Transcript DB - Lecture 11,12

‫مهدی ایل بیگی‬
‫دانشگاه پیام نور دماوند‬
‫عملگرهاي معمولي‬
‫‪ -1‬اجتماع‬
‫‪ -2‬اشتراك‬
‫‪ -3‬تفاضل‬
‫‪ -4‬ضرب كارتزين‬
‫عملگرهاي جبر‬
‫رابطه‌اي‬
‫عملگرهاي خاص‬
‫‪ -1‬گزينش (تحديد)‬
‫‪ -2‬پرتو‬
‫‪ -3‬پيوند‬
‫‪ -4‬تقسيم‬
‫‪2‬‬
‫•‬
‫چهار عملگر اجتماع‪ ،‬اشتراک‪ ،‬تفاضل و ضرب کارتزین بصورت زیر نوشته می شوند‪:‬‬
‫‪R1 MINUS R2‬‬
‫‪R1 INTERSECT R2,‬‬
‫‪R1 TIMES R2‬‬
‫یا‬
‫‪R1 UNION R2,‬‬
‫‪R1 PRODUCT R2‬‬
‫•‬
‫‪Type‬‬
‫‪ R1,‬در عملگرهه ههاا اجتمه ههاع‪ ،‬اشه ههتراک و تفاضه ههل بایه ههد‬
‫نکته ههه ‪R2 :1‬‬
‫‪ Compatible‬باشند یعنی مجموعه عنوان (صفات) دو رابطه باید یکسان باشند‪.‬‬
‫•‬
‫نکته ‪ :2‬در عمل ضرب دو رابطه نباید صفت همنام داشته باشند‪.‬‬
‫•‬
‫نکته ‪ :3‬نتیجه اعمال هر یک از عملگهر ههاا قهوو روا رابطهه هها‪ ،‬خهود یهک رابطهه مهی باشهد‪.‬‬
‫این خاصیت به خاصیت بسته بودن جبر رابطه اا موسوم است‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫•‬
‫عملگر گزينش (تحدید) تاپل هايي از يك رابطه را گزينش ميكند (سهطرهايي از جهدول‬
‫را)‪ .‬اين عملگر تك عملوندي است و به صورت زير نوشته ميشود‪:‬‬
‫‪WHERE‬‬
‫•‬
‫)‪cond(s‬‬
‫)‪ :cond(s‬شرط يا شرايط گزينش را مشخص ميكند‪.‬‬
‫•‬
‫این عملگر با نماد ‪ σ‬نیز نمایش داده می شود‪.‬‬
‫•‬
‫مثال‪ :‬مشخصات دانشجویی با شماره دانشجویی ‪ 132‬بصورت زیر نوشته می شود‪:‬‬
‫’‪WHERE STDID = ‘132‬‬
‫‪R‬‬
‫‪1. STT‬‬
‫)‪2. σ<STDID = ‘132’>(STT‬‬
‫‪STT WHERE STDID = 132‬‬
‫‪4‬‬
‫‪3. SQL: SELECT * FROM‬‬
:‫عملگر گزینش جابجایی پذیر است‬
•
σcon1(σcon2(R)) = σcon2(σcon1(R))
:‫در زیر چند عبارت معادل مهم آورده شده است‬
•
1.R Where c1 AND c2 = (R Where c1) INTERSECT (R Where c2)
2.R Where c1 OR c2 = (R Where c1) UNION (R Where c2)
3.R Where NOT c1 = R MINUS (R Where c1)
5
‫•‬
‫ای ههن عملگ ههر مق ههادیر ص ههفت (ص ههفا ی) را از ی ههک رابط ههه بدس ههت م ههی ده ههد‪ .‬و بص ههورت زیه هر‬
‫نوشته می شود‪:‬‬
‫)‪OVER(A1, A2, …, AN‬‬
‫•‬
‫این عملگر با ∏ نیز نمایش داده می شود‪.‬‬
‫•‬
‫مثال‪ :‬عنوان و عداد واحد درس ها را بدست آورید‪:‬‬
‫‪R‬‬
‫)‪COT OVER(CoTitle, Credit‬‬
‫‪PROJECT‬‬
‫‪PROJECT‬‬
‫)‪∏<CoTitle, Credit>(COT‬‬
‫‪SQL: SELECT CoTitle, Credit From COT‬‬
