klasą dwujęzyczną
•2000 - 2002 - wprowadzenie mundurków do gimnazjum i liceum jako stroju galowego Władysławiaka
•2002 - ponowne uruchomienie zegara na wieżyczce szkolnej
•2005 - jubileusz 120-lecia Szkoły oraz otrzymanie przez Gimnazjum i Liceum im. Króla Władysława IV medalu
jubileuszowego Towarzystwa Przyjaciół Pragi za wieloletnią pracę na rzecz mieszkańców i Dzielnicy Praga Północ
m. st. Warszawy

Uchwałą magistratu z dnia 14 czerwca 1927 przyjęto
decyzję o utworzeniu Miejskiego Ogrodu Zoologicznego
na Pradze. Oficjalne otwarcie nastąpiło 11 marca 1928
roku. Wybuch II wojny światowej przerwał okres
prosperity warszawskiego zoo. Gdy zaczęły się
bombardowania, personel ze względów bezpieczeństwa
musiał wystrzelać zwierzęta drapieżne i słonia. Decyzja
o odbudowie zoo podjęta została w 1946 roku i od razu
przystąpiono do odbudowy i remontu budynków oraz
gromadzenia zwierząt. W lipcu 1948 zoo zostało
ponownie otwarte ze 150 okazami, pochodzącymi głównie
z darów od osób prywatnych. Po szybkim rozwoju
nastąpiła stagnacja, wobec podjęcia decyzji o
przeniesieniu zoo poza granice Warszawy, co
zaowocowało długoletnim niedoinwestowaniem.
W 1978 zoo liczyło ok. 2000 okazów zwierząt
reprezentujących 380 gatunków, a w latach 1970-1978
frekwencja wynosiła ok. 900 000 zwiedzających
rocznie. W latach 80. XX wieku zoo znalazło się planie
inwestycyjnym miasta i nastąpiła poprawa - powstały
nowe budynki i poprawiły się warunki bytowe zwierząt.

Kościół wybudowany został w latach 1907-1923 według projektu Łukasza Wolskiego.
Dnia 30 czerwca 1904 roku księżna Maria otrzymała błogosławieństwo papieża Piusa X na budowę
świątyni pod wezwaniem Najświętszego Serca Jezusa, która miała powstać na wzór bazyliki św.
Pawła za Murami w Rzymie. Ten odręcznie pisany przez Ojca Św. dokument jest do dzisiaj
pieczołowicie przechowywany w archiwum parafii. Pierwszy etap prac związanych z budową
przerwał w 1914 roku wybuch I wojny światowej. Zostały one wznowione dopiero w roku 1919 pod
kierunkiem Hugona Kudery i trwały przez cały okres dwudziestolecia międzywojennego.
25 października 1919, jeszcze podczas budowy kościoła, kardynał Aleksander Kakowski erygował,
z ważnością od 1 listopada, parafię Najświętszego Serca Pana Jezusa.
Nuncjusz papieski Achilles Ratti interesował się postępem prac w czasie budowy bazyliki, a po
zostaniu papieżem – jako Pius XI – nadał w dniu 23 stycznia 1923 roku ukończonej świątyni
zaszczytny tytuł bazyliki mniejszej. 16 kwietnia tego samego roku kardynał Aleksander Kakowski
dokonał konsekracji świątyni.
Od 1931 roku, zgodnie z wolą fundatorki kościoła, opiekę nad nim pełnią i pracę duszpasterską
prowadzą księża salezjanie.
W sierpniu 1991 roku Bazylikę odwiedził ówczesny papież Jan Paweł II.

Teren, na którym znajduje się bazar zakupił w 1874 r. Julian Józef Różycki od Wincentego
Wodzińskiego i Gotlieba Langnera. Następnie nabył on także okoliczne działki (m.in. działki
zlokalizowane przy ul. Targowej 52 i 54, Ząbkowskiej 8 i 10, a także Brzeskiej 23/25). Na
posiadanym obszarze postanowił założyć targowisko, które miało stać się ośrodkiem handlowym
Pragi. Pomysłodawcą utworzenia placu handlowego, a później administratorem bazaru był Manas
Ryba, który od 1885 r. stał się właścicielem domu przy dzisiejszej ul. Targowej 56, skąd zarządzał
targowiskiem. Teren bazaru został ogrodzony zdobionym żeliwnym ogrodzeniem. Można się było do
niego dostać pięcioma wejściami. W początkowej fazie rozwoju posiadał siedem zadaszonych
kramów, w których znajdowały się wydzielone stanowiska. W kolejnych latach zaczęły powstawać
drobne stoiska handlowe w postaci budek, najliczniej zlokalizowane w sąsiedztwie wejść. Na
bazarze i w okolicach zaczęły tworzyć się zakłady rzemieślnicze.
Podczas I wojny światowej oferta sprzedawanych produktów zmniejszyła się. W sierpniu 1915 r.
Niemcy wprowadzili ograniczenia handlowe. Zdarzały się także konfiskaty towarów. Po odzyskaniu
niepodległości bazar zyskał rangę targowiska ogólnowarszawskiego.
Podczas II wojny światowej mieszkańcy Warszawy mogli nabyć tu towary reglamentowane przez
Niemców, pochodzące m.in. z niemieckich transportów i magazynów wojskowych. Sprzedawano tu
także broń i amunicję, która była następnie skupowana na potrzeby Polskiego Państwa
Podziemnego. Kupcy z Bazaru Różyckiego m.in. w 1939 r. przekazywali żywność dla kuchni
Szpitala Ujazdowskiego, którego pacjentami byli ranni żołnierze, a także poprzez Polski Czerwony
Krzyż dla więźniów Pawiaka. Sprawowali również opiekę nad Domem Weteranów Powstania
Styczniowego, który był zlokalizowany w pobliżu targowiska. W 1944 r. bazar częściowo spłonął.
Rozwój targowiska nastąpił zaraz po wojnie. Można tu było nabyć towary niedostępne w
państwowych sklepach. W 1945 r. funkcjonowało ok. 500 stałych stoisk, ok. 200 sklepów, a także
prowadzono sprzedaż ręczną. W 1950 r. nastąpiło upaństwowienie bazaru, jednak nie zlikwidowało
to prywatnego handlu. W latach 60. narodziły się plany jego likwidacji i zagospodarowania terenu.
Spotkały się one z powszechnym sprzeciwem. Pamiątką tamtego okresu jest poszerzona ulica
Targowa i przejścia podziemne przy bazarze.

•Książka pt.”Praga – prawa strona Warszawy”
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Stara_Praga
•http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=442543&page=5
•http://www.tubylokino.pl/web/kino/polska/warszawa-kino_praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Nove_Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Budynek_Dyrekcji_Kolei_Pa%C5%84stwowych_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Pomnik_Praskiej_Kapeli_Podw%C3%B3rkowej
•http://www.wiadomosci24.pl/artykul/cerkiew_w_samym_sercu_warszawskiej_pragi_79892.html
•http://pl.wikipedia.org/wiki/VIII_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._W%C5%8
2adys%C5%82awa_IV_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Ogr%C3%B3d_Zoologiczny_w_Warszawie
•http://www.zoo.waw.pl/
•http://kapliczkiwarszawa.blox.pl/html/1310721,262146,21.html?478793
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazar_R%C3%B3%C5%BCyckiego
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszego_Serca_Jezusowego_w_Wars
zawie
•http://www.bazylika-nsj.com/
•http://warszawa.arbiter.pl/zdjecie/338.Bazar.Rozyckiego


Slide 10

•1432 - pierwsza wzmianka o wsi szlacheckiej Praga
•1637-1647 - właścicielem połowy dóbr praskich jest Adam Kazanowski
(Praga Magnacka), wymieniana osada Targowe na terenie dzisiejszej ulicy
Targowej
•1643 - fundacja z dotacji króla Władysława IV i jego rodziny kaplicy,
wzorowana na Santa Casa w Loreto wraz z ze słynącą łaskami figurą Matki
Boskiej Loretańskiej - dziś na Nowej Pradze
•1656 - zniszczenie Pragi podczas obrony Pragi przed wojskami szwedzkimi
•1770 - w obrębie Okopów Lubomirskiego znajduje się Golędzinów, obie
Pragi - Biskupia i Książęca oraz Skaryszew
•1791 - włączenie Pragi do Warszawy na mocy ustawy znoszącej jurydyki;
powstaje VII cyrkuł praski
•1794 - rzeź Pragi
•1806-1807 - wyburzenie zabudowy pod fortyfikacje napoleońskie
•1862 - budowa dworca kolei Petersburskiej (obecnie Warszawa Wileńska)
•1864 - oddanie do użytku stałego mostu inż. Stanisława Kierbedzia
•1867 - budowa dworca kolei Terespolskiej (obecnie Warszawa Wschodnia)
•1869 - wzniesienie cerkwi św. Marii Magdaleny
•1882 - Praga liczy około 16 000 mieszkańców
•1888-1891 - wzniesienie katolickiego kościoła parafialnego św. Floriana
•1899 - budowa kolejki wąskotorowej do Marek
•1900 - budowa kolejki wąskotorowej do Jabłonny i Wawra
•1907 - budowa kolejki wąskotorowej do Radzymina
•1908 - podział Pragi na cyrkuły Nowopraski i Staropraski po włączeniu do
Warszawy osad: Nowa Praga, Szmulowizna i Kamionek
•1916 - na Pradze mieszka około 90 000 mieszkańców
•1 sierpnia 1944 - Powstanie Warszawskie
•14 września 1944 - wyzwolenie Pragi

Fabrykę E. Wedel założył w 1851 r. Karol Wedel przy ul.
Miodowej. W 1876r. firmę zaczął prowadzić Emil Fryderyk
Wedel, który w 1865 r. przeniósł zakład wytwórczy na ul.
Szpitalną 4/6/8. Chcąc zabezpieczyć swe wyroby przed próbami
podrobienia stworzono znany do dziś znak fabryczny E.
WEDEL.W latach 30. XX wieku produkcja przeniosła się do
nowej fabryki w Kamionku. Firma przetrwała pożogę I i II
wojny światowej, a jej produkty zdobyły uznanie w całej
Europie środkowej - powodzeniem cieszyły się zwłaszcza
czekolady i czekoladki. W latach 1940-1944 fabryka pracowała
dla potrzeb okupanta niemieckiego, lecz pomimo licznych
represji załoga fabryki podejmowała akty sabotażu. Dzięki niej
udaremnione zostały niemieckie plany wysadzenia wszystkich
obiektów fabrycznych w powietrze. Po II wojnie światowej w
1949 nastąpiła nacjonalizacja firmy, której nadano nazwę 22
lipca, komunistycznego święta – rocznicy Manifestu Lipcowego.
Zakłady Przemysłu Cukierniczego "22 Lipca" w Warszawie
składały się w okresie PRL z 4 fabryk:
•Zakład 22 Lipca, dawniej E. Wedel
•Zakład Syrena, dawniej F. Fuchs (dołączone w 1960)
•Zakład Milanówek, dawniej F. Pomorski
•zakład produkcji pieczywa Płońsk.

Stojący u zbiegu alei Solidarności i ulicy
Targowej
Pomnik Polsko-Radzieckiego Braterstwa
Broni, przez warszawiaków został
ochrzczony mianem Czterech Braci
Śpiących.
Był pierwszym pomnikiem wzniesionym
w stolicy po II wojnie. Na wysokim
cokole obłożonym kieleckim marmurem
wyrosła grupa trzech
żołnierzy nacierających na wroga. Niżej
umieszczono czterech stojących na
warcie polskich i radzieckich żołnierzy.
Wartownicy ze spuszczonymi głowami
wyglądają, jakby spali.

Kino to wybudowano w latach 1948-1949 według projektu
Jana Bogusławskiego oraz Józefa Jerzego Łowińskiego i było
pierwszym w Warszawie powojennym kinem. Twórcą
wystroju rzeźbiarskiego był natomiast Stefan Sikora. Praha
powstała na pustym placu (przed wojną zajmowanym przez
niewielki skwer) pomiędzy ulicami Karola Wójcika (dawna ul.
Szeroka, obecnie nosi imię ks. Ignacego Kłopotowskiego) działka 34, Jagiellońską - działka 2, a Stefana Okrzei działka 33. Zamiast na fundamentach, gmach spoczął na sieci
ruchomych przegubów (ze względu na niestabilne grunty), co
było nie lada wyczynem polskich inżynierów.
Dwukondygnacyjna sala kinowa (parter+balkon) mieściła
łącznie 580 widzów. Wejście do budynku umieszczono od
strony ul. Karola Wójcika, tam też znalazło się okienko
kasowe i przeszklony lokal gastronomiczny. Dalej mieścił się
hol z drzwiami prowadzącymi do sali kinowej i schodami na
galerię (balkon). Wyjście zaś znalazło się od strony ul.
Stefana Okrzei. Pomiędzy salą a ulicą znajdował się szeroki
korytarz, do którego z balkonu wiodła pochylnia. Wystrój
kina Praha stanowiły socrealistyczne płaskorzeźby, plafony,
żyrandole i balustrady balkonu, schodów oraz pochylni. W
roku 2005 kino Praha oficjalnie zakończyło swoją działalność
(jako niedochodowe).

Kino otwarto 14 czerwca 2007 roku z udziałem
władz samorządowych, aktorów i duchowieństwa.
Operatorem kina jest Instytucja Filmowa MaxFilm S.A. Charakterystyczną cechą budynku
zbudowanego według projektu zespołu
projektantów w składzie Krzysztof Tyszkiewicz,
Sławomir Stankiewicz, Michał Adamczyk jest
ozdobienie jego fasady 12 płaskorzeźbami
znanych polskich aktorów. Jest to ewenement,
gdyż na zastosowanie płaskorzeźb w takiej skali
zdecydowano się w Warszawie po raz pierwszy
od kilkudziesięciu lat. Płaskorzeźby mają wymiary
4,5 na 1,5 metra i wagę 5 ton każda. Projektantem
rzeźb jest Jerzy Dobczański, wykonawcą zaś Piotr
Banasik. Wnętrze budynku przyozdabiają czarnobiałe zdjęcia polskich aktorów oraz trzy
zachowane płaskorzeźby z dawnego budynku.

Budynek Dyrekcji Kolei Państwowych, a
właściwie kompleks 7 obiektów (pięciu
połączonych ze sobą biurowców i dwóch
budynków mieszkalnych, w tym jednego
spełniającego po II w.ś. funkcję budynku
biurowego) o łącznej kubaturze 101 000 m³,
mieszczący się w Warszawie przy ul. Targowej
74, róg ul. Wileńskiej i al. Solidarności oraz
naprzeciwko obecnego dworca PKP Warszawa
Wileńska i cerkwi Świętej Równej Apostołom
Marii Magdaleny, powstał w latach 1928-1929
według kontrowersyjnego projektu Mariana
Lalewicza, w stylu modernistycznym z pewnymi
elementami klasycyzmu, przypominającego
szereg monumentalnych gmachów sprzed
rewolucji w Petersburgu. Zachował się wolno
stojący przy wejściu do budynku dorycki portyk
w formie antycznej świątyni oraz interesujący
wystrój niektórych wnętrz w stylu art déco, np.
dwóch holi, wydzielonej części dla
kierownictwa.
Obiekt został wpisany do rejestru zabytków w
1987.

Pomnik zlokalizowany w Warszawie u zbiegu ulic Floriańskiej i Kłopotowskiego,
w dzielnicy Praga Północ na Starej Pradze. Pomnik autorstwa rzeźbiarza Andrzej
Renesa odsłonięty został 17 września 2006 roku. Skrzypek, akordeonista,
gitarzysta, bandżolista i bębniarz wchodzą w skład kapeli uwiecznionej w
pomniku. Orkiestra w nocy jest podświetlona kolorowymi światłami, a po
wysłaniu sms-a można wysłuchać jedną ze 100 piosenek, także okupacyjnych i
warszawskich, graną przez kapelę.

Dane :
Zbudowany : 1867-1869
Wyznanie : prawosławne
Rodzaj : katedra metropolitalna
Wezwanie : Świętej Równej Apostołom Marii
Magdaleny
Architekt : Mikołaj Syczew
Budulec : cegła
Jest pierwszą cerkwią w Warszawie
wybudowaną od podstaw jako samodzielny
obiekt. Znajduje się na warszawskiej Pradze
Północ, naprzeciwko dworca PKP Warszawa
Wileńska oraz kompleksu budynków b.
Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych,
obecnie siedziby spółki Polskie Linie
Kolejowe.

Dane:
Zbudowano : 1887-1904
Data zniszczenia : 1944
Wyznanie : Kościół rzymskokatolicki
Rodzaj : bazylika
Wezwanie : św. Floriana Męczennika
i św. Michała Archanioła
Architekt : Józef Pius Dziekoński
Budulec : cegła
Obecnie : Katedra odbudowana,
mniejsza i stanowi katedrę diecezji
Warszawsko-praskiej
Forma i układ przestrzenny kościoła nawiązują do tzw. gotyku
mazowieckiego lub nadwiślańskiego. Świątynia ta jest
traktowana przez znawców architektury jako wzorcowa w
polskiej architekturze sakralnej, wzorowało się na niej wielu
projektantów innych kościołów.
Konsekrowany w 1901. W latach 20. konstrukcja wysokich
wież została naruszona, toteż zostały one obniżone. Kościół
wysadzony przez wycofujących się Niemców we wrześniu
1944, odbudowany staraniem mieszkańców Pragi (odbudowa
trwała do 1972).
Od 1992 kościół jest katedrą diecezji warszawsko-praskiej. W
1997 uzyskał tytuł bazyliki mniejszej.
W listopadzie 1994 przed kościołem odsłonięto kamień
poświęcony ofiarom rzezi Pragi, a w sierpniu 2005 pomnik ks.
Ignacego Skorupki.

Dane:
Typ szkoły : Liceum ogólnokształcące
Patron szkoły : Władysław IV Waza
Data założenia : 1885
Dyrektor : Grażyna Filipiak
Adres : ul. Jagiellońska 38,
03-719 Warszawa

Znani ludzie :
•Zygmunt Chajzer - prezenter radiowy i
dziennikarz
•Dobiesław Damięcki - aktor, reżyser, działacz
ZASP-u
• Wiesław Ochman - światowej sławy śpiewak
operowy, malarz
•Jerzy Dargiel - podporucznik AK, oficer
Batalionu Parasol, aktor, reżyser, dyrektor
teatrów, m.in. Teatru "Baj", nauczyciel,
kompozytor i autor tekstów piosenek, instruktor
harcerski, członek GK ZHP
•Henryk Ostrowski ps. Heniek - harcmistrz,
komendant hufca "Praga" Grup Szturmowych
Szarych Szeregów, aresztowany przez gestapo,
uwolniony w akcji pod Arsenałem

•1939 - 1944 - tajne nauczanie. Powstaje 40 kompletów uczniowskich w 160. punktach Pragi, Bródna i Grochowa.
Wielu uczniów szkoły, nie tylko harcerzy, wchodzi w skład Batalionu Harcerskiego "Wigry".
•1944 - przejęcie budynku szkoły przez Armię Czerwoną. Lekcje odbywają się w kilku punktach Pragi na 3 zmiany
•1945 - 1946 - powrót Szkoły do własnego gmachu, który jest zdewastowany, bez ławek i pomocy naukowych;
początek powojennego remontu budynku
•1947 - Szkoła otrzymuje sztandar
•1954 - placówka staje się 11-latką (połączenie ze Szkołą Podstawową nr 49)
•1955 - pierwsza rekrutacja dziewcząt, Szkoła przekształca się z męskiej na koedukacyjną
•1958 - pierwszy powojenny zjazd wychowanków Szkoły. Reaktywowanie Koła Wychowanków Gimnazjum i Liceum
im. Króla Władysława IV
•1959 - pierwszy rocznik dziewcząt otrzymuje świadectwa dojrzałości
•1967 - przyłączenie do Szkoły Liceum Ogólnokształcącego nr 36 z ul. Brechta
•1968 - zamontowanie na wieżyczce szkolnej zegara
•1983 - przyjęcie - jako jednej z trzech pierwszych szkół w Warszawie - Liceum im. Władysława IV - do elitarnego
Towarzystwa Szkół Twórczych
•1985 - 1986 - obchody stulecia istnienia Liceum im. Władysława IV. Jubileuszowy Zjazd Wychowanków Szkoły.
•1989 - odsłonięcie przed Szkołą pamiątkowego kamienia poświęconego Januszowi Korczakowi, absolwentowi
Gimnazjum Praskiego z 1897 r.
•1997 - otrzymanie nagrody m.st. Warszawy za bardzo dobre wyniki w nauczaniu, rozwój naukowego ruchu
olimpijskiego i pielęgnowanie ponad 100-letniej tradycji Szkoły
•1998 - przyznanie Liceum nagrody 350-lecia istnienia Pragi
•1999 - powołanie do istnienia autorskiego gimnazjum przy VIII LO im. Władysława IV z klasą edukacji twórczej i
klasą dwujęzyczną
•2000 - 2002 - wprowadzenie mundurków do gimnazjum i liceum jako stroju galowego Władysławiaka
•2002 - ponowne uruchomienie zegara na wieżyczce szkolnej
•2005 - jubileusz 120-lecia Szkoły oraz otrzymanie przez Gimnazjum i Liceum im. Króla Władysława IV medalu
jubileuszowego Towarzystwa Przyjaciół Pragi za wieloletnią pracę na rzecz mieszkańców i Dzielnicy Praga Północ
m. st. Warszawy

Uchwałą magistratu z dnia 14 czerwca 1927 przyjęto
decyzję o utworzeniu Miejskiego Ogrodu Zoologicznego
na Pradze. Oficjalne otwarcie nastąpiło 11 marca 1928
roku. Wybuch II wojny światowej przerwał okres
prosperity warszawskiego zoo. Gdy zaczęły się
bombardowania, personel ze względów bezpieczeństwa
musiał wystrzelać zwierzęta drapieżne i słonia. Decyzja
o odbudowie zoo podjęta została w 1946 roku i od razu
przystąpiono do odbudowy i remontu budynków oraz
gromadzenia zwierząt. W lipcu 1948 zoo zostało
ponownie otwarte ze 150 okazami, pochodzącymi głównie
z darów od osób prywatnych. Po szybkim rozwoju
nastąpiła stagnacja, wobec podjęcia decyzji o
przeniesieniu zoo poza granice Warszawy, co
zaowocowało długoletnim niedoinwestowaniem.
W 1978 zoo liczyło ok. 2000 okazów zwierząt
reprezentujących 380 gatunków, a w latach 1970-1978
frekwencja wynosiła ok. 900 000 zwiedzających
rocznie. W latach 80. XX wieku zoo znalazło się planie
inwestycyjnym miasta i nastąpiła poprawa - powstały
nowe budynki i poprawiły się warunki bytowe zwierząt.

Kościół wybudowany został w latach 1907-1923 według projektu Łukasza Wolskiego.
Dnia 30 czerwca 1904 roku księżna Maria otrzymała błogosławieństwo papieża Piusa X na budowę
świątyni pod wezwaniem Najświętszego Serca Jezusa, która miała powstać na wzór bazyliki św.
Pawła za Murami w Rzymie. Ten odręcznie pisany przez Ojca Św. dokument jest do dzisiaj
pieczołowicie przechowywany w archiwum parafii. Pierwszy etap prac związanych z budową
przerwał w 1914 roku wybuch I wojny światowej. Zostały one wznowione dopiero w roku 1919 pod
kierunkiem Hugona Kudery i trwały przez cały okres dwudziestolecia międzywojennego.
25 października 1919, jeszcze podczas budowy kościoła, kardynał Aleksander Kakowski erygował,
z ważnością od 1 listopada, parafię Najświętszego Serca Pana Jezusa.
Nuncjusz papieski Achilles Ratti interesował się postępem prac w czasie budowy bazyliki, a po
zostaniu papieżem – jako Pius XI – nadał w dniu 23 stycznia 1923 roku ukończonej świątyni
zaszczytny tytuł bazyliki mniejszej. 16 kwietnia tego samego roku kardynał Aleksander Kakowski
dokonał konsekracji świątyni.
Od 1931 roku, zgodnie z wolą fundatorki kościoła, opiekę nad nim pełnią i pracę duszpasterską
prowadzą księża salezjanie.
W sierpniu 1991 roku Bazylikę odwiedził ówczesny papież Jan Paweł II.

