Transcript Wykorzystanie komputera w pracy z dzieckiem ze specjalnymi

Wykorzystanie komputera
w pracy z dzieckiem ze
specjalnymi potrzebami
edukacyjnymi
dr hab. Anna Zamkowska
Plan
1. Jakie są specyficzne cele wykorzystania ICT
w pracy z dziećmi niepełnosprawnymi?
2. Jak indywidualizować pracę?
3. Jakie programy można wykorzystać?
4. Jakie oprzyrządowanie jest przydatne?
1. Jakie są specyficzne cele wykorzystania ICT
w pracy z dziećmi niepełnosprawnymi
(argumenty dla rodziców)
Działania na programach komputerowych odgrywają dużą
rolę terapeutyczną w rozwoju ucznia niepełnosprawnego:
• usprawnienie koordynacji wzrokowo – ruchowej,
• doskonalenie procesów analizy i syntezy wzrokowej,
• rozwijanie zainteresowań własnych,
• wydłużenie koncentracji uwagi,
• uczenie planowania, kontrolowania, korygowania swojej
pracy,
• kształcenie wyobraźni twórczej i odtwórczej, pamięci
wzrokowej,
• komunikacji ze światem (Internet)
• doskonalenie technik czytania i pisania
• rozwijanie umiejętności matematycznych
Przepisy wymieniają następujące grupy
uczniów o specjalnych potrzebach
edukacyjnych:
•
•
•
•
•
•
•
•
uczeń z dysleksją
uczeń z dysgrafią i dysortografią
uczeń z dyskalkulią
uczeń z afazją
uczeń z zaburzeniami orientacji w przestrzeni
uczeń z zespołem Aspergera
uczeń z zaburzeniami zachowania
uczeń nieprzeciętnie zdolny
2. Jak indywidualizować pracę?
Uczeń z dysleksją, dysgrafią, dysortografią i dyskalkulią
• Treści nauczania należy przekazywać we właściwy sposób –
z odpowiednim natężeniem głosu, formułować wypowiedzi i pytania
bardzo prosto, powtarzać pytania lub polecenia, udzielać
dodatkowych wyjaśnień lub zadawać pytania pomocnicze.
• Zalecane jest też wydłużanie czasu na wykonanie powierzonego
zadania, dzielenie materiału na mniejsze partie, zmniejszenie liczby
ćwiczeń lub zadań do wykonania.
• Czasem zachodzi konieczność odczytania poleceń pisemnych. Na
pewno należy częściej kontrolować postępy w wykonywanej pracy,
jeżeli uczeń z dysfunkcją pracuje nad nią samodzielnie.
• Dyslektyków cechują często duże zdolności i pozytywne cechy typu:
zwiększona kreatywność i oryginalne myślenie, silna motywacja,
wytrwałość i pracowitość.
Uczeń z afazją
• W przypadku lekkich odmian zaburzeń mowy
należy skupić się na doskonaleniu umiejętności
posługiwania się różnymi programami.
• Z wiedzy teoretycznej odpytywać rzadko, a raczej
preferować formy wypowiedzi pisemnych, np.
tekst w Wordzie.
Uczeń z zaburzeniami orientacji
w przestrzeni
• mogą wystąpić trudności ze stosowaniem
skrótów klawiaturowych, z rozpoznawaniem
prawego klawisza ALT, co w skrajnych
przypadkach powinno być uwzględnione,
poprzez nie wymuszanie nabycia umiejętności
posługiwania się skrótami i zastosowanie
dodatkowych ćwiczeń w pisaniu w edytorze
tekstu.
Uczeń z zespołem Aspergera
• Ogólne zasady obowiązujące nauczyciela podczas pracy z uczniami
dotkniętymi dysleksją, dysgrafią, dysortografią i dyskalkulią
obowiązują również i w przypadku dzieci z zespołem Aspergera
• wymagające precyzji i dokładności ćwiczenia indywidualne z
nieskomplikowanymi programami przy odpowiednim stopniowaniu
trudności dają dużą szansę powodzenia, co zaowocuje
zadowoleniem z dobrze wykonanego zadania, da poczucie własnej
wartości, zachęci do dalszej pracy
• nauka obsługi programów komputerowych, zwłaszcza w przypadku
pracy sam na sam z maszyną, bez kontaktu z drugim człowiekiem,
może być przez takich uczniów bardzo pozytywnie odbierana i
akceptowana.
Uczeń z zaburzeniami zachowania
(zespół ADHD)
• podawanie krótkich, zdecydowanych komunikatów,
upewnieniu się, że uczeń usłyszał przekaz.
• Należy dawać do wykonania jedno proste zadanie na raz
i czekać, aż się z niego wywiąże, zanim zada się mu
następne.
• Ćwiczenia skomplikowane dzielić na mniejsze, prostsze.
