ANKARA 2014

AİLE İÇİ ŞİDDET

YASEM

İ

N DAVARCI

Aile E ğ itim Programı Adana İ l Koordinatörü Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlı ğ ı Ankara İ l Müdürlü ğ ü E ğ itim Yayın Ş ubesi

ANNE

ÇOCUK

BABA

ŞİDDETİN TANIMI

Şİ DDET, güç ve baskı uygulayarak insanların bedensel veya ruhsal açıdan zarar görmesine neden olan bireysel veya toplu hareketlerin tümüdür.

1993 Birle ş mi ş Milletler Bildirisine göre : Şİ DDET : Fiziksel, cinsel, psikolojik herhangi bir zarar ve üzüntü sonucunu do ğ uran veya bu sonucu do ğ urmaya yönelik, özel ya ş amda ve kamu ya ş amında gerçekle ş ebilen her türlü, DAVRANI Ş , TEHD İ T, BASKI veya ÖZGÜRLÜ Ğ ÜN KEYF İ B İ Ç İ MDE ENGELLENMES İ …

Aile içi Şiddet

ise bir kişinin eşine, çocuklarına, anne babasına, kardeşlerine ve/veya yakın akrabalarına yönelik uyguladığı her türlü saldırgan davranıştır.

http://www.animapsikoloji.com/

PS

İ

KO-SOSOYAL B

İ

R SORUN OLARAK A

İ

LE-

İ

Ç

İ Şİ

DDET NEDENLER

İ

, ETK

İ

VE SONUÇLARI

EVLİLİKTEN BEKLENENLER VE İLK ÇATIŞMA ALANLARI En büyük hayaller evlilik üzerine kurulur: İ yi bir e ş Sımsıcak bir yuva Sa ğ lıklı çocuklar Huzur Mutluluk…

• • •

Bekarlık rollerinden evlilik rollerine geçi ş : Bireysel özgürlükler yerine ortak sorumluluk ve kararlar alma gereklili ğ i Evlili görü ş ğ e dair farklı kabuller ve zıt algı tarzları, ki ş leri, farklı alı ilik farklılıkları, idealler ve hayat ş kanlık, hedef ve zevkler Alı ba ğ ş ılmadık yeni çevreye ve evlilik hayatına uyum sorunları, yetersizlik ve önceki lanmı ş lıklar, gerçekle ş meyen beklentiler… Sonuç: Cicim aylarının sonu. Gerçekle yüzleşme!!!

En büyük çatı

ş

malar:

Evliliğin ilk birkaç ayında, karşılıklı yaşanan hayal kırıklıkları sonucunda hoşgörü ve esnekliğin yerine gerginlik ve tahammülsüzlüğün yerleşmesiyle başlar.

Eşlerin yüz yüze geldiği en önemli soru:

Acaba doğru kişiyle mi evlendim??? Bu hayat nasıl geçer???

Ş iddeti davet eden evlilik sorunları 6 grupta toplamı ş tır:

- Karar ve sorun çözmeye yönelik iletişim sorunları. - Çocuk eğitimi ve ev işleriyle ilgili sorunlar. - Eşlerin anne-baba ve yakınlarının aileye müdahaleleri. - Eşlerin kişisel bakım ve görünümleriyle ilgili ilişkileri. - Eşlerin para harcamayla ilgili sorunları.

- Eşlerin ev dışında, topluluk içinde birbirine karşı tutumlarıyla ilgili sorunlar.

Çözümlenmemi enerji birikimine neden olarak zamanla saldırganlık ve ş ş aile içi çatı ş malar, negatif iddete yol açar… 1- Biyolojik nedenler:

-

- Erkeklik hormonlarının etkisi.

Şizofreni, paranoid bozukluk gibi psikiyatrik hastalıklar.

Alkol ve madde kullanımı, dürtü kontrol bozuklukları.

Bedensel eksikliğe bağlı duyulan kompleks ve çaresizlik.

2- Psikolojik nedenler:

- Anti sosyal veya narsistik kişilik bozuklukları.

- Bencillik, kıskançlık, saldırganlık gibi davranış bozukluları.

-

- Duygusal baskı ve sorumluluklardan kurtulma isteği.

Yaşanan hayal kırıklıklar ve başarısızlıklar. İletişim, empati, kendine güven eksiklikleri. -Şiddetin hakim olduğu bir ailede büyümek.