Teren, na którym znajduje się bazar zakupił w 1874 r. Julian Józef Różycki od Wincentego
Wodzińskiego i Gotlieba Langnera. Następnie nabył on także okoliczne działki (m.in. działki
zlokalizowane przy ul. Targowej 52 i 54, Ząbkowskiej 8 i 10, a także Brzeskiej 23/25). Na
posiadanym obszarze postanowił założyć targowisko, które miało stać się ośrodkiem handlowym
Pragi. Pomysłodawcą utworzenia placu handlowego, a później administratorem bazaru był Manas
Ryba, który od 1885 r. stał się właścicielem domu przy dzisiejszej ul. Targowej 56, skąd zarządzał
targowiskiem. Teren bazaru został ogrodzony zdobionym żeliwnym ogrodzeniem. Można się było do
niego dostać pięcioma wejściami. W początkowej fazie rozwoju posiadał siedem zadaszonych
kramów, w których znajdowały się wydzielone stanowiska. W kolejnych latach zaczęły powstawać
drobne stoiska handlowe w postaci budek, najliczniej zlokalizowane w sąsiedztwie wejść. Na
bazarze i w okolicach zaczęły tworzyć się zakłady rzemieślnicze.
Podczas I wojny światowej oferta sprzedawanych produktów zmniejszyła się. W sierpniu 1915 r.
Niemcy wprowadzili ograniczenia handlowe. Zdarzały się także konfiskaty towarów. Po odzyskaniu
niepodległości bazar zyskał rangę targowiska ogólnowarszawskiego.
Podczas II wojny światowej mieszkańcy Warszawy mogli nabyć tu towary reglamentowane przez
Niemców, pochodzące m.in. z niemieckich transportów i magazynów wojskowych. Sprzedawano tu
także broń i amunicję, która była następnie skupowana na potrzeby Polskiego Państwa
Podziemnego. Kupcy z Bazaru Różyckiego m.in. w 1939 r. przekazywali żywność dla kuchni
Szpitala Ujazdowskiego, którego pacjentami byli ranni żołnierze, a także poprzez Polski Czerwony
Krzyż dla więźniów Pawiaka. Sprawowali również opiekę nad Domem Weteranów Powstania
Styczniowego, który był zlokalizowany w pobliżu targowiska. W 1944 r. bazar częściowo spłonął.
Rozwój targowiska nastąpił zaraz po wojnie. Można tu było nabyć towary niedostępne w
państwowych sklepach. W 1945 r. funkcjonowało ok. 500 stałych stoisk, ok. 200 sklepów, a także
prowadzono sprzedaż ręczną. W 1950 r. nastąpiło upaństwowienie bazaru, jednak nie zlikwidowało
to prywatnego handlu. W latach 60. narodziły się plany jego likwidacji i zagospodarowania terenu.
Spotkały się one z powszechnym sprzeciwem. Pamiątką tamtego okresu jest poszerzona ulica
Targowa i przejścia podziemne przy bazarze.

•Książka pt.”Praga – prawa strona Warszawy”
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Stara_Praga
•http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=442543&page=5
•http://www.tubylokino.pl/web/kino/polska/warszawa-kino_praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Nove_Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Budynek_Dyrekcji_Kolei_Pa%C5%84stwowych_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Pomnik_Praskiej_Kapeli_Podw%C3%B3rkowej
•http://www.wiadomosci24.pl/artykul/cerkiew_w_samym_sercu_warszawskiej_pragi_79892.html
•http://pl.wikipedia.org/wiki/VIII_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._W%C5%8
2adys%C5%82awa_IV_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Ogr%C3%B3d_Zoologiczny_w_Warszawie
•http://www.zoo.waw.pl/
•http://kapliczkiwarszawa.blox.pl/html/1310721,262146,21.html?478793
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazar_R%C3%B3%C5%BCyckiego
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszego_Serca_Jezusowego_w_Wars
zawie
•http://www.bazylika-nsj.com/
•http://warszawa.arbiter.pl/zdjecie/338.Bazar.Rozyckiego


Slide 11

•1432 - pierwsza wzmianka o wsi szlacheckiej Praga
•1637-1647 - właścicielem połowy dóbr praskich jest Adam Kazanowski
(Praga Magnacka), wymieniana osada Targowe na terenie dzisiejszej ulicy
Targowej
•1643 - fundacja z dotacji króla Władysława IV i jego rodziny kaplicy,
wzorowana na Santa Casa w Loreto wraz z ze słynącą łaskami figurą Matki
Boskiej Loretańskiej - dziś na Nowej Pradze
•1656 - zniszczenie Pragi podczas obrony Pragi przed wojskami szwedzkimi
•1770 - w obrębie Okopów Lubomirskiego znajduje się Golędzinów, obie
Pragi - Biskupia i Książęca oraz Skaryszew
•1791 - włączenie Pragi do Warszawy na mocy ustawy znoszącej jurydyki;
powstaje VII cyrkuł praski
•1794 - rzeź Pragi
•1806-1807 - wyburzenie zabudowy pod fortyfikacje napoleońskie
•1862 - budowa dworca kolei Petersburskiej (obecnie Warszawa Wileńska)
•1864 - oddanie do użytku stałego mostu inż. Stanisława Kierbedzia
•1867 - budowa dworca kolei Terespolskiej (obecnie Warszawa Wschodnia)
•1869 - wzniesienie cerkwi św. Marii Magdaleny
•1882 - Praga liczy około 16 000 mieszkańców
•1888-1891 - wzniesienie katolickiego kościoła parafialnego św. Floriana
•1899 - budowa kolejki wąskotorowej do Marek
•1900 - budowa kolejki wąskotorowej do Jabłonny i Wawra
•1907 - budowa kolejki wąskotorowej do Radzymina
•1908 - podział Pragi na cyrkuły Nowopraski i Staropraski po włączeniu do
Warszawy osad: Nowa Praga, Szmulowizna i Kamionek
•1916 - na Pradze mieszka około 90 000 mieszkańców
•1 sierpnia 1944 - Powstanie Warszawskie
•14 września 1944 - wyzwolenie Pragi

Fabrykę E. Wedel założył w 1851 r. Karol Wedel przy ul.
Miodowej. W 1876r. firmę zaczął prowadzić Emil Fryderyk
Wedel, który w 1865 r. przeniósł zakład wytwórczy na ul.
Szpitalną 4/6/8. Chcąc zabezpieczyć swe wyroby przed próbami
podrobienia stworzono znany do dziś znak fabryczny E.
WEDEL.W latach 30. XX wieku produkcja przeniosła się do
nowej fabryki w Kamionku. Firma przetrwała pożogę I i II
wojny światowej, a jej produkty zdobyły uznanie w całej
Europie środkowej - powodzeniem cieszyły się zwłaszcza
czekolady i czekoladki. W latach 1940-1944 fabryka pracowała
dla potrzeb okupanta niemieckiego, lecz pomimo licznych
represji załoga fabryki podejmowała akty sabotażu. Dzięki niej
udaremnione zostały niemieckie plany wysadzenia wszystkich
obiektów fabrycznych w powietrze. Po II wojnie światowej w
1949 nastąpiła nacjonalizacja firmy, której nadano nazwę 22
lipca, komunistycznego święta – rocznicy Manifestu Lipcowego.
Zakłady Przemysłu Cukierniczego "22 Lipca" w Warszawie
składały się w okresie PRL z 4 fabryk:
•Zakład 22 Lipca, dawniej E. Wedel
•Zakład Syrena, dawniej F. Fuchs (dołączone w 1960)
•Zakład Milanówek, dawniej F. Pomorski
•zakład produkcji pieczywa Płońsk.

Stojący u zbiegu alei Solidarności i ulicy
Targowej
Pomnik Polsko-Radzieckiego Braterstwa
Broni, przez warszawiaków został
ochrzczony mianem Czterech Braci
Śpiących.
Był pierwszym pomnikiem wzniesionym
w stolicy po II wojnie. Na wysokim
cokole obłożonym kieleckim marmurem
wyrosła grupa trzech
żołnierzy nacierających na wroga. Niżej
umieszczono czterech stojących na
warcie polskich i radzieckich żołnierzy.
Wartownicy ze spuszczonymi głowami
wyglądają, jakby spali.

Kino to wybudowano w latach 1948-1949 według projektu
Jana Bogusławskiego oraz Józefa Jerzego Łowińskiego i było
pierwszym w Warszawie powojennym kinem. Twórcą
wystroju rzeźbiarskiego był natomiast Stefan Sikora. Praha
powstała na pustym placu (przed wojną zajmowanym przez
niewielki skwer) pomiędzy ulicami Karola Wójcika (dawna ul.
Szeroka, obecnie nosi imię ks. Ignacego Kłopotowskiego) działka 34, Jagiellońską - działka 2, a Stefana Okrzei działka 33. Zamiast na fundamentach, gmach spoczął na sieci
ruchomych przegubów (ze względu na niestabilne grunty), co
było nie lada wyczynem polskich inżynierów.
Dwukondygnacyjna sala kinowa (parter+balkon) mieściła
łącznie 580 widzów. Wejście do budynku umieszczono od
strony ul. Karola Wójcika, tam też znalazło się okienko
kasowe i przeszklony lokal gastronomiczny. Dalej mieścił się
hol z drzwiami prowadzącymi do sali kinowej i schodami na
galerię (balkon). Wyjście zaś znalazło się od strony ul.
Stefana Okrzei. Pomiędzy salą a ulicą znajdował się szeroki
korytarz, do którego z balkonu wiodła pochylnia. Wystrój
kina Praha stanowiły socrealistyczne płaskorzeźby, plafony,
żyrandole i balustrady balkonu, schodów oraz pochylni. W
roku 2005 kino Praha oficjalnie zakończyło swoją działalność
(jako niedochodowe).

Kino otwarto 14 czerwca 2007 roku z udziałem
władz samorządowych, aktorów i duchowieństwa.
Operatorem kina jest Instytucja Filmowa MaxFilm S.A. Charakterystyczną cechą budynku
zbudowanego według projektu zespołu
projektantów w składzie Krzysztof Tyszkiewicz,
Sławomir Stankiewicz, Michał Adamczyk jest
ozdobienie jego fasady 12 płaskorzeźbami
znanych polskich aktorów. Jest to ewenement,
gdyż na zastosowanie płaskorzeźb w takiej skali
zdecydowano się w Warszawie po raz pierwszy
od kilkudziesięciu lat. Płaskorzeźby mają wymiary
4,5 na 1,5 metra i wagę 5 ton każda. Projektantem
rzeźb jest Jerzy Dobczański, wykonawcą zaś Piotr
Banasik. Wnętrze budynku przyozdabiają czarnobiałe zdjęcia polskich aktorów oraz trzy
zachowane płaskorzeźby z dawnego budynku.

Budynek Dyrekcji Kolei Państwowych, a
właściwie kompleks 7 obiektów (pięciu
połączonych ze sobą biurowców i dwóch
budynków mieszkalnych, w tym jednego
spełniającego po II w.ś. funkcję budynku
biurowego) o łącznej kubaturze 101 000 m³,
mieszczący się w Warszawie przy ul. Targowej
74, róg ul. Wileńskiej i al. Solidarności oraz
naprzeciwko obecnego dworca PKP Warszawa
Wileńska i cerkwi Świętej Równej Apostołom
Marii Magdaleny, powstał w latach 1928-1929
według kontrowersyjnego projektu Mariana
Lalewicza, w stylu modernistycznym z pewnymi
elementami klasycyzmu, przypominającego
szereg monumentalnych gmachów sprzed
rewolucji w Petersburgu. Zachował się wolno
stojący przy wejściu do budynku dorycki portyk
w formie antycznej świątyni oraz interesujący
wystrój niektórych wnętrz w stylu art déco, np.
dwóch holi, wydzielonej części dla
kierownictwa.
Obiekt został wpisany do rejestru zabytków w
1987.

Pomnik zlokalizowany w Warszawie u zbiegu ulic Floriańskiej i Kłopotowskiego,
w dzielnicy Praga Północ na Starej Pradze. Pomnik autorstwa rzeźbiarza Andrzej
Renesa odsłonięty został 17 września 2006 roku. Skrzypek, akordeonista,
gitarzysta, bandżolista i bębniarz wchodzą w skład kapeli uwiecznionej w
pomniku. Orkiestra w nocy jest podświetlona kolorowymi światłami, a po
wysłaniu sms-a można wysłuchać jedną ze 100 piosenek, także okupacyjnych i
warszawskich, graną przez kapelę.

Dane :
Zbudowany : 1867-1869
Wyznanie : prawosławne
Rodzaj : katedra metropolitalna
Wezwanie : Świętej Równej Apostołom Marii
Magdaleny
Architekt : Mikołaj Syczew
Budulec : cegła
Jest pierwszą cerkwią w Warszawie
wybudowaną od podstaw jako samodzielny
obiekt. Znajduje się na warszawskiej Pradze
Północ, naprzeciwko dworca PKP Warszawa
Wileńska oraz kompleksu budynków b.
Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych,
obecnie siedziby spółki Polskie Linie
Kolejowe.

Dane:
Zbudowano : 1887-1904
Data zniszczenia : 1944
Wyznanie : Kościół rzymskokatolicki
Rodzaj : bazylika
Wezwanie : św. Floriana Męczennika
i św. Michała Archanioła
Architekt : Józef Pius Dziekoński
Budulec : cegła
Obecnie : Katedra odbudowana,
mniejsza i stanowi katedrę diecezji
Warszawsko-praskiej
Forma i układ przestrzenny kościoła nawiązują do tzw. gotyku
mazowieckiego lub nadwiślańskiego. Świątynia ta jest
traktowana przez znawców architektury jako wzorcowa w
polskiej architekturze sakralnej, wzorowało się na niej wielu
projektantów innych kościołów.
Konsekrowany w 1901. W latach 20. konstrukcja wysokich
wież została naruszona, toteż zostały one obniżone. Kościół
wysadzony przez wycofujących się Niemców we wrześniu
1944, odbudowany staraniem mieszkańców Pragi (odbudowa
trwała do 1972).
Od 1992 kościół jest katedrą diecezji warszawsko-praskiej. W
1997 uzyskał tytuł bazyliki mniejszej.
W listopadzie 1994 przed kościołem odsłonięto kamień
poświęcony ofiarom rzezi Pragi, a w sierpniu 2005 pomnik ks.
Ignacego Skorupki.

Dane:
Typ szkoły : Liceum ogólnokształcące
Patron szkoły : Władysław IV Waza
Data założenia : 1885
Dyrektor : Grażyna Filipiak
Adres : ul. Jagiellońska 38,
03-719 Warszawa

Znani ludzie :
•Zygmunt Chajzer - prezenter radiowy i
dziennikarz
•Dobiesław Damięcki - aktor, reżyser, działacz
ZASP-u
• Wiesław Ochman - światowej sławy śpiewak
operowy, malarz
•Jerzy Dargiel - podporucznik AK, oficer
Batalionu Parasol, aktor, reżyser, dyrektor
teatrów, m.in. Teatru "Baj", nauczyciel,
kompozytor i autor tekstów piosenek, instruktor
harcerski, członek GK ZHP
•Henryk Ostrowski ps. Heniek - harcmistrz,
komendant hufca "Praga" Grup Szturmowych
Szarych Szeregów, aresztowany przez gestapo,
uwolniony w akcji pod Arsenałem

•1939 - 1944 - tajne nauczanie. Powstaje 40 kompletów uczniowskich w 160. punktach Pragi, Bródna i Grochowa.
Wielu uczniów szkoły, nie tylko harcerzy, wchodzi w skład Batalionu Harcerskiego "Wigry".
•1944 - przejęcie budynku szkoły przez Armię Czerwoną. Lekcje odbywają się w kilku punktach Pragi na 3 zmiany
•1945 - 1946 - powrót Szkoły do własnego gmachu, który jest zdewastowany, bez ławek i pomocy naukowych;
początek powojennego remontu budynku
•1947 - Szkoła otrzymuje sztandar
•1954 - placówka staje się 11-latką (połączenie ze Szkołą Podstawową nr 49)
•1955 - pierwsza rekrutacja dziewcząt, Szkoła przekształca się z męskiej na koedukacyjną
•1958 - pierwszy powojenny zjazd wychowanków Szkoły. Reaktywowanie Koła Wychowanków Gimnazjum i Liceum
im. Króla Władysława IV
•1959 - pierwszy rocznik dziewcząt otrzymuje świadectwa dojrzałości
•1967 - przyłączenie do Szkoły Liceum Ogólnokształcącego nr 36 z ul. Brechta
•1968 - zamontowanie na wieżyczce szkolnej zegara
•1983 - przyjęcie - jako jednej z trzech pierwszych szkół w Warszawie - Liceum im. Władysława IV - do elitarnego
Towarzystwa Szkół Twórczych
•1985 - 1986 - obchody stulecia istnienia Liceum im. Władysława IV. Jubileuszowy Zjazd Wychowanków Szkoły.
•1989 - odsłonięcie przed Szkołą pamiątkowego kamienia poświęconego Januszowi Korczakowi, absolwentowi
Gimnazjum Praskiego z 1897 r.
•1997 - otrzymanie nagrody m.st. Warszawy za bardzo dobre wyniki w nauczaniu, rozwój naukowego ruchu
olimpijskiego i pielęgnowanie ponad 100-letniej tradycji Szkoły
•1998 - przyznanie Liceum nagrody 350-lecia istnienia Pragi
•1999 - powołanie do istnienia autorskiego gimnazjum przy VIII LO im. Władysława IV z klasą edukacji twórczej i
klasą dwujęzyczną
•2000 - 2002 - wprowadzenie mundurków do gimnazjum i liceum jako stroju galowego Władysławiaka
•2002 - ponowne uruchomienie zegara na wieżyczce szkolnej
•2005 - jubileusz 120-lecia Szkoły oraz otrzymanie przez Gimnazjum i Liceum im. Króla Władysława IV medalu
jubileuszowego Towarzystwa Przyjaciół Pragi za wieloletnią pracę na rzecz mieszkańców i Dzielnicy Praga Północ
m. st. Warszawy

Uchwałą magistratu z dnia 14 czerwca 1927 przyjęto
decyzję o utworzeniu Miejskiego Ogrodu Zoologicznego
na Pradze. Oficjalne otwarcie nastąpiło 11 marca 1928
roku. Wybuch II wojny światowej przerwał okres
prosperity warszawskiego zoo. Gdy zaczęły się
bombardowania, personel ze względów bezpieczeństwa
musiał wystrzelać zwierzęta drapieżne i słonia. Decyzja
o odbudowie zoo podjęta została w 1946 roku i od razu
przystąpiono do odbudowy i remontu budynków oraz
gromadzenia zwierząt. W lipcu 1948 zoo zostało
ponownie otwarte ze 150 okazami, pochodzącymi głównie
z darów od osób prywatnych. Po szybkim rozwoju
nastąpiła stagnacja, wobec podjęcia decyzji o
przeniesieniu zoo poza granice Warszawy, co
zaowocowało długoletnim niedoinwestowaniem.
W 1978 zoo liczyło ok. 2000 okazów zwierząt
reprezentujących 380 gatunków, a w latach 1970-1978
frekwencja wynosiła ok. 900 000 zwiedzających
rocznie. W latach 80. XX wieku zoo znalazło się planie
inwestycyjnym miasta i nastąpiła poprawa - powstały
nowe budynki i poprawiły się warunki bytowe zwierząt.

Kościół wybudowany został w latach 1907-1923 według projektu Łukasza Wolskiego.
Dnia 30 czerwca 1904 roku księżna Maria otrzymała błogosławieństwo papieża Piusa X na budowę
świątyni pod wezwaniem Najświętszego Serca Jezusa, która miała powstać na wzór bazyliki św.
Pawła za Murami w Rzymie. Ten odręcznie pisany przez Ojca Św. dokument jest do dzisiaj
pieczołowicie przechowywany w archiwum parafii. Pierwszy etap prac związanych z budową
przerwał w 1914 roku wybuch I wojny światowej. Zostały one wznowione dopiero w roku 1919 pod
kierunkiem Hugona Kudery i trwały przez cały okres dwudziestolecia międzywojennego.
25 października 1919, jeszcze podczas budowy kościoła, kardynał Aleksander Kakowski erygował,
z ważnością od 1 listopada, parafię Najświętszego Serca Pana Jezusa.
Nuncjusz papieski Achilles Ratti interesował się postępem prac w czasie budowy bazyliki, a po
zostaniu papieżem – jako Pius XI – nadał w dniu 23 stycznia 1923 roku ukończonej świątyni
zaszczytny tytuł bazyliki mniejszej. 16 kwietnia tego samego roku kardynał Aleksander Kakowski
dokonał konsekracji świątyni.
Od 1931 roku, zgodnie z wolą fundatorki kościoła, opiekę nad nim pełnią i pracę duszpasterską
prowadzą księża salezjanie.
W sierpniu 1991 roku Bazylikę odwiedził ówczesny papież Jan Paweł II.

Teren, na którym znajduje się bazar zakupił w 1874 r. Julian Józef Różycki od Wincentego
Wodzińskiego i Gotlieba Langnera. Następnie nabył on także okoliczne działki (m.in. działki
zlokalizowane przy ul. Targowej 52 i 54, Ząbkowskiej 8 i 10, a także Brzeskiej 23/25). Na
posiadanym obszarze postanowił założyć targowisko, które miało stać się ośrodkiem handlowym
Pragi. Pomysłodawcą utworzenia placu handlowego, a później administratorem bazaru był Manas
Ryba, który od 1885 r. stał się właścicielem domu przy dzisiejszej ul. Targowej 56, skąd zarządzał
targowiskiem. Teren bazaru został ogrodzony zdobionym żeliwnym ogrodzeniem. Można się było do
niego dostać pięcioma wejściami. W początkowej fazie rozwoju posiadał siedem zadaszonych
kramów, w których znajdowały się wydzielone stanowiska. W kolejnych latach zaczęły powstawać
drobne stoiska handlowe w postaci budek, najliczniej zlokalizowane w sąsiedztwie wejść. Na
bazarze i w okolicach zaczęły tworzyć się zakłady rzemieślnicze.
Podczas I wojny światowej oferta sprzedawanych produktów zmniejszyła się. W sierpniu 1915 r.
Niemcy wprowadzili ograniczenia handlowe. Zdarzały się także konfiskaty towarów. Po odzyskaniu
niepodległości bazar zyskał rangę targowiska ogólnowarszawskiego.
Podczas II wojny światowej mieszkańcy Warszawy mogli nabyć tu towary reglamentowane przez
Niemców, pochodzące m.in. z niemieckich transportów i magazynów wojskowych. Sprzedawano tu
także broń i amunicję, która była następnie skupowana na potrzeby Polskiego Państwa
Podziemnego. Kupcy z Bazaru Różyckiego m.in. w 1939 r. przekazywali żywność dla kuchni
Szpitala Ujazdowskiego, którego pacjentami byli ranni żołnierze, a także poprzez Polski Czerwony
Krzyż dla więźniów Pawiaka. Sprawowali również opiekę nad Domem Weteranów Powstania
Styczniowego, który był zlokalizowany w pobliżu targowiska. W 1944 r. bazar częściowo spłonął.
Rozwój targowiska nastąpił zaraz po wojnie. Można tu było nabyć towary niedostępne w
państwowych sklepach. W 1945 r. funkcjonowało ok. 500 stałych stoisk, ok. 200 sklepów, a także
prowadzono sprzedaż ręczną. W 1950 r. nastąpiło upaństwowienie bazaru, jednak nie zlikwidowało
to prywatnego handlu. W latach 60. narodziły się plany jego likwidacji i zagospodarowania terenu.
Spotkały się one z powszechnym sprzeciwem. Pamiątką tamtego okresu jest poszerzona ulica
Targowa i przejścia podziemne przy bazarze.

