Transcript Örnek Soru
Ülkeler Arası Köprüler
İki Kurşun Ve Milyonlarca Kayıp
Z a m a n
T ü n e l i
2009
2007
2000
1995
1950
1930
1918
1914
Takvimler 28 Haziran 1914’ü gösterirken
Saraybosna’yı ziyaret eden Avusturya-Macaristan
tahtının varisi Ferdinand ve eşi Sophie bir milliyetçi
Sırp gencinin silahından çıkan kurşunla
öldürüldüler
Bunun üzerine Avusturya-Macaristan
milliyetçiliği yıkmak için Sırbistan'a savaş
açtı
Sırbistan tarafında olan Rusya >> Avusturya-Macaristan’a savaş açtı.
Avus-Mac tarafında olan Almanya >> Rusya’ya savaş açtı
Rusya tarafında olan Fransa >> Almanya’ya savaş açtı
Fransa tarafında olan
İngiltere >> Almanya’ya savaş açtı
Haritadaki renklerden yola çıkarak Sırbistan’a
hangi devletlerin Avusturya-Macaristan’a hangi
devletlerin destek verdiklerini söyleyiniz?
Neden İtalya İki
renkli çizilmiş?
İkinci Grup
Birinci Grup
*Rusya
*Fransa
*İngiltere
*Avusturya Macaristan
*Almanya
*İtalya
İkinci Grup
Birinci Grup
*Rusya
*Fransa
*İngiltere
*Avusturya Macaristan
*Almanya
*İtalya
ÜÇLÜ İTİLAF DEVLETLERİ
Bu
devletler
Acaba
bu
neden
birbirine
grupların
düşman oldu
isimleri
ne?
ki?
ÜÇLÜ İTTİFAK DEVLETLERİ
Fransa 1871 de Almanya ile yaptığı savaşta AlsasLoren topraklarını kaybetmişti ve geri almak istiyordu.
Avusturya-Macaristan bir çok milletten oluşuyor ve
Fransız ihtilali ile gelen milliyetçilik akımını tehlikeli
görüyordu. Rusya’nın güçlenmesini de istemiyordu.
İngiltere en büyük sömürgeci idi ve bunu kaybetmek
istemiyordu
Rusya Sırpları koruyarak halkının desteğini
kazanmayı ve Güneydoğu Avrupa’da daha etkin
olmak istiyordu
Almanya sanayisini yeni geliştirmişti ve kendisine
yeni sömürge toprakları arıyordu
Sırbistan yeni kurulmuştu ve sınırlarını genişletmek
istiyordu
Harita İçin Tıklayınız
Hangisi üçlü ittifak Devletleri arasında yer almaz ?
A) İtalya
B) Hollanda
C) Almanya
D) Avusturya
I.Dünya Savaşının en önemli nedeni ham madde ve Pazar
arayışından kaynaklanan devletler arası rekabettir.
Buna göre I. Dünya Savaşının nedeni aşağıdaki olaylardan
hangisinin sonucudur?
A) Haçlı Seferleri
B) Fransız İhtilali
C) Sanayi Devrimi
D) Balkan Savaşları
Sanayi Devrimi sonrası en çok sömürgeye
sahip ülke hangisidir ?
A) Almanya
B) Fransa
C) İtalya
D) İngiltere
Fransız ihtilalinin getirmiş olduğu fikirlerden
hangisi imparatorlukların yıkılmasına zemin
hazırlamıştır?
A) Hürriyetçilik
B) Milliyetçilik
C) Eşitlik
D) Laiklik
Birinci Dünya Savaşının sebepleri arasında
aşağıdakilerden hangisi sayılmaz?
A) Fransız-Alman düşmanlığı
B) Rusya’nın Balkanlar’da söz sahibi olmaya çalışması
C) Almanya ve İngiltere arsındaki ekonomik rekabet
D) İtalya’nın Trablusgarp’a saldırması
Birinci Dünya Savaşı’nın nedenlerini devletlerarası
bloklaşmalarda aramak gerekir.Buna göre aşağıdakilerden
hangisi I. Dünya Savaşı’nın nedenlerinden biri değildir?
A) İtalya’nın Almanya ile ittifak kurması
B) Rusya’nın İngiltere ve Fransa ile güç birliği yapması
C) Avrupa devletlerinin ittifak ve itilaf gruplarını oluşturması
D) Osmanlı Devleti’nin siyasi yalnızlığa düşmesi
1914’te savaşın başlamasının ardından bir çok devlet
kendine özgü nedenlerle Üçlü İttifak ya da Üçlü İtilaf
devletlerinin yanında savaşa girdiler
Üçlü İtilaf Devletleri
Ve Sonradan Katılanlar
*Rusya
*Fransa
*İngiltere
*Sırbistan
*Japonya
*Romanya
*Yunanistan
*Anzaklar
*ABD
İtalya, İngiltere
ve Fransa
tarafından
kendisine
Anadolu’da
toprak vaat
edilmesi üzerine
saf değiştirmiştir
Üçlü İttifak Devletleri
Ve Sonradan Katılanlar
*Avusturya Macaristan
*Almanya
*İtalya
*Osmalı İmparatorluğu
*Bulgaristan
Önce İttifak Devletleri arasında yer alan İtalya'nın savaş
başladıktan sonra taraf değiştirmesinin nedeni
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kendisine Anadolu'da toprak vaat edilmesi
B) İngiltere'den çekinmesi
C) Kaybettiği yerleri geri alma düşüncesi
D) Almanya'nın güçsüz olduğuna inanması
Osmanlı Kimin Yanında?
