Transcript CHIẾC LƯỢC NGÀ (trích)

Gi¸o viªn: Hoàng Thị Hải Luyến
KIỂM TRA BÀI CŨ
Tóm tắt truyện ngắn “Chiếc
lược ngà”. Phân tích tâm trạng bé
Thu khi chưa nhận ra ba?
Tiết 72:
Tiết 72: Văn bản:
Nguyễn Quang Sáng
Khi nghe
chia tay
anhanh
SáuSáu
bảo:
vẻ“Thôi
mặt bé
Thu
! Bađược
đi nghe
miêu
contả!”.
qua
Bénhững
Thu đãchi
tiết
có phản
nào? ứng gì?
- “...Vẻ mặt của nó có cái gì hơi
khác, nó không bướng bỉnh hay cau
mày cau có nữa, vẻ mặt của nó sầm
- Thái độ : biểu hiện qua khuôn lại buồn rầu, cái vẻ buồn trên gương
mặt sầm lại, đôi mắt mênh mông. mặt ngây thơ của con bé trong rất dễ
- Hành động : gọi thét “ba” chạy thương”.
đến ôm chầm bíu chặt không
- “...đôi mắt nó như to hơn, cái
muốn rời. Hôn tóc, hôn cổ, hôn
nhìn của nó không ngơ ngác, không
vai, hôn cả vết thẹo dài bên má
lạ lùng, nó nhìn với vẻ nghĩ ngợi
của ba nó.
sâu xa.”
I. Đọc - tìm hiểu chung.
II. Đọc - tìm hiểu văn bản.
1. Nhân vật bé Thu.
a. Trước khi nhận ba.
b. Khi nhận ra ba.
- “...đôi mắt mênh mông của con
bé bỗng xôn xao.”
Tiết 72: Văn bản:
Nguyễn Quang Sáng
I. Đọc - tìm hiểu chung.
II. Đọc - tìm hiểu văn bản.
1. Nhân vật bé Thu.
a. Trước khi nhận ba.
b. Khi nhận ra ba.
- Thái độ : biểu hiện qua khuôn
mặt sầm lại, đôi mắt mênh mông.
- Hành động : gọi thét “ba” chạy
đến ôm chầm bíu chặt không muốn
rời. Hôn tóc, hôn cổ, hôn vai, hôn cả
vết thẹo dài bên má của ba nó.
 Tình yêu ba thật mạnh mẽ, hối
hả cuống quýt.
Từ
đó xét
chovề
tanghệ
thấy thuật
tình
Nhận
cảm
Thuvật
đốibévới
anh
khắccủa
họabé
nhân
Thu
Sáu
thếtrích
nào?của tác
trongnhư
đoạn
giả?
Tiết 72: Văn bản:
Nguyễn Quang Sáng
I. Đọc - tìm hiểu chung.
II. Đọc - tìm hiểu văn bản.
1. Nhân vật bé Thu.
a. Trước khi nhận ba.
b. Khi nhận ra ba.
 Tình
yêu ba thật mạnh mẽ, hối hả
cuống quýt.
Cách miêu tả tự nhiên, miêu tả
dáng vẻ, lời nói, cử chỉ để bộc lộ nội
tâm, khắc họa tính cách nhân vật.
Hồn nhiên, chân thật trong tình
cảm, mãnh liệt, dứt khoát trong
tình yêu thương.

Nhậnem
xétcóvềthể
nghệ
thuật
Vậy
khái
quát
khắc
họanào
nhân
Thu
như thế
về vật
tínhbé
cách
trong
của béđoạn
Thu?trích của tác
giả?
Tiết 72: Văn bản:
Nguyễn Quang Sáng
I. Đọc - tìm hiểu chung.
II. Đọc - tìm hiểu văn bản.
1. Nhân vật bé Thu.
2. Nhân vật anh Sáu.
a. Trong chuyến về thăm nhà.
- ...không chờ xuồng cập bến, anh
nhún chân nhảy thót lên,...bước vội
vàng những bước dài...
- ...vừa bước vừa khom người đưa tay
đón chờ con.
 Vui sướng, khao khát, vồ vập.
- Anh đứng sững, mặt sầm lại, hai tay
buông xuống như bị gãy.
 Buồn bã, thất vọng, hụt hẫng.
Thái
Khi
gặp
bị
độ,
bé
lại
hành
Thu
con,
cự
động
anh
tuyệt
đó
Sáu
Thảo
luận
nhóm:
đã có
thể
hành
hiện
động
những
tâm
của
lời
trạng
anh
nóigì
Sáu
vàcủa
hành
Hãy tóm tắt những việc
độngSáu?
anh
như
thế
gì?nào? Tâm trạng
làm và thái độ của anh Sáu
của
anh? chờ xuồng cập
- ...không
trong
những ngày đoàn tụ
bến,
anh nhún chân nhảy thót
với con?
lên,...bước vội vàng những
bước dài, rồi dừng lại kêu to:
Thu ! Con.
- ...vừa bước vừa khom
người đưa tay đón chờ con.
