Slide 1

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 2

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 3

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 4

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 5

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 6

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 7

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 8

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 9

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 10

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 11

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 12

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 13

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 14

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 15

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 16

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 17

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 18

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 19

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 20

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 21

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 22

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 23

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 24

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 25

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 26

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 27

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 28

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 29

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 30

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 31

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 32

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 33

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 34

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 35

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 36

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 37

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 38

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 39

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 40

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 41

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 42

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 43

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 44

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 45

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 46

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 47

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 48

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 49

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 50

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 51

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU


Slide 52

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

SAVAŞ ÖNCESİ SİYASİ DURUM

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya ve İtalya milli
birliklerini geç
kurmuşlardı. (18701871)Bundan dolayı
sömürgeciliğe de geç
başlamışlardı.
Sömürgeciliğe
başladıklarında mevcut
sömürge alanları
azalmıştı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Özellikle
Almanya,İngiltere’ nin
elinde bulunan sömürge
topraklarına saldırmaya
başladı.Oysa İngiltere ve
diğer Avrupa Devletleri
sömürgelerini kaybetmek
istemiyorlardı.
Böylece Almanyaİngiltere rekabeti başladı.

SAVAŞ ÖNCESİ DEVLETLERİN DURUMU
Almanya güçlü bir devlet
olarak siyasi birliğini
kurduktan sonra Fransa’nın
elinde bulunan Alsas-Loren
bölgesine göz dikti.Yapılan
savaşla kömür bakımından
zengin olan bu bölgeyi
Fransa’dan aldı.
Bölgeyi Almanya’dan geri
almak isteyen Fransa
Almanya’ya karşı İngiltere ile
ittifak kurmaya başladı.

SAVAŞA DOĞRU
 Böylece devletler arasında
bloklaşma başladı.
 Balkanlarda ise milliyetçilik
akımının etkileri hüküm
sürüyordu.
 Rusya Panslavizm politikası
ile Balkanlarda egemenlik
kurmak istiyordu.Bu durum
Balkanlarda çıkarı olan
Avusturya-Macaristan
imparatorluğunun işine
gelmiyordu.

ÜÇLÜ İTTİFAK (1882)
 Devletler arasındaki çıkar
çatışmaları ittifak ve itilaf
gruplarının doğmasına neden oldu.
 Üçlü İttifak:
1) Almanya
2) İtalya
3) Avusturya-Macaristan
 İtalya 1915’te İzmir ve çevresi
İngilizler tarafından kendilerine
vaat edilince itilaf grubuna dahil
olmuştur.
 Osmanlı Devleti ve Bulgaristan
Almanya’nın yanında savaşa
girmiştir.

ÜÇLÜ İTİLAF (1907)
 Üçlü İtilaf:
1-) İngiltere 2-) Fransa 3-) Rusya
 1917 yılında Rusya’da meydana
gelen ihtilal sonucu Çarlık rejimi
sona ermiş;yeni Sovyet yönetimi
savaştan çekilmiştir.
 A.B.D ulusal çıkarları gereği 1917
yılında İngilizlerin safında savaşa
girmiş ve savaşın kazanılmasını
sağlamıştır
 30’un üzerinde ülke ve dominyon
itilaf devletleri ile beraber savaşa
katılmıştır.

SAVAŞTAN KARELER

SAVAŞIN GENEL SEBEPLERİ
 Avrupalı Devletler arasında
sömürgecilik yarışı ve
ekonomik rekabet.
 Hammadde ve Pazar arayışı
 Almanya ve İngiltere
arasındaki ekonomik rekabet.
 Milliyetçilik akımı
 İttifak ve İtilaf devletlerinin
oluşması.
 Avusturya ve Rusya’nın
balkanlardaki çıkar
çatışmaları

SAVAŞIN BAŞLAMASI
Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu
veliahdı Arşidük Franz
Ferdinand
Saraybosna’yı ziyarete
gelmişti.Burada
Gavriel Princip adlı
Sırp bir öğrenci
tarafından öldürüldü.
(28 Haziran 1914)