• Często kontrolować postęp pracy nad ćwiczeniem,
zadaniem, projektem.
• Konsekwentnie egzekwować ustalone zasady, które
należy często powtarzać.
• Wspólna praca z drugą osobą przy jednym komputerze
zwykle nie sprzyja skupieniu uwagi, dobrze jest zatem
wydzielić dla takiego ucznia oddzielne stanowisko.
Dzieci upośledzone umysłowo
w stopniach lekkim i umiarkowanym
• Większość pochodzi z rodzin patologicznych. Są one
zaniedbane środowiskowo i mają obniżony iloraz inteligencji.
Niektóre z tych dzieci były narażone na stresy związane z
niepowodzeniami szkolnymi w szkole masowej lub w
przedszkolu.
• Cechuje je brak pewności siebie, mnóstwo kompleksów,
niechęć do podejmowania nowych zadań, awersja do nauki.
• Niejednokrotnie są też obciążone chorobami utrudniającymi
naukę, takimi jak: epilepsja, dziecięce porażenie mózgowe,
choroby psychiczne czy wiele innych.
• Dzieci te wymagają specjalistycznej opieki, intensywnych,
częstych, a niekiedy długotrwałych ćwiczeń, prowadzonych
przez specjalistów. Potrzebują także tolerancji i pełnej
aprobaty ze strony szkoły i rodziny oraz odrębnych metod
nauczania w zakresie opanowania techniki czytania i pisania.
Etapy wprowadzania działań
w posługiwaniu się zestawem
komputerowym
• W grupach uczniów najbardziej zaburzonych
psychoruchowo i upośledzonych działania przez
długi czas poprzedzamy programami
„bezobsługowymi” takimi jak: Windows Media
Player: muzyka relaksacyjna, pokazy slajdów,
filmy.
Poznanie obsługi klawiatury i myszki
zabawy z wykorzystaniem gier komputerowych takich
jak :
• 102 Dalmatyńczyki,
• Hugo, Kangurek Kao, Really itp.
Uczniowie z pomocą nauczyciela, a później sami mogą
swobodnie grać, poznawać środowisko i cele gry,
obsługę klawiatury tj. konfiguracje przycisków.
Uczą się, że dany klawisz odpowiada za daną reakcję
bohatera gry na monitorze.
Wprowadzanie gier edukacyjnych
• ćwiczeń w pisaniu, liczeniu,
• poznawanie środowiska życia itp.
Samodzielna obsługa programów
• uruchamianie komputera, gier, programów
edukacyjnych oraz innych programów, np.
• posługiwanie się Wordem, Paintem w
projektowaniu kart okolicznościowych,
zaproszeń itp.
Internet
• wprowadzamy równolegle, wprowadzając
gotowe adresy stron.
• Obsługi strony uczymy indywidualnie każdego
ucznia, o ile pozwala na to stopień upośledzenia
umysłowego, jak i sprawność manualna.
• Komunikacji przez Internet (Skype, GG) tylko
dla uczniów najbardziej samodzielnych,
sprawnych intelektualnie.
Warunki powodzenia
• przygotowujemy oprogramowanie umożliwiające
swobodne działania,
• zabezpieczamy salę i ucznia BEZPIECZEŃSTWO, ODPOWIEDNIE
STANOWSKA PRACY (krzesełka, stoliki)
• zapewniamy miłą, spokojną atmosferę ,
• przyjmujemy wspierającą , akceptującą,
partnerską postawę
3. Jakie programy można wykorzystać?
Wybór programu:
• Jakie możliwości psychoruchowe i poznawcze
ma dany uczeń?
• Do kształtowania jakich umiejętności program
będzie mu potrzebny?
Przykłady programów
• Klik uczy liczyć w zielonej szkole
• Program, który zabiera dziecko w atrakcyjną podróż
po świecie przyrody. Dzięki zabawom połączonym
z zadaniami matematycznymi dziecko poznaje osiem
środowisk: miasto, dom, ogród, łąkę, park, las, staw
i góry. Oprócz doskonalenia umiejętności
matematycznych dziecko doskonali
spostrzegawczość, pamięć wzrokową i słuchową,
umiejętności manualne.
Klik uczy śpiewać
• Program umożliwiający rozśpiewanie dzieci,
poznanie wielu instrumentów muzycznych,
tańców, a także terminów muzycznych.
Klik uczy czytać (program
komputerowy – płyta CD-rom)
• Multimedialny program wspierający naukę
czytania. Jego bohaterem jest chłopiec o imieniu
Klik, który proponuje wspólną zabawę w
poznawanie liter i pomaga opanować trudną
sztukę czytania. Animacje, atrakcyjna grafika
i mnóstwo pomysłowych zabaw, rebusów,
układanek, ćwiczeń na klawiaturze komputera to
atuty, które pozwolą dziecku przyjemnie spędzić
czas.
