Transcript Day10_Detection and classification of hypertensive urgencies and

МОНГОЛЫН МЯНГАНЫ СОРИЛТЫН САН
ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН ТӨСӨЛ
Нэн яаралтай болон хойшлуулшгүй
эмчилгээт гипертензийн ангилал ба
оношлогоо
Эмнэлзүйн менежментийн алгоритм
Нэн яаралтай болон хойшлуулшгүй
эмчилгээт гипертензийн ангилал
(Н.Каплан)
1. Харааны мэдрэлийн хаван бүхий даамжрах
явцтай хоруу гипертензи
2. Тархи – судасны нэн яаралтай эмчилгээт
эмгэгүүд:
– Гипертензийн энцефалопати
– Хүнд хэлбэрийн АГ-тэй товруу-бүлэнт харвалт
– Тархины эдэд цус харвах
– Торлогийн доорхи цус харвах
– Тархины гэмтэл
Нэн яаралтай болон хойшлуулшгүй
эмчилгээт гипертензийн ангилал
(Н.Каплан)
3. Нэн яаралтай эмчилгээ шаардсан ЗСӨ:
• Гипертензийн шалтгаант зүүн ховдлын дутагдал
• ЗШ бүхий АГ
• Зүрхний тогтворгүй бах бүхий АГ
• Гол судасны хуулрал
• Гол судас ба титэм судсыг залгасан мэс заслын
дараа
Нэн яаралтай болон хойшлуулшгүй
эмчилгээт гипертензийн ангилал
(Н.Каплан)
4. Бөөрний эмгэгүүд:
– Цочмог гломерулонефрит
– Холбогч эдийн эмгэгийн шалтгаантай бөөрний
судасны эмгэгийн яаралтай тохиолдол
– Бөөрний судасны гаралтай гипертензи
– Бөөр шилжүүлэн суулгасны дараахь хүнд
зэргийн АГ
Нэн яаралтай болон хойшлуулшгүй
эмчилгээт гипертензийн ангилал
(Н.Каплан)
5. Цусны эргэлтийн тогтолцоон дахь
катехоламины илүүдэл:
• феохромоцитомын криз
• симпатомиметик үйлчлэлтэй бодист донтох
(ампетамин, кокайн , экстази)
• Артерийн гипертензийн эсрэг эмчилгээг гэнэт
зогсоох
• Нугасны гэмтлийн дараах гиперрефлекс
Нэн яаралтай болон хойшлуулшгүй
эмчилгээт гипертензийн ангилал
(Н.Каплан)
6. Хүнд хэлбэрийн эклампсийн өмнөх шат,
эсвэл эклампси
7. Хагалгааны өмнөх болон дараах байдал:
• Яаралтай хагалгаанд орох шаардлагатай хүнд
хэлбэрийн гипертензитэй өвчтөн
• Хагалгааны дараах гипертензи
• Хагалгааны дараах судасны оёдлоос цус алдах
8. Хүнд хэлбэрийн түлэгдэл
9. Хүнд хэлбэрийн хамрын цус алдалт
10. Тромболитик пурпур
Анамнез
• Жинхэнэ болон хоёрдогч гипертензи
• Гипертензийн явц
• Хийгдэж байсан эмчилгээ, эмчилгээний
үр дүнд СД ба ДД-ын түвшин, эмийн тун
• Эмчилгээний үргэлжилсэн хугацаа
болон завсарласан байдал
Бодит үзлэг
Ерөнхий хам шинжүүд:
• Халуурах
• Хөлрөх
• Царай цонхийх
• Толгой эргэх
• Хамраас цус алдах
Зүрхний талаас илрэх хам
шинжүүд
•
•
•
•
•
•
•
Цээжээр өвдөх
Амьсгаадах
Уушгины хаван
Зүрх дэлсэх
Хэм алдагдах
2 гарт хоёуланд АД ихсэх
Дундаж АД-ын ихсэх
Тархины талаас илрэх хам
шинжүүд
•
•
•
•
Толгой өвдөх
Толгой эргэх
Дотор муухайрах, бөөлжих
Ухаан санааны өөрчлөлт: ухаан
балартах, ухаан самуурах, унтаа
байдалтай болох
• Мэдрэлийн голомтот өөрчлөлт
• Таталт
Бөөрний талаас илрэх хам
шинжүүд
•
•
•
•
•
•
Олигури
Гематури
Протейнури
Электролитын алдагдал
Азотеми
Уреми
Нүдний талаас илрэх хам
шинжүүд
•
•
•
•
•
•
Нүдэнд оч гялбах
Сохор толбо
Нүд бүрэлзэх
Харааны гажиг
Юм хоёрчлогдож харагдах
Түр зуурын сохрол
Багажийн шинжилгээ
Зайлшгүй хийгдвэл зохих:
• ЗЦБ: зүүн ховдлын гипертрофи, зүрхний булчингийн цочмог
ишемийн шинжүүд
• Нүдний угийн шинжилгээ: торлогт цус харвах, нэвчдэс
үүсэх, харааны мэдрэлийн диск хавагнах
• Цусанд: ЦЕШ, электролитууд, креатинин, ШЕШ,
микроангиопати цус задлах анемийг илрүүлэх шинжилгээ
• Рентген: ЗД, уушигны өвчин сэжиглэх үед
• Тархины СТ: мэдрэлийн өөрчлөлттэй үед
• Эхо КГ: зүүн ховдлын үйл ажиллагааг үнэлэх ба ЗХГ
тодорхойлох
Анхааруулга: Нэн яаралтай болон хойшлуулшгүй эмчилгээт
гипертензийн намжилтын дараа эмчилгээг артерийн
гипертензийн эмнэл зүйн удирдамжийн дагуу хийнэ.
