Transcript ﻢﻴﺤﺭﻟﺍﻥﻣﺤﺭﻟﺍﻪﻟﻟﺍﻡﺴﺑ Islamic Republic of Iran Ministry of

1
‫الگوی آزادی اقتصادی انسان‌محور براساس مبانی اسالمی‬
‫ی)‬
‫( اشاره به آزادی اقتصادی سرمایه‌محور نظام سرمایه‌دار ‌‬
‫‪2‬‬
‫مقصود از وا ‌ژه‬
‫ّ‬
‫ نیروهای فعال اقتصادی‪:‬‬‫صاحب سرمایه و نیروی‌کار(متخصص و ساده)‪.‬‬
‫ّ‬
‫ سه گروه فعال اقتصادی‪:‬‬‫صاحب سرمایه‪ ،‬نیروی کار و مصرف‌کننده‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫آزادی اقتصادی سرمایه‌محور‬
‫نظام سرمایه‌داری‌‪:‬‬
‫‪ .1‬حذف ربوبیت ‌و ارادة تشریعی خدای متعال ‌از عرصة اقتصادی‪.‬‬
‫‪ .2‬انسان‌محوری به عنوان خاستگاه اقتصادی‪.‬‬
‫ّ‬
‫معیار سعادت‪.‬‬
‫‌‬
‫‪ .3‬لذت مادی‪،‬‬
‫‪ .4‬سود مادی شخص ی هدف اقتصادی‪.‬‬
‫در عرصة اقتصادی آزادند تا برای بیشینه کردن منفعت‬
‫نتیجه‪ :‬همة انسان‌ها ‌‬
‫مادی شخص ی ‌و گسترش مالکیت‌ خصوص ی فردی با هم رقابت کنند‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫آثار‬
‫‪ .1‬تمرکز ثروت به نفع صاحبان سرمایه‪.‬‬
‫‪ .2‬قرار گرفتن تشکیالت سیاس ی و تقنین در اختیار صاحبان سرمایه‪.‬‬
‫‪ .3‬وقوع آزادی اقتصادی سرمایه‌محور‌ (آزادی تنها برای صاحبان سرمایه)‬
‫‪ .4‬وقوع بخش خصوص ی سرمایه‌ساالر‬
‫‪ .5‬سلب آزادی اقتصادی از نیروی کار‪ .‬نیروی‌کار هیچگونه آزادی در‬
‫تعیین مقدار‪ ،‬نوع و کیفیت کاال ندارد‪.‬‬
‫‪5‬‬
‫آزادی اقتصادی سرمایه‌محور از منظر اسالم‬
‫‪ .1‬با روش امضای مرسوم در فقه اصغر با تعدیالتی مورد تایید قرار گرفت‪.‬‬
‫‪ .2‬تعدیالت واقع شده تامین کنندة آزادی اقتصادی همة ّ‬
‫فعاالن اقتصادی نیست‪.‬‬
‫‪ .3‬آزادی اقتصادی ّ‬
‫حق همة ّ‬
‫فعاالن اقتصادی است‪.‬‬
‫نتیجه‪:‬‬
‫مبتنی بر مبانی اسالمی‪ ،‬الگوی آزادی اقتصادی انسان‌محور باید‬
‫استخراج شود تا همه ّ‬
‫فعاالن اقتصادی از آزادی اقتصادی بهره‌مند شوند‪.‬‬
‫‪6‬‬
‫مبانی انسان‌شناس ی الگوی آزادی اقتصادی انسان‌محور‌‬
‫هستی(مؤمنون ‪.)14‬‬
‫‪ .1‬اشرف مخلوقات عالم‬
‫‪ .2‬مسجود مالئکه(بقره‪.)34 :‬‬
‫‪ .3‬مورد تکریم خدای متعال(بنی اسرائیل‪)70 ،‬‬
‫‪ .4‬جانشین خدای متعال(انعام‪)165 :‬‬
‫‪ .5‬آفرینش تمام نعمت‌‌ها برای انسان(بقره‪)29 :‬‬
‫داللت عام آیات مربوط به جایگاه انسان‪ ،‬نسبت به همة انسان‌ها و‬
‫همة عرصه‌ها از جمله عرصة اقتصادی‪ ،‬غیر قابل انکار است‪.‬‬
‫‪7‬‬
‫مدل اقتصادی مردم‌ساالری‌‪،‬‬
‫راهبرد الگوی آزادی اقتصادی انسان‌محور‌‬
‫ تلفیق سه گروه ّ‬‫فعال اقتصادی‪.‬‬
