Transcript Zaburzenia-emocjonalne-i-społeczne-u-dzieci

Emocja to stan znacznego poruszenia
umysłu. Emocja implikuje aspekt
działaniowy.
 Ze względu na siłę emocje dzielimy na:
- nastroje,
- afekty,
- namiętności.


Nastroje - uczucia o spokojnym
przebiegu, mniejszym nasileniu i dłuższym
czasie trwania (np. zadowolenie lub
niezadowolenie, wesołość lub smutek,
niepokój, tęsknota, nostalgia, irytacja,
samotność, dobrostan wewnętrzny).
Cechy nastrojów:
- wolno opanowują człowieka i ustępują,
- najczęściej są długotrwałe,
- mają łagodny przebieg i nie ujawniają
się wyraźnie,
- mają wpływ na całe zachowanie
człowieka,
- ich przyczyna na ogół nie jest znana.


Afekty - uczucia powstające najczęściej
pod wpływem silnych bodźców
zewnętrznych, zwłaszcza działających
nagle (gniew, złość, rozpacz, radość i
strach). Posiadają wyraźny komponent
fizjologiczny i ograniczają racjonalność
działania.
Cechy afektów:
- szybko opanowują człowieka,
- są krótkotrwałe,
- są silne i mają ostry przebieg,
- wyraźnie ujawniają się na zewnątrz,
- towarzyszy im przymglenie świadomości,
- najczęściej ich przyczyna jest znana.


Namiętności - to trwałe skłonności do
przeżywania różnych nastrojów w
związku z określonymi dążeniami
człowieka. Namiętności mają dużą siłę
pobudzającą, ukierunkowują myśli,
spostrzeżenia, pamięć i inne procesy
psychiczne. Są charakterystyczne dla
wieku młodego, z czasem słabną, ale
niektóre (np. chciwość) mogą narastać.
Podstawowe pytanie: które z problemów
zanikają wraz z dojrzewaniem, a które
będą trwały lub doprowadzą do
poważniejszych zaburzeń?
 Środowisko dziecka – ubogie środowisko
upośledza rozwój mózgu; środowisko
urozmaicone sprzyja rozwojowi mózgu i
akceptacji behawioralnej.

Podatność na zaburzenia – czynniki
genetyczne (np. schizofrenia) i
powikłania w okresie prenatalnym (np.
zaburzenia w uczeniu się), środowisko,
zwłaszcza we wczesnym dzieciństwie.
 Większość zaburzeń dziecięcych jest
wynikiem podatności konstytucjonalnej
i wpływów środowiskowych.


Powszechność zaburzeń – różnice
płciowe (u chłopców częściej występują
zaburzenia charakteryzujące się
tendencjami destrukcyjnymi,
dziewczynki częściej cierpią na
zaburzenia odżywiania, depresje i lęki).
Rozwój psychiczny występuje w różnym
tempie u każdego dziecka, dlatego
zdarza się, że trudno jest odróżnić
prawdziwy problem psychiczny od
określonego etapu rozwojowego
dziecka.
 Zmiana na przestrzeni krótkiego okresu
(np. agresywne dziecko wyrasta na
nastolatka o przytłumionym
zachowaniu).

Regres, np. umiejętności językowych.
 Dzieci nie potrafią mówić o swoich
problemach, a niepokój, który
odczuwają może prowadzić do
zachowań destrukcyjnych.
 Błędne interpretowanie zachowań
dziecka przez dorosłych – ignorowanie
problemu w przekonaniu, że dziecko z
tego wyrośnie.


Problemy dzieci często mają charakter
konkrety i dotyczą szczególnej sytuacji
lub kontekstu (np. nadmierna ruchliwość
występuje tylko w szkole).
Zaburzenia dziecięce:
- stanowią odstępstwa od tego, czego
oczekuje się od dziecka w określonym
wieku i kontekście kulturowym,
- mają charakter trwały i uciążliwy,
- wpływają na rozwój i codzienne
funkcjonowanie dziecka.
 „Zaburzenie” = cierpienie


Zaburzenia emocjonalne: brak poczucia
bezpieczeństwa, stany lękowe,
zaburzenia nastroju, natręctwa myślowe
i czynności przymusowe, fobie,
reaktywne zaburzenie przywiązania.
Przyczyną zespołu jest niewłaściwa
opieka (zaniedbanie lub nadużycia).
 Dwa podtypy: zahamowanie
(niezdolność inicjowania i reagowania
na sytuacje społeczne) i odhamowanie
(taka sama reakcja na osoby znane i
obce).
 Zaburzenie częste u dzieci
wychowywanych w domach dziecka.

