Transcript Mierzymy, ważymy, liczymy

MIERZYMY, WAŻYMY, LICZYMY – W JAKI
SPOSÓB STYL ŻYCIA WPŁYWA NA
NASZE ZDROWIE.
Ewelina Borowiec
Paulina Miłoś
Klaudia Trzpis
Marzena Sanecka
Barbara Sapała
Michał Gnida
Mirosław Zych
Marcin Szyfner
Sebastian Miłoś
Dawid Rzemieniarz
Ruch jest
podstawowym
atrybutem życia,
a aktywność
ruchowa
towarzyszy
człowiekowi od
jego poczęcia aż
do śmierci.
Nie ulega wątpliwości, iż każdy ruch jest
efektem współdziałania podłoża
biologicznego (aparatu ruchu, źródeł
energii itp.) oraz psycho- społecznego
(celu, motywacji itp.).
Dlatego w pełni uzasadnione jest
wyróżnianie w ruchu jego strony
potencjalnej (móc, chcieć, umieć)
i efektywnej (przebieg ruchu i jego
skutek).
Przez ideę ruchu rozumiemy jego cel (motyw działania).
Motywy działalności ruchowej człowieka mogą być
różne, mianowicie:
 bezpośrednia potrzeba życiowa (zaspokojenie głodu lub
pragnienia, wykonywanie czynności samoobsługowych,
porządkowych itp.),
 osiąganie stawianego sobie celu (przejście z miejsca na
miejsce, przeniesienie przedmiotu itp.),
 realizacja potrzeb natury hedonistycznej (zabawa,
przechadzka, rozrywka itp.),
 poczucie konieczności lub obowiązku,
 potrzeby twórcze (muzyka, malarstwo),
 potrzeba współzawodnictwa (sport).
W naszym przypadku skupimy się na ostatniej grupiemianowicie ruchu w sporcie.
W przypadku sportu -cechy ruchu nazywane
są cechami motorycznymi. Zdefiniowano je
jako takie właściwości ilościowe organizmu,
przez które ujawnia się przetwarzanie energii
zawartej w naturalnych zasobach
energetycznych ustroju oraz uzewnętrznienie
działalności całego aparatu nerwowomięśniowego przy podejmowaniu
różnorodnych czynności ruchowych.
Właściwości te ujawniają się w postaci;
zwinności, siły, skoczności, szybkości,
gibkości i wytrzymałości.
Przy omówieniu każdej z wyżej wymienionych
cech, niezbędne jest zapoznanie sie z
fachowymi terminami:
- okres progresywny- czyli ewolucja/ rozwój
przypadający na okres dzieciństwa i młodości
(do 20- 25 r.ż.),
- okres stabilizacji– równowaga, występująca
u człowieka dorosłego (do około 40- 45 r.ż.),
- okres regresywny (inwolucja) –czyli
starzenie się organizmu, występuje spadek
wydolności i zdolności organizmu do wysiłku
fizycznego.
ZWINNOŚĆ
Zwinność oznacza to samo co
koordynacja ruchowa. Jest to
zdolność organizmu do
wykonywania szybkich i
precyzyjnych ruchów. Jest sumą
szybkości i zręczności,
umiejętności szybkiego
przestawiania się z jednych
ściśle skoordynowanych ruchów
na inne oraz dokonywania
szybkiego wyboru
odpowiedniego aktu ruchowego
w nieoczekiwanie powstających
nowych sytuacjach. Zwinność w
przeciwieństwie do innych
zdolności motorycznych jest
głównie cechą nabytą,
uwarunkowaną stanem i
stopniem rozwoju układu
nerwowego, dlatego też wzrasta
wraz z rozwojem osobniczym.
Rozwój koordynacji ruchowej zaczyna się w wieku
niemowlęcym (ok 3 miesiąca) i rozwija się w
dalszych latach. Główny etap progresywny trwa
krótko, bo kończy się pomiędzy 12-17 rokiem
życia i jest mało dynamiczny, natomiast okres
względnej stabilizacji jest bardzo długi. Procesy
inwolucyjne zaczynają sie dopiero w piątej
dekadzie życia u kobiet i szóstej u mężczyzn.
Warto dodać iż w całym okresie zróżnicowanie
dymorficzne jest małe na korzyść płci męskiej.
Nieznaczne jego nasilenie daje sie zauważyć
tylko w dzieciństwie i późnej starości.
Podstawowa metoda kształcenia i doskonalenia
sprawności koordynacyjnej jestcelowo ukierunkowana
na zmienność ćwiczeń (sposobu oraz warunków ich
wykonania). Poprzez wielkość, różnorodność
i zmienność warunków wykonania ćwiczeń
wzbogacane są doświadczenia ruchowe. W tym
kontekście szczególne znaczenie przypisać należy grom
zespołowym. Wymagają one bowiem najwyższego
poziomu koordynacji ruchowej, a wiec przestrzennej
dokładności ruchów wykonywanych w minimalnych
jednostkach czasu i w zmieniających sie warunkach.
