Transcript Wpływ rodziców na kształtowanie postaw

WPŁYW RODZICÓW NA
KSZTAŁTOWANIE
POSTAW MŁODZIEŻY
CZYLI KRÓTKI PORADNIK O SZTUCE
WYCHOWYWANIA
POSTAWA
To względnie trwała skłonność jednostki do
zachowywania się w określony sposób.
Postawy wywierają wpływ na
postępowanie, reakcje emocjonalne oraz
sposób, w jaki spostrzegamy otaczającą nas
rzeczywistość.
POSTAWY nie są dane człowiekowi od urodzenia,
lecz kształtują się w toku jego życia i rozwoju. W
procesie kształtowania postaw oddziałują czynniki
takie jak np. powtarzalność sytuacji i wzmocnienia.
W związku z tym możliwa jest zarówno modyfikacja
już ukształtowanych postaw. Postawy mogą
tworzyć się w związku z pojedyńczymi, lecz
szczególnymi ze względu na swój dramatyzm,
sytuacjami i doświadczeniami.
Postawy można zatem kształtować i utrwalać.
Społecznie akceptowane postawy są
przedmiotem wychowania moralnego.
WYCHOWANIE
Postawy (etyczne, moralne) dzieci kształtowane są w
wyniku oddziaływań wychowawczych.
Wychowanie to proces polegający na
kształtowaniu w jednostce takich postaw, zachowań,
wartości i norm, które są uważane i uznawane za
słuszne w danym środowisku społecznym.
Przedmiotem wychowania są wszelkie
przekazywane zasady i normy zachowań, które w
sposób względnie trwały wpływają na moralne
zachowania człowieka w różnych sytuacjach
społecznych.
CO TO ZNACZY
„DOBRZE WYCHOWYWAĆ DZIECKO”?
„Problemem wychowania nie jest to, jak dobrze
pokierować człowiekiem, jak skłonić go, aby podążał
za najlepszymi rozwiązaniami.
Problemem jest to, jak obudzić w nim ducha
wolności. Jak sprawić, aby chciał swobodnie, mądrze
i odpowiedzialnie stanowić sam o sobie.”
Józef Tischner
„Dobrze wychować dziecko” oznacza przekazać mu
system wartości oraz motywacji, sprawiający, że
będzie podążało za dobrem, służąc sobie i innym
ludziom.
ROLA WARTOŚCI W
WYCHOWANIU
Wartość w powszechnym rozumieniu oznacza
wszystko to, co uważamy za cenne, ważne,
godne pożądania, to zainteresowanie/
szacunek, jakim darzymy daną osobę.
Najważniejsze w procesie wychowania
jest kształtowanie wartości moralnych u
swoich dzieci, czyli wartości wyższego rzędu,
których realizacja daje poczucie satysfakcji,
spełnienia.
PODSTAWOWE WARTOŚCI
UNIWERSALNE
 PRAWO DO ŻYCIA
 POKÓJ
 TOLERANCJA
 WOLNOŚĆ
 PRAWDA
 SPRAWIEDLIWOŚĆ
 MIŁOŚĆ
ROLA WARTOŚCI MORALNYCH
-
Wartości moralne przynoszą nie tylko
niekwestionowane korzyści osobiste ale również
poprawiają funkcjonowanie w życiu społecznym:
Są ważnym elementem komunikacji międzyludzkiej;
Ułatwiają podejmowanie słusznych decyzji
dotyczących zachowań w danej sytuacji;
Stanowią wewnętrzny hamulec dla zachowań
niemoralnych;
Chronią przed demoralizującymi wpływami z
zewnątrz.
 WARTOŚCI MORALNE SKŁANIAJĄ NAS DO
ZACHOWAŃ, KTÓRE SĄ DOBRE DLA
WSZYSTKICH I NIKOGO NIE KRZYWDZĄ.
 MOCNY SYSTEM WARTOŚCI MORALNYCH
I UMIEJĘTNOŚCI KIEROWANIA SIĘ NIMI W
ŻYCIU TO NAJWAŻNIEJSZY KAPITAŁ, W
JAKI POWINNIŚMY WYPOSAŻYĆ DZIECKO.