Osmanlı Devleti neden İtilaf Devletlerinin
değil de İttifak Devletlerinin yanında
savaşa girdi ki?
Osmanlı tarafsız kalsın ve
savaşa girmesin. Rusya
istemezse zaten olmaz
Osmanlının Jeopolitik konumundan yararlanarak
yeni cepheler açabilir ve kendi üzerimizdeki yükü
azaltabiliriz
Osmanlı halifesinden yararlanarak İngilizlerin
müslüman sömürgelerini ayaklandırabiliriz
Osmanlı’yı Mısır’a saldırtarak İngilizlerin
sömürgelerine giden yolu kesebiliriz
Bizim
yanımızda savaşa girsin
Enver Paşam savaşı kim kazanır?
Paşam savaşın bize de sıçraması an
meselesi hangi tarafta yer alacağız?
Almanya kazanırsa biz de
Almanya’nın yanında yer alırsak
kaybettiğimiz toprakları geri alabiliriz
paşam
Allah bilir Talat Paşam! Almanya’nın
kazanması muhtemel gözükür.
İtilaf devletleri bize sıcak bakmıyor
savaş öncesi bile bizi aralarına
almadılar Çünkü topraklarımızda
gözleri var zaten onların sözüne de
güvenilmez. Almanya ile görüşmeler
sürüyor Talat Paşam.
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti'nin I.
Dünya Savaşına katılma nedenlerinden biri
değildir?
A) Daha önce kaybettiği toprakları geri almak istemesi
B) İttihat ve Terakki Hükümeti'nin Almanya'nın savaşı kazanacağına inanması
C) Almanya'ya Ortadoğu’da Pazar sağlamak istemesi
D) Devletin yeniden Avrupa’da kuvvetli duruma gelmesinin sağlanmak istemesi
Birinci Dünya Savaşı başladığında
Osmanlı tarafsızlığını ilan eder.
Ancak çok zaman geçmeden Goben
ve Breslav isimli iki Alman gemisi İtilaf
devletlerinden kaçarak Osmanlı
Devletine sığınırlar.
Paşam iki Alman gemisi
İngiliz donanmasından
kaçıp bize sığındılar
Gemileri geri veremeyiz
Almanlarla anlaştık sayılır.
Gemilere Osmanlı bayrağı
çekip İngilizlere satın
aldığımızı söyleyelim
Bunun üzerine Rusya Osmanlı’ya savaş açtı.
Böylece
Osmanlı Devleti
İttifak Devletlerinin(Almanya, Avus-Mac.)
yanında mecburen savaşa girmiş oldu.
Ancak Yavuz ve Midilli adını alan ve
Osmanlı Bayrağı çekilenn gemiler
Karadeniz'e açılarak Rusya’nın Sivastopol
ve Odesa Limanını topa tutarlar.
Osmanlı Devleti Birinci Dünya Savaşına, hangi
devlete savaş ilan etmesi sonucu resmen
girmiştir ?
A) Rusya
B) İtalya
C) İngiltere
D) Fransa
Osmanlı Devleti’nin Almanya yanında savaşa girmesi, I.
Dünya Savaşı üzerinde aşağıdaki sonuçlardan hangisine
neden olmuştur?
A) Almanya’nın ekonomik yükünün hafiflemesine
B) Savaşın daha geniş bir alana yayılmasına
C) İtalya’nın savaştan çekilmesine
D) Dünya siyasi dengelerinin bozulmasına
Haritadan yola çıkarak savaştığımız cepheleri söyleyelim
Yardım Ettiğimiz Cepheler
• Romanya
• Galiçya
• Makedonya
Savaştığımız Cepheler
•
•
•
•
•
•
Kafkas Cephesi
Çanakkale Cephesi
Irak Cephesi
Suriye-Filistin Cephesi
Mısır(Kanal) Cephesi
Hicaz-Yemen
Aşağıdaki hangi cephede Osmanlı Devleti müttefiklerine
yardım için savaşmış olup, kendi sınırını korumak amacı
taşımamıştır?
A) Kafkas Cephesi
B) Makedonya Cephesi
C) Kanal Harekatı
D) Çanakkale Cephesi
Birinci Dünya Savaşı(1914-1918)
yıllarında 2.850.000 kişi silah altına
İstikraz(Borçlanma)Marşı
Bunların çoğu %80 tarımda çalışan genç nüfustur.
Bizalınmıştır.
vatan kullarıyız
Bizde
vatan
sevgisi
var
Bu durum
Osmanlı
ekonomisini
nasıl etkilemiş olabilir?
Bunca senedir akar yaşlar
Onun için arkadaşlar
Her şey onun. Onun kan ve canlar
Ona vermekten kimdir kaçanlar
Şimdi vatan açtı defter
Ülkeyi ödünç
yöneten siz
Bizden
para ister
Memur maaşlarının yarısı verilmiş yarısı
olsaydınız
bu
sonra verilmek üzere borçlanılmış
Bu paralarla yürür asker
durumda nasıl bir
Bizönlem
verelim
hep beraber
alırdınız
Biz verelim düşmanlar utansın
Kuvvetimizden yılsın utansın Ordunun ihtiyacı olan malzemeye bedeli
Her
bir
para kurşun ve gülle sonra ödenmek üzere el konulmuştur.