Dlatego odpowiednio dobrane i zastosowane ćwiczenia
z zakresu gier zespołowych mogą stymulować rozwój
m.in.: orientacji przestrzennej, koordynacji wzrokoworuchowej, umiejętności łączenia i dostosowania
ruchów.
Przykładowe ćwiczenia rozwijające
koordynację:
 biegi z przewrotem na materacu,
 bieg wahadłowy 10 x 5,
 biegi krótkie z zadaniami dodatkowymi,
 trening obwodowy- z dużą ilością stacji,
 tor przeszkód,
 ćwiczenia koordynacyjne.
SIŁA
Siła mięśniowa- to
cecha motoryczna
organizmu w
zakresie
pokonywania oporu
zewnętrznego lub
oporu własnego
ciała kosztem
wysiłku fizycznego
(skurczu mięśni).
Najlepszym okresem rozwoju siły u obydwu płci
jest wiek pomiędzy 7 a 19 rokiem życia.
U dziewcząt przyrosty siły są wolniejsze niż
u chłopców, wcześniej też osiągają one
możliwości maksymalne (ok.19-20 roku życia,
natomiast chłopcy między 21 a 25 r. ż ). Po tym
okresie występuje stabilizacja trwająca u obojga
płci do wieku 31-35 lat, po czym rozpoczyna się
powolna inwolucja, wyraźniejsza po 55 roku
życia. Warto zwrócić uwagę na dość długi okres
stabilizacji zdolności siłowych, który u kobiet
trwa: od 16 do 55r., zaś u mężczyzn od 19 do 50
roku życia.
Siłę kształtujemy przez stosowanie ćwiczeń
mających działanie na wybrany miesień lub
grupę mięśni;
 ćwiczenia z hantlami, ciężarkami, sztangą, na
atlasie itp. (ćwiczenia z lekkim obciążeniem
z dużą ilością powtórzeń lub serii oraz ćwiczenia
z dużym obciążeniem- przy niewielkiej ilości
powtórzeń i seriach),
 ćwiczenia w których pokonujemy własny ciężar
ciała; pompki, przysiady, itp.
 podciąganie na drążku,
 rzuty np. piłki lekarskiej znad głowy,
 brzuszki,
 ćwiczenia siły w parach.
SKOCZNOŚĆ
Skoczność- jest
wieloczynnikową funkcją
dwóch cech
podstawowych:
szybkości i siły oraz
budowy i proporcji ciała.
Wyraża moc pracy
mięśniowej i określa
zdolność przemieszczania
ciała w przestrzeni
poprzez fazę lotu.
W badaniach populacyjnych skoczność
najczęściej mierzy się wyskokiem dosiężnym
lub za pomocą skoku w dal obunóż z miejsca.
W prowadzonych testach poziom rozwoju
skoczności u dziewcząt wzrastał jedynie do 18
r.ż., a u mężczyzn do 20 roku życia. Do 14
roku zróżnicowanie poziomu rozwoju
skoczności jest niewielkie. W kolejnych latach
do 18 r. życia wyniki są zdecydowanie lepsze
dla płci męskiej. Okres stabilizacji jest bardzo
krótki- trwa 2 lata i zaczyna się regres ok. 2022 r. życia.
Do ćwiczeń poprawiających skoczność
zaliczamy;
 podskoki obunóż w miejscu,
 skoki: jednonóż lub obunóż z pokonywaniem
pewnej odległości lub wysokości,
 wieloskoki płaskie,
 skoki dosiężne,
 skoki lekkoatletyczne,
 skoki pojedyncze- wykonane z miejsca przez
przeszkodę,
 zeskoki w głąb.
SZYBKOŚĆ
Szybkość- to cecha
motoryczna
charakteryzująca zdolność
człowieka do wykonywania
określonych ruchów w jak
najkrótszym czasie, mogą
one dotyczyć ruchu całego
ciała bądź jego części ( przy
założeniu że zadanie nie
trwa długo i nie wywołuje
zmęczenia). Wyodrębnia się
3 podstawowe formy
przejawiania się szybkości;
czas reakcji, prędkość
pojedynczego ruchu i
częstotliwość ruchów.
Zdolności szybkościowe w okresie progresywnego
rozwoju wykazują bardzo szybkie tempo rozwoju.
Szybkość ruchów rozwija się bardzo dynamicznie
u obojga płci od 7 do 13 roku życia i nie
wykazuje w tym okresie dymorfizmu.
