Transcript shkarko - Ligjerata.info

Lënda: Mikroekonomia I
Tema 07: Teoria e prodhimit dhe produktit margjinal
1. Funksioni prodhimit në periudha afatshkurtra
• Produkti total, mesatar dhe margjinal
2. Ligji i të ardhurave zbritëse, të ardhurat e
shkallës, koha dhe ndryshimet në teknologji
3. Funksioni i prodhimit në periudha afatgjata
 Izokuantat (vijat baraz-sasi) dhe vetit e tyre
 Izokostot (vijat baraz-çmim)
 Zgjedhja kosto-minimizuese
Funksioni i prodhimit transformon nivelin e dhënë
të inputeve në një nivel të caktuar të autputeve.
Funksioni i prodhimit tregon se cila është sasia
maksimale e produktit që mund të realizohet me një
sasi të dhënë të inputeve apo cila është sasia
minimale e inputeve që duhet të përdorë firma për të
prodhuar një sasi të dhënë produkti.
Funksioni i prodhimit shpreh lidhjen mes inputeve të
përdorura dhe produktit të prodhuar.
Kjo lidhje shprehet me ekuacionin:
Q=f (L,K)
Skema e funksionit te prodhimit
Shpenzimet
Faktoret e prodhimit /Inputet
Funksioni i
prodhimit
Rezultati / Autputi
Te hyrat
Profiti
Ashtu sikurse funksioni i dobisë në teorinë
konsumatore që varet nga faktorët ekzogjen (si
shija konsumatore) edhe funksioni i prodhimit
varet nga kushtet e jashtme teknologjike
(progresi teknologjik).
Disa supozime për paraqitjen e modelit të funksionit
të prodhimit:
• Qëllim i firmës është maksimizimi i fitimit;
•Firma përdor dy inpute: punën dhe kapitalin;
(Inputi punë është faktor i ndryshueshëm, ndërsa
kapitali faktor i pandryshueshëm)
•Firma vepron në kushtet e konkurrencës së plotë;
•Puna supozohet homogjene;
•Nuk ndryshon teknologjia e përdorur.
Q=f (L, K)
Shembull: Të llogaritet produkti margjinal dhe mesatar
L
TP
0
0
1
5
2
11
3
18
4
24
5
28
6
29
7
28
MP
AP
L
TP
MP
AP
0
1
2
3
4
5
6
7
0
5
11
18
24
28
29
28
5
6
7
6
4
1
-1
0
5
5.5
6
6
5.6
4.8
4
Tab1. Produkti total
Puna (L)
0
Produkti
total (Q)
0
6
30
12
96
18
162
24
162
30
150
Q
Kurba e
produktit
total
Zona I
Zona II
Zona III
L
Fig.1. Kurba e produktit total
Produkti marxhinal
MP = ΔTP/ΔL
(ndryshimi në produktin total / ndryshimi në sasinë e
punës)
Tab.2. Produkti marxhinal
L
Q
MP
0
0
6
30
12
96
18
162
24
162
30
150
5
11
11
0
-2
Produkti mesatar
Produkti mesatar:
AP = TP/L
(produkti total / sasia e punës)
Tab.3. Produkti mesatar
L
6
12
18
Q
30
96
162
AP
5
8
9
24
30
162
150
7
5
max.
Zona III
Zona II
Q
Zona I
L
Fig. 2. Kurba e produktit mesatar dhe marxhinal
K
TP bie
Zona I
Zona III
L
max APL
MPL= 0
KK
Ligji i të
ardhurave
marxhinale
zbritese
Zona II
LL
MPL negative
Fig. 3. Lidhja mes funksionit të produktit total, mesatar dhe marxhinal
Kur produkti margjinal është më i madh se produkti
mestar, produkti mesatar rritet.
Kur produkti margjinal është më i vogël se
produkti mestar, produkti mesatar zvogëlohet.
Produkti marxhinal është i barabartë me produktin
mestar, kur produkti mesatar arrin në maksimum.
Kur produkti total shënon rënje, produkti marxhinal
është negativ.
Sipas ligjit të të ardhurave zbritëse, me shtimin e
njëpasnjëshëm të faktorit të ndryshueshëm (faktorit
punë), produkti marxhinal dhe mesatar i këtij faktori
eventualisht do të bien.
Produkti marxhinal i punës në çdo pikë
është i barabartë me pjerrësinë e produktit
total në atë pikë.
Produkti mesatar i punës në çdo pikë është
i barabartë me pjerrësinë e drejtëzës nga
origjina në produktin total në atë pikë.
Të ardhurat e shkallës
Të ardhurat konstante të shkallës
Të ardhurat rritëse të shkallës
Të ardhurat zbritëse të shkallës
Plotësuese:
a) Të ardhurat rritëse të
shkallës
b) Të ardhurat
konstante të shkallës
c) Të ardhurat zbritëse të
shkallës
Fig.4. Të ardhurat e shkallës rritëse, konstante dhe zbritëse
Ndryshimet në teknologji
Prodhimi
TP’
TP
Faktori i prodhimit
Fig. 5. Ndryshimet në teknologji
Faktori kohë

