Transcript Tıp Fakültesi Eğitim-Müfredat Hazırlama

TIP FAKÜLTESİ
EĞİTİM-MÜFREDAT HAZIRLAMA
Prof. Dr. Neşe Saltoğlu
EĞİTİMİN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ

Çalışma grupları oluşturulması
 Eğitim
ve müfredat geliştirme
 Eğitim becerileri
 Ölçme değerlendirme




Oluşturulan gruplar ve koordinatörler kurulunun
yönetim başkanlığında toplanması
Oluşturulan grupların kendi aralarında
toplanarak çalışma prensiplerini belirlemesi
Tıp eğitiminde amaç –sorunlar-eğitim modelleri
ele alınması
İlk toplantı sunumunun müfredat grubu
tarafından yapılması
Tıp Eğitiminin Amacı
 Tüm
insanların sağlıklı
yaşamalarını sağlamak için
hekim yetiştirmek
World Federation for Medical Education
Tıp Eğitiminde Sorunlar
Geleneksel tıp eğitimi temel sağlık sorunlarına
yaklaşımı , içerik ve öğrenme/öğretme yöntemleri ile
geleceğin sağlık ihtiyaçlarına cevap verememektedir.


Tıp biliminin olanakları insanlara eşit olarak
sunulamamaktadır.

Tıp öğrencilerine her bilim dalında derinlemesine bilgi
edindirilmeye çalışılmaktadır

Eğitimde ağırlık tedavi edici tıp hizmetlerine yöneliktir.
World Federation for Medical Education
Dünya Tıp Eğitimi Kongresi-2002.
1. Sınıftan itibaren:

Küçük tartışma gruplarının müfredatın
%10-30 unu oluşturması gerektiği,

Toplum ve meslekle yüz yüze getirme
yöntemlerinin kullanılmasının önemi

Ölçme değerlendirme sistemi ile
müfredatı ve beceriyi ölçmenin önemi
Dünya Tıp Eğitimi Kongresi.
(WFME 2002 Kopenhag)

Öğrenci geri bildirimlerinin önemi

Tıp eğitiminin %20 sinin elektif ders
veya stajlardan oluşması gerektiği,

Tıp eğitiminin anadille olması
gerekliliği vurgulandı.
Tıp Eğitiminde Hedefler

Yeni müfredat aracılığı ile öğrencilere
yaşam boyu kendi kendine öğrenme
becerisi kazandırılmalıdır.

Tıp literatür bilgilerini kanıta dayalı tıp
kavramı ile birleştirebilecek beceriler
kazandırılmalıdır.

Öğrenciler eleştirel muhakeme
yapabilecek düzeye eriştirilmelidir.
Tıp Eğitiminde Değişiklikler


Müfredatta yoğunluk azaltılmalı
Müfredat tam entegre olmalıdır.

Hem yatay entegrasyon(temel bilimler anabilim
dalları arasında)
hem de dikey (temel bilimler ile klinik bilimler
arasında) entegrasyon sağlanmalı

Tıp eğitiminde, hasta ile karşılaşma sadece
fakültelerde değil birinci ve ikinci basamak sağlık
kurumlarında da organize edilmelidir.

Tedavi edici ve koruyucu sağlık hizmetlerinin ağırlığı
dengelenmelidir.
Tıp Eğitimi Modelleri





Geleneksel tıp eğitimi (Flexner Modeli)
Entegre eğitim
Probleme dayalı eğitim
a. Yönlendirmeli
b. Yönlendirmesiz
Geleneksel tıp eğitimi




Temel ve klinik bilimler arasında kesin ayırım
yapılır.
Bilginin temel kaynağı eğiticidir
Planlaması ve uygulaması pratiktir
 Öğrencinin neyi öğreneceğine eğitici kendisi
karar verir
Öğrencilere büyük gruplar halinde eğitim
verilir
 Temel bilimler ilk 2 yılda
 Klinik bilimler son 3 yılda okutulur
Geleneksel tıp eğitimi (Flexner Modeli)

Dezavantajları
 Eğiticiler
Dersi istediği gibi sunarlar
 Eğiticiler dersleri çoğu kez birbirlerinden
habersiz hazırlar.
 Tekrarlar kaçınılmazdır.
Entegre eğitim



Konular ilgili bütün bilim dallarının katkısı ile birlikte
hazırlanıp sunulur.
Bütüncül tıp yaklaşımı esas alınır
Temel bilimler ile klinik bilimler birlikte öğretilir.

