Transcript Birleşmiş Milletler Ortak Programı “Herkes İçin İnsana

Birleşmiş Milletler Ortak Programı
“Herkes İçin İnsana Yakışır İş":
Ulusal Gençlik İstihdam Programı ve
Antalya Pilot Bölge Uygulaması
Mesleki Eğitim Kurslarına Katılanların İşgücü
Piyasasındaki Durumu
(ILO-İŞKUR)
Oğuz KARADENİZ (PAU)
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü
Ozan ÇAKMAK (ILO)
. Hülya KABAKÇI KARADENİZ (PAU)
M. Levent KOCAALAN (PAU)
Bülent ARPAT (PAU)
TÜRKİYE İŞGÜCÜ PİYASASI ARAŞTIRMA AĞI KONFERANSI
10 Eylül 2013, Bahçeşehir Üniversitesi
AKTİF İŞGÜCÜ PİYASASI POLİTİKALARI
• İş arama yardımları ve danışmanlık hizmetleri
(İstihdam hizmetleri)
• Ücret ve sosyal sigorta prim destekleri
• İşsizler için iş başı eğitim ve staj programları
• Mesleki eğitimler
• Toplum Yararına Çalışma Programları
• Girişimcilik destekleri
AİİP’ndan Beklenen Sonucu Elde Etme
• İşgücü piyasasında ihtiyaç duyulan mesleklerin
ve aranan çalışan niteliklerinin tespiti (TÜİK ile
işbirliği, işgücü piyasası analizlerinin yapılması)
• Hedef grubun doğru seçilmesi (Aranan
mesleklere uygun ön kriterler kursiyerlerde
mevcut mu ? sürücü belgesi, sağlık raporu vb.)
AİİP’ndan Beklenen Sonucu Elde Etme
• Kurs için verilen ödenekler kursiyer için asıl
amaç mı , yoksa gerçekten iyi bir araç mı ?
• Kurs yerinin ve ulaşım olanaklarının
belirlenmesi (ilçe-il merkezi)
• Kadınlar için gerekli durumlarda konaklama,
kreş olanaklarının sağlanması
AİİP’ndan Beklenen Sonucu Elde Etme
• Kursun zamanı:Katılımı kolaylaştıracak biçimde
yarı zamanlı, tam zamanlı, akşam, hafta sonu
vb.)eğreti işlerde çalışanların iş
değiştirebilmesi için fırsatlar sunulması
• Kurs ya da iş başı eğitimi verecek firmanın ve
eğitimcilerinin doğru seçilmesi
AİİP’ndan Beklenen Sonucu Elde Etme
• Kurs ya da iş başı eğitimi sırasında içerik
açısından denetim (MEB denetmenleri vb?)
• Kurs sırasında ya da iş başı eğitimleri sırasında
katılımcıların dilek ve önerilerinin alınması
• Kurs ya da iş başı eğitimi sırasında ve
sonrasında istihdamı sağlayacak firmalara
sosyal sigorta prim teşvikleri hakkında bilgi
verme
• Kurs sonrası çalışma ortamının denetimi
AİPP’nın Sonuçlarının
Değerlendirilmesi
• Fayda-Maliyet Analizi
• Kamu kaynaklarını etkin kullanma
• Kurs öncesi belirlenen hedeflere ulaşılıp
ulaşılmadığını tespit etme
• Kurs süresince ve sonrasında yaşanan
sorunların tespiti ve sonraki süreçler için
çözüm önerileri geliştirilmesi
• Anket sonuçlarına göre hangi mesleklerde
talebin fazla olduğu eğilimini tespit etme
Etki değerlemesi
• Etki Değerlendirmesi: Etki değerlemeleri nedensellik
soruları üzerine odaklanmaktadır. Etki değerlenmesi şu
sorulara yanıt aramaktadır:
• AİİP beklenen etkiyi göstermiş midir ?
• Eğer etki varsa kime yardım edildi ve programın
yaratılan etkisinin özelliği ya da faaliyetleri nedir,
program sonucu hedeflenmeyen olumlu ya da olumsuz
bir sonuç var mı ?
• Program uygulandığı zamanki sonuçlar ile
uygulanmadığı zamanki sonuçlar kıyaslanabilir (Harrel
vd. 1996, Dar, Tzannatos, 1999:10, Çapar, Diriöz,
2012:41)
Yöntemler
• Performans Değerlendirme: Bu yöntemde, program
süreçlerinin nasıl işlediği, değerlendirilir. değerlendirme
yöntemi programın amaçlarının ne ölçüde kazanıldığı, ,
(örneğin gençlik hizmetlerinin hedeflenen amaçlarla
karşılaştırılması, okul terk oranlarının azalması) araştırılır.
(Harrel vd. 1996). AİİP ile ilgili performans göstergeleri,
istihdam edilen katılımcı sayısı, programlara katılanların
aylık ücretleri, programların maliyeti vb. olabilir (Dar,
Tzannatos, 1999:10, Çapar, Diriöz, 2012:40). Sonuçlar,
hizmet sağlayıcıları, fon sağlayıcıları, politika yapıcılar,
programların performansların ve başarılarının
değerlendirilmesinde kullanılmaktadır (Harrel vd.
1996,Dar, Tzannatos, 1999:10, Çapar, Diriöz, 2012:40).
