Transcript emocje
Co to są emocje?
Emocja jest wynikiem nieświadomej lub świadomej oceny
zdarzenia jako istotnie wpływającego na cele lub interesy
podmiotu. Emocja jest odczuwana jako pozytywna, jeśli
zdarzenie jest zgodne z tymi cechami/interesami, a
negatywna – jeśli jest z nimi niezgodna
Istotą emocji jest uruchomienie gotowości do realizacji
programu działania
Emocja jest doświadczana jako szczególny rodzaj stanu
psychicznego; często towarzyszą jej lub następują po niej
zmiany somatyczne, ekspresje mimiczne lub
pantomimiczne oraz reakcje o charakterze behawioralnym
Emocja jest subiektywnym stanem psychicznym,
uruchamiającym priorytet dla związanego z nią
programu działania. Jej odczuwaniu towarzyszą
zwykle zmiany somatycznie, ekspresje mimiczne i
1
pantomimiczne i zachowania
Emocje są pierwotne, podstawowe
Emocje mają podłoże neurobiologiczne
Z emocjami się rodzimy
Emocje są odziedziczone po zwierzętach
Sposoby wyrażania emocji są uniwersalne,
niezależne od wieku, pochodzenia
społecznego, kultury, rasy
2
Emocje mają podłoże
neurobiologiczne
Reakcja autonomicznego układu nerwowego
(układu sympatycznego i parasympatycznego)
Podłoże hormonalne
Podwzgórze i układ rąbkowy (limbiczy) –
struktury starego mózgu kontrolujące emocje
Ciało migdałowate – „wrota” dla emocji
Przetwarzanie emocji w korze mózgowej –
lateralizacja mózgu i emocji
3
Sposoby wyrażania emocji są
uniwersalne
Badania międzykulturowe Paula Ekmana –
ludzie zachowu i ludzie z kultury Fore z
Nowej Gwinei
Uniwersalne emocje: szczęście, zdziwienie,
gniew, wstręt, strach, smutek, pogarda
Emocje wyrażane są głównie poprzez ruchy
mięśni twarzy, a więc mimikę
UWAGA: istnieją pewne różnice kulturowe
w wyrażaniu SIŁY emocji
4
Funkcje emocji
Emocje pobudzają nas do podjecie określonego
działania, ukierunkowują i podtrzymują takie
działania wobec określonych celów, które są dla nas
korzystne (funkcja motywacyjna)
Emocje pomagają w organizowaniu naszych
doświadczeń
Emocje regulują interakcje społeczne
Emocje mogą pobudzać do zachowań
prospołecznych
Emocje mają funkcję komunikacyjną
5
Trzy wymiary emocji
Znak emocji
Pobudzenie
Treść emocji
6
Emocje podstawowe
Koło emocji podstawowych Roberta Plutchika
miłość
akceptacja
oczekiwanie
strach
gniew
zdziwienie
wstręt
groza
agresywność
radość
smutek
skrucha
Emocje podstawowe wg Carrolla Izarda: radość, zdziwienie,
gniew, wstręt, pogarda, strach, wstyd, poczucie winy,
zainteresowanie, podniecenie
7
Wpływ emocji na procesy
poznawcze
Badania Gordona Bowera
Zależność przypominania od nastroju
Przetwarzanie zgodne z nastrojem
Wpływ emocji na preferencje i wybory, i na
ocenę własnego stanu zdrowia
Ludzie szczęśliwi są bardziej twórczy
(uwaga: nastrój emocje)
Siła odczuwanych emocji a zapamiętywanie
8
Zakłócający wpływ silnych emocji
Cechy charakterystyczne sądów
emocjonalnych wg Roberta Zajonca
„Nie trzeba się domyślać by wiedzieć co się woli”
1. Sądy emocjonalne są pierwotne
2. Emocje mają zasadnicze znaczenie
3. Reakcje emocjonalne są nieuniknione
4. Sądy emocjonalne mają tendencję do bycia
nieodwołalnymi
5. W sądy emocjonalne zamieszane jest „ja”
6. Reakcje emocjonalne są trudne do zwerbalizowania
7. Reakcje emocjonalne nie muszą zależeć od
procesów poznawczych
8. Reakcje emocjonalne mogą być oddzielone od treści
9
Inteligencja emocjonalna
Inteligencja emocjonalna świadczy o łatwości
dokonywania wglądu w emocje i samoregulacji
zachowania w warunkach silnego wpływu emocji
Podstawowe zdolności emocjonalne
zdolność trafnej percepcji, oceny oraz ekspresji emocji;
zdolność uzyskiwania dostępu do procesów
emocjonalnych i generowania uczuć wówczas, gdy
ułatwiają one proces myślenia;
zdolność rozumienia emocji i wiedzy o emocjach;
zdolność regulacji i kontroli emocjonalnej
zapewniającej rozwój emocjonalny i intelektualny
(Mayer, Salovey, 1989)
10
Skala KO-EM
Podskala Behawioralna – dotycząca wspomagania lub
rozpraszania zachowań na skutek przeżywanych emocji
(czy osoba badana potrafi pomóc sobie emocjami w
działaniu)
Podskala Interpersonalna – dotycząca umiejętności
empatii, współodczuwania z innymi, ale także adekwatnej
percepcji i wiedzy na temat aktualnego stanu
emocjonalnego innych ludzi (czy osoba badana wie, co
może przeżywać człowiek obok i czy potrafi wczuć się w
jego stan emocjonalny)
Podskala Refleksyjna – dotyczącej autorefleksji nad
własnymi emocjami, szukaniem źródeł własnych
uczuć,wiedzy o przebiegu procesów emocjonalnych i ich
wpływie na własne działanie (czy osoba badana wie,
dlaczego jest w takim nastroju, i co, jakie konsekwencje 11
mogą się z tym wiązać)