Savaş
uzadıkça
Gibi
düşman
kalbi deler
ülkenin
ekonomisi
Ödünç
vermeyi
iyice bozulmuş
ve bilen erler
Her
gün
yaşar şeref ile
savaş
giderleri
Ayrıca Almanya'dan 150 milyon mark
Biz
verirsek bu millet yenilmez
karşılanamaz
borç alınmıştır
Veren
ellerin şanı eksilmez
hale gelmiştir
Çanakkale Cephesi
Çanakkale Geçilmez
Çanakkale Cephesi
Birinci Dünya Savaşı
İtilaf
Devletlerinin
içinde 3 Kasım 1914 –
Çanakkale’yi
9 Ocak
1916 tarihleri
arasındageçmek
Çanakkale
Boğazı’nda
cereyan
istemelerinin
eden
savaşlara
sebebi
ne olabilir
Çanakkale Savaşları
denir.
Çanakkale Cephesi
SEBEPLERİ
İtilaf Devletlerinin zor durumda kalan Rusya’ya savaşa
devam edebilmesi için yardım etmek istemesi,
İngiltere ve Fransa, Rusya ile temasa geçip savaş
güçlerini arttırmak istemesi,
Orta Avrupa’ya sızan Alman-Avusturya ordularını arkadan
çevirmek
Merkezi devletler yanında savaşa giren Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Deniz Harekatı
Boğazlara yönelik ilk deniz hücumu 3 Kasım 1914’te iki İngiliz
gemisinin Ertuğrul ve Seddülbahir, iki Fransız gemisinin de
Kumkale ve Orhaniye tabyalarını bombardımana tutmasıyla
başladı. Saldırılar istenilen sonucu vermedi.
Deniz Harekatı
17 Mart 1915’te yapılan plana göre mayınlardan temizlenmiş
olan boğazın aşağı kesimlerinden bütün savaş gemileriyle
boğaz zorlanacaktı.
Deniz Harekatı
Fakat aynı günün akşamı Türk donanmasına mensup,
Yüzbaşı Hakkı Bey kumandasındaki Nusret Mayın Gemisi’nin
Karanlık Liman bölgesini tekrar mayınlaması deniz
harekatının kaderini değiştirdi.
Deniz Harekatı
18 Mart 1915 sabahı boğaza giren İngiliz Ve Fransız filoları
boğazın her iki yakasında açılan ateş ve dökülen mayınların
etkisiyle mevcudunun %35’ni kaybedip geri çekilmek zorunda
kaldı.
Kara Harekatı
Avustralya ve Yeni Zelanda askerlerinden oluşan kolordu
(Anzaklar) Arıburnu’na, İngiliz ve Fransız kuvvetleri de
Seddülbahir’e çıkartılacaktı. 25 Nisan 1915’te sabaha karşı bu
çıkarma başladı.
Kara Harekatı
Arıburnu—Seddülbahir—Anafartalar--Merkeztepe --Sivritepe
Kanlısırt derken nihayet İtilaf kuvvetleri kesin bir sonuç almak
için, bütün takviye kuvvetleriyle Arıburnu’nun kuzeyinden
Anafartalar’a asker çıkarmaya başladı.
Çanakkale Savaşları her savaş
gibi ardında kan, ölüm ve
gözyaşı bıraktı. En iyimser
rakamlarla 213.000 Türk,
215.000 İtilaf kuvveti askeri olmak üzere
Toplam 428.000 kişi hayatını kaybetti…
“Bir gece ateş açtılar
üzerimize, 26. Alayı
toprağa gömüverdiler.
Biz 25 kişi bir keçi yolu
bulup çıktık. Bir de
baktık Seddülbahir
önlerindeyiz.
Gökyüzünde bir mermi
patlıyor. Lapır lapır dolu
gibi kurşun yağıyor
üzerimize. Bir Binbaşı
bizi orada bir derenin
içine götürdü. Arkadaşlar
vatan elden gidiyor,
namus elden gidiyor, ırz
elden gidiyor” diye
konuştu.
(Er Yetim Mehmet)
Çanakkale Zaferi
Dört gün süren muharebeler sonucu İtilaf
kuvvetleri Yarbay Mustafa Kemal
komutasındaki kuvvetler tarafından
Conkbayırı mevkiinde durduruldular.
Böylece I. Anafartalar Zaferi’nden sonra İtilaf
kuvvetlerinin yaptıkları bütün taarruzlar
sonuçsuz kaldı.
Ve SONUÇLARI
Çanakkale Muharebeleri, Mustafa Kemal (Atatürk) gibi
askeri bir dahiyi yarattı, Birinci Dünya Harbi’nin
bitiminden hemen sonra başlayacak olan Milli
Mücadele’nin bu eşsiz liderini Türk ulusuna kazandırdı…
Çanakkale Savaşları sonucunda batılılar müttefikleri Rusya’ya yardım
edemediler. Böylece mahsur kalan Çarlık Rusyası, içerden çöktü, kanlı bir
rejim değişikliği oldu… 1. Dünya Savaşı'nın uzamasına sebep olmuştur?
Anzak asker ve komutanları, Çanakkale’de yiğitçe döğüşen Türklerin hem
asker, hem de insancıl yönlerini yakından izleyerek, onların kendilerine
tanıtıldığı gibi barbar bir ulusun çocukları olmadığını görüp anlamak fırsatını
buldular. O günlerde oluşan bu dostluk atmosferi hala sürmekte…
Çanakkale’de Türk ulusu, binlerce okumuş ve aydınını da kaybetti. Kesin
olmayan tahmini rakamlara göre, 100.000’den fazla öğretmen, mülkiyeli,
tıbbiyeli ve Türk ocaklarında yetişmiş okur-yazar yitirildi...