•Książka pt.”Praga – prawa strona Warszawy”
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Stara_Praga
•http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=442543&page=5
•http://www.tubylokino.pl/web/kino/polska/warszawa-kino_praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Nove_Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Budynek_Dyrekcji_Kolei_Pa%C5%84stwowych_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Pomnik_Praskiej_Kapeli_Podw%C3%B3rkowej
•http://www.wiadomosci24.pl/artykul/cerkiew_w_samym_sercu_warszawskiej_pragi_79892.html
•http://pl.wikipedia.org/wiki/VIII_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._W%C5%8
2adys%C5%82awa_IV_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Ogr%C3%B3d_Zoologiczny_w_Warszawie
•http://www.zoo.waw.pl/
•http://kapliczkiwarszawa.blox.pl/html/1310721,262146,21.html?478793
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazar_R%C3%B3%C5%BCyckiego
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszego_Serca_Jezusowego_w_Wars
zawie
•http://www.bazylika-nsj.com/
•http://warszawa.arbiter.pl/zdjecie/338.Bazar.Rozyckiego


Slide 12

•1432 - pierwsza wzmianka o wsi szlacheckiej Praga
•1637-1647 - właścicielem połowy dóbr praskich jest Adam Kazanowski
(Praga Magnacka), wymieniana osada Targowe na terenie dzisiejszej ulicy
Targowej
•1643 - fundacja z dotacji króla Władysława IV i jego rodziny kaplicy,
wzorowana na Santa Casa w Loreto wraz z ze słynącą łaskami figurą Matki
Boskiej Loretańskiej - dziś na Nowej Pradze
•1656 - zniszczenie Pragi podczas obrony Pragi przed wojskami szwedzkimi
•1770 - w obrębie Okopów Lubomirskiego znajduje się Golędzinów, obie
Pragi - Biskupia i Książęca oraz Skaryszew
•1791 - włączenie Pragi do Warszawy na mocy ustawy znoszącej jurydyki;
powstaje VII cyrkuł praski
•1794 - rzeź Pragi
•1806-1807 - wyburzenie zabudowy pod fortyfikacje napoleońskie
•1862 - budowa dworca kolei Petersburskiej (obecnie Warszawa Wileńska)
•1864 - oddanie do użytku stałego mostu inż. Stanisława Kierbedzia
•1867 - budowa dworca kolei Terespolskiej (obecnie Warszawa Wschodnia)
•1869 - wzniesienie cerkwi św. Marii Magdaleny
•1882 - Praga liczy około 16 000 mieszkańców
•1888-1891 - wzniesienie katolickiego kościoła parafialnego św. Floriana
•1899 - budowa kolejki wąskotorowej do Marek
•1900 - budowa kolejki wąskotorowej do Jabłonny i Wawra
•1907 - budowa kolejki wąskotorowej do Radzymina
•1908 - podział Pragi na cyrkuły Nowopraski i Staropraski po włączeniu do
Warszawy osad: Nowa Praga, Szmulowizna i Kamionek
•1916 - na Pradze mieszka około 90 000 mieszkańców
•1 sierpnia 1944 - Powstanie Warszawskie
•14 września 1944 - wyzwolenie Pragi

Fabrykę E. Wedel założył w 1851 r. Karol Wedel przy ul.
Miodowej. W 1876r. firmę zaczął prowadzić Emil Fryderyk
Wedel, który w 1865 r. przeniósł zakład wytwórczy na ul.
Szpitalną 4/6/8. Chcąc zabezpieczyć swe wyroby przed próbami
podrobienia stworzono znany do dziś znak fabryczny E.
WEDEL.W latach 30. XX wieku produkcja przeniosła się do
nowej fabryki w Kamionku. Firma przetrwała pożogę I i II
wojny światowej, a jej produkty zdobyły uznanie w całej
Europie środkowej - powodzeniem cieszyły się zwłaszcza
czekolady i czekoladki. W latach 1940-1944 fabryka pracowała
dla potrzeb okupanta niemieckiego, lecz pomimo licznych
represji załoga fabryki podejmowała akty sabotażu. Dzięki niej
udaremnione zostały niemieckie plany wysadzenia wszystkich
obiektów fabrycznych w powietrze. Po II wojnie światowej w
1949 nastąpiła nacjonalizacja firmy, której nadano nazwę 22
lipca, komunistycznego święta – rocznicy Manifestu Lipcowego.
Zakłady Przemysłu Cukierniczego "22 Lipca" w Warszawie
składały się w okresie PRL z 4 fabryk:
•Zakład 22 Lipca, dawniej E. Wedel
•Zakład Syrena, dawniej F. Fuchs (dołączone w 1960)
•Zakład Milanówek, dawniej F. Pomorski
•zakład produkcji pieczywa Płońsk.

Stojący u zbiegu alei Solidarności i ulicy
Targowej
Pomnik Polsko-Radzieckiego Braterstwa
Broni, przez warszawiaków został
ochrzczony mianem Czterech Braci
Śpiących.
Był pierwszym pomnikiem wzniesionym
w stolicy po II wojnie. Na wysokim
cokole obłożonym kieleckim marmurem
wyrosła grupa trzech
żołnierzy nacierających na wroga. Niżej
umieszczono czterech stojących na
warcie polskich i radzieckich żołnierzy.
Wartownicy ze spuszczonymi głowami
wyglądają, jakby spali.

Kino to wybudowano w latach 1948-1949 według projektu
Jana Bogusławskiego oraz Józefa Jerzego Łowińskiego i było
pierwszym w Warszawie powojennym kinem. Twórcą
wystroju rzeźbiarskiego był natomiast Stefan Sikora. Praha
powstała na pustym placu (przed wojną zajmowanym przez
niewielki skwer) pomiędzy ulicami Karola Wójcika (dawna ul.
Szeroka, obecnie nosi imię ks. Ignacego Kłopotowskiego) działka 34, Jagiellońską - działka 2, a Stefana Okrzei działka 33. Zamiast na fundamentach, gmach spoczął na sieci
ruchomych przegubów (ze względu na niestabilne grunty), co
było nie lada wyczynem polskich inżynierów.
Dwukondygnacyjna sala kinowa (parter+balkon) mieściła
łącznie 580 widzów. Wejście do budynku umieszczono od
strony ul. Karola Wójcika, tam też znalazło się okienko
kasowe i przeszklony lokal gastronomiczny. Dalej mieścił się
hol z drzwiami prowadzącymi do sali kinowej i schodami na
galerię (balkon). Wyjście zaś znalazło się od strony ul.
Stefana Okrzei. Pomiędzy salą a ulicą znajdował się szeroki
korytarz, do którego z balkonu wiodła pochylnia. Wystrój
kina Praha stanowiły socrealistyczne płaskorzeźby, plafony,
żyrandole i balustrady balkonu, schodów oraz pochylni. W
roku 2005 kino Praha oficjalnie zakończyło swoją działalność
(jako niedochodowe).

Kino otwarto 14 czerwca 2007 roku z udziałem
władz samorządowych, aktorów i duchowieństwa.
Operatorem kina jest Instytucja Filmowa MaxFilm S.A. Charakterystyczną cechą budynku
zbudowanego według projektu zespołu
projektantów w składzie Krzysztof Tyszkiewicz,
Sławomir Stankiewicz, Michał Adamczyk jest
ozdobienie jego fasady 12 płaskorzeźbami
znanych polskich aktorów. Jest to ewenement,
gdyż na zastosowanie płaskorzeźb w takiej skali
zdecydowano się w Warszawie po raz pierwszy
od kilkudziesięciu lat. Płaskorzeźby mają wymiary
4,5 na 1,5 metra i wagę 5 ton każda. Projektantem
rzeźb jest Jerzy Dobczański, wykonawcą zaś Piotr
Banasik. Wnętrze budynku przyozdabiają czarnobiałe zdjęcia polskich aktorów oraz trzy
zachowane płaskorzeźby z dawnego budynku.

Budynek Dyrekcji Kolei Państwowych, a
właściwie kompleks 7 obiektów (pięciu
połączonych ze sobą biurowców i dwóch
budynków mieszkalnych, w tym jednego
spełniającego po II w.ś. funkcję budynku
biurowego) o łącznej kubaturze 101 000 m³,
mieszczący się w Warszawie przy ul. Targowej
74, róg ul. Wileńskiej i al. Solidarności oraz
naprzeciwko obecnego dworca PKP Warszawa
Wileńska i cerkwi Świętej Równej Apostołom
Marii Magdaleny, powstał w latach 1928-1929
według kontrowersyjnego projektu Mariana
Lalewicza, w stylu modernistycznym z pewnymi
elementami klasycyzmu, przypominającego
szereg monumentalnych gmachów sprzed
rewolucji w Petersburgu. Zachował się wolno
stojący przy wejściu do budynku dorycki portyk
w formie antycznej świątyni oraz interesujący
wystrój niektórych wnętrz w stylu art déco, np.
dwóch holi, wydzielonej części dla
kierownictwa.
Obiekt został wpisany do rejestru zabytków w
1987.

Pomnik zlokalizowany w Warszawie u zbiegu ulic Floriańskiej i Kłopotowskiego,
w dzielnicy Praga Północ na Starej Pradze. Pomnik autorstwa rzeźbiarza Andrzej
Renesa odsłonięty został 17 września 2006 roku. Skrzypek, akordeonista,
gitarzysta, bandżolista i bębniarz wchodzą w skład kapeli uwiecznionej w
pomniku. Orkiestra w nocy jest podświetlona kolorowymi światłami, a po
wysłaniu sms-a można wysłuchać jedną ze 100 piosenek, także okupacyjnych i
warszawskich, graną przez kapelę.

Dane :
Zbudowany : 1867-1869
Wyznanie : prawosławne
Rodzaj : katedra metropolitalna
Wezwanie : Świętej Równej Apostołom Marii
Magdaleny
Architekt : Mikołaj Syczew
Budulec : cegła
Jest pierwszą cerkwią w Warszawie
wybudowaną od podstaw jako samodzielny
obiekt. Znajduje się na warszawskiej Pradze
Północ, naprzeciwko dworca PKP Warszawa
Wileńska oraz kompleksu budynków b.
Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych,
obecnie siedziby spółki Polskie Linie
Kolejowe.

Dane:
Zbudowano : 1887-1904
Data zniszczenia : 1944
Wyznanie : Kościół rzymskokatolicki
Rodzaj : bazylika
Wezwanie : św. Floriana Męczennika
i św. Michała Archanioła
Architekt : Józef Pius Dziekoński
Budulec : cegła
Obecnie : Katedra odbudowana,
mniejsza i stanowi katedrę diecezji
Warszawsko-praskiej
Forma i układ przestrzenny kościoła nawiązują do tzw. gotyku
mazowieckiego lub nadwiślańskiego. Świątynia ta jest
traktowana przez znawców architektury jako wzorcowa w
polskiej architekturze sakralnej, wzorowało się na niej wielu
projektantów innych kościołów.
Konsekrowany w 1901. W latach 20. konstrukcja wysokich
wież została naruszona, toteż zostały one obniżone. Kościół
wysadzony przez wycofujących się Niemców we wrześniu
1944, odbudowany staraniem mieszkańców Pragi (odbudowa
trwała do 1972).
Od 1992 kościół jest katedrą diecezji warszawsko-praskiej. W
1997 uzyskał tytuł bazyliki mniejszej.
W listopadzie 1994 przed kościołem odsłonięto kamień
poświęcony ofiarom rzezi Pragi, a w sierpniu 2005 pomnik ks.
Ignacego Skorupki.

Dane:
Typ szkoły : Liceum ogólnokształcące
Patron szkoły : Władysław IV Waza
Data założenia : 1885
Dyrektor : Grażyna Filipiak
Adres : ul. Jagiellońska 38,
03-719 Warszawa

Znani ludzie :
•Zygmunt Chajzer - prezenter radiowy i
dziennikarz
•Dobiesław Damięcki - aktor, reżyser, działacz
ZASP-u
• Wiesław Ochman - światowej sławy śpiewak
operowy, malarz
•Jerzy Dargiel - podporucznik AK, oficer
Batalionu Parasol, aktor, reżyser, dyrektor
teatrów, m.in. Teatru "Baj", nauczyciel,
kompozytor i autor tekstów piosenek, instruktor
harcerski, członek GK ZHP
•Henryk Ostrowski ps. Heniek - harcmistrz,
komendant hufca "Praga" Grup Szturmowych
Szarych Szeregów, aresztowany przez gestapo,
uwolniony w akcji pod Arsenałem

•1939 - 1944 - tajne nauczanie. Powstaje 40 kompletów uczniowskich w 160. punktach Pragi, Bródna i Grochowa.
Wielu uczniów szkoły, nie tylko harcerzy, wchodzi w skład Batalionu Harcerskiego "Wigry".
•1944 - przejęcie budynku szkoły przez Armię Czerwoną. Lekcje odbywają się w kilku punktach Pragi na 3 zmiany
•1945 - 1946 - powrót Szkoły do własnego gmachu, który jest zdewastowany, bez ławek i pomocy naukowych;
początek powojennego remontu budynku
•1947 - Szkoła otrzymuje sztandar
•1954 - placówka staje się 11-latką (połączenie ze Szkołą Podstawową nr 49)
•1955 - pierwsza rekrutacja dziewcząt, Szkoła przekształca się z męskiej na koedukacyjną
•1958 - pierwszy powojenny zjazd wychowanków Szkoły. Reaktywowanie Koła Wychowanków Gimnazjum i Liceum
im. Króla Władysława IV
•1959 - pierwszy rocznik dziewcząt otrzymuje świadectwa dojrzałości
•1967 - przyłączenie do Szkoły Liceum Ogólnokształcącego nr 36 z ul. Brechta
•1968 - zamontowanie na wieżyczce szkolnej zegara
•1983 - przyjęcie - jako jednej z trzech pierwszych szkół w Warszawie - Liceum im. Władysława IV - do elitarnego
Towarzystwa Szkół Twórczych
•1985 - 1986 - obchody stulecia istnienia Liceum im. Władysława IV. Jubileuszowy Zjazd Wychowanków Szkoły.
•1989 - odsłonięcie przed Szkołą pamiątkowego kamienia poświęconego Januszowi Korczakowi, absolwentowi
Gimnazjum Praskiego z 1897 r.
•1997 - otrzymanie nagrody m.st. Warszawy za bardzo dobre wyniki w nauczaniu, rozwój naukowego ruchu
olimpijskiego i pielęgnowanie ponad 100-letniej tradycji Szkoły
•1998 - przyznanie Liceum nagrody 350-lecia istnienia Pragi
•1999 - powołanie do istnienia autorskiego gimnazjum przy VIII LO im. Władysława IV z klasą edukacji twórczej i
klasą dwujęzyczną
•2000 - 2002 - wprowadzenie mundurków do gimnazjum i liceum jako stroju galowego Władysławiaka
•2002 - ponowne uruchomienie zegara na wieżyczce szkolnej
•2005 - jubileusz 120-lecia Szkoły oraz otrzymanie przez Gimnazjum i Liceum im. Króla Władysława IV medalu
jubileuszowego Towarzystwa Przyjaciół Pragi za wieloletnią pracę na rzecz mieszkańców i Dzielnicy Praga Północ
m. st. Warszawy

Uchwałą magistratu z dnia 14 czerwca 1927 przyjęto
decyzję o utworzeniu Miejskiego Ogrodu Zoologicznego
na Pradze. Oficjalne otwarcie nastąpiło 11 marca 1928
roku. Wybuch II wojny światowej przerwał okres
prosperity warszawskiego zoo. Gdy zaczęły się
bombardowania, personel ze względów bezpieczeństwa
musiał wystrzelać zwierzęta drapieżne i słonia. Decyzja
o odbudowie zoo podjęta została w 1946 roku i od razu
przystąpiono do odbudowy i remontu budynków oraz
gromadzenia zwierząt. W lipcu 1948 zoo zostało
ponownie otwarte ze 150 okazami, pochodzącymi głównie
z darów od osób prywatnych. Po szybkim rozwoju
nastąpiła stagnacja, wobec podjęcia decyzji o
przeniesieniu zoo poza granice Warszawy, co
zaowocowało długoletnim niedoinwestowaniem.
W 1978 zoo liczyło ok. 2000 okazów zwierząt
reprezentujących 380 gatunków, a w latach 1970-1978
frekwencja wynosiła ok. 900 000 zwiedzających
rocznie. W latach 80. XX wieku zoo znalazło się planie
inwestycyjnym miasta i nastąpiła poprawa - powstały
nowe budynki i poprawiły się warunki bytowe zwierząt.

Kościół wybudowany został w latach 1907-1923 według projektu Łukasza Wolskiego.
Dnia 30 czerwca 1904 roku księżna Maria otrzymała błogosławieństwo papieża Piusa X na budowę
świątyni pod wezwaniem Najświętszego Serca Jezusa, która miała powstać na wzór bazyliki św.
Pawła za Murami w Rzymie. Ten odręcznie pisany przez Ojca Św. dokument jest do dzisiaj
pieczołowicie przechowywany w archiwum parafii. Pierwszy etap prac związanych z budową
przerwał w 1914 roku wybuch I wojny światowej. Zostały one wznowione dopiero w roku 1919 pod
kierunkiem Hugona Kudery i trwały przez cały okres dwudziestolecia międzywojennego.
25 października 1919, jeszcze podczas budowy kościoła, kardynał Aleksander Kakowski erygował,
z ważnością od 1 listopada, parafię Najświętszego Serca Pana Jezusa.
Nuncjusz papieski Achilles Ratti interesował się postępem prac w czasie budowy bazyliki, a po
zostaniu papieżem – jako Pius XI – nadał w dniu 23 stycznia 1923 roku ukończonej świątyni
zaszczytny tytuł bazyliki mniejszej. 16 kwietnia tego samego roku kardynał Aleksander Kakowski
dokonał konsekracji świątyni.
Od 1931 roku, zgodnie z wolą fundatorki kościoła, opiekę nad nim pełnią i pracę duszpasterską
prowadzą księża salezjanie.
W sierpniu 1991 roku Bazylikę odwiedził ówczesny papież Jan Paweł II.

Teren, na którym znajduje się bazar zakupił w 1874 r. Julian Józef Różycki od Wincentego
Wodzińskiego i Gotlieba Langnera. Następnie nabył on także okoliczne działki (m.in. działki
zlokalizowane przy ul. Targowej 52 i 54, Ząbkowskiej 8 i 10, a także Brzeskiej 23/25). Na
posiadanym obszarze postanowił założyć targowisko, które miało stać się ośrodkiem handlowym
Pragi. Pomysłodawcą utworzenia placu handlowego, a później administratorem bazaru był Manas
Ryba, który od 1885 r. stał się właścicielem domu przy dzisiejszej ul. Targowej 56, skąd zarządzał
targowiskiem. Teren bazaru został ogrodzony zdobionym żeliwnym ogrodzeniem. Można się było do
niego dostać pięcioma wejściami. W początkowej fazie rozwoju posiadał siedem zadaszonych
kramów, w których znajdowały się wydzielone stanowiska. W kolejnych latach zaczęły powstawać
drobne stoiska handlowe w postaci budek, najliczniej zlokalizowane w sąsiedztwie wejść. Na
bazarze i w okolicach zaczęły tworzyć się zakłady rzemieślnicze.
Podczas I wojny światowej oferta sprzedawanych produktów zmniejszyła się. W sierpniu 1915 r.
Niemcy wprowadzili ograniczenia handlowe. Zdarzały się także konfiskaty towarów. Po odzyskaniu
niepodległości bazar zyskał rangę targowiska ogólnowarszawskiego.
Podczas II wojny światowej mieszkańcy Warszawy mogli nabyć tu towary reglamentowane przez
Niemców, pochodzące m.in. z niemieckich transportów i magazynów wojskowych. Sprzedawano tu
także broń i amunicję, która była następnie skupowana na potrzeby Polskiego Państwa
Podziemnego. Kupcy z Bazaru Różyckiego m.in. w 1939 r. przekazywali żywność dla kuchni
Szpitala Ujazdowskiego, którego pacjentami byli ranni żołnierze, a także poprzez Polski Czerwony
Krzyż dla więźniów Pawiaka. Sprawowali również opiekę nad Domem Weteranów Powstania
Styczniowego, który był zlokalizowany w pobliżu targowiska. W 1944 r. bazar częściowo spłonął.
Rozwój targowiska nastąpił zaraz po wojnie. Można tu było nabyć towary niedostępne w
państwowych sklepach. W 1945 r. funkcjonowało ok. 500 stałych stoisk, ok. 200 sklepów, a także
prowadzono sprzedaż ręczną. W 1950 r. nastąpiło upaństwowienie bazaru, jednak nie zlikwidowało
to prywatnego handlu. W latach 60. narodziły się plany jego likwidacji i zagospodarowania terenu.
Spotkały się one z powszechnym sprzeciwem. Pamiątką tamtego okresu jest poszerzona ulica
Targowa i przejścia podziemne przy bazarze.

•Książka pt.”Praga – prawa strona Warszawy”
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Stara_Praga
•http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=442543&page=5
•http://www.tubylokino.pl/web/kino/polska/warszawa-kino_praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Nove_Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Budynek_Dyrekcji_Kolei_Pa%C5%84stwowych_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Pomnik_Praskiej_Kapeli_Podw%C3%B3rkowej
•http://www.wiadomosci24.pl/artykul/cerkiew_w_samym_sercu_warszawskiej_pragi_79892.html
•http://pl.wikipedia.org/wiki/VIII_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._W%C5%8
2adys%C5%82awa_IV_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Ogr%C3%B3d_Zoologiczny_w_Warszawie
•http://www.zoo.waw.pl/
•http://kapliczkiwarszawa.blox.pl/html/1310721,262146,21.html?478793
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazar_R%C3%B3%C5%BCyckiego
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszego_Serca_Jezusowego_w_Wars
zawie
•http://www.bazylika-nsj.com/
•http://warszawa.arbiter.pl/zdjecie/338.Bazar.Rozyckiego


Slide 13

•1432 - pierwsza wzmianka o wsi szlacheckiej Praga
•1637-1647 - właścicielem połowy dóbr praskich jest Adam Kazanowski
(Praga Magnacka), wymieniana osada Targowe na terenie dzisiejszej ulicy
Targowej
•1643 - fundacja z dotacji króla Władysława IV i jego rodziny kaplicy,
wzorowana na Santa Casa w Loreto wraz z ze słynącą łaskami figurą Matki
Boskiej Loretańskiej - dziś na Nowej Pradze
•1656 - zniszczenie Pragi podczas obrony Pragi przed wojskami szwedzkimi
•1770 - w obrębie Okopów Lubomirskiego znajduje się Golędzinów, obie
Pragi - Biskupia i Książęca oraz Skaryszew
•1791 - włączenie Pragi do Warszawy na mocy ustawy znoszącej jurydyki;
powstaje VII cyrkuł praski
•1794 - rzeź Pragi
•1806-1807 - wyburzenie zabudowy pod fortyfikacje napoleońskie
•1862 - budowa dworca kolei Petersburskiej (obecnie Warszawa Wileńska)
•1864 - oddanie do użytku stałego mostu inż. Stanisława Kierbedzia
•1867 - budowa dworca kolei Terespolskiej (obecnie Warszawa Wschodnia)
•1869 - wzniesienie cerkwi św. Marii Magdaleny
•1882 - Praga liczy około 16 000 mieszkańców
•1888-1891 - wzniesienie katolickiego kościoła parafialnego św. Floriana
•1899 - budowa kolejki wąskotorowej do Marek
•1900 - budowa kolejki wąskotorowej do Jabłonny i Wawra
•1907 - budowa kolejki wąskotorowej do Radzymina
•1908 - podział Pragi na cyrkuły Nowopraski i Staropraski po włączeniu do
Warszawy osad: Nowa Praga, Szmulowizna i Kamionek
•1916 - na Pradze mieszka około 90 000 mieszkańców
•1 sierpnia 1944 - Powstanie Warszawskie
•14 września 1944 - wyzwolenie Pragi

Fabrykę E. Wedel założył w 1851 r. Karol Wedel przy ul.
Miodowej. W 1876r. firmę zaczął prowadzić Emil Fryderyk
Wedel, który w 1865 r. przeniósł zakład wytwórczy na ul.
Szpitalną 4/6/8. Chcąc zabezpieczyć swe wyroby przed próbami
podrobienia stworzono znany do dziś znak fabryczny E.
WEDEL.W latach 30. XX wieku produkcja przeniosła się do
nowej fabryki w Kamionku. Firma przetrwała pożogę I i II
wojny światowej, a jej produkty zdobyły uznanie w całej
Europie środkowej - powodzeniem cieszyły się zwłaszcza
czekolady i czekoladki. W latach 1940-1944 fabryka pracowała
dla potrzeb okupanta niemieckiego, lecz pomimo licznych
represji załoga fabryki podejmowała akty sabotażu. Dzięki niej
udaremnione zostały niemieckie plany wysadzenia wszystkich
obiektów fabrycznych w powietrze. Po II wojnie światowej w
1949 nastąpiła nacjonalizacja firmy, której nadano nazwę 22
lipca, komunistycznego święta – rocznicy Manifestu Lipcowego.
Zakłady Przemysłu Cukierniczego "22 Lipca" w Warszawie
składały się w okresie PRL z 4 fabryk:
•Zakład 22 Lipca, dawniej E. Wedel
•Zakład Syrena, dawniej F. Fuchs (dołączone w 1960)
•Zakład Milanówek, dawniej F. Pomorski
•zakład produkcji pieczywa Płońsk.