Yöntemler
• Süreç Değerlendirmesi: Süreç değerlendirmesi,
programların nasıl yönetildiği, hizmet sunumu
içindeki prosedür ve faaliyetleri belgelemenin
nasıl yapıldığı sorularına yanıt arar. Bu tip
değerlendirmeler, hizmetin sunumu ve stratejiler
konusunda karşılaşılan sorunları tanımlamak ve
üstesinden gelmeye yardımcı olur. Bunlar,
uygulamacılar ve hizmet sağlayıcıları için yararlıdır
(Harrel vd. 1996,Dar, Tzannatos, 1999:10, Çapar,
Diriöz, 2012:40).
Yöntemler
• Maliyet ve Maliyet Fayda Analizi: Maliyet
ve
maliyet
fayda
analizleri,
aynı
kaynakların alternatif kullanımı ile ilgili
tercihleri ve program tarafından üretilen
yararların neler olduğuna işaret eder
(Harrel vd. 1996,Dar, Tzannatos, 1999:10,
Çapar, Diriöz, 2012:40).
Etki Değerlemesi Teknikleri
• Etki Değerlemesi Teknikleri : İşgücü
programlarının etki analizini yapmak için bilimsel
ve bilimsel olmayan yöntemler kullanılmaktadır
(Dar, Tzannatos, 1999:12, Çapar, Diriöz, 2012).
Bilimsel etki analizleri deneysel ve yarı deneysel
olmak üzere ikiye ayrılır. Deneysel yöntemlerde
kontrol ve deney grubu oluşturulur. Herhangi bir
aktif istihdam programına katılanların istihdam
oranları ve ücret seviyelerinin programdan
yararlanmayanlarla karşılaştırılır(Dar, Tzannatos,
1999:12, Çapar, Diriöz, 2012).
Etki Değerlemesinde veya Performans
Analizinde Kullanılacak Veriler
• Kursiyerlerden elde edilecek veriler (Anket)
Örneklemin yansız seçilmesi ve evreni temsil
kabiliyetinin olması
• İdari kayıtlar (SGK-SYDV)
• Kişinin eğitim öncesi ve sonrası çalışıp çalışmadığı,
kurs sonrası çalıştığı sektör, çalışma şekli (kısmi
süreli, tam süreli), ücret, iş değiştirme sıklığı, kurs
sonrası sosyal yardım alma durumu
• Hibrid yöntem (hem anket hem idari kayıtların
kullanılması)
İdari Verilerin (Sosyal Güvenlik
Kayıtlarının) Avantajları
• İdari veri tabanlarından aktif işgücü
programları ile ilgili sağlanan veriler, basit,
nispeten doğru olması, çok sayıda gözlem
içermesi ve uzun dönemi kapsaması nedeniyle
bazı avantajlara sahiptir (Caliendo ve
ark.,2011:732).
İdari Verilerin (Sosyal Güvenlik
Kayıtlarının) Dezavantajları
• Bireylerin sosyal ağları, kişisel özellikleri, bilişsel
yeteneklerini içermezler.
• Ayrıca söz konusu veri tabanları genellikle bireyin iş arama
davranışını tanımlayan rezervasyon ücreti, iş arama
yoğunluğu ve kanalları gibi konular hakkında doğrudan
gözlem içermezler.
• Zorunlu istihdam yükümünü yerine getirmek isteyen
firmalar kişiyi çalışmadığı halde SGK’ya bildirebilirler. Bu
durum kişinin çalışmış gibi görünmesine neden olabilir.
• İdari kayıtlar tüm çalışanları kapsamayabilir (bağımsız
çalışan, memur, çiftçi) ya da idari kayıtlar farklı veri
tabanlarında tutulabilir (SGK ÖRNEĞİ).
• Kayıt dışı çalışanlar idari kayıtlarda yeralmaz.
Hibrid Model
• Almanya'da yapılan bir çalışma idari kayıtlardan seçilen
işsizler üzerine tamamlayıcı bir anket çalışması yaparak
yeni bir veri tabanı oluşturmuş ve idari kayıtlardan
kaynaklanan söz edilen zorlukları aşmaya çalışmıştır
Caliendo ve ark.,2011:732). Çalışma ile Alman Federal
İş Dairesinden sağlanan kayıtlarından 2001-2008 yılları
arası rastgele seçilen 920,000 işsiz bireyin emeklilik ve
işsizlik sigortası hak taleplerini de içeren idari kayıt veri
tabanından seçilen ve Haziran 2007- Mayıs 2008
tarihleri arasında işsiz kalan 17,400 kişi üzerine anket
gerçekleştirilmiştir.
Araştırılan Konular
• Kurs Sonrasında İstihdam,
• İşsizlik, Yaptıkları İş İle Aldıkları Eğitim Arasındaki
Bağıntı Düzeyi,
• Ne Kadar Süredir Çalıştığı,
• Yapılan Meslek İle Alınan Eğitimi Yapılan Mesleğin
Aynı Olup Olmadığı,
• Ücret,
• Sosyal Güvenlik,
• Haftalık Çalışma Saati Gibi Çalışma Koşulları,
• İşten Ayrılmışlarsa İşten Ayrılma Nedenleri,
• Çalışmıyorlarsa İşgücüne Katılmama Nedenler
Kursiyer İstihdam Bilgilerine Ulaşım
İŞKUR
Verileri
SGK
Verileri
Anket Verileri
Kursiyer İstihdam Bilgileri
Çalışmanın Evreni ve Ulaşılan Kursiyer
Sayısı
• Söz konusu işsizlerin mesleki eğitim
kurslarından sonra işgücü piyasasındaki
konumlarını tespit etmek amacıyla 03.1209.12.2012 tarihleri arasında kursa katılanlara
telefon yoluyla anket uygulanmıştır. Anket ile
evrenin tamamına ulaşılması hedeflenmiş ise
de kursiyerlerin telefonlarını açmaması ya da
telefonları değiştirmeleri nedeniyle toplam
656 kursiyerden 418'ine (%64 )ulaşılmıştır.
