Transcript هوای پاک می خواهم

‫به نام خدا‬
‫انجمن جوانان اصفهان شناس ی‬
‫موضوع‪ :‬هوای پاک می خواهم‬
‫ارائه دهنده‪ :‬مرتض ی چه گونی‬
‫مقدمه ای بر آلودگی هوا‪:‬‬
‫هووا یکووی اپ جوونص ن ور ضووریری (هوووا‪ ،‬آب ‪ ،‬غواا ‪،‬ررمووا ‪ ،‬نووور) بورای ادامووه حیووا انسوان اتو ‪ .‬هوور فوورد‬
‫ریپان ووه نزدیو و ب ووه ‪ 22000‬ب ووار ت وونف م ووی ن وود ی تقر ووا ب ووه ‪ 15‬یل وووررم ه وووا در ریپ نی وواپ دارد‪.‬معم ووو‬
‫انسوان مووی توانوود بووه مود ‪ 5‬هفتووه بوودین غوواا ی مود ‪ 5‬ریپ بوودین آب پنووده بمانوود ‪ .‬اموا نیووی توانوود بوودین‬
‫هوووا ح ووی ‪ 5‬دقیقووه پنووده بمانوود‪ .‬اروور چووه هوووا در تو ز پمووهن بووه فرایانووی موجووود ی قابو دتو اتو ‪ .‬امووا‬
‫حایی مقادیر پ ادی ناخالص ی ات ‪.‬‬
‫تمووام ناخالصو ی هووادی ووه در هوووای اتتجووواا شووده یجووود دارد بووه تووسم انسووان آتو نیووی رتوواند ی‬
‫این بستگی به چند ام دارد اپ جمله نوع ناخالص ی ی درصد آن در هوا ی‪.......‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫نقش هوا‬
‫تنف‬
‫شرك در به چرخش درآیردن آب‬
‫جلوره ي اپ یرید تابش هاي مضر خورشيدي‬
‫محيط یات ه براي ت ادل مواد یانرژي توتط جانداران‬
‫محيط یات ه براي تخليه یتزريق آ ينده ها‬
‫تامهن‪co2‬براي فتوتن ز رياهان‬
‫ماده ایليه صنع ‪،‬خنك كننده موتورها درصنايع‬
‫انووواع متعووددی اپ آ ینووده هووا در اتوور فعالی و هووای ی و ی م وونو (ناش و ی اپ فعالیایووای بو ور) ووه در‬
‫پمهن انجام می ره د یارد اتمسفر می رردند‪.‬‬
‫بن و ووابراین ب و ووه و ووور ع و و آل و ووودگی ه و وووا ب و ووه مع و ووی حض و ووور ی و و م و وواده خ و ووار در هوات و و ‪ .‬م و ووولفهن ی‬
‫موتسا متعددی آلودگی هوا را تعر ف نموده اند ه بعض ی اپ آنیا به قرار پ ر ات ‪:‬‬
‫انجم و وون جزش و ووکی آمر ک و ووا ‪ AMA‬ی انجم و وون یداش و و ص و وونع ی ‪ COH‬آل و ووودگی ه و وووا را ب و ووه ن و وووان‬
‫اف وزاغش غلم و مووواد خووار در هوووا ووه ات ورا مضوور بوور پنوودگی راح و اف وراد دارد یووا ت و آت و بووه‬
‫اموال می رردد‪ ،‬تعر ف نموده اند‪.‬‬
‫اداره اتتاندارد هند()‪The Bureau Of Indian Standards‬‬
‫اداره اتتاندارد هند آلودگی هوا را به صور پ ر تعر ف می ند‪:‬‬
‫آل ووودگی هو وووا ووار اتو و اپ حض ووور م ووواد در هو وووای آپاد ‪ ،‬مومو ووا ناشو و ی اپ فعالیای ووای انسو ووان‪ ،‬در‬
‫غلمو و ی پم ووان مان وود ووا ی تحو و شو ورای ی ووه م وودتا م ووانع ت ووسم م ووومی ی ووا رف وواه اش وواا یو ووا‬
‫اتتفاده ام یلا بخش اموال می رردد‪.‬‬
‫اپ تعوار ف بووا آلوودگی هوووا چنوهن تعر ووف موی شووود ووه وار اتو اپ حضوور آ ینووده هوا در هوووا بووه‬
‫مقدار ی پمان ماند ا ه بور توسم ی اتوتفاده درتو ی م لووب اپ امووال پنودگی انسوان‪ ،‬حیوانوا ی‬
‫ریاهان اتر پ ان آیر دارد‪.‬‬
‫حوادث ناگوار آلودگی هوا‪:‬‬
‫لندن(انگلستان)‬
‫اپ ‪ 5‬ت ووا ‪ 9‬دت وواما ت ووال ‪ 1952‬ی و ت وووده ه وووای جرفو ووار موج و ب ووریپ یارینگ ووی دم ووا ی م ووه ب وور ف وراپ ش ووهر‬
‫لندن رردید‪.‬‬
‫بعل و یارینگ ووی حرارت ووی در تو و ز ج ووائهن ‪ ،‬ت ووکون ه وووا ‪،‬دید ی دی ا س ووید گ وووررد ‪ 4000‬نف وور اپ م ووردم‬
‫مردنوود ی چنوودین نفوور بعلو ابووتس بووه بیماربیووای تنف و ی بسو ی شوودند‪.‬بووه ووور موووابه در ژانو ووه تووال‬
