Transcript Kaynak dağıtma rolü

Yönetim ve Organizasyon
1. Hafta – Yönetim ve Yöneticilik
1
Yönetimi neden öğrenmeliyiz?




İnsanların çeşitli biyolojik, psikolojik ve
sosyolojik gereksinimlerinin karşılanmasında
yardımcı olmak üzere diğer insanlarla işbirliğine
gitmesi zorunludur.
Yönetim, insanların birlikte çalışma ihtiyacı ve
zorunluluğundan doğmuştur.
Yönetim faaliyeti ile her yerde karşılaşmamız
mümkündür.
Her birey kendi hayatında yönetim becerilerini
kullanabilir.
2
Yönetim

Yönetim: “belirli bir takım amaçlara ulaşmak
için başta insanlar olmak üzere parasal
kaynakları, donanımı, demirbaşları,
hammaddeleri, yardımcı malzemeleri ve
zamanı birbiriyle uyumlu, verimli ve etkin
kullanabilecek kararlar alma ve uygulatma
süreçlerinin toplamıdır”.
Yönetim

Henry Fayol yönetimi; “örgütsel amaçlara
ulaşmak için örgütsel faaliyetlerin planlaması,
örgütlemesi, yürütülmesi, eşgüdümlenmesi
ve denetlenmesi şeklinde icra edilen bir süreç
olarak tanımlamıştır.
Tanımlara bakarak yönetimden söz edebilmek
için;





Belli bir amaç ve hedef olmalı,
İnsan ve elde bulunan diğer örgütsel
kaynaklar,
İnsan ve kaynaklar arasında işbirliği
sağlanmalı,
Devam eden ve birbiri ile ilgili bir süreç
olması,
Örgütsel etkinlik ve verimlilik esas
alınmalıdır.
Yönetimin önemi


Yönetim faaliyeti bir yandan başkaları ile birlikte
çalışmayı gerektirirken, diğer yandan amaçlara
ulaşmayı, kıt kaynaklardan en fazla verimi
sağlamayı ve değişen çevrelerde faaliyet
göstermeyi gerektirir.
İşletmelerde başarı da başarısızlık da yönetime
aittir.
6
Biraz Düşünelim!!!

Dışarıda oyun oynayan çocuklara liderlik
etme ve yönlendirmede yönetim var mıdır?

Bir ayakkabı boyacısı, sadece kendisi çalışan
bir bakkal, arabayı süren bir şoför veya
dağda hayvanları otlatan bir çoban yönetici
midir?
Biraz Düşünelim


Yönetim sürecinin ortaya çıkması için yönetici
mevkiinde bulunan ve üretim etmenleri konusunda
karar veren kişinin emrinde çalışan ve otoritesini
kabullenen mutlaka bir insanın bulunması gereklidir.
Sadece maddi araç ve gereçler ile paranın belirli
amaçlar doğrultusunda kullanılması ile ilgili kararlar
ve uygulamalarda yönetim süreci yoktur.
Yönetim Süreci ve Yönetim
Fonksiyonları


Yönetim süreci, başkaları aracılığıyla belirlenen
amaçlara ulaşma veya başkalarına işgördürme
faaliyetlerinin toplamıdır.
Yönetim süreci çeşitli işlevlerden oluşmaktadır.
Bu işlevler literatürde farklı olsa da, genel
olarak planlama, örgütleme, yöneltme,
koordinasyon ve denetimden oluşur.
9
Yönetim süreci ve işlevleri
Yönetimin İşlevleri
Koordinasyon
Kaynaklar
•Emek
•Sermaye
•Doğal kaynaklar
•Teknoloji
•Bilgi
Planlama
Örgütleme
Denetim
Yöneltme
Koordinasyon
Performans
•Amaçları
gerçekleştirme
•Ürünler
•Hizmetler
•Etkinlik
•Verimlilik
Yönetim sürecinin özellikleri



Yönetim, bir veya birden fazla amaçları
gerçekleştirmeye yöneliktir.
Yönetim bir takım maddi ve beşeri kaynakları
serbestçe kullanabilme yetkisini gerekli kılar.
Bu kaynaklardan beşeri unsur gerekli koşulu
oluşturur.
Yönetimin olması için bir yönetici, en azından
da bir yöneltilen insanın olması gerekir. Bu
niteliği ile sosyal ve grupsal bir süreçtir.
11
Yönetim sürecinin özellikleri



Yönetim, maddi ve beşeri kaynaklar arasında
optimum bir uyumu ve işbirliğini gerektirir.
Yönetim, yöneticilerin yönetilenlere
düşündüklerini ve verdiği kararları
uygulatabilecek kişisel bir otorite kurmasını
zorunlu kılar.
Yönetim, yönetici ve yönetilenler arasında
ahenk, uyum ve iletişim i gerektirir. Amaca
birlikte ulaşmanın temel koşulu budur.
12
Yönetim sürecinin özellikleri


