Transcript Predavanje br1

PEDAGOGIJA – NAUKA O VASPITANJU
u klasifikaciji nauka određuje se kao jedna od
društvenih nauka :
definisan predmet proučavanja
dostignuti razvojni nivo
specifična metodologija
 termin “ paidagogus” – složenica dve reči
pais, paidos - dete, dečak
 ago, agein - voditi
Pojam pedagogije : NAUKA O VASPITANJU
nauka
vaspitanje
NAUKA je sistematizovan i argumentovan skup
saznanja o objektivnoj stvarnosti u
određenom istorijskom periodu do kojih se
došlo primenom objektivnih metoda
istraživanja.
VASPITANJE je proces formiranja čoveka kao
ljudskog bića sa svim fizičkim, intelektualnim,
moralnim, estetskim i radnim kvalitetima.
PREDMET PROUČAVANJA
vaspitanje u najširem značenju (vaspitanje,
obrazovanje, nastava )
uže značenje : proučava zakonitosti vaspitno –
obrazovnog procesa
Pedagoške zakonitosti - nužne veze i odnosi u i
između pedagoških pojava:
sveopšta povezanost
razvojnost
strukturno – sistematske veze
funkcionalne veze
jedinstvo opšteg, posebnog i pojedinačnog
kauzalne veze
korelacione veze i odnosi
otkrivene zakonitosti vaspitno – obrazovnog
procesa konstituišu se u posebne pedagoške
zakone
Pedagoški zakon čini nerazdvojno jedinstvo
suštinske relacije ( veza i odnosa ) i jezičkog (
simboličkog ) izraza nekog zakonskog odnosa u
vaspitno – obrazovnom procesu.
ZADACI PEDAGOGIJE
1. proučava i istražuje vaspitne pojave, otkriva
ped.zakonitosti, formuliše pedagoške zakone
i klasifikuje ih u poseban pedagoški sistem
2. potpomaže razvijanje, unapređivanje i
usavršavanje vaspitno – obrazovne prakse
3. naučno prati i kritički vrednuje rezultate u
pedagoškoj teoriji i praksi
4. razvija i usavršava specifičnu metodologiju
naučnih istraživanja vasp.obraz.fenomena
5. koristi rezultate naučnih saznanja drugih
nauka i povezuje ih u koherentan sistem
OSNOVNI POJMOVI PEDAGOGIJE
VASPITANJE
 šire značenje:
- sveukupnost pedagoškog delovanja na sve sfere
čovekovog bića
- proces usmeren na izgrađivanje celovite ličnosti
- obuhvata 5 komponenti vaspitanja :
 fizičko
 intelektualno
 moralno
 estetsko i
 radno
- obuhvata 3 procesa :
 usvajanja znanja, veština i navika
 proces formiranja fizičkih i intelektualnih
snaga i sposobnosti
 proces izgrađivanja i oblikovanja ličnosti i
karaktera
 uže značenje:
 izgrađivanje i oblikovanje ličnosti i karaktera
 razvijanje pozitivnih ljudskih karakteristika
 težište je na emocionalnom, voljnom i
karakternom razvijanju ličnosti
OBRAZOVANJE
 Proces usvajanja znanja, veština i navika
 ZNANJE – sistem činjenica i generalizacija o
objektivnoj stvarnosti koje je čovek usvojio i
trajno zadržao u svojoj svesti
 VEŠTINA – čestim ponavljanjem radnje
stečena psihomotorička sposobnost
 NAVIKA – automatizovana psihomotorna
struktura
NASTAVA
 Kontinuiran vaspitno – obrazovni rad
polaznika i voditelja zasnovan na društveno
verifikovanim ciljevima i zadacima, didaktički
prilagođenim sadržajima, sredstvima,
organizacionim oblicima i prostorno - radnim
uslovima
 Sva tri pojma međusobno uslovljeni i
povezani procesi i čine jedinstven pedagoški
proces
SISTEM PEDAGOŠKIH SAZNANJA
 Pedagoški naučni zakoni ( Opšta pedagogija )
 Pedagoški principi ili načela ( Didaktika )
 Pravila pedagoškog rada ( Metodike )
Pedagoški naučni zakoni – izražavaju najopštije i
najbitnije veze i odnose među pedagoškim
pojavama.
