Transcript Sistemi i kontabilitetit

Kontabiliteti i menaxhmentit
dhe mjedisi biznesor
Ligjërata 1
1
Sistemi i kontabilitetit dhe i
menaxhimit të kostos
 Studimi i kontabilitetit dhe i menaxhimit të kostos kërkon që
të kuptohen:
- Konceptet themelore të kostos
- Termat mbi kostot dhe
- Sistemet e informacionit që i prodhojnë ato.
2
Sistemi i kontabilitetit dhe i
menaxhimit të kostos
 Çfarë është sistemi i informacionit?
 A ka sisteme të ndryshme për qëllime të ndryshme?
 Çfarë kuptojmë me kostot?
 A ka kosto të ndryshme për qëllime të ndryshme?
3
Sistemi i kontabilitetit dhe i menaxhimit të
kostos
 Një
sistem informacioni hartohet për të siguruar
informacione për personat e kompanisë të cilëve mund t’iu
duhet ky informacion. P.sh.
 Sistemi i informacionit të burimeve njerëzore (që ndjek
njerëzit ndërsa punësohen)
 Sistemi i planifikimit të kërkesave për material (lëndë të parë
për prodhim).
4
Sistemi i kontabilitetit
 Sistemi i kontabilitetit është një seri e hapave të performuar për të
analizuar, regjistruar, përmbledhur, klasifikuar, raportuar dhe
interpretuar ngjarjet ekonomike të një organizate dhe të përgatit
raportet financiare.
Sistemi i kontabilitetit
 Sistemet e kontabilitetit janë të dizajnuara për të plotësuar nevojat
e vendimmarrësve të cilët shfrytëzojnë informatat financiare.
 Secili biznes ka një lloj të sistemit të kontabilitetit.
 Këto sisteme mund të jenë shumë të thjeshta apo shumë të
komplikuara, por vlera reale e një sistemi të kontabilitetit qëndron në
informatat që ofrojnë ato sisteme.
Sistemi i kontabilitetit
është
Kontabiliteti
sistem i cili
Identifikon
Regjistron
informatat
Relevante
që janë
Komunikon
Të besueshme
Të
krahasueshme
Për të ndihmuar
shfrytëzuesit për marrjen e
vendimeve më të mira
PSE NE KEMI NJË SISTEM TË
KONTABILITETIT?
 Sistemet e kontabilitetit janë mjeshtri në vete. Ato janë krijuar për t’i
ndihmuar njeriut për përmbushjen e qëllimeve
 Bilanci i gjendjes lejon krahasimin e aseteve, detyrimeve dhe ekuitetit
të pronarëve
 Pasqyra e të ardhurave përshkruan ndryshimet në ekuitetin e pronarëve
nga operacionet e kryera, etj.
 Regjistrimet dhe kontrolli financiar i brendshëm siguron asetet e
kompanisë
 Raportet e audituara zvogëlojnë rrezikun
 Raportet e audituara i lejojnë kompanisë të huazoj kapital nga dikush
tjetër
Roli i kontabilitetit në shoqëri
Kontabiliteti ofron
informacione që
janë të dobishme në
përgjigjen në
pyetjet mbi
shpërndarjen e
burimeve
A duhet që të
investoj para në
IBM apo
General
Motors?
1-9
Sistemi i kontabilitetit
 Dy janë tiparet kryesore të sistemit të informacionit
kontabël:
1. Së pari, inputet për një sistem informacioni kontabël janë
zakonisht ngjarjet (transaksionet ekonomike),
2. Së dyti, modeli operacional i një sistemi informacioni
kontabël është i lidhur me përdoruesit e informacionit,
meqenëse outputi i sistemit të informacionit shkakton
veprimet e përdoruesit.
10
KONTABILITETI
FINANCIAR DHE I MENAXHMENTIT
 Sistemi i informacionit kontabël brenda një ndërmarrje ka dy
nënsisteme kryesore:
1. Një sistem informacioni kontabël dhe
2. Një sistem kontabël të menaxhimit të kostos që lidhet ngushtë
me kontabilitetin e menaxhmentit
Sistemi i informacionit të kontabilitetit
financiar
 Merret kryesisht me prodhimin e rezultateve për përdoruesit
e jashtëm. Ai përdor si input ngjarje ekonomike të
mirëspecifikuara dhe proceset e tij ndjekin rregulla dhe
marrëveshje të caktuara.
 Për kontabilitetin financiar, natyra e inputit dhe e rregullave
për marrëveshjet që drejtojnë proceset, përkufizohen nga
SEC dhe FASB.
12
Shfrytëzuesit e informatave të kontabilitetit
Kontabiliteti financiar
SHFRYTëZUESIT E JASHTëM
•
•
•
•
•
investitorët
kreditorët
rregullatorët
konsumatorët
konkurenca
Kontabiliteti i menaxhmentit
 pronarët
SHFRYTëZUESIT E BRENDSHëM
 menaxherët
 punëtorët
Sistemi i
KONTABILITETIT
FINANCIAR
Shfrytëzuesit
Karakteristikat
Raportet
financiare
Të jashtëm dhe
menaxhmenti
Objektive
Të përgatitura