• • • • • • • • •

3- Sosyal nedenler:

Aile-içi iletimsizlik, ilgisizlik, hoşgörüsüzlük,aşırı baskı, katı disiplin, şiddete dayalı ceza davranışı.

Toplumda şiddetin çözüm aracı olarak kabul görmesi.

Toplumun şiddeti özendiren değer yargıları: “Kızını dövmeyen dizini döver”, “Kadının karnından sıpayı, sırtından sopayı eksik etmeyeceksin” Hatalı namus ve ahlak anlayışları, töreler. Erkeğe yakıştırılan otoriter statü ve itibar: Eşini dövebilen erkek bazı bölgelerde itibar görmesi.

Toplumla iletişim sorunları, kendini ifade edememe.

Başta TV ve bilgisayar olmak üzere kitle iletişim araçlarında şiddet içerikli yayın ve haberler.

Ekonomik seviyede ortaya çıkan düşüş (yoksulluk) ya da yükselme (Tatminsizlik), İşsizlik ya da zor iş koşulları.

Şiddetle İlgili Dilimize Yerleşen Sözler…

• • • • • • •

Kızını dövmeyen dizini döver � Kadının karnından sıpayı, sırtından sopayı eksik etmeyeceksin � Karı kocanın arasına girilmez � Öğretmenin vurduğu yerde gül biter � Eti senin kemiği benim � Dayak cennetten çıkmadır � Kol kırılır yen içinde kalır �

ŞİDDETİN ETKİ VE SONUÇLARI

• •

1- Fiziksel Sonuçlar:

Büyüme ve gelişme geriliği.

Organ yaralanmaları, kalıcı sakatlanmalar, ölüm.

Şİ

DDET

İ

N ETK

İ

SONUÇLARI VE

• • • • •

2- Psikolojik/Ruhsal Sonuçlar:

Kişilik bozuklukları, depresyon, akıl ve ruh hastalıkları. Uyku bozuklukları, korku, endişe, yılgınlık. Alkol ve madde bağımlılığı. İntihar eğilimi, saldırganlık ve şiddet eğilimi.

Başarısızlık, uyumsuzluk.

ŞİDDETİN ETKİ VE SONUÇLARI

• • • •

3- Toplumsal Sonuçlar:

Topluma yabancılaşma Toplum düşmanlığı, terör. Toplumsal değerleri hiçe sayma.

Özel ve kamu mallarına zarar verme.



SESS

İ

Z TANIK MA

Ğ

DUR

• • • • • • • • • • •

AİLE İÇİ ŞİDDETİN ÇOCUKLARA ETKİLERİ

Anne babanın birbirine veya çocuğa uyguladığı şiddet sonucunda çocuk Aşırı çekingen, pasif, düşük özgüvenli Hırçın agresif Kural tanımama Evden kaçma Erken evlilik yapma Eşcinsel eğilimler Karşı cinsle sağlıklı ilişki kuramama Çevreye zarar verme Madde ve alkol bağımlılığı Aileyi reddetme

AİLE İÇİ ŞİDDETİN ÇOCUKLARA ETKİLERİ Aile içi şiddetin yaşandığı evlerde çocuklarda;ailesi adına üzüntü, anne babasına karşı duygularında karışıklık,terk edilmekten ,duygularını ifade etmekten yaralanmaktan korkma, yaşamındaki şiddet ve karmaşa nedeni ile kızgınlık duyma, depresyon (aşırı mutsuzluk), çaresiz ve güçsüz hissetme, evde olan bitenlerden utanma gibi duygusal değişimler yaşıyorlar.

SUÇLULUK, ÜZÜNTÜ, NEFRET... UYKU SORUNLARI …OKULDA BAŞARISIZLIK…ARKADAŞLIK KURMADA SORUN… YAŞIYORLAR…

AİLE İÇİ ŞİDDETİN ÇOCUKLARA ETKİLERİ Hem şiddete doğrudan maruz kalan hem de annesinin, babasının veya kardeşlerinin sık sık küçük düşürüldüğüne, tehdit edildiğine ya da dayak yediğine şahit olan çocuklar şiddetten olumsuz etkileniyor. Her iki durumda da çocuğun kendine saygısı, büyüklere duyduğu güven duygusu ve yaşam sevinci yara alıyor.

AİLE İÇİ ŞİDDETİN ÇOCUKLARA ETKİLERİ Ailede şiddete şiddete tanık olan çocuklar insanlara vurmanın normal olduğunu zannediyor.Bu çocuklarda istediğini yaptırmak, kızgınlığını belirtmek, güçlü hissetmek ve ihtiyaçlarını karşılamak için vurmanın normalleşmesi gözleniyor.Bu da toplumda şiddetin modellenerek artmasına neden oluyor.

