Transcript muhasebe fonksiyonu

MUHASEBE FONKSİYONU
MUHASEBE:
İŞLETMELERDE MEYDANA GELEN EKONOMİK
BELİRLENEN İLKELER DOĞRULTUSUNDA
OLAYLARI,
• SINIFLANDIRAN,
• KAYIT ALTINA ALAN,
• RAPORLAYAN VE
• İŞLETME İLE İLGİLİ ÇEVRELERİN KULLANIMINA SUNAN BİR
BİLGİ SİSTEMİDİR.
1
MUHASEBE FONKSİYONU
MUHASEBE TÜRLERİ:
1. GENEL MUHASEBE:
İŞLETME FAALİYETLERİ İLE İLGİLİ BİLGİLERİN HİÇBİR
DEĞİŞİKLİĞE UĞRAMADAN KAYIT EDİLDİĞİ BİLGİ SİSTEMİDİR.
DOĞRUDAN
DOĞRUYA
PARASAL
İŞLEMLERİN
VE
SONUÇLARININ BELGELERE DAYANDIRILARAK TARİH SIRASINA
GÖRE KAYIT ALTINDA İZLENDİĞİ BİR MUHASEBE TÜRÜDÜR.
2
MUHASEBE FONKSİYONU
MUHASEBE TÜRLERİ:
2. MALİYET MUHASEBESİ:
ÜRETİM YAPAN İŞLETMELERDE MALIN MALİYETİ İLE İLGİLİ HER
TÜRLÜ GİDERİ AYRINTILI OLARAK SUNAN VE MALIN BİRİM
MALİYETİNİ HESAPLAYAN BİR MUHASEBE TÜRÜDÜR.
ÜRETİM SÜRECİNDE HAMMADDE, İŞÇİLİK VE ALINAN HİZMET
MALİYETLERİ KAYIT ALTINA ALINARAK ÜRETİLEN MAL VE
HİZMETLERE
DAĞITILARAK
BİRİM
MALİYETİN
HESAPLANMASIDIR.
3
MUHASEBE FONKSİYONU
MUHASEBE TÜRLERİ:
3. YÖNETİM MUHASEBESİ:
İŞLETME
YÖNETİCİLERİNE,
YÖNETİMDE
ALACAKLARI
KARARLARDA İHTİYAÇ DUYDUKLARI BİLGİ VE RAPORLARI
DÜZENLEYEN, YORUMLAYAN, YILLIK BÜTÇE VE STANDART
UYGULAMALARI İLE KONTROL OLANAĞI SAĞLAYAN MUHASEBE
TÜRÜDÜR.
4
YÖNETİM MUHASEBESİ-GENEL MUHASEBE-MALİYET MUHASEBESİ
İLİŞKİLERİ
GENEL MUHASEBE
5
MUHASEBE FONKSİYONU
MUHASEBENİN TEMEL KAVRAMLARI:
1. SOSYAL SORUMLULUK:
MUHASEBENİN
ORGANİZASYONUNDA,
MUHASEBE
UYGULAMALARININ
YÜRÜTÜLMESİNDE
VE
FİNANSAL
TABLOLARIN DÜZENLENMESİ VE SUNULMASINDA; BELLİ KİŞİ
VEYA GRUPLARIN DEĞİL, TÜM TOPLUMUN ÇIKARININ
GÖZETİLMESİ VE DOLAYISIYLA BİLGİ ÜRETİMİNDE GERÇEĞE
UYGUN, TARAFSIZ VE DÜRÜST DAVRANILMASI GEREĞİNİ
İFADE EDER.
6
MUHASEBE FONKSİYONU
MUHASEBENİN TEMEL KAVRAMLARI:
2. KİŞİLİK:
İŞLETMENİN;
SAHİPLERİNDEN,
YÖNETİCİLERİNDEN,
PERSONELİNDEN VE DİĞER İLGİLİLERDEN AYRI BİR KİŞİLİĞE
SAHİP
OLDUĞUNU
VE
O
İŞLETMENİN
MUHASEBE
İŞLEMLERİNİN SADECE BU KİŞİLİK ADINA YÜRÜTÜLMESİ
GEREKTİĞİNİ ÖNGÖRÜR.
7
MUHASEBE FONKSİYONU
MUHASEBENİN TEMEL KAVRAMLARI:
3. İŞLETMENİN SÜREKLİLİĞİ: İŞLETMELERİN FAALİYETLERİNİ BİR
SÜREYE BAĞLI OLMAKSIZIN SÜRDÜRECEĞİNİ İFADE EDER.
4. DÖNEMSELLİK: SINIRSIZ KABUL EDİLEN ÖMRÜNÜN, BELLİ
DÖNEMLERE BÖLÜNMESİ VE HER DÖNEMİN FAALİYET
SONUÇLARININ DİĞER DÖNEMLERDEN BAĞIMSIZ OLARAK
SAPTANMASIDIR.
8
MUHASEBE FONKSİYONU
MUHASEBENİN TEMEL KAVRAMLARI:
5. PARAYLA ÖLÇÜLME:
MUHASEBE İŞLEMLERİ ULUSAL PARA BİRİMİNE GÖRE YAPILIR.