Yatay entegrasyon farklı bilim dalları arasında etkin
işbirliği ve iletişim sağlamayı amaçlar.

Dikey entegrasyon temel bilimler ile klinik bilimleri
ilişkilendirir
 Klinik bilgi temel bilimlerin konularında
düşünmeyi güçlendirmek, yapılandırmak ve
genişletmek için kullanılır
Entegre eğitim




Öğrencilerin hasta ile daha erken yıllarda tanışmaları
hedeflenir
İçerik merkezli yaklaşım esastır
Bilim dalı esaslı müfredata kıyasla, daha az öğretim
üyesi merkezlidir
Öğrenci değerlendirmede yazılı, ancak interdisipliner
sınavlar, bazen de çoktan seçmeli sınavlar yapılır.

Entegre eğitim hazırlamada dikkat edilmesi
gereken durumlar
 Müfredat
organizasyonuna bilim dallarının ve
öğretim üyelerinin hiyerarşisi yansıyabilir!
 Müfredatta
değişiklik yapmak olanaklıdır, ancak
değişimi yapmak çok zaman alabilir!
Probleme dayalı
öğrenim:Yönlendirmesiz







Öğrenciler serbest ya da bir eğitim yönlendiricisi
eşliğinde grup çalışmaları yaparlar
Öğretim üyeleri eğitim yönlendiricisi işlevini üstlenir
O konuda uzman olmasına gerek yoktur
Öğrenciler sadece akademik yeteneklerine göre
seçilmez
Grup çalışmaları benimsenir
Klinik deneyimler erken yıllarda kazandırılır
Matriks organizasyon esas alınır
Probleme dayalı
öğrenim:Yönlendirmesiz





Öğretim üyesi/öğrenci oranı yüksektir!
Problemleri hemen tüm öğretim üyelerini
kapsayan müfredat komitesi seçer ve
oluşturur.
Kendi kendine öğrenmeyi esas alır.
Temel bilimler klinik problemleri çözme
uğraşının sonucu olarak öğrenilir.
Müfredat yapısında bütüncül tıp yaklaşımı
benimsenir.
Tıp Eğitimi Müfredatında
SPICES Modeli






Öğretmen merkezli
Bilgi yüklemeli
Disiplinlere dayalı
Hastaneye dayalı
Standart program
Usta-çırak ilişkili
Öğrenci merkezli
Probleme dayalı
Entegre
Topluma dayalı
Elektifler
Sistematik
Müfredat Karşılaştırma

Öğretmen merkezli
müfredat

Öğretilecek bilgiye ve
öğretme yöntemine
öğretmen karar verir.
 Değerlendirmeyi
öğretmen yapar
 Öğrenciler öğrenme
sürecinde pasiftir

Öğrenci merkezli
müfredat
 Öğrenciler
kendileri
için öğrenme
hedefleri belirlerler
 Öğrenmeye nasıl
ulaşılacağı tartışılır
 Öğrenci öğrenme
sürecinde özerktir
 Motive olur
 Yaşam boyu öğrenme
deneyimine hazırlar




Bilgi yüklemeli
müfredat
Öğrenciye tüm bilgiler
didaktik tarzda verilir
Öğrencinin öğrenme
kapasitesini aşabilir
Hastanın sorununu
anlamaya yönelik
değildir
 Öğretim
üyesinin
deneyimsiz ve alt
yapının yetersiz olduğu
fakülteler için uygundur




