Transcript eğitici eğitimi sunumları

TBM Alan Bilgisi Öğrenme Alanı
ALKOL
ve
ALKOL BAĞIMLILIĞI
Prof. Dr. İlhan Yargıç
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Başlama Nedenleri
 Merak
 Arkadaş baskısı
 Sorunlardan kaçmak
 Sorunlarına çözüm bulacağına inanmak
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Bağımlılık
 Bağımlılık zarar
görmesine rağmen bir
şeyi tekrar yapmaktır.
 Bağımlılık bir süreçtir.
 Kişi bağımlı olduğunu
fark etmez.
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Bağımlılık Tedavisi
 Bağımlılık tedavisi çok uzun, yorucu ve pahalı bir
süreçtir.
 Tedavi sonrası kişi “Bir kereden bir şey olmaz.” diyerek
tekrar başlarsa aynı duruma geri döner.
 Esas olan bağımlılıktan korunmaktır.
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Unutmayın!
 Bağımlılık alkolün yol açabileceği zararlardan sadece
1 tanesidir.
 Alkolün pek çok zararı, bağımlı olmadan da meydana
gelebilir.
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Alkole Bağlı Zararlı Sonuçlar
 Sağlık kaybı
 Kaza ve yaralanmalar
 Şiddet uygulama ya da şiddete maruz kalma
 Cinayet
 İntihar
 Psikiyatrik sorunlar
 Sosyal ve ailevi sorunlar
 İşgücü kaybı
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Alkolün En Büyük Zararı
 Alkolün en büyük zararı beyin üzerindedir.
 Kişinin karar verme ve düşünce süreçlerini bozar.
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Alkol
 Kendini kontrol etmeyi
azaltır.
 Yaşanan durumları
farklı algılatır.
 Tehlikeyi algılamayı
zorlaştırır.
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Genç Beyinlerde Alkolün Etkisi Erişkinlerdekinden Farklı
 Gençler alkolün negatif etkilerine daha az duyarlıdır ve
bu nedenle otokontrole yönelten işaretler daha azdır.
 Gençler alkolün pozitif etkilerine daha fazla duyarlıdır ve
bu da içme davranışını ve aşırı alkol alımını pekiştirir.
(Spear&Varlinskaya, 2005)
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Gençlerde Alkolün Negatif Etkilerine Düşük Duyarlılık
 Gençlerde alkolün uyuklama ve motor koordinasyon
bozukluğu gibi sarhoşluk belirtilerine duyarlılık azdır.
 Gençlerde alkole bağlı akşamdan kalmışlık belirtileri
daha azdır.
 Gençlerde alkol alınmasına bağlı depresyon ve anksiyete
daha azdır.
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Gençler Alkole Bağlı Beyin Hasarına Daha Yatkın
 Gençler, alkolün unutkanlık yapma etkisine daha
duyarlıdır.
(White&Swartzwelder. Ann N Y Acad Sci 2004)

Gençler, alkolün nörodejeneratif etkisine daha
duyarlıdır.
(Nixon et al. Alcohol 2010)
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Gençler Alkole Bağlı Beyin Hasarına Daha Yatkın
 Fazla alkol kullanan gençlerin bazı beyin bölgelerinin
(hipokampüs ve prefrontal korteks) hacmi azalmıştır.
(Medina et al. Alcohol Clin Exp Res 2008)
 Bu beyin bölgeleri davranışları frenlemede rol oynar.
 Bu bölgelerin dejenerasyonu dürtüselliğe, karar
vermede bozulmaya ve dolayısıyla daha fazla alkol
alımına neden olur.
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Kafa Çekme (Binge Drinking)
 Bir gün içinde
 4 küçük bira ya da
 2 duble set içkiden fazlasını kullanmak
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Alkolün Beyindeki Beyaz Cevher Üzerine Etkileri
 Gençlerde binge drinking beyaz cevherdeki sinir yollarını
bozar.
 Bozulmanın şiddeti alkol miktarına paralel olarak artar
(Jacobus et al. Neurotoxicol Teratol 2009)
 Bu durum ergenlerde en sık görülen içme şekli olan
«binge drinkin»in riskini göstermektedir.
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Kafa Çekme (Binge Drinking)
 Alkol bağımlısı olmayan ama bing drinkingi olan
ergenlerde hiç içmeyen ya da sosyal içici olan yaşıtlarına
göre hafif de olsa ölçülebilir bilişsel bozulmalar var.
(Schweinsburg et al. Alcohol 2010)
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Gençlerde Alkol Beyinde Dejenerasyona Neden Olur
 Beyaz cevherde dejenerasyon yapar.
 Gri cevherde dejenerasyon yapar
 Hipokampusta isimli bölgede kök hücrelerin
çoğalmasını azaltarak sinir hücresi gelişimini
baskılar.
 Yeni doğan nöronların yaşam süresini de kısaltır.
