Transcript Pobierz prezentację ze spotkania - Wielkopolskie Centrum Klasteringu

Instytut Logistyki i Magazynowania
Klastering i współpraca z jednostkami B+R
Poznań, 02 sierpnia 2012 r.
Program spotkania
1. Prezentacja uczestników spotkania;
2. Idea klasteringu;
3. Idea Wielkopolskiego Centrum Klasteringu;
4. Przykłady klastrów krajowych i międzynarodowych z obszaru B+R;
5. Wspólna płaszczyzna współpracy firm zrzeszonych w klastrach z
jednostkami B+R;
6. Programy finansujące działania/ inwestycje poczynione w ramach
klasteringu – krajowe i międzynarodowe;
Klaster – definicja
Klastry (ang. Cluster) to geograficzne skupiska wzajemnie
powiązanych firm, wyspecjalizowanych dostawców, jednostek
świadczących usługi, firm działających w pokrewnych
sektorach i związanych z nimi instytucji, konkurujących
między sobą, ale także współpracujących.
(Michael Porter, 1990)
Klastry - przestrzenna i sektorowa
koncentracja podmiotów działających na
rzecz rozwoju gospodarczego lub innowacyjności
oraz co najmniej 10 przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą na
terenie jednego lub kilku sąsiednich województw, konkurujących i
współpracujących w tych samych lub pokrewnych branżach oraz powiązanych
rozbudowaną siecią relacji o formalnym i nieformalnym charakterze, przy
czym co najmniej połowę podmiotów funkcjonujących w ramach klastra
stanowią przedsiębiorcy.
Ministerstwo Gospodarki w Rozporządzeniu z dnia 11 grudnia 2006 roku
Klaster – podmioty tworzące
klaster
• powiązane firmy;
• jednostki badawczo-rozwojowe,
uczelnie;
• parki, inkubatory, centra transferu
technologii;
• instytucje finansowe i firmy doradcze
(w tym doradztwa technologicznego);
• stowarzyszenia i izby branżowe;
Środowisko
naukowe
Firmy
Klaster
Instytucje
rządowe i
pozarządowe
Klaster – przykład (1)
Klaster rozwija się w oparciu
o silny ośrodek bądź ośrodki,
wokół których, jak satelity,
"krążą" inne podmioty.
Ośrodkami takimi mogą być
uniwersytety, placówki B+R
czy duże, międzynarodowe
firmy, które stają się
stymulatorami rozwoju
regionalnego
SFERA
INFRASTRUKTURY
WSPIERAJĄCEJ
Samorządy
i izby
Poddostawcy
przemysłów
morskich
Szkoły
wyższe,
uczelnie,
instytuty
Porty
morskie
Administracja
centralna i
lokalna
Stocznie
produkcyjne
Stocznie
remontowe
Usługi
morskie
Media
energetyczne
Polski
Klaster
Morski
Marynarka
wojenna
Jechting
Sporty
Turystyka
Samorządy
terytorialne
Żegluga
morska
Instytucje
Żegluga
śródlądowa finansowe i
banki
Przemysły
wydobywcze
Teleinformatyka
Transport
publiczny
Rybołóstwo i
przetwórstwo
rybne
Media
publiczne i
prywatne
Klaster – przykład Klastra
winiarskiego z Kalifornii
Źródło: Porter, M., Konkurencyjna przewaga narodów, 1990.
Klaster - korzyści
Podstawowe korzyści, jakie daje prowadzenie działalności na terenie klastra:
• TWORZENIE WARUNKÓW DO DYNAMICZNEGO
ROZWOJU PRZEDSIĘBIORSTW
• PODNOSZENIE UMIEJĘTNOŚCI I KWALIFIKACJI
PRACOWNIKÓW
• WSPÓŁPRACA Z INSTYTUCJAMI NAUKOWYMI I
PLACÓWKAMI B+R
• INTENSYFIKACJA RELACJI ISTNIEJĄCYCH
POMIĘDZY PODMIOTAMI TWORZĄCYMI KLASTER
• WZROST WIARYGODNOŚCI FIRMY WOBEC
PARTNERÓW BIZNESOWYCH
Klaster – od czego zacząć?