Mesleki Eğitim Sonrası İstihdam
Durumlarına Göre Katılımcı Profili
Mesleki Eğitim
Kursunu Bitirip
İstihdam Edilenler
Mesleki Eğiitm
Kursunu Bitirip Halen
Çalışanlar
Zorunlu istihdam
süresinde olan
çalışanlar
Zorunlu istihdam
süresini geçtiği halde
çalışanlar
Mesleki Eğitim
Kursunu Aldıktan
Sonra Bir Süre Çalışıp
Ayrılanlar
Zorunlu istihdam
süresinde olan çalışıp,
ayrılanlar
Kurstan sonra çalışıp
işten ayrılmış ya da
çalışmamış ancak son
1 ayda çalışanlar
Zorunlu istihdam
süresini geçtiği halde
çalışıp, ayrılanlar
Anket Yapılamama Nedenleri (n=237)
Bilgi vermek istemedi
0.4
Meşgule Alındı.
0.4
Uygun Değil.
0.4
Katılmak İstemiyor
1.3
Sertifika almadı
1.7
Numara Başkasına Ait
1.7
Ulaşılamıyor
2.5
Diğer
10.1
Numara Kullanılmıyor
36.7
Telefonu Açmadı
44.7
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
Ankete Katılanlar İle Tüm Kursiyerlerin
Göçmenlik Durumu
80.0
73.2
72.2
70.0
60.0
50.0
Antalyalı
40.0
30.0
26.8
27.8
20.0
10.0
0.0
Tüm Kursiyerler
Ankete Katılan Kursiyerler
Göçmen
Evren ve Ankete Katılanların Yaş
Dağılımları (%)
37.9
35.6
40
35
30
25
25.4
24.9
25.4
24.7
20
Tüm Kuriyerler
15
Ankete Katılanlar
10
5.56.5
5
2.73.3
3.83.8
0
16-20
Yaş
21-25
Yaş
26-30
Yaş
31-35
Yaş
36-40 40+ Yaş
Yaş
İstihdam Durumunun Cinsiyete Göre
Dağılımı
Kurstan
Sonra
Anket
Kurstan
Ankete
Kurstan
Son bir
Halen
döneminde Sonra
Kurstan
Katılan
Sonra
Ayda
Çalışıp
çalışanlar Halen
Cinsiyet
Sonra
Kursiyer
Çalışıp
Çalışanlar Zorunlu
Çalışanlar
Çalışanlar
Sayısı
Ayrılanlar
C
İstihdam
A=B+C
B
Süresini
Geçenler
Kadın
Erkek
Toplam
Kadın
Erkek
Toplam
229
189
418
54,78%
45,22%
117
98
215
54,42%
45,58%
51,44%
58
62
120
48,33%
51,67%
28,71%
87
77
164
53,05%
46,95%
59
36
95
62,11%
37,89%
22,73%
28
41
69
40,58%
59,42%
16,51%
32
19
51
62,75%
37,25%
12,20%
Kurstan Sonra İş Bulma Kanalları (%)
50
44
45
37
40
35
30
25
20
15
10
7
11
1
5
0
Eğitim Verenin
İsyerinde
Eğitim
İŞKUR'un Kendi bulduğu
Firmasının Yönelendirdiği işyerinde
Yönlendirdiği
İşyerinde
İşyerinde
Diğer
Kursta Edindiğiniz Meslek İle İşyerinde
Yaptığınız Meslek Aynı mı? (%) n=215
19
Evet
Hayır
25
57
Kısmen
Kurslara Göre Eğitim İstihdam İlişkisi
EVET
EĞİTİM PROGRAMLARI
HAYIR
KISMEN
Genel
Toplam
Sayı
Yüzde
Sayı
Yüzde
Sayı
Yüzde
Sayı
Aşçı Yardımcılığı
Bilgisayar Ağ Sis. ve Yönlendirme
Elemanı
Bilgisayar Destekli Muhasebe
45
86,54
2
3,85
5
9,62
52
1
25,00
2
50,00
1
25,00
4
6
54,55
1
9,09
4
36,36
11
Hasta ve Yaşlı Refakatçısı
14
58,33
7
29,17
3
12,50
24
Kasiyer
1
8,33
8
66,67
3
25,00
12
Kat Görevlisi-Temizlik
11
100,00
0,00
11
Komi (Garson Yardımcısı)
10
76,92
1
7,69
2
15,38
13
Lojistik Elemanı
4
14,81
14
51,85
9
33,33
27
Muhasebe Yetkili Yardımcısı
1
50,00
1
50,00
0,00
2
Müşteri Hizmetleri Görevlisi
6
60,00
3
30,00
1
10,00
10
Rezervasyon Elemanı Kursu
2
25,00
4
50,00
2
25,00
8
Satış Elemanı (Perakende)
3
50,00
2
33,33
1
16,67
6
Satış Görevlisi
3
27,27
2
18,18
6
54,55
11
Sekreterlik
7
77,78
1
11,11
1
11,11
9
Servis Eleman Yardımcısı
8
80,00
1
10,00
1
10,00
10
0,00
4
80,00
1
20,00
5
56,74
53
24,65
40
18,60
215
Transfer Elemanı
Genel Toplam
122
0,00
Haftalık Çalışma Süreleri
Haftalık
Kurstan
Kurstan
Kurstan Sonra
Anket
Kurstan
Son bir
Çalışma
Sonra
Sonra
Halen Çalışıp
Döneminde
Sonra
Ayda
Süreleri
Çalışıp
Halen
Zorunlu İstihdam
Çalışanlar
Çalışanlar Çalışanlar
(Saat)
Ayrılanlar Çalışanlar
Süresini Geçenler
3030-44
45
46-59
60+
1,92%
7,69%
5,29%
57,21%
27,88%
2,56%
3,42%
1,71%
58,97%
33,33%
1,05%
14,74%
11,58%
52,63%
20,00%
3,39%
16,95%
5,08%
45,76%
28,81%
1,95%
15,58%
9,09%
50,00%
23,38%
1,96%
11,76%
7,84%
52,94%
25,49%
Ücret