(Nixon et al. Alcohol 2010)
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Trafik Kazaları ve Alkol
Alkol kaynaklı trafik kazalarının oranı
%21.9
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Sebep ve Sonuç
Alkol
ve
Madde
Şiddet
ve
Saldırganlık
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Alkol - Şiddet İlişkisi
 Gençler tarafından işlenen şiddet
 Çocuklara karşı şiddet ve kötü muamele
 Eş tarafından uygulanan şiddet
 Yaşlılara karşı şiddet ve kötü muamele
 Cinsel şiddet
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
TBMM 2010 Türkiye Uyuşturucu Raporu
 Alkol aldıktan sonra suç işleyenlerin
% 54’ü cinayet suçu işliyor.
 Uyuşturucu aldıktan sonra suç işleyenlerin
% 47’si uyuşturucu ile ilgili suçlar,
% 23’ü cinayet suçu işliyor.
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Alkol – Aileye Etkileri
 Alkol, bütün dünyada ailevi problemlerin en başta gelen
sebeplerindendir.
 Kullanan kişilerin eşleri, ebeveynleri, çeşitli yaşlardaki
kardeşleri ve çocukları da çeşitli şekillerde
etkilenmektedir.
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Çocuklar Genel Olarak…
 İstikrarsız bir aile ortamında büyürler.
 Alkolik bir ebeveynden dengesiz tepkiler alırlar.
 Öngörülemez ebeveyn tutumları onların da
davranışlarını dengesizleştirir.
 Bazı alkolik çocukları, alkol problemi olan kişiyi mutlu
ederek onu içmekten alıkoyabileceğini düşünürler.
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Aile İçi Cinsel ve Fiziksel Taciz
Alkol
Aile içi Cinsel
ve
Fiziksel Taciz
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Ailevi
Problemler
DOĞRUSU
Fazla Alkol
Kullanma
Fazla Alkol
Kullanma
ÖN YARGI
Ailevi
Problemler
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Acil Servis Başvuruları
Alkol Bağımlılığı Sıklığı
%7
(Şengül ve ark 2009)
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Zonguldak’ta İş Kazaları
Acil Servise Geldiğinde
Alkollü % 7.2
(Kıran ve ark 2006)
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Baş - Boyun Kanseri ve Alkol
 Baş ve boyun kanseri gelişme riski 2X
 Alkol içme süresi ve sıklığı ile risk ↑
(Pınar ve ark 2001)
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Ege’de Ölümcül Zehirlenmeler
Alkol %20 ile 1. sırada
(Elif ve ark 2003)
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Alkole Bağlı Hastalıklar
 2002 yılında 10,048 hasta, hastanelerden alkolle ilgili
tanılarla taburcu edildi.
 = 1,192,161 hasta günü
(Sağlık İstatistikleri 2003)
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Alkol ve Kalp Hastalıkları
 3443 erkek ve kadın ort 7.4 yıl izlendi
 Fazla alkol kullanımının diyabet ile kalp damar hastalığı
riskini arttırdı.
 Erkeklerde ölüm oranını yükseltti.
 Ilımlı kullanımının koroner kalp hastalığı ve genel
mortalite üzerinde anlamlı bir etkisi saptanmadı .
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Alkolün Zararı Sadece Kişinin Kendine mi?
 Fazla kullanım aile hayatına, iş hayatına, doğacak
çocuklara, aile ve ülke ekonomisine verdiği zararlar çok
büyüktür.
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Türkiye’de Alkole Harcanan Para
Aile bütçesinin
 2004
%4.3
 2005
%4.1
 2006
%4.1
 2007
%4.3
 2008
%3.8
Kaynak: TUIK 2009
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Bağımlılık Süreci
 Gençlerde bağımlılık erişkinlere göre çok daha hızlı
gelişir.
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Gençlerde Durumunu Kabul Etmeme (İnkâr) Daha Fazladır
 Gençler, erişkinlerdeki gibi ciddi yoksunluk belirtileri
göstermezler.
 İş ya da eş kaybı gibi uzun vadeli olumsuz sonuçlar
yaşamazlar.
 Gençler aile vb. tarafından daha çok korunur.
 Gençlerdeki belirtiler duygusal, davranışsal ve gelişimsel
döneme özgüdür.
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Alkol Kullanımında Evreler: Erken Evre
 İlk denemeler 12-15 yaş civarında başlar.
 Zaman içinde sıklaşır.
 Gencin temel ”baş etme mekanizması” hâline gelir .
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Alkol Kullanımında Evreler: Orta Evre
 Olumsuz sonuçlar artmaya başlar.
 Öncelikleri ve tutumları değişir.
 Okulda, evde, işte ya da yasal olarak ruhsal ve fiziksel
sorunlar yaşamaya başlar.
 Buna rağmen hâlâ madde kullanımını kontrol
edebildiğini düşünür.
 Aralar verebilir.