‫‪ 1956‬ی دتوواما تووال ‪ 1962‬ج وووامد هووای نوواگوار آلووودگی هوووا در لنوودن اتفوواا افتوواد ی صوودها نفوور اپ‬
‫مردم مردند‪.‬‬
‫لو آنجل (‪)U.S.A‬‬
‫شهر لو انجل بر ریی ی دش در تاح ریدخانه در قسوم جنوو ی ایالو الیفرنیوا قورار‬
‫ررفته ات ‪ .‬ارتفاع پمهن به تدر ص اپ خط تاحع به رف وههای شرق افزاغش موی یابود بوه‬
‫ور که در فاصله ‪ 50‬یلوم ی دارای ارتفواع ‪ 600‬م و موی باشود‪ .‬گاپهوای پ وان آیر وه اپ هوزاران‬
‫دتتگاه اتوم ی آپاد شده اند بعلو هووای جایودار در اتمسوفر مح وو شودند‪ .‬جدیوده یارینگوی‬
‫گاپهوای خری و اتوم یو را در هووا افوزاغش داد وه در نیایو منجر وه تووکی موه‬
‫حرارتی غل‬
‫دید فتوشیمیادی ی جرا ی اتتی نی ا (‪ )PAN‬رردید ه با ث واهش مهوزان دیود ‪ ،‬تحر و ی‬
‫توپش چومها ی صدمه به ریاهان رردید‪.‬‬
‫تو یو(ژاجن)‬
‫در بامووداد هجوودهژ ژیئوون تووال ‪ 1970‬مووه غلیمووی ووه بوور فوراپ شووهر تو یووو توووکی شووده بووود منجوور‬
‫ب ووه اف وزاغش مق وودار ا س وویدان ه ووای اتمس ووفر ش وود‪.‬در ات وور ای وون جدی ووده ‪ 6000‬نف وور اپ م ووردم دچ ووار‬
‫توپش چوژ ‪،‬پخژ گلو ی موکس تنف ی شدند‪.‬‬
‫ا سوویدان فتووو شوویمیادی بووا دی ا سووید گوووررد یا ووجش داده ووه با ووث توووکی مووه اتوویدی شووده‬
‫ه ت تحر ی توپش چوژ شد‪.‬‬
‫باتوجووه بووه موووارد ب وور شووده‪ ،‬ب ورای جلوووره ی اپ یقوووع حووواد نوواگوار یووا بووه حووداق رتوواندن‬
‫یقوع آنیا مراق و ی و ه مسویولهن بوا در نمور رورف ن تویووررا ‪ ،‬ایضواع جووی ‪،‬انسوان ی محویط‬
‫پیس ی حفظ جوان ایم ی مکانیادی ه صناغع یاقع می شوند ضریری ات ‪.‬‬
‫در این خ و ی ات ه شعار‪:‬‬
‫” همیشه پیشگیری بهتر از درمان است ” را به خا رداشته باشیژ‪.‬‬
‫منابع آلودگی‬
‫مصنوعی‬
‫حمل و نقل‬
‫صنعتی‬
‫خانگی‬
‫طبیعی‬
‫منابع ی ‪:‬‬
‫‪ .1‬وفانیای رردیغ ار‪:‬‬
‫وفووان هووای روورد ی غ ووار بووه ل و حر و بوواد در ا وراف پمووهن توووکی مووی شووود ی در بعض و ی اپ‬
‫منا ق فرآیندهای جوی جهانی ت آلودگی محیط به رردیغ ار می رردد‪.‬‬
‫‪ .2‬آتش توپی جنگلها‪:‬‬
‫مقادیر مییی اپ دید(برا ر ن) در هنگام آتش توپی جنگلها به هوا منتور می شود‪.‬‬
‫‪.3‬اتپ ی در ا(‪:)Sea Spary‬‬
‫اتپ ی در ا‪ ،‬ی جدیده دائیی ات ه من ع اصوع انتووار برا معلوق (ق ورا مواغع) در اتمسوفر‬
‫می باشد‪.‬‬
‫‪.3‬آتشفشان ها‪:‬‬
‫آتوفوان ها(فوران رداپه اپ هسته پمهن)مقادیر پ ادی برا جامد ی گاپهادی مانند دی ا سوید‬
‫گوووررد ی اشووعه بووه به و ین جرتوواب مووی نماینوود‪.‬انوورژی ررمووادی ممکوون ات و بووه چنوود یلوووم دیرتوور‬
‫جخش شود‪ .‬منا ق ا راف بود تح تاته آلودگی ررمادی ی رردیغ ار پ اد قرار ره ند‪.‬‬
‫‪.4‬گرده ریاهان‪:‬‬
‫یار مقادیر پ ادی اپ ررده ریاهان تولید می شود وه در اتور حر و بواد ب وور خیعو توریع‬
‫در ف‬
‫در هوا جخش می رردند ی ت افزاغش مهزان رردیغ ار ی آلودگی اتمسفر می شوند‪.‬‬
‫منابع مصنوعی‪:‬‬
‫‪.1‬آلودگی خانگی‪:‬‬
‫آلودگی خانگی در اتر فعالی های خانگی یا نماف مناپل یا اتتفاده اپ حوره وها جه نمافو ی‬
‫نگهداری مناپل ایجاد می شوود‪ .‬اررچوه مقودار ایون آلوودگی در مقاغسوه بوا منوابع دیگور پ واد ن سو اموا‬
‫همووهن مقوودار بووه تییهو یفیو محوویط شووهری مو مووی ننوود‪ .‬ریش هووای یو یز نگهووداری منواپل‬
