Transcript επαγγελματα που χαθηκαν στο χρονο

Περιεχόμενα









Καλαντζής- Γανωτής- Γανωματής
Αλμπάνης – Πεταλωτής
Νερουλάς
Σαμαράς
Παγοπώλης
Λούστρος
Υφάντρα
Καροποιός
Γαλατάς
Καλαντζής- Γανωτής- Γανωματής



Τα παλιά χρόνια, τα περισσότερα
σκεύη που χρησιμοποιούσαν οι
άνθρωποι και ιδιαίτερα στη
μαγειρική ήταν χάλκινα
(μπακιρένια). Αυτά με τον καιρό και
με τη μεγάλη χρήση οξειδώνονταν
και γινόταν επικίνδυνα για
δηλητηριάσεις. Τότε, ήταν
υποχρεωτικό το γάνωμα, δηλαδή
έπρεπε να σκεπαστεί όλη η
επιφάνεια του σκεύους με ειδικό
μέταλλο, δηλαδή κασσίτερο.
Το επάγγελμα του γανωτή είναι από
τα πιο παλιά που υπάρχουν.
Καθιερώθηκε στην εποχή του
Βυζαντίου και ήταν χρήσιμη η
δουλειά τους, γιατί έσωζαν τους
ανθρώπους από το θάνατο που
προκαλούσαν τα αγάνωτα χάλκινα
σκεύη. Οι περισσότεροι γανωτήδες
ήταν αυτοδίδακτοι ή συνέχιζαν τη
δουλειά από γενιά σε γενιά.
 Γάνωμα χρειάζονται όλα
τα χάλκινα σκεύη.
 Η τέχνη του γανωματή
χάνεται στα βάθη των
αιώνων και είναι από τα
πιο παλιά επαγγέλματα
που υπάρχουν. Αν και η
χρήση του κασσίτερου
είναι γνωστή από την
αρχαιότητα, το επάγγελμα
καθιερώθηκε στα τέλη της
Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας
και γνώρισε την ακμή του
στην εποχή του Βυζαντίου.
Εργαλεία γανωτή





Το καλάι - κασσίτερος,
το σπίρτο Υδροχλωρικό Οξύ,
το αμόνι,
η μασιά με την οποία κρατά το σκεύος πάνω από τη φωτιά
ο ταβάς, ένα μεγάλο ταψί, που μέσα ρίχνει τα περισσεύματα από το
καλάι, για να τα ξαναχρησιμοποιήσει.
Αλμπάνης - Πεταλωτής



Ο πεταλωτής έβαζε στα ζώα τα
πέταλα. Τα πέταλα ήταν κάτι σαν
σιδερένια παπούτσια που
τοποθετούσαν στις οπλές των
αλόγων, για να μη φθαρούν και για
να διατηρούν τα ζώα την ευστάθειά
τους κατά τις μεταφορές, ώστε να
μην γλιστράνε.
Το πετάλωμα ή καλίγωμα,
γίνονταν κάθε τρεις ή έξι μήνες.
Έδενε το ζώο και με την τανάλια
έβγαζε τα παλιά πέταλα, έκοβε με το
μαχαίρι το νύχι που περίσσευε και το
καθάριζε. Ζέσταινε τα πέταλα και τα
κάρφωνε προσέχοντας ώστε το
καρφί να μπει στο ξερό μέρος του
ποδιού για να μην πληγωθεί το
ζώο. Τα καρφιά αυτά είχαν μεγάλο
κεφάλι έτσι ώστε να προεξέχουν από
την πατούσα του ζώου και να μη
γλιστράει.
Τα πέταλα ήταν σε διάφορα μεγέθη
και τα κατασκεύαζαν από σίδερο. Το
πετάλωμα γινόταν και στα τέσσερα
πόδια του ζώου.
Εργαλεία του πεταλωτή