sipas IFRS
Të përgatitura
periodikisht
Entitete biznesore
SISTEMI I KONTABILITETIT
FINANCIAR
 Kontabiliteti financiar ofron të dhëna në
formë të informatave të shprehura në
raporte financiare.
 Ato janë:
Katër pasqyrat bazike financiare
Pasqyra e rrjedhjes së të
parasë
Bilanci i gjendjes
Raporti i fitimeve të mbajtura
Pasqyra e të ardhurave
Pasqyrat financiare përmbledhin aktivitetet
financiare të biznesit.
Sistemi i
KONTABILITETIT TË
MENAXHMENTIT
Shfrytëzuesit
Karakteristikat
Raportet e
menaxhmentit
Menaxhmenti
Objektive dhe subjektive
Të përgatitura në pajtim me
nevojat e menaxhmentit
Të përgatitura periodikisht apo
sipas nevojës
Për entitetin biznesor apo një
segment të tij
Kontabiliteti i menaxhmentit
1. I fokusuar brenda
Kontabiliteti financiar
1. I fokusuar jashtë
Kontabiliteti i menaxhmentit
1. I fokusuar brenda
2. Pa rregulla të
përcaktuara
Kontabiliteti financiar
1. I fokusuar jashtë
2. Rregullat sipas SNK
Kontabiliteti i menaxhmentit
1. I fokusuar brenda
2. Pa rregulla të
përcaktuara
3. Informacione
financiare dhe jo
financiare;
informacione të
mundshme subjektive
Kontabiliteti financiar
1. I fokusuar jashtë
2. Rregullat sipas SNK
3. Informacione
financiare objektive
Kontabiliteti i menaxhmentit
1. I fokusuar brenda
2. Pa rregulla të
përcaktuara
3. Informacione
financiare dhe jo
financiare;
informacione të
mundshme subjektive
4. E orientuar kah e
ardhmja
Kontabiliteti financiar
1. I fokusuar jashtë
2. Rregullat sipas SNK
3. Informacione
financiare objektive
4. Orientim historik
Orientimi në kohë
Kontabiliteti
financiar
regjistron dhe
raporton ngjarjet
që veç kanë
ndodhur
Kontabiliteti i menaxhmentit
Kontabiliteti financiar
1. I fokusuar brenda
2. Pa rregulla të përcaktuara
1. I fokusuar jashtë
2. Rregullat sipas SNK
3. Informacione financiare
dhe jo financiare;
informacione të
mundshme subjektive
3. Informacione financiare
objektive
4. Orientim historik
4. E orientuar kah e ardhmja
5. Informacione mbi firmën
si tërësi
5. Vlerësimi i brendshëm
dhe vendimet e bazuara
në informacione detale
Orientimi në kohë
Kontabiliteti i
menaxhmentit
rreptësisht thekson
ofrimin e
informacioneve mbi
ngjarjet e ardhshme
©2003 Prentice Hall Business Publishing, Cost Accounting 11/e, Horngren/Datar/Foster
Kontabiliteti i menaxhmentit
Kontabiliteti financiar
1. I fokusuar brenda
2. Pa rregulla të përcaktuara
1. I fokusuar jashtë
2. Rregullat sipas SNK
3. Informacione financiare
dhe jo financiare;
informacione të
mundshme subjektive
3. Informacione financiare
objektive
4. Orientim historik
4. E orientuar kah e ardhmja
5. Informacione mbi firmën
si tërësi
5. Vlerësimi i brendshëm
dhe vendimet e bazuara
në informacione detale
6. Multidisciplinar
6. Të vetë-përmbajtura
1-26
Roli i kontabilitetit të menaxhmentit në organizatë
Orientimi në
vendimmarrje
Qëllimi i kontabilitetit menaxherial është të ofrojë
informacione të dobishme për menaxherët e
brendshëm për të ndihmuar ata në vendimmarrje
që arrihet duke menaxhuar njerëzit, projektet,
produktet apo segmentet e biznesit.
SISTEMI I KONTABILITETIT TË
MENAXHMENTIT
 Merret kryesisht për prodhimin e rezultateve për përdoruesit
e brendshëm, duke përdorur inpute dhe procese që janë të
nevojshme për të kënaqur objektivat e menaxhimit.
 Sistemi i informacionit të KM nuk lidhet nga kriteret e
vendosura nga jashtë, të cilat përcaktojnë inputet dhe
proceset. Në vend të kësaj, kriteret që drejtojnë inputet dhe
proceset përcaktohen nga vetë njerësit në kompani.
27
SISTEMI I KONTABILITETIT TË
MENAXHMENTIT
 Ka tri objektiva të gjëra të cilat sigurojnë informacione për:
Përcaktimin e kostos së shërbimeve, produkteve dhe objekteve tjera me
interes për menaxhmentin,
2. Planifikimin, kontrollin, vlerësimin dhe përmirësimin e vazhdueshëm
3. Marrjen e vendimit
1.
28
Përgjegjësitë e menaxherit
Planifikimi
Vendim
marrja
1-29
Përcaktimi i qëllimeve
dhe objektivave
Udhëheqja
Përcjellja e
operacioneve të përditshme
Kontrolli
Vlerësimi i rezultateve