Dziecko wykazuje nadmierną potrzebę
kontaktu z opiekunami.
 W normalnym rozwoju taki lęk pojawia
się pomiędzy szóstym miesiącem a
czwartym rokiem życia i objawia się jako
protest przed oddzieleniem od rodziców.


-
Objawy lęku separacyjnego:
przerażenie na myśl odłączenia od rodziny,
częste myśli, że coś strasznego może
przydarzyć się najbliższym,
panika, gdy następuje oddzielenie,
podążanie krok w krok za ukochanymi
osobami,
koszmary nocne na temat separacji,
ciągłe fizyczne symptomy lęku (bóle głowy,
żołądka, mdłości).
Dzieci, u których występują takie objawy
nieprzerwanie przez przynajmniej dwa
dni, mogą cierpieć na lęk separacyjny.
 Lęk separacyjny jest jednym z
najpowszechniejszych zaburzeń
emocjonalnych wieku dziecięcego (4 %
u dzieci przed okresem dojrzewania).
 Dwa razy częściej występuje u
dziewczynek niż u chłopców.

W skrajnych przypadkach lęk
separacyjny może pozbawiać dzieci
zdolności normalnego funkcjonowania.
 Epizody lęku separacyjnego pojawiają
się niejednokrotnie w ciągu dzieciństwa i
okresu dorastania u tych dzieci,
u których go rozpoznano.
 Wraz z wiekiem wzrasta ryzyko
wystąpienia ataków paniki.

Pierwszy epizod leku separacyjnego
pojawia się w wyniku traumatycznego
przeżycia (śmierć kogoś bliskiego lub
zwierzątka, pobyt w szpitalu,
przeprowadzka).
 Podwyższone ryzyko u dzieci, których
rodzice cierpią na depresję lub
zaburzenia lękowe.
 Modelowanie lęków przez rodziców.


Do leczenia lęku separacyjnego stosuje
się procedury poznawczo-behawioralne.
Rodzice są uczeni technik wzmacniania
poczucia niezależności i pewności siebie
u dzieci. Stosuje się także leki
przeciwdepresyjne.
W pewnym okresie prawie wszystkie
dzieci doświadczają skrajnie silnego,
nieuzasadnionego lęku.
 Lęki dziecięce są zjawiskiem
uniwersalnym, choć różnym kulturowo.

Grupa wiekowa
Najczęstsze przyczyny strachu
Niemowlęta i maluchy (0 – 2
lata)
Utrata wsparcia, głośny hałas
lub duże przedmioty, zmiany
w domu, obcy ludzie,
separacja, ciemność,
zwierzęta
Dzieci w wieku przedszkolnym
(3- 6 lat)
Separacja, maski, ciemność,
zwierzęta, owady, nocne
hałasy, „źli ludzie”, krzywda
fizyczna, grzmoty i błyskawice,
istoty nadprzyrodzone,
pozostanie w samotności
Grupa wiekowa
Najczęstsze przyczyny strachu
Dzieci w wieku szkolnym (7 – 12
lat)
Istoty nadprzyrodzone,
ciemność, pozostawanie w
samotności, krzywda fizyczna
lub skaleczenie, testy, klasówki,
wygląd zewnętrzny, grzmoty i
błyskawice, śmierć,
włamywacze, niemożność
oddychania
Dzieci w okresie dorastania
(13 i więcej lat)
Problemy w domu i problemy z
rodziną, niepokoje polityczne,
przygotowanie do przyszłości,
wygląd, kontakty społeczne,
szkoła
Normalny strach przeradza się w fobię
wówczas, gdy zachwiane zostają
proporcje co do rzeczywistego
zagrożenia.
 Powszechność fobii przed okresem
dorastania – 2 – 8 %.
 Fobie częściej ujawniają się u
dziewczynek niż u chłopców (2:1).

