Transcript World Bank Support to MNPED Modernization and Reform

การวิเคราะห์งบประมาณต่อการขยายตั วทางเศรษฐกิจ
กลุ่มวิจยั และประเมินผล
สำนักงำนเศรษฐกิจกำรเกษตรเขต 12
สถานภาพเศรษฐกิจประเทศไทย
 ปั ญหำข้อเท็จจริง
 ความเป็ นสังคมผู้สงู อายุท่มี ีผลต่อระบบสวัสดิการสังคม
 การขาดการลงทุนโครงสร้ างพื้นฐานในระยะยาว
 ปั ญหาความเหลื่อมลา้ รายได้ ของประชาชน
 การเพิ่มศักยภาพการหารายได้ ของภาครัฐ
2
กำรจัดสรรงบประมำณของประเทศไทยจำกอดีตจนถึงปั จจุบนั
กำรจัดสรรงบประมำณของประเทศไทยจำกอดีตจนถึงปั จจุบนั
3,000,000
2,500,000
2,000,000
1,500,000
1,000,000
500,000
-
สั ดส่วนรายจายต
อ
่
่ GDP
22%
18%
16%
14%
18% 17%
18%
17%
20%
18%
20%
19%
18% 18%
18% 18% 17% 18%
17% 17%
17% 17% 17%
2557
2556
22%
22%
20%
2555
สั ดส่วนรายไดต
้ อ
่ GDP
24%
20%
2554
2553
2552
2551
2550
2549
2548
2547
2546
2545
2544
2543
2542
2541
2540
2539
2538
2537
2536
งบประมาณรายจาย
่
15% 16% 16% 15%
16%
17% 17%
19%
17% 17% 17%
18%
20% 19%
17%
18%
18%
17% 17%
16%
16%
14%
12%
2557
2556
2555
2554
2553
2552
2551
2550
2549
2548
2547
2546
2545
2544
2543
2542
2541
2540
2539
2538
2537
2536
10%
5
ความซับซ้อนของเครือ่ งมือการคลังปัจจุบนั
 ปัจจุบันเครื่องมือการคลังมีความซับซ้ อนมากขึ้น
 งบประมาณที่มีหลายชั้น (Multi – layers)
 งบประมาณรัฐบาล (Agenda + Function Bases)
 งบประมาณระดับพื้นที่ (Area Base)
 งบประมาณท้ องถิ่น
 เงินนอกงบประมาณ
 กองทุน + เงินทุน (เงินหมุนเวียน)
 งบประมาณรัฐวิสาหกิจ
 SFIs
6
นโยบายการคลังปัจจุบนั
 มุ่งเน้ นการใช้ เครื่องมือด้ านอุปสงค์มากกว่าด้ านอุปทาน
 ไม่อาจนาเสนอการลงทุนขยายใหญ่ท่เี ป็ นประโยชน์ต่อการพัฒนา
เศรษฐกิจประเทศในระยะยาวได้
 ระบบงบประมาณที่เป็ นอยู่เป็ นเพียงการแสดงการใช้ จ่ายทีอ่ ยู่ใน
ระบบงบประมาณของหน่วยงานระดับกรมเท่านั้น ไม่มกี ารจัดลาดับ
ความสาคัญของแผนงานโครงการที่ชัดเจน
7
รูปธรรมการปฏิรูปการเงินการคลัง
 เร่งรัด/ปรับปรุง การออก พรบ. การเงินการคลังของรัฐ พ.ศ......