Ücret
(TL)
740 altı
740799
800999
1000+
Kurstan
Sonra Halen
Kurstan Kurstan
Kurstan
Son bir
Anket
Çalışıp
Sonra
Sonra
Sonra
Ayda
Döneminde Zorunlu
Çalışıp
Halen
Çalışanlar
Çalışanlar Çalışanlar İstihdam
Ayrılanlar Çalışanlar
Süresini
Geçenler
10,53%
12,93%
7,53%
26,23%
14,94%
7,32%
39,23%
32,76%
47,31%
24,59%
38,31%
56,10%
40,19%
10,05%
48,28%
6,03%
30,11%
15,05%
26,23%
22,95%
28,57%
18,18%
43,90%
17,07%
Sosyal Güvence Durumları
Kurstan
SGK
Kurstan
Sonra
Kaydı
Sonra
Çalışıp
Durumu Çalışanlar
Ayrılanlar
SGK
Var
SGK
Yok
Kurstan
Kurstan Sonra
Son bir
Anket
Sonra
Halen Çalışıp
Ayda
Döneminde
Halen
Zorunlu İstihdam
Çalışanlar Çalışanlar
Çalışanlar
Süresini Geçenler
86,60%
87,50%
87,37%
52,38%
73,42%
90,20%
13,40%
12,50%
12,63%
47,62%
26,58%
9,80%
EĞİTİM
PROGRAMLARI
Aşçı Yardımcılığı
Bilgisayar Ağ
Sistemleri ve
Yönlendirme Elemanı
Bilgisayar Destekli
Muhasebe
Hasta ve Yaşlı
Refakatçisi
Kasiyer
Kat Görevlisi-Temizlik
Komi (Garson
Yardımcısı)
Lojistik Elemanı
Muhasebe Yetkili
Yardımcısı
Müşteri Hizmetleri
Görevlisi
Rezervasyon Elemanı
Satış Elemanı
(Perakende)
Satış Görevlisi
Sekreterlik
Servis Eleman
Yardımcısı
Transfer Elemanı
Genel Toplam
Ankete
Katılanlar
81
Anket
Ayında
İstihdam
Edilenler
29
İşgücüne
İşgücüne
İstihdam Katılım
İşsizlik
İşsizler Katılmayanlar
Oranı
Oranı
Oranı %
26
20
35,8
67,9
47,3
29
8
12
9
27,6
69,0
60,0
15
8
2
5
53,3
66,7
20,0
36
26
13
16
9
6
5
7
3
14
9
4
44,4
34,6
46,2
58,3
61,5
69,2
23,8
43,8
33,3
23
56
12
26
5
25
4
7
52,2
46,4
73,9
91,1
29,4
49,0
10
2
5
2
20,0
70,0
71,4
28
17
9
6
9
5
9
6
32,1
35,3
64,3
64,7
50,0
45,5
13
19
25
7
6
11
4
4
11
1
10
4
53,8
31,6
44,0
84,6
52,6
88,0
36,4
40,0
50,0
18
9
418
6
3
164
5
3
131
8
3
115
33,3
33,3
39,2
61,1
66,7
70,6
45,5
50,0
44,4
Kurs ve Çalışma Süresi (Halen
Çalışanlar)
Kurslar
Aşçı Yardımcılığı
Bilgisayar Ağ Sis. ve Yönlendirme
Elemanı
Bilgisayar Destekli Muhasebe
Hasta ve Yaşlı Refakatçisi
Kasiyer
Kat Görevlisi-Temizlik
Komi (Garson Yardımcısı)
Lojistik Elemanı
Muhasebe Yetkili Yardımcısı
Müşteri Hizmetleri Görevlisi
Rezervasyon Elemanı Kursu
Satış Elemanı (Perakende)
Satış Görevlisi
Sekreterlik
Servis Eleman Yardımcısı
Transfer Elemanı
Genel Toplam
Çalışma Süresi
(Ay)
5,8
Kurs
Süresi
6
2,0
10,8
3,1
10,3
5,4
6,8
4,3
4,0
4,4
2,8
7,0
3,2
6,0
7,5
9,5
5,2
5
3
4
3
3
4
4
5
3
3
1
1
6
5
4
3,7
Kurs sonrası işe giren ve işten ayrılan
kursiyerlerin işten ayrılma nedenleri (Yüzde)
GÜNLÜK İŞLER
0.8
TADİLAT NEDENİYLE
0.8
KİŞİSEL NEDENDEN DOLAYI
0.8
KENDİM İŞ KURDUM
1.7
ASKERLİK
3.4
İŞYERİ KAPANDI
4.2
OKULDAN DOLAYI
4.2
AİLEVİ NEDENLER
5.0
İŞVEREN ÇIKARDI
5.9
ÇALIŞMA KOSULLARI
15.1
İSTİFA ETTİ
20.2
SÖZLEŞME SONA ERDİ
37.8
0.0
5.0
10.0
15.0
20.0
25.0
30.0
35.0
40.0
İşgücüne Katılmama Nedenleri (%)
Kendi İşinde Çalışıyor
Ev Hanımı
Sezonluk Çalışmak İstiyorum
İş İçin Haber Bekliyor
Dinlenmek İstedim
Diğer Nedenler
Askerlik
Sağlık Problemi
Evlilik-Hamilelik-Çocuk
İş Bulma Ümidi Kırıldı
Mevsimlik Çalışıyor
Ailevi Ve Kişisel Nedenler
Öğrenci
1
2
3
3
3
4
5
6
7
10
10
13
33
0
5
10
15
20
25
30
35
Kasım 2012 Mart 2013 Çalışma
Oranları (%) (SGK Kayıtları)
42.0
41.2
41.0
40.81
40.0
39.0
39.33
39.0
38.28
38.0
Kasım
Mart
37.5
37.0
36.0
35.0
ERKEK
KADIN
Toplam
İstihdam Oranları (%) TÜİK Verileri
Proje Verilerinin Karşılaştırılması
80
75
70
60
50
41
38
40
TÜİK
PROJE
30
20
20
10
0
ERKEK
KADIN
Eğitim Durumuna Göre Çalışma
Oranları (%) (SGK Kayıtları)
42
ÖNLİSANS
45
40
37
ORTAÖĞRETİM (LİSE VE DENGİ)
30
MESLEK LİSESİ
Mart
50
Kasım
53
LİSANS
41
35
İLKÖĞRETİM
39
0
10
20
30
40
50
60
Zorunlu İstihdam Süresi Aşılmış mı ?