τα πέταλα,
το σφυρί,
η τανάλια,
το σατράτσι
τα καρφιά.
Νερουλάς
 Ο νερουλάς στα χωριά έπρεπε ν’
ανέβει στο βουνό να φτιάξει αυλάκια,
για να έρχεται το νερό στα χωράφια
για να ποτίσουν οι γεωργοί.
 Στην πόλη όταν τον συναντούσες είχε
φορτωμένο το ζώο με γκούμια γεμάτο
νερό.
Άλλες πάλι φορές ξεκινούσε πρωί
φορτωμένος στους ώμους με δυο
τενεκέδες που κρέμονταν σε ένα
καμπυλωτό ξύλο. Πήγαινε στις
κοινόχρηστες βρύσες, γέμιζε τους
τενεκέδες και τους πήγαινε στα σπίτια
των πελατών του. Έκανε πολλά
κοπιαστικά δρομολόγια την ημέρα και
αμειβότανε περίπου 1 δεκάρα τον
τενεκέ.

Το επάγγελμα του νερουλά
διατηρήθηκε ως το 1930.
 Αξιοσημείωτο είναι ότι νερουλάς στο Μαρούσι ήταν και ο Σπύρος Λούης, ο
πρώτος νικητής του Μαραθωνίου δρόμου στους πρώτους σύγχρονους
Ολυμπιακούς Αγώνες το 1896 στην Αθήνα.
Σαμαράς



Παλιότερα η μεταφορά ανθρώπων
και προϊόντων γινόταν με ζώα.
Το γαϊδούρι και το μουλάρι ήταν τα
πιο διαδεδομένα μέσα μεταφοράς.
Ο σαμαράς κατασκεύαζε τον
απαραίτητο εξοπλισμό που
απαιτούνταν . Αυτό ήταν το σαμάρι
που κατασκεύαζε με επεξεργασμένα
σανίδια πλατάνου τα οποία σκάλιζε
και έδινε σχήμα ανάλογο με το
σώμα του ζώου. Στις αγροτικές
εργασίες και γενικότερα στις
καθημερινές δραστηριότητες το
σαμάρι των ζώων ήταν απλά με
ξύλινο σκελετό και εσωτερική
επένδυση από δέρμα ή αρνόμαλλο.
Το επάγγελμα του σαμαρά
εξαφανίστηκε τον 20ο αιώνα με την
εφάνιση του αυτοκινήτου.
Υλικά του σαμαρά
Ξύλο μουριάς
σαμαρόσκουτο για την εσωτερική επένδυση του σαμαριού (το έφτιαχναν οι γυναίκες στον
αργαλειό και ήταν από μαλλί γίδας και προβάτου μαζί ). Αυτό ο σαμαράς το έβαζε στην
εσωτερική μεριά ώστε να απορροφάται ο ιδρώτας.
Καραβόπανο
Ο παγοπώλης






Το επάγγελμα του παγοπώλη υπήρχε ως
τη δεκαετία του 1960.
Ο παγοπώλης λοιπόν ήταν αυτός που
πουλούσε τον πάγο στις νοικοκυρές γιατί
εκείνη την εποχή δεν υπήρχαν ψυγεία για
να συντηρήσουν τα τρόφιμά τους.
Περνούσε από τις γειτονιές κάθε μέρα, με
το ειδικά διαμορφωμένο φορτηγό ή
τρίκυκλο γεμάτο πάγο, (ολόκληρη
κολώνα ή μισή) και τροφοδοτούσε τα
σπίτια και τα διάφορα μικρά μαγαζιά.
Ο παγοπώλης φορούσε τα γάντια του για
να μην παγώνουν τα χέρια του και με ένα
γάντζο έπιανε τον πάγο τον έκοβε και τον
έδινε.
Οι νοικοκυρές, τοποθετούσαν τον
πάγο στο ψυγείο εκείνης της εποχής (που
το έλεγαν παγωνιέρα).
Εκεί διατηρούσαν τα τρόφιμά τους και
είχαν και δροσερό νερό το καλοκαίρι.
Στις μέρες μας έχει εξαλειφθεί το
επάγγελμα αυτό, γιατί με την ανάπτυξη της
τεχνολογίας όλοι τώρα στα σπίτια μας
διαθέτουμε σύγχρονα ψυγεία.
 Θα μπορούσαμε όμως να
πούμε ότι το επάγγελμα
του παγοπώλη έκανε ξανά
την εμφάνισή του αφού
παρατηρούμε τελευταία
να γίνονται διανομές
πάγου σε καταστήματα
(περισσότερο
διασκέδασης)
προκειμένου να καλύψουν
τις ανάγκες τους.
Εργαλεία παγοπώλη