‫‪6‬‬
‫نکته‪ :1‬ساوا زیر زمانی برقرار است که ‪Atts.List2‬‬
‫‪:Atts.List1‬‬
‫⊂‬
‫)‪∏<Atts.List1>(∏<Atts.List2>(R)) = ∏<Atts.List1>(R‬‬
‫نکته‪ :2‬ساوا زیر زمانی برقرار است که ‪:Ap є L‬‬
‫))‪∏<L>(σ<Ap>(R)) = σ<Ap>(∏<L>(R‬‬
‫سوال‪ :‬در عبارت زیر رابطه ‪ R‬حاوا چه اطالعا ی می باشد؟‬
‫جواب‪ R :‬شامل شماره تهیه کنندگانی است که قطعه اا تولید نکرده اند‪.‬‬
‫‪7‬‬
‫•‬
‫عملگر پيوند دو عملوندي است و چنین نوشته ميشود‪:‬‬
‫‪R1 JOINcond(s) R2‬‬
‫كه در آن )‪ cond(s‬چنین است‪:‬‬
‫‪R1.Ai theta R2.Bi‬‬
‫•‬
‫‪ Ai‬يههك صههفت از رابطههه ‪ R1‬و ‪ Bi‬يههك صههفت از رابطههه ‪ R2‬اسههت كههه از يههك ميههدان‬
‫مق ههدار ميگیرن ههد و باي ههد ناهمن ههام باش ههند‪ theta .‬یک ههی از عملگره ههاا معم ههول مقایس ههه‬
‫)≤‪ = ،≥ ،‬و ‪ )...‬می باشد‪.‬‬
‫•‬
‫نیز نمایش می دهنهد‪ .‬ضهرب کهارتزین را بها × نمهایش مهی دهنهد‬
‫عملگر پیوند را با‬
‫و خواهیم داشت‪:‬‬
‫)‪R2 = σcon1(R1 × R2‬‬
‫‪8‬‬
‫‪con1‬‬
‫‪R1‬‬
‫•‬
‫نکت ههه‪ :‬ازنظ ههر ریاص ه ی ص ههفا ی ک ههه ش ههرط پیون ههد روا آن ه هها اعم ههال م ههی گ ههردد بای ههد ه هم‬
‫دامنه و ناهمنام باشند زیرا نتیجه عمل پیوند نیز یک رابطه است پس باید عناوین نها‬
‫همنام داشته باشد‪.‬‬
‫•‬
‫اگههر ‪ HR1, HR2‬بترتیههم مجموعههه صههفت هههاا رابطههه ‪ R1, R2‬باشههند‪ ،‬شههرط‬
‫پیوند بصورت مقابل خواهد بود‪:‬‬
‫•‬
‫درنتیجه در هنگام پیوند اگر صفت همنام بین دو مجموعه باشد باید یکهی از آن هها را‬
‫غییر نام داد‪.‬‬
‫•‬
‫اگههر ‪ R‬رابطههه نتیجههه پیونههد ‪R2‬‬
‫داشت‪:‬‬
‫‪ R1,‬باشههد ب هراا مجموعههه عنههاوین ‪ R‬خههواهیم‬
‫•‬
‫نکته‪ :‬ساوا زیر برقرار است‪:‬‬
‫‪9‬‬
‫‪R1‬‬
‫‪C‬‬
‫‪R2 = R2‬‬
‫‪C‬‬
‫‪R1‬‬
‫•‬
‫دو رابطه صفت هم نام دارند پس باید یکی را غییر نام داد‪:‬‬
‫•‬
‫نتیجه پیوند‪:‬‬
‫‪P‬‬
‫‪10‬‬
‫‪ -1‬پیونهد طبییه ‪ :Natural Join‬در ایهن پیونهد ‪ Theta‬عملگهر مسهاوا مهی باشهد و در رابطهه جهواب‬
‫نام صفت پیوند (که مشترک است) یک بار می آید‪.‬‬
‫•‬
‫نکته ‪ :1‬اگر ‪ HR1 = HR2‬آنگاه‪:‬‬
‫•‬
‫نکته ‪ :2‬اگر‬
‫آنگاه‪:‬‬
‫•‬
‫مثال‪ :‬مشخصات جفت هاا تهیه کننده‪-‬قطعه که در یک شهر هستند را بدهید‪:‬‬
‫رابطه نتیجه‪:‬‬
‫‪11‬‬
‫‪ -2‬قراپیوند چپ )‪ :(Left Outer Join‬در این پیوند عهالوه بهر تاپهل ههاا پیونهد شهدنی‬
