Transcript Hipertansiyon-Tanı - Nefroloji Bilim Dalı

Hipertansif Hastaya
Yaklaşım
Dr. Şehsuvar Ertürk
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi
Nefroloji Bilim Dalı
Hedef
• Arteriyel kan basıncı ve hipertansiyon ile
ilişkili kavramları öğrenmek.
• Hipertansiyonlu hastanın tanısal
değerlendirilmesini bilmek.
Plan
• Hipertansiyon tanım ve epidemiyolojisi
• Hipertansif bireyin klinik değerlendirilmesi
Tanı
Ayırıcı tanı
Eşlik eden risk faktörleri
Hedef organ hasarını saptama
Hipertansiyon - tanımlar
• Hipertansiyon, arteriyel kan basıncının
hedef organ hasarı oluşma riskini arttıran
düzeylere yükselmesidir.
• Riski arttıran düzey her bireyde farklı olabilirse de,
genel toplum ele alındığında;
Sistolik Kan Basıncının 140 mmHg
Diyastolik Kan Basıncının 90 mmHg
ve üzerinde olması hipertansiyon olarak
tanımlanmaktadır.
Hipertansiyon - tanımlar
Kategori
SKB
DKB
(mmHg)
(mmHg)
NORMAL
<120
PREHİPERTANSİYON
120-139
veya 80-89
140-159
≥160
veya 90-99
veya ≥100
HİPERTANSİYON
Evre 1
Evre 2
ve
<80
JNC 7. JAMA 289, 2003
Hipertansiyon - tanımlar
Kategori
SKB
DKB
(mmHg)
(mmHg)
OPTİMAL
<120
NORMAL
120-129
ve/veya 80-84
YÜKSEK NORMAL
130-139
ve/veya 85-89
HİPERTANSİYON
Evre 1
Evre 2
Evre 3
140-159
160-179
≥180
ve/veya 90-99
100-109
≥110
ve
<80
ESH-ESC. J Hypertens 25:1105, 2007.
Hipertansiyon - tanımlar
• İzole Sistolik Hipertansiyon:
SKB≥140
ve
DKB<90 mmHg
Hipertansiyon - etyoloji
• Primer (Esansiyel) HT
• Sekonder HT
Renal parankimal
Renovasküler
İlaçlar (Oral kontraseptif, NSAİ)
Endokrin sebepler
Primer aldosteronizm, Feokromasitoma, Cushing sendromu,
Hipo/Hipertiroidizm, Hiperparatiroidizm
Uyku apne sendromu
Aorta koarktasyonu
Hipertansiyon - tanı
• Kan basıncı hangi sıklıkla ölçülmeli?
• Normal (Optimal KB)
2 yılda bir
• Prehipertansiyon
Yılda bir
Hipertansiyon - tanı
• Kan basıncı kaç kez ölçülmeli?
• Hedef organ hasarı kanıtları olmadıkça tek bir
ölçüm ile hipertansiyon tanısı konulmamalıdır.
• Kan basıncı yüksek ölçülen bireylerde bir ay
içinde tekrarlayan en az 3 ölçüm ile tanı teyit
edilmelidir.
Hipertansiyon - tanı
• Kan basıncı nasıl ölçülmeli?
• Klinikte ölçüm
• Evde kan basıncı izlemi
• Ayaktan kan basıncı izlemi
Hipertansiyon klinik değerlendirme
• Hipertansiyonun etyolojisi
• Hedef organ hasarı kanıtları
• Eşlik eden kardiyovasküler risk faktörleri
Hipertansiyon klinik değerlendirme
• Hasta ne kadar genç ve
kan basıncı yüksekliği ne kadar şiddetli ise
o kadar ileri inceleme yapılmalıdır.
Klinik değerlendirme - öykü
• Hipertansiyonun süresi
İlk kez ne zaman saptandı?
En son ne zaman normal ölçüldü?
Kan basıncı seyri nasıldı?