Yönetim, grup ekonomisinden azami
yararlanmayı, bir başka deyişle herkesin her
şeyi yapması yerine her insanın bilgi, yetenek
ve tecrübesi doğrultusunda en iyi yapacağı
şeyleri yapmasını ve işbölümü çerçevesinde
belirli işleri ekonomik biçimde yaparak
uzmanlaşmasını sağlar.
Yönetim, zamanın ekonomik ve dikkatli bir
şekilde kullanılmasını gerektirir.
13
Yönetim fonksiyonları

Dar anlamda;





Planlama
Örgütleme
Yöneltme
Koordinasyon
Denetim
14

Geniş anlamda;








Planlama
Karar verme
Örgütleme
Kadrolama
İletişim
Güdüleme
Yöneltme
Denetim
15
Yöneticilik

Başkaları vasıtasıyla iş yapan kişidir.

Bir zaman dilimi içerisinde ve değişken çevre
koşulları altında belirli bir takım amaçları
gerçekleştirmek üzere maddi ve beşeri üretim
faktörlerini uyumlu bir şekilde bir araya
getiren ve çalıştıran kimsedir.
16
Yönetici ne iş yapar?






Diğer bireylerle birlikte çalışır.
İyi bir takım oyuncusudur.
Örgütte değişiklik yapar.
Denetler.
İletişimcidir.
Sorun çözücüdür.
17
Yönetici ne iş yapar?






Personeli güdüler ve yöneltir.
Plan yapar, programları, politikaları, bütçeleri
hazırlar.
Bir diplomattır.
Bir politikacıdır.
Teknoloji yenileyen en önemli etmendir.
Karar organı gibi çalışır.
18
Yöneticilerin sınıflandırılması

Sorumlulukları açısından;




Fonksiyonel yönetici
Genel yönetici
Proje yöneticisi
Hiyerarşik açıdan;



Üst yöneticiler
Orta yöneticiler
Alt yöneticiler
19
Yönetim kademeleri ve özellikleri
Üst
Kademe
Yönetim
Orta
Kademe
Yönetim
Alt
Kademe
Yönetim
Yönetici
Olmayan
Personel
Örgütsel amaçları, politikaları ve stratejileri oluşturmak, örgütün
bütünlüğünü ilgilendiren uzun dönemli kararlar almak
Başlıca örgüt birimlerini yönetmek, üst yönetim tarafından
geliştirilen plan, politika ve stratejilerin birim düzeyine
dönüştürülmesini ve birinde uygulanmasını sağlamak
Yönetici olmayan personelin çalışmalarını yönetmek ve
desteklemek, kısa dönem operasyona dönük kararlar almak.
Verilen çeşitli görevleri yerine getirmek
Yöneticilerin temel yetenekleri

Her yönetici bu yeteneklerden belirli oranlarda
sahip olmalıdır.



Kavrama yeteneği
Teknik yetenek
İnsan ilişkileri yeteneği
21
Kavrama yeteneği

Yöneticinin düşünme, çevresel faktörleri ve
örgüt içi ilişkileri algılayabilme ve planlama
yetenek ve bilgilerini içerir. Bu becerisi
sayesinde yönetici örgütü çalışan bir bütün
olarak görebilir. Bütünün parçalarıyla ve
çevresiyle ilişkilerini düzenleyebilecek
kararlar alır.
22
Teknik yetenek

İş yapma yöntemlerini, tekniklerini, işte
kullanılan araç gereçleri anlama ve uygulama
yetenek ve bilgileri ile ilgilidir. Bu beceri, özel
bir konuda uzmanlık bilgilerini analitik
yetenekleri, bu özel alanda kullanılan araç ve
teknikleri bizzat kullanmayı da kapsamına
alır.
23
İnsan ilişkileri yeteneği

Başka insanlarla beraber olmak ve onlarla
birlikte ahenkli çalışma yetenek ve bilgilerini
içerir. Bu beceri sayesinde yöneticiler
astlarını motive eder, onların işlerini
kolaylaştırır, yol gösterir, liderlik eder, kişiler
arası iletişim yeteneğini kullanarak
anlaşmazlık ve çatışmaların önüne geçer.
24

Yöneticiler, alt hiyerarşi kademelerinden orta
ve üst kademelere doğru terfi ederek
yükseldikçe teknik yetenek, insan ilişkileri ve
kavramsal yeteneklerden daha az önemli
konuma gelecektir.
Kavramsal
İnsan ilişkileri
Teknik
Üst kademe yöneticileri
Orta kademe yöneticileri
Alt kademe yöneticileri
Yönetici olmayan icracı
personel
25
Biraz Düşünelim!!!
Bir Örgütsel basamakta başarılı olan bir
yöneticinin, bu başarısının her basamakta
sürdüreceğini düşünebilir miyiz?

