Transcript Day 8_SMBG and insulin 3.1.ppt

МОНГОЛЫН МЯНГАНЫ СОРИЛТЫН САН
ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН ТӨСӨЛ
ЦУСАН ДАХ ГЛЮКОЗЫН ӨӨРИЙН
ХЯНАЛТ БА ИНСУЛИН ЭМЧИЛГЭЭ
SMBG – Цусан дахь глюкозын
өөрийн хяналт
Эмчид:
Эмчилгээний үр
дүнг хянах
Өвчтөнд:
Амьдралын хэв маягаа
өөрчлөх мотиваци
Чихрийн шижин хэв
шинж 2 - ын
эмчилгээний хандлага
Эмийн болон
инсулин эмчилгээг
тохиромжтой тунгаар
хэрэглэх
Амьдралын хэв
маягийг өөрчлөх
мотиваци төрүүлэх
SMBG – цусан дахь глюкозын
өөрийн хяналт
SMBG – Цусан дахь глюкозын
өөрийн хяналт
SMBG
2-р хэлбэрийн
чихрийн шижин
Таргалалт
хөдөлгөөний
дутагдал
Артерийн
даралт ихдэлт
Ретнопати
Сохрох
Нефропати
Гемодиализис
Невропати
Хөлний
амбутаци
Ангиопати
Зүрхний
шигдээс
Тархинд цус
харвах
Дислипопротейнеми
Тамхины
хэрэглээ
Амьдралын хэв маягийг өөрчлөх мотиваци төрүүлэх
Цусан дах глюкозыг өөрийн хяналтаар
тогтмол тодорхойлж, тэмдэглэл хөтлөх
Хэмжилт хийх цаг:
– Өлөн үед
– Хооллосноос 2 цагийн дараа
– Унтахын өмнө
Өвчтөний ээнэгшлийн байдлаас хамаарч
долоо хоногт 2-10 удаа хэмжилтийг хийнэ.
Цусны глюкозын баривал зохих
түвшин
Өлөн үед
4,4-6,1 ммоль/л
(80-110 мг/дл )
Хоолноос 2 цагийн
дараа
4,4-8.0 ммоль/л
(80-145 мг/дл )
Унтахын өмнө
4.4-7.5 ммоль/л
(80-135мг/дл)
Уг хяналтын хуудасны дээд хэсэгт
дараах зүйлсийг тэмдэглэнэ. Үүнд:
Өвчтөний нэр
Утасны дугаар






Өвчтөний нэр
Өвчтөний утасны дугаар
Инсулины эмчилгээний
тун, өдөрт хэрэглэх
давтамж
Эмийн эмчилгээний тун,
өдөрт хэрэглэх давтамж
Эмчийн нэр
Эмчийн утасны дугаар
Өглөөний
цайнаас 2 цагийн
дараа
Өдрийн хоолны
өмнө
Өдрийн хоолноос
2 цагийн дараа
Оройн хоолны
өмнө
Оройн хоолноос 2
цагийн дараа
Унтахын өмнө
Шат 1
Огноо:____________________
Өглөөний цайны
өмнө
Өдөр 1
-
БДИ
-
БДИ
-
БДИ
-
12345
12345
12345
12345
12345
12345
12345
Цаг, минут
Хоолны хэмжээ
Энергийн хэмжээ
Глюкозын хэмжээ
МАШ ИХ
261-300
мг/дл
221-260
мг/дл
181-220
мг/дл
141-180
мг/дл
111-140 мг/дл
81-110 мг/дл
МАШ
БАГА
ЦУСНЫ ГЛЮКОЗЫН ТҮВШИН
300 мг/длээс бага
51-80 мг/дл
50 мг/длээс бага
Өглөөний
цайнаас 2 цагийн
дараа
Өдрийн хоолны
өмнө
Өдрийн хоолноос
2 цагийн дараа
Оройн хоолны