Dünya genelinde her 4 kadından biri ve her 6 erkekten biri çeşitli nedenlerden ötürü aile içi şiddete maruz kalmaktadır.

Şiddet Her Yerde…

Almanya’da 2010 yılında her 3 öldürme olayından biri, aile içinde gerçekleşmiştir. İsviçre‘de her 5 kadından biri, eşinin fiziksel ya da cinsel şiddetine maruz kalmaktadır.

Kanada’da eden şiddet suçlarının: 1/4’ü 2001’de polise intikal aile içi şiddet 2/3’ü eş veya önceki eş tarafından Mağdur taraf %85 kadın Cinsel saldırıların %60’ı Fiziksel saldırıların %20’si çocuklar

Şiddet Her Yerde…

ABD’ de her 15 saniyede bir kadın genellikle eşi tarafından şiddete uğramaktadır.

Avrupa’ da her kalmaktadır.

5 kadından biri, hayatı boyunca en az bir kez fiziksel şiddete maruz Türkiye’ de her 3 kadından biri fiziksel şiddet görüyor.

• • • • • • • •

İtmek, tokat atmak, tekmelemek, tükürmek, yumruklamak, kol kıvırmak, kol - bacak kırmak, saçından sürüklemek,

Fiziksel Şiddet

• • • •

temel ihtiyaçlarını (su, yemek, uyku, tuvalete gitmek gibi) esirgemek, gerektiği halde tıbbi tedavi almasını engellemek, silahla yaralamak, öldürmek

• • • • • • • • • •

Psiko-sosyal-S

ö

zel Şiddet

•

Sürekli eleştirmek, aşağılamak, küfür etmek, tehdit etmek, kararlara katılımını engellemek, sürekli sorguya çekmek, sık sık bağırmak, aşağılayıcı isim takmak, sık sık alay etmek, dini veya etnik kimliğine yönelik hakaret etmek, görüşlerini ve çalışmalarını küçümsemek ,

• • • • • • •

ailesi, arkadaşları / komşuları ile görüşmesini yasaklamak, başkalarının önünde sık sık sözünü kesmek , evden dışarı çıkmasını yasaklamak, gittiği her yere takip etmek, başkalarının önünde aşağılamak ve alay etmek, özel yaşam ve mahremiyet hakkı tanımamak, zorla evlendirmek, namus ve töre nedeni ile baskı uygulamak

Ekonomik Şiddet

• • • • • • • • • • •

dışarda çalışmasına izin vermeme/işe yollamamak parasını almak ve geri vermemek, çok az para verip yapılması mümkün olmayan şeyleri talep etmek, istemediği bir işte zorla çalıştırmak, ekonomik kaynakları ve parayı bir yaptırım, tehdit ve kontrol aracı olarak kullanmak işyerinde olay çıkartarak çeşitli bahanelerle işe girmesine engel olma, çalışma yaşamında ilerlemesine engel olmak, kişinin maaşına, gelirine, mal varlıklarına el koyma, yiyecek / giyecek gibi ihtiyaçlarını almasına izin vermeme, ailenin tasarrufları, gelir ve giderleri konusunda bilgi vermeme, aileyi ilgilendiren ekonomik tek başına karar verme, ortak miras, mal-mülk konusunda ayrımcı davranışlar sergileme ve bu davranışları

Cinsel Şiddet

• • • • • •

İstemediği halde cinsel ilişkiye zorlamak, tecavüz, başka kişilerle cinsel ilişkiye zorlamak, cinsel olarak kişiyi korkutan ve kıran davranışlarda bulunmak, sürekli kadınlığını/erkekliğini aşağılamak, cinsel organlara zarar vermek,

• •

telefonla/mektupla veya sözlü olarak sürekli cinsel içerikli tacizlerde bulunmak, namus ve töre nedeni ile baskı uygulamak ve öldürmek



Şiddet, insana insan olduğunu unutturan, kendisinin bile anlayamadığı karmaşık duygular hissettiren bir durumdur.