të operacioneve
1-30
Funksionet e menaxhmentit
Planifikimi
Përcakton objektivat afat
shkurtër apo afatgjatë si dhe
taktikat për të arritur ato.
Kontrolli
Organizimi
Krahason rezultatet e
Përcakton burimet e
aktuale me ato të
domosdoshme për të
buxhetuara. Ndërmerr
realizuar planet.
aksione përmirësuese.
Ofron feedback për planet e
ardhshme.
Udhëheqja
Ndërmerr aksione për të
implementuar planet. Ofron
motivim për të arritur
rezultatet.
SISTEMI I KONTABILITETIT TË
MENAXHMENTIT
 Ekziston një ndërlidhje e ngushtë në mes të Menaxhimit të
kostos dhe kontabilitetit të menaxhmentit
 Menaxhimi i kostos jep informacione për përdoruesit e
brendshëm, përkatësisht, MK identifikon, mbledh, mat,
klasifikon dhe raporton informacionin, i cili është i
nevojshëm për menaxherët që të përcaktojnë koston e
produkteve, konsumatorët, kontrollimin, kryerjen e
përmirësimeve të vazhdueshme dhe marrjen e vendimeve.
31
SISTEMI I KONTABILITETIT TË
MENAXHMENTIT
 Menaxhimi i kostos ka një fokus shumë më të gjerë se sa ato
që jepen në sistemet tradicionale të kostos. Ai nuk është i
lidhur me faktin se sa kushton diçka, por gjithashtu me
faktorët që ndikojnë në kosto si:
- Cikli kohor,
- Cilësia dhe
- Produktiviteti i procesit.
2 - 32
SISTEMI I KONTABILITETIT TË
MENAXHMENTIT
 Menaxhimi i kostos përmbledh si kontabilitetin e kostos dhe
sistemet e menaxhimit të informacionit kontabël.
 Kontabiliteti i kostos përpiqet që të plotësojë objektivat e kostos
si për kontabilitetin financiar ashtu edhe për menaxhmentin.
 Kur kontabiliteti i kostos përdoret për të qenë në përputhje me
objektivat e kontabilitetit financiar, ai mat dhe përcakton kostot
në përputhje me SNK
 Kur kontabiliteti i kostos përdoret për qëllime të brendshme, ai
ofron informacionin e kostos për produktet, konsumatorët,
shërbimet, projektet, veprimtaritë, proceset dhe detaje tjera me
interes për menaxhmentin.
2 - 33
Sistemi informacioneve të
kontabilitetit menaxherial
Ngjarjet ekonomike
Grumbullimi
Matja
Deponimi
Analizimi
Raportimi
Menaxhimi
Inputet
Proceset
Shfrytëzuesit
Raportet speciale
Kostot e produktit
Buxhetimi
Raportimi i
performansave
Komunikimi personal
Outputet
Struktura organizative
Decentralizimi është delegimi i autoritetit
vendimmarrës përmes një organizate
Corporate Organization Chart
Board of Directors
President
Purchasing
Personnel
Vice President
Operations
Chief Financial
Officer
Treasurer
Controller
Roli i kontabilistëve të kostos dhe të
menaxhmentit
 Roli i kontabilistëve të kostos dhe të menaxhmentit në
një organizatë, është ai i mbështetjes dhe i punës në
grup. Ata ndihmojnë personat që janë përgjegjës në
arritjen e objektivave bazë të një organizate.
 Pozitave që kanë përgjegjësi të drejtpërdrejtë për
objektivat bazë të organizatës u referohemi si pozita të
linjës, ndërsa
 Pozitave që kanë natyrë mbështetëse dhe që kanë një
përgjegjësi jo të drejtpërdrejtë në objektivat bazë, u
referohemi si pozita të stafit.
2 - 36
Raporti i pozicionit në linjë dhe
pozicionit të stafit
Pozicioni i linjës ka të bëjë
drejtpërsëdrejti me arritjen e
objektivave bazë të një
organizate.
 Shembull: Mbikëqyrësi i prodhimit
në një ndërmarrje prodhuese
Pozicioni i stafit përkrahë dhe
asiston te pozicioni i linjës.
 Shembull: kontabilisti
menaxherial në një ndërmarrje
prodhuese
RËNDËSIA E ETIKËS PROFESIONALE
 Praktikat e kontabilitetit etik ndërtojnë raporte të besueshme, produktive
dhe të sinqerta me shfrytëzuesit e informatave kontabël
 Shumë kompani dhe organizata profesionale, siç është Instituti i
Kontabilistëve menaxherial (IMA), ka shkruar kodin e etikës i cili u shërben
të punësuarve si udhërrëfyes
Kodi i mirësjelljes për
kontabilistët menaxherial
Përmbledhje e standardeve të etikës
Kontabilistët menaxherial duhet të përballen me katër standarde të etikës
1-39
Ruajtja e kompetencës
profesionale
Ruajtja e
informacioneve
konfidenciale
Ruajtja e integritetit
Kryerja e detyrave me
kredibilitet
…RËNDËSIA E ETIKËS PROFESIONALE