Najczęstsze i najbardziej problematyczne
fobie dziecięce.
 Szanse wyleczenia u nastolatków są
mniejsze niż u młodszych dzieci.
 W życiu dorosłym podwyższone ryzyko
wystąpienia różnego rodzaju problemów
(np. agorafobia, trudności w pracy
i zaburzenia osobowości).

Wiele dzieci, u których występuje fobia
szkolna, dobrze radzi sobie w szkole i wyraża
chęć chodzenia do szkoły, ale doświadcza
silnego strachu w momencie szykowania się
do wyjścia (np. często korzystają z toalety,
pocą się).
 Fobie leczy się behawioralnie (np.
stopniowe wydłużanie czasu obcowania
z obiektem strachu). Ważny jest udział
rodziców.

Depresja ma najbardziej trwały
charakter na przestrzeni cyklu życia.
 Występowanie:
- kobiety – 21,3 %,
- mężczyźni – 12, 7 %,
- dzieci przed okresem dojrzewania – 0,4 –
3 %,
- dzieci w okresie dojrzewania 0,4 – 8 %.

Wskaźnik depresji znaczenie wzrasta
w wieku dorastania (szczególnie
u dziewcząt).
 Wskaźnik depresji stale rośnie przy
jednoczesnym spadku wieku pojawiania
się pierwszych symptomów. Przyczyny
tego stanu rzeczy nie są znane, lecz
prawdopodobnie są wynikiem zmian
społecznych.

Czynniki ryzyka:
- przypadki depresji w rodzinie,
- stresujące wydarzenia życiowe,
- niskie poczucie własnej wartości,
- pesymistyczne nastawienie do życia,
- zaburzenia w funkcjonowaniu rodziny
(np. konflikty pomiędzy rodzicami).

Leczenie depresji dziecięcej powinno się
odbywać z udziałem całej rodziny.
 U większości dzieci objawy depresji
znikają zaraz po tym, jak ich sytuacja
ulegnie poprawie, ale znaczna grupa
pozostaje depresyjna przez miesiące,
a nawet lata.
 Epizody depresyjne podwyższają ryzyko
popełnienia samobójstwa.

Pierwszy krok – psychoterapia, zwłaszcza
terapia behawioralna.
 Leczenie psychiatryczne.

Zaburzenia odżywiania – obżarstwo,
anoreksja i bulimia.
 Zaburzenia nawyków – moczenie nocne,
jąkanie, tiki ruchowe.

Model
Przyczyna
Skutek lub przebieg
Socjokulturowy
model
anoreksji i
bulimii
Nacisk kulturowy na ideał
szczupłej sylwetki
prowadzi do wypaczenia
obrazu ciała
Nadmierne odchudzanie
(szczególnie podatne są
osoby z nadwagą i
dziewczynki , które wcześnie
wchodzą w okres dojrzewania)
Bulimiczny
model
redukcji
stresu
Stres i lęk
Poszukiwanie w przyjmowaniu
posiłków krótkotrwałej ucieczki
od stresu, a w wypróżnieniu
ucieczki od wyrzutów sumienia
Anorektyczny model
kontroli
Nadmierna kontrola ze
strony rodziny prowadzi
do gwałtownej potrzeby
uzyskania niezależności
Panowanie nad
przyjmowaniem pokarmów
podwyższa poziom
samooceny
Enureza (nietrzymanie moczu) –
mimowolne oddawanie moczu
przynajmniej dwa razy w miesiącu
u dzieci między 5 a 6 rokiem życia
i przynajmniej raz w miesiącu u dzieci
starszych.
 Społeczne konsekwencje moczenia się
mogą stwarzać warunki dla pojawienia
się poważniejszych problemów
psychicznych.

Przyczyny enurezy:
- czynniki biologiczne (dziedziczenie),
- schorzenia fizyczne (choroba, która
zakłóciła porządek dnia),
- stres,
- mniejsza wrażliwość na bodźce
sygnalizujące przepełnianie pęcherza.

Zaburzenie rytmu mowy.
 Występowanie – 1 % dzieci (częściej
dotyczy chłopców niż dziewczynek).
 Jąkanie pociąga za sobą skutki
psychiczne (wyśmiewanie przez
rówieśników, popędzanie przez
nauczycieli lub unikanie pytania, lęki,
depresja). W skrajnych przypadkach
prowadzi do logofobii.