(Ekim 2011-Mart 2013) (SGK Kayıtları)
Genel Toplam
49
ÖNLİSANS
73
ORTAÖĞRETİM (LİSE VE DENGİ)
47
MESLEK LİSESİ
50
LİSANS
53
İLKÖĞRETİM
46
0
10
20
30
40
50
60
70
80
İşten Ayrılanların Çalışma Süresi (Ay)
Kurslar
Aşçı Yardımcılığı
Bilgisayar Ağ Sis. ve Yönlendirme
Elemanı
Bilgisayar Destekli Muhasebe
Hasta ve Yaşlı Refakatçisi
Kasiyer
Kat Görevlisi-Temizlik
Komi (Garson Yardımcısı)
Lojistik Elemanı
Muhasebe Yetkili Yardımcısı
Müşteri Hizmetleri Görevlisi
Rezervasyon Elemanı Kursu
Satış Elemanı (Perakende)
Satış Görevlisi
Sekreterlik
Servis Eleman Yardımcısı
Transfer Elemanı
Genel Toplam
Çalışma Süresi (Ay)
Kurs Süresi
4,2
6
4,3
2,5
3,4
5,7
2,8
2,4
3,7
2,0
2,0
1,7
3,1
4,8
5,3
3,5
5
3
4
3
3
4
4
5
3
3
1
1
6
5
4
3,7
SGK Kayıtları (Tüm Kursiyerler)
EĞİTİM PROGRAMLARI
Aşçı Yardımcılığı
Bilgisayar Ağ Sistemleri ve Yön.Elemanı
Bilgisayar Destekli Muhasebe
Hasta ve Yaşlı Refakatçısı
Kasiyer
Kat Görevlisi-Temizlik
Komi (Garson Yardımcısı)
Lojistik Elemanı
Muhasebe Yetkili Yardımcısı
Müşteri Hizmetleri Görevlisi
Rezervasyon Elemanı Kursu
Satış Elemanı (Perakende)
Satış Görevlisi
Sekreterlik
Servis Eleman Yardımcısı
Transfer Elemanı
Toplam
SGKKayıtlı
Kasım.2012 Olmayan
53
4
15
25
16
10
17
29
3
12
11
6
9
22
16
8
256
54
40
8
41
26
9
25
51
17
27
14
11
15
20
26
16
400
Tüm
Kursiyer
Yüzde
107
44
23
66
42
19
42
80
20
39
25
17
24
42
42
24
656
49,53
9,09
65,22
37,88
38,10
52,63
40,48
36,25
15,00
30,77
44,00
35,29
37,50
52,38
38,10
33,33
39,02
Kursiyer Görüşleri
416
1
Değerlendirme yapan kursiyer sayısı
2
Alınan eğitimleri, eğitim sonrası süreci tamamen olumlu olarak değerlendiren
kursiyer sayısı
3
Alınan eğitimleri, eğitim sonrası süreci hem olumlu hem de olumsuz açıdan
değerlendiren kursiyer sayısı
4
Alınan eğitimleri, eğitim sonrası süreci tamamen olumsuz olarak değerlendiren
kursiyer sayısı
105
5
Öğrenci olma, çocuk bakımı, sağlık sorunları, ailevi sorunlar, sınav hazırlığı vb
nedenlerle işgücü kapsamı dışına çıkan kursiyer sayısı
40
6
Kurs sonrası eski mesleğine dönenler (kasaplık, kuaförlük, kendi işini kurdu,
kuyumculuk)
kişi
188
kişi
93
kişi
kişi
kişi
6 kişi
İŞGÜCÜNE KATILMAMA NEDENLERİ
Hamilelik- Çocuk Bakımı
• Kurslara katılan kadınların bir bölümü hamilelik ve bebek bakımı nedeniyle
iş aramadıklarını ifade etmişlerdir.
