Transcript File

Përgatitja e
Pasqyrave
Financiare
Kapitulli 5
Kolegji Universitar FAMA
prill 2007, Prizren
F. Sahiti, MBA
Përgatitja e pasqyrave financiare

Ekzistojnë katër pasqyra
financiare:




Pasqyra e të Ardhurës
Pasqyra e Fitimit të Mbetur
Bilanci i Gjendjes
Pasqyra e Rrjedhës së Parasë

Korporatat të obliguara të
përgatisin dhe publikojnë
pasqyrat financiare cdo tre
muaj.

Përgatitja e Raportit Financiar.
Cilat pasqyra financiare hartohen së pari?

Së pari hartohet pasqyra e të
ardhurës, sepse përcaktohet shuma
e fitimit neto që bartet tek pasqyra e
profitit të mbajtur.

Së dyti hartohet pasqyra e profitit të
mbetur, sepse përcaktohet pjesa e
profitit të mbajtur që
raportohet/bartet tek bilanci i
gjendjes tek ekuiteti.

Pastaj hartohen dy pasqyrat tjera
financiare – bilanci i gjendjes dhe
pasqyra e rrjedhës së parasë.

Bilanci provues është esencial,
sepse prej llogarive të tij hartohen
edhe pasqyra e të ardhurës edhe
bilanci i gjendjes.
Përgatitja dhe hartimi i bilancit provues
Autoservisi i Natës
Bilanci Provues i Rregulluar
31 dhjetor 2007
Paraja e gatshme…………………………………………………..………..18,592 EUR
Llogaritë e arkëtueshme…………………………………………………..... 7,250
Materiali harxhues…………………………………………………..………..1,200
Sigurimi i paskaduar………………………………………………..………..3,000
Toka………………………………………………………………..…………52,000
Ndërtesa………………………................................................………….36,000
Mjetet dhe pajisjet…………………………………………….……………12,000
Amortizimi i akumuluar (mjetet dhe pajisjet)…………………………………………………………………………………2,200
Amortizimi i akumuluar (ndërtesat)……………………………………………………………………………………………1,650
Të hyrat nga shërbimet e riparimit…………………………………………………………………………………………..172,000
Të hyrat nga qiraja………………………………………………………………………………………….……..…………….3,000
Shpenzimet e amortizimit (ndërtesa)………………………………………1,650
Shpenzimet e amortizimit (mjetet dhe pajisjet……………………………2,200
Shpenzimet e reklames……………………………………………………...3,900
Shpenzimet e rrogave………………………………………………………58,750
Shpenzimet e materialit harxhues…………………………………………...7,500
Shpenzimet e mirëmbajtjes…………………………………………………19,400
Shpenzimet e sigurimit………………………………………………………15,000
Shpenzimet e kamatës…………………………………………………………..30
Shpenzimet e tatimit në të hyrë…………………………………………..26,628
Llogaritë e pagueshme…………………………………………………………………………………………....……..…..….2,690
Kreditë afatshkurtëra (fletoblig)……………………………………………………………………………………………….…4,000
Kamata e pagueshme……………………………………………………………………………………………………………….30
Rrogat e pagueshme.………………………………………………………………………………………………..….…...…..1,950
Tatimi në të hyra i pagueshëm……………………………………………………………………………………………..……5,580
E hyra e pafituar nga qiraja………………………………………………………………………………………………..…….6,000
Kapitali aksionar (themelues)………………………………………………………………………………..…….…………..80,000
Dividenta……………………………………………………………..…….14,000
Profiti i mbetur (mbajtur)……………………………………………………………………………………………….……………...0
Totali
279,100 EUR
279,100 EUR
Përgatitja dhe hartimi i pasqyrës së të
ardhurës

Pasqyra e të ardhurës mund të quhet edhe ndryshe: pasqyra e
operacioneve afariste, pasqyra e fitimit dhe humbjes, pasqyra e
profitit, pasqyra e suksesit, etj.

Pasqyra e të ardhurës bëhet për të përmbledhur rezulatet operative
të biznesit duke krahasuar të hyrat e fituara për një përiudhë me
shpenzimet e shkaktuara për të krijuar atë të hyrë.