Najpoznatiji pedagoški zakoni su :
 zakon o društvenoj uslovljenosti vaspitanja
 zakon o klasno –političkoj uslovljenosti
vaspitanja
 zakon o intencionalnosti vaspitanja
 zakon skladnog delovanja različitih faktora
vaspitanja
 zakon aktivnog usvajanja obrazovno –
vaspitnih vrednosti
Pedagoški principi ili načela – izražavaju niži nivo
opštosti pedagoških zakonitosti ( imaju
karakter posebnih zakonitosti )
 Prema njima se organizuje, usmerava i izvodi
vasp. obraz. proces
 odnose se na određena područja vaspitanja
Pedagoška pravila – najniži oblik ispoljavanja
pedagoških zakonitosti , direktno primenljiva
u nastavnoj i vaspitnoj praksi
 najpoznatija pravila:
 Od bližeg ka daljem
 Od jednostavnog ka složenom
 Od lakšeg ka težem
 Od poznatog ka nepoznatom
 Od konkretnog ka apstraktnom
SISTEM PEDAGOŠKIH DISCIPLINA
s
 Pojam pedagoška disciplina
: uže naučno –
1.
a)
b)
c)
d)
teorijsko područje ili jedan od aspekata
vaspitanja
PSIHOFIZIČKE SPOSOBNOSTI ILI UZRAST
VASPITANIKA
predškolska pedagogija
školska ( osnovnoškolska i srednjoškolska
)pedagogija
visokoškolska pedagogija
andragogija
2. MESTO VASPITNOG RADA
s
a) porodična pedagogija
b) didaktika
c) domska ili internatska pedagogija
d) pedagogija slobodnog vremena
3. VREME VASPITANJA
a) istorija pedagogije ( opšta i nacionalna )
b) savremena pedagogija
c) pedagoška futurologija
4. SPECIFIČNI USLOVI VASPITANJA
a) specijalna pedagogijas
b) industrijska pedagogija
c) vojna pedagogija
d) religijska ( konfesionalna ) pedagogija
5. NIVO OPŠTOSTI DISCIPLINE
a) Opšte pedagoške discipline ( opšta
pedagogija; metodologija pedagoških
istraživanja ;istorija pedagogije;
komparativna pedagogija)
b) Posebne pedagoške discipline ( predškolska
pedagogija; školska pedagogija; andragogija;
didaktika; porodična spedagogija ; domska
pedagogija; pedagogija slobodnog vremena),
c) Pojedinačne pedagoške discipline ( metodike
nastave pojedinih predmeta ; metodika
vaspitnog rada; metodika rada pedagoga i dr.
 Prema nivou naučne razvijenosti i praktične
s
primenljivosti
 Opšta pedagogija – osnovna ped. disciplina
koja se bavi fundamentalnim pitanjima
vaspitanja i pedagogije
 Metodologija pedagoških istraživanja –
problemi naučno - istraživačkog rada u
oblasti vaspitanja i obrazovanja ( metode,
tehnike, postupci i instrumenti naučnog
istraživanja )
 Didaktika – teorijske osnove nastave,
zakonitosti nastavnog procesa
 Školska pedagogija – problem škole i školskih
s
sistema
 Andragogija – problemi vaspitanja i obrazovanja
odraslih
 Metodika nastave – opšti naziv za sve metodike
nastave pojedinih nastavnih predmeta (
zakonitosti procesa poučavanja, učenjka,
samoučenja i staralaštva u okviru nastavnih
predmeta)
 Granične naučne discipline –integracija
komplementarnih saznanja o istoj pojavi; npr.
pedagoška psihologija, sociologija vaspitanja,
pedagoška kibernetika