Program edukacyjny

„Zosia Samosia idzie w świat”

Kształtowanie umiejętności społecznych i życiowych dziecka w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym

Czym są umiejętności życiowe i dlaczego są takie ważne?

Umiejętności życiowe, termin ten jest definiowany jako: „Znawstwo, sprawność, wprawa w czymś”. Dunaj B.(red.): Słownik Współczesny języka polskiego. Warszawa, Wyd. Wilga, 1996 Według światowej Organizacji Zdrowia WHO (1997) …”są to umiejętności umożliwiające człowiekowi pozytywne zachowania przystosowawcze, dzięki którym może skutecznie radzić sobie z zadaniami (wymaganiami) i wyzwaniami codziennego życia…”. Odnosi się on do umiejętności (kompetencji ) psychospołecznych.

Wojnarowska B.: Edukacja zdrowotna i promocja zdrowia w szkole. Zeszyt 5, Warszawa, KOWEZ, 2002

Cele projektu :

• Kształtowanie u dzieci umiejętności

społecznych i życiowych, a w szczególności: - rozpoznawania i nazywania uczuć, emocji; - empatii; - akceptacji siebie i innych; - otwartości w kontaktach z rówieśnikami i dorosłymi; - współpracy w grupie; - radzenia sobie w sytuacjach trudnych, konfliktowych; - kształtowanie troski o zdrowie i bezpieczeństwo.

• Adresatem programu są dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym (5-7 lat), ich rodzice oraz uczący ich nauczyciele.

• Wczesna edukacja w zakresie kształtowania umiejętności społecznych dziecka, pozwala mu lepiej funkcjonować w relacjach społecznych i efektywniej radzić sobie w sytuacjach trudnych. Praktyka pokazuje, że umiejętności życiowe można przekazywać w każdym wieku, ale największy efekt uzyskuje się w pracy z najmłodszymi dziećmi, które od wczesnego dzieciństwa praktykują prawidłowe zachowania. Z czasem takie zachowania stają się ich naturą.

• Tytułowa postać Zosia Samosia, to dziewczynka w wieku uczestników programu (może mieć zatem 5-7 lat). Historia rozpoczyna się, gdy Zosia natrafia na strychu, na tajemniczy kufer. Dziewczynka ma bardzo bujną wyobraźnię i dzięki niej odbywa podróże po krainie znanych jej bajek, gdzie spotyka się z ich bohaterami. Każda wyprawa na strych, to jakaś nowa przygoda, do której Zosia zaprasza również dzieci. Podstawowe umiejętności życiowe, których przy okazji uczy to: rozpoznawanie, nazywanie uczuć i emocji, radzenie sobie ze stresem, kształtowanie empatii, akceptacja siebie i innych, porozumiewanie się z rówieśnikami i dorosłymi nawiązywanie udanych relacji, współpraca w grupie, bezpieczeństwo dzieci (w domu, szkole i na podwórku) oraz rozwiązywanie konfliktów bez przemocy.

SZCZEGÓŁOWY PLAN SZKOLENIA

Moduły programu:

• Rozpoznawanie

i nazywanie uczuć i emocji

• Kształtowanie empatii • Akceptacja siebie

i innych, rozwiązywanie konfliktów.

• Porozumiewanie się

z rówieśnikami i dorosłymi. Współpraca w grupie

• Bezpieczeństwo Zosi

Samosi w domu, szkole i na podwórku

Każdy moduł trwa 4 godziny (2 x 2h) Zawiera 2 przygody opowiadane przez Zosię Samosię. Po każdej przygodzie dzieci mają okazję do zabaw, ćwiczenia nowych umiejętności, dzielenia się doświadczeniami, doskonalenia się.

Rozpoznawanie, nazywanie uczuć i emocji

• uświadamianie sobie własnych emocji, nazywanie i wyrażanie.

• budowanie poczucia własnej wartości, • rozwój dziecięcej inicjatywy.

Kształtowanie empatii

• Umiejętność emocjonalnego dostrajania się, • zwiększanie delikatności w kontaktach z innymi, • uważne obserwowanie cudzych zachowań i ich interpretowanie, • rozpoznawanie uczuć i emocji u innych.

Akceptacja siebie i innych

• Określanie swoich mocnych i słabych stron.

• Poznanie swoich praw i obowiązków z nich wynikających (akceptacja, tolerancja, szacunek, bezpieczeństwo, prawo do miłości i rozwoju).

• Rozwiązywanie konfliktów bez przemocy.

Porozumiewanie się z rówieśnikami i dorosłymi.

Współpraca w grupie

• Tworzenie norm sprzyjających budowaniu dobrych relacji, przyjaznemu porozumiewaniu się, • spójność mowy ciała ze słowami, wysyłanie czytelnych komunikatów, • stres i sposoby radzenia sobie z nim, • Szukanie sposobów rozwiązywania problemów i radzenia sobie z trudnościami.

Bezpieczeństwo Zosi Samosi w domu, przedszkolu i na podwórku

• Rozpoznawanie zagrożeń rzeczywistych

i nierzeczywistych,

• poznanie czynników warunkujących

bezpieczeństwo w domu, szkole oraz na podwórku

• Poznanie zasad zachowania w obliczu

zagrożeń - umiejętność zwracania się o pomoc.

Metody pracy

Rozmowy kierowane, dyskusje, swobodne wypowiedzi oraz inne metody aktywizujące: gry dydaktyczne, scenki, symulacje, burze mózgów, twórcze rozwiązywanie problemów, zajęcia ruchowo-muzyczne, zajęcia plastyczne, zajęcia psychoedukacyjne.

Współpraca z rodzicami

• W programie zaplanowano spotkanie z rodzicami, podczas którego: • przeżyją oni jedną z przygód Zosi, • poznają cele programu.

• dowiedzą się o roli, jaką mogą odegrać w kształtowaniu umiejętności życiowych swoich dzieci.

Rodzice powinni wiedzieć , o czym rozmawiać z dziećmi. Muszą być przygotowani na to, że niektóre zadania jakie otrzymają dzieci, będą wymagały zaangażowania się rodziców.

Nauczyciele

W programie zaplanowano również 10 godzinne szkolenie dla nauczycieli pracujących z dziećmi, biorącymi udział w programie. Celem tego szkolenia jest przygotowanie nauczycieli do prowadzenia zajęć z zakresu poznanych umiejętności. Po to by dzięki nim dzieci mogły się doskonalić i w dalszym ciągu kształcić umiejętności społeczne i życiowe.