Transcript Ödemelerim

2. HARCAMALARIM
• Harcamalarımı Sınıflandırıyorum
• Bankalardan Nasıl Yararlanırım?
• Harcamalarımı Ne Zaman, Nasıl Yaparım?
Giderlerim = Harcamalarım
• Tüm harcamalarınızı bir deftere yazmakla
başlayın.
• Bedeli biraz daha sonra ödenecek bile olsa,
her satın alma bir harcamadır.
• Bir ay boyunca en küçük harcamanızı bile
yazın.
• Dönüp bakınca ne kadar sık ve çeşitli harcama
yaptığınıza şaşırabilirsiniz.
Harcamalarımı Sınıflandırıyorum
• Harcamaları izlemek ve denetim altına almak
gelirlere göre daha zordur.
• Çünkü harcamalarımız gelirlerimize göre çok
daha çeşitli ve karmaşıktır.
• Bu nedenle bütçe yaparken harcamalarımızı
sınıflandırmak yararlı olur.
• Sınıflandırma, izlemek istediğimiz önemli
harcamalarımızı öne çıkarmalı.
Harcamalarımı Sınıflandırıyorum
Şu başlıkları kullanabilirsiniz:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Ulaşım
Giyim-Kuşam
Eğitim
Gıda
Faturalar
Sağlık
Tatil
Ev
Hobi
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Vergiler
Banka masrafları
Sigara-İçki
Hediye
Sigorta
Evcil Hayvan
Gönüllülük
Yardım
Kişisel bakım
Harcamalarımı Sınıflandırıyorum
ÖRNEK:
• Daha az harcamak istediklerim:
– Dışarıda veya hazır yemek
– Sigara
– Mobil telefon faturası
• Daha çok harcamak istediklerim:
– Kitap
– Spor
– Dernek aidatı
Bankalardan Nasıl Yararlanırım?
Banka ne İşime Yarar?*
* Dikkat: 6-27. slaydları
işlemek isteğe bağlıdır.
Bankayla Tanışalım
• Banka, yatırdığımız parayı adımıza açtığı bir
hesapta tutar.
• Bankaya yatan para:
– Güvendedir,
– Gelir sağlayabilir,
– Ülkenin (hatta dünyanın) her yerinde ödeme
yapmakta kullanabiliriz.
• Banka, para gerektiren işleri daha kolay
yapmamız için çok çeşitli hizmetler sunar.
Banka Hesabı
• Banka sizin adınıza bir hesap açar.
• Bankadaki paranız hesabınıza kaydedilir.
• Adınıza yatan paralar hesaba eklenir, çekilen
paralar hesaptan düşülür.
• Hesabınızda bulunan en son tutara “bakiye”
denir.
Banka Hesabı Açmak
• Banka sizden kimliğinizi ve konutunuzu
belgelemenizi ister.
• Belgelerinizi kontrol ettikten sonra sizinle bir
“cari hesap sözleşmesi” yapar.
• Hesap sözleşmesi hem sizin hem de bankanın
karşılıklı haklarınızın, yükümlülüklerinizin yazılı
olduğu belgedir.
• Sözleşmenin bir örneğini isteyip bulundurmak
sizin hakkınızdır.
Hesap Cüzdanı ve Hesap Özeti
• Banka, hesabınızı açtıktan sonra size bir hesap
cüzdanı verir.
• Banka şubelerinde her işlem yaptığınızda
cüzdanınızı “işleterek” hesabınızdaki
hareketleri izleyebilirsiniz.
• Dilerseniz banka belli aralıklarla adresinize
hesabınızın hareketlerini gösteren bir “hesap
özeti” de gönderebilir.
Banka Hesabını Kullanırken
Banka hesabımı nasıl kullanırım?
• Şubeler
• ATM (Otomatik Vezne) Makinaları
• POS (Satış Noktası) Terminalleri
• Telefon
• Mobil telefon
• Internet
Banka Hesabını Kullanırken
• Şubede işlem yaparken, kimliğinizi ve imzanızı
kullanırsınız.
• Diğer yollarla yapılan işlemlerde ise “şifreler”
kullanılır.
• “Şifre” hesabınızı açan, sadece sizin bileceğiniz
en önemli anahtardır.
• Şifre ve diğer kimlik bilgilerinizi elde edecek
kötü niyetli kişiler büyük zarar verebilirler.
Banka Şubesi: Görevliler
• Şube Müdürü: Şubenin en yetkili görevlisidir.
• Şube Müdür Yardımcısı: Bir şubede bir veya
birden fazla olabilir. Belirli konularda Şube
Müdürü adına yetki kullanır.
• Bireysel Müşteri Temsilcisi: Hesabınızla ilgili
konularda ilk görüşeceğiniz görevlidir.
• “Banko” görevlileri: Nakit alma ve verme
işlerini “banko”da duran görevliler (veznedar)
yapar.
Harcamlarımı ne zaman, nasıl öderim?
