Transcript 2010
2010 Wystąpienie przedstawiciela Ministerstwa Gospodarki Arkadiusz Kowalski Benchmarking jako instrument poprawy jakości zarządzania Warszawa, 14 października 2010 Arkadiusz Kowalski Departament Rozwoju Gospodarki Ministerstwo Gospodarki Wystąpienie na konferencji pt. „Benchmarking jako instrument poprawy jakości zarządzania” Warszawa, 14.10.2010 European Innovation Scoreboard Summary Innovation Index 2009 „Strategia innowacyjności i efektywności gospodarki” • Cel główny: Wysoce konkurencyjna gospodarka (innowacyjna i efektywna) oparta na współpracy Kluczem do stałego i szybkiego rozwoju gospodarczego są: • maksymalizacja efektywności wykorzystania zasobów (kapitału, pracy i surowców) • wzrost innowacyjności, rozumianej jako zdolność i motywacja przedsiębiorstw do doskonalenia istniejących i poszukiwania nowych technologii, pomysłów i wynalazków, związanych z ulepszaniem, jak i tworzeniem produktów oraz zmian organizacji i zarządzania Efektywność zasobów Uwarunkowania rozwoju Promocja gospodarki Odpowiedź na wyzwania europejskie i światowe: kształtowanie polityki rozwoju klastrów w Polsce Koncepcja polityki rozwoju gospodarczego opartej o klastry (cluster-based economic development policy) (forum OECD) Wymiar terytorialny polityki rozwoju (territorial-based policy) Priorytety Strategii „Europa 2020” Podejście Komisji Europejskiej: wspieranie klastrów o dużym potencjale rozwoju – biegunów wzrostu dla gospodarki europejskiej 6 Dokument „Kierunki rozwoju klastrów w Polsce” wypracowanie mechanizmu identyfikacji klastrów w Polsce wypracowanie mechanizmu selekcji (konkurs i analiza jakościowa) najbardziej konkurencyjnych klastrów w Polsce preferencje w ramach istniejącego systemu wydatkowania funduszy strukturalnych dla kluczowych klastrów w Polsce utworzenie grupy ds. polityki rozwoju klastrów w Polsce powiązanie wspierania klastrów z mechanizmami Specjalnych Stref Ekonomicznych (SSE) zaangażowanie w inicjatywy na rzecz internacjonalizacji klastrów 7 Dokument „Kierunki i polityka rozwoju klastrów w Polsce” – implikacje dla przygotowywanych dokumentów krajowych: • nowy Krajowy Program Reform (KPR) • Strategia innowacyjności i efektywności gospodarki • Program Rozwoju Przedsiębiorstw • Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego 8 Problemy definicyjne klastrów Klaster a inicjatywa klastrowa Klaster czy porozumienie kooperacyjne? Ponadprzeciętne zagęszczenie danego rodzaju działalności gospodarczej w danym regionie? => ma to implikacje dla kształtowania działań w ramach polityki wspierania klastrów 9 … istnieje wiele definicji klastrów Klaster (def. M. Porter) - geograficzne skupisko wzajemnie powiązanych firm, jednostek naukowych, wyspecjalizowanych dostawców, jednostek świadczących usługi, firm działających w pokrewnych sektorach i związanych z nimi instytucji w poszczególnych dziedzinach, konkurujących między sobą, ale również współpracujących. Konkurencja (competition) + kooperacja (cooperation) = kooperencja (koopetycja) (coopetition) Klaster a inicjatywa klastrowa Inicjatywa klastrowa - mniej lub bardziej zinstytucjonalizowane działanie grupy aktorów lokalnych mające na celu zainicjowanie funkcjonowania danego klastra bądź rozwiązanie istotnych problemów już funkcjonującego klastra. => celowe działanie mające na celu budowę sformalizowanej struktury wspomagającej sieciowanie partnerów gospodarczych i naukowych należących do spontanicznie zainicjowanego klastra lub jego zalążka. Animator (koordynator) klastra – instytucja tworzona do reprezentowania członków klastra, artykulacji wspólnych interesów i zarządzania relacjami zewnętrznymi, a także wewnętrznymi. Identyfikacja klastrów w Polsce do 2009 r. program badań statystycznych statystyki publicznej nie obejmował zgrupowań podmiotów gospodarczych. 2009 r.: rozszerzenie o zagadnienia związane z klastrami Formularza PNT02 – „Sprawozdanie o innowacjach w przemyśle” 2010 – 2011: program badań statystycznych statystyki publicznej: badania wtórne klasteringu z wykorzystaniem baz danych statystycznych GUS 1 etap) metoda badania skupień (tzw. high points) oparta na współczynniku lokalizacji (LQ – location quotient) – 2010 r. 2 etap) analiza jakościowa – 2011 r. 12 Wpływ klastrów na przedsiębiorstwa (poziom mikroekonomiczny) Korzyści Dostęp do wyspecjalizowanych usług Rozwój kapitału ludzkiego i mobilności siły roboczej Redukcja niepewności i ryzyka Sieć dostawców Informacja o nowych technologiach Efekty zewnętrzne (externalities) Efekty synergii Efekty spillovers Dyfuzja innowacji Dostęp do infrastruktury Dostęp do informacji o rynku (np. o bieżących potrzebach nabywców) Identyfikacja nisz produkcyjnych Wspólne działania marketingowe Koszty Konkurencja na rynku czynników produkcji (zasoby pracy, nieruchomości) Problemy związane z zatłoczeniem (np. transport) Problemy z definiowaniem IPR – problem „wolnego jeźdźca” Konkurencja na rynku zbytu (strona popytowa) 13 Korzyści klastrów z perspektywy: poziomu regionu (poziom mezoekonomiczny) gospodarki narodowej (poziom makroekonomiczny) Sukces klastrów budzi entuzjazm dla współpracy w regionie i wzmacnia lokalny patriotyzm Klastry są katalizatorem poprawy koniunktury gospodarczej Tworzenie lokalnego łańcucha podażowego Klastry są stymulatorami innowacyjności Powstają nowe miejsca pracy, a jednocześnie zwiększa się podaż wyspecjalizowanej siły roboczej Klastry aktywizują eksport i przyciągają inwestycje zagraniczne Korzystna „atmosfera przedsiębiorczości” wokół klastrów przyciąga inwestorów Klastry aktywizują działalność gospodarcza, zwiększając PKB Łatwy dostęp do specjalistycznych usług 14 Koncentracja przestrzenna (wymiar geograficzny) polaryzacja rozwoju nacisk (push) i ssanie (pull) innowacyjne Bliskość (proximity) od linearnego do interakcyjnego modelu procesu innowacyjnego Interakcje efekty synergii i spillovers Powiązania (linkages) Partnerzy Koncentracja sektorowa15 Koncepcja Triple-helix Władze publiczne Przemysł Klastr y Nauka 16 Podejście oddolne (bottom-up approach) do roli polityki klastrowej dominujące podmioty w klastrze to lokalne przedsiębiorstwa działania państwa pełnią jedynie rolę pomocniczą selektywne programy wsparcia: - tworzenie odpowiedniej infrastruktury instytucjonalnej - zasadne w obszarach realnych niedoskonałości rynku - zależna od fazy rozwoju klastra. 17 Dziękuję … [email protected] 18