DÖVİZLE GERÇEKLEŞTİRİLEN TİCARİ İŞLEMLERİN KAYDI
KURLA HESAPLANARAK ÜLKENİN KENDİ PARA BİRİMİ
DEĞERİNE DÖNÜŞTÜRÜLEREK YAPILIR.
6. MALİYET ESASI:
İŞLETMECE
EDİNİLEN
VARLIK
VE
HİZMETLERİN
MUHASEBELEŞTİRİLMESİNDE,
BUNLARIN
ELDE
EDİLME
MALİYETLERİNİN ESAS ALINMASI GEREĞİNİ İFADE EDER.
9
MUHASEBE FONKSİYONU
MUHASEBENİN TEMEL KAVRAMLARI:
7. TARAFSIZLIK VE BELGELENDİRME: MUHASEBE KAYITLARININ;
GERÇEK DURUMU YANSITAN VE USULÜNE UYGUN OLARAK
DÜZENLENMİŞ OBJEKTİF BELGELERE DAYANDIRILMASI VE
MUHASEBE KAYITLARINA ESAS ALINACAK YÖNTEMLERİN
SEÇİLMESİNDE TARAFSIZ VE ÖNYARGISIZ DAVRANILMASI
GEREĞİNİ İFADE EDER.
8.
TUTARLILIK: MUHASEBE UYGULAMALARI İÇİN SEÇİLEN
MUHASEBE POLİTİKALARININ (finansal tabloların hazırlanmasında
ve sunulmasında işletmeler tarafından kullanılan belirli ilkeler, esaslar,
gelenekler, kurallar ve uygulamalar), BİRBİRİNİ İZLEYEN
DÖNEMLERDE DEĞİŞTİRİLMEDEN UYGULANMASI GEREĞİNİ
İFADE EDER.
10
MUHASEBE FONKSİYONU
MUHASEBENİN TEMEL KAVRAMLARI:
9. TAM AÇIKLAMA:
FİNANSAL TABLOLARIN, BU TABLOLARDAN YARARLANACAK KİŞİ VE
KURULUŞLARIN DOĞRU KARAR VERMELERİNE YARDIMCI OLACAK
ÖLÇÜDE YETERLİ, AÇIK VE ANLAŞILIR OLMASINI İFADE EDER.
10. İHTİYATLILIK:
MUHASEBE OLAYLARINDA TEMKİNLİ DAVRANILMASI VE İŞLETMENİN
KARŞILAŞABİLECEĞİ RİSKLERİN GÖZÖNÜNE ALINMASI GEREĞİNİ
İFADE EDER.
OLAĞANÜSTÜ KOŞULLAR DİKKATE ALINARAK DÖNEM KÂRININ BİR
KISMININ İŞLETMEDE BIRAKILMASI VE KARŞILIKLARIN AYRILMASINI
GEREKTİRİR.
11
MUHASEBE FONKSİYONU
MUHASEBENİN TEMEL KAVRAMLARI:
11. ÖNEMLİLİK: BİR HESAP KALEMİ VEYA MALİ BİR OLAYIN NİSBİ AĞIRLIK
VE DEĞERİNİN, FİNANSAL TABLOLARA DAYANILARAK YAPILACAK
DEĞERLEMELERİ VEYA ALINACAK KARARLARI ETKİLEYEBİLECEK
DÜZEYDE OLMASINI İFADE EDER.
ÖNEMLİ HESAP KALEMLERİ, FİNANSAL OLAYLAR VE
KONULARIN MALİ TABLOLARDA YER ALMASI ZORUNLUDUR.
DİĞER
12. ÖZÜN ÖNCELİĞİ: İŞLEMLERİN MUHASEBEYE YANSITILMASINDA VE
ONLARA
İLİŞKİN
DEĞERLENDİRMELERİN
YAPILMASINDA
BİÇİMLERİNDEN ÇOK ÖZLERİNİN ESAS ALINMASINI İFADE EDER.
ÖRNEĞİN; VERGİ KANUNLARI AÇISINDAN ŞÜPHELİ ALACAK OLARAK
DEĞERLENDİRİLEN BİR ALACAĞIN TAHSİLATINDA BİR SORUN
GÖRÜNMÜYORSA, SÖZ KONUSU ALACAK MUHASEBE AÇISINDAN
ŞÜPHELİ ALACAK OLARAK DEĞERLENDİRİLMEMELİDİR.
12
İŞLETMELERDE KULLANILAN MUHASEBE BELGELERİ:
1. FATURA: SATILAN MAL VEYA YAPILAN İŞ KARŞILIĞINDA MÜŞTERİLERİN
BORÇLANDIĞI MEBLAĞI GÖSTERMEK ÜZERE EMTİAYI SATAN VEYA İŞİ YAPAN
TÜCCAR TARAFINDAN MÜŞTERİYE VERİLEN TİCARİ BELGEDİR.
MALIN TESLİM TARİHİNDEN EN GEÇ 10 GÜN İÇİNDE SATICI İŞLETME
TARAFINDAN DÜZENLENMEK ZORUNDADIR.
FATURADA BULUNMASI GEREKEN BİLGİLER ŞUNLARDIR;
 “FATURA” İBARESİ.