• Peşin ve Hemen Ödeme Yolları
• Vadeli ve Kredili Ödeme Yolları
Peşin ve Hemen Ödeme
• Madeni ve Kağıt Parayla ödeme
• Bankadaki parayla ödeme:
– Para Transferi
– Banka Kartı
– Çek
– Otomatik Ödeme Talimatı
Madeni ve Kağıt Parayla Ödeme
Banka Transferi
• Bir banka hesabımızdan bir başka kişiye ait
herhangi bir banka hesabına ödeme
yapılmasını sağlayabiliriz.
Banka transferi
• Ödeyen hesapla alıcı hesap aynı bankadaysa:
HAVALE,
• Hesaplar farklı bankalardaysa EFT ya da
ELEKTRONİK TRANSFER denir.
Banka Transferi: Bilmeniz Gerekenler
Neden?
• Nakit para bulundurmak gerekmez. Büyük ödemeler için
kolay ve güvenlidir.
• Banka ödemenin kaydını tutar, ödeme yapıldığını gösteren
bir belge verir (dekont)
Dikkat:
• Kendi TC kimlik numaranızı, alıcının tam adını ve hesap
bilgilerini (Banka, şube, hesap no., EFT için mutlaka IBAN
no.) bildirmelisiniz.
• Bankanın isteyeceği işlem ücretini önden mutlaka öğreniniz.
Banka Kartı
• Banka hesabındaki paranızdan ödeme
yapmanızı sağlayan karttır.
Banka Kartı
• Hesap açtığınız herhangi bir bankadan Banka
Kartı alabilirsiniz.
• Banka, adınıza bir kart bastırıp adresinize gönderir
ve size bir kullanıcı şifresi sağlar. Şifreyi
değiştirebilirsiniz.
• Kartlı işlem yapmak için gerekli “POS” terminali
olan her yerden hesabınıza erişip, her harcamayı
kartla ödeyebilirsiniz.
• Hesabınızın bakiyesi yapacağınız ödeme için
yeterli değilse, bir “kredi limitiniz” olmalıdır.
Banka Kartı: Bilmeniz Gerekenler
Neden?
• Nakit kullanma ihtiyacını azaltır.
• Ödemelerinizin kaydını tutar.
• ATM makineleri bulunan her yerde,
günün her saatinde hesabınızı
kullanabilirsiniz
Banka Kartı: Bilmeniz Gerekenler
Dikkat:
• Kartınızı “şifre”yle kullanacaksınız. Şifre size aittir.
Ezbere bilin. Hiçbir yere yazmayın.
• Kartın arkasında imzanız için bir bölüm vardır. Kartınızı
başkasının kullanmasına engel olmak için buraya
imzanızı atın.
• Kartınızın son kullanım tarihi üstünde yazar.
Yenilenmediyse, bu tarihten sonra kartınızı
kullanamazsınız.
• Kartınızı kaybederseniz hemen bankayı arayıp kartı
kullanıma kapatın. Banka size yenisini gönderecektir.
*Bankalar ciddi ve güvenilir olarak bir
Özel Konu:
Çek*
süre tanıdıktan sonra kişilere “çek”
hizmeti verebilirler.
• Çek, Bankadaki hesabınızdan,
dilediğiniz kişiye belli bir miktarın
belli bir tarihte ödenmesini
sağlayan belgedir.
• Bankanın verdiği “çek defteri”nin
bir yaprağını yazıp imzalar, ödeme
yapacağınız kişiye verirsiniz.
• Çekin üstüne yazdığınız ödeme
gününde hesabınızda yeterli bakiye
olmalıdır.
Özel Konu: Çek
Çek örneği
Özel Konu: Çek
Karşılıksız Çek
• Ödeme günü hesap bakiyesi yetersizse çek
“karşılıksız” sayılır. Banka alacaklıya belli bir
tutara kadar ödeme yapar.
• Alacaklı yasal yollara başvurur. Ayrıca banka
Merkez Bankası’na bilgi verir. Borçlunun tüm
çek defterlerinin iptaline, uzun bir süre de çek
kullanmasının yasaklanmasına varan ceza
süreci başlar.
Özel Konu: Çek
Çek: Bilmeniz Gerekenler
Neden?
• Hazır para ihtiyacınız azalır.
• Parayı ödeme günü hesaba yatırmanız yeter. Paranız
zaten varsa, ödeme gününe kadar hesapta durur.
• Alacaklı çeki bankasına verir, bankası tahsil eder.
Dikkat:
• Ödeme sorumluluğunu paylaşması nedeniyle, banka
size çek hesabı açıp açmamaya kendi kurallarına göre
karar verecektir.
• Hesabınızı çok yakından izlemeniz, çekinizin karşılıksız
kalması yüzünden ceza almamanız önemlidir.
Otomatik Ödeme Talimatı
• Talimat verirseniz bankanız belli kurumlardan
gelecek faturaları hesabınızdan otomatik
olarak öder.
– Telekom
– Elektrik, Su
– Kablo/Uydu TV
–…
Otomatik Ödeme Talimatları:
Bilmeniz Gerekenler
Neden?