Tik – pojawiający się nagle i
powtarzający się mimowolny ruch lub
wydawany dźwięk.
 Powszechne tiki: mruganie, potrząsanie
szyją, grymasy twarzy, pochrząkiwanie,
pociąganie nosem.
 Tiki nasilają się w warunkach stresu.
 Występują łącznie z innymi zaburzeniami
psychicznymi, np. w zespole Tourette’a.

Destrukcyjne zaburzenia zachowania –
brak samokontroli, nadmierna
aktywność, nieuwaga, agresja, zapędy
destrukcyjne i bunt.
 Zaczynają się pojawiać w wieku
przedszkolnym lub na początku szkoły
podstawowej.
 Częściej dotyczą chłopców.


-
-
-
Trzy typy destrukcyjnych zaburzeń
zachowania:
zaburzenia zachowania (pogwałcenie
praw innych osób i podstawowych norm
społecznych),
zaburzenia opozycyjno-buntownicze
(brak posłuszeństwa, zachowania
negatywistyczne, wrogie i buntownicze),
ADHD(impulsywność, brak uwagi,
nadpobudliwość).
Występuje trzy razy częściej u chłopców.
 Wzorzec zachowania ulega
zróżnicowaniu płciowemu – chłopcy
okazują agresję fizyczną, natomiast
dziewczynki kłamią i chodzą na wagary.
 Wzorzec zachowania ulega zmianie z
wiekiem. Początkowo: kłamstwa, bójki,
agresja wobec zwierząt; w okresie
dorastania: napady uliczne, napady
z bronią, gwałty.

Dzieci z zaburzeniem zachowania
stanowią grupę podwyższonego ryzyka
wystąpienia aspołecznego zaburzenia
osobowości w wieku dorosłym.
 Wystąpienie zaburzenia zachowania
przed ukończeniem 15 r. ż. stanowi
kryterium diagnostyczne aspołecznego
zaburzenia osobowości.


-
-
Przyczyny zaburzeń zachowania:
czynniki społeczne (brutalne filmy i gry
komputerowe, dostęp do pornografii, broń),
czynniki rodzinne (brak uczuć, wysoki poziom
niezgody, ostra, niespójna dyscyplina, słaby
nadzór nad dzieckiem, rozwody i separacje
rodziców, ubóstwo),
cechy indywidualne (trudności w nawiązaniu
stosunków z rówieśnikami),
czynniki biologiczne (dziedziczność,
komplikacje w życiu płodowym, niski poziom
serotoniny).
Terapia rodzinna
 Trening umiejętności poznawczego
rozwiązywania problemów
 Trening zarządzania dla rodziców
(identyfikowanie, definiowanie i
obserwowanie zachowań problemowych,
uczenie pozytywnych wzmocnień,
łagodnego karcenia i negocjacji)
 Terapia wielosystemowa (wnika we
wszystkie aspekty codziennego życia
dziecka)

Cechy: postawa negatywistyczna,
wrogość, wybujały temperament, bunt
wobec osób reprezentujących władzę
przez przynajmniej 6 miesięcy.
 Zwykle dzieci z tym zaburzeniem brak
uległości okazują dorosłym.
 Występowania – około 2 %.
 Częściej u chłopców.

ADHD (ang. Attention Deficit
Hyperactivity Disorder) to zespół
nadpobudliwości psychoruchowej z
deficytem uwagi. Występuje na całym
świecie i we wszystkich kulturach u 3 – 10
% dzieci.
 Problemy z:
- utrzymaniem uwagi,
- nadmierną ruchliwością,
- impulsywnością.

ADHD nie jest: opóźnieniem rozwojowym,
upośledzeniem umysłowym, efektem
błędów wychowawczych czy patologii.
 Nadpobudliwość zmienia się wraz
z wiekiem. U małego dziecka – mocniejsze
objawy nadpobudliwości
i kłopoty z kontrolą impulsów;
u starszych dzieci – większe problemy z
koncentracją uwagi.