• Kişi 2 :"Hamileyim doğumdan sonra çalışacağım. Beklediğimden çok daha
iyi buldum. Kişisel gelişimime katkısı oldu." (Müşteri Hizmetleri Görevlisi
Kursu)
• Kişi 14: "Kursta verilen eğitimi çok yararlı buldum. Kurs süresince hamile
olmama rağmen diğer kursiyerlerden hiç bir şekilde ayrı tutulmadım. İŞKUR
bana iş sağladı. Ancak bebek büyüttüğümden dolayı şimdilik iş
aramıyorum"(Perakende Satış Elemanı Kursu) .
• Özellikle işgücü piyasasına yeniden giren kadınların aktif işgücü piyasası
politikaları ile yeniden başarılı biçimde entegrasyon şansı sunulan ek
çocuk bakım hizmetlerinin güçlendirilmesi ya da çocuk bakım
maliyetlerinin azaltılması ile mümkün olabilir (Auer ve ark., 2005:61).
Mesleki eğitim kurslarını bitiren kadınların doğum sonrası işgücü
piyasasına tekrar dönebilmesi için kreş vb. çocuk bakım hizmetlerin
geliştirilmesi gerekmektedir.
Öğrencilik
• Kişi 3: "......Üniversitesi ....... Mühendisliği bölümü öğrencisiyim. Bize iş
teklif ettiler ancak üniversite sınavını kazandığım için kabul etmedim. Kurs
gayet faydalıydı." (Satış Görevlisi kursu)
• Kişi 4: "Bana çok katkısı oldu. Çok iyi bir eğitimdi. Öğrencilik ve ehliyet
sınavlarım nedeniyle Gaziantep'e dönmek zorunda olduğum için ilgili
firmanın iş teklifini reddettim." (Satış Görevlisi Kursu)
• Kişi 22:" Antalya 'da eğitim gördüm. Ancak Antalya’da değil memleketinde
iş sahibi olmak istediğim için geri döndüm fakat kurstan aldığı eğitime
yönelik bir iş bulamadım."
• Kişi 13: "İŞKUR'un vermiş olduğu eğitim kursundan çok memnun kaldım.
Ancak eğitimine devam etmemden dolayı yönlendirilen işlerde
çalışamadım." (Kasiyer Kursu)
• Kişi 15: "Kurstan memnun kaldım. Gelen iş teklifini açıktan okuduğundan
ve hafta sonları dersleri olduğundan dolayı kabul etmedim. Part time iş
arıyorum Hem para kazanıp hem eğitimini sürdürmek istiyorum."
Öğrencilik
•
•
•
•
•
•
Üniversite eğitimini bitirmek üzere olan bir başka kursiyer ise, mesleki eğitim
kursunu ikinci bir eğitim fırsatı olarak değerlendirmek istediğini ifade etmektedir.
Kişi 9: "Belli bir bilgiye sahip oldum. İyi ki de gitmişim. 3 ay başlangıç için iyi ama
ayrıntılı bilgi edinemedik. ........ MYO Muhasebe Bölümünde öğrenciyim. 1 ay sonra
bitecek. Muhasebeci olarak iş ararken 2 mesleğim oldu. Lojistik sektöründe de
çalışabilirim." (Lojistik Elemanı Kursu)
Kişi 18: "Okuldan dolayı iş bulma imkanım daha yüksek. Sertifika iş bulmama
yardımcı olacak.Hızlandırılmış üniversite gibiydi. İyi bir eğitimdi." (Müşteri
Hizmetleri Kursu)
Kişi 19: " Akdeniz üniversitesi Kamu Yönetimi bölümünü kazandım. Eğitim programı
benim için olumlu idi. İş için teklif yapıldı ancak ben Üniversite sınavını kazandığım
için teklifi kabul etmedim." (Bilgisayar Ağ Sistemleri ve Yönlendirme Elemanı Kursu)
Kişi 20: "Mesleki eğitimi yararlı buldum. Ancak eğitimine devam etmemden dolayı
iş teklifini kabul etmedim" (Servis Eleman Yardımcısı Kursu)
Kişi 21: "Benim için verimli bir eğitim oldu. İşe yerleştireceklerdi, ancak üniversite
sınavını kazandığım için teklifi kabul etmedim" (Satış Görevlisi Kursu)
İşin İkamet Ettiği Yere Uzak Olması
• Bireylerin kurs aldıkları alanda çalışmalarına bir engel de evlerinin
işe olan uzaklığıdır. Bu nedenle kursiyerlerin seçiminde ikamet
ettikleri bölgedeki istihdam olanakları yüksek kurslarda çalışmaları
sağlanabilir.
• Kişi 5: "Kurs gayet iyi idi. Sertifikamla yarın başvursam hemen iş
bulabilirim. Hastanedeki işimden ayrılma sebebim Belek evime çok
uzaktı. İşe başladım 4 gün sonra bıraktım. Şimdi yaptığım satış
elemanı işimi buldum. Evime çok yakın olduğu için tercih ettim.
Şimdiki işimden de memnunum. Ama bu işimden memnun olmasam
sertifikamın sayesinde hasta bakımına hemen geçerim." (Hasta ve
Yaşlı Refakatçisi Kursu)
• Kişi:24 "Kurstakiler ellerinden geleni yaptılar. Ama eğitim teorik
olarak iyiydi, uygulama olarak yetersizdi. Kurs yöneticileri ve hocalar
bana 4-5 iş teklif ettiler, fakat şehir dışında, köydeki ikametimden
dolayı işleri kabul edemedim. Çalışacağım işyen en geç 08:00
ayrılmalıydım, çünkü son araç bu saatte."
Mesleğe Uygun Olmama
• Kursiyerlerin seçiminde, yetkinliklerinin yapacakları
mesleğe uygun olup olmadığının tespiti büyük önem
taşımaktadır. Aksi halde kursiyerler kurstan sonra eğitim
aldıkları alan dışına çalışabilmektedirler.