1
2
ANALIZA STATYSTYCZNA
pozwalająca znaleźć skupiska podmiotów gospodarczych w określonej branży (analiza obejmuje również
znaczenie tych skupisk na tle kraju oraz siłę (np. ilość zatrudnionych pracowników, wielkość eksportu).
Analiza ma znaczenie do określenia polityki regionalnej
PODJĘCIE ROZMOWY
z potencjalnymi uczestnikami klastra i władzami samorządowymi;
OKREŚLENIE CZYNNIKÓW
3
4
lokalne zasoby (w tym kapitał społeczny),
zdolność do generowania nowych rozwiązań innowacyjnych,
historia i perspektywy rozwoju na tle trendów globalnych;
SFORMUŁOWANIE CELÓW
IDENTYFIKACJA POTENCJALNYCH LIDERÓW
Po co chcemy budować klaster, jakie korzyści z realizacji celów będą mieli potencjalni uczestnicy klastra
Kto mógłby podjąć taką inicjatywę i ewentualnie zostać koordynatorem klastra.
Spośród liderów wyłania się koordynatora klastra, który określa reprezentowanie, koordynowanie i
zarządzanie wspólnymi aktywami.
Klaster –analiza i opracowanie
strategii
1. ANALIZA SWOT - określenie mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń;
2. MAPOWANIE KOMPETENCJI - stworzenie sieci powiązań z określeniem ról
poszczególnych podmiotów;
2. METODA DIAMENTU PORTERA - weryfikacja sensowności przedsięwzięcia (Strategia i
struktura,
Warunki
popytu,
Sektory
wspierające, Warunki czynników produkcji
pokrewne
i
Klaster - struktura
Struktura klastra musi być dostosowana do branży, postawionych celów oraz
ilości i wielkości podmiotów
Klastry – polskie przykłady klastrów
uczelni wyższych (1)
Forma klastra - umowa Konsorcjum między podmiotami wchodzącymi w skład
grupy założycielskiej
Koordynator konsorcjum - Stowarzyszenie klaster 3x20
Uczestnicy - Uczelnie wyższe, PARK NAUKOWO-TECHNOLOGICZNY - Euro-Centrum
Fundacje, stowarzyszenia:
http://www.klas
ter3x20.pl/
Inni:
Gminy, przedsiębiorcy:
Cel:
•WSPÓLNE PROJEKTY badawczo-rozwojowe, projekty edukacyjne, których celem
jest promocja technologii energooszczędnych;
•APLIKOWANIE O ŚRODKI KRAJOWE ORAZ UNIJNE
•DORADZTWO – zielona energetyka, odnawialne źródła energii
Klastry – polskie przykłady klastrów
uczelni wyższych (2)
Klaster Uczelni Województwa Pomorskiego
Komitet sterujący - Rada Rektorów Województwa Pomorskiego
Uczestnicy - 11 pomorskich uczelni;
Umowę o utworzeniu klastra podpisało 11 rektorów uczelni publicznych i seminariów
duchownych, działających na terenie województwa pomorskiego
Cel:
•
•
•
•
•
budowanie Pomorskiej Metropolii Wiedzy,
połączenie potencjału intelektualnego, zasobów ludzkich i finansowych oraz zaplecza
techniczno i organizacyjno-informatycznego;
wspieranie tworzenia konsorcjów badawczych i wdrożeniowych oraz parków
technologicznych;
tworzenie i rozwój dzielnic wiedzy na bazie terenów rozwojowych przewidzianych dla
Pomorskiej Metropolii Wiedzy i terenów podmiotów gospodarczych nastawionych na
działalność innowacyjną;
Promowanie uczelni regionu Pomorza Gdańskiego, a w szczególności ich osiągnięć
naukowych, dydaktycznych, wdrożeniowych, kulturalnych, artystycznych i sportowych.