 NAUCZANIE DZIECKA WARTOŚCI JEST
NAJWAŻNIEJSZYM ZADANIEM
WYCHOWAWCZYM DLA RODZICÓW.
Szczególną wagę w wychowaniu
moralnym przywiązuje się do:
 Dokonywania trafnej oceny własnych i
cudzych zachowań oraz postaw w kategorii
dobra i zła.
 Zapoznania dzieci z sądami i ocenami
moralnego postępowania ludzi.
 Umożliwienia dzieciom i młodzieży
uwewnętrznienia określonych sądów i ocen,
norm i wartości.
METODY ODDZIAŁYWANIA
WYCHOWAWCZEGO KSZTAŁTUJĄCE
WRAŻLIWOŚĆ ETYCZNĄ DZIECKA
METODA MODELOWANIA- uczenia się poprzez naśladownictwo/
uczenia się zastępczego.
Polega ona na dawaniu przykładu postępowania moralnego przez
rodziców i inne osoby zasługujące na miano wzorów
osobowych.
W odwoływaniu się do tej metody warto pamiętać, że model tym
większy wywiera wpływ na obserwatora:
- Im w wyższym stopniu obserwator postrzega jego kompetencje i
darzy go szacunkiem;
- Im w większym zakresie jest on w stanie zapewnić
obserwatorowi wsparcie duchowe oraz materialne;
- Im bardziej opiekuńczy i przyjacielski jest stosunek modela do
obserwatora;
- Im więcej entuzjazmu przejawia model dla swych zachowań i
postaw.
METODA ZADANIOWA (WDRAŻANIE
DO ZACHOWAŃ MORALNYCH)
Metoda ta polega na zalecaniu i umożliwianiu
dzieciom wyświadczania innym przyjacielskiej
i dobroczynnej przysługi zgodnie z podjęta
przez nich wcześniej decyzją.
Niekiedy powierza się im konkretne zadania do
wykonania bez czekania na ich decyzję w tej
sprawie.
NAUKA ZASAD REGULUJĄCYCH
RELACJE MIĘDZYLUDZKIE
Odbywa się najczęściej poprzez bezpośrednie
oddziaływanie na świadomość moralną dziecka.
METODA PERSWAZJI
Oddziaływanie to polega głównie na
zapoznawaniu dziecka z normami i wartościami
moralnymi oraz różnymi innymi problemami natury
moralnej, z którymi spotykają się w codziennym
życiu. Rodzic poprzez odpowiednio pokierowaną
rozmowę powinien wówczas umiejętnie uświadomić
dziecku rolę pewnych zasad w jego życiu.
METODA KIEROWANIA
PROCESEM SAMOWYCHOWANIA
Polega na zachęcaniu i inspirowaniu dzieci do samowychowania pod
względem moralnym.
Istotnymi przejawami wychowania moralnego, z pomocą metody
kierowania własnym procesem samowychowania mogą być- oprócz
inspirowania i zachęcania dzieci do pracy nad sobą- także:
- Podsuwanie im odpowiednich wzorów osobowych do naśladowania, a
w szczególności znajdywania w nich wewnętrznego impulsu do
własnych zachowań i postaw moralnych;
- Kształtowanie w nich poczucia odpowiedzialności moralnej za swe
postępowanie na co dzień, zwłaszcza zaś wobec osób
pokrzywdzonych i sponiewieranych, znajdujących się w sytuacji bez
wyjścia;
- Udostępnianie dzieciom literatury i innych dzieł sztuki budzących
głębszą refleksję nad własnym życiem moralnym i konsekwencjami,
jakie może ono pociągać za sobą dla innych ludzi.
METODA WZMACNIANIA
POZYTYWNEGO
Polega na wyrażaniu pod adresem młodzieży
pochwał lub dawania im innych dowodów
uznania w odpowiedzi na ich konkretne
zachowania i postawy moralne.
Sposoby wzmacniania pozytywnego:
- Z pomocą bezpośredniej gratyfikacji:pochwały słownej, nagrody;
- Sukcesywnej gratyfikacji- stopniowanie
nagród w zależności od postępów.