Diagnozę stawia się na podstawie DSM-IV
albo ICD-10 (zespół hiperkinetyczny).
Dziecko przejawia objawy niezgodne z
normą rozwojową, które:
utrzymują się co najmniej przez pół roku,
pojawiają się w co najmniej dwóch
środowiskach (np. w domu i szkole),
wystąpiły przed ukończeniem przez dziecko
7 roku życia.
ADHD diagnozuje psychiatra.





Dziedziczność (50 %).
Zaburzenia wydzielania neuroprzekaźników
(dopaminy, noradrenaliny, serotoniny)
odpowiedzialnych za hamowanie
i samokontrolę, regulację nastroju
i prawidłowy rytm snu.
Nieprawidłowa praca tworu siatkowatego.
Problemy okołoporodowe.
Działanie szkodliwych czynników w czasie
ciąży.
Sfera ruchowa:
- niepokój ruchowy w zakresie dużej i
małej motoryki,
- niemożność pozostawania w bezruchu
przez nawet krótki czas,
- podrywanie się z miejsca,
- bezcelowe chodzenie lub bieganie,
- zwiększona szybkość i częsta zmienność
ruchów (wrażenie ciągłego pośpiechu),

Sfera ruchowa:
- przymusowe wymachiwanie rękami,
- podskakiwanie,
- wzmożone drobne ruchy kończyn
(machanie nogami, głośne dreptanie,
poruszanie palcami rąk, ciągłe
zajmowanie się rzeczami, które leżą
w zasięgu rąk lub nóg, kiwanie się na
krześle itp.).


-
Sfera poznawcza:
trudności w skupieniu uwagi,
niekończenie rozpoczętych zadań,
brak umiejętności planowania,
trudności w pisemnym wyrażaniu myśli,
chaotyczność wypowiedzi,
słaba pamięć.
Sfera emocjonalna:
nieopanowane, nieraz bardzo silne
reakcje emocjonalne,
- wzmożona ekspresja uczuć,
- zwiększona wrażliwość emocjonalna na
bodźce otoczenia, impulsywność
działania,
- trudności w oczekiwaniu na swoją kolej,
- trudności w przestrzeganiu zasad,
- nieprzewidywanie konsekwencji.

-
Trzy podtypy:
- z przewagą nadpobudliwości
psychoruchowej,
- z przewagą zaburzeń koncentracji uwagi
(ADD),
- mieszany.
 ADD (ang. Attention Deficit Disorder)
przejawia się głównie zaburzeniami
koncentracji uwagi. Na ogół brak
objawów nadpobudliwości.







Ustal i spisz reguły wspólnie z uczniem. Zasady
powinny wprowadzać pozytywne formy
zachowania, nie stosuj form z „nie”.
Przypominaj o zasadach.
Informuj o zasadach, zanim uczeń je złamie.
Wzmacniaj stosowanie się do ustalonych
zasad.
Bądź konsekwentny.
Wprowadź możliwość rozładowania energii,
ale na określonych warunkach (ile razy może
wstać, co może robić).






Posadź ucznia w odpowiednim miejscu
(pierwsza lub ostatnia ławka, z dala od okna,
samego lub z flegmatycznym uczniem).
W czasie lekcji bądź blisko dziecka.
Ogranicz dostęp do gazetek ściennych lub
pomocy, które są dla dziecka interesujące.
Wydawaj krótkie, uproszczone polecenia, np.
„Zapisz”.
Powtórz polecenie lub zapisz je na tablicy.
Jeśli masz wątpliwości, czy dziecko
skoncentrowało się na poleceniu, poproś, by
je powtórzyło.

-
-
-
Chwal ucznia za:
poprawne wykonanie rutynowych czynności, np.
„Lubię podkreślony temat w zeszycie”,
wykonanie pracy w określonym czasie, np.
„Zdążyłeś przepisać wszystkie przykłady – to się
nazywa mobilizacja”,
za zachowanie, które chcesz utrwalić, np. „Książka i
zeszyt na brzegu ławki – to się nazywa porządek”,
za wysiłek , np. „Obiecałeś, że dokończysz
i dotrzymałeś słowa”,
za konkretne działania, np. „Szczególnie podoba mi
się ta odpowiedź”.