‫از دو رابطه‪ ،‬تاپل هاا پیوند نشدنی از رابطه چپ ههم‪ ،‬گسهتری یاقتهه بها هیچمقهدار‪،‬‬
‫در رابطه جواب ظاهر می شوند‪.‬‬
‫مثال‪:‬‬
‫‪12‬‬
‫‪ -3‬قراپیونههد راسههت )‪ :(Right Outer Join‬در ایههن پیونههد عههالوه بههر تاپلهههاا پیونههد‬
‫شههدنی از دو رابط ههه‪ ،‬تاپ ههل ه ههاا پیون ههد نش ههدنی از رابطههه راس ههت ه ههم‪ ،‬گس ههتری یاقت ههه ب هها‬
‫هیچمقدار‪ ،‬در رابطه جواب ظاهر می شوند‪.‬‬
‫‪ -4‬قراپیوند کامل )‪ :(Full Outer Join‬در این پیوند عالوه بر تاپل ههاا پیونهد شهدنی‬
‫از دو رابطههه‪ ،‬تاپ ههل ه ههاا پیون ههد نشههدنی از رابط ههه چ ههپ و راس ههت هههم‪ ،‬گس ههتری یاقت هه ب هها‬
‫هیچمقدار‪ ،‬در رابطه جواب ظاهر می شوند‪.‬‬
‫نکته‪ :‬در حالت کل عملگرهاا قراپیوند راست و چپ خاصیت جابجایی ندارند‪.‬‬
‫‪13‬‬
Relation Loan
Relation Borrower
loan_number branch_name amount
L-170
L-230
L-260
•
Downtown
Redwood
Perryridge
customer_name loan_number
Jones
Smith
Hayes
3000
4000
1700
L-170
L-230
L-155
Natural(Inner) Join
Loan Borrower
loan_number branch_name amount customer_name
L-170
L-230
Downtown
Redwood
3000
4000
Jones
Smith
• Left Outer Join
Loan
Borrower
loan_number branch_name amount customer_name
L-170
L-230
L-260
Downtown
Redwood
Perryridge
3000
4000
1700
Jones
Smith
null
14
Relation Loan
Relation Borrower
loan_number branch_name amount
Downtown
Redwood
Perryridge
L-170
L-230
L-260
customer_name loan_number
Jones
Smith
Hayes
3000
4000
1700
L-170
L-230
L-155
• Right Outer Join
Loan
Borrower
loan_number branch_name amount
L-170
L-230
L-155
Downtown
Redwood
null
3000
4000
null
customer_name
Jones
Smith
Hayes
• Full Outer Join
Loan
Borrower
loan_number branch_name amount
customer_name
L-170
L-230
L-260
L-155
Jones
Smith
null
Hayes
Downtown
Redwood
Perryridge
null
3000
4000
1700
null
15
‫‪ -5‬عملگههر نههیم پیونههد )‪ :(Semi Join‬در ایههن نههوع پیونههد تپههها تاپههل هههاا پیونههد شههدنی از‬
‫رابط ههه س ههمت چ ههپ در رابط ههه ج ههواب وارد م ههی ش ههوند‪ .‬نم ههایش ن ههیم پیون ههد بص ههورت زی ههر‬
‫است‪:‬‬
‫مثال‪:‬‬
‫‪16‬‬
‫•‬
‫‪Type‬‬