SAVAŞIN BAŞLAMASI
 Avusturya-Macaristan bu
suikastı bahane ederek
Sırbistan’a savaş açtı.Rusya
Sırbistan’ın yanında yer aldı.
Fransızlar Rusya’yı
destekledi.Almanya da
Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile aynı
grupta olduğundan
Avusturya’nın yanında
savaşa katıldı.
 Böylece savaş kısa zamanda
Avrupa’ya ve tüm dünyaya
yayıldı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Savaşın başlangıcında
Osmanlı Devleti tarafsız
kalmayı tercih etmiş ve
bir dizi tedbirler
almışlardır.
Genel seferberlik ilan
edilmiş
Boğazlar kapatılmış
Kapitülasyonlar tek yanlı
olarak kaldırılmıştır.

OSMANLI’NIN ALMANYA’YI TERCİH NEDENLERİ
1) Kaybedilen toprakları geri
alma düşüncesi
2) Turan idealini gerçekleştirme
düşüncesi
3) Almanya’nın savaşı
kazanacağına kesin gözüyle
bakılması
4) Yalnızlık politikasından
kurtulmak istemesi
5) Kapitülasyonlardan dolayı
İngiltere ve Fransa’nın baskısı
6) İttihatçı subayların Alman
hayranlığı
7) Yunan ‘’ Megallo İdeası’’ nı
engellemek.

ALMANYA’NIN OSMANLI’DAN
BEKLENTİLERİ
 Açılacak yeni cepheler ile yükünü
hafifletmek
 Boğazları kontrol ederek Rusya’ya
yardım gidişini engellemek.
 Süveyş Kanalını ele geçirerek
İngilizlerin sömürge yollarını ele
geçirmek
 Ortadoğu petrollerini kontrol
altında tutmak.
 Halifelik nüfuzundan yararlanmak
 Osmanlı nüfusu ile Alman
teknolojisini bütünleştirmek.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Akdeniz’de İngiliz ve Fransız
donanmasından kaçan iki
Alman gemisi (Goben ve
Breslaw) Çanakkale
Boğazı’ndan geçip Marmara
denizine girmişti.
 Bu gemileri isteyen İngilizlere
cevap olarak;daha önceden
parası ödendiği halde sipariş
edilen savaş gemilerini teslim
etmedikleri için bu iki Alman
gemisine el konulduğu
söylenmiştir

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
 Osmanlı Devleti,kendisine
sığınan Alman gemilerinin
isimlerini Yavuz(Goben) ve
Midilli(Breslaw) olarak
değiştirmişti.Ancak
mürettebat yine
Almanlardan oluşuyordu.
 İngilizler saffında savaşa
girme isteği reddedilen
Osmanlı yönetimi, 2 Ağustos
1914’te Osmanlı-Alman Gizli
İttifak anlaşmasını
imzalamıştır.

OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİ
Bu anlaşma sonrası
Karadeniz’e açılan
Goben ve Breslaw
Rusların Karadeniz
sahillerini
bombalamıştır.
(29 Ekim 1914)
2 Kasım’da Rusya;5
Kasımda ise İngiltere ve
Fransa Osmanlı
Devleti’ne savaş ilan
etmişlerdir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ İLE:
1-Yeni cepheler açılmıştır. Savaş
daha geniş alana yayılmış ve
uzamıştır.
2-Almanya ve müttefikleri avantaj
sağlamıştır ve Avrupa’da
rahatlamıştır.
3-İngiltere Kıbrıs’ı kendi
topraklarına kattığını açıklamıştır.
4-Savaş Orta Doğuya kaymıştır.
5-Gizli antlaşmalar gündeme
gelmiştir.
6-İngiliz sömürge yolları tehlike
altına girmiştir.
7-Rusya’nın İtilaf devletleri ile
bağlantısı zedelenmiştir.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ
(1915):Cephenin Açılma
Sebepleri:
1-Başlamış olan Rus taarruzunu
durdurmak
2-Bakü petrol bölgelerini el
geçirme düşüncesi
3-Orta Asya Türk dünyası ile
irtibatlaşarak Rusya’yı zor
duruma düşürmek
4-Enver Paşanın Turan
imparatorluğu kurma fikri
5-Avrupa’da rahatlamak isteyen
Almanya’nın Osmanlı’yı
kışkırtması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
1 Kasımda harekete geçmiş olan
Rus birliklerine karşı Osmanlı
22 Aralıkta harekete geçti.
Bölgeye yazlık elbiselerle
gönderilen ve yardım getiren
geminin Ruslar tarafından
batırılmasıyla desteksiz kalan
Osmanlı askeri, Rusya’nın
teknik üstünlüğü ve ağır kış
şartları karşısında büyük bir
mağlubiyet aldı. Erzurum,
Erzincan, Bitlis, Muş, Van ve
Trabzon Rusların eline geçti.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER
1-KAFKAS CEPHESİ:
Çanakkale
savaşlarından sonra
Kafkas cephesine
atanan Mustafa
Kemal Paşa 8 Ağustos
1916’da Bitlis’i 9-10
Ağustosta ise Muş
ilimizi Ruslardan geri
aldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Rusya’da Bolşevik ihtilalinin
başlaması (Ekim 1917) Kafkas
Cephesinde Osmanlı lehine
sonuçlar ortaya çıkarmış; Ruslarla
Osmanlı arasında 15 Aralık
1917’de Erzincan Mütarekesi;
Ruslar ile İttifak devletleri ve
Osmanlı arasında 3 Mart 1918 ise
Brest-Litowsk Antlaşması
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile Rusya
Kars,Ardahan ve Batum’u terk
ederek Osmanlı’ya geri verdi.

• Önemi:
1-Kafkas, Galiçya,
Makedonya ve
Romanya cephesi
kapandı
2-Berlin Antlaşması
ile kaybedilen Elviye-i
Selase Rusya’dan geri
alındı
3-Osmanlı askerî
yönden rahatladı
4-İtilaf bloğu sarsıldı.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Açıklamalar:
1-Brest-Litowsk Antlaşmasını
İtilaf Devletleri onaylamadı.
2-Ruslar Kafkaslardan
çekilince; Gümrü civarında,
İngilizlerin desteğiyle Ermeni
Devleti kuruldu.
3-Türkler antlaşmadan sonra
geçici olarak Hazar’a kadar
ilerlemiştir.
4-Ruslar Elviye-i Selase’de
plebisit yapılmasını istemiştir.

1-)KAFKAS CEPHESİ
 Kafkas Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın savaştığı ilk
taarruz cephesidir.
2-Osmanlı, mağlup olduğu
halde, bu cephede toprak
kazandı.
3-Ruslar tarafından
Osmanlı’ya karşı kullanılmaya
çalışıldığından dolayı;
bölgedeki Ermeniler 14 Mayıs
1915’de çıkarılan tehcir
kanunu ile Suriye bölgesine
gönderildi.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Cephenin Açılma Sebepleri:
1-İngiltere’nin Hint sömürge
yolarını kontrol altına almak.
2-Mısır’ı İngiltere’den geri
almak.
3-İslam alemini İngilizlere
karşı harekete geçirmek.
4-Almanya’nın telkinleri.
Cemal Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu İngilizler
karşısında tutunamayarak
Filistin’e çekilmiştir.

2-)KANAL CEPHESİ(14 Ocak 1915)
 Kanal Cephesinin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın ikinci taarruz
cephesidir.
2-Osmanlı’nın ilk kapanan
cephesidir.
3-Türk ordusu Tih sahrasında
sıcaktan kırılmıştır.
4-İngilizler deniz yoluyla
sömürgelerinden yardım almıştır.
5-Osmanlı’ya Almanlar destek
göndermiştir.
6-Cephenin açılmasında bölgenin
jeopolitik özelliği etkili olmuştur.
7-Osmanlı Araplardan beklediği
yardımı alamamıştır.