Stojący u zbiegu alei Solidarności i ulicy
Targowej
Pomnik Polsko-Radzieckiego Braterstwa
Broni, przez warszawiaków został
ochrzczony mianem Czterech Braci
Śpiących.
Był pierwszym pomnikiem wzniesionym
w stolicy po II wojnie. Na wysokim
cokole obłożonym kieleckim marmurem
wyrosła grupa trzech
żołnierzy nacierających na wroga. Niżej
umieszczono czterech stojących na
warcie polskich i radzieckich żołnierzy.
Wartownicy ze spuszczonymi głowami
wyglądają, jakby spali.

Kino to wybudowano w latach 1948-1949 według projektu
Jana Bogusławskiego oraz Józefa Jerzego Łowińskiego i było
pierwszym w Warszawie powojennym kinem. Twórcą
wystroju rzeźbiarskiego był natomiast Stefan Sikora. Praha
powstała na pustym placu (przed wojną zajmowanym przez
niewielki skwer) pomiędzy ulicami Karola Wójcika (dawna ul.
Szeroka, obecnie nosi imię ks. Ignacego Kłopotowskiego) działka 34, Jagiellońską - działka 2, a Stefana Okrzei działka 33. Zamiast na fundamentach, gmach spoczął na sieci
ruchomych przegubów (ze względu na niestabilne grunty), co
było nie lada wyczynem polskich inżynierów.
Dwukondygnacyjna sala kinowa (parter+balkon) mieściła
łącznie 580 widzów. Wejście do budynku umieszczono od
strony ul. Karola Wójcika, tam też znalazło się okienko
kasowe i przeszklony lokal gastronomiczny. Dalej mieścił się
hol z drzwiami prowadzącymi do sali kinowej i schodami na
galerię (balkon). Wyjście zaś znalazło się od strony ul.
Stefana Okrzei. Pomiędzy salą a ulicą znajdował się szeroki
korytarz, do którego z balkonu wiodła pochylnia. Wystrój
kina Praha stanowiły socrealistyczne płaskorzeźby, plafony,
żyrandole i balustrady balkonu, schodów oraz pochylni. W
roku 2005 kino Praha oficjalnie zakończyło swoją działalność
(jako niedochodowe).

Kino otwarto 14 czerwca 2007 roku z udziałem
władz samorządowych, aktorów i duchowieństwa.
Operatorem kina jest Instytucja Filmowa MaxFilm S.A. Charakterystyczną cechą budynku
zbudowanego według projektu zespołu
projektantów w składzie Krzysztof Tyszkiewicz,
Sławomir Stankiewicz, Michał Adamczyk jest
ozdobienie jego fasady 12 płaskorzeźbami
znanych polskich aktorów. Jest to ewenement,
gdyż na zastosowanie płaskorzeźb w takiej skali
zdecydowano się w Warszawie po raz pierwszy
od kilkudziesięciu lat. Płaskorzeźby mają wymiary
4,5 na 1,5 metra i wagę 5 ton każda. Projektantem
rzeźb jest Jerzy Dobczański, wykonawcą zaś Piotr
Banasik. Wnętrze budynku przyozdabiają czarnobiałe zdjęcia polskich aktorów oraz trzy
zachowane płaskorzeźby z dawnego budynku.

Budynek Dyrekcji Kolei Państwowych, a
właściwie kompleks 7 obiektów (pięciu
połączonych ze sobą biurowców i dwóch
budynków mieszkalnych, w tym jednego
spełniającego po II w.ś. funkcję budynku
biurowego) o łącznej kubaturze 101 000 m³,
mieszczący się w Warszawie przy ul. Targowej
74, róg ul. Wileńskiej i al. Solidarności oraz
naprzeciwko obecnego dworca PKP Warszawa
Wileńska i cerkwi Świętej Równej Apostołom
Marii Magdaleny, powstał w latach 1928-1929
według kontrowersyjnego projektu Mariana
Lalewicza, w stylu modernistycznym z pewnymi
elementami klasycyzmu, przypominającego
szereg monumentalnych gmachów sprzed
rewolucji w Petersburgu. Zachował się wolno
stojący przy wejściu do budynku dorycki portyk
w formie antycznej świątyni oraz interesujący
wystrój niektórych wnętrz w stylu art déco, np.
dwóch holi, wydzielonej części dla
kierownictwa.
Obiekt został wpisany do rejestru zabytków w
1987.

Pomnik zlokalizowany w Warszawie u zbiegu ulic Floriańskiej i Kłopotowskiego,
w dzielnicy Praga Północ na Starej Pradze. Pomnik autorstwa rzeźbiarza Andrzej
Renesa odsłonięty został 17 września 2006 roku. Skrzypek, akordeonista,
gitarzysta, bandżolista i bębniarz wchodzą w skład kapeli uwiecznionej w
pomniku. Orkiestra w nocy jest podświetlona kolorowymi światłami, a po
wysłaniu sms-a można wysłuchać jedną ze 100 piosenek, także okupacyjnych i
warszawskich, graną przez kapelę.

Dane :
Zbudowany : 1867-1869
Wyznanie : prawosławne
Rodzaj : katedra metropolitalna
Wezwanie : Świętej Równej Apostołom Marii
Magdaleny
Architekt : Mikołaj Syczew
Budulec : cegła
Jest pierwszą cerkwią w Warszawie
wybudowaną od podstaw jako samodzielny
obiekt. Znajduje się na warszawskiej Pradze
Północ, naprzeciwko dworca PKP Warszawa
Wileńska oraz kompleksu budynków b.
Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych,
obecnie siedziby spółki Polskie Linie
Kolejowe.

Dane:
Zbudowano : 1887-1904
Data zniszczenia : 1944
Wyznanie : Kościół rzymskokatolicki
Rodzaj : bazylika
Wezwanie : św. Floriana Męczennika
i św. Michała Archanioła
Architekt : Józef Pius Dziekoński
Budulec : cegła
Obecnie : Katedra odbudowana,
mniejsza i stanowi katedrę diecezji
Warszawsko-praskiej
Forma i układ przestrzenny kościoła nawiązują do tzw. gotyku
mazowieckiego lub nadwiślańskiego. Świątynia ta jest
traktowana przez znawców architektury jako wzorcowa w
polskiej architekturze sakralnej, wzorowało się na niej wielu
projektantów innych kościołów.
Konsekrowany w 1901. W latach 20. konstrukcja wysokich
wież została naruszona, toteż zostały one obniżone. Kościół
wysadzony przez wycofujących się Niemców we wrześniu
1944, odbudowany staraniem mieszkańców Pragi (odbudowa
trwała do 1972).
Od 1992 kościół jest katedrą diecezji warszawsko-praskiej. W
1997 uzyskał tytuł bazyliki mniejszej.
W listopadzie 1994 przed kościołem odsłonięto kamień
poświęcony ofiarom rzezi Pragi, a w sierpniu 2005 pomnik ks.
Ignacego Skorupki.

Dane:
Typ szkoły : Liceum ogólnokształcące
Patron szkoły : Władysław IV Waza
Data założenia : 1885
Dyrektor : Grażyna Filipiak
Adres : ul. Jagiellońska 38,
03-719 Warszawa

Znani ludzie :
•Zygmunt Chajzer - prezenter radiowy i
dziennikarz
•Dobiesław Damięcki - aktor, reżyser, działacz
ZASP-u
• Wiesław Ochman - światowej sławy śpiewak
operowy, malarz
•Jerzy Dargiel - podporucznik AK, oficer
Batalionu Parasol, aktor, reżyser, dyrektor
teatrów, m.in. Teatru "Baj", nauczyciel,
kompozytor i autor tekstów piosenek, instruktor
harcerski, członek GK ZHP
•Henryk Ostrowski ps. Heniek - harcmistrz,
komendant hufca "Praga" Grup Szturmowych
Szarych Szeregów, aresztowany przez gestapo,
uwolniony w akcji pod Arsenałem

•1939 - 1944 - tajne nauczanie. Powstaje 40 kompletów uczniowskich w 160. punktach Pragi, Bródna i Grochowa.
Wielu uczniów szkoły, nie tylko harcerzy, wchodzi w skład Batalionu Harcerskiego "Wigry".
•1944 - przejęcie budynku szkoły przez Armię Czerwoną. Lekcje odbywają się w kilku punktach Pragi na 3 zmiany
•1945 - 1946 - powrót Szkoły do własnego gmachu, który jest zdewastowany, bez ławek i pomocy naukowych;
początek powojennego remontu budynku
•1947 - Szkoła otrzymuje sztandar
•1954 - placówka staje się 11-latką (połączenie ze Szkołą Podstawową nr 49)
•1955 - pierwsza rekrutacja dziewcząt, Szkoła przekształca się z męskiej na koedukacyjną
•1958 - pierwszy powojenny zjazd wychowanków Szkoły. Reaktywowanie Koła Wychowanków Gimnazjum i Liceum
im. Króla Władysława IV
•1959 - pierwszy rocznik dziewcząt otrzymuje świadectwa dojrzałości
•1967 - przyłączenie do Szkoły Liceum Ogólnokształcącego nr 36 z ul. Brechta
•1968 - zamontowanie na wieżyczce szkolnej zegara
•1983 - przyjęcie - jako jednej z trzech pierwszych szkół w Warszawie - Liceum im. Władysława IV - do elitarnego
Towarzystwa Szkół Twórczych
•1985 - 1986 - obchody stulecia istnienia Liceum im. Władysława IV. Jubileuszowy Zjazd Wychowanków Szkoły.
•1989 - odsłonięcie przed Szkołą pamiątkowego kamienia poświęconego Januszowi Korczakowi, absolwentowi
Gimnazjum Praskiego z 1897 r.
•1997 - otrzymanie nagrody m.st. Warszawy za bardzo dobre wyniki w nauczaniu, rozwój naukowego ruchu
olimpijskiego i pielęgnowanie ponad 100-letniej tradycji Szkoły
•1998 - przyznanie Liceum nagrody 350-lecia istnienia Pragi
•1999 - powołanie do istnienia autorskiego gimnazjum przy VIII LO im. Władysława IV z klasą edukacji twórczej i
klasą dwujęzyczną
•2000 - 2002 - wprowadzenie mundurków do gimnazjum i liceum jako stroju galowego Władysławiaka
•2002 - ponowne uruchomienie zegara na wieżyczce szkolnej
•2005 - jubileusz 120-lecia Szkoły oraz otrzymanie przez Gimnazjum i Liceum im. Króla Władysława IV medalu
jubileuszowego Towarzystwa Przyjaciół Pragi za wieloletnią pracę na rzecz mieszkańców i Dzielnicy Praga Północ
m. st. Warszawy

Uchwałą magistratu z dnia 14 czerwca 1927 przyjęto
decyzję o utworzeniu Miejskiego Ogrodu Zoologicznego
na Pradze. Oficjalne otwarcie nastąpiło 11 marca 1928
roku. Wybuch II wojny światowej przerwał okres
prosperity warszawskiego zoo. Gdy zaczęły się
bombardowania, personel ze względów bezpieczeństwa
musiał wystrzelać zwierzęta drapieżne i słonia. Decyzja
o odbudowie zoo podjęta została w 1946 roku i od razu
przystąpiono do odbudowy i remontu budynków oraz
gromadzenia zwierząt. W lipcu 1948 zoo zostało
ponownie otwarte ze 150 okazami, pochodzącymi głównie
z darów od osób prywatnych. Po szybkim rozwoju
nastąpiła stagnacja, wobec podjęcia decyzji o
przeniesieniu zoo poza granice Warszawy, co
zaowocowało długoletnim niedoinwestowaniem.
W 1978 zoo liczyło ok. 2000 okazów zwierząt
reprezentujących 380 gatunków, a w latach 1970-1978
frekwencja wynosiła ok. 900 000 zwiedzających
rocznie. W latach 80. XX wieku zoo znalazło się planie
inwestycyjnym miasta i nastąpiła poprawa - powstały
nowe budynki i poprawiły się warunki bytowe zwierząt.

Kościół wybudowany został w latach 1907-1923 według projektu Łukasza Wolskiego.
Dnia 30 czerwca 1904 roku księżna Maria otrzymała błogosławieństwo papieża Piusa X na budowę
świątyni pod wezwaniem Najświętszego Serca Jezusa, która miała powstać na wzór bazyliki św.
Pawła za Murami w Rzymie. Ten odręcznie pisany przez Ojca Św. dokument jest do dzisiaj
pieczołowicie przechowywany w archiwum parafii. Pierwszy etap prac związanych z budową
przerwał w 1914 roku wybuch I wojny światowej. Zostały one wznowione dopiero w roku 1919 pod
kierunkiem Hugona Kudery i trwały przez cały okres dwudziestolecia międzywojennego.
25 października 1919, jeszcze podczas budowy kościoła, kardynał Aleksander Kakowski erygował,
z ważnością od 1 listopada, parafię Najświętszego Serca Pana Jezusa.
Nuncjusz papieski Achilles Ratti interesował się postępem prac w czasie budowy bazyliki, a po
zostaniu papieżem – jako Pius XI – nadał w dniu 23 stycznia 1923 roku ukończonej świątyni
zaszczytny tytuł bazyliki mniejszej. 16 kwietnia tego samego roku kardynał Aleksander Kakowski
dokonał konsekracji świątyni.
Od 1931 roku, zgodnie z wolą fundatorki kościoła, opiekę nad nim pełnią i pracę duszpasterską
prowadzą księża salezjanie.
W sierpniu 1991 roku Bazylikę odwiedził ówczesny papież Jan Paweł II.

Teren, na którym znajduje się bazar zakupił w 1874 r. Julian Józef Różycki od Wincentego
Wodzińskiego i Gotlieba Langnera. Następnie nabył on także okoliczne działki (m.in. działki
zlokalizowane przy ul. Targowej 52 i 54, Ząbkowskiej 8 i 10, a także Brzeskiej 23/25). Na
posiadanym obszarze postanowił założyć targowisko, które miało stać się ośrodkiem handlowym
Pragi. Pomysłodawcą utworzenia placu handlowego, a później administratorem bazaru był Manas
Ryba, który od 1885 r. stał się właścicielem domu przy dzisiejszej ul. Targowej 56, skąd zarządzał
targowiskiem. Teren bazaru został ogrodzony zdobionym żeliwnym ogrodzeniem. Można się było do
niego dostać pięcioma wejściami. W początkowej fazie rozwoju posiadał siedem zadaszonych
kramów, w których znajdowały się wydzielone stanowiska. W kolejnych latach zaczęły powstawać
drobne stoiska handlowe w postaci budek, najliczniej zlokalizowane w sąsiedztwie wejść. Na
bazarze i w okolicach zaczęły tworzyć się zakłady rzemieślnicze.
Podczas I wojny światowej oferta sprzedawanych produktów zmniejszyła się. W sierpniu 1915 r.
Niemcy wprowadzili ograniczenia handlowe. Zdarzały się także konfiskaty towarów. Po odzyskaniu
niepodległości bazar zyskał rangę targowiska ogólnowarszawskiego.
Podczas II wojny światowej mieszkańcy Warszawy mogli nabyć tu towary reglamentowane przez
Niemców, pochodzące m.in. z niemieckich transportów i magazynów wojskowych. Sprzedawano tu
także broń i amunicję, która była następnie skupowana na potrzeby Polskiego Państwa
Podziemnego. Kupcy z Bazaru Różyckiego m.in. w 1939 r. przekazywali żywność dla kuchni
Szpitala Ujazdowskiego, którego pacjentami byli ranni żołnierze, a także poprzez Polski Czerwony
Krzyż dla więźniów Pawiaka. Sprawowali również opiekę nad Domem Weteranów Powstania
Styczniowego, który był zlokalizowany w pobliżu targowiska. W 1944 r. bazar częściowo spłonął.
Rozwój targowiska nastąpił zaraz po wojnie. Można tu było nabyć towary niedostępne w
państwowych sklepach. W 1945 r. funkcjonowało ok. 500 stałych stoisk, ok. 200 sklepów, a także
prowadzono sprzedaż ręczną. W 1950 r. nastąpiło upaństwowienie bazaru, jednak nie zlikwidowało
to prywatnego handlu. W latach 60. narodziły się plany jego likwidacji i zagospodarowania terenu.
Spotkały się one z powszechnym sprzeciwem. Pamiątką tamtego okresu jest poszerzona ulica
Targowa i przejścia podziemne przy bazarze.

•Książka pt.”Praga – prawa strona Warszawy”
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Stara_Praga
•http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=442543&page=5
•http://www.tubylokino.pl/web/kino/polska/warszawa-kino_praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Nove_Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Budynek_Dyrekcji_Kolei_Pa%C5%84stwowych_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Pomnik_Praskiej_Kapeli_Podw%C3%B3rkowej
•http://www.wiadomosci24.pl/artykul/cerkiew_w_samym_sercu_warszawskiej_pragi_79892.html
•http://pl.wikipedia.org/wiki/VIII_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._W%C5%8
2adys%C5%82awa_IV_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Ogr%C3%B3d_Zoologiczny_w_Warszawie
•http://www.zoo.waw.pl/
•http://kapliczkiwarszawa.blox.pl/html/1310721,262146,21.html?478793
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazar_R%C3%B3%C5%BCyckiego
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszego_Serca_Jezusowego_w_Wars
zawie
•http://www.bazylika-nsj.com/
•http://warszawa.arbiter.pl/zdjecie/338.Bazar.Rozyckiego


Slide 14

•1432 - pierwsza wzmianka o wsi szlacheckiej Praga
•1637-1647 - właścicielem połowy dóbr praskich jest Adam Kazanowski
(Praga Magnacka), wymieniana osada Targowe na terenie dzisiejszej ulicy
Targowej
•1643 - fundacja z dotacji króla Władysława IV i jego rodziny kaplicy,
wzorowana na Santa Casa w Loreto wraz z ze słynącą łaskami figurą Matki
Boskiej Loretańskiej - dziś na Nowej Pradze
•1656 - zniszczenie Pragi podczas obrony Pragi przed wojskami szwedzkimi
•1770 - w obrębie Okopów Lubomirskiego znajduje się Golędzinów, obie
Pragi - Biskupia i Książęca oraz Skaryszew
•1791 - włączenie Pragi do Warszawy na mocy ustawy znoszącej jurydyki;
powstaje VII cyrkuł praski
•1794 - rzeź Pragi
•1806-1807 - wyburzenie zabudowy pod fortyfikacje napoleońskie
•1862 - budowa dworca kolei Petersburskiej (obecnie Warszawa Wileńska)
•1864 - oddanie do użytku stałego mostu inż. Stanisława Kierbedzia
•1867 - budowa dworca kolei Terespolskiej (obecnie Warszawa Wschodnia)
•1869 - wzniesienie cerkwi św. Marii Magdaleny
•1882 - Praga liczy około 16 000 mieszkańców
•1888-1891 - wzniesienie katolickiego kościoła parafialnego św. Floriana
•1899 - budowa kolejki wąskotorowej do Marek
•1900 - budowa kolejki wąskotorowej do Jabłonny i Wawra
•1907 - budowa kolejki wąskotorowej do Radzymina
•1908 - podział Pragi na cyrkuły Nowopraski i Staropraski po włączeniu do
Warszawy osad: Nowa Praga, Szmulowizna i Kamionek
•1916 - na Pradze mieszka około 90 000 mieszkańców
•1 sierpnia 1944 - Powstanie Warszawskie
•14 września 1944 - wyzwolenie Pragi

Fabrykę E. Wedel założył w 1851 r. Karol Wedel przy ul.
Miodowej. W 1876r. firmę zaczął prowadzić Emil Fryderyk
Wedel, który w 1865 r. przeniósł zakład wytwórczy na ul.
Szpitalną 4/6/8. Chcąc zabezpieczyć swe wyroby przed próbami
podrobienia stworzono znany do dziś znak fabryczny E.
WEDEL.W latach 30. XX wieku produkcja przeniosła się do
nowej fabryki w Kamionku. Firma przetrwała pożogę I i II
wojny światowej, a jej produkty zdobyły uznanie w całej
Europie środkowej - powodzeniem cieszyły się zwłaszcza
czekolady i czekoladki. W latach 1940-1944 fabryka pracowała
dla potrzeb okupanta niemieckiego, lecz pomimo licznych
represji załoga fabryki podejmowała akty sabotażu. Dzięki niej
udaremnione zostały niemieckie plany wysadzenia wszystkich
obiektów fabrycznych w powietrze. Po II wojnie światowej w
1949 nastąpiła nacjonalizacja firmy, której nadano nazwę 22
lipca, komunistycznego święta – rocznicy Manifestu Lipcowego.
Zakłady Przemysłu Cukierniczego "22 Lipca" w Warszawie
składały się w okresie PRL z 4 fabryk:
•Zakład 22 Lipca, dawniej E. Wedel
•Zakład Syrena, dawniej F. Fuchs (dołączone w 1960)
•Zakład Milanówek, dawniej F. Pomorski
•zakład produkcji pieczywa Płońsk.

Stojący u zbiegu alei Solidarności i ulicy
Targowej
Pomnik Polsko-Radzieckiego Braterstwa
Broni, przez warszawiaków został
ochrzczony mianem Czterech Braci
Śpiących.
Był pierwszym pomnikiem wzniesionym
w stolicy po II wojnie. Na wysokim
cokole obłożonym kieleckim marmurem
wyrosła grupa trzech
żołnierzy nacierających na wroga. Niżej
umieszczono czterech stojących na
warcie polskich i radzieckich żołnierzy.
Wartownicy ze spuszczonymi głowami
wyglądają, jakby spali.

Kino to wybudowano w latach 1948-1949 według projektu
Jana Bogusławskiego oraz Józefa Jerzego Łowińskiego i było
pierwszym w Warszawie powojennym kinem. Twórcą
wystroju rzeźbiarskiego był natomiast Stefan Sikora. Praha
powstała na pustym placu (przed wojną zajmowanym przez
niewielki skwer) pomiędzy ulicami Karola Wójcika (dawna ul.
Szeroka, obecnie nosi imię ks. Ignacego Kłopotowskiego) działka 34, Jagiellońską - działka 2, a Stefana Okrzei działka 33. Zamiast na fundamentach, gmach spoczął na sieci
ruchomych przegubów (ze względu na niestabilne grunty), co
było nie lada wyczynem polskich inżynierów.
Dwukondygnacyjna sala kinowa (parter+balkon) mieściła
łącznie 580 widzów. Wejście do budynku umieszczono od
strony ul. Karola Wójcika, tam też znalazło się okienko
kasowe i przeszklony lokal gastronomiczny. Dalej mieścił się
hol z drzwiami prowadzącymi do sali kinowej i schodami na
galerię (balkon). Wyjście zaś znalazło się od strony ul.
Stefana Okrzei. Pomiędzy salą a ulicą znajdował się szeroki
korytarz, do którego z balkonu wiodła pochylnia. Wystrój
kina Praha stanowiły socrealistyczne płaskorzeźby, plafony,
żyrandole i balustrady balkonu, schodów oraz pochylni. W
roku 2005 kino Praha oficjalnie zakończyło swoją działalność
(jako niedochodowe).

Kino otwarto 14 czerwca 2007 roku z udziałem
władz samorządowych, aktorów i duchowieństwa.
Operatorem kina jest Instytucja Filmowa MaxFilm S.A. Charakterystyczną cechą budynku
zbudowanego według projektu zespołu
projektantów w składzie Krzysztof Tyszkiewicz,
Sławomir Stankiewicz, Michał Adamczyk jest
ozdobienie jego fasady 12 płaskorzeźbami
znanych polskich aktorów. Jest to ewenement,
gdyż na zastosowanie płaskorzeźb w takiej skali
zdecydowano się w Warszawie po raz pierwszy
od kilkudziesięciu lat. Płaskorzeźby mają wymiary
4,5 na 1,5 metra i wagę 5 ton każda. Projektantem
rzeźb jest Jerzy Dobczański, wykonawcą zaś Piotr
Banasik. Wnętrze budynku przyozdabiają czarnobiałe zdjęcia polskich aktorów oraz trzy
zachowane płaskorzeźby z dawnego budynku.