Pasqyra e të ardhurës tregon të hyrat, shpenzimet dhe fitimin neto
të një ndërmarrjeje për një përiudhë të caktuar kohore. është
pasqyrë e aktivitetit afarist.
Pasqyra e të ardhurës së firmës
“Autoservisi i Natës” me 31 dhjetor 2006
Autoservisi i Natës
Pasqyra e të Ardhurës
Për fundin e vitit, 31 dhjetor 2006
Të hyrat:
Të hyrat nga shërbimet e riparimit…………………………………………...172,000 EUR
Të hyrat nga qiraja…………………………………………………………….….3,000
Total të hyrat……………………………………………………………………175,000
Shpenzimet:
Shpenzimet e reklames………………………………..3,900 EUR
Shpenzimet e rrogave………………………………...58,750
Shpenzimet e materialit harxhues………………….…7,500
Amortizimi (ndërtesa)………………………………..…1,650
Amortizimi (mjetet dhe pajisjet)…………………….…2,200
Shpenzimet e mirëmbajtjes………………………..…19,400
Shpenzimet e sigurimit…………………………..……15,000
Shpenzimet e kamatës……………………………………..30
Fitimi para tatimit në fitim……………………………………………………………108,430 EUR
Tatimi në fitim…………………………………………………………………………....66,570
Fitimi neto…………………………………………………………………………….....39,942 EUR
Interpretimi i pasqyrës së të ardhurës

Kur shpenzimet janë më të mëdha se të hyrat, ndërmarrja ka realizuar humbje.

Në rastin tonë, Autoservisi i Natës ka realizuar fitim neto në shumë prej 39,942
EUR.

Duhet te keni parasysh që të dhënat e pasqyrës së të ardhurës kanë një vargë
kufizimesh, nuk paraqesin të dhëna absolutisht të sakta, ato mbështeten në
supozime dhe vlerësime.

Psh. Shpenzimet e amortizimit mbështeten në vlerësime teknike mbi
jetëgjatësinë e asetit fiks.

Gjithashtu të dhënat e pasqyrës së të ardhurës mbështeten transaksionet
aktuale afariste. Psh shpenzimet e reklamës kanë krijuar shumë më tepër
rezultate se sa ne mund ta marrim me mend, duke rritur bazën e klientëve. Një
bazë e mirë e klientëve është aktivitet shumë i rëndësishëm për profitin e
ardhshëm të ndërmarrjes.

Përkundër kufizimeve, pasqyra e të ardhurës është vitale për shfrytëzuesit e
pasqyrave financiare.
Pasqyra e profitit të mbajtur

Profiti i mbetur paraqet pjesën e ekuitetit të pronarit
që krijohet përmes fitimit neto që mbetet pa u shpërndarë.

Burimi i profitit të mbetur mund të përfshij paratë e
gatshme, por nuk është e limituar vetëm në para të gatshme.

Pasqyra e profitit të mbetur (mbajtur) përmbledh rritjet dhe
zbritjet e profitit të mbetur që rezultojnë (vijnë) nga aktivitetet
(operacionet) afariste gjatë përiudhave të ndryshme.

Rritja e profitit të mbajtur vjen prej rritjes së fitimit neto,
ndërsa zvoglimi vjen prej humbjeve dhe shpërndarjes së dividentit.
Pasqyra e profitit të mbajtur i firmës
“Autoservisi i Natës”
Autoservisi i Natës
Pasqyra e Profitit të Mbajtur
31 dhjetor 2007
Profiti i mbajtur me 20 janar 2007……………………………. ……0
Shtoje: Fitimin neto…………………………………………….39,942
Subtotali:………………………………………………………..39,942
Zbrit: Dividenti………………….………………………………14,000
Profiti i mbajtur me 31 dhjetor 2007………………………25,942
Interpretimi i pasqyrës së
profitit të mbajtur

Formati i pasqyrës së profitit të mbajtur bazohet në këto elemente:
Profiti i mbajtur në fillim të përiudhës + Fitimi neto – Dividenti = Profiti i mbajtur në fund
të përiudhës

Profiti i mbajtur në fillim të përiudhës tregohet ne fillim të pasqyrës, pastaj i
shtohet fitimi neto (apo i zbritet humbja neto, nëse ndërmarrja ka punuar me
humbje), dhe në fund zbritet dividenti (nëse shpërndahet).

Shuma prej 25,942 EUR paraqet shumën e profitit të mbajtur për vitin financiar
2007.

Profiti i mbetur që është zero (0) për Autoservisin e Natës është e pazakontë,
por kjo kompani sapo ka fillu aktivitetin e vet afarist dhe nuk ka pasur profit të
mbajtur.
Një fjalë shtesë për dividentin

Dividenti paraqet shumën e fitimit neto që bordi i drejtorëve të korporatës
vendos t’u shpërndaj aksionarëve.

Zakonisht dividenta shpërndahet në cash (para e gatshme), por mund të
shpërndahet edhe në form të aksioneve (opsioni i aksioneve).

Në korporatat e vogla, zakonisht bordi i drejtorëve deklaron dhe shpërndan
menjëher dividentin. ndërkaq, korporatat e mëdha në fillim e deklarojnë
dividentin, e pastaj pas një apo dy maujve bëjnë shpërndarjen në para të
gatshme.