 ออก พรบ. จัดตั้งสานักงบประมาณประจารัฐสภา (Thai
Parliamentary Budget Office: Thai PBO)ภายในปี 2557
 ปรับปรุงการเปิ ดเผยข้ อมูลการคลังต่อสาธาณะ
 ให้ รายงานฐานะการคลัง ‘เป็ นประจา’ ที่รวม
ในงบประมาณ + นอกงบประมาณ
รวมฐานะของหน่วยงานรัฐและหน่วยงานที่เกี่ยวข้ องกับการใช้
จ่ายเงินรัฐ
การคลังส่วนท้ องถิ่น
 โดยมีบทลงโทษที่ชัดเจนหากหน่วยงานรับผิดชอบไม่เปิ ดเผยข้ อมูล
การจัดทาและเผยแพร่
‘รายงานงบประมาณฉบับประชาชน’
 สาหรับประชาชนอ่านได้ ง่าย ใช้ ภาษา ‘ชาวบ้ าน’
 ครอบคลุมเนื้อหาการคลังระยะปานกลาง
 ภาพรวมเศรษฐกิจมหภาค
 งบประมาณระยะปานกลาง 3-5 ปี (รายได้ รายจ่าย ดุลงบประมาณ)
 ประมาณการรายได้ ภาครัฐ
 ต้ นทุนการคลังของ ‘นโยบายใหม่ท่สี าคัญ’
 ผลกระทบต่อ ‘สาขาเศรษฐกิจ’ ของนโยบายการคลังโดยรวมและ ‘นโยบาย
ใหม่ท่สี าคัญ’
 เผยแพร่พร้ อมเอกสารงบประมาณสาหรับสมาชิกรัฐสภา (3 เดือนก่อน
ปี งบประมาณเริ่ม)
Thai PBO
ข้อเสนอ
การจัดตัง้ สานักงบประมาณประจารัฐสภา
Thai Parliamentary Budget Office
พรบ. การจัดตัง้ Thai PBO
 ให้ เป็ นหน่วยงานวิเคราะห์ด้านการคลังที่เป็ นอิสระจากฝ่ ายบริหาร
 กำรแต่งตั้งผูบ้ ริหำรไม่ขึ้นกับฝ่ ำยบริหำร (รัฐบำล)
 มีความรับผิดชอบต่อฝ่ ายนิติบัญญัติและสาธารณะโดยรวม
 มีหน้ าที่ทาการวิเคราะห์
 ภำพรวมเศรษฐกิจมหภำค
 ฐำนะกำรคลังภำครัฐโดยรวม
 ต้นทุนกำรคลังของมำตรกำรที่สำคัญ
 ผลกระทบต่อเศรษฐกิจของมำตรกำรที่สำคัญ
 ต้ องเป็ นกลางทางการเมือง
 ไม่ฝกั ใฝ่ พรรคการเมือง
 มีบุคลากรและได้ รับงบประมาณเพียงพอ
 มีอานาจตามกฏหมายในการเข้ าถึงข้ อมูลการคลังทุกประเภท
ผลกระทบจากการเปลีย่ นแปลงในองค์ประกอบของรายจ่ายภาครัฐ
ตามแนวนโยบายรัฐ (ภาคเกษตร)
 วัตถุประสงค์ในการศึกษา
1. เพื่อศึกษาถึงลักษณะของส่วนประกอบของรายจ่ายของภาครัฐบาลไทย
2. เพื่อจาแนกการใช้ จ่ายของรัฐบาลตามองค์ประกอบต่างๆตามระบบ GFS
(Government Finance Statistics) ทั้งทางด้ านการจาแนกรายจ่ายของรัฐ
ตามลักษณะงาน และลักษณะเศรษฐกิจ ว่ามีการกระจายสู่ภาคการผลิตไหนบ้ าง
ในตารางปัจจัยการผลิตและผลผิต (Input-Output Table)
3. เพื่อศึกษาถึงผลกระทบหากมีการเปลี่ยนแปลงองค์ประกอบในการใช้ จ่ายประเภท
ต่างๆ ของภาครัฐที่มีต่อภาคการผลิตในประเทศรวมทั้งตัวแปรทางเศรษฐกิจ
ต่างๆของประเทศ
13
สั ดส่ วนของรายจ่ ายของรัฐตามลักษณะเศรษฐกิจและตามลักษณะงานปี พ.ศ.2558
ภาคการผลิต
1. การบริ หารทัว่ ไป
การบริ หารทัว่ ไปของรัฐ
การป้ องกันประเทศ
การรักษาความสงบภายใน
2. การบริ การชุมชนและสังคม
การศึกษา
การสาธารณสุข
การสังคมสงเคราะห์
การเคหะและชุมชน
ก า ร ศ า ส น า วั ฒ น ธ ร ร ม แ ล ะ
นันทนาการ
3. การเศรษฐกิจ
การเชื้อเพลิงและพลังงาน
การเกษตร
