Transcript Antibiotic Smart Use

Antibiotic Smart Use
่ ตอ
โรค 3 โรคทีไม่
้ งใช้ยา
ปฏิชวี นะ
้
1. โรคติดเชือทางเดิ
นหายใจ
ส่วนบน
2. โรคท้องร่วง
3. แผลสดมีเลือดออก
้
โรคติดเชือทางเดิ
น
หายใจส่วนบน
Upper Respiratory Tract
infection
การใช้ยาปฏิชวี นะในผู ป
้ ่ วย URI ที่
้
เกิดจากเชือไวร
ัส หรือภู มแ
ิ พ้ไม่เกิด
ประโยชน์ใดๆ แต่อาจเกิดผลเสียดงั นี ้
1. อ ันตรายจากผลข้างเคียงของยา
้ อยา
้
2. เกิดปั ญหาเชือดื
้
3. สินเปลื
องค่าใช้จา
่ ยโดยไม่จาเปน
่ ร ับยาปฏิชวี นะแล้ว
โรค URI ทีได้
ไม่ได้ประโยชน์
1. โรคหวัด J00
2. โรคไข้หวัดใหญ่ J10
้
3. โรคคออ ักเสบจากเชือไวร
ัส J02.8
่ ยาปฏิชวี นะแล้วได้
โรค URIทีได้
ประโยชน์
1. โรคทอนซิลอักเสบหรือโรคคอหอย
อ ักเสบจากเชือ้ GAS
2. โรคไซนัสอักเสบเฉี ยบพลัน
3. โรคหู น้ าหนวกเฉี ยบพลัน
อาการของโรคหายใจ
ส่วนบน ได้แก่ น้ ามู กไหล
จาม คัดจมู ก มีเสมหะ
เสมหะไหลลงคอ ไอ เจบคอ
่ั
เสียงแหบ ปวดศีรษะ ครน
่ ั ว มีไข้ ปวด
้
นตั
เนื อคร
่
เมือย
อ่อนเพลีย อาจมี
อาการอย่างใดอย่างหนึ่ งหรือ
สาเหตุของโรคทางเดิน
หายใจส่วนบน
้
1.เชือไวร
ัสและภู มแ
ิ พ้ พบ
มากกว่า 80%
้
2.เชือแบคที
เรีย พบน้อยกว่า
20%
้
่
่
เชือแบคทีเรียทีเปนสาเหตุท ี
พบบ่อย
1. Streptococcus pyogenes
2. Streptococcus pneumoniae
3. Haemophilus influenzae
4. Branhamella ( Moraxella)
catarrhalis
่ ในการร ักษา
ยาปฏิชวี นะทีใช้
1. Penicillin V ใช้ได้ผลดีมากกับ
Streptococcus pyogenes หรือ GAS
2. Amoxicillin ใช้ได้ผลกับเชือ้
Streptococcus และ Haemophilus
influenzae
3. Erythromycin และ Roxithromycin ใช้เปน
ยาแทนสาหร ับผู ท
้ แพ้
ี่
penicillin
่
่
่
หลีกเลียงยาอื
นนอกจากที
ระบุไว้
เช่น coamoxiclav , clindamycin , cotrimoxazole , cephalosporins ,
การมีน้ ามู กข้น (mucoid) หรือ
่
เปลียนเป
นสีเขียวเหลือง(purulent)
ถือเปนการดาเนิ นโรคตามปกติ
ของโรคหวัด เกิดจากเซลล ์เมด
เลือดขาวชนิ ด PMN มาอยู ่
่ การอ ักเสบตามหลังการ
บริเวณทีมี
้
ติดเชือไวร
ัส ถ้าหากอาการไม่ดข
ี น
ึ้
ภายใน 10-14 วัน
ให้
การมีเสมหะสีเขียวเหลือง
(purulent (sputum) พบร ้อยละ
50 ในหลอดลมอ ักเสบ
เฉี ยบพลัน(acute bronchitis)
่ สาเหตุมากกว่า 90%เกิด
ทีมี
้