 MALİYE BAKANLIĞI KLİŞESİ VEYA NOTER TASDİK MÜHRÜ.
 FATURAYI DÜZENLEYENİN ADI SOYADI, TİCARET ÛNVANI, ADRESİ,
BAĞLI OLDUĞU VD. VE NUMARASI.
 MÜŞTERİYE AİT KİMLİK BİLGİLERİ.
 MALIN VEYA HİZMETİN TÜRÜ, MİKTARI, BİRİM FİYATI VE TUTARI.
 SATILAN MALLARIN TESLİM TARİHİ VE İRSALİYE NUMARASI.
 KAŞE VE İMZA.
13
FATURA ÖRNEĞİ
14
İŞLETMELERDE KULLANILAN MUHASEBE BELGELERİ:
2. MÜSTAHSİL MAKBUZU: SATICININ FATURA VEREMEDİĞİ DURUMLARDA,
MÜSTAHSİL MAKBUZU DÜZENLENEREK MUHASEBE KAYITLARINA DAYANAK
OLUŞTURULUR.
DEFTER TUTAN ÇİFTÇİLERİN VEYA TOPTANCILARIN, DEFTER TUTMAYAN
ÇİFTÇİLERDEN SATIN ALDIKLARI TARIMSAL VE HAYVANSAL ÜRÜNLER İÇİN
DÜZENLENEN VE FATURA YERİNE GEÇEN TİCARİ BELGEDİR.
MÜSTAHSİL MAKBUZU DÜZENLEMEK ZORUNDA OLANLAR:
 1. VE 2. SINIF TACİRLER.
 DEFTER TUTMAK ZORUNDA OLAN ÇİFTÇİLER.
 KAZANCI BASİT USÛLDE TESPİT EDİLENLER.
TARAFLAR:
SATICI (MALI SATAN ÜRETİCİ)
ALICI (DEFTER TUTAN TACİR)
 TİCARİ BELGE VEREMEZ.
TİCARİ BELGE VERİR.
 MÜSTAHSİL MAK. İMZALAR
MÜSTAHSİL MAKBUZUNU DÜZENLER
 BELGENİN ASLINI ALIR.
BELGENİN KOPYASINI ALIR.
 SATIŞ BEDELİNİ ALIR.
ÜCRET ÖDER. (SATIŞ BEDELİ)
15
İŞLETMELERDE KULLANILAN MUHASEBE BELGELERİ:
3. PERAKENDE SATIŞ BELGELERİ:
İŞLETMELER FATURA VERMEK ZORUNDA OLMADIKLARI DURUMLARDA DEFTER
KAYITLARINI, PERAKENDE SATIŞ BELGELERİ VEYA YAZAR-KASA BELGELERİ
İLE YAPMAKTADIRLAR.
PERAKENDE SATIŞ BELGELERİ
BİRİNCİ VE İKİNCİ SINIF TACİRLER İLE DEFTER TUTMAK ZORUNDA OLAN
ÇİFTÇİLERİN FATURA VERMEK ZORUNDA OLMADIKLARI SATIŞLAR VE
YAPTIKLARI İŞLERİN BEDELLERİ İÇİN DÜZENLEDİKLERİ BELGEDİR.
İŞLETMELER; TOPTAN SATIŞLARDA FATURAYI KULLANIRKEN, PARASAL OLARAK
KÜÇÜK MEBLAĞ TUTAN PERAKENDE SATIŞLARDA PERAKENDE SATIŞ
BELGELERİNİ KULLANIR.
PERAKENDE SATIŞ BELGELERİ:
 PERAKENDE SATIŞ FİŞİ
 MAKİNELİ KASALARIN KAYIT RULOLARI
 GİRİŞ VE YOLCU TAŞIMA BİLETLERİDİR.
16
İŞLETMELERDE KULLANILAN MUHASEBE BELGELERİ:
4. GİDER PUSULASI: VERGİDEN MUAF ESNAF TARAFINDAN VERİLMİŞ FATURA
HÜKMÜNDEDİR.
DEFTER TUTAN İŞLETMECİLERİN, DEFTER TUTMAYAN KİŞİLERDEN
(ÇİFTÇİLER HARİÇ) SATIN ALDIKLARI MAL VE HİZMET KARŞILIĞINDA
DÜZENLEDİKLERİ TİCARİ BELGELERE DENİR.
GİDER PUSULASI BELGE DÜZENLEME ZORUNLULUĞU OLMAYAN KİŞİLERDEN
YAPILAN ALIŞ İŞLEMLERİNİN, TACİR TARAFINDAN BELGELENDİRİLMESİNİ
SAĞLAR. ASLI SATICIDA, KOPYASI İŞLETMEDE KALIR.
GİDER PUSULASINDA
SATICININ ALACAĞI BEDEL ÜZERİNDEN ÇEŞİTLİ
ORANLARDA STOPAJ KESİLİR, KALANI SATICIYA ÖDENİR. BU KESİNTİ
İŞLEMİNE STOPAJ (GELİR VERGİSİ) DENİR.
MAL VE HİZMETLER ÜZERİNDEN GELİR VERGİSİ KANUNUNA GÖRE:
•
HİZMET ALIŞI ÜZERİNDEN %10
•
MAL ALIŞI ÜZERİNDEN %5 ORANINDA GELİR VERGİSİ KESİNTİSİ YAPILIR.