• Kişi 8: "Kurs çok güzeldi. Ancak bu kadar güzel olabilirdi.
Duygusal olarak işi kaldırmak zor. Bana maaşı çok az
geldi. Hem psikolojimiz bozulacak hem de asgari ücrete bu
iş yapılmaz. Psikolojiniz sağlam olmalı. Otelde bar garsonu
olarak çalışıyorum. Tip kutuları da var, şu an elime 1000 TL
dan fazla geçiyor. Arkadaşlarım kurstan sonra huzurevinde
işe girdi ve 800TL alıyorlar. Kurs benim için iyi oldu. .......,
..... gibi huzurevlerinde arkadaşlarım var. Sen de gel başla
diyorlar. Elimde sertifikam var o işi yapmasam da güvence
olarak görüyorum." (Hasta ve Yaşlı Refakatçisi Kursu)
Kurslarla İlgili Olumlu Görüşler
• Özellikle hasta ve yaşlı refakatçisi kursu ile ilgili olumlu görüşler, açılacak
kurs alanlarının doğru tespitinin sonuçlara olumlu yansıması anlamında
önemini ortaya koymaktadır.
• Kişi 6: "Kesinlikle % 100 faydalı bir program. Bu kadar başarılı olacağını
düşünmüyordum. Öğretmenler çok kaliteli idi ve sağlam bir kadroydu.
....hocanın semineri çok iyiydi. Son 2 günde yapılan bu seminerle kendime
güvenim geldi. Bu işi sertifika olmasa bu kadar bilinçli yapamazdım. Kursta
öğrendiğim bilgiler sayesinde işi çok iyi yapıyorum. İşe alınırken bana
sorulan 10 sorunun 9 una doğru cevap verdim. 10. soruyu da doğru
düşünmüşüm ama emin olmadığım için cevaplamadım. Artık tıp
terimlerinden anlıyorum. Kendime güvenim geldi, işimi çok seviyorum."
• Kişi 7:" Sertifika olmasaydı bu işe giremezdim." (Hasta ve Yaşlı Refakatçisi
Kursu)
• Kişi 10: "Özellikle kadınlar için bu tür kurslar çok önemli. Sertifikasız
olmuyordu. Kurstan çok memnun.Kendimizi daha çok geliştirebiliriz. Ancak
kursun gece de olmasını istiyorum. İş değiştirmek istiyorsak işten çıktıktan
sonra da gidebilelim".(Hasta ve Yaşlı Refakatçisi Kursu)
• Kişi 11: "Kurstan çok memnun kaldık, kurs sayesinde işe girdik, işsizler için
süper." (Hasta ve Yaşlı Refakatçisi Kursu)
• Kişi 12: "Genel olarak memnun kaldım. Tanıdıklarıma İŞKUR kurslarını
tavsiye ediyorum. İki firma iş önerisinde bulundu. Memlekette olduğum için
işlere gidemedim." (Lojistik elemanı Kursu)
• Kişi 16: "İŞKUR'dan aldığı eğitimden sonra memleketime döndüm. Askere
gidip geldikten sonra kurstan aldığım belge ile iş başvurusunda bulunmayı
düşünüyorum" (Komi Kursu)
• Kişi 17: "İŞKUR tarafından işe yerleştirildiğim için memnunum. İnsanlar
İŞKUR vasıtasıyla işsizlikten kurtuluyor. Adana'da iş bulamadım. Orada
maaş yüksek ise sigorta yapmıyorlar;sigorta yapıyorlarsa maaşı düşük
veriyorlar. Antalya İŞKUR bana hem kalacak yer, hem iş sağladığı için
memnunum. Eşi olanlara ve dul kadınlara çocukları ile kalacakları yer de
İŞKUR tarafından tahsis edilmeli".(Kat Görevlisi-Temizlik Kursu)
• Bir başka katılımcı ise kursların çok işe yaradığını
ancak kursiyer seçiminde dikkatli olunması
gerekliliğine vurgu yapmaktadır.
• Kişi 23: "Kurslar çok işe yarıyor. Sertifika
hastaneler için çok gerekmese de huzur evleri
sertifikayı şart koşuyorlar. Ancak kurs için
istekliler seçilsin. Kursa para için gelen çok kişi
var bu yüzden başkalarının haklarını yiyorlar. "
(Hasta ve Yaşlı Refakatçisi Kursu)
•
Sonuç ve Öneriler
• İŞKUR tarafından açılacak kurslara karar
verirken yararlanılan bilimsel işgücü piyasası
araştırmaları ve analizleri, kursların etkinliğini
artırmakta, kursiyerlerin istihdam oranlarına
ve istihdamda kalma sürelerine olumlu bir
katkı yapmaktadır.
