ایمنی بیمار - معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی کرمان
Download
Report
Transcript ایمنی بیمار - معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی کرمان
ايمني بيمار
PATIENT SAFETY
حق بيمار
و مسئوليت ما
تيم مدرسان حاكميت خدمات باليني
دفتر مديريت بيمارستاني و تعالي خدمات باليني
وزارت بهداشت ،درمان و آموزش پزشكي
سوابق
ديني
و
تاريخي
بسم اهلل الرمحن الرحيم
ود َو
ح
ت
و
َ
س ُب ُه ْم اَ ْيقاضاً و ُه ْم ُرقُ ٌ
ْ
َ
َ
ِ
الش ِ
ِ
ذات ِّ
مال
و
يمين
ل
ا
ذات
م
ه
ب
ل
ق ََ ُ ُ ْ َ ْ
ُن َ
َ َ
و آنان( اصحاب کهف) را خواب می پنداشتی در
حالی که زنده بودند و آنان را پهلو به پهلو می
گرداندیم تا بدن هایشان زخمی و خسته نشود
سوره كهف آيه 18
پزشکی را دیدند که هر گاه به گورستان می
رسید روی خود را می پوشانید .از او سبب
این کار را پرسیدند.
گفت :از مردگان این گورستان شرم دارم.
زیرا از کنار هر کدام که می گذرم می بینم از
من صدمه دیده و داروی مرا خورده و مرده
است!
برگرفته از کتاب قصه های جامی اثر سید علی محمد رفیعی ،نشر دانش ص
FIRST
DO
NO HARM
آمارها و مطالعات جهاني
آمار انجمن پزشكي آمريكا : IOMمرگ ساليانه 44
تا98هزار بيمار در اثر خطاهاي درماني
بعضی برآوردها بيش از 195هزار نفردر سال
= سقوط روزانه 6فروند جت مسافربری!
5 تا 6مين علت مرگ در آمریکا
متوسط جهانی %12-10%موارد بستری
مرگ و مير کلی= تعداد بيماران * درصد مورد انتظار
در صورت لحاظ جمعيت حدود يك سومي در كشورمان
و به فرض تشابه امكانات و كيفيت ارائه خدمات براي
كشور خود چه ميزان تلفات برآورد مي كنيد؟!
مطالعات انگليس و استراليا حتي آمار باالتري را نشان مي دهند
Professor James Reasons Swiss Cheese
Model of Error
Layers of defenses
هرم حوادث
حوادث منجر به مرگ
Fatalities
حوادث منجر به بروز آسيب
حوادثی که منجر به
آسيب نشده
Accidents
تکرار پذیری
Incidents
عليرغم پيش رفتن تا
آستانه وقوع ،حادثه
اتفاق نيفتاده است
شدت
Close Calls
Blunt and Sharp End Model
بیمار
Sharp End
پزشکان
و پرستاران ...
مدیریت
ارتباطات ،اگو
فرایندهای اداری (رسمی)
منابع انسانی
فرایندهای غيررسمی
تخصيص منابع
قوانين -مقررات
سياستها ،دستورالعملها
سيستمها
The Messy
Blunt End
Elements
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Medical treatment problem
Surgical treatment problem
Perinatal problem
Equipment problem
Medication error
Fall
Diagnostic/testing problem
Admission/transfer problem
Environment hazard
Behavior problem
Procedure problem
IV/transfusion problem
Injury other than fall
NHS
Seven Steps
to
Patient Safety
هفت گام
بسوی
ایمنی بیمار
1
1 Build a safety culture
Step
ایجاد فرهنگ و بسترسازی
بستری باز و منصفانه برای دستيابی
به ایمنی بيمار فراهم کنيد
2
2 Lead and support your
Step
staff
کارکنان خود را حمایت و رهبری
کنید
بطور شفاف و محکم در سازمان خود
بر ایمنی بيمار تاکيد و تمرکز کنيد
3
3 Integrate your risk
Step
management activity
عملیات مدیریت خطر را هم سو
و یکپارچه کنید
برای مدیریت خطرات ،سيستمها و
فرایندهایی ایجاد کنيد و خطاها را
شناسایی و ارزیابی نمایيد.
4
4 Promote reporting
Step
گزارش دهی را تشویق کرده
ارتقاء دهید
به کارکنان خود این اطمينان را بدهيد
که می توانند به راحتی وقایع را در
سطح محلی و ملی گزارش کنند.
5
5 Involve and
Step
communicate with patients
and the public
مردم و جامعه را در موضوع
درگیرکرده با انها ارتباط برقرار
کنید
راههایی را برای برقراری ارتباط صریح با
بيماران ایجاد و به حرف انها گوش
دهيد.