Kompetenca

Konfidencialiteti

Integriteti

Objektiviteti

Zbërthim i konfliktit etik
KODI I ETIKËS PËR KONTABILISTËT
MENAXHERIAL
Përcjellja e ligjeve aplikative,
rregulloreve dhe standardeve
Ruajtja e
kompetencës
profesionale
KOMPETENCA
Përgatitja komplete dhe e qartë e
raporteve pas analizave të duhura
…KODI I ETIKËS PËR KONTABILISTËT
MENAXHERIAL
Të mos zbuloj informata
konfidenciale derisa legalisht të mos
obligohet
Të mos
shfrytëzohen
informatat
konfidenciale për
avantazhe
personale
KONFIDENCIALITETI
Të sigurohet se vartësia nuk i
zbulon informatat
…KODI I ETIKËS PËR KONTABILISTËT
MENAXHERIAL
Shmangia nga konflikti i
interesave dhe konsultimi i
të tjerëve në konflikt
potencial
Të mos
shkatërroj
objektivat
legjitime të
kompanisë
INTEGRITETI
Njohja dhe komunikimi i
kufizimeve personale dhe
profesionale
…KODI I ETIKËS PËR KONTABILISTËT
MENAXHERIAL
Shmangia e aktiviteteve që
mund ndikojnë në
përmbushjen e detyrave
Përmbajta
ndaj
aktiviteteve që
mund të
diskreditojnë
profesionin
INTEGRITETI
Komunikimi i informatave jo
të favorshme si dhe atyre të
favorshme
Refuzimi i
dhuratave në
favor të
ndikimit të
mundshëm
…KODI I ETIKËS PËR KONTABILISTËT
MENAXHERIAL
Komunikimi i informatave të
drejta dhe objektive
OBJEKTIVITETI
Paraqitja e të gjitha
informatave që mund të
jenë të dobishme për
menaxhmentin
KONTABILISTI PROFESIONAL
MENAXHERIAL
CERTIFIKATAT PROFESIONALE

Kontabilistët publik të certifikuar

Kontabilistët menaxherial të certifikuar

Auditorët intern të certifikuar

Auditorët e certifikuar të sistemit informativ

Të certifikuarit në menaxhmentin financiar

Kontabilistët me diplomë
KARAKTERISTIKAT PROFESIONALE TË
KONTABILISTIT MENAXHERIAL
 SHUMË E RËNDËSISHME:








Etika në punë
Aftësi analitike për zgjidhje të problemeve
Aftësi interpersonale
Dëgjueshmëria
Njohja e biznesit
Të kuptuarit e linjës së sipërme të implikimit në vendim marrjen menaxheriale
Aftësi për të shkruar
I afërt me procesin e biznesit
 MË PAK TË RËNDËSISHME



Interpretimi i pasqyrave financiare
Matja dhe raportimi i të ardhurave dhe shpenzimeve
Regjistrimet akruale, të shtyra, rregullimi i regjistrimeve etj.
Fund i ligjëratës 1
48