Probleme dayalı
müfredat
Öğrencilere özel
seçilmiş klinik
sorunlar verilir
Öğrenciler bu sorunun
nedenlerini, oluş
mekanizmasını ve
çözümleri araştırır.
Temel bilimler klinik
bilimler ile
ilişkilendirilerek
öğrenilir
 Alt
yapısı çok iyi
fakültelere uygundur.
Bilim dallarına dayalı müfredat




Bilgi temel ve klinik tıp bilimlerinin kendi içeriğinde ayrı
ayrı sunulur
Kurumun niteliği: Köklü okullardır
Temel bilimleri araştırma merkezlidir
Klinisyenlerin çoğunluğu üst ihtisas yapmıştır
Bilim dallarına dayalı müfredat







TEMEL ve KLİNİK bilimler tamamen AYRIDIR
Eğitim anabilim dalı temellidir
Eğitim mezuniyet sonrası seviyenin hemen altındadır
Öğrencilerin tüm bilim dallarında eğitim alması öngörülür
İyi bir sağlık hizmeti için uzmanlaşma gereğine inanılır
Müfredat bilim dalı temelinde organize edilmiştir
Bilim dallarının ve öğretim üyelerinin hiyerarşik yapısı
müfredata yansır
Bilim dallarına dayalı müfredat





Öncelikle temel bilimlerin öğrenilmesi hedeflenir
Öğrenciler çok çalışmalı, verilen eğitim programının
tamamını öğrenmelidirler
Öğretim yöntemi öğretmen merkezlidir
Çoktan seçmeli sınavlar çok az ya da kullanılmaz
Örnekler:
 İngiltere University College of London
 Kanada Mc Gill
 Avustralya Melbourne
Amaç ve öğrenim
hedefi belirleme
toplantıları
Sunum planı

Toplantının amacı
 Tıp
eğitiminde bu noktaya nasıl geldik ?
 Fakülte Tıp Eğitiminin amaç ve öğrenim
hedefleri

Katılımcılar
 Fakülte

Öğretim üyeleri
Toplantı Yöntemi
 Beyin
fırtınası
Neden amaç ve öğrenim
hedefleri belirlemeliyiz ?
Amaç ve hedefler belirlenmeden
yapılan değişiklikler ve uygulanan
yöntemler etkisiz olacaktır.
Amaç ve öğrenim hedefleri:

Tüm öğretim üyelerinin birlikte
kararlaştırdığı bir akittir.

Müfredatı ve eğitim yöntemlerini
belirler !!

Öğrencilerle de paylaşılmalıdır.
Çünkü;

İçerik tanımlanmalı

Eğitim yöntemleri belirlenmeli

Ders saatleri

Öğretim Üyesi sayısı
1988 Edinburgh Bildirgesi (WFME)
Temel tıp eğitiminin amacı:
Tüm toplumun sağlık düzeyini
yükseltebilecek, nitelikli hekimler
yetiştirmektir.
Shows
how
Gösterir
Knows
howbilir
Nasıl
olduğunu
Knows
Bilir
YETERLİLİK
Does
Yapar
HANGİ NOKTALARDA YETERLİLİK?

Tıbbi bilgi ve klinik nedenselleştirmenin
kurulması

Hasta bakımı

Meslektaşları ve toplumla iletişim

Profesyonellik, etik ve öz değerlendirme

Uygulamaya dayalı öğrenme
Tıp eğitimi amaç ve
öğrenim hedefleri
belirlendi
Fakültenin amacı
Tüm toplumun sağlık düzeyini
yükseltebilecek, nitelikli birinci
basamak hekimi yetiştirmektir.
Örnek program
Nitelikli Hekim Kimdir ?