Antalya’da 2011 ve 2012 yıllarında BM Ortak Programı tarafından destek
verilen kursları İŞKUR ile işbirliği içerisinde belirlemek amacıyla
uygulanan/kullanılan araçlar
• Antalya İşgücü Piyasası Araştırması (İŞKUR işbirliğinde TÜİK
Antalya tarafından)
Eylül 2010Ocak 2011
• Coğrafi Kapsam: Antalya ili merkezi, Antalya iline bağlı ilçe merkezleri ve bağlı köyler
• Örnek birim: 1+ çalışanı olan yerel birimlerden 2850 birim Tabakalı Tesadüfi Sistematik Örnekleme yöntemi
• Sektörel Kapsam: Sektördeki çalışan sayısı toplam çalışan sayısının %1’i ve üzerindeki tüm sektörler (21
Sektör)
• Antalya Öncelikli Sektörlerin Stratejik Taraması Çalışması
Mart-Kasım
2010
• Büyüme potansiyeline sahip mevcut, gelişmekte olan ve muhtemel sektörlerin
belirlenmesi
• Antalya İli İşgücü Piyasası Analizi (Prof. Dr. Gülay Toksöz)
Eylül 2010Ocak 2011
• Sektörel istihdam, kadın istihdamı ve istihdamın yapısı ve toplumsal cinsiyet eşitliği,
sosyal güvenlik
• İŞKUR tarafından gerçekleştirilen 2011-2015 dönemi stratejik plan Amaç 1Hedef 7 : “2015 yılına kadar istihdam garantili olmayan işgücü yetiştirme
kurslarını başarı ile bitirenlerin işe yerleştirme oranını yüzde 40’a
çıkarmak” olarak belirtilmiştir. Türkiye genelinde yapılan araştırma
sonucunda 2008 yılında bu oran %33,77, 2009 yılında %18,69, 2010 yılında
% 17,54 olmuştur. (İŞKUR, 2010:46). İŞKUR'un 2013 yılı performans
hedeflerinden bir tanesi 2012 yılında işgücü yetiştirme kurslarını başarı ile
bitirenlerin %35’inin, kursu bitirdiği tarihten 2013 yılı sonuna kadar işe
yerleşmesini sağlamaktır (İŞKUR, 2013:39) Proje kapsamında
değerlendirildiği zaman, Kasım 2012 itibari ile zorunlu istihdam süresini
aşan sürede bir işte çalışmış kursiyerlerde işe yerleştirme oranı %35 ve kişi
sayısı 209 çıkmıştır. Sadece kursiyerlerin işe girme oranları incelendiği
zaman, 209 kişinin hiç işe giremediği (%31,8) ve 447 kişinin bir işe
yerleştirildiği görüşmüştür (%68,2). Sadece zorunlu istihdam süresinden
fazla istihdam edilenler bile dikkate alındığında projenin hedefinin
istihdam garantili olmayan kurslarda hedeflenen istihdam oranın üzerine
çıktığı görülmektedir.
Sonuç ve Öneriler
• Anket SGK Kayıtlarına göre daha sağlıklı daha
güncel ve detaylı değerlendirmeler vermektedir.
• Anketler birebir idari işlemlerde
kullanılmamalıdır. Aksi taktirde ilerleyen süreçte
kursa katılanlardan güvenilir bilgi toplanamaz.
• Anketler zorunlu istihdam süresi geçtikten sonra
düzenlenmelidir. Kontrol grubu özenle
seçilmelidir.
• Anketler kurs bittikten iki yıl sonra bir daha
düzenlenmelidir.
• Bu kurslara sadece istekli olanların seçilmesi talep
edilmekte, kursa gelenlerin çoğunun sadece İŞKUR’ un
verdiği günlük ücretten faydalanmak üzere katıldığı
aktarılmaktadır.
• Bu kursları akşam-gece saatlerinde de yapılması talep
edilmektedir. Böylece iş değiştirmek isteyen kişilerin de
bu olanaklardan faydalanabileceği ifade edilmektedir.
• Bu kurslara şehir dışından katılan özellikle kadınlara,
kurs süresince –çocukları ile kalabilecekleri- bir yer
tahsis edilmesi talep edilmektedir.
• Eğitim veren firmaların çalıştırma taahhüdüne uygun sürelerde
çalıştırmaması, aynı işi yapanlardan daha düşük ücret vermesi,
günlük çalışma sürelerini çok uzun uygulaması, stajyer muamelesi
yapmasının önlenmesi için İŞKUR’un firmaları denetlemesi talep
edilmektedir.
• Bazı kursiyerler sertifika sınavının eğitimin tamamlanmasından uzun
bir aralık geçmesinden sonra (2 ay gibi) yapılmasından yakınmakta
ve sınavların eğitim sonrasında mümkün olduğu kadar kısa zamanda
yapılmasını önermektedir. Bir kısım kursiyer ise sertifikaların geç
verilmesinden dolayı şikâyetlerini dile getirmektedir.
• İşverenlerin eğitim sonrası çalıştırma taahhüdünde bulundukları
sürelere uyulmadığı konusunda şikâyetler dile getirilmiştir. Bu kişiler
süre dolmadan iş sözleşmelerinin askıya alınmasından yakınmakta
ve İŞKUR’un bu konuda denetim yapmasını talep etmektedir.
• Sürücü belgesine sahip olma zorunluluğunun bulunduğu mesleklere
ilişkin kurslara katılan bazı kişiler eğitim öncesi bu bilginin
verilmemesinin büyük mağduriyet oluşturduğunu beyan etmektedir.
Bu nedenle eğitim programları öncesi, eğitime katılacak kişilerin
hangi niteliklere sahip olması gerektiği hakkında İŞKUR tarafından
bilgilendirme yapılmalı ve eğitim başvurusunda bu belgelerin ibrazı
istenmelidir.
• Anket SGK Kayıtlarına göre daha sağlıklı daha güncel ve detaylı
değerlendirmeler vermektedir.
• Anketler birebir idari işlemlerde kullanılmamalıdır. Aksi taktirde
ilerleyen süreçte kursa katılanlardan güvenilir bilgi toplanamaz.
• Anketler zorunlu istihdam süresi geçtikten sonra düzenlenmelidir.
Kontrol grubu özenle seçilmelidir.
• Anketler kurs bittikten iki yıl sonra bir daha düzenlenmelidir.
• Teşekkür ederim.