Transcript Znaczenie ruchu w rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym

Znaczenie ruchu w rozwoju
dziecka w wieku
przedszkolnym

„Ruch jest w stanie zastąpić prawie
każdy lek, ale wszystkie leki nie są
wstanie zastąpić ruchu” W. Oczko

„Każde dziecko rozwija się w innym tempie,
w odmiennych warunkach środowiskowych,
każde jest odrębną indywidualnością .
Różni się od swoich rówieśników rozmaitymi
cechami fizycznymi i psychicznymi.”

Przysłowia






Zdrowie jest wartością nadrzędną
„W zdrowym ciele zdrowy duch”
„Twoje zdrowie w Twoich rękach”
„Ideałem byłoby: żyć długo i umierać zdrowym”
„Ruch jest życiem - życie jest ruchem”.
„ Zdrowie to nie wszystko, ale wszystko jest
niczym bez zdrowia”

Zdrowie nie jest darem danym nam raz na
zawsze i aby go zachować należy usprawniać
go w kilku kierunkach :

od szeroko pojętego wychowania zdrowotnego
po właściwie pojęty sport, turystykę i rekreację.
Przed współczesną edukacją zdrowotną, kulturą
fizyczną, a kształceniem nauczycieli w
szczególności stoją nowe zadania.

Ruch
Jest podstawowym bodźcem rozwojowym
oraz przejawem życia!
 Dzięki aktywności ruchowej dziecko
poznaje otoczenie i opanowuje nowe
umiejętności.
 Ruch stymuluje rozwój dziecka.
 Jest jednym ze wskaźników rozwoju i
zdrowia.

Znaczenie ruchu



Rozwija sprawność fizyczną ogólny rozwój ruchów,
dotyczący dużych przestrzeni ciała – np. w przypadku
chodzenia, biegania, pływania, jazdy na rowerze. Po tym
okresie następuje rozwój zorientowany na bardziej
precyzyjną koordynację w zakresie mniejszych grup
mięśni. Wrodzone reakcje stopniowo przekształcają się
w sprawności motoryczne, będące użyteczne przez całe
życie.
rozwijają zręczność, zwinność ciała, precyzję ruchów i
ułatwiają opanowanie podstawowych funkcji życiowych.
kontrola nad rozmaitymi mięśniami ciała jest jedną z
najszybszych form rozwoju.
W układzie kostno – stawowym

przyspiesza przekształcanie się tkanki
chrzęstnej w kostną, a szybkie tworzenie się tzw.
„jąder kostnienia”, ich wzrost ilościowy i
stopniowe rozszerzanie się wpływa na
przyspieszenie procesu mineralizacji
wzmocnienia kości. To z kolei usprawnia
funkcje szkieletu będącego konstrukcją
chroniącą narządy wewnętrzne i amortyzującą
wstrząsy ciała. Dzięki temu formują się
powierzchnie stawowe, wzmacniają wiązadła i
torebki stawowe a przyczepy mięśni tworzą
mocne spojenia z poszczególnymi kośćmi.
Aktywność ruchowa









regularnie uprawiana prowadzi do :
przyrostu masy mięśniowej,
wzmocnienia kości i połączeń stawowych,
okrzepnięcia organizmu,
przyrostu masy serca,
obniżenia tętniczego,
zwolnienia tętna,
zwolnienia rytmu oddechu przy jego pogłębieniu
dotlenienie organizmu
Ruch wpływa na dobre
samopoczucie



Służy ona również ujściu nadmiaru energii a
ponadto pozwala dziecku zrozumieć i poznać
świat w którym żyje
Więcej ruchu więcej szczęścia
Naukowo udowodniono, że każdy z nas
wytwarza endorfiny. Najbardziej pierwotny
obszar mózgu jest przystosowany do produkcji
tego hormonu. To zaś oznacza, że wytwarza je
każdy z nas, podczas najmniejszego nawet
wysiłku fizycznego. Endorfiny działają także
przeciwbólowo.
Z aktywnością ruchową nierozerwalnie związany jest
rozwój życia psychicznego.






Dziki ruchowi dziecko poznaje otaczający je świat, wzbogaca swoje
doświadczenia, rozwija samodzielność dziecka.
Zabawy i ćwiczenia w grupie uczą zachowań prospołecznychdziecko podporządkowuje się obowiązującym normom i zasadom.
rozwija się charakter i osobowość
rozwija zdolność zaadaptowania się, czyli przystosowania
organizmu dziecka do zmieniających się warunków życia: klimatu,
temperatury, wilgotności, warunków społecznych i materialnych,
pracy, nauki, trudności dnia codziennego.
Dobrze przystosowane do życia dziecko to takie, które żyje i rozwija
się zdrowo.
Ruch rozwój społeczny
Działalność ruchowa o charakterze
sportowym stwarza możliwość adaptacji
do wysiłku, do zmiennych warunków
atmosferycznych, do walki z
przeciwnościami, do współzawodnictwa i
współpracy.
 Dziecko mniej sprawne ruchowo bywa
izolowane przez rówieśników, utrudnia
proces uspołecznienia.