‫به اهش آلودگی م خواهد نمود‪.‬‬
‫‪.2‬آلودگی صنعتی‪:‬‬
‫آلووودگی ناش و ی اپ صووناغع من ووع اصووع آلووودگی ات و ووه د ر اتوور فعالی و هووای م وونو ایجوواد م وی‬
‫شووود‪ .‬نه یگوواه هووای حرارتووی‪ ،‬ارخانووه هووای مووواد شیمیادی‪،‬توویمان توواپی‪ ،‬اغووا توواپی‪ ،‬نسووا ی‪........‬‬
‫منابع اصع آلودگی هوا هستند‪.‬‬
‫‪.3‬آلودگی ترافیک(حمل ونقل)‪:‬‬
‫آل ووودگی ناشو و ی اپحمو و ینقو و بعلو و شهرت وواپی ووی ری ووه ی ت ووریع ب ووه ان ووداپه آل ووودگی ص وونع ی مه ووژ ی اپ‬
‫اهمی و برخ وووردار ات و ‪ .‬آل ووودگی ناش و ی اپ حم و ی نق و یت ووای نقلی ووه ب ووه ش ووک گاپه ووای خری و اپ‬
‫ارزیپ ‪ ،‬برا معلق ‪ ،‬صدا یغه ه می باشد‪.‬‬
‫ای وون آل ووودگی ب ووا اتخ وواب ریش ه ووای برنام ووه ر ووزی و وووری‪،‬من قه ای‪ ،‬ش ووهری ی ات ووتفاده اپ اتوم یلهو وا ی‬
‫توخایای منات همراه با ا مال تکنولوژی ن ل آلودگی به حداق می رتد‪.‬‬
‫عوامل موثر بر آلودگی هوا‪:‬‬
‫وامع ه برآلودگی هوا تاته میگاارند به شرح بی می باشند‪.‬‬
‫‪.1‬خ وصیا هواشناس ی(‪:)Meterological Characteristics‬‬
‫جارام هووای جوووی ماننوود انووداپه یجه و باد‪،‬مهزانیووای اف و اتمسووفری (‪ ، )Lapse Rates‬ر و و‬
‫نسبی ی‪ ...‬ی من قه آلودگی هوا را تح تاته قرار می دهند‪ .‬باد با حر افقی آ ینده هوا را حمو‬
‫ی جابه جا خواهد رد‪.‬‬
‫غلم آ ینده ها در ت ز پمهن اتاتا به انداپه یجه باد ی مهزان اف بستگی دارد‪ .‬تییه درجه‬
‫حرار هوا با افزاغش ارتفاع ت حر نس تا تریع آ ینده ها می رردد‪.‬‬
‫‪.2‬شکل توپوگرافی‪:‬‬
‫ناهمواری موجود در پمهن ی موان مانند وه ها یغه ه بور انتووار آ ینوده هوا اتور موی رواارد‪.‬بسوته‬
‫به شرایط محع یمکانی تویوررا ممکن ات مفید یا پ ان آیر باشد‪.‬‬
‫‪ .3‬خصوصیات آالینده ها‪:‬‬
‫اهمی مسائ آلودگی هوا به نوع ی انداپه آ ینده به جامد یا ماغع یا گاپ بودن ان بسوتگی دارد‪.‬هوژ‬
‫چنووهن بسووتگی بووه انوورژی یووا صوودا یووا ررمووا یووا رادیوا تیو تووه یووا تر یبووی اپ ایوون وام و دارد‪ .‬یا ووجش بووهن‬
‫آ ین ووده ه ووا در اتمس ووفر بس ووته ب ووه خ وص وویا آ ین ووده ه ووا ممک وون ات و مق وودار آ ین ووده در اتمس وفر را‬
‫افزاغش یا اهش دهد‪.‬‬
‫طبقه بندی آالینده های هوا‬
‫براساس منشا آالینده ها‪:‬‬
‫‪. 1‬آ ینده های ایلیه‪ :‬آ ینده های ایلیه ‪،‬آن دتته اپ آ ینده هادی می باشند ه مستقیما اپ‬
‫منابع یارد اتمسفر می شوند مث آپاد شدن دی ا سید گوررد توتط اح اا بغال‪.‬‬
‫‪. 2‬آ ینده های تانو ه‪ :‬آ ینده هادی هستند ه در اتر یا جش دی یا چند آ ینده با یکدیگر یا در‬
‫اتر یا جش آ ینده های ایلیه با اجزاء ی اتمسفر همراه با یا جش یا بدین یا جش های‬
‫نوری توکی می شوند‪ ،‬مث اپن‪:‬‬
‫(ا سید نی یژن‪O2 +‬‬
‫‪) O3‬‬
‫آالینده های اولیه اصلی شامل‪ :‬برا ر ز‪ ،‬دی ا سید تولفور ‪ ،‬دی ا سوید نی و یژن ‪ ،‬تر ی وا آیو‬
‫فرار یت (‪، )vocs‬دی ا سید ر ن یترب می باشند‪.‬‬
‫اتید تولفور اتمسفر یکی اپ نمونه های آ ینده های تانو ه می باشد‪.‬‬
‫مه دید فتوشیمیادی‪:‬‬
‫تر ی مهل ی مضر گاپها در اتر تابش های پ اد خورشید در اتمسفر را گو ند‪.‬‬
‫بر اساس حالت ماده‪:‬‬
‫‪. 1‬آ ینده های بره ای معلق‪ :‬آ ینده هادی می باشند ه به دی دتته برا ماغع یا جامدر ز تقسیژ‬