Biraz Düşünelim

Bir yöneticinin sahip olması gereken nitelikler,
bulunduğu basamağa göre değişir. Örnek
olarak, üst basamak yöneticileri işletmeyi bir
bütün olarak kavrama ve değerlendirme
yeterliliğine sahip olmalıdır. Buna karşılık, alt
basamakta görev yapan ustabaşı gibi
yöneticiler işlerin teknik ayrıntısını bilmelidir.
Yöneticilerin rolleri

Yöneticilik rolü ile bir yöneticiden beklenen
davranışlar bütününü anlıyoruz.



Bireyler arası roller
Bilgi sağlayıcı roller
Karar verici roller
28
Bireyler arası roller

Diğer insanlarla ilişki kurma ile ilgilidir. İnsan
ilişkileri ile ilgili yeteneklere dayanır.



Temsil görevi rolü: Yöneticinin işletmeyi temsil etmesi
gereken zamanlarda tören ve seremoni faaliyetler ile
yerine getirilir.
Lider rolü: Astlarla ilişkiler kurmak onları motive etmek
ve iş yapmaya yönlendirme
İlişki rolü: İşletme içi ve dışı bilgi edinilecek kaynakları
geliştirme ve bu kaynaklarla ilişkileri güçlendirme
29
Bilgi sağlayıcı roller

Örgüt için iç ve dış bilgi ağı oluşturma ve
geliştirme çabalarını kapsamaktadır.



Kontrol rolü: Örgütün gereksindiği bilgilerin hangi
kaynaklardan, ne zaman, nasıl elde edileceği ile
ilgilidir.
Dağıtma rolü: Örgüt ile ilgili bilgileri kimlere, hangi
kaynaklara ve ne zaman hangi yollarla gönderileceği
ile ilgilidir.
Sözcülük rolü: Örgütün politikaları, faaliyetleri ve
planları hakkındaki bilgiyi dışarıdaki kişi ve kurumlara
resmi bilgi ve açıklamalarda bulunma ile ilgilidir.
30
Karar verici roller

Yöneticinin kavramsal insan ilişkileri yeteneklerini
gerektiren bir seçim yapmaya ihtiyaç
duyulduğunda ortaya çıkmaktadır.




Girişimsel rol: Yeni bir işe girme kararı verme, yenilik
yapma ve örgüt içinde bir değişimi başlatma
Anlaşmazlıkları çözme rolü: Astlar arasında
çıkabilecek çatışmaları, anlaşmazlıkların üstesinden
gelebilme.
Kaynak dağıtma rolü: İşletme kaynaklarının örgüt
içinde nasıl dağıtılacağı ile ilgilidir.
Müzakerecilik: Pazarlık yapma işlevi ile ilgilidir.
31
Grup
Rol
Faaliyet
Bilgi
sağlayıcı
Kontrol
İhtiyaç duyulan bilgileri aramak ve elde etmek, periyodikleri ve
raporları taramak, kişisel ilişkiler kurmak
Dağıtma
Diğer örgüt üyelerine bilgi aktarmak, onlara bilgi notları ve
raporlar göndermek, telefon konuşmaları yapmak
Sözcülük
Sözlü konuşmalarla, raporlarla, kısa mesajlarla dış örgütlere bilgi
aktarmak
Temsil
Resmi törenler ve sembolik görevlerle ziyaretçileri kabul etmek,
resmi ve hukuki dokümanları imzalamak
Lider
Astları yönetmek, motive etmek, eğitmek, öğüt vermek, iletişim
kurmak
İlişki
Örgüt içi ve dışı bilgiler ile ilgili ilişkileri oluşturmak, bu ilişkileri
yazılı mektuplar, telefonlar ve toplantılar yaparak gerçekleştirmek
Girişimci
İyileştirici projelere girişmek, yeni fikirleri ortaya çıkarmak,
başkalarına fikir yaratma hakkı vermek
Anlaşmazlık çözme
Tartışma ve kriz ortamlarında düzeltici çabalara girişmek, astlar
arasındaki çatışmaları çözmek, çevresel krizlere uyum
Kaynak dağıtma
Kaynakların kimlere dağıtılacağına karar vermek, program ve
bütçe önceliklerini belirlemek
Müzakerecilik
Sendika, satış, satın alma ve bütçe anlaşmalarının
32
müzakerelerinde bölümü temsil etmek ve çıkarlarını savunmak
Bireyler
arası
Karar
verici