Budynek Dyrekcji Kolei Państwowych, a
właściwie kompleks 7 obiektów (pięciu
połączonych ze sobą biurowców i dwóch
budynków mieszkalnych, w tym jednego
spełniającego po II w.ś. funkcję budynku
biurowego) o łącznej kubaturze 101 000 m³,
mieszczący się w Warszawie przy ul. Targowej
74, róg ul. Wileńskiej i al. Solidarności oraz
naprzeciwko obecnego dworca PKP Warszawa
Wileńska i cerkwi Świętej Równej Apostołom
Marii Magdaleny, powstał w latach 1928-1929
według kontrowersyjnego projektu Mariana
Lalewicza, w stylu modernistycznym z pewnymi
elementami klasycyzmu, przypominającego
szereg monumentalnych gmachów sprzed
rewolucji w Petersburgu. Zachował się wolno
stojący przy wejściu do budynku dorycki portyk
w formie antycznej świątyni oraz interesujący
wystrój niektórych wnętrz w stylu art déco, np.
dwóch holi, wydzielonej części dla
kierownictwa.
Obiekt został wpisany do rejestru zabytków w
1987.

Pomnik zlokalizowany w Warszawie u zbiegu ulic Floriańskiej i Kłopotowskiego,
w dzielnicy Praga Północ na Starej Pradze. Pomnik autorstwa rzeźbiarza Andrzej
Renesa odsłonięty został 17 września 2006 roku. Skrzypek, akordeonista,
gitarzysta, bandżolista i bębniarz wchodzą w skład kapeli uwiecznionej w
pomniku. Orkiestra w nocy jest podświetlona kolorowymi światłami, a po
wysłaniu sms-a można wysłuchać jedną ze 100 piosenek, także okupacyjnych i
warszawskich, graną przez kapelę.

Dane :
Zbudowany : 1867-1869
Wyznanie : prawosławne
Rodzaj : katedra metropolitalna
Wezwanie : Świętej Równej Apostołom Marii
Magdaleny
Architekt : Mikołaj Syczew
Budulec : cegła
Jest pierwszą cerkwią w Warszawie
wybudowaną od podstaw jako samodzielny
obiekt. Znajduje się na warszawskiej Pradze
Północ, naprzeciwko dworca PKP Warszawa
Wileńska oraz kompleksu budynków b.
Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych,
obecnie siedziby spółki Polskie Linie
Kolejowe.

Dane:
Zbudowano : 1887-1904
Data zniszczenia : 1944
Wyznanie : Kościół rzymskokatolicki
Rodzaj : bazylika
Wezwanie : św. Floriana Męczennika
i św. Michała Archanioła
Architekt : Józef Pius Dziekoński
Budulec : cegła
Obecnie : Katedra odbudowana,
mniejsza i stanowi katedrę diecezji
Warszawsko-praskiej
Forma i układ przestrzenny kościoła nawiązują do tzw. gotyku
mazowieckiego lub nadwiślańskiego. Świątynia ta jest
traktowana przez znawców architektury jako wzorcowa w
polskiej architekturze sakralnej, wzorowało się na niej wielu
projektantów innych kościołów.
Konsekrowany w 1901. W latach 20. konstrukcja wysokich
wież została naruszona, toteż zostały one obniżone. Kościół
wysadzony przez wycofujących się Niemców we wrześniu
1944, odbudowany staraniem mieszkańców Pragi (odbudowa
trwała do 1972).
Od 1992 kościół jest katedrą diecezji warszawsko-praskiej. W
1997 uzyskał tytuł bazyliki mniejszej.
W listopadzie 1994 przed kościołem odsłonięto kamień
poświęcony ofiarom rzezi Pragi, a w sierpniu 2005 pomnik ks.
Ignacego Skorupki.

Dane:
Typ szkoły : Liceum ogólnokształcące
Patron szkoły : Władysław IV Waza
Data założenia : 1885
Dyrektor : Grażyna Filipiak
Adres : ul. Jagiellońska 38,
03-719 Warszawa

Znani ludzie :
•Zygmunt Chajzer - prezenter radiowy i
dziennikarz
•Dobiesław Damięcki - aktor, reżyser, działacz
ZASP-u
• Wiesław Ochman - światowej sławy śpiewak
operowy, malarz
•Jerzy Dargiel - podporucznik AK, oficer
Batalionu Parasol, aktor, reżyser, dyrektor
teatrów, m.in. Teatru "Baj", nauczyciel,
kompozytor i autor tekstów piosenek, instruktor
harcerski, członek GK ZHP
•Henryk Ostrowski ps. Heniek - harcmistrz,
komendant hufca "Praga" Grup Szturmowych
Szarych Szeregów, aresztowany przez gestapo,
uwolniony w akcji pod Arsenałem

•1939 - 1944 - tajne nauczanie. Powstaje 40 kompletów uczniowskich w 160. punktach Pragi, Bródna i Grochowa.
Wielu uczniów szkoły, nie tylko harcerzy, wchodzi w skład Batalionu Harcerskiego "Wigry".
•1944 - przejęcie budynku szkoły przez Armię Czerwoną. Lekcje odbywają się w kilku punktach Pragi na 3 zmiany
•1945 - 1946 - powrót Szkoły do własnego gmachu, który jest zdewastowany, bez ławek i pomocy naukowych;
początek powojennego remontu budynku
•1947 - Szkoła otrzymuje sztandar
•1954 - placówka staje się 11-latką (połączenie ze Szkołą Podstawową nr 49)
•1955 - pierwsza rekrutacja dziewcząt, Szkoła przekształca się z męskiej na koedukacyjną
•1958 - pierwszy powojenny zjazd wychowanków Szkoły. Reaktywowanie Koła Wychowanków Gimnazjum i Liceum
im. Króla Władysława IV
•1959 - pierwszy rocznik dziewcząt otrzymuje świadectwa dojrzałości
•1967 - przyłączenie do Szkoły Liceum Ogólnokształcącego nr 36 z ul. Brechta
•1968 - zamontowanie na wieżyczce szkolnej zegara
•1983 - przyjęcie - jako jednej z trzech pierwszych szkół w Warszawie - Liceum im. Władysława IV - do elitarnego
Towarzystwa Szkół Twórczych
•1985 - 1986 - obchody stulecia istnienia Liceum im. Władysława IV. Jubileuszowy Zjazd Wychowanków Szkoły.
•1989 - odsłonięcie przed Szkołą pamiątkowego kamienia poświęconego Januszowi Korczakowi, absolwentowi
Gimnazjum Praskiego z 1897 r.
•1997 - otrzymanie nagrody m.st. Warszawy za bardzo dobre wyniki w nauczaniu, rozwój naukowego ruchu
olimpijskiego i pielęgnowanie ponad 100-letniej tradycji Szkoły
•1998 - przyznanie Liceum nagrody 350-lecia istnienia Pragi
•1999 - powołanie do istnienia autorskiego gimnazjum przy VIII LO im. Władysława IV z klasą edukacji twórczej i
klasą dwujęzyczną
•2000 - 2002 - wprowadzenie mundurków do gimnazjum i liceum jako stroju galowego Władysławiaka
•2002 - ponowne uruchomienie zegara na wieżyczce szkolnej
•2005 - jubileusz 120-lecia Szkoły oraz otrzymanie przez Gimnazjum i Liceum im. Króla Władysława IV medalu
jubileuszowego Towarzystwa Przyjaciół Pragi za wieloletnią pracę na rzecz mieszkańców i Dzielnicy Praga Północ
m. st. Warszawy

Uchwałą magistratu z dnia 14 czerwca 1927 przyjęto
decyzję o utworzeniu Miejskiego Ogrodu Zoologicznego
na Pradze. Oficjalne otwarcie nastąpiło 11 marca 1928
roku. Wybuch II wojny światowej przerwał okres
prosperity warszawskiego zoo. Gdy zaczęły się
bombardowania, personel ze względów bezpieczeństwa
musiał wystrzelać zwierzęta drapieżne i słonia. Decyzja
o odbudowie zoo podjęta została w 1946 roku i od razu
przystąpiono do odbudowy i remontu budynków oraz
gromadzenia zwierząt. W lipcu 1948 zoo zostało
ponownie otwarte ze 150 okazami, pochodzącymi głównie
z darów od osób prywatnych. Po szybkim rozwoju
nastąpiła stagnacja, wobec podjęcia decyzji o
przeniesieniu zoo poza granice Warszawy, co
zaowocowało długoletnim niedoinwestowaniem.
W 1978 zoo liczyło ok. 2000 okazów zwierząt
reprezentujących 380 gatunków, a w latach 1970-1978
frekwencja wynosiła ok. 900 000 zwiedzających
rocznie. W latach 80. XX wieku zoo znalazło się planie
inwestycyjnym miasta i nastąpiła poprawa - powstały
nowe budynki i poprawiły się warunki bytowe zwierząt.

Kościół wybudowany został w latach 1907-1923 według projektu Łukasza Wolskiego.
Dnia 30 czerwca 1904 roku księżna Maria otrzymała błogosławieństwo papieża Piusa X na budowę
świątyni pod wezwaniem Najświętszego Serca Jezusa, która miała powstać na wzór bazyliki św.
Pawła za Murami w Rzymie. Ten odręcznie pisany przez Ojca Św. dokument jest do dzisiaj
pieczołowicie przechowywany w archiwum parafii. Pierwszy etap prac związanych z budową
przerwał w 1914 roku wybuch I wojny światowej. Zostały one wznowione dopiero w roku 1919 pod
kierunkiem Hugona Kudery i trwały przez cały okres dwudziestolecia międzywojennego.
25 października 1919, jeszcze podczas budowy kościoła, kardynał Aleksander Kakowski erygował,
z ważnością od 1 listopada, parafię Najświętszego Serca Pana Jezusa.
Nuncjusz papieski Achilles Ratti interesował się postępem prac w czasie budowy bazyliki, a po
zostaniu papieżem – jako Pius XI – nadał w dniu 23 stycznia 1923 roku ukończonej świątyni
zaszczytny tytuł bazyliki mniejszej. 16 kwietnia tego samego roku kardynał Aleksander Kakowski
dokonał konsekracji świątyni.
Od 1931 roku, zgodnie z wolą fundatorki kościoła, opiekę nad nim pełnią i pracę duszpasterską
prowadzą księża salezjanie.
W sierpniu 1991 roku Bazylikę odwiedził ówczesny papież Jan Paweł II.

Teren, na którym znajduje się bazar zakupił w 1874 r. Julian Józef Różycki od Wincentego
Wodzińskiego i Gotlieba Langnera. Następnie nabył on także okoliczne działki (m.in. działki
zlokalizowane przy ul. Targowej 52 i 54, Ząbkowskiej 8 i 10, a także Brzeskiej 23/25). Na
posiadanym obszarze postanowił założyć targowisko, które miało stać się ośrodkiem handlowym
Pragi. Pomysłodawcą utworzenia placu handlowego, a później administratorem bazaru był Manas
Ryba, który od 1885 r. stał się właścicielem domu przy dzisiejszej ul. Targowej 56, skąd zarządzał
targowiskiem. Teren bazaru został ogrodzony zdobionym żeliwnym ogrodzeniem. Można się było do
niego dostać pięcioma wejściami. W początkowej fazie rozwoju posiadał siedem zadaszonych
kramów, w których znajdowały się wydzielone stanowiska. W kolejnych latach zaczęły powstawać
drobne stoiska handlowe w postaci budek, najliczniej zlokalizowane w sąsiedztwie wejść. Na
bazarze i w okolicach zaczęły tworzyć się zakłady rzemieślnicze.
Podczas I wojny światowej oferta sprzedawanych produktów zmniejszyła się. W sierpniu 1915 r.
Niemcy wprowadzili ograniczenia handlowe. Zdarzały się także konfiskaty towarów. Po odzyskaniu
niepodległości bazar zyskał rangę targowiska ogólnowarszawskiego.
Podczas II wojny światowej mieszkańcy Warszawy mogli nabyć tu towary reglamentowane przez
Niemców, pochodzące m.in. z niemieckich transportów i magazynów wojskowych. Sprzedawano tu
także broń i amunicję, która była następnie skupowana na potrzeby Polskiego Państwa
Podziemnego. Kupcy z Bazaru Różyckiego m.in. w 1939 r. przekazywali żywność dla kuchni
Szpitala Ujazdowskiego, którego pacjentami byli ranni żołnierze, a także poprzez Polski Czerwony
Krzyż dla więźniów Pawiaka. Sprawowali również opiekę nad Domem Weteranów Powstania
Styczniowego, który był zlokalizowany w pobliżu targowiska. W 1944 r. bazar częściowo spłonął.
Rozwój targowiska nastąpił zaraz po wojnie. Można tu było nabyć towary niedostępne w
państwowych sklepach. W 1945 r. funkcjonowało ok. 500 stałych stoisk, ok. 200 sklepów, a także
prowadzono sprzedaż ręczną. W 1950 r. nastąpiło upaństwowienie bazaru, jednak nie zlikwidowało
to prywatnego handlu. W latach 60. narodziły się plany jego likwidacji i zagospodarowania terenu.
Spotkały się one z powszechnym sprzeciwem. Pamiątką tamtego okresu jest poszerzona ulica
Targowa i przejścia podziemne przy bazarze.

•Książka pt.”Praga – prawa strona Warszawy”
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Stara_Praga
•http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=442543&page=5
•http://www.tubylokino.pl/web/kino/polska/warszawa-kino_praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Nove_Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Budynek_Dyrekcji_Kolei_Pa%C5%84stwowych_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Pomnik_Praskiej_Kapeli_Podw%C3%B3rkowej
•http://www.wiadomosci24.pl/artykul/cerkiew_w_samym_sercu_warszawskiej_pragi_79892.html
•http://pl.wikipedia.org/wiki/VIII_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._W%C5%8
2adys%C5%82awa_IV_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Ogr%C3%B3d_Zoologiczny_w_Warszawie
•http://www.zoo.waw.pl/
•http://kapliczkiwarszawa.blox.pl/html/1310721,262146,21.html?478793
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazar_R%C3%B3%C5%BCyckiego
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszego_Serca_Jezusowego_w_Wars
zawie
•http://www.bazylika-nsj.com/
•http://warszawa.arbiter.pl/zdjecie/338.Bazar.Rozyckiego


Slide 15

•1432 - pierwsza wzmianka o wsi szlacheckiej Praga
•1637-1647 - właścicielem połowy dóbr praskich jest Adam Kazanowski
(Praga Magnacka), wymieniana osada Targowe na terenie dzisiejszej ulicy
Targowej
•1643 - fundacja z dotacji króla Władysława IV i jego rodziny kaplicy,
wzorowana na Santa Casa w Loreto wraz z ze słynącą łaskami figurą Matki
Boskiej Loretańskiej - dziś na Nowej Pradze
•1656 - zniszczenie Pragi podczas obrony Pragi przed wojskami szwedzkimi
•1770 - w obrębie Okopów Lubomirskiego znajduje się Golędzinów, obie
Pragi - Biskupia i Książęca oraz Skaryszew
•1791 - włączenie Pragi do Warszawy na mocy ustawy znoszącej jurydyki;
powstaje VII cyrkuł praski
•1794 - rzeź Pragi
•1806-1807 - wyburzenie zabudowy pod fortyfikacje napoleońskie
•1862 - budowa dworca kolei Petersburskiej (obecnie Warszawa Wileńska)
•1864 - oddanie do użytku stałego mostu inż. Stanisława Kierbedzia
•1867 - budowa dworca kolei Terespolskiej (obecnie Warszawa Wschodnia)
•1869 - wzniesienie cerkwi św. Marii Magdaleny
•1882 - Praga liczy około 16 000 mieszkańców
•1888-1891 - wzniesienie katolickiego kościoła parafialnego św. Floriana
•1899 - budowa kolejki wąskotorowej do Marek
•1900 - budowa kolejki wąskotorowej do Jabłonny i Wawra
•1907 - budowa kolejki wąskotorowej do Radzymina
•1908 - podział Pragi na cyrkuły Nowopraski i Staropraski po włączeniu do
Warszawy osad: Nowa Praga, Szmulowizna i Kamionek
•1916 - na Pradze mieszka około 90 000 mieszkańców
•1 sierpnia 1944 - Powstanie Warszawskie
•14 września 1944 - wyzwolenie Pragi

Fabrykę E. Wedel założył w 1851 r. Karol Wedel przy ul.
Miodowej. W 1876r. firmę zaczął prowadzić Emil Fryderyk
Wedel, który w 1865 r. przeniósł zakład wytwórczy na ul.
Szpitalną 4/6/8. Chcąc zabezpieczyć swe wyroby przed próbami
podrobienia stworzono znany do dziś znak fabryczny E.
WEDEL.W latach 30. XX wieku produkcja przeniosła się do
nowej fabryki w Kamionku. Firma przetrwała pożogę I i II
wojny światowej, a jej produkty zdobyły uznanie w całej
Europie środkowej - powodzeniem cieszyły się zwłaszcza
czekolady i czekoladki. W latach 1940-1944 fabryka pracowała
dla potrzeb okupanta niemieckiego, lecz pomimo licznych
represji załoga fabryki podejmowała akty sabotażu. Dzięki niej
udaremnione zostały niemieckie plany wysadzenia wszystkich
obiektów fabrycznych w powietrze. Po II wojnie światowej w
1949 nastąpiła nacjonalizacja firmy, której nadano nazwę 22
lipca, komunistycznego święta – rocznicy Manifestu Lipcowego.
Zakłady Przemysłu Cukierniczego "22 Lipca" w Warszawie
składały się w okresie PRL z 4 fabryk:
•Zakład 22 Lipca, dawniej E. Wedel
•Zakład Syrena, dawniej F. Fuchs (dołączone w 1960)
•Zakład Milanówek, dawniej F. Pomorski
•zakład produkcji pieczywa Płońsk.

Stojący u zbiegu alei Solidarności i ulicy
Targowej
Pomnik Polsko-Radzieckiego Braterstwa
Broni, przez warszawiaków został
ochrzczony mianem Czterech Braci
Śpiących.
Był pierwszym pomnikiem wzniesionym
w stolicy po II wojnie. Na wysokim
cokole obłożonym kieleckim marmurem
wyrosła grupa trzech
żołnierzy nacierających na wroga. Niżej
umieszczono czterech stojących na
warcie polskich i radzieckich żołnierzy.
Wartownicy ze spuszczonymi głowami
wyglądają, jakby spali.

Kino to wybudowano w latach 1948-1949 według projektu
Jana Bogusławskiego oraz Józefa Jerzego Łowińskiego i było
pierwszym w Warszawie powojennym kinem. Twórcą
wystroju rzeźbiarskiego był natomiast Stefan Sikora. Praha
powstała na pustym placu (przed wojną zajmowanym przez
niewielki skwer) pomiędzy ulicami Karola Wójcika (dawna ul.
Szeroka, obecnie nosi imię ks. Ignacego Kłopotowskiego) działka 34, Jagiellońską - działka 2, a Stefana Okrzei działka 33. Zamiast na fundamentach, gmach spoczął na sieci
ruchomych przegubów (ze względu na niestabilne grunty), co
było nie lada wyczynem polskich inżynierów.
Dwukondygnacyjna sala kinowa (parter+balkon) mieściła
łącznie 580 widzów. Wejście do budynku umieszczono od
strony ul. Karola Wójcika, tam też znalazło się okienko
kasowe i przeszklony lokal gastronomiczny. Dalej mieścił się
hol z drzwiami prowadzącymi do sali kinowej i schodami na
galerię (balkon). Wyjście zaś znalazło się od strony ul.
Stefana Okrzei. Pomiędzy salą a ulicą znajdował się szeroki
korytarz, do którego z balkonu wiodła pochylnia. Wystrój
kina Praha stanowiły socrealistyczne płaskorzeźby, plafony,
żyrandole i balustrady balkonu, schodów oraz pochylni. W
roku 2005 kino Praha oficjalnie zakończyło swoją działalność
(jako niedochodowe).

Kino otwarto 14 czerwca 2007 roku z udziałem
władz samorządowych, aktorów i duchowieństwa.
Operatorem kina jest Instytucja Filmowa MaxFilm S.A. Charakterystyczną cechą budynku
zbudowanego według projektu zespołu
projektantów w składzie Krzysztof Tyszkiewicz,
Sławomir Stankiewicz, Michał Adamczyk jest
ozdobienie jego fasady 12 płaskorzeźbami
znanych polskich aktorów. Jest to ewenement,
gdyż na zastosowanie płaskorzeźb w takiej skali
zdecydowano się w Warszawie po raz pierwszy
od kilkudziesięciu lat. Płaskorzeźby mają wymiary
4,5 na 1,5 metra i wagę 5 ton każda. Projektantem
rzeźb jest Jerzy Dobczański, wykonawcą zaś Piotr
Banasik. Wnętrze budynku przyozdabiają czarnobiałe zdjęcia polskich aktorów oraz trzy
zachowane płaskorzeźby z dawnego budynku.

Budynek Dyrekcji Kolei Państwowych, a
właściwie kompleks 7 obiektów (pięciu
połączonych ze sobą biurowców i dwóch
budynków mieszkalnych, w tym jednego
spełniającego po II w.ś. funkcję budynku
biurowego) o łącznej kubaturze 101 000 m³,
mieszczący się w Warszawie przy ul. Targowej
74, róg ul. Wileńskiej i al. Solidarności oraz
naprzeciwko obecnego dworca PKP Warszawa
Wileńska i cerkwi Świętej Równej Apostołom
Marii Magdaleny, powstał w latach 1928-1929
według kontrowersyjnego projektu Mariana
Lalewicza, w stylu modernistycznym z pewnymi
elementami klasycyzmu, przypominającego
szereg monumentalnych gmachów sprzed
rewolucji w Petersburgu. Zachował się wolno
stojący przy wejściu do budynku dorycki portyk
w formie antycznej świątyni oraz interesujący
wystrój niektórych wnętrz w stylu art déco, np.
dwóch holi, wydzielonej części dla
kierownictwa.
Obiekt został wpisany do rejestru zabytków w
1987.

Pomnik zlokalizowany w Warszawie u zbiegu ulic Floriańskiej i Kłopotowskiego,
w dzielnicy Praga Północ na Starej Pradze. Pomnik autorstwa rzeźbiarza Andrzej
Renesa odsłonięty został 17 września 2006 roku. Skrzypek, akordeonista,
gitarzysta, bandżolista i bębniarz wchodzą w skład kapeli uwiecznionej w
pomniku. Orkiestra w nocy jest podświetlona kolorowymi światłami, a po
wysłaniu sms-a można wysłuchać jedną ze 100 piosenek, także okupacyjnych i
warszawskich, graną przez kapelę.

Dane :
Zbudowany : 1867-1869
Wyznanie : prawosławne
Rodzaj : katedra metropolitalna
Wezwanie : Świętej Równej Apostołom Marii
Magdaleny
Architekt : Mikołaj Syczew
Budulec : cegła
Jest pierwszą cerkwią w Warszawie
wybudowaną od podstaw jako samodzielny
obiekt. Znajduje się na warszawskiej Pradze
Północ, naprzeciwko dworca PKP Warszawa
Wileńska oraz kompleksu budynków b.
Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych,
obecnie siedziby spółki Polskie Linie
Kolejowe.

Dane:
Zbudowano : 1887-1904
Data zniszczenia : 1944
Wyznanie : Kościół rzymskokatolicki
Rodzaj : bazylika
Wezwanie : św. Floriana Męczennika
i św. Michała Archanioła
Architekt : Józef Pius Dziekoński
Budulec : cegła
Obecnie : Katedra odbudowana,
mniejsza i stanowi katedrę diecezji
Warszawsko-praskiej
Forma i układ przestrzenny kościoła nawiązują do tzw. gotyku
mazowieckiego lub nadwiślańskiego. Świątynia ta jest
traktowana przez znawców architektury jako wzorcowa w
polskiej architekturze sakralnej, wzorowało się na niej wielu
projektantów innych kościołów.
Konsekrowany w 1901. W latach 20. konstrukcja wysokich
wież została naruszona, toteż zostały one obniżone. Kościół
wysadzony przez wycofujących się Niemców we wrześniu
1944, odbudowany staraniem mieszkańców Pragi (odbudowa
trwała do 1972).
Od 1992 kościół jest katedrą diecezji warszawsko-praskiej. W
1997 uzyskał tytuł bazyliki mniejszej.
W listopadzie 1994 przed kościołem odsłonięto kamień
poświęcony ofiarom rzezi Pragi, a w sierpniu 2005 pomnik ks.
Ignacego Skorupki.