Çanakkale Zaferi
Kınalı Ali Hikayesi
Seyit Onbaşı Hikayesi
Şiir 1
Şiir 2
Çanakkale Savaşları’nda M. Kemal, 19. tümen komutanlığı, Arıburnu kuvvetleri
komutanlığı ve Anafartalar grup komutanlığında görev alarak büyük başarılar
kazandı. Ummadıkları bir direnişle karşılaşan İtilaf Devletleri geri çekilmek zorunda
kaldılar. Çanakkale Ruhu Millî Mücadele ruhunun da başlangıcı oldu.
Yukarıdaki bilgilere göre Çanakkale Savaşları’nın sonuçlarına ilişkin olarak
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Emperyalist güçler ağır bir darbe almışlardır.
B) M. Kemal’in askerî dehasını bütün dünyaya göstermiştir.
C) Batılı devletlerin Osmanlı Devleti üzerindeki baskısı bir süreliğine de sona ermiştir.
D) Bağımsızlık mücadelesinin başlamasına etkili olmuştur.
Aşağıdakilerden hangisi Çanakkale Zaferinin
sonuçlarından değildir ?
A) Rusya’da Çarlık yönetiminin devrilmesi
B) Milli Mücadele ruhunun oluşması
C) Mustafa Kemal’in yaratıcı komutan olarak tanınması
D) İtalyanların 12 Ada’dan çekilmesi
Aşağıdaki cephelerden hangisinde itilaf Devletlerinin
yenilmesi Birinci Dünya Savaşı'nın uzamasına sebep
olmuştur?
A) Çanakkale
B) Kafkasya
C) Kanal
D) Galiçya
I. Rusya'ya yardım etmek
II. Osmanlı devletini savaş dışı bırakmak
İtilaf devletleri yukarıdaki politikalarını gerçekleştirmek için
aşağıdaki hangi cepheyi açmışlardır.?
A) Çanakkale
B) Kafkasya
C) Kanal
D) Galiçya
Mustafa Kemal’in Türk kurtuluş savaşının lideri
olmasında hangi savaştaki başarısı etkili olmuştur?
A) Sakarya
A) Trablusgarp
B) 31 Mart Olayı
D) Çanakkale
MISIR (KANAL) CEPHESİ
Almanların isteğiyle
açılmıştır.(Süveyş
Kanalında)
Mısır İngiltere’den geri
alınacaktı. Ve
İngiltere’nin Uzak
Doğudaki
sömürgeleriyle
bağlantısı kesilecekti.
Fakat savaşı
kazanamadık ve
İngiltere Suriye’ye
kadar ilerledi ve Suriye
cephesinin açılmasına
neden oldu.
I. Dünya Savaşında İngiltere'nin sömürgeleriyle
ilişkisini kesmek amacıyla, Almanya'nın isteği
doğrultusunda aşağıdaki hangi cephe açılmıştır?
A) Çanakkale
B) Kafkasya
C) Suriye
D) Kanal (Süveyş)
KAFKASYA CEPHESİ
1-Osmanlı’nın
savaştığı ilk taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı, malüb
olduğu halde, bu
cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı
kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler
14 Mayıs 1915’de
çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye
bölgesine gönderildi.
KAFKASYA CEPHESİNİN ÖNEMİ NEDİR?
• 1 Kasım 1914 ‘te Rusların Doğudan saldırıya geçmesiyle bu cephe açılmıştır.
• Enver Paşanın Anadolu’daki Türkler ile Orta Asya’daki Türkleri birleştirerek
büyük Türk devleti kurmak istemesi
• Bakü petrollerini ele geçirmek isteyen Almanya’nın bu cephenin açılması için
Osmanlı’yı kışkırtması
• 22 Aralık 1914’te 150 bin kişi ile başlatılan” Sarıkamış Harekatı” hezimetle
sonuçlanmış ve 90 bin askerimiz donarak şehit olmuştur. Ruslar Erzurum, Muş,Bitlis ve
Erzincan’ı ele geçirmişlerdir. M. Kemal 1916’da Muş ve Bitlis’i geri almıştır.
• Rusların 3 Mart 1918’de imzaladığı Brest Litowsk Antlaşmasıyla I. Dünya savaşından
ayrılmış ve doğu cephesi kapanmıştır.(Bu ant. İle Berlin ant. İle kaybettiğimiz
Kars,Ardahan,Batum Rusya’dan Osmanlı Devletine geçmiştir.)
KAFKASYA CEPHESİ
IRAK CEPHESİ
1-Petrol
Bölgesini
kontrol altına
almak
2-Osmanlı’nın
İran’a girmesini
ve Hindistan’ı
tehdit etmesinin
önlemek
3-Ruslarla
karadan
bağlantı
kurmak
İngiltere’nin
Basra’ya
asker
çıkarmasıyla
başlamıştır.
Barış Nasıl Korunacak
Ülkeniz ile diğer ülkeler arasındaki sorunları çözmek
için neler yapardınız?
• Sorunları savaşarak çözmek doğru mudur?
• Savaşlar hangi sorunlara yol açmaktadır?