‫می شوند‪.‬برا می توانند موادی بود فعال یا خنثی دارای انداپه اپ ‪ 0.0002‬تا ‪ 500‬میکرین‬
‫باشند مث رردی غ ار ‪،‬دید‪ ،‬دید غلیظ‬
‫‪. 2‬آ ینده های گاپی‪ :‬آن دتته اپ آ ینده هادی می باشند ه به شک گاپ در اتمسفر موجودند مث‬
‫‪ H2S‬ی ‪SO2‬‬
‫ذرات را می توان بر حسب اندازه شان به صورت زیر طبقه بندی کرد‪:‬‬
‫آئریت ها ‪ :‬براتی ژ یپن یدر هوا به حال معلق می باشند‪ .‬برا معلق ممکن ات به صور‬
‫غ ار ‪ ،‬دید ‪ ،‬م س (جرا ندگی برا بزرگ ماغع در هوا ) ی دید غلیظ ( فیوم ها ) باشند‪.‬‬
‫آئریت ی اص سح ع ات ه به تمام برا ر ز ا ژ اپ ماغعا ی جامدا ه دراتمسفر جخش‬
‫ی جرا نده اند ا سا می شود‪.‬‬
‫غ ار(‪)Dust‬‬
‫غ ار به مواد معدنی دارای اشکال نامنمژ معلق در هوا یا به براتی ه دارای ‪ 1‬تا ‪ 200‬میکرین‬
‫ق ر می باشند ا سا می رردد‪.‬‬
‫غ ار تح تاته نه یی تق رتوب می نمایند‪ .‬غ ار در اتر فرآیندهادی نمه خرد ردن ‪،‬آتیاب‬
‫ردن ‪ ،‬تائیدن ی هژ چنهن توتط خردشدن ی متسش ی شدن ی تنگ ها ی خاک ایجاد می‬
‫رردد‪.‬‬
‫غ ار اپ چند تانیه تا چندین ماه به حال معلق در اتمسفر باق خواهند ماند‪.‬‬
‫دید (‪:) Smoke‬‬
‫دید ‪ ،‬آئریتع اپ برا خیع ر ز ر ن با انداپه ‪ 0.5‬تا ‪ 1‬میکرین ا سف می شود ه در اتر‬
‫اح اا ناقص برا آی بغال تنگ ‪ ،‬چوب ی غه ه تولید می شود‪.‬‬
‫دیده(‪:)Soot‬‬
‫دیده به اجتماع برا ر ن دارای انداپه ‪ 1‬تا ‪ 10‬میکرین ه با مواد قه ی آغوته شده‬
‫اند ی به ل اح اا ناقص مواد ر ن دار توکی شده اند ‪،‬ا سا می رردد‪.‬‬
‫دید غلیظ(‪:) Fume‬‬
‫دید غلیظ به برا ر ز جامد ه در اتر ترا ژ یا ندا سیون حال گاپی بعد اپ ت خه مواد‬
‫توکی شده اند ‪ ،‬ا سا می رردد‪ .‬انداپه برا دید غلیظ اپ ‪ 0.03‬تا ‪ 1‬میکرین متیه می‬
‫باشد‪.‬‬
‫م س (‪:)Mist‬‬
‫آئریتع اپ ق را ماغع ات ه در اتر ماغع شدن بخارا حاص می شود‪.‬انداپه م س های‬
‫ی بخار آب اپ ‪ 40‬تا ‪ 500‬میکرین متیه می باشد‪ .‬معمو انداپه م س م اپ ‪ 10‬میکرین‬
‫می باشد‪.‬‬
‫مه(‪:)Fog‬‬
‫مه م س ی ات ه حال ماغع آن آب می باشد (به انداپه ا م ا ژ رردیده تا مهزان دید را‬
‫اهش دهند ) مه آئریتع ات ه قاب ری می باشد‪.‬‬
‫مه دید(‪:)Smog‬‬
‫دید ه به مه افزیده شود ‪ ،‬مه دید نامیده می شود‪.‬‬
‫تاری(‪:)Haze‬‬
‫تاری ی حال آلودگی هوا ات ( مهزان دید در اتمسفر اهش می یابد) ه بعل حضور‬
‫م س در غ ارهای خیع ر ز ی غه ه در اتمسفر به یجود می آید‪.‬‬
‫اررچووه ج ووورف هووای قاب و مسحم ووه ای در ن و ل آلووودگی هوووا ص ووور ررفتووه ات و ‪ ،‬امووا یفی و‬
‫هوادی ه ما اتتجواا می نیژ همچنان به نوان ی مساله جدی یداش همگانی م رح ات ‪.‬‬
‫فعالیای ووای اقت ووادی ‪،‬رش وود جمعی و ‪،‬ش ورایط ج وووی ی آب ی ه وووادی تسش ووهای م وونمژ در جه و ن و ل‬
‫توعوع امواج مضر ی ‪ ....‬همگی در فرایند آلودگی موتر هستند‪.‬‬
‫جیمووان هوووای جوواک در تووال ‪ 1970‬بیانیووه هووا ی اتووتاندارد هووادی را ب ورای برا آ ینووده هووای ایلیووه ‪،‬دی‬
‫ا سووید تووولفور ‪،‬مونووو ا سووید وور ن ی نی و یژن صووادر وورد ووه بعوودها آ ینووده هووای تانو ووه ایپن نهووز بووه‬
‫این مجمو ه افزیده رردید‪.‬‬
‫پيمان كيوتو‬
‫در تال ‪ ،1997‬تاپمان مل متحد اجسس ي را در شهر كيوتوي ژاجن بررزار كرد‪ .‬نتيجه اين اجس‬
‫تنميژ معاهدهاي در مورد كاهش گاپهاي رلاانه بود‪ .‬جيماننامهاي كه به جيمان كيوتو معریف شد‪.‬‬