Multimedialny Świat Jana Brzechwy
• wiersze zostały wzbogacone doskonałymi
animacjami, efektami dźwiękowymi, a także
wideolekcjami tańca.
Multimedialny Świat Juliana Tuwima
Bolek i Lolek, pamiątki z podróży
• Program rozwijający zdolności plastyczne, duży
wybór kolorowanek, gier i zabaw plastycznych,
wspaniała grafika, możliwość wyboru stopnia
trudności zabaw.
Moje pierwsze ABC
• Głównym zadaniem programu "Moje pierwsze ABC" jest
nauka czytania i pisania, przy jednoczesnym
zapewnieniu maksymalnej ilości gier i zabaw, które
rozwijają spostrzegawczość oraz dziecięcą wyobraźnię.
• Na program składają się barwne animacje, rysunki
i zdjęcia
• Podkład muzyczny dostosowany do dziecięcej percepcji
i czytane przez lektora wyrazy sprawiają, że nauka
czytania i pisania jest dla dziecka wspaniała zabawa.
Jolanta Łukowska
Układanki – dobieranki 1 – program
komputerowy
Program przeznaczony dla dzieci w wieku przedszkolnym
W przypadku dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych
może być z powodzeniem wykorzystywany w pracy również
z dziećmi starszymi
Płyta zawiera:
• 20 loteryjek polegających na znajdowaniu takiego samego
obrazka
• 20 układanek polegających na składaniu obrazków: układanki
mają od 4 do 20 elementów
• 12 zadań polegających na podpisywaniu obrazków przy
pomocy etykiet
Jolanta Łukowska
Kolorowanki – program komputerowy
• płyta zawiera:
50 obrazków do kolorowania na komputerze
Jolanta Łukowska
Układanki – dobieranki 3 – program
komputerowy
Płyta zawiera
• 18 loteryjek
• 6 układanek polegających na składaniu obrazka (układanki mają od
7 do 23 elementów
• 30 zadań polegających na znajdowaniu pierwszej litery wyrazu
• 10 zadań polegających na składaniu wyrazów z podanych sylab
• 18 zestawów zadań polegających na znajdowaniu brakujących
samogłosek...
• 18 zestawów zadań polegających na znajdowaniu brakujących
spółgłosek
• 17 zadań składających się z 3 etapów: 1. ułożenie wyrazów z
podanych sylab, 2. ułożenie wyrazów z podanych liter, 3. zapisanie
wyrazu przy pomocy klawiatury
Królik Bystrzak dla Przedszkolaka, Po Gwiazdkę
z Nieba (Opinia Polskiego Towarzystwa Dysleksji)
• wspomaga i stymuluje jego naturalny rozwój;
•
bawi i uczy;
• koncentruje uwagę (co jest szczególnie ważne dla dziecka nadpobudliwego...);
•
stymuluje rozwój percepcji wzrokowej u każdego dziecka, ćwiczy zaburzone funkcje
(spostrzeganie wzrokowe, analiza i synteza wzrokowa, pamięć wzrokowa, koordynacja
wzrokowo-ruchowa );
• rozwija orientację kierunkową i przestrzenną;
• stymuluje i ćwiczy rozwój percepcji słuchowej (słuch fonematyczny, analiza i synteza
słuchowa oraz pamięć słuchowa);
• wprowadza w świat liter i cyfr;
• uczy czytać (dziecko poznaje budowę wyrazu, ma możliwość uzupełniania brakujących
sylab, liter );
•
uczy liczyć, dodawać i, odejmować;
• uczy myślenia przyczynowo-skutkowego;
• rozwija zdolności twórcze;
• jest wreszcie pomostem do Świata wyobraźni i fantazji...
Gry edukacyjne
•
•
•
•
„Matematyczne przygody”
„Sam piszę”
„Ortografia na wesoło”
oraz gry sprawnościowe - „Smurfowe
przedszkole” „Samochody rajdowe”, „Motocykle”
i tym podobne.
4. Jakie oprzyrządowanie jest
przydatne dla dzieci
niepełnosprawnych ruchowo?
• Head pointer
• Specjalne klawiatury
• Specjalne myszki, trackball, mini joystick,
easyball
• komunikatory
wskaźniki – head–pointer
Duża klawiatura z nakładką
z pleksiglasu
Klawiatura z wbudowaną myszą
Klawiatura typu Intellikeys
Trackball
Mini joystick
Easyball
Digi Vox
Programy
• Programy komputerowe wspomagające
nauczanie i rozwój dziecka autystycznego:
www.AutyzmSoft.pl
Pomorskie Centrum Terapii Pedagogicznej:
• Diagnoza i terapia dziecka z deficytami
rozwojowymi,
• Program do diagnozy i konstrukcji indywidualnych
programów edukacyjno –terapeutycznych
• http://www.pctp.com.pl/produkty/do-diagnozy/69edu4xxl-multimedia.html