өмнө
Оройн хоолноос 2
цагийн дараа
Унтахын өмнө
Шат 2
Огноо:____________________
Өглөөний цайны
өмнө
Өдөр 1
-
БДИ
-
БДИ
-
БДИ
-
12345
12345
12345
12345
12345
12345
12345
Цаг, минут
Хоолны хэмжээ
Энергийн хэмжээ
Глюкозын хэмжээ
МАШ ИХ
261-300
мг/дл
221-260
мг/дл
181-220
мг/дл
141-180
мг/дл
111-140 мг/дл
81-110 мг/дл
МАШ
БАГА
ЦУСНЫ ГЛЮКОЗЫН ТҮВШИН
300 мг/длээс бага
51-80 мг/дл
50 мг/длээс бага
Оройн хоолны
өмнө
Оройн хоолноос 2
цагийн дараа
Унтахын өмнө
Энергийн хэмжээ
Глюкозын хэмжээ
300 мг/длээс бага
261-300
мг/дл
МАШ ИХ
Өдрийн хоолноос
2 цагийн дараа
Хоолны хэмжээ
221-260
мг/дл
181-220
мг/дл
141-180
мг/дл
111-140 мг/дл
81-110 мг/дл
МАШ
БАГА
Өдрийн хоолны
өмнө
Цаг, минут
ЦУСНЫ ГЛЮКОЗЫН ТҮВШИН
-
БДИ
-
БДИ
-
БДИ
-
12345
12345
12345
12345
12345
12345
12345
Өглөөний цайны
өмнө
Шат 3
51-80 мг/дл
50 мг/длээс бага
Огноо:____________________
Өглөөний
цайнаас 2 цагийн
дараа
Өдөр 1
7.05
Өдрийн хоолны
өмнө
Өдрийн хоолноос
2 цагийн дараа
Оройн хоолны
өмнө
Оройн хоолноос 2
цагийн дараа
Унтахын өмнө
-
БДИ
-
БДИ
-
БДИ
-
12345
12345
12345
12345
12345
12345
12345
Өглөөний цайны
өмнө
Шат 4
Цаг, минут
Хоолны хэмжээ
Энергийн хэмжээ
Огноо:____________________
Өглөөний
цайнаас 2 цагийн
дараа
Өдөр 1
7.05
Глюкозын хэмжээ
МАШ ИХ
261-300
мг/дл
221-260
мг/дл
181-220
мг/дл
141-180
мг/дл
111-140 мг/дл
81-110 мг/дл
МАШ
БАГА
ЦУСНЫ ГЛЮКОЗЫН ТҮВШИН
300 мг/длээс бага
51-80 мг/дл
50 мг/длээс бага
Б – Бага
Д – Дунд
И - Их
Оройн хоолны
өмнө
Оройн хоолноос 2
цагийн дараа
Унтахын өмнө
Энергийн хэмжээ
Глюкозын хэмжээ
300 мг/длээс бага
261-300
мг/дл
МАШ ИХ
Өдрийн хоолноос
2 цагийн дараа
Хоолны хэмжээ
221-260
мг/дл
181-220
мг/дл
141-180
мг/дл
111-140 мг/дл
81-110 мг/дл
МАШ
БАГА
Өдрийн хоолны
өмнө
Цаг, минут
ЦУСНЫ ГЛЮКОЗЫН ТҮВШИН
-
БДИ
-
БДИ
-
БДИ
-
12345
12345
12345
12345
12345
12345
12345
Өглөөний цайны
өмнө
Шат 5
51-80 мг/дл
50 мг/длээс бага
Огноо:____________________
Өглөөний
цайнаас 2 цагийн
дараа
Өдөр 1
7.05
Оройн хоолны
өмнө
Оройн хоолноос 2
цагийн дараа
Унтахын өмнө
Энергийн хэмжээ
Глюкозын хэмжээ
300 мг/длээс бага
261-300
мг/дл
МАШ ИХ
Өдрийн хоолноос
2 цагийн дараа