Klastry – polskie przykłady klastrów
uczelni wyższych (3)
LUBELSKI KLASTER WIEDZY
Projekt - Lublin Miasto Wiedzy
Całkowita wartość projektu wynosi 899 000,00 PLN.
75% - Europejski Fundusz Społeczny, 25% - środki z budżetu państwa
Partner wiodący - Urząd Miasta Lublina
Partnerzy projektu:
Cel projektu:
• utworzenie stałej sieci współpracy (uniwersyteckiego klastra wiedzy) - wspólne opracowanie
wizji i strategii Lublina jako Miasta Wiedzy (zintensyfikowanie transferu wiedzy pomiędzy
środowiskami uczestniczącymi w projekcie, tj. szkołami wyższymi, jednostkami naukowymi,
jednostkami samorządu terytorialnego, przedsiębiorcami;
• utworzenie sieci współpracy zwiększającej potencjał naukowo – dydaktyczny Lublina
Klastry – przykład z branży
lotniczej
Dolina Lotnicza (przemysł dla lotnictwa)
Podstawowe zadania Klastra Dolina Lotnicza:
• budowanie łańcucha dostawców przemysłu lotniczego,
• współpraca w zakresie badań nad nowymi rozwiązaniami technologicznymi,
• wspieranie lokalnych przedsiębiorców,
• promocja polskiego przemysłu lotniczego.
Nadrzędnym celem Doliny Lotniczej jest stworzenie w Polsce południowowschodniej konkurencyjnego regionu, który zaopatrywałby międzynarodowe rynki w
szeroki wachlarz produktów i usług dotyczących lotnictwa
Klastry
przykłady międzynarodowe (1)
Klastry
przykłady międzynarodowe(2)
PROMOCJA CENTRÓW R&D ZA
GRANICĄ
PROMOCJA NIEMIECKICH
CENTRÓW BADAWCZYCH
DYSTRYBUCJA INFORMACJI
ORGANIZACJA SPOTKAŃ
NAWIĄZYWANIE WSPÓŁPRACY
TRANSFER WIEDZY I KADRY
Klastry
przykłady międzynarodowe(3)
TECHNOLOGIE
MIĘSO MLEKO OLIWA OWOCE
LABORATORIUM
PRODUKCJA PILOTOWA, ROZWÓJ PRODUKTÓW
MICROBIOLOGICZNE ANALIZY SENSORYCZNEJ FIZYKOCHEMICZNE
Wielkopolskie Centrum
Klasteringu (WCK)
Wielkopolski Klaster Energii Odnawialnej
Wielkopolski Klaster Spożywczy
Klaster medyczny
Wielkopolski Klaster MEBEL DESIGN
Współpraca klastrów z
jednostkami B+R
PROBLEMY Z PUNKTU WIDZENIA KOORDYNATORÓW KLASTRÓW w odniesieniu do jednostek
B+R
• Brak współpracy przedsiębiorstw ze światem nauki (brak pomysłów na współpracę);
• Brak mapy obszaru klasteringu w regionie;
• Brak bazy danych o projektach ,badaniach, dostępności do infrastruktury B+R;
• Problem współpracy jednostek B+R z biznesem (np. długi problem oczekiwania na decyzje.
ZADANIA/ CELE STOJĄCE PRZED WCK w stosunku do jednostek B+R
• Dostosowanie potrzeb kształcenia do środowiska klastrowego;
• Udrożnienie relacji pomiędzy sektorem B+R, a gospodarką – rola WCK;
• Opracowanie mapy obszaru klasteringu regionu Wielkopolski;
• WCK - ośrodek wspierający realizację wspólnych projektów przez klastry (powołanie tzw.
konsorcjów projektowych klastrów oraz klastrów i IOB czy B+R);
• WCK jako baza danych o projektach, badaniach, dostępności do infrastruktury B+R;
• Stworzenie klastra jednostek B+R, jako jednego z elementów WCK;
• Określenie jasnych zasad dostępu do infrastruktury B+R (jako jeden z kierunków
wzmacniania klastrów).