17
İŞLETMELERDE KULLANILAN MUHASEBE BELGELERİ:
5. SERBEST MESLEK MAKBUZU:
SERBEST MESLEK ERBABININ (DOKTOR, AVUKAT VS.) MESLEKİ FAALİYETLERİNE
İLİŞKİN HER TÜRLÜ TAHSİLATI İÇİN DÜZENLEDİĞİ BELGEDİR.
18
İŞLETMELERDE KULLANILAN MUHASEBE BELGELERİ:
6. ÜCRET BORDROSU:
ÜCRET BORDROSU, ÇALIŞANLARIN
OLARAK GÖSTEREN CETVELDİR.
İŞVERENLER HER
DÜZENLERLER.
AY
ÖDEDİKLERİ
ÜCRETLERİNİN
ÜCRETLER
DÖKÜMÜNÜ
İÇİN
ÜCRET
AYRINTILI
BORDROSU
GELİR VERGİSİ KANUNU’NA GÖRE VERGİDEN MUAF OLAN ÜCRETLERİN GÖTÜRÜ
ÜCRET ÜZERİNDEN VERGİYE TABİ HİZMET ERBABINA YAPILAN ÜCRET
ÖDEMELERİ İÇİN BORDRO TUTULMAZ.
ÜCRET BORDROLARINDA EN AZ AŞAĞIDAKİ BİLGİLER YAZILIR:
 HİZMET ERBABININ SOYADI,ADI,ÜCRETİN ALINDIĞINA DAİR İMZASI VS.
 VARSA VERGİ KARNESİNİN TARİH VE NUMARASI,
 BİRİM ÜCRETİ (AYLIK,HAFTALIK,GÜNLÜK,SAAT VEYA PARÇA BAŞI ÜCRETİ),
 ÇALIŞMA SÜRESİ VEYA ÜCRETİN İLGİLİ OLDUĞU SÜRE,
 ÜCRET ÜZERİNDEN HESAPLANAN KESİNTİLERİN TUTARI.
19
TİCARİ İŞLETMELERDE DEFTER TUTMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İŞLETMELERDE DEFTER TUTMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ, TACİR SIFATININ
KAZANILMASIYLA BAŞLAR VE TACİR SIFATININ KAYBINA KADAR DEVAM
EDER.
GERÇEK VE TÜZEL KİŞİ TACİRLER, TİCARİ İŞLETMELERİNİN İKTİSADİ VE
MALÎ DURUMUNU, BORÇ VE ALACAK İLİŞKİLERİNİ VE HER İŞ YILI İÇİNDE
ELDE EDECEĞİ NETİCELERİ TESPİT ETMEK AMACIYLA GEREKEN BÜTÜN
BELGELERİ TUTMAK ZORUNDADIR.
TÜZEL KİŞİ TACİRLER, TİCARET SİCİLİNE TESCİL EDİLDİKLERİ ANDA TACİR
SIFATINI KAZANDIKLARI İÇİN BU ANDAN İTİBAREN TACİR SIFATINA BAĞLI
OLAN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERE DE SAHİP
OLMAKTADIRLAR.
DOLAYISIYLA, BU ANDAN İTİBAREN TÜZEL KİŞİ TACİRLER AÇISINDAN
DEFTER TUTMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ DE BAŞLAMIŞ OLMAKTADIR.
DİĞER BİR İFADEYLE, TİCARET SİCİLİNE KAYITTAN ÖNCE TÜZEL KİŞİLİK
VE ŞİRKET SÖZ KONUSU OLAMAYACAĞI İÇİN BU AŞAMADA DEFTER
TUTMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ DE SÖZ KONUSU OLAMAZ.
20
DEFTER KAYIT YÖNTEMLERİ
1. TEK TARAFLI KAYIT YÖNTEMİ:
İŞLEMİN ÖNEMLİ GÖRÜLEN TARAFI KAYIT EDİLİR.
İŞLETMELER TEK
İLGİLENİRLER.
TARAFLI
KAYIT
SİSTEMİNDE
GİDER
VEYA
GELİR
İLE
GİDER VEYA GELİRİN HANGİ ÖDEME VE BORÇLANMA ARAÇLARIYLA YAPILDIĞINI
DİKKATE ALMAZLAR.
GENELLİKLE KÜÇÜK İŞLETME SAHİPLERİ GELİR VEYA GİDERLERİNİ ANLIK
OLARAK GÖRMEK İSTERLER. BU YÖNTEMDE BUNA İMKAN SAĞLAMAKTADIR.
TEK TARAFLI KAYIT SİSTEMİNE İŞLETME DEFTERİ VE SERBEST MESLEK KAZANÇ
DEFTERİ ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLEBİLİR.
21
DEFTER KAYIT YÖNTEMLERİ
2. ÇİFT TARAFLI KAYIT YÖNTEMİ:
İŞLETMENİN TARAF OLDUĞU HER İŞLEM BİRİSİ BORÇ, DİĞERİ ALACAK OLMAK
ÜZERE EN AZ İKİ HESABA KAYIT EDİLİR.