Në rastin kur deklarojmë dividentin dhe nuk e shpërndajmë, debiton llogaria
shpenzimet e dividentit, ndërsa krediton lloharia dividenti i pagueshëm. E
kur bëjmë pagesën në cash, debiton llogaria dividenti I pagueshëm, ndërsa
krediton paraja e gatshme.

Kur bëjmë deklarimin dhe pagesën menjëherë, debiton llogaria e dividentës,
ndërsa krediton paraja e gatshme.
Bilanci i gjendjes

Bilanci gjendjes liston asetet, detyrimet dhe ekuitetin e pronarit të
kompanisë në fund të një përiudhe financiare.

Bilanci i gjendjes së Autoservisit të Natës është hartuar në bazë të
llogarive që janë marrur nga Bilanci Provues i kësaj kompanie (slajdi ).

Gjithashtu, mund të vëreni se pjesa e profitit të mbajtur është marr
nga pasqyra e Profitit të Mbajtur së datës 31dhjetor 2007.

Bilanci i gjendjes mund të paraqitet në form të raportit kur vendosen
asetet, pastaj nën asete vendosen detyrime dhe nën detyrime
vendoset kapotali i aksionarit.

Bilanci i gjendjes zakonisht hartohet duke vendosur asetet e firmës në
anën e majte, ndërsa në anën e djathtë vendosen detyrimet dhe
ekuiteti i pronarit.
Bilanci i gjendjes së Autoservisit të Natës
Asetet
Assetet likuide (current)
Autoservisi i Natës
Bilanci i Gjendjes
31 dhjetor 2007
Detyrimet dhe Ekuiteti i Aksionarëve
Detyrimet afatshkurtëra:
Paraja e gatshme………………………..18,592
Llogaritë e pagueshme…………………..…..2,960
Llogaritë e arkëtueshme……………….... 7,250
Kreditë afatshkurtëra (fletoblig)…………..…4,000
Materiali harxhues………………………...1,200
Rrogat e pagueshme.…………………...…..1,950
Sigurimi i paskaduar………………………3,000
Tatimi në të hyra i pagueshëm…………..…5,580
Totali i aseteve likuide…………………30,042 Kamata e pagueshme…………………………..30
E hyra e pafituar nga qiraja…………………6,000
Asetet fikse
Totali i detyrimeve afatshkurtëra……….20,250
Toka………………………………………52,000
Ndërtesa………………………36,000
Ekuiteti i pronarit/aksionarit
Zbrit: Amortizimi akumuluar…(1,650)...34,350
Kapitali aksionar (themelues)……………..80,000
Mjetet dhe pajisjet……………12,000
Profiti i mbetur (mbajtur)…………………...25,942
Zbrit: Amortizimi akumuluar…(2,200).....9,800
Totali kapitalit aksionar…………………105,942
Totali i aseteve fikse…………………..96,150
Totali i aseteve…………………………126,192 EUR
Totali i detyrimeve dhe ekuitetit………126,192 EUR
Interpretimi i bilancit të gjendjes

Për të pasqyruar më mirë dhe drejt, shumica e
kompanive bëjnë ndarjen dhe klasifikimin e aseteve,
detyrimeve dhe ekuitetit ne subtotale. Qëllimi kryesor është interpretimi dhe leximi më I
qartë i bilancit të gjendjes.

Ndarja më klasike është ndarja e aseteve në asete likuide dhe asete fikse. Asete likuide
janë ato që kanë likuiditet më të madh, duke filluar nga paratë e gatshme, llogaritë e
arkëtueshme, parapagimet e kështu me radhë. Pastaj vjen subtotali tjetër ku futen asetet
fikse.

Edhe detyrimet dhe ekuiteti ndahet në subtotale, gjithashtu. Detyrime psh ndahen në
detyrime afatshkurtëra dhe detyrime afatgjata. Në detyrimet afatshkurtëra hyjnë llogaria e
pagueshme, kreditë afatshkurtëra, llogaritë tjera të pagueshme. Ndërsa në detyrimet
afatgjata hyjnë kreditë afatgjata, si dhe detyrimet që kompania mund t’i ketë prej letrave
me vlerë, apo fletëobligacioneve afatgjata.

Subtotalet na ndihmojnë të llogarisim likuiditetin e kompanisë në tërësi. Psh nëse
ndërmarrja ka më shumë asete likuide se sa detyrime afatshkurtëra, ateherë mund të
konkludojmë që ndërmarrja ka likuiditet të mjaftueshëm.
Vlersësimi i profitit të kompanisë

Fitimi neto i Autoservisit të Natës është përafërsisht 40,000 EUR (39,942),
që është gjysma e e kapitalit të investuar (80,000 EUR). Kjo është një
normë impresive e kthimit të investimit për vitin e parë.