Klastry - programy finansujące
krajowe
•
Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka
•
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
•
Programy Narodowego Centrum Badań i Rozwoju:
 Program Badań stosowanych (PBS)
 INNOTECH
 Kreator Innowacyjności
Klastry - programy finansujące
międzynarodowe
•
7. Program Ramowy w zakresie badań i rozwoju
technologicznego na lata 2007 – 2013
•
CIP – Competitiveness and Innovation Framework Programme
2007– 2013
•
HORIZON 2020 (2014 – 2020)
•
INTERREG CE, BSR, IVC
•
Intelligent Enegry Europe
•
EUREKA
•
Inicjatywa CORNET (ang. COllective Research NETworking)
Kierunki i założenia polityki
klastrowej w Polsce do roku 2020
Strategiczny cel przyszłej polityki klastrowej :
wzmocnienie innowacyjności i konkurencyjności polskiej gospodarki poprzez:
• skoordynowanie i skoncentrowanie dostępnego wsparcia publicznego na
wybranych klastrach o kluczowym znaczeniu i potencjale konkurencyjnym
dla gospodarki kraju i poszczególnych regionów,
• szerokie wspieranie rozwoju współpracy, zwiększania interakcji i
przepływów wiedzy itp. przez wspieranie koordynatorów klastrów.
Kierunki i założenia polityki
klastrowej w Polsce do roku 2020
Komponenty polityki klastrowej:
zintegrowane wsparcie dla relatywnie niewielkiej liczby wybranych klastrów będących
motorami rozwoju kraju lub regionów i wyznaczających inteligentne specjalizacje – krajowe
i regionalne.
1
Wsparcie trafiać przede wszystkim będzie do aktorów klastra, czyli przedsiębiorstw, jednostek
edukacyjnych i naukowych, instytucji otoczenia biznesu i innych lub tworzonych przez nie konsorcjów.
Będzie miało ono postać np. grantów na działalność badawczo-rozwojową, inwestycje we wspólną
infrastrukturę edukacyjną lub badawczą czy rozwój kapitału ludzkiego. W ramach tego komponentu
polityka klastrowa będzie polegać na zintegrowanym i skoordynowanym wykorzystaniu instrumentów
innych polityk – innowacyjnej, naukowo-technologicznej, proeksportowej, rozwoju kapitału ludzkiego
itp.
2 szerokie wspieranie istniejących i tworzących się klastrów poprzez finansowanie ich
koordynatorów.
Wymogi uruchomienia wsparcia skierowanego bezpośrednio do aktorów:
•funkcjonowanie inicjatywy klastrowej i koordynatora;
•zdefiniowanie wspólnej strategii rozwoju i planu działania – posiadany plan projektów i przedsięwzięć
Dalszy plan działań
1. Identyfikacja problemów i potrzeb na bazie uzyskanych informacji od
potencjalnych członków powiązania kooperacyjnego;
2. Przedstawienie oceny stopnia przygotowania do tworzenia klastra pod
względem wytycznych programów finansujących;
3. Wskazanie kierunków wspólnego działania i płaszczyzn porozumienia;
4. Wskazanie możliwości modyfikacji i ulepszeń procesów biznesowych;
5. Zaproponowanie konkretnej formy prawnej klastra.
II spotkanie z potencjalnymi członkami powiązania kooperacyjnego (klastra)
Dziękujemy za uwagę
Anna Połczyńska
Ewa Dobrzeniecka
Tomasz Markowski
Piotr Nowak
Kontakt: Instytut Logistyki i Magazynowania, Ul. Estkowskiego 6, 61-755 Poznań,
T: +48 61 850 48 90, F: +48 61 852 63 76, W: www.ilim.poznan.pl, www.gs1pl.org