Binaların yıkılması
Tarım alanları zarar görür
Ormanlar tahrip olur
Hayvan türleri yok olur
Masum insanlar hayatını kaybeder
İnsan onuru zedelenir
Ekonomik zayıflamaya yol açar
Psikolojik ve fiziki tahribat yapar
• Çanakkale’de İtilaf Devletleri ağır yenilgiye uğramış
ve Rusya’ya gereken yardımını ulaştıramamışlardır.
Bu durum savaşı nasıl etkilemiş olabilir?
• ABD’nin Almanya tarafından gemilerine saldırılması
üzerine İtilaf devletlerinin yanında savaşa girmesi
savaşı nasıl etkilemiş olabilir?
• ABD’nin savaşa girmesi ile İttifak Devletleri
tüm umutları yitirerek ateşkes antlaşmaları
imzalamışlardır.
• Osmanlı Devleti de Limni Adası’nın Mondros
Limanında çok ağır şartlar içeren Mondros
Ateşkes Antlaşması’nı 30EKİM1918’de
İmzalamıştır
Barış Görüşmeleri
Yenen devletler ve onları destekleyenlerin de içinde bulunduğu
32 devlet ve yenilen devletler Paris’te toplandı. Bu toplantıda
neler görüşülmüş olabilir?
Bu toplantıda yenilen devletlerden hangi taleplerde
bulunulacağı ve yeni dünya düzeni ile ilgili konular
görüşülmüştür
Konferansta ve öncesinde barış görüşmelerinde izlenecek yola
dair ortaya Milletler Cemiyeti ve Wilson İlkeleri ortaya çıkmıştır.
Wilson İlkeleri (8 Ocak 1918)
ABD Cumhurbaşkanı Woodrow Wilson I.Dünya Savaşı sonrasında yapılacak barışın esaslarını yayınladığı
on dört ilke ile açıklamış, İtilaf devletleri de ABD’yi yanlarında tutmak istediklerinden dolayı bu ilkeleri kabul
ettiklerini bildirmişlerdir.
ABD başkanı Wilson, savaştan sonra barışın devam etmesini bir daha böyle büyük savaşların çıkmamasını
istiyordu.
İlkeler:
1-Galip devletler yenilen devletlerden toprak ve savaş tazminatı almayacak.
-Bu madde yeni sömürgeler oluşmasına karşıdır. Yenilen devletlerin mütareke imzalamasını hızlandırmıştır.
Savaştan sonra imzalanan antlaşmalar bu maddeye uymamıştır.
2-Devletlerarası antlaşmalarda açık diplomasi esası uygulanacak. Gizli antlaşmalar hukuken geçersiz
sayılmıştır.
3-Karasuları dışındaki denizlerde tam serbestlik sağlanacak
4-Uluslar arası ekonomik engeller kaldırılacak ve devletler arasında eşitlik sağlanacak
5-Silahlanmanın azaltılması yolunda karşılıklı güvenceler verilecektir. İlk silahsızlanma çağrısıdır.
6-Rusya,Belçika,Romanya,İtalya,Sırbistan,Karadağ ve Romanya’nın sınırları tekrar saptanacak
7-Devletlerarası anlaşmazlıkları barış yoluyla çözecek uluslararası bir örgüt kurulacak
Milletler Cemiyetinin kurulması istenmiştir. Bu cemiyet Paris Konferansında kurulmuştur. Bu madde Wilson
Prensiplerinin uyulan tek maddesidir. 8-Boğazlar bütün ulusların ticaret gemilerine açık olacak.
9-Osmanlı İmparatorluğu’nda Türklerin oturduğu bölgelerin egemenliği sağlanacak; diğer bölgelerdeki
uluslara da kendilerini geliştirme hakkı verilecektir.
Osmanlı Devletinin devam edeceği, fakat, parçalanacağı vurgulanmıştır. Bu madde Mondros
mütarekesinden sonra Anadolu’da başlayan işgallerin hukuk dışı; bu durum karşısında Türk Kurtuluş
Savaşının ise hukuka uygun olduğunu gösterir. Bu madde azınlıklar için ilham kaynağı olmuştur.
10-Alses Loren Fransa’ya geri verilecektir.
Bu madde “savaştan sonra yenilen devletlerden toprak alınmayacaktır” maddesi ile çelişmektedir.
Wilson Prensiplerinin Önemi:
1-İttifak grubu mütareke imzalama konusunda cesaretlendi
(Savaşın bitişi hızlandı)
2-Çok uluslu imparatorlukların parçalanması ön görüldü.
3-Wilson ilkeleri itilaf devletlerinin çıkarlarına ters düşmüştür.
Bu nedenle kabullenmiş gibi göründükleri bu ilkeleri kendi
çıkarları doğrultusunda yorumlamışlardır. İttifak devletleri ise bu
ilkeleri barışın anahtarı olarak görüp benimsemişlerdir.
4-Savaştan sonra prensiplerine uyulmadığını gören ABD belli
bir dönem Avrupa siyasetinden çekildi.
5-İmzalanan antlaşmalarda prensiplere uyulmadı
6-Kurtuluş Savaşı ve II. Dünya Savaşının çıkması Wilson
Prensiplerinin amacına ulaşmadığını gösterir.
Milletler Cemiyeti
Paris Barış Konferansı’nda 25 Ocak 1919 tarihinde
uluslar arası barışı ve güveni sağlayacak ve devam
ettirecek bir Milletler Cemiyeti kurulmasına karar
verildi.
