Transcript فصل 14 - مدیریت مالی و ارزشیابی سهام

‫مدیریت سرمایه گذاری‬
INVESTMENT MANAGEMENT
FOR
ADVANCED STUDENT
‫آشنایی با شاخصهای بازار‬
‫‪‬‬
‫تعريف شاخص‪:‬‬
‫ا‬
‫معمول شاخص به یک کمیت ًو عددی گفته میشود که اطالعات لزم را درباره‬
‫ً‬
‫‪‬‬
‫قادر است تا گروهی ًاز اعداد را بصورًت‬
‫رویدادهای گذشته نشان میدهد‪ .‬این کمیت ً‬
‫ا‬
‫همگن درآورده ًو با یک عددخالصه ًو مفید به تصمیم گیرنده کمک نماید‪ .‬معم ً‬
‫ول‬
‫یک شاخص بدنبال نشان دادن یک یا چند ویژگی ًاز پدیده مورد نظ ًبر به همراه یک‬
‫در شاخص قیمتها یا تورم یک ویژگی‬
‫یا چند هدف یا مقصود است‪ .‬به عنوان مثال ً‬
‫اساس ی وجود دارد‪ ،‬این ویژگی مشخص بین کالهای مورد بررس ی عامل قیمت‬
‫میباشد‪ .‬بنابرین شاخص قیمتها یا تورم برای نشان دادن رشد قیمتها ًاز دوره ای به‬
‫بهادار ًو‬
‫ً‬
‫در این فصل میخواهیم درباره شاخصهای بورس اوراق‬
‫دوره بعد است‪ً .‬‬
‫در آن معامالت صورت میگیرد بحث نماییم‪.‬‬
‫فضایی که ً‬
‫فوايـد شاخـص‬
‫‪ .1‬از بررس ي اعداد شاخص‪ ،‬تغييرات احتمالي قيمتها در آينده را ميتوان‬
‫دنبال كرد‪.‬‬
‫‪ .2‬شاخص ابزاري است براي مقايسة تغييرات يك پديده در دو زمان متفاوت‬
‫‪ .3‬اعداد شاخص بيان اطالعات عمومي و كلي در مورد ساختار بازار است‪ ،‬و‬
‫وضعيت كلي بازار را نشان ميدهد‪.‬‬
‫‪.4‬شاخص ابزاري براي مقايسة تغييرات گروهي چند پديده با يكديگر است‪.‬‬
‫با شاخص قيمتهاي صنايع مختلف را ميتوان با يگديگر مقايسه كرد‪.‬‬
‫روش محاسبه شاخصها‬
‫‪ ‬شاخصهارا میتوان بر اساس شیوه وزنی یا بر اساس میانگین بدست‬
‫آورد‪ .‬به عنوان مثال میتوان از میانگین صنعت داوئو جونز( شاخص‬
‫‪ )DJIA‬به عنوان یک شاخص محاسبه شده با میانگین ‪ 30‬شرکت‬
‫بزرگ و رهبر صنایع آمریکا نام برد‪ .‬این شاخص یکی از قدیمی ترین‬
‫شاخصها است که به دلیل سادگی و قابل فهم بودن هنوز استفاده‬
‫میشود‪.‬‬
‫‪ Dow‬‬
‫‪Jones Industrial Average‬‬
‫‪ blue chips‬‬
‫‪ .‬محاسبه شاخص ‪DJIA‬‬
‫‪ ‬مثال‪:1‬فرض کنید که بازار سهام دارای ‪ 3‬سهم ‪ A‬و ‪ B‬و‪ c‬است‪ .‬قیمت سهام‬
‫قبل و بعد از تجزیه سهام به روش شاخص ‪ DJIA‬در جدول زیر ارائه شده‬
‫است‪ .‬در این مثال باید ارزش شاخص قبل و بعد از تجزیه سهام تغییر نکند زیرا‬
‫در مثال ما تجزیه سهام به معنای این است که قیمت سهام ‪ A‬تقسیم بر سه‬
‫شده است اما تعداد سهام آن سه برابر افزایش یافته است پس تجزیه سهام‬
‫باعث تغییر در ا رزش بازار سهام نشده است و نمی تواند شاخص را تغییر دهد‪.‬‬
‫‪÷X =20‬‬
‫=‬
‫÷‬
‫‪30‬‬
‫‪A‬‬
‫‪20‬‬
‫‪B‬‬
‫‪10‬‬
‫‪C‬‬
X
:
𝐷𝐽𝐼𝐴 =
DJIA
30
𝑖=1 𝑝𝑖
𝐷𝑎𝑑𝑗
:
=𝐷𝐽𝐼𝐴
=𝑝𝑖
=𝐷𝑎𝑑𝑗
:
.