Dane:
Typ szkoły : Liceum ogólnokształcące
Patron szkoły : Władysław IV Waza
Data założenia : 1885
Dyrektor : Grażyna Filipiak
Adres : ul. Jagiellońska 38,
03-719 Warszawa

Znani ludzie :
•Zygmunt Chajzer - prezenter radiowy i
dziennikarz
•Dobiesław Damięcki - aktor, reżyser, działacz
ZASP-u
• Wiesław Ochman - światowej sławy śpiewak
operowy, malarz
•Jerzy Dargiel - podporucznik AK, oficer
Batalionu Parasol, aktor, reżyser, dyrektor
teatrów, m.in. Teatru "Baj", nauczyciel,
kompozytor i autor tekstów piosenek, instruktor
harcerski, członek GK ZHP
•Henryk Ostrowski ps. Heniek - harcmistrz,
komendant hufca "Praga" Grup Szturmowych
Szarych Szeregów, aresztowany przez gestapo,
uwolniony w akcji pod Arsenałem

•1939 - 1944 - tajne nauczanie. Powstaje 40 kompletów uczniowskich w 160. punktach Pragi, Bródna i Grochowa.
Wielu uczniów szkoły, nie tylko harcerzy, wchodzi w skład Batalionu Harcerskiego "Wigry".
•1944 - przejęcie budynku szkoły przez Armię Czerwoną. Lekcje odbywają się w kilku punktach Pragi na 3 zmiany
•1945 - 1946 - powrót Szkoły do własnego gmachu, który jest zdewastowany, bez ławek i pomocy naukowych;
początek powojennego remontu budynku
•1947 - Szkoła otrzymuje sztandar
•1954 - placówka staje się 11-latką (połączenie ze Szkołą Podstawową nr 49)
•1955 - pierwsza rekrutacja dziewcząt, Szkoła przekształca się z męskiej na koedukacyjną
•1958 - pierwszy powojenny zjazd wychowanków Szkoły. Reaktywowanie Koła Wychowanków Gimnazjum i Liceum
im. Króla Władysława IV
•1959 - pierwszy rocznik dziewcząt otrzymuje świadectwa dojrzałości
•1967 - przyłączenie do Szkoły Liceum Ogólnokształcącego nr 36 z ul. Brechta
•1968 - zamontowanie na wieżyczce szkolnej zegara
•1983 - przyjęcie - jako jednej z trzech pierwszych szkół w Warszawie - Liceum im. Władysława IV - do elitarnego
Towarzystwa Szkół Twórczych
•1985 - 1986 - obchody stulecia istnienia Liceum im. Władysława IV. Jubileuszowy Zjazd Wychowanków Szkoły.
•1989 - odsłonięcie przed Szkołą pamiątkowego kamienia poświęconego Januszowi Korczakowi, absolwentowi
Gimnazjum Praskiego z 1897 r.
•1997 - otrzymanie nagrody m.st. Warszawy za bardzo dobre wyniki w nauczaniu, rozwój naukowego ruchu
olimpijskiego i pielęgnowanie ponad 100-letniej tradycji Szkoły
•1998 - przyznanie Liceum nagrody 350-lecia istnienia Pragi
•1999 - powołanie do istnienia autorskiego gimnazjum przy VIII LO im. Władysława IV z klasą edukacji twórczej i
klasą dwujęzyczną
•2000 - 2002 - wprowadzenie mundurków do gimnazjum i liceum jako stroju galowego Władysławiaka
•2002 - ponowne uruchomienie zegara na wieżyczce szkolnej
•2005 - jubileusz 120-lecia Szkoły oraz otrzymanie przez Gimnazjum i Liceum im. Króla Władysława IV medalu
jubileuszowego Towarzystwa Przyjaciół Pragi za wieloletnią pracę na rzecz mieszkańców i Dzielnicy Praga Północ
m. st. Warszawy

Uchwałą magistratu z dnia 14 czerwca 1927 przyjęto
decyzję o utworzeniu Miejskiego Ogrodu Zoologicznego
na Pradze. Oficjalne otwarcie nastąpiło 11 marca 1928
roku. Wybuch II wojny światowej przerwał okres
prosperity warszawskiego zoo. Gdy zaczęły się
bombardowania, personel ze względów bezpieczeństwa
musiał wystrzelać zwierzęta drapieżne i słonia. Decyzja
o odbudowie zoo podjęta została w 1946 roku i od razu
przystąpiono do odbudowy i remontu budynków oraz
gromadzenia zwierząt. W lipcu 1948 zoo zostało
ponownie otwarte ze 150 okazami, pochodzącymi głównie
z darów od osób prywatnych. Po szybkim rozwoju
nastąpiła stagnacja, wobec podjęcia decyzji o
przeniesieniu zoo poza granice Warszawy, co
zaowocowało długoletnim niedoinwestowaniem.
W 1978 zoo liczyło ok. 2000 okazów zwierząt
reprezentujących 380 gatunków, a w latach 1970-1978
frekwencja wynosiła ok. 900 000 zwiedzających
rocznie. W latach 80. XX wieku zoo znalazło się planie
inwestycyjnym miasta i nastąpiła poprawa - powstały
nowe budynki i poprawiły się warunki bytowe zwierząt.

Kościół wybudowany został w latach 1907-1923 według projektu Łukasza Wolskiego.
Dnia 30 czerwca 1904 roku księżna Maria otrzymała błogosławieństwo papieża Piusa X na budowę
świątyni pod wezwaniem Najświętszego Serca Jezusa, która miała powstać na wzór bazyliki św.
Pawła za Murami w Rzymie. Ten odręcznie pisany przez Ojca Św. dokument jest do dzisiaj
pieczołowicie przechowywany w archiwum parafii. Pierwszy etap prac związanych z budową
przerwał w 1914 roku wybuch I wojny światowej. Zostały one wznowione dopiero w roku 1919 pod
kierunkiem Hugona Kudery i trwały przez cały okres dwudziestolecia międzywojennego.
25 października 1919, jeszcze podczas budowy kościoła, kardynał Aleksander Kakowski erygował,
z ważnością od 1 listopada, parafię Najświętszego Serca Pana Jezusa.
Nuncjusz papieski Achilles Ratti interesował się postępem prac w czasie budowy bazyliki, a po
zostaniu papieżem – jako Pius XI – nadał w dniu 23 stycznia 1923 roku ukończonej świątyni
zaszczytny tytuł bazyliki mniejszej. 16 kwietnia tego samego roku kardynał Aleksander Kakowski
dokonał konsekracji świątyni.
Od 1931 roku, zgodnie z wolą fundatorki kościoła, opiekę nad nim pełnią i pracę duszpasterską
prowadzą księża salezjanie.
W sierpniu 1991 roku Bazylikę odwiedził ówczesny papież Jan Paweł II.

Teren, na którym znajduje się bazar zakupił w 1874 r. Julian Józef Różycki od Wincentego
Wodzińskiego i Gotlieba Langnera. Następnie nabył on także okoliczne działki (m.in. działki
zlokalizowane przy ul. Targowej 52 i 54, Ząbkowskiej 8 i 10, a także Brzeskiej 23/25). Na
posiadanym obszarze postanowił założyć targowisko, które miało stać się ośrodkiem handlowym
Pragi. Pomysłodawcą utworzenia placu handlowego, a później administratorem bazaru był Manas
Ryba, który od 1885 r. stał się właścicielem domu przy dzisiejszej ul. Targowej 56, skąd zarządzał
targowiskiem. Teren bazaru został ogrodzony zdobionym żeliwnym ogrodzeniem. Można się było do
niego dostać pięcioma wejściami. W początkowej fazie rozwoju posiadał siedem zadaszonych
kramów, w których znajdowały się wydzielone stanowiska. W kolejnych latach zaczęły powstawać
drobne stoiska handlowe w postaci budek, najliczniej zlokalizowane w sąsiedztwie wejść. Na
bazarze i w okolicach zaczęły tworzyć się zakłady rzemieślnicze.
Podczas I wojny światowej oferta sprzedawanych produktów zmniejszyła się. W sierpniu 1915 r.
Niemcy wprowadzili ograniczenia handlowe. Zdarzały się także konfiskaty towarów. Po odzyskaniu
niepodległości bazar zyskał rangę targowiska ogólnowarszawskiego.
Podczas II wojny światowej mieszkańcy Warszawy mogli nabyć tu towary reglamentowane przez
Niemców, pochodzące m.in. z niemieckich transportów i magazynów wojskowych. Sprzedawano tu
także broń i amunicję, która była następnie skupowana na potrzeby Polskiego Państwa
Podziemnego. Kupcy z Bazaru Różyckiego m.in. w 1939 r. przekazywali żywność dla kuchni
Szpitala Ujazdowskiego, którego pacjentami byli ranni żołnierze, a także poprzez Polski Czerwony
Krzyż dla więźniów Pawiaka. Sprawowali również opiekę nad Domem Weteranów Powstania
Styczniowego, który był zlokalizowany w pobliżu targowiska. W 1944 r. bazar częściowo spłonął.
Rozwój targowiska nastąpił zaraz po wojnie. Można tu było nabyć towary niedostępne w
państwowych sklepach. W 1945 r. funkcjonowało ok. 500 stałych stoisk, ok. 200 sklepów, a także
prowadzono sprzedaż ręczną. W 1950 r. nastąpiło upaństwowienie bazaru, jednak nie zlikwidowało
to prywatnego handlu. W latach 60. narodziły się plany jego likwidacji i zagospodarowania terenu.
Spotkały się one z powszechnym sprzeciwem. Pamiątką tamtego okresu jest poszerzona ulica
Targowa i przejścia podziemne przy bazarze.

•Książka pt.”Praga – prawa strona Warszawy”
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Stara_Praga
•http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=442543&page=5
•http://www.tubylokino.pl/web/kino/polska/warszawa-kino_praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Nove_Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Budynek_Dyrekcji_Kolei_Pa%C5%84stwowych_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Pomnik_Praskiej_Kapeli_Podw%C3%B3rkowej
•http://www.wiadomosci24.pl/artykul/cerkiew_w_samym_sercu_warszawskiej_pragi_79892.html
•http://pl.wikipedia.org/wiki/VIII_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._W%C5%8
2adys%C5%82awa_IV_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Ogr%C3%B3d_Zoologiczny_w_Warszawie
•http://www.zoo.waw.pl/
•http://kapliczkiwarszawa.blox.pl/html/1310721,262146,21.html?478793
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazar_R%C3%B3%C5%BCyckiego
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszego_Serca_Jezusowego_w_Wars
zawie
•http://www.bazylika-nsj.com/
•http://warszawa.arbiter.pl/zdjecie/338.Bazar.Rozyckiego


Slide 16

•1432 - pierwsza wzmianka o wsi szlacheckiej Praga
•1637-1647 - właścicielem połowy dóbr praskich jest Adam Kazanowski
(Praga Magnacka), wymieniana osada Targowe na terenie dzisiejszej ulicy
Targowej
•1643 - fundacja z dotacji króla Władysława IV i jego rodziny kaplicy,
wzorowana na Santa Casa w Loreto wraz z ze słynącą łaskami figurą Matki
Boskiej Loretańskiej - dziś na Nowej Pradze
•1656 - zniszczenie Pragi podczas obrony Pragi przed wojskami szwedzkimi
•1770 - w obrębie Okopów Lubomirskiego znajduje się Golędzinów, obie
Pragi - Biskupia i Książęca oraz Skaryszew
•1791 - włączenie Pragi do Warszawy na mocy ustawy znoszącej jurydyki;
powstaje VII cyrkuł praski
•1794 - rzeź Pragi
•1806-1807 - wyburzenie zabudowy pod fortyfikacje napoleońskie
•1862 - budowa dworca kolei Petersburskiej (obecnie Warszawa Wileńska)
•1864 - oddanie do użytku stałego mostu inż. Stanisława Kierbedzia
•1867 - budowa dworca kolei Terespolskiej (obecnie Warszawa Wschodnia)
•1869 - wzniesienie cerkwi św. Marii Magdaleny
•1882 - Praga liczy około 16 000 mieszkańców
•1888-1891 - wzniesienie katolickiego kościoła parafialnego św. Floriana
•1899 - budowa kolejki wąskotorowej do Marek
•1900 - budowa kolejki wąskotorowej do Jabłonny i Wawra
•1907 - budowa kolejki wąskotorowej do Radzymina
•1908 - podział Pragi na cyrkuły Nowopraski i Staropraski po włączeniu do
Warszawy osad: Nowa Praga, Szmulowizna i Kamionek
•1916 - na Pradze mieszka około 90 000 mieszkańców
•1 sierpnia 1944 - Powstanie Warszawskie
•14 września 1944 - wyzwolenie Pragi

Fabrykę E. Wedel założył w 1851 r. Karol Wedel przy ul.
Miodowej. W 1876r. firmę zaczął prowadzić Emil Fryderyk
Wedel, który w 1865 r. przeniósł zakład wytwórczy na ul.
Szpitalną 4/6/8. Chcąc zabezpieczyć swe wyroby przed próbami
podrobienia stworzono znany do dziś znak fabryczny E.
WEDEL.W latach 30. XX wieku produkcja przeniosła się do
nowej fabryki w Kamionku. Firma przetrwała pożogę I i II
wojny światowej, a jej produkty zdobyły uznanie w całej
Europie środkowej - powodzeniem cieszyły się zwłaszcza
czekolady i czekoladki. W latach 1940-1944 fabryka pracowała
dla potrzeb okupanta niemieckiego, lecz pomimo licznych
represji załoga fabryki podejmowała akty sabotażu. Dzięki niej
udaremnione zostały niemieckie plany wysadzenia wszystkich
obiektów fabrycznych w powietrze. Po II wojnie światowej w
1949 nastąpiła nacjonalizacja firmy, której nadano nazwę 22
lipca, komunistycznego święta – rocznicy Manifestu Lipcowego.
Zakłady Przemysłu Cukierniczego "22 Lipca" w Warszawie
składały się w okresie PRL z 4 fabryk:
•Zakład 22 Lipca, dawniej E. Wedel
•Zakład Syrena, dawniej F. Fuchs (dołączone w 1960)
•Zakład Milanówek, dawniej F. Pomorski
•zakład produkcji pieczywa Płońsk.

Stojący u zbiegu alei Solidarności i ulicy
Targowej
Pomnik Polsko-Radzieckiego Braterstwa
Broni, przez warszawiaków został
ochrzczony mianem Czterech Braci
Śpiących.
Był pierwszym pomnikiem wzniesionym
w stolicy po II wojnie. Na wysokim
cokole obłożonym kieleckim marmurem
wyrosła grupa trzech
żołnierzy nacierających na wroga. Niżej
umieszczono czterech stojących na
warcie polskich i radzieckich żołnierzy.
Wartownicy ze spuszczonymi głowami
wyglądają, jakby spali.

Kino to wybudowano w latach 1948-1949 według projektu
Jana Bogusławskiego oraz Józefa Jerzego Łowińskiego i było
pierwszym w Warszawie powojennym kinem. Twórcą
wystroju rzeźbiarskiego był natomiast Stefan Sikora. Praha
powstała na pustym placu (przed wojną zajmowanym przez
niewielki skwer) pomiędzy ulicami Karola Wójcika (dawna ul.
Szeroka, obecnie nosi imię ks. Ignacego Kłopotowskiego) działka 34, Jagiellońską - działka 2, a Stefana Okrzei działka 33. Zamiast na fundamentach, gmach spoczął na sieci
ruchomych przegubów (ze względu na niestabilne grunty), co
było nie lada wyczynem polskich inżynierów.
Dwukondygnacyjna sala kinowa (parter+balkon) mieściła
łącznie 580 widzów. Wejście do budynku umieszczono od
strony ul. Karola Wójcika, tam też znalazło się okienko
kasowe i przeszklony lokal gastronomiczny. Dalej mieścił się
hol z drzwiami prowadzącymi do sali kinowej i schodami na
galerię (balkon). Wyjście zaś znalazło się od strony ul.
Stefana Okrzei. Pomiędzy salą a ulicą znajdował się szeroki
korytarz, do którego z balkonu wiodła pochylnia. Wystrój
kina Praha stanowiły socrealistyczne płaskorzeźby, plafony,
żyrandole i balustrady balkonu, schodów oraz pochylni. W
roku 2005 kino Praha oficjalnie zakończyło swoją działalność
(jako niedochodowe).

Kino otwarto 14 czerwca 2007 roku z udziałem
władz samorządowych, aktorów i duchowieństwa.
Operatorem kina jest Instytucja Filmowa MaxFilm S.A. Charakterystyczną cechą budynku
zbudowanego według projektu zespołu
projektantów w składzie Krzysztof Tyszkiewicz,
Sławomir Stankiewicz, Michał Adamczyk jest
ozdobienie jego fasady 12 płaskorzeźbami
znanych polskich aktorów. Jest to ewenement,
gdyż na zastosowanie płaskorzeźb w takiej skali
zdecydowano się w Warszawie po raz pierwszy
od kilkudziesięciu lat. Płaskorzeźby mają wymiary
4,5 na 1,5 metra i wagę 5 ton każda. Projektantem
rzeźb jest Jerzy Dobczański, wykonawcą zaś Piotr
Banasik. Wnętrze budynku przyozdabiają czarnobiałe zdjęcia polskich aktorów oraz trzy
zachowane płaskorzeźby z dawnego budynku.

Budynek Dyrekcji Kolei Państwowych, a
właściwie kompleks 7 obiektów (pięciu
połączonych ze sobą biurowców i dwóch
budynków mieszkalnych, w tym jednego
spełniającego po II w.ś. funkcję budynku
biurowego) o łącznej kubaturze 101 000 m³,
mieszczący się w Warszawie przy ul. Targowej
74, róg ul. Wileńskiej i al. Solidarności oraz
naprzeciwko obecnego dworca PKP Warszawa
Wileńska i cerkwi Świętej Równej Apostołom
Marii Magdaleny, powstał w latach 1928-1929
według kontrowersyjnego projektu Mariana
Lalewicza, w stylu modernistycznym z pewnymi
elementami klasycyzmu, przypominającego
szereg monumentalnych gmachów sprzed
rewolucji w Petersburgu. Zachował się wolno
stojący przy wejściu do budynku dorycki portyk
w formie antycznej świątyni oraz interesujący
wystrój niektórych wnętrz w stylu art déco, np.
dwóch holi, wydzielonej części dla
kierownictwa.
Obiekt został wpisany do rejestru zabytków w
1987.

Pomnik zlokalizowany w Warszawie u zbiegu ulic Floriańskiej i Kłopotowskiego,
w dzielnicy Praga Północ na Starej Pradze. Pomnik autorstwa rzeźbiarza Andrzej
Renesa odsłonięty został 17 września 2006 roku. Skrzypek, akordeonista,
gitarzysta, bandżolista i bębniarz wchodzą w skład kapeli uwiecznionej w
pomniku. Orkiestra w nocy jest podświetlona kolorowymi światłami, a po
wysłaniu sms-a można wysłuchać jedną ze 100 piosenek, także okupacyjnych i
warszawskich, graną przez kapelę.

Dane :
Zbudowany : 1867-1869
Wyznanie : prawosławne
Rodzaj : katedra metropolitalna
Wezwanie : Świętej Równej Apostołom Marii
Magdaleny
Architekt : Mikołaj Syczew
Budulec : cegła
Jest pierwszą cerkwią w Warszawie
wybudowaną od podstaw jako samodzielny
obiekt. Znajduje się na warszawskiej Pradze
Północ, naprzeciwko dworca PKP Warszawa
Wileńska oraz kompleksu budynków b.
Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych,
obecnie siedziby spółki Polskie Linie
Kolejowe.

Dane:
Zbudowano : 1887-1904
Data zniszczenia : 1944
Wyznanie : Kościół rzymskokatolicki
Rodzaj : bazylika
Wezwanie : św. Floriana Męczennika
i św. Michała Archanioła
Architekt : Józef Pius Dziekoński
Budulec : cegła
Obecnie : Katedra odbudowana,
mniejsza i stanowi katedrę diecezji
Warszawsko-praskiej
Forma i układ przestrzenny kościoła nawiązują do tzw. gotyku
mazowieckiego lub nadwiślańskiego. Świątynia ta jest
traktowana przez znawców architektury jako wzorcowa w
polskiej architekturze sakralnej, wzorowało się na niej wielu
projektantów innych kościołów.
Konsekrowany w 1901. W latach 20. konstrukcja wysokich
wież została naruszona, toteż zostały one obniżone. Kościół
wysadzony przez wycofujących się Niemców we wrześniu
1944, odbudowany staraniem mieszkańców Pragi (odbudowa
trwała do 1972).
Od 1992 kościół jest katedrą diecezji warszawsko-praskiej. W
1997 uzyskał tytuł bazyliki mniejszej.
W listopadzie 1994 przed kościołem odsłonięto kamień
poświęcony ofiarom rzezi Pragi, a w sierpniu 2005 pomnik ks.
Ignacego Skorupki.

Dane:
Typ szkoły : Liceum ogólnokształcące
Patron szkoły : Władysław IV Waza
Data założenia : 1885
Dyrektor : Grażyna Filipiak
Adres : ul. Jagiellońska 38,
03-719 Warszawa

Znani ludzie :
•Zygmunt Chajzer - prezenter radiowy i
dziennikarz
•Dobiesław Damięcki - aktor, reżyser, działacz
ZASP-u
• Wiesław Ochman - światowej sławy śpiewak
operowy, malarz
•Jerzy Dargiel - podporucznik AK, oficer
Batalionu Parasol, aktor, reżyser, dyrektor
teatrów, m.in. Teatru "Baj", nauczyciel,
kompozytor i autor tekstów piosenek, instruktor
harcerski, członek GK ZHP
•Henryk Ostrowski ps. Heniek - harcmistrz,
komendant hufca "Praga" Grup Szturmowych
Szarych Szeregów, aresztowany przez gestapo,
uwolniony w akcji pod Arsenałem

•1939 - 1944 - tajne nauczanie. Powstaje 40 kompletów uczniowskich w 160. punktach Pragi, Bródna i Grochowa.
Wielu uczniów szkoły, nie tylko harcerzy, wchodzi w skład Batalionu Harcerskiego "Wigry".
•1944 - przejęcie budynku szkoły przez Armię Czerwoną. Lekcje odbywają się w kilku punktach Pragi na 3 zmiany
•1945 - 1946 - powrót Szkoły do własnego gmachu, który jest zdewastowany, bez ławek i pomocy naukowych;
początek powojennego remontu budynku
•1947 - Szkoła otrzymuje sztandar
•1954 - placówka staje się 11-latką (połączenie ze Szkołą Podstawową nr 49)
•1955 - pierwsza rekrutacja dziewcząt, Szkoła przekształca się z męskiej na koedukacyjną
•1958 - pierwszy powojenny zjazd wychowanków Szkoły. Reaktywowanie Koła Wychowanków Gimnazjum i Liceum
im. Króla Władysława IV
•1959 - pierwszy rocznik dziewcząt otrzymuje świadectwa dojrzałości
•1967 - przyłączenie do Szkoły Liceum Ogólnokształcącego nr 36 z ul. Brechta
•1968 - zamontowanie na wieżyczce szkolnej zegara
•1983 - przyjęcie - jako jednej z trzech pierwszych szkół w Warszawie - Liceum im. Władysława IV - do elitarnego
Towarzystwa Szkół Twórczych
•1985 - 1986 - obchody stulecia istnienia Liceum im. Władysława IV. Jubileuszowy Zjazd Wychowanków Szkoły.
•1989 - odsłonięcie przed Szkołą pamiątkowego kamienia poświęconego Januszowi Korczakowi, absolwentowi
Gimnazjum Praskiego z 1897 r.
•1997 - otrzymanie nagrody m.st. Warszawy za bardzo dobre wyniki w nauczaniu, rozwój naukowego ruchu
olimpijskiego i pielęgnowanie ponad 100-letniej tradycji Szkoły
•1998 - przyznanie Liceum nagrody 350-lecia istnienia Pragi
•1999 - powołanie do istnienia autorskiego gimnazjum przy VIII LO im. Władysława IV z klasą edukacji twórczej i
klasą dwujęzyczną
•2000 - 2002 - wprowadzenie mundurków do gimnazjum i liceum jako stroju galowego Władysławiaka
•2002 - ponowne uruchomienie zegara na wieżyczce szkolnej
•2005 - jubileusz 120-lecia Szkoły oraz otrzymanie przez Gimnazjum i Liceum im. Króla Władysława IV medalu
jubileuszowego Towarzystwa Przyjaciół Pragi za wieloletnią pracę na rzecz mieszkańców i Dzielnicy Praga Północ
m. st. Warszawy

Uchwałą magistratu z dnia 14 czerwca 1927 przyjęto
decyzję o utworzeniu Miejskiego Ogrodu Zoologicznego
na Pradze. Oficjalne otwarcie nastąpiło 11 marca 1928
roku. Wybuch II wojny światowej przerwał okres
prosperity warszawskiego zoo. Gdy zaczęły się
bombardowania, personel ze względów bezpieczeństwa
musiał wystrzelać zwierzęta drapieżne i słonia. Decyzja
o odbudowie zoo podjęta została w 1946 roku i od razu
przystąpiono do odbudowy i remontu budynków oraz
gromadzenia zwierząt. W lipcu 1948 zoo zostało
ponownie otwarte ze 150 okazami, pochodzącymi głównie
z darów od osób prywatnych. Po szybkim rozwoju
nastąpiła stagnacja, wobec podjęcia decyzji o
przeniesieniu zoo poza granice Warszawy, co
zaowocowało długoletnim niedoinwestowaniem.
W 1978 zoo liczyło ok. 2000 okazów zwierząt
reprezentujących 380 gatunków, a w latach 1970-1978
frekwencja wynosiła ok. 900 000 zwiedzających
rocznie. W latach 80. XX wieku zoo znalazło się planie
inwestycyjnym miasta i nastąpiła poprawa - powstały
nowe budynki i poprawiły się warunki bytowe zwierząt.