ŞİDDETİN HİSSETTİRDİKLERİ

ŞİDDETİN HİSSETTİRDİKLERİ



Terk edilmekten korkma,



Yetişkinlere karşı duygularında karışıklık (sevgi ve nefreti aynı anda hissetme),



Duygularını ifade etmekten korkma,



Yaralanmaktan korkma,



Yaşamındaki şiddet ve karmaşa nedeni ile kızgınlık duyma,



Depresyon (aşırı mutsuzluk),



Çaresiz ve güçsüz hissetme,



duygusal değişimler yaşıyorlar.

ŞİDDETLE İLGİLİ YANLIŞ İNANIŞLAR YANLIŞ İNANIŞ: "Aile içi şiddet sadece fiziksel olduğu zaman zararlıdır." GERÇEKTE: Pek çok kişi şiddeti sadece dayak veya vurma olarak algılasa da şiddet pek çok farklı türü olan çok boyutlu ve kompleks bir olgudur. Kişinin karısını/kocasını aşağılaması, karısına/kocasına ve çocuklarına küfretmesi, onu eve kilitlemesi, cinsel olarak zorlaması da şiddet olarak kabul edilir.

ŞİDDETLE İLGİLİ YANLIŞ İNANIŞLAR YANLIŞ İNANIŞ: "Aile içi şiddet sanıldığı kadar yaygın değildir." GERÇEKTE: Dünya üzerinde her ırk ve ülkeden dört aileden birinde aile içi şiddet görülür. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumunun yaptırdığı bir araştırma sonucuna göre ülkemizde ailelerin %34'ünde fiziksel şiddet, %53'ünde sözlü şiddet uygulanmakta ve ev içi şiddet yoğun olarak yaşanmaktadır.

ŞİDDETLE İLGİLİ YANLIŞ İNANIŞLAR YANLIŞ İNANIŞ: "Aile içinde şiddet sadece kadınlara yöneliktir." GERÇEKTE: Dünya'da ve Türkiye'de yapılan araştırmalar aile içi şiddete maruz kalanların çok büyük bir bölümünün kadınlar olduğunu ortaya koymakla birlikte erkeklerin de aile içinde fiziksel ve sözlü şiddete uğradığı görülmektedir. Ayrıca çocuklar ve yaşlılar da ailede şiddetin hedefi olabiliyor.

YANLIŞ İNANIŞ: ŞİDDETLE İLGİLİ YANLIŞ İNANIŞLAR "Aile içinde şiddet sadece kadınlara yöneliktir." GERÇEKTE: 1998 yılında Türkiye genelinde yapılan araştırmada erkeklerin %2,1'inin sık sık, % ,2'sinin ara sıra eşleri tarafından dövüldüklerini söylemişlerdir. Araştırmanın bulgularına göre: erkeklerin % 69'u, kadınların ise % 73,2'si eşlerine değişik sıklıklarda hakaret, küfür, alaya alma, aşağılama gibi kaba söz veya ifadelerle sözlü şiddet uygulamaktadır.

özellikle fiziksel şiddet uygulayan kadının kendisinin de fiziksel şiddete maruz kaldığını ve kadının şiddete şiddetten korunmak için başvurduğuna işaret etmektedir.

ŞİDDETLE İLGİLİ YANLIŞ İNANIŞLAR YANLIŞ İNANIŞ: “Şiddet sadece yoksul ve eğitimsiz ailelerde yaygındır." GERÇEKTE: Şiddet, eğitimli ve ekonomik geliri yüksek ailelerde de görülür. Şiddet uygulayanlara da şiddet mağdurlarına da toplumun her kesiminde rastlanabilmektedir. Bununla birlikte, eğitimli ve yüksek ekonomik düzeydeki ailelerde şiddetin varlığını saklama eğiliminin daha yüksek olduğu görülmüştür.

ŞİDDETLE İLGİLİ YANLIŞ İNANIŞLAR YANLIŞ İNANIŞ: “Şiddetten sonra özür dilenirse her şey unutulur.” GERÇEKTE: Şiddet eğer bir önlem alınmazsa bir süre sonra tekrarlanabilir. Aile fertleri şiddet uygulayan kişiyi affetmiş görünseler veya kendilerini affetmek zorunda hissetseler de şiddetin etkileri kalıcı olabilir.

ŞİDDETLE İLGİLİ YANLIŞ İNANIŞLAR YANLIŞ İNANIŞ: "Aile bireylerinin birbirine sevgisi ve bağlılığı öylesine yüksektir ki aile içi şiddet önemli zararlar vermez." GERÇEKTE: Aile içi şiddet, gerek eşlerin birbirine duydukları sevgi ve saygıyı, gerekse aile fertlerinin fiziksel ve ruhsal sağlığını ciddi bir şekilde zedeler.