‫بر اتا اين جيماننامه‪ ،‬كوورهاي توتعه يافته اپ جمله ژاجن ملزم شدند كه مهزان خریج گاپهاي‬
‫رلاانهاي خود را تا تال ‪ 2012‬ميسدي تا ‪ 5.2‬درصد كاهش دهند‪ .‬م ناي اين كاهش مهزان توليد‬
‫گاپ رلاانهاي در تال ‪ 1990‬در آن كوورها بود‪.‬‬
‫براتا برنامههاى تاپمان بهنامللعى محيط پيس ‪ UNEP‬تا تال ‪ ۲۰۱۲‬بايد ‪ ۳۶‬كوور صنع ی‬
‫اين جيماننامه را امضا كنند ی با اجراى اين برنامه دى اكسيد كر ن يكى اپ مهم ين گاپهاى تاپنده‬
‫گاپهاى رلاانهاى ‪ ۴۰‬بار در ت ز جو كم خواهد شد‪.‬‬
‫تاكنون ‪ 140‬كوور اين جيمان را امضا كردهاند اما هنوپ آمريكا ی ات اليا به آن نپيوتتهاند‪..‬‬
‫فا تورهای مهژ ی بارپ در آلودگی هوا یفی آ ینده هادی ات ه به اتمسفر یارد می شوند ‪،‬‬
‫هرچند دی یضعی بسیار مهژ هوا ه با ث جرا ندگی آ ینده ها می شود ارتند اپ‪:‬‬
‫‪.2‬جایداری هوا‬
‫‪.1‬شد باد‬
‫تاته مستقیژ تر باد در افزاغش شد آ ینده ها می باشد‪.‬‬
‫جایداری هوا ت می شود ه حر های مودی هوا آ ینده ها را با هوای تالژ یه های‬
‫ت ح مخلوط ند‪.‬‬
‫فاصله مودی بهن ت ز پمهن ی ارتفا ه حر های انتقای تا آنجا توتعه می یابند مق‬
‫اختسط نامیده می شود‪.‬‬
‫به ور ع هرچه قدر مق اختسط ب و باشد هوا ی خواهد بود‪.‬‬
‫یارینگی دما نوان دهنده حال ی در اتمسفر ات ه بسیار جایدار ی مق اختسط محدید ات ‪.‬‬
‫یق ی حال یارینگی یجود داردی بادی نیی یپد اپ نفوب هوا جلوره ی می ند ‪،‬‬
‫در نتیجه انتمار می رید ه با تر ن مقدار آلودگی در مر ز ی من ع آلودگی موجود می باشد‪ .‬شک‬
‫ره ی یارینگی دما در ت ز پمهن به این خا ر ات ه پمهن نس به هوای با ی خود‬
‫ررماتاب(به ین دهنده ررما) موترتری ات ‪.‬‬
‫در ب و و من ووا قی ووه چن وود صوود یل وووم اپ مرا ووز ش ووهری ی صوونع ی دیر هس ووتند مق وودار‪ PH‬خیع و‬
‫م اپ مقدار معمول آن در منا ق شهری ی صنع ی ات ‪.‬‬
‫بورف ی بواران اتوویدی یق وی شوک مووی رهو د وه ا سووید نی و یژن ی توولفور ووه توتوط فعالیو هووای‬
‫صنع ی تولید می شود در فع ی انفعا جیچیده اتمسفری ت دی به باران اتیدی می شود‪.‬‬
‫سیه بر اتر شدید باران های اتیدی بر تسم ی انسوان‪ ،‬بور ریی محویط پیسو نهوز تواته مخر وی دارد‬
‫ب ووه وووری ووه ‪ PH‬نزدیو و ب ووه یو و ص وود در اچ ووه در ات ووکاندینایی ی در ش وورا آمر ک ووای ش وومای‬
‫اهش داشته ات ‪.‬‬
‫راشته اپ این آب را ت دی به محی ی تیی برای ماه ها می ند‪.‬‬
‫اثرات بارش اسیدی‪:‬‬
‫‪ .1‬بووارش اتوویدی با ووث وواهش ‪ PH‬آب ریدخانووه ی در اچووه هووا مووی شووود ووه ایوون اموور نهووز نووابودی‬
‫موجودا آبزی را در پی دارد ی منجر ه اهش رشد جسنکتون ها یتکثه ماه ها می شود‪ .‬تییهو‬
‫در ‪ PH‬مووانع اپ بهو ین آموودن موواه هووا اپ تخووژ مووی شووود‪.‬جل کهووای تووازیچندین نوووع بووا ی وه‬
‫بورای ادامووه حیووا موجووودا آبووزی ضووریری هسووتند در محوویط اتوویدی قووادر بووه ادامووه بقوواء ی‬
‫حیا ن ستند‪.‬‬
‫‪.2‬ات وویدیته ب وورریی خ وواک ت وواته م ووی ر وواارد‪.‬ی و ن وور می ووای ب ورای ری وواه نمه و جتات وویژ ب ووه ت وودر ص اپ‬
‫خوواک شسووته شووده ی خووارج مووی شووود‪.‬تح و ش ورایط اتوویدی فل وزا توویی ب ورای ریوواه در خوواک‬
‫ان اشته می شوند‪.‬‬
‫‪.3‬بووارش اتوویدی بورای جنگلهووا ی مراتووع مضوور هسووتند‪ .‬بووارش اتوویدی بووه بوورگ هووای درختووان صوودمه پده‬
