Transcript Kambiali, Egzona RAMADANI

Tema: Kambiali
Punuar nga: Egzona Ramadani
Deparatamenti: Ekonomiks


Kambiali është leter me vlere me të cilën
lëshuesi i saj obligohet qe t’ia paguaj ndonje
personi shumën e te hollave e cila është shënuar
ne kambial ose t’i urdhëroje ndonje personi tjeter
qe ta bëjë këtë.
-Trasanti: Jep urdhër për pagimin e kambialit.
-Trasati: Merrë urdhërin për pages të kambialit,
-Remitenti: I paguhet kambialit.
-Nul: I anulueshëm.
-Akceptimi: Pranimi i urdhërit qe t’ia paguajë
shumë e kambialit.
-Indosanti: Personi te cilit i bartet e drejta.
-Indosatri: Personi i cili i pranon te drejtat
biznesore


-Roli prioritar i kambialit të sotem qëndron
në atë se ai paraqetë një mjet të
rëndësishëm kreditues.
-Kambiali mund të shërbejë gjithashtu edhe
si mjet i përshtatshëm për sigurimin e
kërkesave (Garancioneve bankare, kredive te
akceptuara )
-Në raste të veqanta kambiali mund të
shfrytëzohet edhe si mjet i pageses, ne radhë
të parë në qarkullimin ndërkombëtarë.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Kambiali i trasuar
Kambiali personal (Solo Kambialit )
Kambiali personal (tërheqes sipas urdherit
vetanak.)
Kambiali mallor
Kambiali afarist
Kambiali financiar






Kambiali i trasuar- është asi kambiali i cili një person
(TRASANTI) i jep urdhër personit tjetër ( TRASATIT) qe
personi i tretë (REMITENTI) t’i paguajë pakushtë shumën e
cekur në kambial ne momentin e arritjes se kambialit për
pagesë.
-Dallojmë dy lloje të kambialit te trasuar:
a) Kambiali i trasuar sipas urdhërit vetanik
b) Kambiali i trasuar në trasantin
Kambiali personal-te ky lloj kambiali ekzistojnë vetëm dy
persona TRASANTI dhe REMITENTI. Këtu TRASANTI
obligohet t’i paguaj REMITENTIT shumën nga kambiali në
momentin e arritjes së kambialit për pagesë.
Kambiali personal tërhiqet sipas urdhërit vetanak-te ky lloj
kambiali ne momentin e leshimit nuk ka kreditorë,sepse
lëuesi I kambialit e përcakton obligimin që vetës t’I paguaj
diqka.Pra, trasati , trasanti dhe remetenti janë një person.
Kambiali mallor-shitësi e krediiton blerësin në atë mënyrë
që ia lëshon kambialin,kurse blerësi e akcepton atë dhe në
këtë mënyrë ai bëhet debitori kryesorë i kambialit.
. Kambiali afarist-shfrytëzohet te kontratat e qarkullimit të
mallrave dhe shërbimeve.
. Kambiali financiar-sigurohen kërkesat e kreditorëve në
qarkullimin e mallrave,shërbimeve dhe pagesave.







Parimi i formalitetit
Parimi i inkorporimit
Parimi i rreptësise së kambialit
Parimi i detyrimit fiks të kambialit
Parimi i solidarësisë se debitorëve të
kambialit
Parimi i drejtëpërdrejtshmëris
Parimi i mvetsisë së detyrimeve kambialore.







Parimi I formalitetit-kambiali si letër me vlerë tipike sipas urdhërit hyn
ne radhën e letrave formale me vlerë, ku sipas ligjit është e obligueshme
forma e shkrimit.
Parimi I inkorporimit-egzistimi I bazës juridike dhe dëshmimi I saj janë
te inkorporuara në letren e kambialit dhe se puna juridike e kambialit
nuk mund të dëshmohet me mjete të tjera, përveq letrës me shkrim.
Parimi I rreptësise së kambialit-rreptësia manifestohet në pikpamje të
procedures formale-juridike, sepse për të mabjtur të drejtat e kambialit
duhet të përdorën procedura siq janë: protesta, padia, datimi,
amortizimi, etj.
Parimi I detyrimit fiks të kambialit-ka të bëjë me atë se ne bazë të
kambialitë mund të kërkohet per pages vetëm ajo qe është e shënuar në
kambial.
Parimi I solidarësisë se debitorëve të kambialit-nëse një debitorë ka të
bërë pagimin e shumës se kambialit, nuk ka te bëjë me debitimin
kryesorë, krijohet mardhënja e bartjes. Ky debitor I cili e kryen pagesën
ka të drejtë regresi ndaj të gjithë atyre debitorëve sepse te gjithe keta
janë debitore solidarë.
Parimi I drejtëpërdrejtshmëris-nënshkruesit e kambialit si debitor I
kambalit është drejtëpërsdrejti përgjegjës ndaj poseduesit të kambialit.
Parimi I mvetsisë së detyrimeve kambialore-qdo deklaratë kambialore
dhe qdo nënshkrim I cili formal-juridike është në rregullë, vlersohet nga
deklaratat e tjera kambialore nëse kambiali në tërsi është në rregullë në
aspektin jurdiko-formal.
1.
2.
Kambiale të plota (ku përmbanë elementet e
nevojshme në momentin ne lëshimit)
Kambialet blanko (përmbanë vetëm
nënshkrimin e tansantit dhe ndonjë element
tjeter)
Elementet qënsore jane:
 Shënime në letër se është kambiali në gjuhen në të cilën është përpiluar.
 Urdhëri i pakushtë qe të paguhet shuma e caktuar.
 Emir I personit I cili duhet ta bëjë (trasatit) pagesën.
 Përcaktitm I afatit të arritjes së pagesës .
 Vendi I pagesës.
 Emir I atij të cilit do të duhëj të bëhej pagesa (remitentit).
 Data dhe vendi se ku është lëshuar kambiali.
 Nënshkrimi I lëshuesit të kambialit (trasantit).
Mungesa e njërës prejë elementeve të cekura e bënë kambialin të
pavlefshëm juridikisht.