6
6 Learn and share safety
Step
lessons
درسهای ایمنی را بیاموزید و به
دیگران هم یاد دهید
کارکنان را به تحليل ریشه ای علل
تشویق کنيد تا یاد بگيرند که چرا و
چگونه حوادث رخ می دهند
7
7 Implement solutions
Step
to prevent harm
راه حلهایتان را برای جلوگیری از
بروز آسیب اجرایی کنید
درسهایی را که آموخته اید با تغيير در
عمليات ،فرایندها یا سيستم نهادینه
و عملی سازید.
Safety Culture
1.
2.
3.
4.
5.
Learning Culture
Flexible Culture
Reporting Culture
Just Culture
Informed Culture
To Err Is Human
انسان جائز الخطاست
چرخه معیوب خطا
بروز خطا یا اشتباه
تنبیه و سرزنش
تکرار بروز به علت عدم
رفع علل مینه ای
بروز خطای
مشابه در جای
دیگر و توسط
فرد دیگر
مخفی کاری به
علت ترس
1 Measuring
harm
5 Translating
Evidence
2 Understanding
causes
4 Evaluating
impact
3 Identifying
solutions
WHO Patient Safety
Challenges
Health Care Acquired Infections
ابزارهایی مانند راهنماهای بهداشت دست و
(Safe (Hand Hygiene) تزریقات ایمن
. ارائه شده استWHO توسطInjection)
Unsafe Surgery
WHO چک ليست جهانی جراحی ایمن توسط
(Safe Surgery Checklist) ارائه شده است
این چک لیست به بررسی 10نکته برای
تضمین ایمنی جراحی می پردازد:
.1
.2
.3
.4
.5
.6
.7
.8
.9
.10
بيمار درست ،محل درست عمل ،عمل جراحی درست
امنيت بيهوشی (داروهای بيهوشی)
ایمن بودن عملکرد تنفسی و راههای بيهوشی
تمهيد جبران خون از دست رفته
عوارض ناخواسته یا آلرژیک داروئی
جلوگيری از عفونت محل عمل جراحی
ممانعت از جاماندن سهوی لوازم جراحی و گازها در محل عمل
آماده سازی جهت تحویل صحيح نمونه عمل بيمار به آزمایشگاه
برقراری ارتباط موثر بين اعضای تيم
برقراری نظام مراقبت برای اتاق عمل و برنامه جراحی ایمن
شاخصهای ایمنی بیمار
Patient Safety Indicators
• شاخص هاي ايمني بیمار ،مقیاسهايي
هستند كه به طور مستقیم يا غیر مستقیم
حوادث ناگوار قابل پیشگیري و کیفیت و
نتایج ) (Outcomeرا پايش مي كنند.
• با پایش این شاخصها می توان برنامه
ارتقاء ایمنی و کیفیت خدمات را رصد نموده
در جهت پیشرفت آن برنامه ریزی کرد.
شاخص های ایمنی بیمار AHRQ
-1عوارض بیهوشي
-2مرگ در گروههاي تشخیصی ) (DRGبا احتمال مرگ
پايین
-3زخم بستر
-4شکست در نجات بیمار
-5جسم خارجي بجا مانده در بدن بیمار به هنگام عمل
جراحي
-6پنوموتوراكس در اثر بي احتیاطي گروه درماني
-7عفونت انتخابي به دلیل مراقبت درماني
-8شكستگي لگن بعد از عمل جراحي
-9هماتوم يا خونريزي بعد از عمل جراحي
-10اختالالت فیزيولوژيك و متابولیك بعد از عمل جراحي
شاخص های ایمنی بیمار AHRQ
-11نارسايي تنفسي بعد از عمل
-12آمبولي ريوي يا ترومبوز عمیق وريدي
-13عفونت خون بعد از عمل جراحي
-14جدا شدن زخم بعد از عمل جراحي در بیماران جراحي شكمي
و لگني
-15پارگي و سوراخ شدگي تصادفي
-16واكنش ناشی از انتقال خون
-17آسیب حین تولد -آسیب به نوزاد
-18تروماي زايمان طبیعي با ابزار
-19تروماي زايمان طبیعي بدون ابزار
-20تروماي زايمان -سزارين
چه بايد بكنيم؟
ايجاد فرهنگ مناسب در سازمان و جامعه:
نگرش سيستميك به حوادث ناخواسته درماني ( %96اين
وقايع منشا سيستميك و %4فردي دارند) كه ما مديران
بايد وظيفه خود را در اين خصوص ايفا نماييم و زمينه هاي
بروز اين وقايع ناخواسته را به حداقل برسانيم.
ايجاد فرهنگ عاري از سرزنش سازنده در سازمان تا
كاركنان با شجاعت وقايع را گزارش و در يافتن راه حل
مشاركت كنند.
حمايت از كاركنان و اثبات توجه به نقش ايشان
مشكالت را با بيماران و خانواده شان در ميان گذاشته به
حرفشان گوش كنيم و در مراحل بهبود فرايند مشاركتشان
دهيم.
چه بايد بكنيم؟
ايجاد سيستم گزارش دهي-يادگيري:
در سازمان ضمن ايجاد بستر و فرهنگ
مناسب و دركنار ايجاد ساز وكار مناسب،
كاركنان را به گزارش حوادث مستحدثه ولو به
شكل ناشناس ترغيب كنيم.