‫ی فرتوواغش ت و ز بوورگ را تسووریع مووی ننوود‪ .‬رشوود بوورگ هووا بووه لو اتوویدیته بووا وواهش مووی یابوود‪.‬‬
‫پمانی ه رشد برگ ها تحو تواته بوارش اتویدی قورار موی رهو د ‪ ،‬نوابودی ریاهوان تواز نهوز حاصو موی‬
‫شود‪.‬‬
‫‪ .4‬بارش اتیدی فعالی میکریب هوادی را وه موواد آیو موجوود در خواک را بوه ناصور میوای موورد نیواپ‬
‫ری وواه ت وودی م ووی نن وود ‪،‬مخت و م ووی نمای وود ‪ .‬پم ووانی ووه جمعی و میکری ووی وواهش جی وودا م ووی ن ود‪،‬‬
‫میکریب ها قادر به تحم محیط اتیدی خاک به ل بارش اتیدی ن ستند‪.‬‬
‫تأثیر آلودگي هوا‬
‫• آلودگی هوا ریی باف های بدن‪ ،‬دتتگاه تنف ی ی قل ی ریا تأته فرایانی‬
‫دارد‪ .‬همچنهن م العه اخه محققان لوم جزشکی نوان می دهد افراد‬
‫جوانی ه در منا ق آلوده به دید پندگی می نند‪ ،‬بيو در معرض خ ر‬
‫ابتس به بيماری های گوارش ی قرار دارند‪.‬‬
‫• اپ توی ديگر در پمان آلودگی هوا‪ ،‬جاب "یيتامهن ‪ " D‬اپ ريق جوت به‬
‫شد‬
‫اهش می يابد‪ .‬به همهن دلي در شهرهای بزرگ ه معمو هوای‬
‫آلوده دارند‪ ،‬م ود یيتامهن ‪ D‬اپ شيوع با يی برخوردار ات ‪.‬‬
‫‪ ‬اترا آلودگي هوا بر انسان بستگي به غلم آلوده كننده ها ی حساتي مردم دارد ی وارض‬
‫آن به صورتیای پير ظاهر می شود‪:‬‬
‫‪ -1‬بيماربیاي حاد‬
‫‪ -2‬بيماربیاي مزمن‬
‫‪ -3‬دررگوني ا مال فهزيولوژيك‬
‫‪ -4‬وارض ي چون احسا تحريك‬
‫‪ -5‬احسا ناراح ي در مواقع كاهش ديد‬
‫‪ -6‬وارض ي چون كند به ي ی اختسل رشد ی نمو‬
‫‪ ‬به ور كعي وارض آلودگي هوا اپ خستگي مزمن ی ي حایي ررفته تا تردرد‪ ،‬تیوع‪ ،‬كاهش كارايي‪،‬‬
‫اض راب ی ات‬
‫ی مسمومي با آ ينده هاي موجود در هوا مي باشد‪.‬‬
‫منابع آن ي اكسيدان‬
‫• هواي آلوده‪ ،‬تركيباتي اكسيد كننده و سمي دارد و به همین دليل‪ ،‬مواد غذايي و غذاهايي كه‬
‫تركيبات آنتي اكسيدان دارند‪ ،‬مي توانند مفيد باشند‪.‬‬
‫• ميوه ها و سبزي ها بهترين منابع تركيبات آنتي اكسيداني هستند و ويتامین هايي مانند ‪E ،C‬‬
‫و انواع فالونوييد دارند‪.‬‬
‫•‬
‫مصرف لبنيات نیز بسيار توصيه مي شود چون پروتئین لبنيات مي تواند با برخي عناصر‬
‫فلزي ناش ي از اين آلودگي ها كه از طريق استنشاق وارد بدن مي شوند‪ ،‬تركيب شود و به‬
‫دفع آنها از بدن كمك كند‪.‬‬
‫•‬
‫برخي نوشيدني ها مانند چاي و قهوه نیز به دليل داشتن تركيبات فالونوييدي مي تواند‬
‫پتانسيل توانايي دفاع آنتي اكسيداني بدن را در برابر عوامل اكسيد كننده اي كه از طريق‬
‫آلودگي وارد بدن مي شوند‪ ،‬بيشتر كنند‪.‬‬
‫آلرژي‬
‫• آلرژي نیز واكنش ي است كه سيستم ايمني را تحريك مي كند و سركوب كننده سيستم دفاعي‬
‫است و دراين شرايط‪ ،‬تغذيه نمي تواند نقش چندان مهمي داشته باشد ولي به هرحال‪ ،‬داشتن‬
‫يك الگوي غذايي مناسب‪ ،‬از اين جهت كه مي تواند از عملكرد سيستم ايمني پشتيباني كند‪،‬‬
‫اهميت دارد‪.‬‬
‫• بنابراين‪ ،‬اگر كس ي هم مبتال به اين بيماري ها باشد و هم از سوء تغذيه رنج ببرد‪ ،‬مشكالت‬
‫شديدتر مي شود‪.‬‬
‫• بنابراين مصرف غذاهاي تازه‪ ،‬طبيعي و سالم‪ ،‬به ويژه ميوه ها و سبزي هاي تازه بهترين روش‬
‫تغذيه اي در زمان آلودگي هوا مي باشد‪ ،‬به اين ترتيب مي توانيم پتانسيل آنتي اكسيداني بدن را‬
‫تقويت و تا حدودي كمك كنيم كه بدن در برابر آلودگي هوا مقاوم شود‪.‬‬
‫•‬
‫البته بهترين كار براي كاهش آسيب هاي ناش ي از آلودگي هوا اين است كه تماسمان را با آن‬