Milletler Cemiyeti’ne katılan devletler uluslar arasında
işbirliğini geliştirmek ve uluslar arası barış ve güveni
sağlamak için savaşa başvurmamak, gizlilikten uzak
adaletli ve onurlu uluslar arası ilişkiler sürdürmek,
uluslar arası hukuk kurallarına uymak gibi ilkeleri
benimsemişlerdir.
Yenilen Devletlerle İmzalanan Antlaşmalar
Versay Antlaşması
Osmanlı Devleti İtilafTrianon
devletleri
ile
Anlaşması
Sen Jermen Ant
savaşı sona erdiren ve çok
ağır şartlar taşıyan Mondros
Nöyi
Ant
Ateşkes
Antlaşmasını Limni
Adasının Mondros Limanında
Sevr
Antlaşması
30
Ekim
1918’de imzaladı.
Davet Etsinler Katılalım
“Yurtta Barış Dünyada Barış” ilkesiyle hareket eden Atatürk
Türkiyesi de Milletler Cemiyetine katılmayı istiyor fakat bunun
Milletlerbaşvurusu
Cemiyeti yapılan
çalışmalara
rağmen
1939’da İkinci
Türkiye’nin
ile değil
Milletler
Cemiyetinin
çağrısıyla
Dünya Savaşının çıkmasını engelleyememiştir. Bu bakımından
gerçekleşmesini
istiyordu
amacına ulaşamamıştır.
Milletler Cemiyeti İkinci Dünya Savaşı(1939-1945) öncesinde
Avrupa’da
birveçok
siyasi
liderMilletlere
ve basınbırakmıştır.
organlarıBuzaten
Atatürk
dağılmış
yerini
Birleşmiş
bakımdan
Barışı
sağlayamamasının
nedeni
Birinci
Dünya
Milletler
Cemiyeti
Milletlerin
babası
sayılır.Savaşı
Türkiyesi’nin
barışçı Birleşmiş
politikasından,
devrimlerinden
ve
sonrasında
devletlerle
yapılan antlaşmaların
Adaleti, yenilen
güvenliği,
ekonomik
kalkınmayı
ve sosyal eşitliği adil
tüm
eserlerinden
övgüyle
söz ediyordu.
olmaması
vesağlamayı
ağır şartlar
taşıması
olabilir mi?
ülkelere
amaç
edinmiş evrensel
bir kuruluş olan
Birleşmiş Milletlerin bugün 192 üyesi vardır.
Mustafa
Kemal’in
isteği
doğrultusunda
İşleriÇin,
Bakanı’nın
Daimi
üyesi olan
5 ülkenin
(ABD, Rusya,Dış
İngiltere,
Fransa)
girişimleriyle
durum Milletler Cemiyeti’ne ulaşınca Milletler
veto hakkıbu
bulunmaktadır.
Cemiyeti
toplantı
yaparak
Türkiye’yi
etmebiridir.
kararı aldı.
Türkiye
Birleşmiş
Milletlerin
51 kurucudavet
üyesinden
Milletler Cemiyeti dünyada barışı ve
güveni sağlayabilmiş midir?
18 Temmuz 1932’de Türkiye’ye bu davet yapıldı ve Türkiye bir
gün sonra daveti kabul ettiğini açıkladı.
İttifak Devletleri savaşı kaybettiler
Yenen Devletler de –Yenilen Devletler de ciddi maddi zarara uğradılar
Yenilen Devletler ağır şartlar taşıyan antlaşma imzaladılar
ABD yeni bir güç olarak ortaya çıktı.
Ümmetçilik ve Turancılık iflas etti.
İmparatorluklar yıkıldı.( Almanya, Avus-Mac., Osmanlı, Rusya)
Milliyetçilik güçlendi ve ulusal devletlerin kuruluşu hızlandı
Yeni Devletler kuruldu. (Türkiye, Macaristan, Polonya, Çekoslovakya, Yugoslavya, Letonya, Litvanya ve Ukrayna )
Cemiyet-i Akvam kurulmuştur(1920)
Sömürgecilik yerini Manda ve Himayeye bırakmıştır.
19. yy. boyunca Avrupa’da sanayileşme hız kazandı; devletler,
hammadde kaynakları ve pazar elde etmede birbirleriyle yarıştılar. Bu
yarış devletler arasında gerilimi arttırarak 20. yy. başlarında savaşa
neden oldu.
Buna göre, 20. yy. başlarında devletler arasında-ki savaşın nedeni
aşağıdakilerden hangisidir?
A) İmparatorluklardaki ayaklanmalar
B) Kralların yetkilerini genişletme isteği
C) Demokratik haklar elde etme çabası
D) Devletler arası ekonomik çıkar çatışmaları
Aşağıdakilerden hangisi birinci dünya savaşı sonunda
uluslar arası barışı sağlamak amacıyla kurulmuş bir
örgüttür?
A) UNESCO
B) Birleşmiş Milletler
C) Cemiyet-i Akvam
D) Avrupa Birliği
Atatürk bir konuşmasında” karşıya bakan birinin yalnız önünü
görmesi yetmez, ufkun ötesini de görmeli “demiştir.
Burada Atatürk’ün hangi kişisel özelliği üzerinde durulmuştur?
A) Vatanseverliği
B) Alçakgönüllülüğü
C) İleri Görüşlülük
D) İdealistlik
Birinci Dünya Savaşı sonunda itilaf devletleri ile
aşağıda verilen devletler arasında hangi
antlaşmalar yapılmıştır?