Elementet jo qensore janë:
 Shprehja “paguaj për këtë prurësin e kambialit”.
 Shprehja “vlera e pranuar në të gatshme” ose “vlera e pranuar në mallë”.
 Shprehja “paguaj sipas urdhërit”, etj.
Pa keto elemente kambiali funkësionon pa penges. Mirpo duhet pasur
kujdesë se nëse janë të shënuara ne kambial ato fitojnë mbrojtje juridike
dhe duhet respektuar.

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Lëshuarja e kambialit
Shumëzimi i kambialit
Akceptimi i kambialit
Avalimi i kambialit
Prezentimi i kambialit
Pagesa e kambialit
Indosimi i kambialit (bartja)
Akti I lëshuarjes së kambialit e ndërmerr personi i cili
quhet TRASANT, dhe i cili është i parë ne kambial.
 Duhet ditur këto të dhëna:
a)
Kambiali në të cilën nuk ka urdhër të dhënë është
NUL nëse nuk është aceptuar, kurse kambiali që
është aceptuar është i plotëfuqishem edhe kur nuk
e ka urdhërin e dhënë.
b)
Ndërmjet llojit të blanko kambialit, lëshuarja mund
të pasoj jo vetëm pas aceptimit, por eventualisht
edhe pas deklarimeve te tjera.
c)
Lëshuarja e kambialit kryhet me vënjën e
nënshkrimeve në kambial në vendin e caktuar për
trasantin.







Kambiali mund të shumëzohet në momentin e
lëshim, por mund edhe më vonë deri ne momentin e
pagimit te kambialit.
Kambiali vetanak nuk shumzohe, sepse ne realitet do
te vije deri te lëshuarja me e madhe te numrit te
kambialeve e jo deri te shumëzimi I tij.
Shumëzohet vetëm kambiali I njetë dhe nuk duhet
paguar secili ekzemplar I shumëzuar.
Ne ekzemplarin e shumëzuar duhet të paraqiten
nënshkrimet e të gjithë personave të autorizuar të
cilët janë nënshkruar në kambialin oregjinal.
Qdo ekzemplar I kambialit duhet te përmbajë numrin
e tij rendor.
Ekzemplari burimor I kambialit quhet UNIKAT.



Akceptimi I kambialit është punë kambialojuridike me të cilën TRASATI e pranon urdhërin e
TRASANTIT qe të paguaj shumën nga kambiali.
Deklarata e trasantit e cila shenohet ne kambial
quhet “akceptim” dhe nga moment I akceptitmit
të kambialit trasati e quajmë “akceptues” dhe ky
në realitet bëhet debitor kryesor.
Akceptimi shenohet ne fëtyr të kambialit me
shprehjen “e pranoj” “e pranoj per pagim” dhe
vihet nënshkrimi.


Avalimi i kambialit është veprim kambialor
me të cilin një person ndërmerr dorëzani për
përmbushje të rregullt të obligimit nga
kambiali. Personi i cili merr dorëzani avalist,
kurse personi për të cilin jep dorëzani avalisti
quhet honorat.
Avalimi poashtu është shprehje e njëanëshme
e vulletit po në mënyrë formale e cila jepet
(shenohet) sipas rregullit në fytyrë të
kambialit.
Dy shkaqe të prezantimit të kambialit:
1. Prezentimi për akceptim dhe
2. Przentimi për pagesë.
Për prezantimin e kambialit për pagesë kryesisht
duhet respektuar këto kushte:
 Kambiali duhet t’i dërgohet për pagesë trasatit
respektivisht akceptuesit nëse më parë është
akceptuar.
 Kambiali dërgohet për pagim në vendin e pagimit
 Kambiali duhet të prezantohet për pagesë në
afatin e caktuar
 Kambialin e dërdon për pagesë vet poseduesi i tij
ose nëpërmjet bankes afariste të tij.

Pagesën e kambialit duhet në radhë të parë ta
kryej debitori kryesorë i kambialit apo
pagesën duhet t’i bëhet poseduesit të
autorizuar të kambialit i cili atë e përcakton
për pagesë në kohën e arritjes së tij për
pagesë.
Indosimi i kambialit është bartja e të drejtave nga kambiali që bëhet me
shprehjen e njëanëshme të vullnetit me anë të cilit një person i quajtur
INDOSANT i bart në personin tjeter INOSATRIN të drejtat nga kambiali.
Indosamenti për tu trajtuar i plotfuqishëm duhet ti plotësoj dy kushte:
1.
që të jetë i dhënë i pakusht sepse ekzistimi eventual i ndonjë kushti
konsiderohet sikur të mos ekzistonte fare
2.
kambiali apo të drejtat që bartën nga kambiali duhet të indosohen
tërsishtë sepse indosimi i pjesëshëm konsiderohet nul.
Për ka forma indosimi mund të jetë:
1.
I plotë e përmbanë deklaratën e bartjes, emrin e indosatit dhe
nënshkrimin e indosantit.
2.
Bianko indosimi bërmbanë vetëm nënshkrimin e indosantit
3.
Rekta indosimi përmbanë klauzolën e cila ndalon bartjen e mëtejshme
të atij kambiali me indosim.


Për ka përmbajtja indosamentet kambialore mund të jenë:
a.
b.
c.
Indosamente pronësore
Indosamente të pengut dhe
Indosamente autorizuese.