‫محدودتر كنيم و حتي املقدور كمتر از خانه خارج شويم‪.‬‬
‫اثرات بهداشتي مونوكسيد كربن‬
‫‪37‬‬
‫‪By: Dr K Mirzaei‬‬
‫اثرات افزايش كربوكسي هموگلوبين خون‬
‫‪38‬‬
‫‪By: Dr K Mirzaei‬‬
‫اكسيدهاي ازت ‪NOx‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫از بین ‪ 7‬اكسيد مختلف ازت‪ ،‬آنچه در آلودگي هوا اهميت دارد ‪ NO‬و ‪ NO2‬از نظر سالمت‬
‫انسان و ‪ N2O‬به عنوان گاز گلخانه در گرمايش زمین ميباشند‪.‬‬
‫‪ NO‬گازيست بي رنگ و بي بو در حاليكه ‪ NO2‬گازيست قرمز متمايل به نارنجي نزديك به قهوه‬
‫اي داراي نقطه جوش ‪ 2/21‬درجه سلسيوس و فشار جزئي كم كه آن را در حالت گازي نگه‬
‫ميدارد‪.‬‬
‫اين گاز خورنده اكسيدان قوي و از نظر فیزيولوژيكي محرك مجاري تنفس ي و سمي است‪ ،‬سميت‬
‫آن چندين برابر ‪ NO‬ميباشد‪.‬‬
‫‪ NOx‬ابتدا به صورت ‪ NO‬در جريان احتراق از تركيب ازت و اكسیژن هوا در درجه حرارت باال‬
‫و بخصوص در موتورهاي احتراق داخلي تشكيل ميگردد و پس از ورود به هوا به سرعت تبديل به‬
‫‪ NO2‬ميشود‪.‬‬
‫چرخه اوزن و اسماگ فوتو شيميايي‬
‫‪‬‬
‫اثر غیر مستقیم اكسیدهاي ازت را ميتوان تولید تركیبات‬
‫فوتوشیمیایي اوزن و اسماگ دانست ‪:‬‬
‫‪ NO+O‬اشعه ماوراء بنفش ‪ NO2‬و ‪O + O2 ---------- O3‬‬
‫‪‬‬
‫اوزن عالوه بر اثرات بهداشتي كه دارد در حضور‬
‫رادیكالهاي ‪ OH‬و هیدروكربورها وارد یك سري‬
‫واكنشهاي زنجیره اي ميشود كه حاصل آن تولید آالینده‬
‫جدیدي بنام پراكسي استیل نیترات (‪ )PAN‬ميباشد‪.‬‬
‫منبع‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫منبع تولید ‪ NOx‬عمدتا با تركیب ازت و اكسیژن هوا در‬
‫شرایط دماي باال (حدود ‪ 1700‬درجه فارنهایت) انجام‬
‫ميگیرد‪.‬‬
‫در شهرها مهمترین منبع انتشار آن حمل و نقل شهري‬
‫است و در صنایع عمدتا نیروگاه ها‪ ،‬اعم از نفت سوز یا‬
‫گازسوز و صنایعي كه به نحوي با تركیبات ازت سروكار‬
‫دارند مثل تولید اسید نیتریك ميباشد‪.‬‬
‫عالوه بر منابع انسان ساخت اكسیدهاي ازت توسط‬
‫باكتریها‪ ،‬آتش فشانها‪ ،‬رعد و برق نیز تولید ميگردد‪.‬‬
‫اوزن و ساير اكسيدانهاي فوتوشيميايي‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫اوزن یك اكسیدان بسیار قوي است كه به عنوان آلودگي‬
‫ثانویه تحت تاثیر اشعه خورشید بر دي اكسید ازت و تولید‬
‫اكسیژن اتمي رادیكال در هوا بوجود ميآید‪.‬‬
‫این اوزن كه آنرا اوزن ترپوسفر مينامند حداكثر غلظت‬
‫‪ 24‬ساعته آن بطور طبیعي ‪ 06/0‬پي پي ام است كه در‬
‫فراز اقیانوس اطلس و در ارتفاع ‪ 3000‬متري اندازه‬
‫گیري شده است‪.‬‬
‫دي اكسيد گوگرد‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫دي اكسید گوگرد كه عمدتا از مصرف سوختهاي فسیلي‬
‫وارد جوّ ميشود در بسیاري از شهرهاي بزرگ عمده ترین‬
‫آالینده به حساب ميآید‪.‬‬
‫دي اكسید گوگرد‪ ،‬گازي است بيرنگ كه بر روي سطوح‬
‫بسیاري از مواد جامد و ذرات هوا واكنش انجام ميدهد‪ .‬در‬
‫آب و نیز قطرات باران حل ميشود و به تري اكسید گوگرد‬
‫و نهایتا اسید سولفوریك تبدیل ميگردد‪.‬‬
‫آلودگي هوا و سرطان‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫این مواد حاصل احتراق سوختهاي فسیلي هستند كه از طریق‬
‫مصرف بنزین یا گازوئیل در خودروها وارد هوا ميشوند البته‬
‫هزاران تركیب پیچیده وجود دارد كه سرطان زاهاي شناخته‬
‫شده هستند و یا سالمت انسان را با ابتال به بیماريهاي مزمن‬