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Alkol Kullanımında Evreler: İleri Evre
 Olumsuz sonuçlar artar; duygusal acı, düşük
benlik saygısı ve yalnızlık duygusu
belirginleşir.
 Sık kullanım, negatif (ruhsal, fiziksel, ve
sosyal) sonuçlar, kendiyle ilgili olumsuz
duygular ve artan alkol kullanımı
sarmalına girer.
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Bağımlılıktan Korunmak
 En iyisi hiç başlamamaktır.
 Ne kadar geç başlanır ve ne kadar az içilirse o kadar
iyidir.
 Alkole başlangıç yaşı düştükçe bağımlılık riski artar.
 Alkolün miktarı arttıkça zararları ve bağımlılık riski artar.
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Unutmayın!
 Alkol ya da sigara kullanmak bir kahramanlık ya da
büyüme göstergesi değildir.
 Sizi sigara ve alkole teşvik eden ya da içmediğiniz için
alay eden kişi dostunuz olamaz.
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Bağımlılık Hakkında Yanlışlar ve Doğruları
 Yanlış
Ben bağımlı olmam.
 Doğru
Kimsenin böyle bir güvencesi olamaz. Alkol ya da
madde kullanan herkes, bağımlı olabilir.
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Bağımlılık Hakkında Yanlışlar ve Doğruları
 Yanlış
Ben kontrolümü sağlarım.
 Doğru
Alkol ve maddeler vücut üzerindeki biyolojik etkileri
nedeniyle, nöron iletişimini bozarak, sinir
hücrelerinin yapısını değiştirir. Bu nedenle kişi,
kullanımdan bir süre sonra bağımlı olduğunu fark
etmez.
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Bağımlılık Hakkında Yanlışlar ve Doğruları
 Yanlış
Benim iradem güçlüdür.
 Doğru
Madde bağımlılığının irade ile ilişkisi yoktur.
Kullanmaya başladıktan sonra irade artık devre
dışıdır.
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Bağımlılık Hakkında Yanlışlar ve Doğruları
 Yanlış
Birçok tanıdığım kullanıyor, bir şey olmuyor.
 Doğru
Alkol ve madde kullanan kişinin gördüğü zararları
fark etmesi zaman alabilir. Zararları tespit ettiği
safhaya geldiğinde ise hiç kullanmamış duruma geri
dönülmesi mümkün değildir.
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Bağımlılık Hakkında Yanlışlar ve Doğruları
 Yanlış
Alkolün zararı kullanan kişiyedir.
 Doğru
Alkol-madde kullanımının zararını tüm toplum
yüklenir. Kullanan, çevresi için risk oluşturur. Ailesi
de uzun süreli tedavisini maddi manevi üstlenmek
zorunda kalır.
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Bağımlılık Hakkında Yanlışlar ve Doğruları
 Yanlış
Alkolü erkek adamlar ve özgür kızlar içer.
 Doğru
«Erkek adam»lar ve gerçek anlamda «özgür kız»lar,
zararlı maddelere «HAYIR! YÜZ BİN KERE HAYIR!»
demeyi becerebilenlerdir.
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Bağımlılık Hakkında Yanlışlar ve Doğruları
 Yanlış
Alkol güçlendirir.
 Doğru
Alkol, aksine güçsüzleştirir. Yaşam kalitesini düşürür.
Beynin vücut üzerindeki kontrolü kaybedilir,
sarhoşluk oluşur.
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Biraz Düşünelim
 Sigara ve alkol tüketimi üçüncü dünya ülkelerinde
gittikçe artmaktadır.
 Ülkemizde sigara ve alkol tüketimi küçük yaşlara
inmiştir.
 Madde ile tanışma yaşı da oldukça düşmüştür.
SEBEBİ SİZCE NE OLABİLİR ?
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
GENÇLİK BİR
ÜLKENİN
GELECEĞİDİR
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Düşünelim!
BİR ÜLKENİN GELECEĞİNİN SAĞLIKSIZ
OLMASI KİMLERİN YARARINA OLUR?
ÜLKEMİZİN VE DÜNYANIN RUHSAL DENGE
SAHİBİ İNSANLARA İHTİYACI VAR.
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
ÇAĞIMIZIN TEMEL
İKİLEMİ
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Popüler Kültüre Göre…
 Eğlenme temel bir ihtiyaç…
 Alkol eğlencenin vazgeçilmez bir parçası…
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Popüler Kültüre Göre…
Bağımlı hâle gelmediği sürece içmek doğal…
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Oysa Gerçek Şudur:
ALKOL KULLANANLARIN BİR
KISMI MUTLAKA ALKOLİK
OLACAKTIR!!!
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)
Çözüm
Bireysel zevkler peşinde koşan ve kendini
her şeyin önüne koyan nesiller değil
toplum için çalışmayı ve başkalarına
yararlı olmayı görev bilen sorumlu
bireyler olmak…
TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)