Gimnastyka powinna by dla przedszkolaka
radosną zabawą. Ćwiczenia powinny być
dostosowane do aktualnych możliwości i
umiejętności dziecka. Nie mogą by zbyt
trudne i skomplikowane ani też za łatwe.

Zwiększona aktywność ruchowa
owocuje

wzrostem parametrów siły,
wytrzymałości, szybkości, mocy,
zwinności, koordynacji, podnosi ogólną
sprawność fizyczną, odporność
organizmu, co prowadzi do
wzmocnienia zdrowia i dobrego
samopoczucia.
Ruch rozwija intelekt
Dbając o sprawność ruchową rozwijamy
mózg; (koncentrację, pamięć, sprawne
czytanie i pisanie, szybkie kojarzenie).
 Dr Lyelle Palmer –badania

 prof.J.Ratey
z Harvard Medical
School twierdzi że ćwiczenia fizyczne
bardziej wpływają na mózg niż na
ciało.

„Kiedy ćwiczymy, szczególnie jeśli ćwiczenia są
skomplikowane i wymagające precyzji
angażujemy też rejony mózgu związane z
funkcjami poznawczymi.”
Hipokinezja
negatywne dla zdrowia osobniczego i społecznego
zjawisko, nasilające się w II poł. XX wieku polegające na
dysproporcji pomiędzy zwiększającym się obciążeniem
układu nerwowego, a zmniejszającym się obciążeniem
układu ruchowego. Prowadzi do zaburzeń w zakresie
układów : sercowo – naczyniowego, trawiennego,
autonomicznego, psychonerwowego uznana za
zjawisko cywilizacyjne, wpływa na zaburzenia ludzkiego
organizmu i według Światowej Organizacji Zdrowia jest
obecnie bezpośrednio i pośrednio, główną przyczyną
zgonów ( z powodu zapaści choroby wieńcowej serca )
zwłaszcza w krajach rozwiniętych.
Jednym z najważniejszych czynników powodujących choroby
cywilizacyjne

jest zmniejszona aktywność ruchowa, siedzący tryb życia a także brak
kontaktu z przyrodą i nadmierne przeciążenie układu nerwowego.

Wśród młodzieży szkolnej co czwarty uczeń wykazuje odchylenia od
prawidłowego stanu zdrowia. Plagą stają się coraz częściej występujące u
dzieci i młodzieży wady postawy ciała, pojawiają się problemy chorób
nowotworowych, coraz więcej dzieci choruje na cukrzycę.

Badania Lubelskiej Akademii Medycznej wykazały, ze już u 17-19-latków
występują podstawowe czynniki decydujące o zawałach serca, 7%
nastolatków ma nadciśnienie tętnicze, 7% podwyższony procent
cholesterolu, 10% cierpi na nadwagę i otyłość. W starszych grupach
wiekowych wskaźniki te wzrastają dwukrotnie.
N. Wolański wyodrębnia dwie grupy
czynników, które wpływają na rozwój
fizyczny człowieka:
 czynniki endogenne (15-20%)
 czynniki egzogenne (20-25%)
Styl życia -50%
Podstawą zdrowego stylu życia jest
aktywność fizyczna, która ściśle wiąże
się z pozostałymi składnikami tego stylu:
 pożywienie, (Hipokrates „Niech wasze
jedzenie będzie Waszym lekarstwem”)
 masa ciała,
 Sen
 stres

Nowa podstawa programowa wzorzec wychowania
fizycznego – 7 bloki tematyczne
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Diagnoza sprawności i aktywności fizycznej oraz
rozwoju fizycznego
Trening zdrowotny
Sporty całego życia i wypoczynek
Bezpieczna aktywność fizyczna i higiena osobista
Sport (dotyczy II, III i IV etapu edukacyjnego)
Taniec ( dotyczy II i III etapu edukacyjnego)
Edukacja zdrowotna (dotyczy III i IV etapu
edukacyjnego)
Podstawa programowa





5. Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej
dzieci. Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w
szkole podstawowej:
1) dba o swoje zdrowie; zaczyna orientować się w zasadach
zdrowego żywienia;
2) dostrzega związek pomiędzy chorobą a leczeniem, poddaje się
leczeniu, np. wie, że przyjmowanie lekarstw i zastrzyki są
konieczne;
3) jest sprawne fizycznie lub jest sprawne w miarę swoich
możliwości, jeżeli jest dzieckiem mniej sprawnym ruchowo;
4) uczestniczy w zajęciach ruchowych, w zabawach i grach w
ogrodzie przedszkolnym, w parku, na boisku, w sali gimnastycznej.
Wychowanie fizyczne-Kształtowanie sprawności
fizycznej i wychowanie zdrowotne.
Uczeń kończący klasy I:
1.
Uczestniczy w zajęciach rozwijających sprawność fizyczną, zgodnie z regułami;
2.
Potrafi:
a)
Chwytać piłkę, rzucać nią do celu i na odległość, toczyć i kozłować piłkę;
b)
Pokonywać przeszkody naturalne i sztuczne,
c)
Wykonywać ćwiczenia równoważne,
3. Dba o prawidłowy sposób siedzenia w ławce;
4. Wie, że choroby są zagrożeniem dla zdrowia i ze można im zapobiegać poprzez:
szczepienia ochronne, właściwe odżywianie się, aktywność fizyczną,
przestrzeganie higieny, właściwie zachowuje się w sytuacji choroby,
5.Wie,że dzieci niepełnosprawne znajdują się w sytuacji trudnej i pomaga im.
Podane sprawności dotyczą dzieci o prawidłowym rozwoju fizycznym, zaś umiejętności
ruchowe dzieci niepełnosprawnych ustala się stosownie do ich możliwości.
Cele edukacji zdrowotno-ruchowej dzieci w wieku
przedszkolnym i wczesnoszkolnym