Almanya
Versay Antlaşması
……………………………...
Avusturya
Sen Jermen Antlaşması
……………….……………..
Macaristan
Trianon Antlaşması
……………….……….........
Osmanlı
Sevr Antlaşması
……………………………...
Bulgaristan
………………………………
Nöyi Antlaşması
Aşağıda verilen cümlelerin doğru veya yanlış olarak belirleyiniz?
Osmanlı Devleti 1. Dünya Savaşına İtilaf Devletlerinin yanında katılmıştır
Osmanlı Devleti’nin tek kazandığı cephe Çanakkale cephesidir
Sanayi inkılabı ilk olarak İngiltere’de ortaya çıkmıştır
Rusya’ya Anadolu'dan toprak vaat edilmesi üzerine saf değiştirmiştir.
İttifak Devletleri’ne Bulgaristan ve Osmanlı Devleti katılmıştır.
Milletler Cemiyetinin kurulmasını ABD Başkanı W Wilson önermiştir.
BM Güvenlik Konseyinde ABD, Rusya, Çin, Fransa ve İngiltere’nin veto hakkı var.
Geri Dön
Üsteğmen Faruk, cepheye yeni gelen askerleri denetlerken, bir
yandan da onlarla sohbet ediyor, Nerelisin?' gibi sorular soruyordu.
Gözleri bir ara, saçının ortası sararmış bir delikanlıya takıldı,
yanına çağırdı ve merakla sordu:
" Adın ne senin evladım?" dedi.
" Ali, komutanım" dedi. " Nerelisin?“
" Tokatlıyım, komutanım, Tokat'ın Zile kazasındanım..."
" Peki evladım,bu kafanın hali ne?
" Saçlarının ortası neden kırmızı boyalı böyle?“
" Cepheye gelmeden önce anam saçıma kına yaktı komutanım.
Neden yaktığını da bilmiyorum.“
" Peki dedi üsteğmen.
"Gidebilirsin Kınalı Ali.“
O günden sonra Ali'nin adı Kınalı Ali oldu.
Cephede tüm arkadaşları Kınalı Ali demekle yetinmiyor, saçındaki kınayı
da alay konusu yapıyorlardı. Kınalı Ali, arkadaşlarına karşı sevecen ve
dürüst tutumu sayesinde, kısa sürede hepsinin sevgisini kazandı.
Bir gün memleketine mektup göndermek için arkadaşlarından yardım istedi.
" Anama, babama burada iyi olduğumu bildirmek istiyorum. Ama okumam yazmam
yok. Biriniz yardım edebilir misiniz?“ Biri değil, birçok arkadaşı yardıma geldi.
" Sen söyle biz yazalım" dediler. Kınalı Ali söylüyor, bir arkadaşı yazıyordu
" Sevgili anacığım, babacığım hasretle ellerinizden öperim.
Ben burada çok iyiyim, beni sakın merak etmeyin." Kız kardeşini, kendinden küçük
erkek kardeşinin sağlığını ve hatırını sorduktan sonra, köydeki herkesin burnunda
tüttüğünü ve kimsenin kendisini merak etmemesini söyledikten sonra, Biz burada var
Oldukça bilesiniz ki düşman bir adım bile ilerleyemeyecektir" tümcesi ile
bitiriyordu Tam zarf kapatılırken Ali " iki üç satır daha ekleteceğini“ söyleyerek
mektubun sonuna şunları yazdırdı.
" Anacığım, beni buraya gönderirken kafama kına yaktın ama, Burada komutanlarım
da arkadaşlarımda benle hep dalga geçiyorlar. Cepheye gitmek sırası yakında
inşallah kardeşim Ahmet'e gelecek, Onu gönderirken sakın kına yakma saçına. Burda
onunla da dalga geçmesinler. Tekrar ellerinden öperim anacığım."
Gelibolu'da savaş giderek şiddetleniyordu. İngilizler kesin sonuç almak için tüm güçleriyle
yükleniyorlardı. Cephede savaşan askerlerimiz önceleri birer, birer, sonraları beşer,beşer,
Onar, onar şehit oluyorlardı. Gelen destek güçleri de yeterli olmuyor,onlarında sayıları giderek
azalıyordu. Gelibolu düşmek üzereydi.Kınalı Ali'nin komutanı bu Durum karşısında çaresizdi.
Kendi
bölüğü henüz sıcak temasa hazır değildi. Genç erlerine insan bedeninin süngü ve mermilerle
orak
gibi biçildiği bu cepheye göndermek zorunda kalmaması için Allah'a dua ediyordu.
Komutanlarını düşünceli ve sıkıntılı gören Kınalı Ali ve arkadaşları, komutanlarına gidip, ondan
kendilerini cepheye göndermesini istediler.
Askerlerinin ısrarları üzerine komutanları daha fazla Direnemedi ve ölüme gönderdiğini bile,
bile bu isteklerini kabul etmek zorunda kaldı.
Kınalı Ali ve arkadaşları, sevinç çığlıkları atarak cepheye hayır, bile,bile ölüme gidiyorlardı. O
gün güle oynaya Gelibolu cephesinde ölümle buluşacakları yere koşan Kınalı Ali'nin bölüğünden
tek kişi geri dönmedi. Gidenlerin tümü şehit olmuştu.Bu olaydan kısa bir süre sonra Kınalı Ali'ye
anne, babasından mektup geldi. Onun yerine komutanı aldı mektubu ve buruk bir ifade ile
okumaya başladı.Cepheye gitmeden önce arkadaşlarına yazdırdığı mektubuna aile adına
babası yanıt veriyordu.