‫ تامین اهداف هر سه گروه‪.‬‬‫ هر ّ‬‫فعال اقتصادی مالک بنگاههای توزیعی و تولیدی‪.‬‬
‫‪ -‬مالکیت‪ ،‬خصوص ی مشاعی فراگیر (نه خصوص ی فردی و نه دولتی)‬
‫ هدف اولی و اصلی‪ :‬رفع نیازهای مادی همة اعضا بلکه همة انسان‌ها‪.‬‬‫‪8‬‬
‫ی‪.‬‬
‫‪ -‬منافع اعضا بیش از منافع نیروی کار در بخش خصوص ی سرمایه‌دار ‌‬
‫مراحل سه گانة اجرایی مدل‬
‫براساس اصل رفتاری تعاون‌‬
‫مرحلة او ‌ل‪:‬‬
‫•تاسیس بنگاههای اقتصادی مرد‌ساالری توزیع و مصرف در شعاع گسترده‬
‫•گسترش تعداد اعضا به عنوان بازار تقاضای مطمئن برای تولیدات مرحلة بعدی‪.‬‬
‫•تحصیل سرمایة کافی جهت راه‌اندازی بنگاههای تولیدی مرحلة بعدی‬
‫‪9‬‬
‫مرحلة دوم‪:‬‬
‫‪ .1‬تاسیس بنگاههای تولیدی توسط اعضا با سرمایه‌های حاصل از فروش‬
‫سهام‪ ،‬ذخایر کسب شده از مرحلة اول‪ ،‬منابع قرض‌الحسنه و حمایت‌های دولتی‪.‬‬
‫‪ .2‬ایجاد تعادل بین مصرف و تولید در نتیجه عدم وقوع تو ّرم یا رکود‪.‬‬
‫‪ .3‬افزایش اشتغال متعادل‪.‬‬
‫مرحلة سوم‪:‬‬
‫تولید مواد اولیه کاالها توسط اعضا از طریق خرید زمین و معادن و‬
‫ایجاد برخی تاسیسات دیگر‪.‬‬
‫‪10‬‬
‫اصول اجرایی بستر‌ساز مدل پیشنهادی‬
‫‪ .1‬اصل عضویت آزاد مسئوالنه‬
‫همة انسان‌ها با داشتن ّ‬
‫حق عضویت‪ ،‬مواجه با مسئولیت‌هایی هستند‬
‫که اصول و ارزش‌های مدل‪ ،‬بیان کنندة آنهاست‪.‬‬
‫‪ .2‬اصل مدیریت همگانی‬
‫تمام اعضا به‌رغم تفاوت سهام‪ ،‬حق مساوی در مدیریت دارند‪.‬‬
‫‪11‬‬
‫‪ .3‬اصل سود متناسب برای سرمایه‬
‫‪-‬سرمایه‪ ،‬از سود محدود و متناسب با نقش آن در تولید برخوردار است‪.‬‬
‫بدین وسیله به جای سرمایه‌ساالری اقتصادی‪ ،‬مردم‌ساالری اقتصادی دینی‪ ،‬تقویت می‌شود‪.‬‬
‫‪ .4‬اصل مازاد برگشتی‬
‫تخصیص مازاد برگشتی به نیروی کار به میزان نقش آنان درتولید‪.‬‬
‫‪12‬‬
‫‪ .5‬اصل آموزش دائمی به اعضا جهت شکل‌گیری‌‬
‫اقتصاد دانش‌بنیان‬
‫آموزش‪:‬‬
‫‪-‬ابعاد مختلف مردم‌ساالری اقتصاد‬
‫انواع حقوق و مسئولیت‌های اعضا‬‫تخصص ی متناسب با ّ‬‫فعالیت‌های اقتصادی‬
‫‬‫‪13‬‬
‫روش‌های مدیریتی‬
‫نتیجه‬
‫‪ .1‬مدل پیشنهادی آزادی اقتصادی را برای همة ّ‬
‫فعاالن اقتصادی‬
‫به دنبال دارد‪.‬‬
‫‪ .2‬مدل پیشنهادی‪ ،‬نفی کنندة بخش‌های دیگر اقتصادی – بخش‬
‫خصوص ی فردگرایانه‪ ،‬دولتی و خیرخواهانه – نیست‪.‬‬
‫‪ .3‬تمام ابعاد مدل ارایه شده‪ ،‬مورد تایید فقه اسالم است‪.‬‬
‫‪14‬‬
‫با تشکر از حسن توجه شما‬
‫احمدعلی یوسفی‬
‫مدير گروه اقتصاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسالمی‬
‫‪15‬‬