3-) IRAK CEPHESİ
 Açılış Sebepleri:
1-İngilizler, Hint Deniz yolunun
güvenliğini sağlayarak
bölgedeki Alman tehlikesini
ortadan kaldırmak istemiştir.

2-İngilizler Musul-Kerkük
petrollerini ele geçirmek ve
Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım
etmek istemiştir.
3-İngilizler Almanların Orta
Doğudaki etkisini kırmak
istemiştir.

3-) IRAK CEPHESİ
NOT: Bu cephesinin açılış
sebeplerinden biri de
Rusya’ya yardım etmekti.
Cephenin Özellikleri:
1-İngilizler 24 Kasım 1915’de
Ktesifon; 29 Nisan 1916’da
Kutül Amare’de Türklere
mağlup olmuş ve İngiliz
general Towsend Türklere esir
olmuş¬tur.
2-İngilizler 17 Mart 1917’de
Bağdat’a girmeyi başarmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açılma nedenleri:
1-İstanbul ve boğazları ele
geçirerek Osmanlı Devleti’ni
saf dışı bırakmak
Açıklama: Savaşın alanını
daraltmak ve süresini
kısaltmak
2-Rusya’ya askeri ve
ekonomik yardım götürmek
3-Savaşı kısa zamanda
sonuçlandırmak

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
4-Balkan uluslarını savaşın
içine çekmek
 İtilaf Devletlerinin
Balkanları Savaşa Sokma
Nedenleri:
a-Osmanlı ile Almanya’nın
kara bağlantısını kesmek.
b-Rusya ile karadan
bağlantı kurmak.
c-Avusturya’yı Balkanlarda
zor duruma düşürmek.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İtilaf Devletleri, bu
cephede başarılı
olunduğu takdirde, Balkan
devletlerinin bu başarıdan
cesaretlenerek Osmanlı
ve Avusturya’dan pay
almak için harekete
geçebileceklerini tahmin
ediyordu.
5-Osmanlı ordularının
Kafkas ve Kanal
cephelerinden çekilmesini
sağlamak

 6-Balkanlarda yeni cephe
açarak ittifak devletlerinin
birbirine olan irtibatını
zayıflatmak.
7-İngiltere’ni Kanal
Cephesindeki yükünü
hafifletmek.
8-İngiliz sömürge
yollarının kontrolünü
sağlamak
9-Osmanlı ile Almanya’nın
bağlantılarını kesmek.
10-Rus buğdayının
Avrupa’ya naklini
sağlamak.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 İngiliz ve Fransız
donanmalarının
saldırısıyla 19 Şubat
1915’te denizde başlayan
savaş 18 Mart 1915’de
Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanmış (Seddülbahir
ve Kumkale başarısı);
 25 Nisanda başlayan kara
savaşları da ittifak
devletlerinin mağlubiyeti
ile sonuçlanmıştır.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Açıklama: Bu başarılarda;
askerlerine “Ben size
taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen, XIX.
tümen komutanı Mustafa
Kemal’in Anafartalar,
Conkbayırı ve
Arıburnu’nda kazandığı
başarılar etkili olmuştur.
 Nusret Mayın Gemisi’nin
Boğaza döşediği mayınlar
da zaferin kazanılmasında
önemli bir paya sahiptir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
 Sonuçları:

1-I .Dünya Savaşı uzadı.
2-Rusya’ya yardım
götürülemediğinden dolayı
Rusya’da artan ekonomik kriz
Bolşevik ihtilaline zemin
hazırlandı.
3-İngiltere ve Fransa itibar
kaybetti ve büyük zarar gördü.
4-İttifak devletleri safında
Sırbistan ve Yunanistan’a karşı
savaşa giren Bulgaristan
Osmanlı ile Almanya arasında
kara bağlantısı kurdu.
(Bulgaristan Rusya’nın başarılı
olarak Balkanlar’a inmesini de
istemiyordu.)