Хоолны хэмжээ
221-260
мг/дл
181-220
мг/дл
141-180
мг/дл
111-140 мг/дл
81-110 мг/дл
МАШ
БАГА
Өдрийн хоолны
өмнө
Цаг, минут
ЦУСНЫ ГЛЮКОЗЫН ТҮВШИН
-
БДИ
-
БДИ
-
БДИ
-
12345
12345
12345
12345
12345
12345
12345
Өглөөний цайны
өмнө
Шат 6
51-80 мг/дл
50 мг/длээс бага
Огноо:____________________
Өглөөний
цайнаас 2 цагийн
дараа
Өдөр 1
7.05
209
Оройн хоолны
өмнө
Оройн хоолноос 2
цагийн дараа
Унтахын өмнө
Энергийн хэмжээ
Глюкозын хэмжээ
300 мг/длээс бага
261-300
мг/дл
МАШ ИХ
Өдрийн хоолноос
2 цагийн дараа
Хоолны хэмжээ
221-260
мг/дл
181-220
мг/дл
141-180
мг/дл
111-140 мг/дл
81-110 мг/дл
МАШ
БАГА
Өдрийн хоолны
өмнө
Цаг, минут
ЦУСНЫ ГЛЮКОЗЫН ТҮВШИН
-
БДИ
-
БДИ
-
БДИ
-
12345
12345
12345
12345
12345
12345
12345
Өглөөний цайны
өмнө
Шат 7
51-80 мг/дл
50 мг/длээс бага
Огноо:____________________
Өглөөний
цайнаас 2 цагийн
дараа
Өдөр 1
7.05
209
Жишээ нь:
3 сарын сахарын дундаж
хэмжээ HbA1c
HbA1c болон цусны сахарын хамаарал
HbA1c (%)
(ммоль/л)
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
Гликемия
18.3
16.7
15.0
13.3
11.7
10.0
8.0
6.5
5.0
3.3
Ач холбогдол
21%
ЧШӨ-ий нас
баралт
37%
Microvascular
Микроангиопати
complications
14%
Myocardial
Макроангиопати
infarction
HbA1c
1%
Инсулин эмчилгээ
Инсулин эмчилгээний заалт
• 1-р хэлбэрийн ЧШӨ
• ЧШӨ-тэй жирэмсэн ба хөхүүл эх
• 2-р хэлбэрийн ЧШӨ-ний үед сахар
бууруулах бэлдмэлд үр дүнгүй
• Нойр булчирхайг авах мэс заслын дараа
Инсулины ангилал
•
•
•
•
Богино
Дунд
Урт
Холимог
• Инсулины
• Аналог
Актрапид
Инсулатард,
Микстард 30/70
Новорапид - богино
Новомикс 30 – холимог
Левемир - дунд
Инсулины үйлчилгээ
Сийвэнгийн инсулиний түвшин
Хэвийн үеийн
инсулиний шүүрэл
Богино хугацааны инсулин
Урт хугацааны инсулин
Нийлэг инсулин
Үндсэн
түвшин
Цаг
Арьсан дор
тарих
Инсулин ба эмийн хавсарсан
эмчилгээ
• 2-р хэлбэрийн ЧШ-тэй үйлчлүүлэгчид глюкоз
бууруулах эм болон инсулиныг хавсарч
хэрэглэхдээ удаан болон дунд хугацаатай
инсулиныг суурь инсулин болгон хоногт 1-2 удаа
хийнэ.
• Хэт богино хугацаатай инсулин хэрэглэхийг
зөвлөдөггүй. Инсулиныг өглөө эсвэл орой 8-12
нэгжээр хийнэ. Мөн хоногт 2 удаа (өглөө, орой)
хийж болно.