•
Oğlum Ali, nasılsın, iyi misin? Gözlerinden öperim, selam ederim.Öküzü sattık, parasının
yarısını sana gönderiyoruz, yarısını da yakında cepheye gidecek küçük kardeşine veriyoruz.
şimdi öküzün yerine tarlayı ben sürüyorum. Fazla yorulmuyorum da. Sen sakın bizi düşünme."
Babası mektupta köydeki herkesten akrabalarından haberler verdikten sonra "şimdi ananın
sana diyeceği var" diyerek sözü ona bırakıyordu. Mektubun bundan sonraki bölümü Kınalı
Ali'nin anasının ağzından yazılmıştı şöyle diyordu anası:
" Oğlum Ali, yazmışsın ki kafamdaki kınayla dalga geçtiler. Kardeşime de yakma demişsin.
Kardeşine de yaktım. Komutanlarına ve arkadaşlarına söyle senle dalga geçmesinler.
Bizde üç işe kına yakarlar;
1 - GELİNLİK KIZA, GİTSİN AİLESİNE, ÇOCUKLARINA
KURBAN OLSUN DİYE
2- KURBANLIK KOÇA, ALLAH'A KURBAN OLSUN DİYE
3 - ASKERE GİDEN YİĞİTLERİMİZE, VATANA KURBAN
OLSUN DİYE...
Gözlerinden öper, selam ederim. “Allah'a emanet olun” Ali'nin mektubu
okunurken ve çevresindeki herkes onu dinlerken, hıçkıra, hıçkıra
ağlıyordu...
(Bu mektubun aslı Çanakkale Müzesindedir.)
Çanakkale zaferini kazanarak; vatanı, bayrağı ve
milleti için hayatının baharında gül gibi solarak şehit
olan kahraman MEHMETÇİK’ lerimizi minnet ve
şükranla anıyoruz. Aziz ruhları şad olsun.
Geri DÖN
Geri DÖN
BİR YOLCUYA
Dur Yolcu! Bilmeden gelip bastığın,
Bu toprak bir devrin battığı yerdir.
Eğil de kulak ver, bu sessiz yığın,
Bir vatan kalbinin attığı yerdir.
Bu ıssız, gölgesiz yolun sonunda
Gördüğün bu tümsek, Anadolu’ nda
İstiklal uğrunda, namus yolunda
Can veren Mehmed’ in yattığı yerdir.
ÇANAKKALE ŞEHİTLERİ
Bomba şimşekleri beyninden inip her siperin
Sönüyor göğsünün üstünde o arslan neferin.
Ölüm indirmede gökler, ölü püskürtmede yer,
O ne müthiş tipidir, savrulur enkazı beşer.
Boşanır sırtlara, vadilere sağanak sağanak,
Kafa, göz, gövde, bacak, çene, parmak, el, ayak
Vurulup, tertemiz alnından, uzanmış yatıyor,
Bir hilal uğruna yarab ne güneşler batıyor.
Ey bu topraklar için toprağa düşmüş asker
Gökten ecdat inerek öpse o pak alnı değer.
Sana dar gelmeyecek makberi kimler kazsın?
Gömelim gel seni tarihe desem sığmazsın.
Geri DÖN
Mehmet Akif ERSOY
57. Alay Şehitliği
SEYİT ONBAŞI
1909 yılında Osmanlı Ordusu'na katıldı. Balkan
Savaşı'nda çarpıştı. I. Dünya Savaşı'nın başlaması ile
Çanakkale Cephesi'nde topçu eri olarak göreve
başladı. 18 Mart 1915'de Müttefik donanması Çanakkale
Boğazı'nı geçmek için saldırıya geçti. Bu sırada Seyit
onbaşı Rumeli Mecidiye Tabyası'nda görevliydi. Türk
topçusunun yoğun karşı ateşi ve daha önceden Nusret
mayın gemisinin döktüğü mayınlar, bu saldırıyı
püskürttü. Çatışma sırasında Fransız savaş gemisi
Bouvet vurularak hareketsiz kaldı ve batmaya başladı.
Gemi mürettebatını kurtarmak için yardıma İngiliz
Ocean ve Fransız Irresistible gemileri geldi. Ancak
çatışma sırasında Seyit Ali'nin görevli olduğu topun vinci
arızalandı. Bunun üzerine Seyit Ali 275 kg ağırlığındaki
top mermilerini sırtlayarak top kundağına yerleştirdi.
Seyit Ali, üçüncü atışında İngiliz gemisi Ocean'a isabet
sağladı. Atılan mermi geminin bacasından içeri girerek
gemiye büyük hasarlar verdi, bu nedenle mürettebat
gemiyi terk etmek zorunda kaldı. Bu yüzden komutan
ona onbaşılık görevini verdi. O atıştan sonra Seyit Ali
Onbaşı'ndan top mermisi sırtında fotoğrafı çekilmesi
istendi. Seyit Ali Onbaşı ne kadar zorlansa da top
mermisini kaldıramadı.Sonra Seyit Ali onbaşı yine savaş
çıksın yine kaldırırım dedi.bundan sonra ancak fotoğrafı
plastik bir mermiyle çekilebildi.