-
Unikaj mówienia:
„Nareszcie zabrałeś się do pracy”,
„W porównaniu z twoim czwartkowym
zachowaniem dziś jest bardzo dobrze”,
„Nie jest tak źle jak ostatnio”,
„Wspaniale”,
„Brawo”.



Zamiast napomnień:
opisz, co widzisz, np. „Masz pustą kartkę”,
udziel informacji, np. „Teraz robimy
ćwiczenia”,
pobudź do działania, np. „Przeczytaj
pytanie”,
mów o swoich uczuciach, np. „Martwię się,
że nie czytasz”.
Wzmacniaj pozycję ucznia w klasie.
Stwórz schemat działania i działaj według
tego schematu. Nie rób dziecku z ADHD
żadnych niespodzianek.
 Wskazuj
rzeczy istotne.
 Zadania złożone podziel na etapy.
 Dbaj, by uczeń doprowadził zadanie
do końca (sprawdza się zasada: mniej
ćwiczeń, ale zakończona praca).
 Stopniuj trudności.
 Ogranicz przepisywanie z tablicy.
 Wykorzystuj gry i zabawy, a także
naukę wielozmysłową.
 Ogranicz
zadania domowe; dziecko
nie powinno nadrabiać zaległości
z lekcji w domu.
 Wydłuż czas na odrobienie pracy
domowej.
 Pamiętaj:
OBRAZ + AKCJA + EMOCJE = PAMIĘĆ
Leczenie psychiatryczne
 Terapia psychologiczna
 Inne: Ruch Rozwijający Weroniki
Sherborne, arteterapia (warsztaty
muzyczne, plastyczne, teatralne itp.),
terapia z udziałem zwierząt
(dogoterapia, hipoterapia), relaksacja
itp.

Metoda stworzona przez W. Sherborne.
 Jest to system ćwiczeń, który ma
zastosowanie we wspomaganiu rozwoju
psychoruchowego dzieci i terapii jego
zaburzeń, a opiera się na idei powiązania
ruchu z całokształtem procesów
poznawczych i emocjonalnomotywacyjnych.

Podstawowe założenia metody to
rozwijanie przez ruch:
- świadomości własnego ciała
i usprawniania ruchowego,
- świadomości przestrzeni i działania
w niej,
- dzielenia przestrzeni z innymi ludźmi
i nawiązywania z nimi bliskiego kontaktu.

Ćwiczenia w Metodzie Weroniki Sherborne
dzielą się na cztery grupy:
1. Ćwiczenia prowadzące do poznania
własnego ciała (wyczuwanie własnego
ciała, nazywanie jego części, wykształcenia
świadomej kontroli ciała i jego ruchów).
2. Ćwiczenia pomagające zdobyć pewność
siebie i poczucie bezpieczeństwa
w otoczeniu.


3. Ćwiczenia ułatwiające nawiązanie
kontaktu i współpracy z partnerem i
grupą (zdobywanie i wymiana
wspólnych doświadczeń podczas sesji
ruchowych; dają możliwość przeżycia
wspólnego wysiłku fizycznego, np.
podczas pchania i stawiania oporu;
rozwijają i uczą koncentracji, zwracania
uwagi na osobę, z którą się współdziała
podczas ćwiczeń).
4. Ćwiczenia twórcze (np. w formie tańca
dającego możliwość uwolnienia się od
wewnętrznych napięć i niepokojów.
 Metoda ma pozytywny wpływ na rozwój
emocjonalny (łagodzenie zaburzeń i
napięć emocjonalnych), społeczny
(rozwijanie inicjatywy i aktywności
przejawianej w zabawie; łatwość
wchodzenia w interakcje), poznawczy
(znajomość własnego ciała, zdolność
koncentracji uwagi), ruchowy.