‫مثل آسم و یا حساسیتها به خطرمياندازند‪.‬‬
‫تحقیقات اپیدمیولوژي خطر بروزسرطان را در افرادي كه در‬
‫معرض آلودگي هوا بوده اند نشان داده است‬
‫بيشترين بروز سرطان در ریه بوده است ولي سایر اعضاء مثل‬
‫مثانه‪ ،‬معده و كبد نیز مورد حمله سرطان ناشي از آلودگي هوا‬
‫بوده اند ‪.‬‬
‫• ‪ PSI‬چیست؟(‪)Pollutant Standard Index‬‬
‫• شاخص آلودگی هوا (‪ )PSI‬معیاریست که غلظت ترکیبات مختلف آالینده موجود در هوا‬
‫نظیر منوکسید کربن ‪ -‬دی اکسید گوگرد ‪ -‬ترکیبات نیتروژن ‪ -‬ازن و ذرات معلق را که دارای‬
‫حدود مجاز متفاوت با واحدهای مختلف میباشند را تبدیل به یک عدد بدون واحد کرده و‬
‫وضعیت آلودگی هوا را بصورت کیفی در پنج سطح خوب ‪ -‬نسبتا مناسب ‪ -‬آلوده ‪ -‬بسیار‬
‫آلوده و بحرانی نمایش میدهد ‪.‬‬
‫‪ 29‬دي‪ ،‬روز هواي پاك هواي پاك‪ ،‬مصرف بهينه و انسان‬
‫سالم‬
‫بحران آلودگي هوا در تهران و شش شهر ديگر آلوده ايران شامل تبريز‪ ،‬مشهد‪ ،‬اراك‪،‬‬
‫اصفهان‪ ،‬شیراز و اهواز‪ ،‬مسؤلین ستاد اجرايي كاهش آلودگي هوا را بر اين داشت‬
‫تا به منظور ايجاد حساسيت در بین اقشار مختلف جامعه‪ ،‬از سال ‪ 1374‬روز ‪29‬‬
‫ديماه را به عنوان روز ملي هواي پاك اعالم نمايند‪.‬‬
‫هدف از اعالم روز ملي هواي پاك ايجاد حساسيت در بین اقشار مختلف جامعه بوده‬
‫است و از آنجايي كه كليد اصلي كاهش آلودگي هوا‪ ،‬مشاركت مردمي و افزايش‬
‫هماهنگي بینبخش ي است اين روز ميتواند عامل مهمي در ايجاد اين مشاركت و‬
‫هماهنگي بینبخش ي باشد‪.‬‬
‫براساااس تعاااريف سااازمان جهاااني بهداشاات دو درصااد از كاال مااره ومیرهاااي ناش ا ي از عااوار قل ااي در‬
‫ش ااهرهاي آل ااوده ب ااه ط ااور مس ااتقيم و غیرمس ااتقيم مرب ااو ب ااه آالين اادههاي ه ااوا اس اات‪ .‬در ش ااهرهاي‬
‫آلااوده متوسااط ساااالنه بسااتري بيماااران قل ااي بااه علاات آلااودگي مونوكساايد كااربن ‪ 68‬درصااد افاازايش‬
‫ميياب ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ااد‪.‬‬
‫بر اساس گزارش سازمان جهاني بهداشت بیش از ‪ 5‬درصد از موارد سرطانهاي‬
‫برونش و ريه در شهرهاي آلوده به علت آلودگي هوا است‪.‬‬
‫میزان دريافت آاليندگي يك زن خانهدار روستايي كه در طول روز از سوخت جامد براي‬
‫پخت و پز و گرمايش استفاده ميكند‪ ،‬معادل مصرف دو پاكت سيگار است ‪.‬‬
‫تحقيقات نشان مي دهناد زنادگي در مجااورت بزرگاراه هااي پار ترافياک باا نار سارطان در‬
‫کودکان ارتبا مستقيم دارد‪ ،‬به طاوري کاه کودکاان سااکن در مناازل مجااور خياباان‬
‫هااايي کااه بااال باار ‪ 20‬هاازار خااودرو در آن بااه طااور روزانااه تااردد مااي کننااد‪ ،‬حاادود ‪ 6‬براباار‬
‫بيشتر از ديگر کودکان در معر آسيب هستند‪.‬‬
‫دليا اال اصا االي سا اارطان خا ااون در کودکا ااان و بزرگسا اااالن‪ ،‬تا اااثیر هيا اادروکربن ها اااي حلقا ااوي‬
‫ازجمل ا ا ا ا ااه بن ا ا ا ا اازن اس ا ا ا ا اات ک ا ا ا ا ااه منب ا ا ا ا ااع عم ا ا ا ا ااده انتش ا ا ا ا ااار آنه ا ا ا ا ااا خودروه ا ا ا ا ااا هس ا ا ا ا ااتند‪.‬‬
‫بررس ي ها نشان داده است‪ ،‬کودکان و سالخوردگان‪ ،‬دو گروه آسيب پذير بر اثر آلودگي‬
‫هوا هستند اما کودکان صدمات بيشتري را متحمل مي شوند‬
‫چرا که تعداد تنفس هواي آنها بيشتر است‪ ،‬به اين ترتيب میزان آالينده هاي بيشتري را‬
‫وارد سيستم تنفس ي خود مي کنند‪.‬‬
‫با تشکر از همه دوستان‬