•
ÇİFT TARAFLI KAYIT YÖNTEMİ, TEK TARAFLI KAYIT YÖNTEMİNDEN FARKLI
OLARAK BİR İŞLEM EN AZ İKİ HESAPTA İZLENİR.
•
ÇİFT TARAFLI KAYIT SİSTEMİNİ 1.SINIF TACİRLER KULLANIR.
•
ÇİFT TARAFLI KAYIT SİSTEMİNDE BİR KURAL VARDIR. ÇİFT TARAFLI KAYIT
SİSTEMİNDE MEVCUTLARDA BİR ARTIŞ OLDUĞU ZAMAN HESABA BORÇ,
AZALIŞ OLDUĞU ZAMAN HESABA ALACAK KAYDEDİLİR.
ÖRNEĞİN İŞLETMENİN KASASINDAKİ PARA BANKAYA YATIRILMIŞ İSE KASADA BİR
AZALMA OLDUĞU İÇİN HESABA ALACAK, BANKADAKİ MEVDUATIMIZDA BİR
ARTIŞ OLDUĞU İÇİN HESABA BORÇ KAYDEDİLİR. YANİ BANKAYA PARA
YATIRILMASI ÇİFT TARAFLI BİR İŞLEM YARATMIŞTIR. BİR TARAFTAN BU İŞLEM
KASAYI İLGİLENDİRMEKTE, BİR TARAFTAN DA BANKADAKİ HESABIMIZI
İLGİLENDİRMEKTEDİR.
22
BİLANÇO ESASINA TABİ İŞLETMELERİN TUTMASI ZORUNLU DEFTERLER
1. YEVMİYE DEFTERİ:
İŞLETMEDE, TİCARİ İŞLEMLERİN BELGELERE DAYANARAK TARİH SIRASI İLE, MADDELER
HALİNDE KAYDEDİLDİĞİ DEFTERE YEVMİYE DEFTERİ (GÜNLÜK DEFTER) DENİR.
YEVMİYE DEFTERİNE YAPILAN HER KAYIT MUTLAKA BİR BELGEYE DAYANMALIDIR. BELGESİ
OLMAYAN HİÇBİR İŞLEM KAYDEDİLEMEZ.
YEVMİYE DEFTERİNE İLK OLARAK;
•
YENİ İŞE BAŞLAYAN İŞLETMELERDE AÇILIŞ BİLANÇOSU,
•
ESKİDEN BERİ İŞE DEVAM EDEN İŞLETMELERDE ÖNCEKİ DÖNEM SONU BİLANÇOSUNDA
YER ALAN BİLGİLER
ESAS ALINARAK AÇILIŞ KAYDI YAPILIR. BÖYLECE HESAPLAR AÇILMIŞ OLUR.
AÇILIŞ KAYDINDAN SONRA YAPILAN PARASAL İŞLEM VE OLAYLAR TARİH SIRASI İLE YEVMİYE
DEFTERİNE KAYDEDİLİR.
_________________________________
120 ALICILAR
600 YURTİÇİ SATIŞLAR
391 HESAPLANAN KDV
005 no’lu mahsup fişi mal satımı.
_________________________________
05.10.2009
/
______________________________
17.700
15.000
2.700
______________________________
23
BİLANÇO ESASINA TABİ İŞLETMELERİN TUTMASI ZORUNLU DEFTERLER
2. DEFTERİ KEBİR (BÜYÜK):
YEVMİYE DEFTERİNE HİÇBİR SINIFLANDIRMAYA TABİ TUTULMAKSIZIN TARİH
SIRASINA GÖRE KAYIT EDİLMİŞ İŞLEMLERİN, NİTELİKLERİNE GÖRE
AYRIŞTIRILARAK GÖSTERİLDİĞİ DEFTERDİR.
BÜYÜK DEFTER, YEVMİYE DEFTERLERİNE KAYDEDİLMİŞ OLAN İŞLEMLERİ
BURADAN ALARAK SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE HESAPLARA DAĞITAN VE DÜZENLİ
OLARAK BU HESAPLARDA TOPLAYAN MUHASEBE DEFTERİDİR. BÜYÜK
DEFTERİN DİĞER ADI DA DEFTERİ KEBİR'DİR.
YEVMİYE DEFTERLERİNE YAPILAN İŞLEMLER TARİH VE İŞLEM SIRASINA GÖRE,
BELLİ BİR DÜZENLEMEYE TABİ TUTULMADAN YAZILIR. İŞLETMENİN
MUHASEBE İŞLEMLERİNİN TAKİP VE KONTROLÜ İÇİN MUHASEBE
KAYITLARININ HESAPLARA DAĞILIMININ DAHA DÜZENLİ BİR ŞEKİLDE
YAPILMASINI
SAĞLAMAK
İSTER.
BU
NEDENLE
HESAPLARDAKİ
HAREKETLİLİKLERİN TAKİP VE KONTROLÜ İÇİN AYRI BİR DEFTERE İHTİYAÇ
DUYARLAR. BU HESAPLARDA OLUŞAN RAKAMLARIN SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİR ARAYA GETİRİLMESİ VE DAĞITILMASI İŞLEVİNİ GÖREN DEFTER BÜYÜK
DEFTERDİR. BÜYÜK DEFTER TUTULMASI ZORUNLU BİR DEFTERDİR.