Zapewnienie harmonijnego rozwoju psychofizycznego
Dostarczenie niezbędnych wiadomości i umiejętności
służących zdrowiu i sprawności fizycznej
Naukę współdziałania w zespole
Przygotowanie do samodzielnego planowania własnej
aktywności fizycznej
Wiek przedszkolny


charakteryzuje się na ogół dużą plastyczności aparatu
ruchowego i słabą zdolności koordynacji ruchów. W tym
wieku dziecko zdolne jest do intensywnego, ale
krótkotrwałego ruchu. Natomiast w sferze psychicznej
dziecko charakteryzuje się dużą wyobraźnią,
skłonnością do naśladownictwa jak równie brakiem
zdolności do dłuższego skupienia uwagi.
Metody pracy z dziećmi stosowane na zajęciach
ruchowych powinny sprzyjać rozwojowi dziecka w sferze
poznawczej, motorycznej i emocjonalnej, powinny
nawiązywać do jego możliwości i potrzeb.
A. Demel i A. Skład sformułowali zbiór zasad
rządzących rozwojem motorycznym







Rozwój ruchów przebiega od reakcji ogólnych do
specyficznych,
Rozwój ruchów przebiega według stopniowego zstępowania od
głowy ku innym częściom ciała,
Rozwój ruchów przebiega od osi głównej ku innym częściom
ciała,
Rozwój ruchów przebiega od ruchów symetrycznych do
asymetrycznych
Rozwój ruchów przebiega od ruchów cyklicznych do
acyklicznych,
Rozwój motoryczny polega na wiązaniu sfery czuciowej
(sensorycznej) z ruchową,
Rozwój ruchowy polega na stopniowym opanowaniu ruchów i
wdrażaniu się do ich kontroli.
motoryka




Motoryka to pojęcie, które obejmuje całokształt
czynności ruchowych człowieka.
Nauczycielowi przedszkola przypada w udziale
towarzyszenie dziecku w okresie intensywnego rozwoju
fizycznego, który cechują poważne zmiany ilościowe i
jakościowe przejawiające się we:
wzrastaniu,
różnicowaniu,
dojrzewaniu poszczególnych układów i narządów
Wymierne i niewymierne metody
pomiaru
Metoda wymierna:
„Wrocławski test sprawności fizycznej dla
dzieci w wieku 3-7 lat”.
Ocenie za pomocą testu poddajemy poziom
rozwoju takich cech motorycznych jak:
szybkość, siła, moc, zwinność.

www.blizejprzedszkola.pl/annajaworska.
Metody niewymierne






Obserwacja jego zachowań i aktywności w trakcie
codziennych zajęć w przedszkolu, zwłaszcza w czasie
swobodnych zabaw.
Obserwacja przejawów motoryczności:
ruchliwość (wykonywanie znacznej liczby ruchów w
sposób intensywny),
dokładność, trwałość uczenia się nowych umiejętności
ruchowych),
Sprawność ruchowa ( umiejętność władania własnym
ciałem, radzenia sobie w nowych sytuacjach),
Sprawność fizyczna (wydolność organizmu)
Ocena koordynacji wzrokoworuchowej





Oceniamy w trakcie codziennych czynności
samoobsługowych, zajęć plastycznych, w grach i
zabawach.
Obserwujemy czy dziecko patrzy na to, co robi-czy
ucieka wzrokiem,
Jaką pozycję przyjmuje dziecko w trakcie prac przy
stoliku, czy siedzi prosto, jak trzyma ołówek,
Oceniamy obustronną integrację ruchową,
Wiedza od rodziców o rozwoju ruchowym dziecka ( kiedy
dziecko zaczęło raczkować, chodzić, biegać, itp. jaka
jest aktywność dziecka w domu)
Zabawy ruchowe








Zabawy orientacyjno-porządkowe
Zabawy z elementami równowagi
Zabawy z elementami czworakowania, pełzania
Zabawy bieżne
Zabawy z elementami rzutu, celowania i
toczenia
Zabawy z elementami wspinania
Zabawy z elementem podskoku i skoku
Zabawy ze śpiewem