با مشاركت كاركنان ،گزارش وقايع به طور
فعال و موثر مورد تجزيه و تحليل عليتي قرار
گرفته ،نتايج در رفع زمينه هاي خطا و اصالح
فرايند هاي مربوط مورد استفاده قرار گيرند.
)(Root Cause Analysis
برنامه هاي معاونت درمان
ایمنی بيمار از ارکان اساسی مورد پایش در
اعتباربخشی مراکز درمانی می باشد.
شروع آموزش بيمارستانهاي كشور با برگزاري كارگاهها
( 250مركز آموزشي/درماني تاكنون)
تدوين شاخصهاي كشوري ايمني بيمار (به منظور
پايش ايمني بيمار در سطح ملي)
شروع تدوين گايدالينها
طراحي سيستم گزارش گيري كشوري بر مبناي وب
برنامه هاي كشوري ”جراحي ايمن“ و ”بهداشت
دست“
ورود مبحث ایمنی بيمار به کوریکولوم آموزشی
برنامه بيمارستانهاي
بيمار )(PSFHI
دوستدار
ايمني
برنامه بيمارستانهاي دوستدار
ايمني بيمار
Patient Safety friendly Hospital Initiative
درحال حاضركشورهايي درحوزه ي EMROو ساير نقاط دنيا به
برنامه ي ايمني بيمار متعهد شده اند كه ازكشورهايي
مانند:موزامبيك،سودان ويمن نيز مي توان دركشورهاي كمتر
توسعه يافته اشاره كرد.
درحال حاضر 7بيمارستان از 7كشور حوزه ي EMROدرحال
اجراي اين برنامه هستند(.مصر،تونس،مراكش،يمن،سودان،
اردن،پاكستان)
باتوجه به هماهنگي به عمل آمده با 10 ، WHOبيمارستان
ازكشورمان پايلوت اين برنامه هستند كه در صورت تحقق،
خدمتي بزرگ به مردم و افتخاري براي كشور و دانشگاه هاي
مربوطه و مراكز درماني خواهد بود.
اين امر حمايت همه جانبه ي روساي محترم دانشگاه ها
رامي طلبد.
PSFHI Manual
از سوی سازمان بهداشت جهانی راهنمایی برای
ارزیابی انطباق بيمارستانها با استانداردهای ایمنی
بيمارمورد انتظار از بيمارستانهای دوستدار ایمنی بيمار
ارائه گردیده است.
Standards
.1
.2
.3
این استانداردها از نظر اهميت و اولویت بر 3نوع
هستند:
استانداردهای ضروری یا حياتی )(Critical Criteria
استانداردهای محوری )(Core Criteria
استانداردهای توسعه ای )(Developmental Criteria
Domains
استانداردها در 5حوزه یا گروه قرار می گيرند:
.A
رهبری و مدیریت
مشارکت بيمار و جامعه
.B
.C
.D
.E
)(Leadership and Management
)(Patient & Public Involvement
طبابت بالينی ایمن مبتنی بر شواهد
)(Safe Evidence Based Clinical Practice
محيط ایمن )(Safe Environment
یادگيری مداوم )(Lifelong Training
به عبارتی استانداردهای موجود در این 5حوزه از 3نوع
استانداردهای پيشگفت خواهند بود.
Standards
Sub
domains
Critical
Core
Developmental
A. Leadership and
Management
6
9
20
7
B. Patient and Public
Involvement
7
2
16
10
C. Safe Evidence based
Clinical Practices
6
7
29
8
D. Safe Environment
2
2
19
0
E. Lifelong Learning
3
0
6
5
24
20
90
30
Domains
Total
Scoring
Hospital
Level
Core
Standards
Developmental
Standards
Level 1
Critical
Standards
100%
Any
Any
Level 2
100%
60-89%
Any
Level 3
100%
≥90%
Any
Level 4
100%
≥90%
≥80%
انتظارات از دانشگاههاي علوم پزشكي
حمایت و پایش اجرا و پيشرفت برنامه در بيمارستانهای
تابعه
جلب مشارکت درون بخشی (اداره پرستاری ،معاونت دارو
غذا ،تجهيزات پزشکی و )...و برون بخشی (نظام
پزشکی ،پزشکی قانونی ،نظام پرستاری و )...
تشکيل کميته راهبردی ایمنی بيماردر سطح دانشگاه
گسترش فرهنگ ایمنی بيمار در مراکز درمانی تابعه
پيگيری و پایش اجرای دستورالعملهای ابالغی در خصوص
ایمنی بيمار (همانند جراحی ایمن و بهداشت دست)
توجه به آیتمهای ایمنی بيمار در بازدیدهای نظارتی
معرفی رابط ایمنی بيمار برای هر دانشگاه
خدایا چنان کن سرانجام کار
تو خشنود باشی و ما رستگار