B
100 KASA
A
ARTIŞLAR
AZALIŞLAR
24
BİLANÇO ESASINA TABİ İŞLETMELERİN TUTMASI ZORUNLU DEFTERLER
3. ENVANTER DEFTERİ:
İŞLETMELERİN KURULUŞUNDA VE HER HESAP DÖNEMİ SONUNDA İŞLETMENİN;
•
VARLIK KALEMLERİNİN,
•
BORÇ KALEMLERİNİN,
•
SERMAYELERİNİN VE
•
BİLANÇOLARININ
DÖKÜMLÜ OLARAK KAYIT OLUNDUĞU DEFTERDİR.
25
MALİ TABLOLAR
1- Bilanço
2- Gelir Tablosu

Temel mali tablolar
3- Satışların Maliyeti Tablosu
4- Fon Akım Tablosu
5- Nakit Akım Tablosu
6- Kar Dağıtım Tablosu
7- Özkaynaklar Değişim Tablosu
Yardımcı
mali tablolar

26
MALİ TABLOLAR:
•
BİLANÇO:.
BİLANÇO, BİR İŞLETMENİN BELİRLİ BİR TARİHTE SAHİP OLDUĞU VARLIKLARI VE
BU VARLIKLARIN SAĞLANMIŞ OLDUĞU KAYNAKLARI GÖSTEREN BİR MALİ
TABLODUR.
BİLANÇOLARDA İKİ KISIM VARDIR. BUNLAR; ŞİRKETLERİN SAHİP OLDUĞU TÜM
"VARLIKLAR VE HAK ETTİKLERİ TUTARLAR"IN KAYDEDİLDİĞİ AKTİFLER KISMI
(BİLANÇONUN SOL TARAFI) İLE ŞİRKETLERİN SAĞLAMIŞ OLDUKLARI
"KAYNAKLAR"IN KAYDEDİLDİĞİ PASİFLER KISMIDIR (BİLANÇONUN SAĞ
TARAFI).
İŞLETMENİN ALACAKLARI BİLANÇONUN AKTİF KISMINDA YER ALIRKEN; BORÇLARI
PASİF KISMINA KAYDEDİLMEKTEDİR.
AKTİF
BİLANÇO
PASİF
1.DURAN VARLIKLAR
3.KISA VD. YABANCI KAYNAKLAR
4.UZUN VD. YABANCI KAYNAKLAR
2. DÖNEN VARLIKLAR
AKTİF TOPLAM:
5.ÖZ KAYNAKLAR
PASİF TOPLAM:
27
MALİ TABLOLAR:
•
GELİR TABLOSU: İŞLETMENİN BELLİ BİR DÖNEMDE ELDE ETTİĞİ TÜM
GELİRLER İLE AYNI DÖNEMDE KATLANDIĞI BÜTÜN MALİYET VE GİDERLERİ VE
BUNLARIN SONUCUNDA İŞLETMENİN ELDE ETTİĞİ DÖNEM NET KARINI YA DA
UĞRADIĞI DÖNEM NET ZARARINI TOPLUCA GÖSTEREN MUHASEBE
RAPORUDUR.
Brüt satışlar
Satış indirimleri (-)
Net satışlar
Satışların maliyeti(-)
Brüt satış kârı veya zararı
Faaliyet giderleri(-)
Faaliyet kârı veya zararı
Diğer faal. Olağ. Gelir ve karlar
Diğer faal. Olağ. Gider ve zararlar
Finansman giderleri(-)
Olağan kâr veya zararlar
Olağan dışı gelir ve kârlar
Olağan dışı gider ve zararlar(-)
Dönem kârı veya zararı
Vergi ve yasal yükümlülük karşılığı (-)
Dönem net kârı veya zararı
28
GELİR TABLOSU
2006 YIL TOPLAMI 30.09.2006 30.09.2007
YTL
SATIŞLAR
a)- Yurt İçi
b)- Yurt Dışı
c)- Diğer Gelirler
SATIŞ İNDİRİMLERİ (-)
a)-Satıştan İadeler
b)-Satış iskontoları
c)-Diğer İndirimler
NET SATIŞLAR
SATIŞLARIN MALİYETİ (-)
a)-Satılan Mamül Maliyeti
b)-Satılan Ticari Mallar Maliyeti
c)-Satılan Hizmet Maliyeti
c)-Diğer Satışların Maliyeti
BRÜT SATIŞ KARI VEYA ZARARI
FAALİYET GİDERLERİ (-)
a) Araştırma ve Geliştirme Gid.
b) Paz. Satış Dağıtım Gid.
c) Genel Yönetim Giderleri
FAALİYET KAR/ZARARI
DİĞER GELİRLER
a)-Faiz/Komisyon Gelirleri
b)-Kambiyo Karları
c)-Gayrimenkul, Taşıt vb.Sat.Gel.