καρότσι, με το οποίο μετέφερε τον πάγο.
 την λαβίδα ή τσιμπίδα, με την οποία έπιανε τον πάγο και τον
μεταφόρτωνε, από το φορτηγό στο καροτσάκι.
 γάντια, για να μην παθαίνουν τα χέρια τους κρυοπαγήματα.
 λινάτσες, πριονίδι ή άχυρο, για να αποφεύγουν τη γρήγορη τήξη-λιώσιμο
του πάγου.
 Αξίζει να
τονίσουμε ότι
ήταν το
επάγγελμα του
Θανάση
Βέγγου πριν
την ανάδειξή
του σε
κορυφαίο
ηθοποιό ο
οποίος
εργαζόταν στην
Καλλιθέα σε
παγοπωλείο.
Ο λούστρος
 Σήμερα δεν βλέπουμε τον λούστρο
να κάθεται σε μια γωνιά, γιατί δεν τον
χρειαζόμαστε πλέον. Άλλωστε τα
παπούτσια μας δεν σκονίζονται τόσο
πολύ, γιατί οι δρόμοι είναι
ασφαλτοστρωμένοι.
 Οι λούστροι λοιπόν είχαν χρυσές
δουλειές. Έπιαναν σίγουρα
περάσματα και έστηναν την κασελάρα
τους ή το κασελάκι τους και
περίμεναν. Γυάλιζαν τις
μπρούντζινες γωνιές και τα
διακοσμητικά σιδερένια μέρη,
ώστε να αστράφτουν στον ήλιο
και να θαμπώνουν τους
περαστικούς.
 Τα κασελάκι ήταν γεμάτο με
μπουκάλια διαφόρων
χρωμάτων.
Η δουλειά άρχιζε με την
τοποθέτηση του ποδιού στην
ειδική βάση. Μετά ο
λούστρος ξεσκόνιζε τα
παπούτσια με την βούρτσα
των ρούχων. Έπαιρνε μια
μικρή σπάτουλα και
καθάριζε τις λάσπες. Και με
μια άγρια βούρτσα ξεσκόνιζε
την σόλα και το τακούνι.

Έπαιρνε το
μπουκαλάκι και έριχνε λίγη
μπογιά στο φυσικό
σφουγγάρι. Περνούσε το ένα
παπούτσι με την μπογιά και
στη συνέχεια με την κόχη της
βούρτσας. Στη συνέχεια
έβαζε γλυκερίνη. Μετά
έπαιρνε την τσόχα για τα
μαύρα ή κόκκινα παπούτσια
και τα γυάλιζε.
 Τέλος, ο λούστρος έβγαζε τις
φίντες, από τα πλαϊνά του
ποδιού, που τις είχε βάλει,
 Σήμερα πλέον
υπάρχουν
ελάχιστοι και
τούτο γιατί το
επάγγελμα
εξαφανίσθηκε,
όχι μόνο γιατί
δεν είχε
χρήματα, αλλά
και γιατί
κατάντησε
υποτιμητικό.
Υλικά λούστρου