DJIA
110
100
100
A
50
50
50
B
30
33
30
C
190
183
180
3
3
3
63.3
61
60
5.5
1.7
:
‫مثال ‪ :3‬ارقام مربوط به قیمتهای سهام و تعداد سهام سه شرکت فرض ی زیر را نگاه کنید‪ .‬شرکت ‪ %100 B‬و شرکت ‪ %C 10‬افزایش سرمایه طی سال داده اند‪.‬‬
‫سهام‬
‫قیمت سهام‬
‫اول سال‬
‫تعداد سهام‬
‫سهام‬
‫ارزش بازار‬
‫قیمت سهام‬
‫آخر سال‬
‫تعداد سهام‬
‫ارزش بازار‬
‫‪A‬‬
‫‪1,000‬‬
‫‪1,000,000‬‬
‫‪1,000,000,000‬‬
‫‪A‬‬
‫‪1,200‬‬
‫‪1,000,000‬‬
‫‪1,200,000,000‬‬
‫‪B‬‬
‫‪1,500‬‬
‫‪6,000,000‬‬
‫‪9,000,000,000‬‬
‫‪B‬‬
‫‪1,000‬‬
‫‪12,000,000‬‬
‫‪12,000,000,000‬‬
‫‪C‬‬
‫‪2,000‬‬
‫‪5,000,000‬‬
‫‪10,000,000,000‬‬
‫‪C‬‬
‫‪2,000‬‬
‫‪5,500,000‬‬
‫‪11,000,000,000‬‬
‫مجموع‬
‫‪20,000,000,000‬‬
‫شاخص‬
‫‪100‬‬
‫مجموع‬
‫شاخص‬
‫‪24,200,000,000‬‬
‫‪121‬‬
=
=
×
24,200,000,000
20,000,000,000
)
(
×100 = 121
%
:
T
:
𝑃𝑡 =t
𝑄𝑡 =t
𝑃𝑏 =b
𝑄𝑏 =b
)
(
=
𝑃𝑡
𝑃𝑏
‫الف)شاخص کل قیمت‬
‫بورس تهران از فروردین ماه ‪ 1369‬اقدام به محاسبه و انتشار شاخص قیمت‬
‫خود با نام تپیکس)‪ (TEPIX‬نمود‪ .‬این شاخص ‪ 52‬شرکت که در آن‬
‫زمان کل شرکتهای پذیرفته شده در بورس را شامل میشدند‪ ،‬در‬
‫برمیگرفت‪ .‬این شاخص با استفاده از فرمول زیر محاسبه میگردد‬
n
TEPIX t 
p
i 1
it
qit
 100
Dt
t
t
i
= qit
i
∑pioqio
= Dt
t
i
i
=Pit
=Pio
= qio
=n
‫فلسفه حجم شناور آزاد‬
Free float phenomenon 
Strategic shareholders 
‫ گروه بندی تایمز‬
‫تعدیالت شاخص کل‬
‫‪ 100‬‬
‫‪it‬‬
‫‪pq‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪it‬‬
‫‪FDt‬‬
‫یک یا چند شرکت در زمان ‪t+1‬اقدام‬
‫به افزایش سرمایه (از محل آوردة‬
‫نقدی) کردهاند‪ .‬با فرض ثابت ماندن‬
‫قیمتها و ضریب سهام شناور آزاد‬
‫میزان شاخص به‪ PIt+1‬تغییر‬
‫میکند‬
‫‪tepix t‬‬
‫‪ 100‬‬
‫‪ FDt‬‬
‫ضریب سهم شناور آزاد‬
‫‪it 1‬‬
‫‪Pq‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪it‬‬
‫‪FDt‬‬
‫‪p q‬‬
‫‪p q‬‬
‫‪it 1‬‬
‫‪it‬‬
‫‪it‬‬
‫‪tipex t 1‬‬
‫‪FDt 1 ‬‬
‫‪it‬‬
‫‪ 100  tepix t‬‬
‫‪qit 1‬‬
‫‪it‬‬
‫‪p‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪FDt 1‬‬
‫‪tepix t 1‬‬
‫به طور معمول موارد زیر موجب تعدیل پایه شاخص میگردند‪:‬‬
‫‪ – 1‬افزایش سرمایة شرکتها از محل آوردة نقدی‬
‫‪ – 2‬افزایش تعداد شرکتهای مشمول شاخص‬
‫‪ – 3‬کاهش تعداد شرکتهای مشمول شاخص‬
‫‪ – 4‬تجزیه شرکتها‬
‫‪ – 5‬ادغام شرکتها‬
‫‪ – 6‬پرداخت سود نقدی (تنها برای تعدیل پایه شاخص درآمد کل)‬
‫ب) ‪:TEDPIX‬شاخص قیمت و بازدة نقدی‬
‫شاخص قیمت عالوه بر موارد تعدیل شاخص قیمت در صورت پرداخت سودنقدی نیز تعدیل پایه میشود ‪.‬‬