การเหมืองแร่ ทรัพยากรธรณี
การอุตสาหกรรมและการโยธา
14 การขนส่ งและสื่ อสาร
รายจ่ายลงทุน
รายจ่ายประจา
รายจ่ายชาระหนี้
แบบจาลองในการศึกษาองค์ ประกอบการใช้ จ่ายของรัฐบาล
โครงสร้ างทางปัจจัยการผลิตและผลผลิต (Input-Output Table)
การสร้างตารางปั จจัยการผลิตและผลผลิตที่มีการกระจายดูส่วนประกอบของรายจ่ายของ
รัฐ ตามลักษณะเศรษฐกิจ และนาไปปรับปรุ งฐานข้อมูลตารางปั จจัยการผลิตและผลผลิตเพื่อให้
ได้ผลผลิตเท่าเดิมเพื่อใช้ในการวิเคราะห์ผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงในรายจ่ายของรัฐที่
เกิดขึ้น
ในส่ วนของภาครัฐในตาราง I-O Table จะประกอบไปด้ วย
การใช้ จ่ายภาครัฐ
การลงทุนภาครัฐ


15
การวิเคราะห์รายการใช้จา่ ยงบประมาณตามแนวนโยบายรัฐ
 มีข้อสมมติฐานที่สาคัญว่ายังไม่ทราบว่ามีการใช้ จ่ายจริงลงในรายการใช้ จ่าย
งบประมาณตรงสาขาการผลิตใด
 จะทำกำรกระจำยงบประมำณโดยกำรแตกข้อมู ลโดยวิธี Guide Matrix
เพือ่ สร้ำงเป็ น Bridge Matrix
 ลดควำมคลำดเคลือ่ นจำกผลกระทบ (Effect Multiplier) ต่อตำรำงปั จจัย
กำรผลิตและผลผลิตที่ตอ้ งรักษำโครงสร้ำงเหมือนเดิม
ตารางปัจจัยการผลิตและผลผลิต
Unit: Baht
Goods
Industries
Final Demand
Total Outputs
1 ... n
1
2
.
.
n
X11 …..X1n
X21 …..X2n
.
.
.
.
Xn1 …..Xnn
primary
inputs
L1 …..Ln
Costs
17
C1 …..Cn
X1H
X2H
.
.
XnH
X1G
X2G
.
.
XnG
X1
X2
.
.
Xn
Equilibrium : Xi = Ci
แบบจาลองทีใ่ ช้ในการศึกษา
 แบบจาลองที่ใช้ ในการศึกษานั้นได้ มาจากโครงสร้ างตารางปัจจัยการผลิตและ
ผลผลิต สามารถเขียนความสัมพันธ์แสดงในรูปของคณิตศาสตร์ ได้ ดงั นี้
 ด้ านแนวนอน (Row) จะแสดงถึงการกระจายผลผลิตของสาขาการผลิตที่ i
โดยสมมติให้ มี n สาขาการผลิต คือ

Xi
=
xij + Fi
(i = 1,2,...n)
 โดยที่ Xi = มูลค่าผลผลิตรวมของสาขาการผลิตที่ i
xij = การหมุนเวียนของสินค้ าสาขาการผลิตที่ i เพื่อการผลิตสินค้ าของ
สาขาการผลิตที่ j

Fi = อุปสงค์ข้นั สุดท้ ายที่มตี ่อสินค้ าสาขาการผลิตที่ i

18
จัดรู ปสมการใหม่ จะได้
(1 - a11 ) X1 - a12 X2 = X1H
---(1-b)
- a21 X1 + (1 - a22 ) X2 = X2H
---(2-b)
หรือในรู ปของ matrix : (I - A) X = F
A=
a11 a12
a21 a22
X=
X1
X2
คาตอบ : X = (I - A) -1 F
19
F=
X1H
X2H
Input-Output Table
(Closed Economy)
Goods
Industries
Unit: Baht
Final Demand Total Outputs
1 ... n
1
2
.
.
n
X11 …..X1n
X21 …..X2n
.
.
.
.
Xn1 …..Xnn
primary
inputs
L1 …..Ln
Costs
20
C1 …..Cn
X1H
X2H
.
.
XnH
X1G
X2G
.
.
XnG
X1
X2
.
.
Xn
Equilibrium : Xi = Ci
เขียนในรูป matrix ได้ ว่า : (I - A) X = D
เมือ่
aij = Xij / Xj ; i, j = 1, 2, … , n
a11 a12 … a1n
A=
a21 a22 … a2n
X=
X1
X2
.