Kapsamlı ve uygun bilgiyi edinmiş
Humanist
Mesleğine tutkun
Seçtiği yolda /kariyerde başarılı
Yaşam boyu öğrenmeye istekli
Hasta bakımında yetkin
İçinde bulunduğu toplumun sağlık sorunlarını
bilen ve çözmeye hazır
Eğitim sistemi: Karma sistem

Yatay ve dikey integrasyon
+topluma dayalı uygulamalar
+beceri laboratuvarları
+elektifler
+kurslar
+interaktif modüller
Öğrenciler Tıp Eğitiminin
İlk Üç Yılı Sonunda Neleri
Bilmelidir ve Yapabilmelidir ?
Katılımcılar: Temel Tıp Bilimleri
Öğretim Üyeleri ve klinik Anabilim
Dalından temsilciler
Yöntem: Beyin fırtınası
Süre: 60-120 dk
Toplantının amacı
Tıp fakültesi ilk 3 yılındaki eğitimin
öğrenim hedeflerinin öğretim
üyelerinin katılımı ile belirlenmesi
İlk 3 yılın amacı;
Bu 3 yılın sonunda öğrenciler;
Nitelikli bir hekim olabilmek için
gerekli olan , temel bilgi, beceri ve
tutum kazanacaklardır.
Neden ilk 3 yıl bir arada ele
alınmalı?
Tıp eğitimi bir bütün
 Her yılı ayrı ayrı almak mümkün
ama teknik olarak zor
 Entegre sistem için zorunlu

 Sarmal,
blok veya koridor sistemler
kullanılıyor
İLK ÜÇ YILDA
*Beceri edinme

Normal yapı ve işlev
+

*Problem çözme
*Topluma dayalı
uygulamalar
Anormal yapı ve işlev *Serbestçalışma
zamanı
Değişime I. sınıftan başlamalı, sonuçlarını
görerek devam edilmelidir.
İLK 3 YIL MÜFREDAT YAPISI
1.sınıf
2.sınıf
Normal yapı ve işlev
Normal yapı
ve işlev
3.sınıf Nor
mal
yapı
Anormal Topluma
yapı ve
dayalı
işlev
uygulama
Anormal yapı Topluma dayalı
ve işlev
uygulama
Anormal yapı ve
işlev
Topluma dayalı
uygulama
ÇEKİRDEK EĞİTİM PROGRAMI OLUŞTURMA
HAZIRLIKLARI







Anabilim dallarından müfredatlar istenmeli
Yurt dışı ve Türkiye’deki bazı tıp fakültelerinin
uyguladıkları müfredatlar değerlendirilmeli
Hastalıkların görülme sıklıkları gözden geçirilmeli
(Ulusal ve bölgesel) (Ulusal ÇEP)
Öğrencilerimizin görüşleri alınmalı
Mezunlar derneği aracılığı ile anket uygulanması ile
mezunlardan geri bildirim alınmalı
Birinci ve ikinci basamakta uygulama eğitimi ile
Sağlık müdürlüğünün katkısı alınmalı
Meslek örgütünün görüşleri alınmalı

Anabilim dallarından müfredatlar istenmeli
 Anabilim
dalları derslerinin
değerlendirilmesinde sonraki 2 slaytta yer
alan örnek sorulardan yararlanılabilir.
Temel Bilimler Değerlendirme Çizelgesi
Klinik bilim konularından en az birisi ile ilgili
midir?
Klinik bilim konularından en az birisinin
anlaşılması ve uygulanması için gerekli bir
ön bilgi ya da temel bilgi niteliğinde midir?
Konunun bilinmemesi öğrencinin genel tıp
bilgisinde önemli bir eksiklik oluşturacak
mıdır?
0-1-2 puan verilir
Klinik Bilimler Değerlendirme Çizelgesi

Konu, önemli bir sağlık sorunuyla mı ilgilidir?

Konunun bir pratisyen hekim tarafından bilinmemesi bir bireyin yaşamını
ya da yaşam kalitesini tehdit eder mi?

Konu, bir pratisyen hekimin acil tanı koymasını gerektiren bir durum mudur

Konu, pratisyen hekim tarafından yapılabilecek bir acil girişimle ilgili bilgi,
ve beceri kazandırmakta mıdır?