Το κασελάκι
μπουκαλάκια που έχουν ένα σφουγγαράκι στην άκρη με μπογιές όλων των
αποχρώσεων.
βούρτσα των ρούχων.
σπάτουλα για να καθαρίζει τις λάσπες.
άγρια βούρτσα με την οποία ξεσκόνιζε την σόλα και το τακούνι.
γλυκερίνη.
τσόχα για να γυαλίζει τα μαύρα ή κόκκινα παπούτσια.
τις φίντες, που τοποθετούνταν από τα πλαϊνά του ποδιού,για να μην βαφτούν οι
κάλτσες.
Υφάντρα
 Την άνοιξη κούρευαν
τα πρόβατα.
 Το μαλλί το
ζεμάτιζαν, το
έπλεναν, το
στέγνωναν και το
έξαιναν.
 Κατόπιν το έκλωθαν
με την ρόκα ή την
ανέμη.
 Τέλος το έβαζαν στον
αργαλειό για να το
υφάνουν.
 Η υφαντική τέχνη είναι από
τις πρώτες τέχνες στην
ιστορία του ανθρώπου.
 Οι άνθρωποι έφτιαχναν
μόνοι τους τα νήματα, τα
έβαφαν κι έφτιαχναν τα
υφάσματα που
χρησιμοποιούσαν για να
ντυθούν , να ζεσταθούν
(κουβέρτες, χαλιά) ή να
στολίσουν το σπίτι.
 Ήταν μια δουλειά πολύ
δύσκολη και κοπιαστική.
Εργαλεία υφάντρας





Ρόκα
Νήμα
αργαλειός
σαΐτα
χτένια
Καροποιός
 από το 1920 και μέχρι το
1970, το επάγγελμα του
καροποιού ήταν ιδιαίτερα
χρήσιμο και ειδικά πριν
εμφανιστούν τα φορτηγά
αυτοκίνητα. Τα κάρα ήταν
δίτροχα ή τετράτροχα
αμάξια.
 Τα κάρα ήταν φτιαγμένα με
ξύλα και σίδερα και γινόταν
από ειδικούς τεχνίτες, τους
καροποιούς. Χρειαζόταν
μεγάλη τέχνη για να γίνει
ένα κάρο.
 Τα κάρα έπρεπε να είναι
γερά κατασκευασμένα,
γιατί έπρεπε να αντέχουν
στη σκληρή χρήση, αλλά
και στους κακοτράχαλους
δρόμους.
Υλικά καροποιού
 σκεπάρνι για να πελεκάνε το ξύλο
 ξυλοφάγο για να λιμάρουν και να
ισιώνουν τις επιφάνειες
 βαριά, ένα βαρύ σφυρί
 πριόνι
 Σφιχτήρι
 αρίδα για να ανοίγουν τρύπες.
Γαλατάς
 Το επάγγελμα του
γαλατά δεν το
συναντούσες στα
χωριά παρά μόνο
στις μικρές και
μεγάλες πόλεις. Στα
χωριά σχεδόν όλες
οι οικογένειες είχαν
δικά τους ζώα και το
έβρισκαν εύκολα.
 Φόρτωνε τα γκιούμια του με το
φρέσκο γάλα πάνω στο
γαϊδουράκι και ξεκινούσε
πολύ πρωί από το χωριό για
την πόλη. Κάθε ημέρα έπρεπε
να είναι ακριβής στην ώρα
φωνάζοντας :γάλα!!! Γάλα!!
 Τον περίμενε η κάθε
νοικοκυρά με τη δική της
κανάτα. Συνήθως ήταν
μπακιρένια ή πήλινη.
 Μερικές νοικοκυρές άφηναν το
άδειο σκεύος έξω από την
πόρτα για να το γεμίσει ο
γαλατάς. Το γάλα αυτό,
υποχρεωτικά οι νοικοκυρές
έπρεπε να το βράσουν καλά,
γιατί μπορούσε να
προκαλέσει πυρετό.
 Σήμερα, το επάγγελμα αυτό
σχεδόν έχει εξαφανιστεί
γιατί το γάλα το αγοράζουμε,
από τα καταστήματα
τροφίμων.
Την παρουσίαση επιμελήθηκαν:
 Θάνος Μεταλιός
 Παναγιώτης Κούρτης
 Άγγελος Γιούχιμετς
 Β 3 7ου γυμνασίου
 2012