.
.
Xn
an1 an2 … ann
คาตอบ :
21
X = (I - A) -1 D
D=
X1H +X1G
X2H +X2G
.
.
.
.
.
.
XnH +XnG
การประยุกต์ ใช้
แบบจาลองปัจจัยการผลิตและผลผลิต
จาก : X = (I - A) -1 F
1. Production Planning
2. Output Multiplier
3. Linkage Effect
22
แบบจาลองทีใ่ ช้ในการศึกษา
 สมมติให้ การใช้ ปัจจัยการผลิต (Input) เป็ นสัดส่วนโดยตรงกับมูลค่าผลผลิต
(Output) แล้ วจะได้
xij = aij * Xj
หรือ
aij = xij / Xj
โดยที่ aij เรียกว่า ค่าสัมประสิทธิ์ปัจจัยการผลิตขั้นกลาง (Input or Technical
Coefficient)
ซึ่งหมายถึง สัดส่วนการใช้ ปัจจัยการผลิตที่ i ในการผลิตสินค้ าสาขาการผลิตที่ j
 จากความสัมพันธ์ท่แี สดงข้ างบนสามารถอธิบายในรูปเมตริกซ์ (Matrix Form) ได้
ดังนี้
q
=
Aq+F
q –A q
=
F
(I-A) q
=
F
q
=
1/ (I-A) ·F
23
แบบจาลองทีใ่ ช้ในการศึกษา
 q
=
[ I-A ] -1·F
 โดยที่ [I-A]–1 เรียกว่า Leontief Inverse Matrix
หรือ Inverse Matrix ซึ่งตั้งชื่อให้ ตาม Prof.wassily
W.Leontief ผู้คิดค้ นทฤษฎี Input-Output Inverse
Matrix นี้ นับเป็ นหัวใจสาคัญในการใช้ วิเคราะห์ระบบ
เศรษฐกิจด้ วยตารางปัจจัยการผลิตและผลผลิต
24
โครงสร้างการกระจายตาราง
 q = [ I-A ] -1· (BMC*c + BMI*vf + vi + g + e + es – m)
จากนั้น ก็นามาแสดงในรูปของ Bridge Matrix (BM) ในสมการภาครัฐที่สนใจ
q = A*q + BMC*cg + BMI*ig
q = [ I-A ] -1· (BMC*cg + BMI*ig)
โดยที่
BMC = 44x3 consumption bridge matrix,
BMI = 44x2 investment bridge matrix
25
โครงสร้างการกระจายตาราง (ต่อ)
 ตาราง I-O ของ NESDB นั้นจะมีเพียง 1 government consumption เท่านั้น
ในการวิเคราะห์ทางผูศ้ ึกษาแบ่ง government consumption column vector
ออกเป็ นรายจ่ายของรัฐตามลักษณะงาน matrix 44x3 โดยใช้ Guide matrix
เป็ นการกระจายข้อมูลรายการใช้จ่ายงบประมาณภาครัฐปี 2558 เป็ นสัดส่ วน
(share) ในการกระจาย government consumption column vector เป็ น
government consumption matrix ขนาด 44x3
26
Structure
รายจ่ ายลงทุน (การลงทุน
ภาครัฐ)
Government
รายจ่ ายประจา(การบริโภค
ภาครัฐ)
สาขาการผลิต 01
(n*1)
(n*1)
สาขาการผลิต 02
(n*1)
(n*1)
สาขาการผลิต 03
(n*1)
(n*1)
สาขาการผลิต 036
ปัจจัยการผลิต
ขั้นกลางทั้งหมด
มูลค่ าเพิม่
27
ค่ าใช้ จ่ายรวม
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
..
..
..
..
..
..
.
.
.
.
.
.