‫رابط ه ههه ه ه ههایی ک ه ههه عملگ ه ههر اجتم ه ههاع ب ه ههر روا آن ه ه هها اعم ه ههال م ه ههی ش ه ههود بای ه ههد‬
‫‪ Compatible‬باشند یعنی مجموعه عنوان (صفات) دو رابطه باید یکسان باشند‪.‬‬
‫•‬
‫در قرا اجتماع شهرط قهوو بهراا اجتمهاع دو رابطهه الزامهی نیسهت‪ .‬یعنهی دو رابطهه بها مجموعهه‬
‫عنوان )‪ (Heading‬متفاوت می توانند به عنوان عملوند هاا ایهن عملگهر بکهار رونهد وله‬
‫باید حداقل صفت کلید در این دو رابطه یکسان باشد‪.‬‬
‫•‬
‫قرم کل این درستور بصورت زیر است‪:‬‬
‫•‬
‫مجموعهه عنهوان رابطهه حاصهل در قهرا اجتمهاع برابهر بها اجتمهاع مجموعهه عنهوان ‪R1, R2‬‬
‫می باشد‪.‬‬
‫•‬
‫در رابطه حاصل‪ ،‬بجاا مقادیر صفات ناموجود در تاپل ها‪ NULL ،‬گذاشته می شود‪.‬‬
‫‪R1 OUTER-UNION R2‬‬
‫‪17‬‬
‫‪Z‬‬
‫‪X‬‬
‫‪Y‬‬
‫دو رابطه )‪ R1(A1, A2,…, An, B1, B2,…, Bm‬و )‪ R2(B1, B2,…, Bm‬را درنظر بگیریهد‪.‬‬
‫‪Y‬‬
‫شرط تقسیم ‪ R1‬بر ‪ R2‬اینست که‪Z :‬‬
‫⊆‬
‫حاصهل عبهارت )‪ R1(Z) DIVIDE R2(Y‬رابطهه )‪ R3(X‬اسهت کهه شهامل تاپهل ههایی مثهل ‪t‬‬
‫اسهت بشهرطی کهه تاپهل ‪ tR1‬بها مقهدار ‪ tR1(X) = t‬و بها مقهدار ‪ ،tR1(Y) = tR2‬بهه ازا تمهام تاپهل ههاا‬
‫‪ ،tR2‬در ‪ R1‬وجود داشته باشد‪.‬‬
‫‪18‬‬
‫•‬
‫مثال ‪:2‬‬
‫•‬
‫نکته‪ :‬در حالت کل ‪ ،‬عملگر تقسیم رابطه اا عکس عملگر ضرب رابطه اا نیست و داریم‪:‬‬
‫‪(R1 TIMES R2) DIVIDE R2 ≥ R1‬‬
‫‪19‬‬
‫•‬
‫قرم کل این دستور بصورت زیر است‪:‬‬
‫•‬
‫حاصههل اعمههال ایههن عملگههر بههر روا ‪ R1, R2‬بههدین صههورت اسههت کههه ابتههدا عملگههر نههیم‬
‫پیونههد را بههر روا ‪ R1, R2‬اعمههال مههی کنههد و سه س حاصههل‪ ،‬سههطرهایی از ‪ R1‬خواهههد‬
‫شههد کههه شههرط پیونههد در مههورد آن ههها صههادو اسههت‪ .‬در انتههها بهراا بدسههت آوردن سههطرهایی از‬
‫‪ R1‬که شهرط پیونهد در مهورد آ هها صهادو نیسهت‪ R1 ،‬را از رابطهه حاصهل از نهیم پیونهد کهم‬
‫می کند‪.‬‬
‫•‬
‫در نتیجه عریف این عملگر بصورت زیر می باشد‪:‬‬
‫‪R1 SEMIMINUS R2‬‬
‫‪20‬‬
‫•‬
‫از مجموعههه عملگرهههاا معرف ه شههده بر ه از آن ههها مبنهها هسههتند‪ .‬یعنههی مجموعههه آ ههها از نظ هر‬
‫عملیهها ی کامههل هسههتند و مههی تههوان بقیههه عملگرههها را بهها اسههتفاده از آن ههها پیههاده سههازا نمههود‪.‬‬
‫این مجموعه بصورت زیر است‪:‬‬
‫}‪{RESTRICT, PROJECT, UNION, MINUS, TIMES‬‬
‫•‬
‫‪21‬‬