Kościół wybudowany został w latach 1907-1923 według projektu Łukasza Wolskiego.
Dnia 30 czerwca 1904 roku księżna Maria otrzymała błogosławieństwo papieża Piusa X na budowę
świątyni pod wezwaniem Najświętszego Serca Jezusa, która miała powstać na wzór bazyliki św.
Pawła za Murami w Rzymie. Ten odręcznie pisany przez Ojca Św. dokument jest do dzisiaj
pieczołowicie przechowywany w archiwum parafii. Pierwszy etap prac związanych z budową
przerwał w 1914 roku wybuch I wojny światowej. Zostały one wznowione dopiero w roku 1919 pod
kierunkiem Hugona Kudery i trwały przez cały okres dwudziestolecia międzywojennego.
25 października 1919, jeszcze podczas budowy kościoła, kardynał Aleksander Kakowski erygował,
z ważnością od 1 listopada, parafię Najświętszego Serca Pana Jezusa.
Nuncjusz papieski Achilles Ratti interesował się postępem prac w czasie budowy bazyliki, a po
zostaniu papieżem – jako Pius XI – nadał w dniu 23 stycznia 1923 roku ukończonej świątyni
zaszczytny tytuł bazyliki mniejszej. 16 kwietnia tego samego roku kardynał Aleksander Kakowski
dokonał konsekracji świątyni.
Od 1931 roku, zgodnie z wolą fundatorki kościoła, opiekę nad nim pełnią i pracę duszpasterską
prowadzą księża salezjanie.
W sierpniu 1991 roku Bazylikę odwiedził ówczesny papież Jan Paweł II.

Teren, na którym znajduje się bazar zakupił w 1874 r. Julian Józef Różycki od Wincentego
Wodzińskiego i Gotlieba Langnera. Następnie nabył on także okoliczne działki (m.in. działki
zlokalizowane przy ul. Targowej 52 i 54, Ząbkowskiej 8 i 10, a także Brzeskiej 23/25). Na
posiadanym obszarze postanowił założyć targowisko, które miało stać się ośrodkiem handlowym
Pragi. Pomysłodawcą utworzenia placu handlowego, a później administratorem bazaru był Manas
Ryba, który od 1885 r. stał się właścicielem domu przy dzisiejszej ul. Targowej 56, skąd zarządzał
targowiskiem. Teren bazaru został ogrodzony zdobionym żeliwnym ogrodzeniem. Można się było do
niego dostać pięcioma wejściami. W początkowej fazie rozwoju posiadał siedem zadaszonych
kramów, w których znajdowały się wydzielone stanowiska. W kolejnych latach zaczęły powstawać
drobne stoiska handlowe w postaci budek, najliczniej zlokalizowane w sąsiedztwie wejść. Na
bazarze i w okolicach zaczęły tworzyć się zakłady rzemieślnicze.
Podczas I wojny światowej oferta sprzedawanych produktów zmniejszyła się. W sierpniu 1915 r.
Niemcy wprowadzili ograniczenia handlowe. Zdarzały się także konfiskaty towarów. Po odzyskaniu
niepodległości bazar zyskał rangę targowiska ogólnowarszawskiego.
Podczas II wojny światowej mieszkańcy Warszawy mogli nabyć tu towary reglamentowane przez
Niemców, pochodzące m.in. z niemieckich transportów i magazynów wojskowych. Sprzedawano tu
także broń i amunicję, która była następnie skupowana na potrzeby Polskiego Państwa
Podziemnego. Kupcy z Bazaru Różyckiego m.in. w 1939 r. przekazywali żywność dla kuchni
Szpitala Ujazdowskiego, którego pacjentami byli ranni żołnierze, a także poprzez Polski Czerwony
Krzyż dla więźniów Pawiaka. Sprawowali również opiekę nad Domem Weteranów Powstania
Styczniowego, który był zlokalizowany w pobliżu targowiska. W 1944 r. bazar częściowo spłonął.
Rozwój targowiska nastąpił zaraz po wojnie. Można tu było nabyć towary niedostępne w
państwowych sklepach. W 1945 r. funkcjonowało ok. 500 stałych stoisk, ok. 200 sklepów, a także
prowadzono sprzedaż ręczną. W 1950 r. nastąpiło upaństwowienie bazaru, jednak nie zlikwidowało
to prywatnego handlu. W latach 60. narodziły się plany jego likwidacji i zagospodarowania terenu.
Spotkały się one z powszechnym sprzeciwem. Pamiątką tamtego okresu jest poszerzona ulica
Targowa i przejścia podziemne przy bazarze.

•Książka pt.”Praga – prawa strona Warszawy”
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Stara_Praga
•http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=442543&page=5
•http://www.tubylokino.pl/web/kino/polska/warszawa-kino_praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Nove_Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Budynek_Dyrekcji_Kolei_Pa%C5%84stwowych_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Pomnik_Praskiej_Kapeli_Podw%C3%B3rkowej
•http://www.wiadomosci24.pl/artykul/cerkiew_w_samym_sercu_warszawskiej_pragi_79892.html
•http://pl.wikipedia.org/wiki/VIII_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._W%C5%8
2adys%C5%82awa_IV_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Ogr%C3%B3d_Zoologiczny_w_Warszawie
•http://www.zoo.waw.pl/
•http://kapliczkiwarszawa.blox.pl/html/1310721,262146,21.html?478793
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazar_R%C3%B3%C5%BCyckiego
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszego_Serca_Jezusowego_w_Wars
zawie
•http://www.bazylika-nsj.com/
•http://warszawa.arbiter.pl/zdjecie/338.Bazar.Rozyckiego


Slide 17

•1432 - pierwsza wzmianka o wsi szlacheckiej Praga
•1637-1647 - właścicielem połowy dóbr praskich jest Adam Kazanowski
(Praga Magnacka), wymieniana osada Targowe na terenie dzisiejszej ulicy
Targowej
•1643 - fundacja z dotacji króla Władysława IV i jego rodziny kaplicy,
wzorowana na Santa Casa w Loreto wraz z ze słynącą łaskami figurą Matki
Boskiej Loretańskiej - dziś na Nowej Pradze
•1656 - zniszczenie Pragi podczas obrony Pragi przed wojskami szwedzkimi
•1770 - w obrębie Okopów Lubomirskiego znajduje się Golędzinów, obie
Pragi - Biskupia i Książęca oraz Skaryszew
•1791 - włączenie Pragi do Warszawy na mocy ustawy znoszącej jurydyki;
powstaje VII cyrkuł praski
•1794 - rzeź Pragi
•1806-1807 - wyburzenie zabudowy pod fortyfikacje napoleońskie
•1862 - budowa dworca kolei Petersburskiej (obecnie Warszawa Wileńska)
•1864 - oddanie do użytku stałego mostu inż. Stanisława Kierbedzia
•1867 - budowa dworca kolei Terespolskiej (obecnie Warszawa Wschodnia)
•1869 - wzniesienie cerkwi św. Marii Magdaleny
•1882 - Praga liczy około 16 000 mieszkańców
•1888-1891 - wzniesienie katolickiego kościoła parafialnego św. Floriana
•1899 - budowa kolejki wąskotorowej do Marek
•1900 - budowa kolejki wąskotorowej do Jabłonny i Wawra
•1907 - budowa kolejki wąskotorowej do Radzymina
•1908 - podział Pragi na cyrkuły Nowopraski i Staropraski po włączeniu do
Warszawy osad: Nowa Praga, Szmulowizna i Kamionek
•1916 - na Pradze mieszka około 90 000 mieszkańców
•1 sierpnia 1944 - Powstanie Warszawskie
•14 września 1944 - wyzwolenie Pragi

Fabrykę E. Wedel założył w 1851 r. Karol Wedel przy ul.
Miodowej. W 1876r. firmę zaczął prowadzić Emil Fryderyk
Wedel, który w 1865 r. przeniósł zakład wytwórczy na ul.
Szpitalną 4/6/8. Chcąc zabezpieczyć swe wyroby przed próbami
podrobienia stworzono znany do dziś znak fabryczny E.
WEDEL.W latach 30. XX wieku produkcja przeniosła się do
nowej fabryki w Kamionku. Firma przetrwała pożogę I i II
wojny światowej, a jej produkty zdobyły uznanie w całej
Europie środkowej - powodzeniem cieszyły się zwłaszcza
czekolady i czekoladki. W latach 1940-1944 fabryka pracowała
dla potrzeb okupanta niemieckiego, lecz pomimo licznych
represji załoga fabryki podejmowała akty sabotażu. Dzięki niej
udaremnione zostały niemieckie plany wysadzenia wszystkich
obiektów fabrycznych w powietrze. Po II wojnie światowej w
1949 nastąpiła nacjonalizacja firmy, której nadano nazwę 22
lipca, komunistycznego święta – rocznicy Manifestu Lipcowego.
Zakłady Przemysłu Cukierniczego "22 Lipca" w Warszawie
składały się w okresie PRL z 4 fabryk:
•Zakład 22 Lipca, dawniej E. Wedel
•Zakład Syrena, dawniej F. Fuchs (dołączone w 1960)
•Zakład Milanówek, dawniej F. Pomorski
•zakład produkcji pieczywa Płońsk.

Stojący u zbiegu alei Solidarności i ulicy
Targowej
Pomnik Polsko-Radzieckiego Braterstwa
Broni, przez warszawiaków został
ochrzczony mianem Czterech Braci
Śpiących.
Był pierwszym pomnikiem wzniesionym
w stolicy po II wojnie. Na wysokim
cokole obłożonym kieleckim marmurem
wyrosła grupa trzech
żołnierzy nacierających na wroga. Niżej
umieszczono czterech stojących na
warcie polskich i radzieckich żołnierzy.
Wartownicy ze spuszczonymi głowami
wyglądają, jakby spali.

Kino to wybudowano w latach 1948-1949 według projektu
Jana Bogusławskiego oraz Józefa Jerzego Łowińskiego i było
pierwszym w Warszawie powojennym kinem. Twórcą
wystroju rzeźbiarskiego był natomiast Stefan Sikora. Praha
powstała na pustym placu (przed wojną zajmowanym przez
niewielki skwer) pomiędzy ulicami Karola Wójcika (dawna ul.
Szeroka, obecnie nosi imię ks. Ignacego Kłopotowskiego) działka 34, Jagiellońską - działka 2, a Stefana Okrzei działka 33. Zamiast na fundamentach, gmach spoczął na sieci
ruchomych przegubów (ze względu na niestabilne grunty), co
było nie lada wyczynem polskich inżynierów.
Dwukondygnacyjna sala kinowa (parter+balkon) mieściła
łącznie 580 widzów. Wejście do budynku umieszczono od
strony ul. Karola Wójcika, tam też znalazło się okienko
kasowe i przeszklony lokal gastronomiczny. Dalej mieścił się
hol z drzwiami prowadzącymi do sali kinowej i schodami na
galerię (balkon). Wyjście zaś znalazło się od strony ul.
Stefana Okrzei. Pomiędzy salą a ulicą znajdował się szeroki
korytarz, do którego z balkonu wiodła pochylnia. Wystrój
kina Praha stanowiły socrealistyczne płaskorzeźby, plafony,
żyrandole i balustrady balkonu, schodów oraz pochylni. W
roku 2005 kino Praha oficjalnie zakończyło swoją działalność
(jako niedochodowe).

Kino otwarto 14 czerwca 2007 roku z udziałem
władz samorządowych, aktorów i duchowieństwa.
Operatorem kina jest Instytucja Filmowa MaxFilm S.A. Charakterystyczną cechą budynku
zbudowanego według projektu zespołu
projektantów w składzie Krzysztof Tyszkiewicz,
Sławomir Stankiewicz, Michał Adamczyk jest
ozdobienie jego fasady 12 płaskorzeźbami
znanych polskich aktorów. Jest to ewenement,
gdyż na zastosowanie płaskorzeźb w takiej skali
zdecydowano się w Warszawie po raz pierwszy
od kilkudziesięciu lat. Płaskorzeźby mają wymiary
4,5 na 1,5 metra i wagę 5 ton każda. Projektantem
rzeźb jest Jerzy Dobczański, wykonawcą zaś Piotr
Banasik. Wnętrze budynku przyozdabiają czarnobiałe zdjęcia polskich aktorów oraz trzy
zachowane płaskorzeźby z dawnego budynku.

Budynek Dyrekcji Kolei Państwowych, a
właściwie kompleks 7 obiektów (pięciu
połączonych ze sobą biurowców i dwóch
budynków mieszkalnych, w tym jednego
spełniającego po II w.ś. funkcję budynku
biurowego) o łącznej kubaturze 101 000 m³,
mieszczący się w Warszawie przy ul. Targowej
74, róg ul. Wileńskiej i al. Solidarności oraz
naprzeciwko obecnego dworca PKP Warszawa
Wileńska i cerkwi Świętej Równej Apostołom
Marii Magdaleny, powstał w latach 1928-1929
według kontrowersyjnego projektu Mariana
Lalewicza, w stylu modernistycznym z pewnymi
elementami klasycyzmu, przypominającego
szereg monumentalnych gmachów sprzed
rewolucji w Petersburgu. Zachował się wolno
stojący przy wejściu do budynku dorycki portyk
w formie antycznej świątyni oraz interesujący
wystrój niektórych wnętrz w stylu art déco, np.
dwóch holi, wydzielonej części dla
kierownictwa.
Obiekt został wpisany do rejestru zabytków w
1987.

Pomnik zlokalizowany w Warszawie u zbiegu ulic Floriańskiej i Kłopotowskiego,
w dzielnicy Praga Północ na Starej Pradze. Pomnik autorstwa rzeźbiarza Andrzej
Renesa odsłonięty został 17 września 2006 roku. Skrzypek, akordeonista,
gitarzysta, bandżolista i bębniarz wchodzą w skład kapeli uwiecznionej w
pomniku. Orkiestra w nocy jest podświetlona kolorowymi światłami, a po
wysłaniu sms-a można wysłuchać jedną ze 100 piosenek, także okupacyjnych i
warszawskich, graną przez kapelę.

Dane :
Zbudowany : 1867-1869
Wyznanie : prawosławne
Rodzaj : katedra metropolitalna
Wezwanie : Świętej Równej Apostołom Marii
Magdaleny
Architekt : Mikołaj Syczew
Budulec : cegła
Jest pierwszą cerkwią w Warszawie
wybudowaną od podstaw jako samodzielny
obiekt. Znajduje się na warszawskiej Pradze
Północ, naprzeciwko dworca PKP Warszawa
Wileńska oraz kompleksu budynków b.
Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych,
obecnie siedziby spółki Polskie Linie
Kolejowe.

Dane:
Zbudowano : 1887-1904
Data zniszczenia : 1944
Wyznanie : Kościół rzymskokatolicki
Rodzaj : bazylika
Wezwanie : św. Floriana Męczennika
i św. Michała Archanioła
Architekt : Józef Pius Dziekoński
Budulec : cegła
Obecnie : Katedra odbudowana,
mniejsza i stanowi katedrę diecezji
Warszawsko-praskiej
Forma i układ przestrzenny kościoła nawiązują do tzw. gotyku
mazowieckiego lub nadwiślańskiego. Świątynia ta jest
traktowana przez znawców architektury jako wzorcowa w
polskiej architekturze sakralnej, wzorowało się na niej wielu
projektantów innych kościołów.
Konsekrowany w 1901. W latach 20. konstrukcja wysokich
wież została naruszona, toteż zostały one obniżone. Kościół
wysadzony przez wycofujących się Niemców we wrześniu
1944, odbudowany staraniem mieszkańców Pragi (odbudowa
trwała do 1972).
Od 1992 kościół jest katedrą diecezji warszawsko-praskiej. W
1997 uzyskał tytuł bazyliki mniejszej.
W listopadzie 1994 przed kościołem odsłonięto kamień
poświęcony ofiarom rzezi Pragi, a w sierpniu 2005 pomnik ks.
Ignacego Skorupki.

Dane:
Typ szkoły : Liceum ogólnokształcące
Patron szkoły : Władysław IV Waza
Data założenia : 1885
Dyrektor : Grażyna Filipiak
Adres : ul. Jagiellońska 38,
03-719 Warszawa

Znani ludzie :
•Zygmunt Chajzer - prezenter radiowy i
dziennikarz
•Dobiesław Damięcki - aktor, reżyser, działacz
ZASP-u
• Wiesław Ochman - światowej sławy śpiewak
operowy, malarz
•Jerzy Dargiel - podporucznik AK, oficer
Batalionu Parasol, aktor, reżyser, dyrektor
teatrów, m.in. Teatru "Baj", nauczyciel,
kompozytor i autor tekstów piosenek, instruktor
harcerski, członek GK ZHP
•Henryk Ostrowski ps. Heniek - harcmistrz,
komendant hufca "Praga" Grup Szturmowych
Szarych Szeregów, aresztowany przez gestapo,
uwolniony w akcji pod Arsenałem

•1939 - 1944 - tajne nauczanie. Powstaje 40 kompletów uczniowskich w 160. punktach Pragi, Bródna i Grochowa.
Wielu uczniów szkoły, nie tylko harcerzy, wchodzi w skład Batalionu Harcerskiego "Wigry".
•1944 - przejęcie budynku szkoły przez Armię Czerwoną. Lekcje odbywają się w kilku punktach Pragi na 3 zmiany
•1945 - 1946 - powrót Szkoły do własnego gmachu, który jest zdewastowany, bez ławek i pomocy naukowych;
początek powojennego remontu budynku
•1947 - Szkoła otrzymuje sztandar
•1954 - placówka staje się 11-latką (połączenie ze Szkołą Podstawową nr 49)
•1955 - pierwsza rekrutacja dziewcząt, Szkoła przekształca się z męskiej na koedukacyjną
•1958 - pierwszy powojenny zjazd wychowanków Szkoły. Reaktywowanie Koła Wychowanków Gimnazjum i Liceum
im. Króla Władysława IV
•1959 - pierwszy rocznik dziewcząt otrzymuje świadectwa dojrzałości
•1967 - przyłączenie do Szkoły Liceum Ogólnokształcącego nr 36 z ul. Brechta
•1968 - zamontowanie na wieżyczce szkolnej zegara
•1983 - przyjęcie - jako jednej z trzech pierwszych szkół w Warszawie - Liceum im. Władysława IV - do elitarnego
Towarzystwa Szkół Twórczych
•1985 - 1986 - obchody stulecia istnienia Liceum im. Władysława IV. Jubileuszowy Zjazd Wychowanków Szkoły.
•1989 - odsłonięcie przed Szkołą pamiątkowego kamienia poświęconego Januszowi Korczakowi, absolwentowi
Gimnazjum Praskiego z 1897 r.
•1997 - otrzymanie nagrody m.st. Warszawy za bardzo dobre wyniki w nauczaniu, rozwój naukowego ruchu
olimpijskiego i pielęgnowanie ponad 100-letniej tradycji Szkoły
•1998 - przyznanie Liceum nagrody 350-lecia istnienia Pragi
•1999 - powołanie do istnienia autorskiego gimnazjum przy VIII LO im. Władysława IV z klasą edukacji twórczej i
klasą dwujęzyczną
•2000 - 2002 - wprowadzenie mundurków do gimnazjum i liceum jako stroju galowego Władysławiaka
•2002 - ponowne uruchomienie zegara na wieżyczce szkolnej
•2005 - jubileusz 120-lecia Szkoły oraz otrzymanie przez Gimnazjum i Liceum im. Króla Władysława IV medalu
jubileuszowego Towarzystwa Przyjaciół Pragi za wieloletnią pracę na rzecz mieszkańców i Dzielnicy Praga Północ
m. st. Warszawy

Uchwałą magistratu z dnia 14 czerwca 1927 przyjęto
decyzję o utworzeniu Miejskiego Ogrodu Zoologicznego
na Pradze. Oficjalne otwarcie nastąpiło 11 marca 1928
roku. Wybuch II wojny światowej przerwał okres
prosperity warszawskiego zoo. Gdy zaczęły się
bombardowania, personel ze względów bezpieczeństwa
musiał wystrzelać zwierzęta drapieżne i słonia. Decyzja
o odbudowie zoo podjęta została w 1946 roku i od razu
przystąpiono do odbudowy i remontu budynków oraz
gromadzenia zwierząt. W lipcu 1948 zoo zostało
ponownie otwarte ze 150 okazami, pochodzącymi głównie
z darów od osób prywatnych. Po szybkim rozwoju
nastąpiła stagnacja, wobec podjęcia decyzji o
przeniesieniu zoo poza granice Warszawy, co
zaowocowało długoletnim niedoinwestowaniem.
W 1978 zoo liczyło ok. 2000 okazów zwierząt
reprezentujących 380 gatunków, a w latach 1970-1978
frekwencja wynosiła ok. 900 000 zwiedzających
rocznie. W latach 80. XX wieku zoo znalazło się planie
inwestycyjnym miasta i nastąpiła poprawa - powstały
nowe budynki i poprawiły się warunki bytowe zwierząt.

Kościół wybudowany został w latach 1907-1923 według projektu Łukasza Wolskiego.
Dnia 30 czerwca 1904 roku księżna Maria otrzymała błogosławieństwo papieża Piusa X na budowę
świątyni pod wezwaniem Najświętszego Serca Jezusa, która miała powstać na wzór bazyliki św.
Pawła za Murami w Rzymie. Ten odręcznie pisany przez Ojca Św. dokument jest do dzisiaj
pieczołowicie przechowywany w archiwum parafii. Pierwszy etap prac związanych z budową
przerwał w 1914 roku wybuch I wojny światowej. Zostały one wznowione dopiero w roku 1919 pod
kierunkiem Hugona Kudery i trwały przez cały okres dwudziestolecia międzywojennego.
25 października 1919, jeszcze podczas budowy kościoła, kardynał Aleksander Kakowski erygował,
z ważnością od 1 listopada, parafię Najświętszego Serca Pana Jezusa.
Nuncjusz papieski Achilles Ratti interesował się postępem prac w czasie budowy bazyliki, a po
zostaniu papieżem – jako Pius XI – nadał w dniu 23 stycznia 1923 roku ukończonej świątyni
zaszczytny tytuł bazyliki mniejszej. 16 kwietnia tego samego roku kardynał Aleksander Kakowski
dokonał konsekracji świątyni.
Od 1931 roku, zgodnie z wolą fundatorki kościoła, opiekę nad nim pełnią i pracę duszpasterską
prowadzą księża salezjanie.
W sierpniu 1991 roku Bazylikę odwiedził ówczesny papież Jan Paweł II.