d)-Diğer Gelirler
DİĞER GİDERLER(-)
a)-Komisyon Giderleri
b)-Ticari Kambiyo Zararları
c)-Diğer Giderler
FİNANSMAN GİDERLERİ(-)
a) Kısa Vadeli Borçlanma Giderleri
b) Uzun Vadeli Borçlanma Giderleri
OLAĞAN KAR VEYA ZARAR
OLAĞAN DIŞI GELİR VE KARLAR
a)- Önceki Dönem Gelir ve Karları
b)- Diğer Olağandışı Gelir ve Karlar
OLAĞAN DIŞI GİDER VE ZARARLAR(-)
a)- Çalışmayan Kısım Gider ve Zararları
b)- Önceki Dönem Gider ve Zararları
c)- Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar
DÖNEM KAR/ZARARI
Bu Döneme Ait Amortisman Gideri*
AMORTİSMANSIZ KAR/ZARAR(J + K)
VERGİ VE YÜKÜMLÜLÜKLER karşılıkları
VERGİ SONRASI DÖNEM KAR/ZARARI (L-M)
YTL
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
FARK
ARTIŞ-AZALIŞ
30.09.2007 BÜTÇE
YTL
YTL
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
29
MALİ TABLOLAR:
•
FON AKIM TABLOSU:
İŞLETMENİN BELİRLİ BİR HESAP DÖNEMİNDE SAĞLADIĞI FON KAYNAKLARINI VE
BUNLARIN KULLANIM YERLERİNİ GÖSTEREN TABLODUR.
BU TABLODA FON KAVRAMI PARA OLARAK KULLANILABİLİR VEYA PARAYA
ÇEVRİLEBİLİR BÜTÜN FİNANSAL ARAÇLARI KAPSAR.
GENİŞ KAPSAMLI BİR TABLODUR.
FON AKIM TABLOSU BİR İŞLETMENİN YATIRIM VE FİNANSMAN FAALİYETLERİNİ,
DÖNEM İÇİNDEKİ FİNANSAL DURUMDAKİ DEĞİŞİKLİKLERİ KAPSAR.
İŞLETMENİN FON YÖNETİMİ, YATIRIM VE FİNANSMAN POLİTİKASI HAKKINDA BİLGİ
VERİR.
30
FON AKIM TABLOSU
A- FON KAYNAKLARI
1.
FAALİYETLERDEN SAĞLANAN KAYNAKLAR
2.
OLAĞANDIŞI FAALİYETLERDEN SAĞLANAN KAYNAKLAR
3.
DÖNEN VARLIKLAR TUTARINDAKİ AZALIŞLAR
4.
DURAN VARLIKLAR TUTARINDAKİ AZALIŞLAR
5.
KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLARDAKİ ARTIŞLAR
6.
UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLARDAKİ ARTIŞLAR
7.
SERMAYE ARTIRIMI
8.
HİSSE SENETLERİ İHRAÇ PRİMLERİ
B- FON KULLANIMLARI
1.
FAALİYETLE İLGİLİ KULLANIMLAR
2.
OLAĞANDIŞI FAALİYETLERLE İLGİLİ KULLANIMLAR
3.
ÖDENEN VERGİ VE BENZERLERİ
4.
ÖDENEN TEMETTÜLER
5.
DÖNEN VARLIKLAR TUTARINDAKİ ARTIŞLAR
6.
DURAN VARLIKI.AR TUTARINDAKİ ARTIŞLAR
7.
KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLARDAKI AZALIŞLAR
8.
UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLARDAKİ AZALIŞLAR
9.
SERMAYEDEKİ AZALIŞLAR
31
MALİ TABLOLAR:
• NAKİT AKIM TABLOSU:
NAKİT AKIM TABLOSU, BİR İŞLETMEDE BELLİ
HAREKETLERİNİ AÇIKLAYAN BİR TABLODUR.
BİR
DÖNEMDE
NAKİT
BU TABLO, BELLİ BİR DÖNEMDE HANGİ KAYNAKLARDAN NE KADAR NAKİT
SAĞLANDIĞINI VE NERELERE NE KADAR NAKİT HARCANDIĞINI GÖSTERİR.
NAKİT AKIM TABLOLARI İŞLETMENİN NAKİT YÖNETİMİNİ VE POLİTİKASINI İFADE
EDER.
NAKİT AKIM TABLOLARINDA SADECE NAKİT GİRİŞ VE ÇIKIŞLARI YER ALIR.
DOLAYISIYLA FON AKIM TABLOSUNDAN DAHA DAR KAPSAMLI BİR TABLODUR.
NAKİT GİRİŞ VE ÇIKIŞINA SEBEP OLMAYAN GİDER VE GELİRLER VEYA İKTİSADİ
OLAYLAR BU TABLODA YER ALMAZLAR.
NAKİT AKIM TABLOSU, HANGİ DÖNEM İÇİN DÜZENLENİYORSA, O DÖNEME AİT
GELİR TABLOSUNDAN, O DÖNEM VE BİR ÖNCEKİ DÖNEM KARŞILAŞTIRMALI
BİLANÇO KALEMLERİNDEKİ ARTIŞ VE AZALIŞTAN, BİR ÖNCEKİ DÖNEM
KARINDAN DAĞITILAN KÂR PAYLARI VE ÖDENEN VERGİLERDEN
FAYDALANILARAK DÜZENLENİR.