‫در زیر چند مورد از عریف عملگرها با مجموعه باال آورده شده است‪:‬‬
22
23
‫‪ -1‬جزئیات کامل تمام پروژه هاا شهر تهران را مشخص نمایید‪.‬‬
‫‪ -2‬اسامی تهیه کنندگان قطعه ‪ P2‬را بدهید‪.‬‬
‫‪-3‬اسامی تهیه کنندگانی را بدهید که حداقل یک قطعه آبی تهیه کرده اند‪.‬‬
‫‪ -4‬اسامی تهیه کنندگانی را بدهید که تمامی قطعات را تهیه کرده اند‪.‬‬
‫)‬
‫‪24‬‬
‫‪ -5‬اسامی تهیه کنندگانی که قطعه ‪ P2‬را تهیه نمی کنند مشخص نمایید‪.‬‬
‫‪ -6‬شماره قطعا ی را مشخص کنید که توسط یک تهیهه کننهده یها یهک پهروژه در شههر تههران عرضهه‬
‫شده اند‪.‬‬
‫‪ -7‬اسامی تمامی مشتریانی را که در شعبه مرکزا وام گرقته اند را بدهید‪.‬‬
‫‪ -8‬اسامی تمامی مشترایانی که حداقل یک حساب در تمامی بانک هاا دماوند دارند را بدهید‪.‬‬
‫‪25‬‬
‫• این عملگر تک عملوندا است و یک یا چند صفت را به مجموعه عنوان رابطهه اضهاقه مهی‬
‫نماید‪ .‬قرم کل آن بصورت زیر است‪:‬‬
‫;‪EXTENT Term ADD Attribute-Name AS Attribute-Name‬‬
‫یا‬
‫;‪EXTENT Term ADD Scalar-Expression AS Attribute-Name‬‬
‫•‬
‫‪ Term‬م ه ه ههی توان ه ه ههد ی ه ه ههک رابط ه ه ههه ی ه ه هها ی ه ه ههک عب ه ه ههارت رابط ه ه ههه اا باش ه ه ههد و بج ه ه ههاا ‪Scalar-‬‬
‫‪ Expression‬هههر عبههارت محاسههبا ی را کههه یههک مقههدار برمههی گردانههد مههی تههوان اسههتفاده‬
‫نمود‪.‬‬
‫•‬
‫مث ههال‪ :‬در ج ههدول )‪ Part (P‬وزن ه ههر قطع ههه را ک ههه ب ههه واح ههد پون ههد م ههی باش ههد را ب ههه گ ههرم‬
‫محاسبه کرده و ستونی را براا این مقادیر ایجاد نمایید‪.‬‬
‫‪EXTEND P ADD (Weight * 454) AS GMWT‬‬
‫‪26‬‬
‫• ایههن عملگههر تههک عملونههدا اسههت و تاپههل هههاا یههک رابطههه را بههر اسههاس یههک یهها چنههد صههفت گههروه بنهدا‬
‫می نماید و سه س محاسهبه اا روا صهفت دیگهرا از ههر گهروه انجهام مهی دههد‪ .‬قهرم کله ایهن دسهتور‬
‫بصورت زیر است‪:‬‬
‫‪SUMMARIZE term BY (Attribute(s)) ADD aggregate-expression‬‬
‫;‪AS Attribute‬‬
‫• ‪ term‬مه ه ه ههی توانه ه ه ههد مه ه ه ههی توانه ه ه ههد یه ه ه ههک رابطه ه ه ههه یه ه ه هها عبه ه ه ههارت رابطه ه ه ههه اا باشه ه ه ههد‪aggregation- .‬‬
‫‪ expression‬یهک تهابج جمیه )‪ (Aggregation Function‬اسهت‪ .‬ایهن توابهج عبارتنهد از‬
‫‪ SUM, AVG, MAX, MIN, COUNT‬کهه ههر کهدام مهی تواننهد یهک عملیهات حسهابی را‬