ŞİDDETLE İLGİLİ YANLIŞ İNANIŞLAR YANLIŞ İNANIŞ: “Aile içi şiddetin nedeni alkoldür.” “Ayıkken dövmem.“ Çok içkiliydim, ne yaptığımı bilmiyordum.” GERÇEKTE: Aile içi şiddete alkol kullanımını gerekçe göstermek, şiddet içeren davranışla ilgili sorumluluk almayı reddetmektir. Alkol, şiddet kullanımını artırabilir; ama ikisi farklı sorunlardır. Birinin tedavisi, diğer sorunu ortadan kaldırmayabilir.

ŞİDDETLE İLGİLİ YANLIŞ İNANIŞLAR YANLIŞ İNANIŞ: “Aile içi şiddet çocuk terbiyesinin kaçınılmaz bir öğesidir.” “Kızını dövmeyen dizini döver. Ders vermek için dövdüm.” GERÇEKTE: Şiddet eğer bir önlem alınmazsa bir süre sonra tekrarlanabilir. Aile fertleri şiddet uygulayan kişiyi affetmiş görünseler veya kendilerini affetmek zorunda hissetseler de şiddetin etkileri kalıcı olabilir.

ŞİDDETLE İLGİLİ YANLIŞ İNANIŞLAR YANLIŞ İNANIŞ: “Zarar vermek istemezdim ama kızgınlıktan gözüm hiç bir şey görmedi. Kendimi kaybettim ve dövdüm.” GERÇEKTE: Kızgınlık kontrol edilmezse şiddete yol açabilir. Öfke ve kızgınlığın ifade edilme biçimi önemlidir. Normal, sağlıklı bir duygu olan öfke ve kızgınlığı kontrol etmek, şiddete dönüştürmemek mümkündür.

YANLIŞ İNANIŞ: ŞİDDETLE İLGİLİ YANLIŞ İNANIŞLAR “Aile içinde şiddetten kurtuluş yoktur.” GERÇEKTE: Aile içinde şiddet gören kişiler yasalar tarafından korunmaktadır. Şiddete uğrayanlar kendi güçlerini fark ettiklerinde, toplumda ve çevrelerinde var olan kaynaklardan (akrabalar, arkadaşlar, komşular, adli makamlar, kadın sığınma evleri, danışmanlık merkezleri) destek alabilirler.

A İ LE İ Ç İ Şİ DDETE MARUZ KALDI Ğ INIZDA BA Ş VURULAB İ LECEK KURUMLAR?

AİLE İ

Ç

İ ŞİDDETTİN

Ç

OCUĞUM

Ü

ZERİNDEKİ ETKİLERİNİ AZALTMAK İ

Ç

İN NE YAPABİLİRİM ?

A İ LE İ Ç İ Şİ DDETT İ N ÇOCU Ğ UM ÜZER İ NDEK İ ETK İ LER İ N İ AZALTMAK İ Ç İ N NE YAPAB İ L İ R İ M ?

• • • • • • • •

Çocu

ğ

unuzun her

ş

eyin farkında oldu

ğ

unu bilin Çocu

ğ

unuzla

ş

iddeti konu

ş

un Onu dinleyin ve duygularını kabul edin Çocu

ğ

unuza

ş

iddet kullanmamayı ö

ğ

retin Çocu

ğ

u aracı olarak kullanmayın Güven verin Gerekti

ğ

inde çocu

ğ

unuzun ö

ğ

retmeni ile konu

ş

un Korunmayı ö

ğ

retin

Bir Anne babanın çocuğuna yapabileceği en büyük iyilik nedir?

Bir anne babanın çocuğuna yapabileceği en büyük iyilik:

BİRBİRLERİNİ SEVMELERİDİR!!!

HUZURA G İ DEN YOL SABIR VE HO Ş GÖRÜDEN GEÇER

AİLENİN KAMU DÜZENİNE ETKİSİ Ş U ÜÇ SÖZÜ HAYATIMIZDA SIK SIK KULLANMALIYIZ:



SEN

İ

SEV

İ

YORUM !!!



ÖZÜR D

İ

LER

İ

M !!!



TE

Ş

EKKÜR EDER

İ

M !!!

SABIRLA D

İ

NLED

İĞİ

N

İ

Z

İ

Ç

İ

N

ANKARA

TE

Ş

EKKÜRLER

2014