Terapia psychomotoryczna powstała w latach
60 XX wieku (Marcelle Procus i Michelle Block).
Jest systemem usprawnienia dzieci w wieku
przedszkolnym i wczesnoszkolnym.
Terapia ta mieści się w nurcie terapii
integracyjnych, w których na bazie ćwiczeń
ruchowych stymuluje się rozwój wielu funkcji
OUN.
Cel terapii: likwidowanie różnego rodzaju
patologii i zaburzeń ruchu, poprawa
koordynacji wzrokowo – ruchowej,
zachowania, emocji, pamięci, uwagi, czytania,
pisania.
Terapia psychomotoryczna jest zalecana
przez lekarza neurologa, który wyklucza
wszelkie przeciwwskazania.
 Terapia obejmuje 30 zajęć prowadzonych
przez 2 osoby (psycholog, pedagog,
logopeda, fizjoterapeuta) w małej grupie
dzieci. Zajęcia organizowane są 2 razy
w tygodniu, regularnie zawsze o tej samej
porze, w stałe dni, bez obecności rodziców
i trwają półtorej godziny.

Przywitanie – podanie ręki, kontakt
wzrokowy i słowo „dzień dobry”.
2. Przebieranie i układanie ubrań – praksja
ubierania się, schemat ciała, organizacja
czynności w czasie, samodzielności
i samoobsługi.
3. Toaleta – pytanie kierowane do każdego
dziecka, co zmusza je do powzięcia
decyzji i ułatwia przeczucie swoich
potrzeb na czas zajęć.
1.
4. Masaż – dostarczenie dziecku bodźców
dotykowych, czuciowych, dotyczących
schematu ciała oraz kształtowanie relacji
terapeuta – dziecko.
5. Ćwiczenia indukcyjne – indukowanie przez
terapeutę ruchów zamierzonych,
kontrolowanie ich, podawanie sygnału do
zahamowania; ćwiczenia te są traktowane
jako przygotowanie ciała do zasadniczych 10
ćwiczeń dużej motoryki, np. karuzela, witanie
paluszków, kręcą się stopy, pociąg, lata
mucha, pif-paf, budujemy mosty, jadą misie.
6. Ćwiczenia dużej motoryki- trudne i złożone
ćwiczenia przeprowadzane wg stałej
kolejności; wykonywane w różnych
kierunkach i według różnych rytmów
(kaczka, Pinokio, piesek, zając, krokodyl,
marsz po kałużach, dziadek, kangur,
bocian, ślimak).
7. Ćwiczenia schematu ciała – ćwiczenia są
zawsze sprzężone z równoczesną
stymulacją czuciową, ruchową, wzrokową,
werbalną. Są skuteczne, gdy dziecko
nabywa świadomości czucia głębokiego.
8. Aplikacje – zabawy indywidualne i gry
zespołowe rozwijające percepcje
wzrokową, koordynację wzrokowo –
ruchową, sprawność manualną,
koncentrację i uwagę dziecka. Aplikacje są
wykonywane przez dzieci
w pozycji leżącej na brzuchu.
9. Ubieranie się - odbywa się według
podobnych zasad, co rozbieranie.
10. Pożegnanie – obowiązuje zasada jak przy
przywitaniu.
Stopień trudności ćwiczeń jest dostosowany
do wieku i dojrzałości rozwojowej dziecka.
 Każde ćwiczenie, wykonywane przez
dziecko jest zintegrowane, tzn. łączy
doznania ruchowe, czuciowe, słuchowe,
wzrokowe i emocjonalne.
 Wszystkie czynności są sprzężone z mową.
Czynności ruchowe i funkcje mowy
wzajemnie się stymulują.
 Ćwiczenia prowadzone są w formie
zabawy.

Forma rehabilitacji wieloprofilowej
(oddziałuje na sfery: ruchową, sensoryczną,
psychiczną i społeczną).
 Działanie hipoterapii (korygowanie postawy
ciała, regulacja napięcia mięśniowego,
działanie motywacyjne, doskonalenie
równowagi, koordynacji, orientacji w
przestrzeni, schemacie własnego ciała,
poczucia rytmu, stymulacja i normalizacja
czucia powierzchniowego, zmniejszenie
zaburzeń emocjonalnych, rozwijanie
pozytywnych kontaktów społecznych.

Pozwala na „przemycenie” trudnych
ćwiczeń wspomagających rehabilitację z
pomocą odpowiednio wybranych i
przygotowanych psów. Dziecko rozwija się
poprzez zabawę.
 Oddziaływanie na sferę emocjonalną przełamanie bariery niepewności przed
kontaktem z psem, eliminowanie agresji i
autoagresji u dziecka, kształtowanie
pozytywnych emocji dziecka, rozwój
empatii i poprawa samooceny.