Teren, na którym znajduje się bazar zakupił w 1874 r. Julian Józef Różycki od Wincentego
Wodzińskiego i Gotlieba Langnera. Następnie nabył on także okoliczne działki (m.in. działki
zlokalizowane przy ul. Targowej 52 i 54, Ząbkowskiej 8 i 10, a także Brzeskiej 23/25). Na
posiadanym obszarze postanowił założyć targowisko, które miało stać się ośrodkiem handlowym
Pragi. Pomysłodawcą utworzenia placu handlowego, a później administratorem bazaru był Manas
Ryba, który od 1885 r. stał się właścicielem domu przy dzisiejszej ul. Targowej 56, skąd zarządzał
targowiskiem. Teren bazaru został ogrodzony zdobionym żeliwnym ogrodzeniem. Można się było do
niego dostać pięcioma wejściami. W początkowej fazie rozwoju posiadał siedem zadaszonych
kramów, w których znajdowały się wydzielone stanowiska. W kolejnych latach zaczęły powstawać
drobne stoiska handlowe w postaci budek, najliczniej zlokalizowane w sąsiedztwie wejść. Na
bazarze i w okolicach zaczęły tworzyć się zakłady rzemieślnicze.
Podczas I wojny światowej oferta sprzedawanych produktów zmniejszyła się. W sierpniu 1915 r.
Niemcy wprowadzili ograniczenia handlowe. Zdarzały się także konfiskaty towarów. Po odzyskaniu
niepodległości bazar zyskał rangę targowiska ogólnowarszawskiego.
Podczas II wojny światowej mieszkańcy Warszawy mogli nabyć tu towary reglamentowane przez
Niemców, pochodzące m.in. z niemieckich transportów i magazynów wojskowych. Sprzedawano tu
także broń i amunicję, która była następnie skupowana na potrzeby Polskiego Państwa
Podziemnego. Kupcy z Bazaru Różyckiego m.in. w 1939 r. przekazywali żywność dla kuchni
Szpitala Ujazdowskiego, którego pacjentami byli ranni żołnierze, a także poprzez Polski Czerwony
Krzyż dla więźniów Pawiaka. Sprawowali również opiekę nad Domem Weteranów Powstania
Styczniowego, który był zlokalizowany w pobliżu targowiska. W 1944 r. bazar częściowo spłonął.
Rozwój targowiska nastąpił zaraz po wojnie. Można tu było nabyć towary niedostępne w
państwowych sklepach. W 1945 r. funkcjonowało ok. 500 stałych stoisk, ok. 200 sklepów, a także
prowadzono sprzedaż ręczną. W 1950 r. nastąpiło upaństwowienie bazaru, jednak nie zlikwidowało
to prywatnego handlu. W latach 60. narodziły się plany jego likwidacji i zagospodarowania terenu.
Spotkały się one z powszechnym sprzeciwem. Pamiątką tamtego okresu jest poszerzona ulica
Targowa i przejścia podziemne przy bazarze.

•Książka pt.”Praga – prawa strona Warszawy”
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Stara_Praga
•http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=442543&page=5
•http://www.tubylokino.pl/web/kino/polska/warszawa-kino_praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Nove_Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Budynek_Dyrekcji_Kolei_Pa%C5%84stwowych_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Pomnik_Praskiej_Kapeli_Podw%C3%B3rkowej
•http://www.wiadomosci24.pl/artykul/cerkiew_w_samym_sercu_warszawskiej_pragi_79892.html
•http://pl.wikipedia.org/wiki/VIII_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._W%C5%8
2adys%C5%82awa_IV_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Ogr%C3%B3d_Zoologiczny_w_Warszawie
•http://www.zoo.waw.pl/
•http://kapliczkiwarszawa.blox.pl/html/1310721,262146,21.html?478793
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazar_R%C3%B3%C5%BCyckiego
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszego_Serca_Jezusowego_w_Wars
zawie
•http://www.bazylika-nsj.com/
•http://warszawa.arbiter.pl/zdjecie/338.Bazar.Rozyckiego


Slide 18

•1432 - pierwsza wzmianka o wsi szlacheckiej Praga
•1637-1647 - właścicielem połowy dóbr praskich jest Adam Kazanowski
(Praga Magnacka), wymieniana osada Targowe na terenie dzisiejszej ulicy
Targowej
•1643 - fundacja z dotacji króla Władysława IV i jego rodziny kaplicy,
wzorowana na Santa Casa w Loreto wraz z ze słynącą łaskami figurą Matki
Boskiej Loretańskiej - dziś na Nowej Pradze
•1656 - zniszczenie Pragi podczas obrony Pragi przed wojskami szwedzkimi
•1770 - w obrębie Okopów Lubomirskiego znajduje się Golędzinów, obie
Pragi - Biskupia i Książęca oraz Skaryszew
•1791 - włączenie Pragi do Warszawy na mocy ustawy znoszącej jurydyki;
powstaje VII cyrkuł praski
•1794 - rzeź Pragi
•1806-1807 - wyburzenie zabudowy pod fortyfikacje napoleońskie
•1862 - budowa dworca kolei Petersburskiej (obecnie Warszawa Wileńska)
•1864 - oddanie do użytku stałego mostu inż. Stanisława Kierbedzia
•1867 - budowa dworca kolei Terespolskiej (obecnie Warszawa Wschodnia)
•1869 - wzniesienie cerkwi św. Marii Magdaleny
•1882 - Praga liczy około 16 000 mieszkańców
•1888-1891 - wzniesienie katolickiego kościoła parafialnego św. Floriana
•1899 - budowa kolejki wąskotorowej do Marek
•1900 - budowa kolejki wąskotorowej do Jabłonny i Wawra
•1907 - budowa kolejki wąskotorowej do Radzymina
•1908 - podział Pragi na cyrkuły Nowopraski i Staropraski po włączeniu do
Warszawy osad: Nowa Praga, Szmulowizna i Kamionek
•1916 - na Pradze mieszka około 90 000 mieszkańców
•1 sierpnia 1944 - Powstanie Warszawskie
•14 września 1944 - wyzwolenie Pragi

Fabrykę E. Wedel założył w 1851 r. Karol Wedel przy ul.
Miodowej. W 1876r. firmę zaczął prowadzić Emil Fryderyk
Wedel, który w 1865 r. przeniósł zakład wytwórczy na ul.
Szpitalną 4/6/8. Chcąc zabezpieczyć swe wyroby przed próbami
podrobienia stworzono znany do dziś znak fabryczny E.
WEDEL.W latach 30. XX wieku produkcja przeniosła się do
nowej fabryki w Kamionku. Firma przetrwała pożogę I i II
wojny światowej, a jej produkty zdobyły uznanie w całej
Europie środkowej - powodzeniem cieszyły się zwłaszcza
czekolady i czekoladki. W latach 1940-1944 fabryka pracowała
dla potrzeb okupanta niemieckiego, lecz pomimo licznych
represji załoga fabryki podejmowała akty sabotażu. Dzięki niej
udaremnione zostały niemieckie plany wysadzenia wszystkich
obiektów fabrycznych w powietrze. Po II wojnie światowej w
1949 nastąpiła nacjonalizacja firmy, której nadano nazwę 22
lipca, komunistycznego święta – rocznicy Manifestu Lipcowego.
Zakłady Przemysłu Cukierniczego "22 Lipca" w Warszawie
składały się w okresie PRL z 4 fabryk:
•Zakład 22 Lipca, dawniej E. Wedel
•Zakład Syrena, dawniej F. Fuchs (dołączone w 1960)
•Zakład Milanówek, dawniej F. Pomorski
•zakład produkcji pieczywa Płońsk.

Stojący u zbiegu alei Solidarności i ulicy
Targowej
Pomnik Polsko-Radzieckiego Braterstwa
Broni, przez warszawiaków został
ochrzczony mianem Czterech Braci
Śpiących.
Był pierwszym pomnikiem wzniesionym
w stolicy po II wojnie. Na wysokim
cokole obłożonym kieleckim marmurem
wyrosła grupa trzech
żołnierzy nacierających na wroga. Niżej
umieszczono czterech stojących na
warcie polskich i radzieckich żołnierzy.
Wartownicy ze spuszczonymi głowami
wyglądają, jakby spali.

Kino to wybudowano w latach 1948-1949 według projektu
Jana Bogusławskiego oraz Józefa Jerzego Łowińskiego i było
pierwszym w Warszawie powojennym kinem. Twórcą
wystroju rzeźbiarskiego był natomiast Stefan Sikora. Praha
powstała na pustym placu (przed wojną zajmowanym przez
niewielki skwer) pomiędzy ulicami Karola Wójcika (dawna ul.
Szeroka, obecnie nosi imię ks. Ignacego Kłopotowskiego) działka 34, Jagiellońską - działka 2, a Stefana Okrzei działka 33. Zamiast na fundamentach, gmach spoczął na sieci
ruchomych przegubów (ze względu na niestabilne grunty), co
było nie lada wyczynem polskich inżynierów.
Dwukondygnacyjna sala kinowa (parter+balkon) mieściła
łącznie 580 widzów. Wejście do budynku umieszczono od
strony ul. Karola Wójcika, tam też znalazło się okienko
kasowe i przeszklony lokal gastronomiczny. Dalej mieścił się
hol z drzwiami prowadzącymi do sali kinowej i schodami na
galerię (balkon). Wyjście zaś znalazło się od strony ul.
Stefana Okrzei. Pomiędzy salą a ulicą znajdował się szeroki
korytarz, do którego z balkonu wiodła pochylnia. Wystrój
kina Praha stanowiły socrealistyczne płaskorzeźby, plafony,
żyrandole i balustrady balkonu, schodów oraz pochylni. W
roku 2005 kino Praha oficjalnie zakończyło swoją działalność
(jako niedochodowe).

Kino otwarto 14 czerwca 2007 roku z udziałem
władz samorządowych, aktorów i duchowieństwa.
Operatorem kina jest Instytucja Filmowa MaxFilm S.A. Charakterystyczną cechą budynku
zbudowanego według projektu zespołu
projektantów w składzie Krzysztof Tyszkiewicz,
Sławomir Stankiewicz, Michał Adamczyk jest
ozdobienie jego fasady 12 płaskorzeźbami
znanych polskich aktorów. Jest to ewenement,
gdyż na zastosowanie płaskorzeźb w takiej skali
zdecydowano się w Warszawie po raz pierwszy
od kilkudziesięciu lat. Płaskorzeźby mają wymiary
4,5 na 1,5 metra i wagę 5 ton każda. Projektantem
rzeźb jest Jerzy Dobczański, wykonawcą zaś Piotr
Banasik. Wnętrze budynku przyozdabiają czarnobiałe zdjęcia polskich aktorów oraz trzy
zachowane płaskorzeźby z dawnego budynku.

Budynek Dyrekcji Kolei Państwowych, a
właściwie kompleks 7 obiektów (pięciu
połączonych ze sobą biurowców i dwóch
budynków mieszkalnych, w tym jednego
spełniającego po II w.ś. funkcję budynku
biurowego) o łącznej kubaturze 101 000 m³,
mieszczący się w Warszawie przy ul. Targowej
74, róg ul. Wileńskiej i al. Solidarności oraz
naprzeciwko obecnego dworca PKP Warszawa
Wileńska i cerkwi Świętej Równej Apostołom
Marii Magdaleny, powstał w latach 1928-1929
według kontrowersyjnego projektu Mariana
Lalewicza, w stylu modernistycznym z pewnymi
elementami klasycyzmu, przypominającego
szereg monumentalnych gmachów sprzed
rewolucji w Petersburgu. Zachował się wolno
stojący przy wejściu do budynku dorycki portyk
w formie antycznej świątyni oraz interesujący
wystrój niektórych wnętrz w stylu art déco, np.
dwóch holi, wydzielonej części dla
kierownictwa.
Obiekt został wpisany do rejestru zabytków w
1987.

Pomnik zlokalizowany w Warszawie u zbiegu ulic Floriańskiej i Kłopotowskiego,
w dzielnicy Praga Północ na Starej Pradze. Pomnik autorstwa rzeźbiarza Andrzej
Renesa odsłonięty został 17 września 2006 roku. Skrzypek, akordeonista,
gitarzysta, bandżolista i bębniarz wchodzą w skład kapeli uwiecznionej w
pomniku. Orkiestra w nocy jest podświetlona kolorowymi światłami, a po
wysłaniu sms-a można wysłuchać jedną ze 100 piosenek, także okupacyjnych i
warszawskich, graną przez kapelę.

Dane :
Zbudowany : 1867-1869
Wyznanie : prawosławne
Rodzaj : katedra metropolitalna
Wezwanie : Świętej Równej Apostołom Marii
Magdaleny
Architekt : Mikołaj Syczew
Budulec : cegła
Jest pierwszą cerkwią w Warszawie
wybudowaną od podstaw jako samodzielny
obiekt. Znajduje się na warszawskiej Pradze
Północ, naprzeciwko dworca PKP Warszawa
Wileńska oraz kompleksu budynków b.
Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych,
obecnie siedziby spółki Polskie Linie
Kolejowe.

Dane:
Zbudowano : 1887-1904
Data zniszczenia : 1944
Wyznanie : Kościół rzymskokatolicki
Rodzaj : bazylika
Wezwanie : św. Floriana Męczennika
i św. Michała Archanioła
Architekt : Józef Pius Dziekoński
Budulec : cegła
Obecnie : Katedra odbudowana,
mniejsza i stanowi katedrę diecezji
Warszawsko-praskiej
Forma i układ przestrzenny kościoła nawiązują do tzw. gotyku
mazowieckiego lub nadwiślańskiego. Świątynia ta jest
traktowana przez znawców architektury jako wzorcowa w
polskiej architekturze sakralnej, wzorowało się na niej wielu
projektantów innych kościołów.
Konsekrowany w 1901. W latach 20. konstrukcja wysokich
wież została naruszona, toteż zostały one obniżone. Kościół
wysadzony przez wycofujących się Niemców we wrześniu
1944, odbudowany staraniem mieszkańców Pragi (odbudowa
trwała do 1972).
Od 1992 kościół jest katedrą diecezji warszawsko-praskiej. W
1997 uzyskał tytuł bazyliki mniejszej.
W listopadzie 1994 przed kościołem odsłonięto kamień
poświęcony ofiarom rzezi Pragi, a w sierpniu 2005 pomnik ks.
Ignacego Skorupki.

Dane:
Typ szkoły : Liceum ogólnokształcące
Patron szkoły : Władysław IV Waza
Data założenia : 1885
Dyrektor : Grażyna Filipiak
Adres : ul. Jagiellońska 38,
03-719 Warszawa

Znani ludzie :
•Zygmunt Chajzer - prezenter radiowy i
dziennikarz
•Dobiesław Damięcki - aktor, reżyser, działacz
ZASP-u
• Wiesław Ochman - światowej sławy śpiewak
operowy, malarz
•Jerzy Dargiel - podporucznik AK, oficer
Batalionu Parasol, aktor, reżyser, dyrektor
teatrów, m.in. Teatru "Baj", nauczyciel,
kompozytor i autor tekstów piosenek, instruktor
harcerski, członek GK ZHP
•Henryk Ostrowski ps. Heniek - harcmistrz,
komendant hufca "Praga" Grup Szturmowych
Szarych Szeregów, aresztowany przez gestapo,
uwolniony w akcji pod Arsenałem

•1939 - 1944 - tajne nauczanie. Powstaje 40 kompletów uczniowskich w 160. punktach Pragi, Bródna i Grochowa.
Wielu uczniów szkoły, nie tylko harcerzy, wchodzi w skład Batalionu Harcerskiego "Wigry".
•1944 - przejęcie budynku szkoły przez Armię Czerwoną. Lekcje odbywają się w kilku punktach Pragi na 3 zmiany
•1945 - 1946 - powrót Szkoły do własnego gmachu, który jest zdewastowany, bez ławek i pomocy naukowych;
początek powojennego remontu budynku
•1947 - Szkoła otrzymuje sztandar
•1954 - placówka staje się 11-latką (połączenie ze Szkołą Podstawową nr 49)
•1955 - pierwsza rekrutacja dziewcząt, Szkoła przekształca się z męskiej na koedukacyjną
•1958 - pierwszy powojenny zjazd wychowanków Szkoły. Reaktywowanie Koła Wychowanków Gimnazjum i Liceum
im. Króla Władysława IV
•1959 - pierwszy rocznik dziewcząt otrzymuje świadectwa dojrzałości
•1967 - przyłączenie do Szkoły Liceum Ogólnokształcącego nr 36 z ul. Brechta
•1968 - zamontowanie na wieżyczce szkolnej zegara
•1983 - przyjęcie - jako jednej z trzech pierwszych szkół w Warszawie - Liceum im. Władysława IV - do elitarnego
Towarzystwa Szkół Twórczych
•1985 - 1986 - obchody stulecia istnienia Liceum im. Władysława IV. Jubileuszowy Zjazd Wychowanków Szkoły.
•1989 - odsłonięcie przed Szkołą pamiątkowego kamienia poświęconego Januszowi Korczakowi, absolwentowi
Gimnazjum Praskiego z 1897 r.
•1997 - otrzymanie nagrody m.st. Warszawy za bardzo dobre wyniki w nauczaniu, rozwój naukowego ruchu
olimpijskiego i pielęgnowanie ponad 100-letniej tradycji Szkoły
•1998 - przyznanie Liceum nagrody 350-lecia istnienia Pragi
•1999 - powołanie do istnienia autorskiego gimnazjum przy VIII LO im. Władysława IV z klasą edukacji twórczej i
klasą dwujęzyczną
•2000 - 2002 - wprowadzenie mundurków do gimnazjum i liceum jako stroju galowego Władysławiaka
•2002 - ponowne uruchomienie zegara na wieżyczce szkolnej
•2005 - jubileusz 120-lecia Szkoły oraz otrzymanie przez Gimnazjum i Liceum im. Króla Władysława IV medalu
jubileuszowego Towarzystwa Przyjaciół Pragi za wieloletnią pracę na rzecz mieszkańców i Dzielnicy Praga Północ
m. st. Warszawy

Uchwałą magistratu z dnia 14 czerwca 1927 przyjęto
decyzję o utworzeniu Miejskiego Ogrodu Zoologicznego
na Pradze. Oficjalne otwarcie nastąpiło 11 marca 1928
roku. Wybuch II wojny światowej przerwał okres
prosperity warszawskiego zoo. Gdy zaczęły się
bombardowania, personel ze względów bezpieczeństwa
musiał wystrzelać zwierzęta drapieżne i słonia. Decyzja
o odbudowie zoo podjęta została w 1946 roku i od razu
przystąpiono do odbudowy i remontu budynków oraz
gromadzenia zwierząt. W lipcu 1948 zoo zostało
ponownie otwarte ze 150 okazami, pochodzącymi głównie
z darów od osób prywatnych. Po szybkim rozwoju
nastąpiła stagnacja, wobec podjęcia decyzji o
przeniesieniu zoo poza granice Warszawy, co
zaowocowało długoletnim niedoinwestowaniem.
W 1978 zoo liczyło ok. 2000 okazów zwierząt
reprezentujących 380 gatunków, a w latach 1970-1978
frekwencja wynosiła ok. 900 000 zwiedzających
rocznie. W latach 80. XX wieku zoo znalazło się planie
inwestycyjnym miasta i nastąpiła poprawa - powstały
nowe budynki i poprawiły się warunki bytowe zwierząt.

Kościół wybudowany został w latach 1907-1923 według projektu Łukasza Wolskiego.
Dnia 30 czerwca 1904 roku księżna Maria otrzymała błogosławieństwo papieża Piusa X na budowę
świątyni pod wezwaniem Najświętszego Serca Jezusa, która miała powstać na wzór bazyliki św.
Pawła za Murami w Rzymie. Ten odręcznie pisany przez Ojca Św. dokument jest do dzisiaj
pieczołowicie przechowywany w archiwum parafii. Pierwszy etap prac związanych z budową
przerwał w 1914 roku wybuch I wojny światowej. Zostały one wznowione dopiero w roku 1919 pod
kierunkiem Hugona Kudery i trwały przez cały okres dwudziestolecia międzywojennego.
25 października 1919, jeszcze podczas budowy kościoła, kardynał Aleksander Kakowski erygował,
z ważnością od 1 listopada, parafię Najświętszego Serca Pana Jezusa.
Nuncjusz papieski Achilles Ratti interesował się postępem prac w czasie budowy bazyliki, a po
zostaniu papieżem – jako Pius XI – nadał w dniu 23 stycznia 1923 roku ukończonej świątyni
zaszczytny tytuł bazyliki mniejszej. 16 kwietnia tego samego roku kardynał Aleksander Kakowski
dokonał konsekracji świątyni.
Od 1931 roku, zgodnie z wolą fundatorki kościoła, opiekę nad nim pełnią i pracę duszpasterską
prowadzą księża salezjanie.
W sierpniu 1991 roku Bazylikę odwiedził ówczesny papież Jan Paweł II.

Teren, na którym znajduje się bazar zakupił w 1874 r. Julian Józef Różycki od Wincentego
Wodzińskiego i Gotlieba Langnera. Następnie nabył on także okoliczne działki (m.in. działki
zlokalizowane przy ul. Targowej 52 i 54, Ząbkowskiej 8 i 10, a także Brzeskiej 23/25). Na
posiadanym obszarze postanowił założyć targowisko, które miało stać się ośrodkiem handlowym
Pragi. Pomysłodawcą utworzenia placu handlowego, a później administratorem bazaru był Manas
Ryba, który od 1885 r. stał się właścicielem domu przy dzisiejszej ul. Targowej 56, skąd zarządzał
targowiskiem. Teren bazaru został ogrodzony zdobionym żeliwnym ogrodzeniem. Można się było do
niego dostać pięcioma wejściami. W początkowej fazie rozwoju posiadał siedem zadaszonych
kramów, w których znajdowały się wydzielone stanowiska. W kolejnych latach zaczęły powstawać
drobne stoiska handlowe w postaci budek, najliczniej zlokalizowane w sąsiedztwie wejść. Na
bazarze i w okolicach zaczęły tworzyć się zakłady rzemieślnicze.
Podczas I wojny światowej oferta sprzedawanych produktów zmniejszyła się. W sierpniu 1915 r.
Niemcy wprowadzili ograniczenia handlowe. Zdarzały się także konfiskaty towarów. Po odzyskaniu
niepodległości bazar zyskał rangę targowiska ogólnowarszawskiego.
Podczas II wojny światowej mieszkańcy Warszawy mogli nabyć tu towary reglamentowane przez
Niemców, pochodzące m.in. z niemieckich transportów i magazynów wojskowych. Sprzedawano tu
także broń i amunicję, która była następnie skupowana na potrzeby Polskiego Państwa
Podziemnego. Kupcy z Bazaru Różyckiego m.in. w 1939 r. przekazywali żywność dla kuchni
Szpitala Ujazdowskiego, którego pacjentami byli ranni żołnierze, a także poprzez Polski Czerwony
Krzyż dla więźniów Pawiaka. Sprawowali również opiekę nad Domem Weteranów Powstania
Styczniowego, który był zlokalizowany w pobliżu targowiska. W 1944 r. bazar częściowo spłonął.
Rozwój targowiska nastąpił zaraz po wojnie. Można tu było nabyć towary niedostępne w
państwowych sklepach. W 1945 r. funkcjonowało ok. 500 stałych stoisk, ok. 200 sklepów, a także
prowadzono sprzedaż ręczną. W 1950 r. nastąpiło upaństwowienie bazaru, jednak nie zlikwidowało
to prywatnego handlu. W latach 60. narodziły się plany jego likwidacji i zagospodarowania terenu.
Spotkały się one z powszechnym sprzeciwem. Pamiątką tamtego okresu jest poszerzona ulica
Targowa i przejścia podziemne przy bazarze.

•Książka pt.”Praga – prawa strona Warszawy”
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Stara_Praga
•http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=442543&page=5
•http://www.tubylokino.pl/web/kino/polska/warszawa-kino_praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Nove_Kino_Praha
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Budynek_Dyrekcji_Kolei_Pa%C5%84stwowych_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Pomnik_Praskiej_Kapeli_Podw%C3%B3rkowej
•http://www.wiadomosci24.pl/artykul/cerkiew_w_samym_sercu_warszawskiej_pragi_79892.html
•http://pl.wikipedia.org/wiki/VIII_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._W%C5%8
2adys%C5%82awa_IV_w_Warszawie
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Ogr%C3%B3d_Zoologiczny_w_Warszawie
•http://www.zoo.waw.pl/
•http://kapliczkiwarszawa.blox.pl/html/1310721,262146,21.html?478793
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazar_R%C3%B3%C5%BCyckiego
•http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszego_Serca_Jezusowego_w_Wars
zawie
•http://www.bazylika-nsj.com/
•http://warszawa.arbiter.pl/zdjecie/338.Bazar.Rozyckiego