• Antihipertansif ilaçlar
İlaç tipi, dozu, yan etkileri
• Kan basıncını
yükseltebilecek maddeler
NSAİ
Oral kontraseptif
Adrenal steroid
Alkol
Tuz
• Aile öyküsü
Hipertansiyon
Ani-erken ölüm
DM
KBY
Feokromositoma
• Hedef organ hasarı
Baş ağrısı
Geçici görme kaybı
Göğüs ağrısı
Dispne
Ödem
Claudication
Klinik değerlendirme - öykü
• Diğer risk faktörleri
DM
Dislipidemi
Fiziksel inaktivite
Sigara
• Diyet öyküsü
Tuz alımı
Yağ
Hazır gıda
Kilo değişimi
• Uyku apne belirtileri
Baş ağrısı
Uyuklama
Horlama
Uyku bölünmeleri
• Cinsel işlev
• Sosyokültürel yapı
Hastalığa kooperasyon
Tedaviye uyum
Klinik değerlendirme fizik inceleme
• Doğru kan basıncı ölçümü
• Genel görünüm
Cushing sendromu bulguları
Yağ dağılımı
Cilt lezyonları
• Göz dibi
Retinopati
• Baş-Boyun
Karotis üfürümü
Boyun venleri
Tiroidde büyüme, nodül
• Kalp
Büyüme, ritm, kalp sesleri
Üfürümler
• Akciğerler
Ral-ronküsler
Sırtta üfürüm
• Karın
Bel çevresi
Üfürümler
Büyümüş böbrekler, renal kitle
• Ekstremiteler
Periferik nabızlar
Ödem
• Nörolojik değerlendirme
Klinik değerlendirme laboratuvar inceleme
• Her hipertansif hastada yapılması gereken
rutin laboratuvar incelemeler
• Tam idrar
• Hematokrit
• Biyokimyasal testler
–
–
–
–
–
AKŞ
Serum kreatinin
Lipid profili (LDL-HDL-kolesterol, Trigliserid)
Potasyum
Kalsiyum
• EKG
Klinik değerlendirme laboratuvar inceleme
• Rutin olmayan testler
•
•
•
•
•
•
Mikroalbuminüri
Serum ürik asit
CRP
PRA
Plazma insülin
Ekokardiyografi
Klinik değerlendirme sekonder hipertansiyon kanıtları
• Hipertansiyon başlama yaşı <20, >50
• Kan basıncı düzeyi >180/110 mmHg
• Organ hasarı kanıtları
Orta-şiddetli göz dibi değişiklikleri
Serum kreatinin yüksekliği
SVH’nin EKG bulguları
• Sekonder sebepleri düşündüren özellikler
Ailede hipertansiyon olmayışı
Ailede böbrek hastalığı öyküsü
Taşikardi, terleme, tremor
Hipokalemi
• Dirençli hipertansiyon
Klinik değerlendirme sekonder hipertansiyon taraması
• KBH
Tam idrar, Serum kreatinin, Renal US, Renal biyopsi
• RVHT
Doppler US, Kaptopril renogram, Aortografi
• Aorta koarktasyonu
Alt ekstremite KB, Femoral nabız, Ekokardiyografi, Aortografi
• Cushing sendromu
1 mg Dekzametazon ile plazma kortizol, İdrar kortizol, Adrenal CT
• Primer aldosteronizm
Serum-idrar potasyum, PRA/Aldosteron, Tuz yükleme, Adrenal CT/Sintigrafi
• Feokromositoma
Plazma-idrar metanefrin, İdrar katekolaminleri, Adrenal CT/Sintigrafi
Sonuç
• Hipertansiyon tüm dünyada olduğu gibi,
ülkemizde de bir halk sağlığı sorunudur.
• Tanı için öncelikle kan basıncı doğru bir
şekilde ve tekrar tekrar ölçümlenmelidir.
• Kan basıncı düzeyleri ısrarla ≥140/90 mmHg
olan hastalar hipertansiyonun etyolojisi,
eşlik eden risk faktörleri ve hedef organ
hasarı kanıtları açısından incelenmelidir.