Tiết 72: Văn bản:
Nguyễn Quang Sáng
I. Đọc - tìm hiểu chung.
II. Đọc - tìm hiểu văn bản.
1. Nhân vật bé Thu.
2. Nhân vật anh Sáu.
a. Trong chuyến về thăm nhà.
Những
làmtavàthấy
tháitình
độ của
Thái
độviệc
đó cho
cảm
anh
ngày
của Sáu
anh trong
đối vớinhững
con như
thếđoàn
nào?
tụ với con.
- Trong ba ngày phép anh chẳng đi
 Vui sướng, khao khát, vồ vập. đâu xa, lúc nào cũng vỗ về con,
 Buồn bã, thất vọng, hụt hẫng. nhưng càng vỗ về con bé càng đẩy ra.
- Yêu con, dành hết tình cảm cho - Dù rơi vào thế bí con bé cũng cứng
đầu không chịu gọi.
con.
- Khi con bất ngờ gọi ba anh sung - Khi anh gắp cho nó cái trứng cá to
vàng, nó dùng đũa xoi ra, buồn giận
sướng, cảm động hạnh phúc vô
không kịp suy nghĩ anh đã đánh con.
cùng.
- Khi chia tay, anh không dám chào
 Tình yêu thương, độ lượng
con nên chỉ biết đứng nhìn...
xen lẫn niềm hạnh phúc của
- Khi con bất ngờ gọi ba anh sung
một người cha.
sướng, cảm động hạnh phúc vô
cùng.
Tiết 72: Văn bản:
Nguyễn Quang Sáng
I. Đọc - tìm hiểu chung.
II. Đọc - tìm hiểu văn bản.
1. Nhân vật bé Thu.
2. Nhân vật anh Sáu.
a. Trong chuyến về thăm nhà.
b. Khi trở về chiến khu.
Khi
Anh
Chiếc
trở
đãlược
về
quyết
chiến
có định
ý nghĩa
khu,
làm
anh
như
gì Sáu
để
thế
mang
giữ lời
nào
với
theo
hứa
anh
tâm
với
Sáu?
trạng
con?
Nó gì?
thể hiện
tình cảm gì của anh?
- Làm chiếc lược ngà để tặng con.
- Ân hận, khổ tâm vì đã đánh con. - Trên sống lưng lược có khắc một
- Làm chiếc lược ngà để tặng con. dòng chữ nhỏ “Yêu nhớ tặng Thu
con của ba”.
 Tình cảm yêu mến, nhớ
- Nhớ con anh đem cây lược ra
thương của một người cha đối
ngắm rồi mài cây lược lên tóc cho
với con.
cây lược thêm bóng, thêm đẹp .
Tiết 72: Văn bản:
Nguyễn Quang Sáng
I. Đọc - tìm hiểu chung.
II. Đọc - tìm hiểu văn bản.
1. Nhân vật bé Thu.
2. Nhân vật anh Sáu.
a. Trong chuyến về thăm nhà.
b. Khi trở về chiến khu.
- Ân hận, khổ tâm vì đã đánh con.
- Làm chiếc lược ngà để tặng con.
 Tình
cảm yêu mến, nhớ thương
của một người cha đối với con.
- Đưa tay vào túi móc cây lược, đưa
cho tôi và nhìn tôi một hồi lâu.
 Tình
yêu thương con mãnh liệt,
thiêng liêng và bất diệt.
Trước khi hi sinh, anh Sáu
đã làm gì? Hành động đó có
ý nghĩa gì?
Tiết 72: Văn bản:
Nguyễn Quang Sáng
I. Đọc - tìm hiểu chung.
II. Đọc - tìm hiểu văn bản.
1. Nhân vật bé Thu.
2. Nhân vật anh Sáu.
a. Trong chuyến về thăm nhà.
b. Khi trở về chiến khu.
 Tình cảm yêu mến, nhớ thương
của một người cha đối với con.
 Tình yêu thương con mãnh liệt,
thiêng liêng và bất diệt.
Với cách miêu tả nội tâm đặc
sắc, cách tạo tình huống truyện
bất ngờ. Tác giả đã giúp người
đọc cảm nhận được nổi niềm của
một người cha chiến sĩ thương
con sâu nặng trong cảnh ngộ éo
le của chiến tranh.
Trong những đoạn nói về
nhân vật anh Sáu, tác giả đã
sử dụng nghệ thuật gì?
- Miêu tả nội tâm nhân vật đặc
sắc.
- Tạo tình huống truyện bất ngờ.
Khái quát tình cảm mà anh
Sáu đã giành cho con?
Tiết 72: Văn bản:
Nguyễn Quang Sáng
I. Đọc - tìm hiểu chung.
II. Đọc - tìm hiểu văn bản.
2. Nhân vật anh Sáu.
b. Khi trở về chiến khu.
Với cách miêu tả nội tâm đặc sắc, cách
tạo tình huống truyện bất ngờ. Tác giả
đã giúp người đọc cảm nhận được nổi
niềm của một người cha chiến sĩ
thương con sâu nặng trong cảnh ngộ éo
le của chiến tranh.
3. Ý nghĩa của truyện.