Maksymalne możliwości dziewczęta osiągają
wcześniej- w wieku ok 14-18 lat. Natomiast
w wieku 15-19 lat obserwuje się szybszy rozwój
zdolności szybkościowych u chłopców. U obojga
płci maksimum szybkości ruchów przypada na 19
rok życia.
Okres stabilizacji jest u obydwu grup krótkii średnio przypada od 17 do 20 roku życia.
Procesy inwolucyjne zdolności szybkościowych
u mężczyzn i kobiet przebiegają dość wolno do
45 roku życia, a następnie diametralnie spadają.
Do ćwiczeń pozytywnie wpływających na
poprawę wyników w testach
szybkościowych zaliczamy;
 biegi na krótkich dystansach m.in;
30,40 i 60 m.,
 skipingi,
 start na sygnał dźwiękowy- kształtujące
szybkość reakcji,
 starty z różnych pozycji,
 biegi krótkie z przyspieszeniem tzw. interwały.
GIBKOŚĆ
Gibkość- to zdolność
do uzyskiwania dużej
ruchomości w
stawach, czyli dużej
amplitudy w
wykonywanych
ruchach. Amplituda
ruchów człowieka
zależy przede
wszystkim od
kształtu stawów,
elastyczności mięśni,
ścięgien i więzadeł.
Najlepszym okresem dla kształtowania gibkości
jest wiek od 7 do 10/11 roku życia. W
późniejszych latach wyłącznie w stawach
kręgosłupa zwiększa sie amplituda ruchu,
która trwa do 13/14 r.ż., jednak ogólnie rzecz
biorąc od 10/11 r.ż. następuje naturalny regres
ruchomości we wszystkich stawach. Pewny
poziom stabilizacji gibkości, a dokładniej
części dotyczącej kręgosłupa, utrzymuje się
średnio do 16- 18 r. ż., a następnie notuje się
jej regres.
Ćwiczenia gibkościowe powinny być
wykonywane często, powolnie z narastającą
obszernością i z dużą ilością powtórzeń. Do
najczęstszych ćwiczeń wykonywanych
w treningu gibkościowym są;
 siady kroczno- rozkroczne i kroczno- wykroczne
tzw. ,,szpagat”,
 podpór tyłem leżąc łukiem tzw. ,,mostek”,
 skłony w płaszczyźnie czołowej i strzałkowej,
 wykroki i uniki,
 przyciąganie pięty do pośladka w staniu jednonóż,
 ,,skłon japoński”
 skłony dosiężne w staniu lub siadzie.
WYTRZYMAŁOŚĆ
Wytrzymałość to
cecha motoryczna
charakteryzująca
zdolność organizmu
do wykonywania
długotrwałego
wysiłku o określonej
intensywności przy
podwyższonej
odporności na
zmęczenie.
Poziom wytrzymałości zależy od czynników;
- fizjologicznych (zasobu źródeł energetycznych,
sprawności i szybkości ich wykorzystania,
aktywności enzymów itp.),
- somatycznych (wysokości i masy ciała, proporcji
między włóknami szybko i wolnokurczliwymi),
- koordynacyjnych (stopnia opanowania techniki
uprawianej konkurencji bądź dyscypliny),
- psychicznych (siły woli, dojrzałości psychicznej).
Rozwój zdolności wytrzymałościowych – mierzonych
wynikiem biegu długiego – przebiega w wieku szkolnym
odmiennie u obojga płci. Chłopcy wykazują wyraźną
poprawę między 7 a 18 rokiem życia, przy czym
szczególnie szybki progres obserwuje się między 7 a 10
oraz 14 a 16 rokiem życia. U dziewcząt okresem
progresywnym jest tylko wiek od 7-13 lat, jednak
przyrosty wyników są znacznie mniejsze niż u chłopców.
Po 13 roku życia obserwuje się wśród dziewcząt obniżenie
wyników wywołane zapewne trzema czynnikami:
przyrostem masy tłuszczowej po okresie skoku
pokwitaniowego, spadkiem aktywności ruchowej oraz
obniżeniem się poziomu wydolności aerobowej.
Podsumowując najlepsze wyniki uzyskane w testach
wytrzymałościowych u dziewcząt przypadają na okres
od13-16 roku życia, natomiast u chłopców to okres od 1620 roku.
Najlepszymi ćwiczeniami kształtującymi
wytrzymałość są;
 biegi przełajowe,
 duża zabawa biegowa,
 gry sportowe- gdy występuje długotrwały wysiłek
np.; koszykówka, piłka ręczna, piłka nożna,
 ćwiczenia gimnastyczne- prowadzone w szybkim
tempie i długim czasie trwania np. obwody
ćwiczebne, intensywne formy aerobiku itp.,
 Test Coopera, Beep Test,
 biegi długie o jednakowej intensywności lub
interwały,
 wszelkiego rodzaju ćwiczenia trwające przez długi
okres czasu i określonej intensywności.