• Faturalar gününde ödenir.
• Nakit kullanmanız gerekmez.
• Veznelerde sıra beklemezsiniz.
• Ödemeyi alan kurum veya yapan banka bazı ek
avantajlar sağlayabilir: öğrenin.
Dikkat:
• Ödeme günü hesap bakiyeniz yeterli olmalıdır.
Bakiye yetmediği için ödenemeyen faturalar sizin
sorumluluğunuzdadır.
Vadeli ve Kredili Ödemelerim
• Kredi Kartı
• Senet
Kredi Kartı
• Hesap bakiyenize bağlı olmadan harcama
yapmanızı sağlayan bir kredi sistemidir.
• Kredi kartınızla bir ay içinde yaptığınız
harcamaların toplamı ertesi ay içinde
hesabınızdan çekilir.
Kredi Kartı
Size tanınan kredi sınırları (limit) içinde:
• Bir ay içinde yaptığınız harcamaları ertesi ay
ödersiniz,
• Harcamalarınızı taksitlere böldürebilir,
• Hesabınızda olmayan nakit parayı borç (nakit
avans) alabilir,
• Biriken borcun ise bir bölümünü ay sonunda
ödeyip kalanını erteleyebilirsiniz.
Kredi Kartı: Bilmeniz Gerekenler
Neden?
Banka kartında olduğu gibi:
• Nakit kullanmazsınız,
• Harcamalarınızı izleyebilirsiniz,
• ATM makinelerinden yararlanırsınız
Ek olarak KREDİ KULLANIRSINIZ:
• Hesabınızda para yoksa bile alışveriş yapabilir, nakit
çekebilir, ödemelerinizin bir kısmını erteleyebilirsiniz.
• Kredi kartı kullanırken, banka kartında olmayan ek
ücretler ödersiniz.
Kredi Kartı: Bilmeniz Gerekenler
Dikkat:
• Kartınızın yıllık üyelik ücreti ve ek hizmetler için alınan
ayrı ücretler var mıdır?
• Son ödeme tarihinde hiç ödeme yapmazsanız
uygulanacak yüksek gecikme faizi nedir?
• “Nakit avans” için ödeyeceğiniz nakit çekim ücreti ve
aylık nakit avans faizi nedir?
• Son ödeme tarihinde dönem borcunuzun asgari ödeme
oranı nedir? Ödemediğiniz kısım için (hesap kesim
gününden başlayarak) aylık alışveriş faizi nedir?
• Faizlere Eklenen vergilerle birlikte cebinizden çıkacak
faiz oranları ne olacaktır?
Kredi Kartı
• Örnek
1.gün
10
20
30
40.gün
Hesap Dönemi
Hesap Kesim
Tarihi
Son Ödeme
Tarihi
Kredi Kartı
• Normal Ödeme
1.gün
10
10 gün süre kredi olarak sayılmaz.
20
30
40.gün
Hesap Dönemi
Hesap Kesim
Tarihi
125 TL
87 TL
Harcamalar = 305 TL
93 TL
Son Ödeme
Tarihi
- 305 TL
Kredi Kartı
• “Kredili” ödeme
Kredi kullanım dönemi = 20 gün sayılır
240 TL 10 gün geç ödendi
1.gün
10
20
30
40
50.gün
Hesap Dönemi
Hesap Kesim
Tarihi
125 TL
87 TL
93 TL
Son Ödeme
Tarihi
- 65 TL
-240 TL
Hesaplanan Kredi faizi: 240TL x %3 x (20 gün/30gün) = - 4,80 TL (izleyen hesap kesim
tarihinde ödenecek)
Senetle Ödeme
• Senet, belli bir günde bir kişiye belli bir tutarda
ödeme yapmayı yükümlendiğinizi gösteren bir
belgedir.
Senetle Ödeme
• Senet daha çok dayanıklı tüketim malı alırken,
taksitli satışlarda kullanılır.
• Borç, senet geri alınarak alacaklıya elden
ödenebilir veya aynı şekilde alacaklının
bankasına yatırılabilir.
• Senet, başka bir kanıt, fatura, sözleşme veya
mahkeme kararı gerektirmeyen, kesin bir borç
belgesidir. Borç ödenmezse, alacaklı hemen
yasal yola (takip ve icra) başvurabilir.
Senetle Ödeme: Bilmeniz Gerkenler
Neden ?
• O an paranız yoksa da yüklü bir harcama yapabilirsiniz.
• Senedi kabul edenin size (ve kefilinize)güvenmesi yeter.
Dikkat:
• Senetli borcunuzu ödemezseniz derhal yasal takip ve icra
süreciyle karşılaşabilirsiniz.
• Ödenmeyen senetleri bankalar da izler. Bankalardaki kredi
kartlarınız etkilenebilir.
• Senet “değerli kağıt”tır. İmzanızı taşıyan senedi geri
almadan ödeme yapmayın. Geri aldığınız senedinizi hemen
yırtarak imha edin.