‫روا مقادیر یک صفت در یک گروه انجام دهند و مقدار حاصل را به آن گروه انتساب بدهند‪.‬‬
‫• مثههال‪ :‬معههدل و کمتههرین وریشههترین نمههره هههر دانشههجو را محاسههبه کههرده و در سههه سههتون جداگانهه ارائههه‬
‫دهید‪.‬‬
‫‪SUMMERIZE STCOT BY (STID) ADD‬‬
‫‪AVG(GRADE) AS AVERAGE‬‬
‫‪MIN(GRADE) AS MINGRADE‬‬
‫‪MAX(GRADE) AS MAXGRADE‬‬
‫‪27‬‬
.‫جدول زیر نام و شماره حساب و موجودا هر قرد را نگهدارا می نماید‬
Customer-name Account-number
C1
C1
C2
C2
C3
•
balance
A-102
A-201
A-217
A-215
A-222
400
900
750
750
700
.‫ مشخص نمایید‬،‫ مقدار موجودا کل هر قرد را در همه حساب ها‬:‫پرس و جو‬
•
SUMMERIZE BY (Customer-name) ADD SUM(balance) AS Sum-balance
Customer-name
Sum-balance
C1
C2
C3
1300
1500
700
28
‫•‬
‫عملگههر ‪ Summarize‬یههک عملگههر مبنهها نسههیت یعنههی مههی تههوان بهها عملگرهههاا دیگ هر‬
‫رقتار آن را شبیه سازا کرد‪.‬‬
‫•‬
‫مثال‪ :‬عداد دروس اخذ شده توسط هر دانشجو را مشخص نمایید‪.‬‬
‫;‪SUMMARIZE STCOT BY (STID) ADD COUNT AS NOFCO‬‬
‫عبارت جبرا قوو را می توان بصورت زیر نوشت‪:‬‬
‫)‪(EXTEND STCOT ADD ((STCOT RENAME STID AS SN‬‬
‫)‪WHERE SN = STID) AS NCO, COUNT(NCO) AS NOFCO‬‬
‫]‪[STID, NOFCO‬‬
‫•‬
‫‪29‬‬
‫نکته‪ :‬عملگر ‪ SUMMARIZE‬را با ‪ Ϫ‬نیز نمایش می دهند‪.‬‬
‫‪ -1‬بازيابي دادهها‬
‫‪ -2‬ذخیرهسازي دادهها (با استفاده از عملگر انتساب (‪))=:‬‬
‫‪ -3‬عريف انواع رابطههاي مشتق‬
‫‪ -4‬عريف قواعد براي كنترل پايگاه دادهها (مثال قواعد جامعیتی)‬
‫‪ -5‬عريف دادهها به عنوان حيطه بعض ي عمليات كنترل همروندي تراكنش ها‪.‬‬
‫‪ -6‬ضابطه شخيص كامل بودن زران هاي رابطهاي‪.‬‬
‫‪30‬‬
‫•‬
‫حس ههاب رابط هههاي‪ ،‬ب هها جب ههر رابط هههاي منطق هها مع ههادل اس ههت‪ ،‬عن ههي ب هراي ه ههر عب ههارت جب هر‬
‫رابطهاي‪ ،‬يك عبارت معادل در حساب رابطهاي وجود دارد و برعكس‪.‬‬
‫•‬
‫تفهاوت آن ههها ايهن اسههت كههه جبهر رابطهههاي‪ ،‬دسهتوري )‪ (Prescriptive‬اسههت‪ ،‬امهها‬
‫حساب رابطهاي توصيفي )‪ (Descriptive‬است‪.‬‬
‫‪31‬‬
‫•‬
‫حس ههاب ت ههاپلي‪ :‬در اي ههن حس ههاب مفه ههوم مهم ههي ب ههه ن ههام متغی ههر ت ههاپلي وج ههود دارد ك ههه تپه هها‬
‫مقادير مجازی‪ ،‬تاپل هاي رابطه هستند‪.‬‬
‫•‬
‫ب ه هراا عری ه ههف ی ه ههک متغی ه ههر ت ه ههاپل از دس ه ههتور ‪ RANGEVAR‬اس ه ههتفاده م ه ههی ش ه ههود‪.‬‬