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
5-Türk ulusunun kendine
olan güveni arttı. Milli
mücadele ruhu doğdu.
6-Yaklaşık yarım milyon
insan hayatını kaybetti
7-Askerlerine “Ben size
Taarruzu değil ölmeyi
emrediyorum” diyen
19.Tümen komutanı
M.K.Paşa bu cephede
kazandığı başarılarla
tanınmış, generalliğe terfi
etmiş ve Milli Mücadelede
önder olarak kabul
edilmiştir.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
8-Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
9-İngiliz ve Fransız donanmalarının
da mağlup olabileceği görüldü
10-Sömürge altındaki milletler
cesaretlenmiştir.
11-Yunanistan ve Romanya’nın
savaşa girme konusundaki
tereddütleri artmıştır.
12-İngiltere ve Fransa’nın boğazlara
saldırmasını çıkarlarına uygun
bulmayan Rusya’nın; boğazlar
kendisine terk edilmediği takdirde
Almanya ile barışacağını ileri
sürerek İngiltere ve Fransa’yı tehdit
etmesi, ilk defa gizli antlaşmaları
gündeme getirdi.

4-) ÇANAKKALE CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Osmanlı’nın zaferi ile
sonuçlanan tek cephedir.
2-İstanbul’u tehdit eden tek
cephedir.
3-Saldırının İstanbul’u tehdit
etmesi Türk milletinin
savunma azmini artırmıştır.
4- M.Kemal savaş esnasında
albay; savaş sonrasında ise
general olmuştur.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
 Osmanlı Devleti; bu
cephede kutsal yerleri
korumak için savaşmış;
ancak Arapların İngilizlerle
beraber hareket
etmesinden dolayı başarılı
olamamıştır. İngilizlerin
1917’de Akabe’yi ele
geçirmeleri sonucunda
bölgedeki Osmanlı
hakimiyeti sona ermiştir.

5-) HİCAZ VE YEMEN CEPHESİ
Cephenin Özellikleri:
1-Araplarda milliyetçiliğin
güçlendiği ve İslamcılığın
iflas ettiği görülmüştür.
Açıklamalar:
1-Fahrettin Paşanın Medine
savunması meşhurdur.
2-I.Dünya Savaşından sonra
Arap bölgelerinde İngiltere
ve Fransa mandater
sistemler kurmuştur.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
Kanal harekatının başarısız
olması üzerine karşı
taarruza geçen İngilizler
Kudüs’ü Osmanlı’dan
almıştır. İngiliz ilerleyişi
Mustafa Kemal Paşa
tarafından Halep’in
kuzeyinde
durdurulmuştur.
Cephenin genel komutanı
Alman Liman Von Sanders
idi.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Mondros Mütarekesi
imzalanınca; Yıldırım Orduları
Komutanlığı Liman Von
Sanders’ten alınarak Mustafa
Kemal’e verilmiştir. Mustafa
Kemal, bundan sonra bölgede
savunma tedbirleri almaya
başladıysa da; İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
 Bu cephede İtalyan ve Fransız
askerleri de savaşmıştır.

6-) FİLİSTİN-SURİYE CEPHESİ
 Cephenin Özellikleri:
1-I.Dünya savaşı esnasında
Mustafa Kemal’in savaştığı son
cephedir.
2-Bu cephede savaşlar sürerken,
Mondros Mütarekesi imzalandı.
3-Mustafa Kemal’in mütareke
sonrasında Türk ordusunu hızlı
bir şekilde Anadolu’ya çekmesi,
mütareke gereğince İtilaf
devletlerine teslim edilmesi
gereken Türk askerinin, teslim
olmasını önledi; ki bu askerler
Kurtuluş Savaşının askeri gücünü
oluşturdu