Konu, bir pratisyen hekimin kendisinin girişim yapması gerekmeyen,
ancak, ön tanıyla bir merkeze sevkini gerektiren bir durum mudur?

Konu, önemli bir koruyucu hekimlik uygulamasını içermekte midir?

Konu, birinci basamakta tanı konulabilecek bir hastalıkla ilgili bilgi ve
beceri kazandırmakta mıdır?

Konu, birinci basamakta tedavi edilebilecek ve evde ve ayakta
izlenebilecek bir sorunla ilgili bilgi ve beceri kazandırmakta mıdır?

0-1-2 puan verilir

Ulusal ÇEP incelenmeli

Kurumsal ÇEP oluşturulmalı

Değerlendirmeler sonucunda ÇEP’ e
uygun ağırlıkta ders dağılımı sağlanmalı

İlk 3 yıl her kurulun daha sonra her bir
dersin,
stajların amaç ve öğrenim hedefi
oluşturulmalı

Tıp Eğitimi- Müfredat ile ilgili Öneriler

Mesleki İngilizce eğitiminin verilmesi sağlanmalı

İnteraktif eğitim arttırılmalı
 Amfi ortamında interaktif eğitim
yöntemleri geliştirilmeli
Öğrencilerin 1. sınıftan itibaren sağlık
kurumlarını tanımaları için düzenlemeler yapılmalı


Hastalar ile ilk yıldan itibaren tanışmaları sağlanmalı

Öğrencilerin laboratuvar uygulamalarına aktif
katılımının sağlanması ile verimliliğinin arttırılmalı

Tıp eğitimi ile ilgili beceriler için beceri laboratuvarları
tıp eğitimi ilk 3 yıl içerisinde yaygınlaştırılmalı

Eğitimde bilişim yaygınlaştırılmalı

Öğrencilerin kaynak arama konusunda
motivasyon ve becerilerinin arttıracak
yöntemleri geliştirmeli

Danışmanlık sisteminin etkinleştirilmeli
Stajlarla İlgili Öneriler
 İlk 3 yıl ile ilgili düzenlemelerle birlikte staj
eğitimleri de gözden geçirilmeli

4,-5. yıl Tıp eğitimini gözden
geçirme




Büyük stajlar 4. sınıfta yer almalı (İç HastalıklarıKadın Doğum-Cerrahi-Çocuk hastalıkları gibi)
Küçük stajlar 5. sınıfta yer almalı
Bazı stajlar elektif olabilir.
İlişkili stajlar benzer modüller içerisinde verilebilir
 Örneğin
Travma Modülü
 Acil AD
 Ortopedi
 Fizik Tedavi
 Beyin Cerrahisi



1. Entegre Eğitim Örnek Program
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Entegre Eğitim
Programı
www. ctf. edu.tr
2. Karma Eğitim örnek program:
 Çukurova Üniversitesi Entegre Eğitim Programı
 www. cu.tip.edu.tr
Dönem 1
Dönem 2
İlk adım
modülü
Sağlık Eğitim Olgu
Danışmanlığı sunumları
Kurum
ziyareti
Dönem 3
Üreme
sağlığı
Modülü
Olgu
sunumu
Film
gösterimleri
Olgu
sunumları
Hekim-Hasta
İletişimi
Modüller
Örneğin
Yaşlı Bireye
Yaklaşım
Üreme
sağlığı gibi
Dönem 5
Dönem 6
Olgu
sunumları
Modüller
Örneğin:
Obezite
Travma gibi
Hasta hekim
iletişimi ileri
düzey
modülü
Örnek 1.Sınıf programı
Pazartesi
Teorikler
Salı
Çarş
Perş
Lab/
pratik
•Beceri lab
•Halk
sağlığı
•Elektifler
•Medikal
enformatik
Diğer
Hekim
Ziyareti
Kurum
ziyareti
Cuma
Öğle arası
Lab/
pratik
Kurslar
ve
Yabancı dil