‫بعنهوان مثههال بهراا اینکههه متغیههرا بها نههام ‪ ST‬عریههف نمهاییم کههه کههل تاپهل هههاا جههدول‬
‫‪ STT‬را شامل شود باید بنویسیم‪:‬‬
‫‪RANGEVAR ST RANGE OVER STT‬‬
‫•‬
‫‪32‬‬
‫حس ههاب مي ههداني‪ :‬در اي ههن حس ههاب‪ ،‬متغی ههر مي ههداني وج ههود دارد ك ههه از ي ههك مي ههدان مق ههدار‬
‫ميگیرد‪ .‬در اين حساب يك شرط اضافي به نام شرط عضويت وجود دارد‪.‬‬
‫•‬
‫در حساب رابطهاي تاپلي دو سور وجود دارد‪:‬‬
‫‪ -1‬سه ههور وجه ههودي )‪ :(EXIST‬به ههه صه ههورت‬
‫) ‪( f‬نو‪T‬شه‪‬ههته ميشه ههود‪ ،‬به ههه ايه ههن معنه هها كه ههه‬
‫حداقل يك مقدار براي متغیر ‪ T‬وجود دارد به نحوي كه ‪ f‬به ”درست“ ارزيابي شود‪.‬‬
‫‪ -2‬سور همگهاني)‪ :(FORALL‬بهه صهورت‬
‫مقادير متغیر ‪f ،T‬‬
‫‪33‬‬
‫نوشهته ميشهود‪ .‬عنهي بهه ازا تمهام‬
‫به ”درست“ ارزيابي ميشود‪ T ( f ).‬‬
‫•‬
‫اگهر ‪ T‬یهک متغیهر تهاپل روا )‪ R(A1, A2, …, An‬باشهد‪ ،‬در ایهن صهورت شهکل‬
‫کل عبارات حساب تاپل بشکل زیر است‪:‬‬
‫] ‪(target-item(s)) [ WHERE f‬‬
‫که در آن )‪ ،target-item(s‬قهرستی از صفات متغیر تاپل ‪ T‬است‪.‬‬
‫•‬
‫مثال‪ :1‬شماره تهیه کنندگان ساکن شهر ‪ C2‬و با وضعیت بیشتر از ‪ 20‬را بدهید‪.‬‬
‫•‬
‫مثال‪ :2‬اسامی تهیه کنندگان قطعه ‪ P2‬را بدهید‪.‬‬
‫‪34‬‬
‫•‬
‫آزاد یا بسته بودن متغیر تاپل ‪ T‬با توجه به قواعد زیر مشخص می شود‪:‬‬
‫‪ .1‬در یک عبارت مقایسه اا ساده )‪ (T.A > S.A‬هر نمودا از متغیر تاپل آزاد است‪.‬‬
‫‪ .2‬نمودههاا متغیهر تهاپل در قرمهول ههاا ‪f, g, NOT f, f AND g, f OR g, IF f‬‬
‫‪ ،Then g‬بسته به اینکه ‪ f, g‬آزاد یا بسته باشد‪ ،‬آزاد یا بسته است‪.‬‬
‫‪ .3‬نمودهاا ‪ T‬که در ‪ f‬آزاد هستند در )‪ EXIST T(f‬و )‪ FORALL T(f‬بسته هستند‪.‬‬
‫‪Y( Y > 10) AND X < 0‬‬
‫≡‬
‫‪Y( Y > 10) AND Y < 0‬‬
‫≠‬
‫‪E‬‬
‫‪E‬‬
‫‪35‬‬
‫‪X(X > 10) AND X < 0‬‬
‫‪E‬‬
‫•‬
‫مثال‪ :‬در عبهارت زیهر دو نمهود اول بسهته هسهتند و مهی تهوان بجهاا آن هها متغیهر دیگهرا مثهل ‪ Y‬را قهرار‬
‫داد و نمود سوم باز می باشد و با غییر آن متغیر معنی قرمول غییر می کند‪.‬‬
‫‪ -1‬شماره جفت تهیه کنندگانی را بدهید که ساکن یک شهر هستند‪.‬‬
‫‪ -2‬نام تهیه کنندگانی که دست کم یک قطعه قرمز رنگ تهیه کرده اند را مشخص کنید‪.‬‬