‫‪n‬‬
‫‪ 100‬‬
‫‪=Pit‬‬
‫‪= qit‬‬
‫‪=RDt‬‬
‫‪i‬‬
‫‪qit‬‬
‫‪it‬‬
‫‪p‬‬
‫‪i 1‬‬
‫‪RDt‬‬
‫‪TEDPIX t ‬‬
‫‪t‬‬
‫‪i‬‬
‫‪t‬‬
‫‪t‬‬
‫‪∑pioqio‬‬
‫نحوه تعدیل شاخص قیمت‬
n
RDt 1 
n
 p q   DPS
i 1
it it
it 1
i 1
n
p q
RDt
 RDt 
 ( Dt 1  Dt )
Dt
it it
i 1
)
( t+1
)
=RDt+1
(t
=RDt
t
t
t+1
)
)
i
i
=Pit
= qit
i
= DPSit+1
( t+1
= Dt+1
(t
= Dt
‫‪ ‬سودنقدی توسط شرکتی پرداخت نشده باشد‬
‫‪ ‬شرکتهایی اقدام به افزایش سرمایه از محل آوردة نقدی کرده باشند‪.‬‬
‫‪n‬‬
‫‪ 100‬‬
‫‪qit‬‬
‫‪it‬‬
‫‪p‬‬
‫‪i 1‬‬
‫‪RDt‬‬
‫‪TEDPIX t ‬‬
‫‪RDt‬‬
‫‪RDt 1  RDt ‬‬
‫) ‪ ( Dt 1  Dt‬‬
‫‪Dt‬‬
‫در صــورتی کــه ســودنقدی توســط شــرکتهــا پرداخــت نشــود و تنهــا اف ـزایش ســرمایه از محــل آوردة نقــدی یــا‬
‫اضافه شدن شرکتهای دیگر به فهرست بورس یا موارد دیگر صـورت گیـرد‪ ،‬درصـد تغییـرات پایـة شـاخص‬
‫‪ TEPIX‬و ‪ TEDPIX‬برابر خواهد بود‪.‬‬
‫ج) ‪:TEDIX‬شاخص بازدة نقدی‬
‫شاخص بازدة نقدی که با نماد ‪ TEDIX‬منتشر مـیشـود‪ ،‬بیـانگر سـعم عمـومی بـازدة‬
‫نقــدی پرداختــی شــرکتهــا اســت و مقــدار آن از تقســیم پایــة شــاخص کــل قیمــت بــر پایــة‬
‫شـ ــاخص قیمـ ــت و بـ ــازدة نقـ ــدی‪ ،‬بـ ــه دسـ ــت مـ ــیآیـ ــد‪ .‬فرمـ ــول ‪ 16‬بیـ ــانگر نحـ ــوة محاسـ ــبة‬
‫شاخص ‪ TEDIX‬است‪.‬‬
‫‪Dt‬‬
‫‪TEDIX t ‬‬
‫‪ 1653 .80‬‬
‫‪RD t‬‬
‫د) شاخص صنایع‬
‫‪ ‬شــرکتهــای پذیرفتــه شــده در بــورس تهـران بــه دو گــروه صــنعت ًو مــا ی‬
‫تقس ـ ــیم ش ـ ــدهان ـ ــد ک ـ ــه گ ـ ــروه م ـ ــا ی در برگیرن ـ ــدة ش ـ ــرکته ـ ــای ص ـ ــنعت‬
‫یهــای مــا ی و گــروه صــنعت شــامل کلیــة شــرکتهــای بــورس‬
‫واســعهگــر ً‬
‫به جز واسعهگریًهای ما ی است ‪.‬‬
‫ذ) شاخص پنجاه شرکت فعالتر‬
‫‪ ‬این شاخص كه نشـاندهنـده سـعم عمـومی قیمـت ‪ 50‬شـرکت فعـالتر بـورس تهـران اسـت بـا دو‬
‫روش متف ــاوت محاسـ ــبه مـ ـ شـ ــود‪ .‬در روش اول ک ــه منجـ ــر ب ــه محاسـ ــبة ش ــاخص ‪ 50‬ش ــرکت‬
‫فع ــالتر‪ -‬می ــانگین سـ ــاده م ــیشـ ــود از روش می ــانگین سـ ــاده اس ــتفاده مـ ـ گ ــردد و روش دوم نیـ ــز‬
‫هماننــد شــموة محاســبه ‪TEPIX‬اســت و منجــر بــه محاســبه شــاخص ‪ 50‬شــرکت فعــالتر –‬
‫میانگین موزون میشود‪.‬‬
‫‪ ‬بــورس تهـران میـزان نقدشــوندگی یــا فعالیــت شــرکتهــا را مــالل اصــیی بـرای گــزی ش ‪ 50‬شــرکت‬
‫قرار داده و به همین سبب شاخص مزبور را شاخص ‪ 50‬شرکت فعالتر نامیده است‪.‬‬
‫هیچ چيز خطرناکتر از این نیست که در جهانی غير‬
‫عقالنی در جستجوی سیاستی عقالنی باشیم‬
‫جان مینارد کینز‬