Rozwijanie sfery umysłowej dziecka zwiększenie koncentracji uwagi, rozwój
mowy i funkcji poznawczych, pobudzanie
zmysłu wzroku, słuchu, dotyku i węchu.
 Pozytywne oddziaływania na zaburzenia i
niepełnosprawności psychiczne i fizyczne w
tym: MPDz, nerwice, autyzm, ADHD, Zespół
Downa, niedowład kończyn różnego
pochodzenia, wady postawy, zaburzenia
nastroju, zaburzenia lękowe i emocjonalne,
trudności w szkole o podłożu
emocjonalnym, zaburzenia mowy i wzroku.






Technika opracowana w latach 30-tych XX wieku.
Nauka naturalnego, głębokiego odprężenia.
Bazuje na założeniu, że odprężenie psychiczne
powinno naturalnie wynikać z odprężenia fizycznego.
Skutkiem chronicznego stresu lub urazu może być
wysoki poziom naprężenia mięśni. Zwracając
szczególną uwagę na takie doznania jak napinanie i
rozluźnianie mięśni można świadomie likwidować
napięcie i uczyć się uspokajać ciało, redukować lęk.
Systematyczne wykonywanie ćwiczeń uczy
identyfikacji, a następnie eliminacji napięć w ciele.



Korzyści: redukcja objawów lękowych, wzmocnienie
zaufania do siebie, zmniejszenie nadciśnienia i
poprawa pracy serca, lepsza praca żołądka i jelit,
rozwój wyobraźni i procesów myślenia, wzmocnienie
kontroli nad własnym nastrojem.
Trening polega na wykonywaniu określonych,
celowych ruchów rękami, nogami, tułowiem i twarzą,
po to, aby napinać i rozluźniać określone grupy
mięśni organizmu.
Początkowo rozluźnia się mięśnie pozostające pod
kontrolą świadomości, potem te pozostające poza
kontrolą, np. mięsień serca, mięśnie trzewne.



Relaksacji uczy się stopniowo.
Najpierw należy uczyć się zmniejszania napięcia
jakiejś określonej grupy mięśni, np. bicepsów, a
następnie innych grup mięśni nie zapominając
jednak o rozluźnianiu, i napinaniu mięśni uprzednio
ćwiczonych.
Jakobson uważa, że po serii systematycznych
ćwiczeń stopniowo rozwija się umiejętność
automatycznego odprężania mięśni. Oznacza to, iż
sama myśl rozluźniania napięcia wystarczy do
uzyskania tego stanu bez potrzeby wykonywania
jakichkolwiek ruchów. Sprzyja temu również zjawisko
rozprzestrzeniania się relaksacji. Z chwilą, gdy zaczyna
rozluźniać się jedna z grup mięśni, rozluźniają się i
inne.
Nazwa metody (gr.) - auto - „sam" oraz
genesis - „powstanie" i oznacza technikę
relaksacyjną, którą każdy może zastosować
samodzielnie.
 Technika bazuje na badaniach nad
hipnozą oraz wpływem sugestii na funkcje
organizmu. Stan relaksacji to tak zwany stan
autogeniczny, podobny do stanu między
sennością a przedsennością.
 Ćwiczenia przestrajają pracę organizmu,
wywołując w nim pozytywne fizjologiczne
zmiany.




Metoda była stworzona początkowo do leczenia
nerwic, dziś natomiast jest skutecznym narzędziem
poprawiającym wyniki u sportowców.
Trening nadaje się wyśmienicie dla każdej osoby,
która ma ochotę poprawić swój nastrój, uleczyć
skołatane nerwy czy polepszyć koncentrację
potrzebną do nauki czy pracy.
Trening Autogenny Schultza polega na koncentracji
na wybranych obszarach ciała i monotonnym
powtarzaniu sugestii. Zazwyczaj są to sugestie
dotyczące ciężaru (ciężkości) poszczególnych części
ciała oraz ciepła odczuwanego w tych okolicach.
Poczucie ciężaru wywołuje rozluźnienie napięć
motorycznych, a odczucie ciepła - rozluźnienie
napięć wegetatywnych.
Dziękuję
uwagę
za