7-) GALİÇYA,ROMANYA MAKEDONYA CEPHESİ
 Osmanlı Devleti bu cephelerde
müttefiklerine yardım etmek ve
Makedonya üzerinden geçen ve
Almanya ile kara bağlantısını
sağlayan demir yolunun
güvenliğini sağlamak için
savaşmıştır.
 Osmanlı bu cephelerde Rus,
Sırp, Romen ve Fransız
güçlerine karşı savaşmıştır.
Brest Litowsk Antlaşması ile bu
cephe kapanmıştır. Bu cephe
Osmanlı’nın toprakları dışında
savaştığı tek cephedir.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Savaşın ilk yıllarında Almanya
grubu bir çok cephede başarı
kazandı.
 1915 yılında İtalya,İtilaf
devletleri safına geçti
 1917 yılında Rusya’nın savaştan
çekilmesi üzerine İttifak
Devletleri İtilaf Devletlerine karşı
üstünlük kurmuşlardı.
 Ancak bu durum uzun
sürmedi.Amerika Birleşik
Devletleri İtilaf Devletlerinin
yanında savaşa girdi.

I.DÜNYA SAVAŞI
 Amerikan birlikleri o zamana
kadar hiç savaşa katılmamıştı.
 Almanya güçlü,dinamik olan
Amerikan orduları karşısında
tutunamadı.
 İngiliz,Fransız ve ABD
birliklerinden oluşan güçlü
müttefik kuvvetleri Batı
Cephesinde Almanya’yı
çökerttiler.Diğer cephelerde
de başarısızlıklar artmaya
başlamıştı.

SAVAŞ SONUNDA YAPILAN ATEŞKES
ANTLAŞMALARI
 Böylece savaşın sonunda
İttifak Devletleri savaşı
kaybettiklerini belirterek
(yenilerek)yenen devletlerle
ateşkes anlaşmasını
imzaladılar.
 Almanya ile (Versay)
 Avusturya ile(Sen Germen),
 Bulgaristan ile (Nöyi),
 Macaristan’la (Tirayanon)
 Osmanlı Devleti ile de Sevr
Barış Anlaşması imzalandı.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Dünya haritası değişmiştir.
 Avusturya-Macaristan
imparatorluğu parçalanmış,
Çarlık Rusyası ve Osmanlı
Devleti yıkılmıştır.
 Osmanlı toprakları üzerinde
yeni devletler ortaya
çıkmıştır.
 Yeni rejimler doğmuştur.
Çarlığın yıkılması üzerine
Rusyada Komünizm,
Almanya’da Nazizm ve
İtalya’da Faşizm sistemleri
uygulanmıştır.

SAVAŞIN SİYASİ SONUÇLARI
 Anadolu'da M. Kemalin
önderliğinde Milli
Mücadele hareketi
başlatılarak, Yeni Türk
Devletinin temelleri atılmış
ve Cumhuriyet idaresine
süreci başlatılmıştır.
 Sürekli barış sağlamak ve
anlaşmazlıkları çözmek için
Cemiyet-i Akvam (Milletler
Cemiyeti)kuruldu

SAVAŞIN EKONOMİK SONUÇLARI
 Avrupa, savaş öncesindeki
ekonomik gücünü yitirmiş, bu güç
A.B.D. ve Japonya'ya geçmiştir.
 Avrupa'da ekonomi de devlet
müdahalesi dönemi başlamıştır.
Avrupa Devletleri savaş
sonrasında planlı kalkınma
dönemi başlamıştır.
 Avrupa'da savaş sonrasında
yüksek enflasyon yaşanmıştır.
 Osmanlı devleti ise savaş
sonrasında ekonomik açıdan tam
olarak çökmüştür. Bu da Osmanlı
Devletinin sonunu getirmiştir.

SAVAŞIN TOPLUMSAL SONUÇLARI
 10 milyon insanın ölümüne 20
milyon insanın yaralanmasına ve
sakat kalmasına yol açmıştır.
 Özellikle Avrupa'da üretici genç
nüfusun azalmasına, tüketici
nüfusun çoğalmasına, dolayısıyla
da ekonominin alt üst olmasına
neden olmuştur.
 Pek çok Batılı ülke savaş sırasında
cepheye giden askerlerinin
üretimde ortaya çıkardığı boşluğu
dolduran ve ekonomik
özgürlüklerini kazanan kadınlarına
siyasi haklarını tanımak zorunda
kalmıştır.

HAZIRLAYAN:

Maşuk YOĞURTÇUOĞLU