จากเชือไวร
ัส สีของเสมหะ
่ หลอดลมที่
เกิดจากเซลล ์เยือบุ
ตายและ mononuclear cell
กรณี ทไม่
ี่ ตอ
้ งให้ยา
ปฏิชวี นะ
1.ไม่มไี ข้
2.ไม่เจบคอ หรือ เจบคอ
เลกน้อย
3.มีน้ ามู ก จามบ่อย เสียง
่
ว
แหบ ตาแดง ผืนตามตั
4.ไอ โดยไม่เปนปอดอ ักเสบ
การมีไข้สูงร่วมกับมี
อาการคอแดง หรือ
ร่วมกับอาการอย่างใด
่
อย่างหนึ ง หรือหลาย
่
อย่างตามทีกล่าวมาแล้ว
ไม่ได้หมายถึง การติด
้
่
กรณี ทควรให้
ี
ยาปฏิชวี นะ
คอหอยและต่อมทอนซิล
อ ักเสบ
วินิจฉัยตาม Centor Criteria
ประกอบด้วย
1. มีไข้
2. ไม่ไอ
่ อมทอนซิล (tonsillar
3. มีฝ้าขาวทีต่
exudate)
่
ยาปฏิชวี นะทีใช้
1.Penicillin V
2.Amoxicillin
3.Roxithromycin
่
โดยให้ยานาน 10 วัน เพือ
ป้ องกันภาวะแทรกซ ้อนที่
้ วใจ และทีไต
่
ลินหั
้ั
หู ชนกลางอ
ักเสบ และไซนัส
อ ักเสบ
้ั
หู ชนกลางอ
ักเสบ
มีไข้ ปวดหู หลังจากเปนหวัด บ่งถึงการติด
้
้ั
เชือในหู
ชนกลาง
่
่ั
ซึงอาการดี
ขนได้
ึ้
เองภายใน 72 ชวโมง
โดยไม่ตอ
้ งให้ยา
ปฏิชวี นะ แต่หากไม่ดข
ี นภายใน
ึ้
่
72
ไซนัสอ ักเสบเฉี ยบพลัน
่ อาการต่อเนื่ องนานเกิน 7ทีมี
10 วัน ถือว่าเกิดจากการติด
้
เชือแบคที
เรีย
ร ักษาโดยใช้ยา Amoxicillin
นาน 7 วัน
ถ้าแพ้ยานี ้ ให้ Erythromycin or
ยา
ปฏิชวี น
ะ
Penicillin V
1. เปน drug of choice สาหร ับ GAS
2. ให้กน
ิ ยาจนครบ 10 วัน ป้ องกัน
การเกิด acute rheumatic fever
่ อาการ
ได้แม้ให้ยาหลังจากเริมมี
นานถึง 9 วัน
3. ไม่ควรให้ยาปฏิชวี นะแก่ผูป
้ ่ วยเจบ
คอในทันที
่
4. ให้เมือเข้
าก ับ centor criteria
5. Dose ผู ใ้ หญ่ 500 มก. วันละ 2-3
Amoxicillin
1. มีคุณสมบัตริ ักษา GAS
เทียบเท่า Penicillin V แต่เปน
่
์ างไม่เจาะจงต่อ
ยาทีออกฤทธิ
กว้
้
่
เชือกร
ัมบวก จึงไม่ใช่ยาทีใช้
อ ันดับแรก
้ั
2. ใช้เปนยาตัวแรกในกรณี หูชน
กลางอ ักเสบ และไซนัสอ ักเสบ
คลุมเชือ้ H.influenzae
3. ถ้าไม่ดข
ี นภายใน
ึ้
48-72
่ั
่
่
ชวโมง
ให้เปลียน
เปนยาทีมี
์ าน beta – lactamase
ฤทธิต้
enzyme
4. Dose ยากรณี คอหอยอ ักเสบ
ร ักษา 10 วัน
ผู ใ้ หญ่ 500 มก. วันละ 2-3
ครง้ั
้ั
5. Dose ยากรณี หูชนกลาง
อ ักเสบ และ
ไซนัสอ ักเสบ (ร ักษา
10-14 วัน)
ผู ใ้ หญ่ 500 มก. วันละ 3
่
ครง้ั
(เพิมขนาดยาเป
น2
เท่า หรือให้ยาในขนาด
1
กร ัมวันละ 4 ครง้ั หากคาดว่า