1-р шат:
Хоол, хөдөлгөөний дэглэм, эмийн эмчилгээний үр дүн, хяналтыг
үнэлэх
2-р шат: Инсулины хэлбэр, хийх цагийг сонгох
Өглөө / өлөн Орой
унтахын
цусны
өмнөх
цусны
Глюкоз
глюкоз
Өндөр
Хэвийн
Орой
унтахын
өмнө
суурь
инсулин
Хэвийн
Өндөр
Өглөө суурь инсулин
Өндөр
Өндөр
Өглөө болон орой суурь инсулин
3-р шат: Эхлэх тунг тогтоох
Бага тунгаар эхэлж, тунг аажим нэмэгдүүлэх (кг жинд 0.1-0.2 нэгж)
Ялангуяа өндөр настай, туранхай, хөдөлгөөн багатай тарган хүмүүст
бага тунгаар эхлэх шаардлагатай.
4-р шат: Тунг тохируулах
Шаардлагатай бол 2-4 хоногт тунг 10-20%-иар өөрчилнө.
Инсулин эмчилгээг дангаар нь
хэрэглэх
• Хоногийн тунг:
– Өглөөний цайны өмнө - дунд хугацаатай
инсулин
– Орой унтахын өмнө - дунд хугацаатай
инсулин
– Хооллолт бүрийн өмнө - богино
хугацаатай инсулин
• Өглөөний цайны өмнө, оройн хоолны
өмнө - холимог үйлдэлтэй инсулин
Инсулины тунг тооцох
• Хоногийн нийт инсулины 1/3-ийг дунд
хугацааны инсулин сонгоно (шаардлагатай
бол хоёр хувааж болно)
• Хоногийн нийт инсулины 2/3-ийг богино
үйлдэлтэй инсулин сонгоно (үүний 2/3-ийг
өглөөний цай, өдрийн хоолны өмнө, 1/3-ийг
оройн хоолны өмнө авна)
Жишээ нь:
ЧШ-тэй өвчтөн, 70 кг жинтэй
• Инсулины тун: 70 кг х 0,5 нэгж = 35 нэгж (28-42 нэгж)
• Богино хугацааны үйлдэлтэй (Актрапид) 2/3 - 24
нэгж
1/3 – 8 нэгжийг оройн хоолны өмнө
2/3 – Өглөөний цай + өдрийн хоол = 10 нэгж + 6 нэгж
• Дунд хугацааны үйлдэлтэй (Инсулотард HM) 1/3 - 12
нэгж
08.00 - 6 нэгж Инсулотард HM + 10 нэгж Актрапид
13.00 - 6 нэгж Актрапид
18.00 - 8 нэгж Актрапид
22.00 - 6 нэгж Инсулотард
Инсулин тарих багаж
• Тариур ба зүү
– Нэг удаагийнх байна
• Үзгэн тариур
– Хэрэглэхэд хялбар
– Тунгийн алдагдалгүй
• Инсулины шахуурга
Инсулины үзгэн тариур
Зүү
Новопен®
(инсулинтэй картридж)
Тунгийн тохируулга
Инсулин
•Нойр булчирхайн бетта эсээс шүүрдэг
даавар
•Цусны сахар их болсон үед шүүрнэ
•Суурь инсулин тогтмол ялгарна
Инсулин
60
40
20
0
Өглөөний Өдрийн
цай
хоол
Оройн
хоол
Инсулины дэглэм: өдөрт 1 удаа
60
Дотоод инсулин
Инсулин
40
Богино
хугацааны/-----/
20
Дунд хугацааны
инсулин
0
Өглөөний Өдрийн
цай
хоол
Оройн
хоол
Өдөрт 2 удаа
Инсулин
60
Дотоод инсулин
40
Богино
хугацааны-----/
Дунд хугацааны
инсулин
20
0
Өглөөний Өдрийн
цай
хоол
Оройн
хоол
Өдөрт 2 удаа
Инсулин
60
40
Дотоод инсулин
Богино
хугацааны /-----/
20
0
Өглөөний Өдрийн Оройн
цай
хоол
хоол
Дунд хугацааны
инсулин
Анхаарал тавьсанд
баярлалаа