Là câu chuyện cảm động về tình cha con
sâu nặng, Chiếc lược ngà cho ta hiểu thêm
về những mất mát to lớn của chiến tranh mà
nhân dân ta đã trải qua trong cuộc kháng
chiến chống Mĩ cứu nước.
Sau khi tìm
hiểu hai nhân
vật. Hãy nêu ý
nghĩa của
truyện?
Tiết 72: Văn bản:
Nguyễn Quang Sáng
I. Đọc - tìm hiểu chung.
II. Đọc - tìm hiểu văn bản.
III. Tổng kết.
1. Nội dung.
- Truyện ca ngợi tình cha con thiêng liêng,
sâu nặng trong hoàn cảnh éo le của chiến
tranh.
- Khẳng định và ca ngợi tình cảm cha con
thiêng liêng như một giá trị nhân bản sâu
sắc, nó càng cao đẹp trong cảnh ngộ khó
khăn.
2. Nghệ thuật.
- Cách kể chuyện tự nhiên, giản dị, kết hợp
nhiều phương thức biểu đạt. Lựa chọn
người kể chuyện là bạn ông Sáu, chứng
kiến toàn bộ câu chuyện.
- Xây dựng tình huống truyện bất ngờ, hợp
lí và hấp dẫn.
Đọc
“Chiếc
Để thể
hiện
lược
cácngà”,
nhânem
vật
cảm
được
vànhận
thái độ
của
vẻmình,
đẹp nào
nhàcủa
văn
tình
con bé
đãcha
có cách
kể
Thu.
Từ đó,như
giá
chuyện
trị thế
tìnhnào?
cảm Cách
nào
của con
tạo người
tình
được
huốngkhẳng
ra sao?
định trong chiến
tranh?
Tiết 72: Văn bản:
Nguyễn Quang Sáng
I. Đọc - tìm hiểu chung.
II. Đọc - tìm hiểu văn bản.
III. Tổng kết.
IV. Luyện tập. Bài tập 1:
*Thái độ của bé Thu trái ngược nhau trong
hai thời điểm:
- Trước khi chia tay: Sợ hãi bỏ chạy khi ba
về, bướng bỉnh, ngang ngạnh, không chịu gọi
một tiếng ba, từ chối tình cảm của ba.
- Khi chia tay cha: Gọi ba, hôn má và hôn
nhiều nhất lên vết thẹo
*Sự nhất quán: Tình yêu thương ba sâu sắc
thiêng liêng:
Không nhận ba vì ông Sáu không giống với
người cha trong tấm ảnh-> Kính trọng ba nên
nó căm ghét người mạo nhận là ba nó. Nhận
ra ba vì nó hiểu về vết thẹo....
Thái độ và hành động
của bé Thu đối với ba rất
trái ngược trong những
ngày đầu khi ông Sáu về
thăm nhà và lúc ông sắp
ra đi, nhưng vẫn nhất
quán trong tính cách của
nhân vật. Em hãy giải
thích điều đó?
BT1: Trích truyeän Chieác löôïc ngaø chuû yeáu vieát veà ñieàu gì?
A
Tình ñoàng chí cuûa nhöõng ngöôøi caùn boä caùch maïng
B
Tình cha con trong caûnh ngoä eùo le cuûa chieán tranh
C
Tình quaân daân trong chieán tranh
D
Cuộc chiến tranh ác liệt và đau đớn.
Ồ ! Tiếc quá.
Sai rồi !
Bạn thử lần
nữa
xem bạn
!
Chúc
mừng
!
Bài tập 2: Hãy điền những từ thích hợp sau vào chỗ
trống trong đoạn văn để có được một lời nhận xét hoàn
chỉnh về truyện ngắn “Chiếc lược ngà” của Nguyễn
Quang Sáng?
tình cha con 1966
cảm động cuộc chiến đấu tình cảm
“…Truyện ngắn “Chiếc lược ngà” được viết năm………
1966 , khi
cuộc chiến tranh chống Mĩ cứu nước đang diễn ra ác liệt.
cuộc chiến đấu sinh
Nhưng Nguyễn Quang Sáng không viết về…………………
…………
cảm thiêng
tử với kẻ thù mà ông viết về một trong những tình
……………
cha con .Tình cảm ấy được thể hiện
liêng nhất trên đời này: tình
trong hoàn cảnh éo le của chiến tranh nên càng ……………
cảm động và
thấm thía.”
1. Làm bài tập 2 trong sgk. Học thuộc lòng ghi nhớ, tìm
hiểu ý nghĩa văn bản.
2. Viết một đoạn văn phát biểu cảm nghĩ của mình về
nhân vật bé Thu hoặc ông Sáu.
3. Tìm đọc toàn bộ tác phẩm “Chiếc lược ngà” và những
tài liệu tham khảo viết về đề tài chiến tranh.
4. Ôn tập, chuẩn bị cho kiểm tra thơ và truyện hiện đại.
- Đọc kĩ các tác phẩm, tóm tắt các tác phẩm.
- Nắm lại nội dung và biện pháp nghệ thuật.