Transcript LEČENJE POVREĐENOG SPORTISTE U SPORTSKOJ AMBULANTI

LEČENJE
POVREĐENOG
SPORTISTE U
SPORTSKOJ
AMBULANTI
Tatjana Jocić
Principi kliničkog
ispitivanja:
 uvek uporediti povređenu i nepovređenu
stranu,
 inspekcija i palpacija: oštećenja na koži,
otok, promena boje kože na mestu
povrede, simetrija, lokalna osetljivost,
neurovaskularni status,
 opseg pokreta: ima li ograničenja,
 ispitivanje funkcije zglobova i mišića,
 specifični testovi.
Specifični testovi:
 testovi ispitivanja stabilnosti zglobova,
 provokativni testovi,
 testovi za procenu intraartikularnih lezija.
Primer testova koji se
koriste kod sumnje na leziju
LCA
 pivot shift,
 Lahmanov test,
 test prednje fioke.
Tehnike snimanja




radiografija,
ultrazvuk,
nuklearna magnetna rezonanca (NMR),
kompjuterizovana tomografija (CT).
Tretman
 pružanje prve pomoći,
 neoperativno lečenje,
 operativno lečenje.
Povratak na teren
 utvrditi plan rehabilitacije,
 utvrđivanje kriterijuma za
povratak.
Principi lečenja sportista
 minimalizovati oštećenje, upalu, simptome na
mestu povrede,
 poboljšati zarastanje,
 održati i povećati obim pokreta,
 sprečiti pojavu atrofije ili povećati snagu,
 održati ili povećati izrdžljivost,
 omogućiti funkcionalan oporavak,
 izbegavati maladaptivnu kompenzatornu šemu
pokreta.
Proces zarastanja
obuhvata tri faze:
 inflamatornu,
 fibroblastičnu fazu reparacije i
 fazu sazrevanja i preoblikovanja.
Inflamatorna faza
Zapaljenski odgovor traje 2-4 dana. Klinička
slika podrazumeva porast temperature,
crvenilo, otok i bolna osetljivost na mestu
povrede.
Početni postupci u lečenju su usmereni na
smanjenje inflamatornog odgovora da bi se
sprečio dalji gubitak funkcije i smanjio bol. Jak
inflamatorni odgovor može da komprimuje
okolno tkivo, proširujući razmere povrede.
Fibroblastična faza
reparacije
Fibroblastična faza reparacije započinje u toku
zapaljenskog odgovora i nastavlja se tokom
sledećih 4-6 nedelja. Počinje stvaranjem
ožiljka. Oštećenja koja su nastala uključuju
smanjenu pokretljivost mekog tkiva, gubitak
obima pokretljivosi povređenog dela tela,
smanjenu snagu mišića, nesposobnost
promene položaja tela, promenu hoda i za
sport specifične šeme pokreta. Sve ove
promene uzumaju se u obzir pri izboru
programa lečenja povređenog.
Faza sazrevanja i
preoblikovanja
 Započinje povećanjem rastegljivosti ožiljnog tkiva
i padom aktivnosti fibroblasta.
 Prema Volfovom zakonu, pritisak na kolagena
vlakna uzrokuje njihovo paralelno postavljanje u
odnosu na primljenu silu.
 Kontrolisani pokreti maksimalizuju reorjentaciju
zarastajućih vlakana što dovodi do poboljšanja
snage rastegljivosti i funkcije.
 Bol se uzima kao parametar za kontrolu brzine
napredka lečenja u fazi kada se tkivo obnavlja.
Faze rehabilitacije i principi
obrade
 Akutna faza(48-72h),
 Subakutna faza (faza oporavka),
 Funkcionalna faza (nekoliko nedelja do
meseci).
Akutna faza (48-72h)




U ovoj fazi primenjuje se RICE procedura
koja podrazumeva:
Rest - mirovanje
Ice - led
Compression - kompresija
Elevacion
Tehnike rehabilitacije




Imobilizacija
Manuelne tehnike
Masaža
Akupunktura
Subakutna faza (faza
oporavka)




U ovoj fazi sastavlja se program vežbi
i određuje vrsta, učestalost, trajanje i
njihov intensitet:
vežbe istezanja,
vežbe snage,
vežbe uz primenu otpora,
vežbe izdržljivosti.
Funkcionalna faza
(nekoliko nedelja do meseci)
Funkcionalno retreniranje ili
retreniranje specifično za sport,
uključuje vežbe:
 kinetičkog lanca,
 ravnoteža i propriocepcije,
 vežbe agilnosti.
 Od prvog kontakta sa povređenim, lekar
vodi evidenciju o zdravstvenom stanju i
stanju povređenog dela tela i beleži u
zdravstveni karton sportiste.
 Pored vođenja zdravstvenog kartona,
pacijentu se izdaje specijalistički izveštaj
koji sadrži pored kratke anamneze, klinički
nalaz i predlog terapije koju je doktor
propisao. Izveštaj mora biti jasan, čitak, da
se iz njega može procenitri stanje
povređenog u momentu pregleda.
Takmičarska sposobnost
ocenjuje se na osnovu:
 procena opštih motoričkih sposobnosti,
 procena nivoa izdržljivosti, sile, snage,
brzine, okretnosti i gipkosti,
 procena specifičnih motoričkih
sposobnosti.
Ocena motoričkih
sposobnosti,opštih ili
specifičnih bazirana je na
rezultatima dobijenih
testiranjem, a oni se porede sa
normama koje važe za taj test.
Povratak na teren nakon povrede
dozvoljava se pošto se zadovolje
sledeći kriterijumi:
 prestanak bola,
 postizanje punog opsega pokreta,
 postizanje 90% snage i izdržljivosti.
Mogući propusti i greške u ovoj
fazi lečenja (kritične tačke)





Šta ne treba raditi kod povreda mišića i
lokomotornog aparata:
stavljati tople obloge,
primeniti hlađenje,
rano masirati povređenu regiju,
forsirati vežbe koje dovode do bola,
ne forsirati povratak sportskoj aktivnosti
pre vremena potrebnog za potpuno
izlečenje i sticanje forme.
HVALA NA PAŽNJI