32
NAKİT AKIM TABLOSU























DÖNEMBAŞI NAKİT MEVCUDU
DÖNEMİÇİ NAKİT GİRİŞLERİ
SATIŞLARDAN ELDE EDİLEN NAKİT
DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİR VE KÂRLARDAN DOLAYI SAĞLANAN NAKİT
OLAĞANDIŞI GELİR VE KÂRLARDAN SAĞLANAN NAKİT
KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLARDAKİ ARTIŞLARDAN SAĞLANAN NAKİT
UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLARDAKİ ARTIŞLARDAN SAĞLANAN NAKİT
SERMAYE ARTIŞINDAN SAĞLANAN NAKİT
HİSSE SENEDİ İHRAÇ PRİMLERİNDEN SAĞLANAN NAKİT
DİĞER NAKİT GİRİŞLERİ
DÖNEM İÇİ NAKİT ÇIKIŞLARI
MALİYETLERDEN KAYNAKLANAN NAKİT ÇIKIŞLARI
FAALİYET GİDERLERİNE İLİŞKİN NAKİT ÇIKIŞLARI
DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GİDER VE ZARARLARA İLİŞKİN
NAKİTÇIKIŞLARI
FİNANSMAN GİDERLERİNDEN DOLAYI NAKİT ÇIKIŞI
OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLARDAN DOLAYI NAKİT ÇIKIŞI
DURAN VARLIK YATIRIMLARINA İLİŞKİN NAKİT ÇIKIŞI
KISA VADELİ YABANCI KAYNAK ÖDEMELERİ
UZUN VADELİ YABANCI KAYNAK ÖDEMELERİ
ÖDENEN VERGİ VE BENZERLERİ
ÖDENEN TEMETTÜLER
DİĞER NAKİT ÇIKIŞLARI
DÖNEMSONU NAKİT MEVCUDU
33
MALİ TABLOLAR:
•
NET İŞLETME SERMAYESİ DEĞİŞİM TABLOSU:
BELİRLİ BİR DÖNEMDE NET İŞLETME SERMAYESİNDE DEĞİŞİKLİĞE NEDEN OLAN
OLAYLAR TABLODA SİSTEMATİK BİR ŞEKİLDE RAPORLANIR.
BU TABLO, BİR İŞLETMENİN BELLİ BİR DÖNEMDE SAĞLADIĞI DÖNEN VARLIKLAR (KISA
VADELİ AKTİFLER) İLE KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLARI KARŞILAŞTIRAN VE
BUNLARIN KAYNAKLARI İLE KULLANIM YERLERİNİ GÖSTEREN BİR TABLODUR.
BİR İŞLETMENİN, NET İŞLETME SERMAYESİ BELLİ BİR TARİHTEKİ DÖNEN VARLIKLAR
TOPLAMI İLE KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR TOPLAMI ARASINDAKİ FARK
OLMAKTADIR.
DÖNEM SONU NET İŞLETME SERMAYESİ İLE BİR ÖNCEKİ DÖNEM SONU NET İŞLETME
SERMAYESİ ARASINDAKİ OLUMLU VEYA OLUMSUZ FARK NET İŞLETME
SERMAYESİNDEKİ ARTIŞ VEYA AZALIŞI İFADE EDER.
NET İŞLETME SERMAYESİ DEĞİŞİM TABLOSU BU ARTIŞ VEYA AZALIŞIN KAYNAK VE
KULLANIM YERLERİNİ GÖSTERMEKTEDİR.
NET İŞLETME SERMAYESİ DEĞİŞİM TABLOSU BİR İŞLETMENİN KISA VADELİ FON
YÖNETİMİ VE POLİTİKASI HAKKINDA BİLGİ VERİR.
34
NET İŞLETME SERMAYESİ DEĞİŞİM TABLOSU



















DÖNEN VARLIKLAR
KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR (-)
NET İŞLETME SERMAYESİ
NET İŞLETME SERMAYESİ DEĞİŞİMİ
NET İŞLETME SERMAYESİ KAYNAKLARI
FAALİYETLERDEN SAĞLANAN KAYNAKLAR
OLAĞANDIŞI FAALIYETLERDEN SAĞLANAN KAYNAKLAR
DURAN VARLIKLAR TUTARINDAKI AZALIŞLAR
UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLARDAKI ARTIŞLAR SERMAYE ARTIRIMI
HISSE SENETLERI IHRAÇ PRIMLERI
NET İŞLETME SERMAYESİ KULLANIM YERLERİ
FAALİYETLE İLGİLİ KULLANIMLAR
OLAĞANDIŞI FAALİYETLERLE İLGILİ KULLANIMLAR
ÖDENEN VERGI VE BENZERLERİ ÖDENEN TEMETTÜLER
DURAN VARLIKLAR TUTARINDAKİ ARTIŞLAR
UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLARDAKİ AZALIŞLAR SERMAYEDEKİ AZALIŞLAR
DÖNEMSONU NET İŞLETME SERMAYESİ
DÖNEM BAŞI NET İŞLETME SERMAYESİ (-)
NET İŞLETME SERMAYESİ ARTIŞ VEYA AZALIŞI
35