Periudha momentale
Q=f (L, K)

Periudha afatshkurtër
Q=f (L, K)

Periudha afatgjatë
Q=f (L, K)
Funksioni i prodhimit në periudha afatgjata
shpreh lidhjen mes kombinimeve të
ndryshme të inputeve dhe madhësisë
maksimale të produktit që mund të realizohet
me këto kombinime, me një gjendje të dhënë
të teknologjisë.
Q=f (L , K)
Izokuantat (vijat barazsasi)
Izokostot (vijat barazçmim)
Definimi: Një izokunat (vija barazsasi) paraqet të gjitha
kombinimet e inputeve (punës dhe kapitalit) që i mundësojnë
firmës të prodhojë nivelin e njejtë të sasisë së autputit.
K
5
4
3
2
1
0
16
15
13
10
4
1
22
21
18
15
10
2
25
24
22
18
13
3
27
26
24
20
15
4
28
27
25
21
16
5
L
Tab. 4. Funksioni i prodhimit me dy faktorë të ndryshueshëm
Tab. 4. Funksioni i prodhimit me dy faktorë të
ndryshueshëm
K
5
4
3
2
1
0
16
15
13
10
4
1
22
21
18
15
10
2
25
24
22
18
13
3
27
26
24
20
15
4
28
27
25
21
16
5
L
Tab. 4. Funksioni i prodhimit me
dy faktorë të ndryshueshëm
K
5
4
3
2
1
0
16
15
13
10
4
1
22
21
18
15
10
2
25
24
22
18
13
3
27
26
24
20
15
4
28
27
25
21
16
5
L
Tab. 4. Funksioni i prodhimit me
dy faktorë të ndryshueshëm
K
5
4
3
2
1
0
16
15
13
10
4
1
22
21
18
15
10
2
25
24
22
18
13
3
27
26
24
20
15
4
28
27
25
21
16
5
L
Të gjitha kombinimet (L,K) përgjatë një
izokuante japin autputin e njejtë.
Më shumë autput
2
K
Q=21
Q=15
1
Q=10
1
L
2
Fig. 7. Izokuantat dhe funksioni i prodhimit
Vetitë e izokuantave

Izokuantat kanë pjerrësi negative

Janë konvekse ndaj origjinës


Shprehin nivele të ndryshme të
prodhimit
Sa më larg origjinës që të jenë
tregojnë nivele më të larta të
prodhimit
Plotesuese:
Zona
joekonomike
K
Zona
ekonomike
L
Besanko & Braeutigam / Microeconomics: An Integrated Approach
Kapitulli 6, Figure 06-09
Fig. 8. Zona ekonomike dhe joekonomike e prodhimit
Norma marxhinale e zëvendësimit teknik
Norma marxhinale e zëvendësimit (MRST L,K) apo norma
teknike e zëvendësimit (TRS) tregon:
•Normën në të cilën sasia e kapitalit duhet zvogëluar për
çdo rritje të një njësie të punës, duke mbajtur sasinë e
autputit konstant dhe anasjelltas.
TRS=MPL / MPK
Pjerrësia e izokuantës shpreh raportin e
dobive marxhinale të punës dhe kapitalit
Definimi: Një izokosto (vija barazçmim) paraqet të gjitha
kombinimet e inputeve (punës dhe kapitalit) me kosto më të
ulët të inputeve.
K
C/PK
C/PL
L
Pjerrësia e izokostos mat raportin e çmimeve të
punës dhe kapitalit (P L / P K )
Ndryshimi i izokostos me ndryshimin e
çmimeve te inputeve
C=120$
a)
PL = 20
C=120$
b)
PK = 30
P’L = 60
PK = 30
C=120$
c)
PL = 20
P’K =60
K
4
2
2
6
L
C=120$
d)
PL = 60
P’K =60
Zgjedhja kostominimizuese
K
Minimizimi
kostove
MPL / MPK = P L / P K
E
L
Në pikën E pjerrësia e izokuantës është e barabartë pjerresine e
izokostos (raporti i dobive marxhinale te inputeve eshtë i barabartë
me raportin e çmimeve të inputeve)
Ushtrime

Në bazë të të dhënave në tabelën e mëposhtme të
paraqiten grafikisht izokuantat për nivelin e
prodhimit 10, 15 dhe 21.
K
5
16
22
25
27
28
4
15
21
24
26
27
3
13
18
22
24
25
2
10
15
18
20
21
1
4
10
13
15
16
0
1
2
3
4
5
L




Supozojmë se firma planifikon të shpenzon
100$ për të blerë inputet. Çmimi për njësi të
punës ashtu edhe të kapitalit është 25$.
Supozojmë se çmimi për njësi të punës
ndryshon në 50$, kurse çmimi për njësi të
kapitalit mbetet i pandryshuar prej 25$.
Supozojmë se firma planifikon të shpenzon
125 $ për të blerë inputet. Çmimi për njësi të
punës ashtu edhe i kapitalit është 25$.
Për secilin rast te gjendet zgjedhja kostominimizuese.
Tema në vijim: Kostoja