สาขาการผลิต
ภาพ โครงสร้างรายจ่ายของรัฐบาล (แนวทางการวิเคราะห์ผลกระทบต่อระบบเศรษฐกิจ)
(n*1)
(n*1)
Output Distribution ของภาครัฐ
สาขาการผลิต 03
สาขาการผลิต 036
28
ปัจจัยการผลิตขั้น
กลางทั้งหมด
มูลค่ าเพิม่
ค่ าใช้ จ่ายรวมทั้งหมด
Government consumption Brigde matrix in 11 categories (BMC) +
Government investment Brigde matrix in 11 categories (BMI)
รายจ่ ายภาครัฐรวม
อืน่ ๆ
การดาเนินงานอืน่
การสั งคมสงเคราะห์
การสาธารณสุ ข
การศาสนา วัฒนธรรมและ
นันทนาการ
การศึกษา
การเคหะและชุมชน
การบริการชุมชนและสั งคม
การสิ่ งแวดล้อม
การเศรษฐกิจ
การรักษาความสงบภายใน
การป้ องกันประเทศ
การ
เศรษฐกิจ
สาขาการผลิต 01
สาขาการผลิต 02
....
....
....
สาขาการผลิต
การบริหารทัว่ ไปของรัฐ
การบริหารทัว่ ไปของรัฐ
การผลิต
ภาครัฐรวม
ทั้งหมด
q = A*q +
BMC*cg+
Cg + BMI*Ig
Ig
การวิเคราะห์รายการใช้จา่ ยงบประมาณภายใต้แบบจาลอง
 หลังจากมีการกระจายข้ อมูลแล้ วรายจ่ ายของรัฐจะมีมิติเ พิ่มมาก
ขึ้น
 การวิ เ คราะห์ ผ ลกระทบการใช้ จ่ า ยภาครั ฐ เป็ นการเชื่ อ มโยง
ผลกระทบระดั บ สาขาการผลิ ต กั บ ตารางปั จ จั ย การผลิ ต และ
ผลผลิต (Input-Output Table)
 โดยการใช้ เทคนิค Guide Matrix ว่าการใช้ จ่ายงบประมาณ
ของภาครัฐลงไปที่สาขาการผลิตใดบ้ าง
29
การวิเคราะห์รายการใช้จา่ ยงบประมาณภายใต้แบบจาลอง
 ผลกระทบที่จ ะเกิด การเปลี่ ย นแปลงนโยบายของรั ฐ ได้ ชั ด เจนและวั ด ผล
กระทบทางเศรษฐกิจโดยวิเ คราะห์ ผลกระทบโดยรวมที่จะเกิดกับตั วแปร
มหภาคของประเทศไทยจากการเปลี่ ย นแปลงดั ง กล่ า วรวมไปถึ ง การ
เปลี่ยนแปลงในภาคเศรษฐกิจต่างๆของประเทศด้ วย
 การวัดผลกระทบนี้จะวัดในเชิงปริมาณภายใต้ แบบจาลองดุลยภาพทั่วไป
I-O Table ซึ่งการวัดผลกระทบนี้จะทาภายใต้ สมมติในการเปลี่ยนแปลง
ของรายจ่ า ยภาครั ฐ ในกรณี ต่ า งๆ โดยในการศึ ก ษานี้ นั้ น จะท าการวั ด ผล
กระทบในระยะสั้นเท่า นั้น ไม่ ร วมไปถึง ผลกระทบในระยะยาว และถือว่ า
รายจ่ายของรัฐเป็ นอุปสงค์ข้นั สุดท้ ายเท่านั้น ไม่มีผลต่อการสะสมทุน
30
ผลกระทบนโยบายจากผลกระทบต่อภาคการผลิต
 รายจ่ายด้ านสาธารณสุข (Services)
- ภาคอุตสาหกรรมอื่นๆ (ผลิตภัณฑ์เหมืองแร่)
- ภาคผลิตภัณฑ์อาหาร
- ภาคเหมืองแร่ (อุตสาหกรรมไม่ใช่เหล็ก)
31
ผลกระทบนโยบายจากผลกระทบต่อภาคการผลิต
 รายจ่ายด้ านการเคหะและชุมชน (กองทุนหมู่บ้าน)
- ภาคการก่อสร้ าง
- ภาคผลิตภัณฑ์อาหาร
- ภาคบริการสังคม
32
ผลกระทบนโยบายจากผลกระทบต่อภาคการผลิต
 รายจ่ายด้ านการการบริหารทั่วไปของรัฐ (Public utilities)
(ขึ้นเงินเดือนข้ าราชการ)
- ภาคบริการ (ธนาคารและประกันภัย)
- ภาคอุสาหกรรมไม่ใช่เหล็ก
- ภาคปิ โตรเลี่ยม
33