Яаралтай тусламжийн баг:
1. Яаралтай тусламжийн баг
• Зайлшгүй хийгдвэл зохих шинжилгээ:
– ЗЦБ
– О2 -ийн ханамжийг хянах
2. Эрчимт эмчилгээний тасаг болон
эмнэлгийн бусад тасгууд
• АД болон БЭГ-ийг хяналтандаа
оруулсаны дараа эмчилгээг АГ-ийн
эмнэл зүйн удирдамжийн дагуу хийнэ
Үнэлгээний сорил: АЛГОРИТМ
Хүнд хэлбэрийн гипертензи (хойшлуулашгүй
эмчилгээт)
Үзүүлэлтүүд
Шинж тэмдэггүй
Шинж тэмдэгтэй
Нэн яаралтай эмчилгээт
АД (мм МУБ)
>180/110
>180/110
Ихэвчлэн >220/140
Шинж тэмдэг
Толгой өвдөх, сэтгэл
зовинох; ихэвчлэн
шинж тэмдэггүй
Толгой хүчтэй өвдөх,
амьсгаадах
Амьсгаадах, цээжээр өвдөх,
шөнө шээх, хэл ээдрэх, ядрах,
ухаан санаа өөрчлөгдөх
Бодит үзлэг
БЭГ-гүй , ЗСӨ-ний
эмнэл зүйн шинжгүй
БЭГ-тэй_ ЗСӨ-ний эмнэл Энцефалопати, уушигны хаван,
зүйн тогтмол шинжтэй,
бөөрний дутагдал, тархины
судасны эмгэг, зүрхний ишеми
Эмчилгээ
1-3 цаг ажиглах, үр дүн
сайтай эмийг нь өгөх,
уухаар, тунг нэмэх
3-6 цаг ажиглах; АД
бууруулах богино
хугацаанд үйлчлэх эмийг
уулгах, тохирсон тунг
өгөх
Лабораторийн шинжилгээнд
тулгуурлах, судсаар эмчилгээг
эрчимт эмчилгээний өрөөнд
хийх, АД-ыг хянах,
Төлөвлөгөө
3-7 хоног хянах, хэрэв
өмнө хийсэн үнэлгээ
байхгүй бол
төлөвлөгөө гаргах
72 цагийн дотор
хяналтын үнэлгээг хийх
Эрчимтийн тасагт хэвтүүлэх,
эхний зорилго АД-ыг бууруулах,
нэмэлт оношлогооны арга
хэмжээ
http://www.clevelandclinicmeded.com/medicalpubs/diseasemanagement/nephrology/hypertensive-crises/#
Дүгнэлт
• Ихэнхи гипертензийн хямралаас сэргийлж
болдог.
• Хойшлуулшгүй эмчилгээт гипертензи нь
ихэвчлэн бай эрхтэний даамжирсан
гэмтэлгүйгээр илэрдэг.
• Нэн яаралтай эмчилгээт гипертензи нь
бай эрхтэний даамжирсан гэмтэлийн
хүндрэлтэй хавсарсан байдаг.
• Зөвхөн АД-ын түвшин дангаараа тухайн
явцыг тодорхойлохгүй. БЭГ-ийн байдлаар
тодорхойлогдоно.