‫‪ -3‬اسامی تهیه کنندگانی را بدهید که تمامی قطعات را تهیه می کنند‪.‬‬
‫جواب پرس و جو بدونه ‪:FORALL‬‬
‫‪36‬‬
‫‪ -4‬شههماره و وزن قطعهها ی را مشههخص کنیههد کههه وزن هههر قطعههه برحسههم گههرم بیشههتر ‪1000‬‬
‫باشد‪.‬‬
‫‪ -5‬شهر قطعا ی را مشخص کنید که بیش از سه قطعه آبی در آن انبار باشد‪.‬‬
‫‪37‬‬
‫•‬
‫تفههاوت اصههل حسههاب میههدانی بهها حسههاب تههاپل در ایههن اسههت کههه در حسههاب میههدانی یههک‬
‫شرط اضاف به عنوان شرط عضویت وجود دارد که بصورت زیر نوشته می شود‪:‬‬
‫)‪R(A1:v1, A2:v2, …, An:vn‬‬
‫•‬
‫که در آن ‪ R‬رابطه‪ Ai ،‬نام صفت و ‪ vi‬یک مقدار از میدان و یا یک لیترال مهی باشهد‪.‬‬
‫این شرط در صهور ی درسهت ارزیهابی مهی شهود کهه در ‪ R‬تهاپل وجهود داشهته باشهد کهه‬
‫مقادیر داده شده براا صفات را داشته باشد‪.‬‬
‫•‬
‫مثال‪ :‬نام دانشجویانی را بدهید که ‪ COM333‬را انتخاب نکرده اند‪.‬‬
‫)‪STNAM WHERE EXISTS ST(STT(STID:ST, SNAME:STNAM‬‬
‫))’‪AND NOT STCOT(STID:ST, COID:‘COM333‬‬
‫‪38‬‬
‫‪ -1‬نما ش ساده‬
‫‪ -2‬مبناي رياص ي دارد‪.‬‬
‫‪ -3‬تامینكننده استقالل دادهاي است‪.‬‬
‫‪ -4‬يك عنصر ساختاري اساس ي به نام رابطه دارد‪.‬‬
‫‪ -5‬كامل است یعنی هر سه بخش اساس ی الزم براا مدل داده اا را دارد‪.‬‬
‫‪ -6‬ساخت منطقی دستورات زران داده اا قرع در این مدل ساده و در عین حال مبتنهی بهر‬
‫ریاضیات است‪.‬‬
‫‪ -7‬براي بهترسازي طراحي‪ ،‬ابزار طراحي بهتر دارد‪.‬‬
‫و ‪...‬‬
‫‪39‬‬
‫‪ -1‬دشواري در نما ش دادههاي پيچيده‬
‫‪ -2‬دشواري در نما ش مفاهيمي مانند وراثت‪ ،‬عميم و ‪...‬‬
‫‪ -3‬نداشتن قواعد جامعيت ذا ي‬
‫‪ -4‬عدم امكان مدلسازي رقتار اشيا‬
‫‪ -5‬ققهدان اكمهال برنامهسهازي و اكمهال محاسهبا ي (نداشهتن دسهتورا ی مثهل ‪IF, For,‬‬
‫…)‬
‫‪ -6‬دشواري در ياقتن كليد كانديد‬
‫‪ -7‬مشكالت ناش ي از وجود مفهوم هيچمقدار‬
‫و ‪...‬‬
‫‪40‬‬
‫•‬
‫كاتالوگ در مدل رابطهاي‪ ،‬عدادي رابطه است‪ :‬يك پايگاه رابطههاي كهه خهود سيسهتم‬
‫ايجاد ميكند‪ .‬در كاتالوگ اطالعا ي در مورد اشيا ذيل نگهداري ميشود‪:‬‬
‫•‬
‫ميدان‪ ،‬رابطه‪ ،‬صفت‪ ،‬ديد‪ ،‬قواعد جامعيت‬
‫•‬
‫توابج و رويههاي عريفشده توسط كاررر‬
‫•‬
‫رهاناهاي عريفشده توسط كاررر‬
‫•‬
‫كاررر‬
‫•‬
‫شاخص و ساختارهاي مرتبط با آن مثل کالسترها‬
‫•‬
‫ضوابط ايمني‬
‫•‬
‫پرسش ها‬
‫•‬
‫برنامههاي كاررردي‬
‫‪41‬‬