METODA WZMACNIANIA
NEGATYWNEGO
METODA PRZYMUSU/ KARANIA
Polega m. in. na szybkim reagowaniu na niestosowne
postępowanie dzieci, słownym ich napomnieniu, odebraniu
danej nagrody, a nawet niekiedy na chwilowej izolacji czy
utracie danego przywileju (np. wyjścia ze znajomymi,
wyjazdu z rodzicami itp.).
Pamiętajmy jednak, że nadmierne stosowanie wobec
dziecka systemu kar może stać się przyczyną wielu błędów
wychowawczych, sprzyjających rozwijaniu się w nim
egoizmu czy braku umiejętności panowania nad własnymi
emocjami.
METODA SAMORZĄDNOŚCI
Polega na umożliwianiu młodzieży
współdecydowania w różnych sprawach, a nade
wszystko pozostawania przez nich w bliskich
kontaktach interpersonalnych ze sobą i dorosłymi.
Ważna jest tu zasada podmiotowego
traktowania dzieci, czyli zapewniania im prawa do
postępowania w miarę samodzielnego i niezależnego
oraz równoprawnego udziału w kontaktach
interpersonalnych z dorosłymi.
CZYNNIKI UTRUDNIAJĄCE
WYCHOWANIE MORALNE
W DOBIE WSPÓŁCZESNEJ:
- Dominacja postaw konsumpcyjnych nad moralnymi;
- Dewaluacja wartości moralnych;
- Anonimowość w kontaktach międzyludzkich;
- Instytucjonalizacja życia społecznego;
- Nadmiar przemocy i seksu w mediach.
W RODZINIE:
- Rozpad życia rodzinnego;
- Wadliwe postawy rodziców;
- Pozbawienie dziecka wzorów osobowych w rodzinie;
- Niedosyt miłości rodzicielskiej i opieki;
- Niedocenianie wartości w życiu rodzinnym.
INNE PRZESZKODY:
- Pozbawienie dzieci i młodzieży dobrego przykładu;
- Niedosyt śpieszenia innym z pomocą;
- Nadmiar perswazji i pouczeń;
- Brak konsekwencji w procesie wychowania;
- Brak autorytetów osobowych.
Ważne jest również niwelowanie w
wychowaniu autokratycznego sposobu reagowania
rodziców: „ to ja tak każę” . Właściwością
stawianych przed dzieckiem wymagań czy nawet
zakazów albo nakazów winno być w miarę jasno i
szeroko wyjaśnianie. W przeciwnym wypadku
zostanie ono pozbawione praw do osobistego
zaakceptowania norm postępowania, czego
następstwem jest bunt, agresja lub apatia, brak
inicjatywy. W ostatecznym przypadku może ono
stać się bezwolnym wykonawcą rozkazu. Taką
postawę będzie charakteryzowało dążenie do
wystrzegania się czynów złych bez poczuwania się
do czynienia dobra.
PAMIĘTAJMY O ZASADACH!
- Zasady są ustalane przez osoby odpowiedzialne za
-
dzieci- rodziców;
Zasady są znane dzieciom. Mogą się czasem
niewiele zmieniać;
Nieprzestrzeganie zasad pociąga za sobą
konsekwencje;
Konsekwencje nieprzestrzegania zasad są zawsze
ustalane wcześniej;
Rodzice powinni się starać być konsekwentnymi oraz
mieć wspólne stanowisko w sprawach wychowania
dziecka.
KRÓTKI PORADNIK DLA
RODZICA
 Młodzież, której dodajemy otuchy, uczy się ufać






sobie;
Młodzież, której okazuje się wyrozumiałość, uczy się
cierpliwości;
Młodzież, którą się aprobuje, uczy się poszanowania
wartości;
Młodzież, która spotyka się z uczciwością, uczy się
sprawiedliwości;
Młodzież, która doznaje serdeczności, uczy się
przyjaźni;
Młodzież, która żyje w poczuciu bezpieczeństwa,
uczy się ufności wobec innych;
Młodzież, która jest kochana, uczy się żyć.
Zainteresowanych zapraszamy na stronę
internetową Poradni PsychologicznoPedagogicznej w Bielsku Podlaskim
www.ppp-bielsk.pl
Jeśli masz problem, szukasz porady dotyczącej
Twojego dziecka- odwiedź nas lub skontaktuj
telefonicznie:
ul. 3-ego Maja 17
Tel. (85) 833-26-74