Natyrisht që pronarët kanë ndërmarr një aktivitet me risk. A është 50%
kthimi në investim i mjaftueshëm për investitorët? A kanë mundur këta
investitor të investojnë diku tjetër dhe dhe të fitojnë të njëjtin fitim neto?
Ndoshta jo!

Për ta vlerësuar profititn e një biznesi/firme, nuk është e rëndësishme të
dijmë se sa ka fituar firma në të kaluarën, por sa do të mund të jetë
profitabile në të ardhmën. Autoservisi i Natës ka gjeneruar të hyra prej
172,000 EUR nga riparimet dhe 3000 nga qiraja për hapësirat që ka liruar
për një firmë. Ka kontratë edhe për vitin 2008.
Vlerësimi i likuiditetit

Likuiditeti paraqet/tregon aftësinë e kompanisë për të kryer detyrimet e saja
me cash (para të gatshme) kur atyre t’u vije koha.

Likuiditeti i Autoservisit të Natës, për detyrimet afatshkurtëra, është jo i mirë,
sepse mund të ketë probleme potenciale të lidhura me cash.

Kompania duhet të paguaj në afat të shkurtër këto llogari:






Llogaritë e pagueshme…………………..….2,960
Kreditë afatshkurtëra (fletoblig)………….…4,000
Rrogat e pagueshme.…………………...…..1,950
Tatimi në të hyra i pagueshëm……………..5,580
Kamata e pagueshme…………………………..30
Renovimi i polises së sigurimit……………18,000
Total:

32,520
Shuma prej 32,520 EUR tejkalon shumën e aseteve likuide që ka kompania
(25,842 EUR). Mirëpo, kompania po punon me sukses, dhe se frika për
pamundësinë e kryerjes së detyrimeve është e zmadhuar. Kompania vetëm
në vitin e parë ka arritur të gjeneroj një fitim impresiv prej rreth 40,000 EUR.
Analizat financiare

Ekzistojnë dy matës kryesor të profitabilitetit të
ndërmarrjes:



Përqindja e fitimit neto
Kthimi në ekuitet
Përqindja e fitimit neto:
Pqërqindja e fitimit neto = fitimi neto / të hyrat totale
39,942 / 175 = 22.8%

Përqindja e fitimit neto është tregues se sa kompania është në
gjendje të kontrolloj koston dhe shpenzimet. Sa më të vogla të jenë
kostoja dhe sshpenzimet aq më I madh do të jetë përqindja e fitimit
neto.
Analizat financiare

Kthimi në ekuitet:
Kthimi në ekuitet = fitimi neto / mesatarja e ekuitetit
të aksionarëve.
39,942 / 92,971* = 43.0%
(mesatarja e ekuitetit të aksionarëve merr për bazë totalin e
aksioneve në fillim të vitit (80,000) plus (+) totalin e ekuitetit ne
fund të vitit (105,942) dhe i pjeston për dy (2) (80,000 +
105,942 / 2 + 92,971).

Kthimi në ekuitet tregon se sa kanë fituar aksionarët/pronarët
në cdo EUR të investuar. Tëk Autoservisi ii Natës, aksionarët
kanë fituar 0,43 EUR në cdo EUR të investuar.
Analizat financiare

Ekzistojnë dy tregues/matës të rëndësishëm për matjen
e likuiditetit (sa është e aftë kompania të kryej detyrimet
afatshkurtëra) të kompanisë:



Kapitali punues, dhe
Koeficienti i likuiditetit
Kapitali punues përfitohet kur nga asetet likuide zbresim
detyrimet afatshkurtëra:
Kapitali punues = asetet likuide - detyrimet afatshkurtëra
= 30,042 – 20,250 = 9,792

Kapitali punues i Autoservisit të Natës është 9,792, që tregon që
asetet likuide të kompanisë janë më të mëdha se detyrimet
afatshkurtëra për 9,792 EUR.
Analizat financiare

Koeficineti i likuiditetit paraqet raportin në mes
aseteve likuide dhe detyrimeve afatshkurtëra:
Koeficienti i likuiditetit = asetet likuide / detyrimet afatshkurtëra
= 30,042 / 20,250 = 1.48 : 1

Kompania Autoservisi i Natës ka përafërsisht 1.48 EUR të aseteve
likuide për cdo dollar të detyrimeve afatshkurtëra. Ky tregues nuk
merr për bazë që materiali harxhues dhe sigurimi i parapaguar nuk
do të shiten përsëri dhe të kthehen në cash, apo që të hyrat e
pafituara nuk do të fitohen. Ky vetëm është një matës praktik i
likuiditetit të kompanisë.
Fundi i Kapitullit 5
Faleminderit!
Pyetje?