Transcript ITEC115/190
Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Bilgisayara Giriş ITEC115/ITEC190 KONU#3 DÜNYA ÇAPINDA AĞ Hazırlayan: Pınar ŞAHİN Öğrenme Hedefleri 1. 2. 3. 4. 5. 2 İnternetin gelişimini tanımlamak ve nasıl çalıştığını açıklamak, Farklı bireylerin, şirketlerin ve kuruluşların internet ortaklıklarıyla ilgili amaçlarını öğrenmek, İnternete bağlanmak için gerekli olan cihazları ve bağlantı seçeneklerini tanımlamak, bunun yanı sıra internet servis sağlayıcı (ISP) seçerken aklımızda bulunması gerekenleri öğrenmek, İnternette etkili bilgi arama yöntemlerini anlamak ve alıntıları düzün ifade etmeyi öğrenmek E-postaya ek olarak, internet üzerinden iletişim kurmak için çeşitli yolları listelemek Öğrenme Hedefleri 6. Web üzerinde yapılabilir birçok yararlı faaliyetleri listelemek 7. Sansür ve gizlilik ilkelerinin internet kullanımıyla ilgisini tartışmak. 3 Genel Bakış Bu ünite tamamlandığında aşağıdaki yeterliliklere sahip olacaksınız: 4 • İnternetin oluşumunu öğrenmek • İnternet topluluğunu anlamak • İnternete bağlanmak için kullanılan farklı seçenekleri öğrenmek • İnternette arama yöntemlerini kullanmak • İnternet üzerinden kullanılan mevcut internet uygulamalarını öğrenmek • İnternet kullanımı için geçereli toplumsal konuları öğrenmek İnternetin Oluşumu Internet 5 Tüm dünyada milyonlarca bilgisayarı birbirine bağlayan en büyük ve en tanınmış bilgisayar ağı olarak tanımlanır. Internet, insanların her geçen gün gittikçe artan "üretilen bilgiyi saklama/paylaşma ve ona kolayca ulaşma" istekleri sonrasında ortaya çıkmış bir teknolojidir. Bu teknoloji yardımıyla pek çok alandaki bilgilere insanlar kolay, ucuz, hızlı ve güvenli bir şekilde erişebilmektedir. İnternet’i bu haliyle bir bilgi denizine, ya da büyükçe bir kütüphaneye benzetebiliriz. İnternetin Oluşumu ARPANET • ve Internet2 ARPANET Advanced Resarch Projects Agency Network (ileri araştırma projeleri ajansı bilgisayar ağı) internetin atasıdır. İlk olarak 1969 yılında geliştirilmiştir Başlangıçta dört süper bigisayarı bağladı. Sonunda bugünün internetine dönüştü. • Dünya Çapında Ağ (W W W) üzerindeki mevcut web sayfalarının tümüdür. 1989 yılında Tim Berners-Lee tarafından önerilmiştir Başlangıçta yalnızca metin tabanlı içerikleri göstermekteydi, 1993 yılında Mozaik tarayıcıların kullanılmasıyla birlikte grafiksel içerikleride göstermiştir. İnternet 6 İnternetin Oluşumu Web • 2.0 Web 2.0 ilk olarak kullanıldığında, sosyal ağ sitelerini; blog ve vikileri temsil ediyordu. Dünya çapında ağ ve internet herhangi bir kişi, kurum, işletme ve kuruluşa ait değildir. • Tipik haberleşme şirketleri tarafından sahip olunan internet omurgası internetin altyapısını oluşturmuştur. Internet2 • 7 o Araştırmacıların, eğitimcilerin, teknoloji liderlerinin ve uluslar arası toplum araştırmacıları konsorsiyumu. o İnternet teknolojilerinin adlandırılabilir. o Araştırma ve geliştirme araçları hız odaklı olarak arttırılmıştır. geliştirilmesine adanamış devrimci olarak İnternetin Oluşumu 8 İnternetin Oluşumu Günümüzdeki İnternet Toplulukları Kullanıcılar •İnterneti kullanan kişiler Servis Sağlayıcıları (ISS) •Genellikle bir ücret karşılığında internet erişimi sağlar. • Daha çok iletişim ve medya şirketlerini içermektedir. İnternet 9 İnternetin Oluşumu İnternet İçerik Sağlayıcıları •Kişiler veya organizasyonlar internet içeriği sağlayabilir. •İşletmeler, kar amacı gütmeyen kuruluşlar, eğitim kurumları ve bireyler. Uygulama • • 10 Servis Sağlayıcıları ve Web Hizmetleri Şirketler genellikle web tabanlı yazılım hizmetlerini internet üzerinden yönetir ve dağıtır. Genellikle ücret tabanlı iş yazılımları. İnternetin Oluşumu Web Hizmetleri • Bir web sayfasına eklenen ve kendi kendine yeten iş uygulamaları, son kullanıcılar için özel hizmetler sunmaktadır. Ör: FedEx QuickShip Web service Altyapı Şirketleri •İnternetin sahibi veya internetin fiziksel yapısını işleten şirketler. •Konvansiyonel ve cep telefonu şirketleri, kablo şirketleri ve uydu internet sağlayıcıları. Donanım ve Yazılım Şirketleri •İnternet ve web ile birlikte kullanılan donanım ve yazılımı sağlayan şirketlerdir. 11 İnternetin Oluşumu 12 İnternetin Oluşumu Devlet ve Diğer Kuruluşlar • Bazı ülkeler sınırlı bilgi ve erişime sahiptirler. • FCC (Federal Communications Commission/Federal İletişim Komisyonu) iletişimi etkiler. • İnternet Toplumu (ISOC) İnternet geleceğini etkileyen sorunları giderir. • İnternet şirketleri isim ve numara atayabilirler. (ICANN) Alan ve IP yönetimi • Dünya Çapında Ağ Konsorsiyumu (W3C) Protokoller ve standartlar birlikte çalışabilirlik sağlar. 13 İnternetin Oluşumu İnternet Hakkındaki Efsaneler/Uydurmalar ( Mitler ) 14 Efsane 1: Bedelsiz/Ücretsiz İnternet Çoğu kişi ve işletmeler internet erişimi için ödeme yapmaktadırlar. İşletmeler, okullar ve kütüphaneler telefon şirketlerinin iletişim hatlarını kiralayabilirler. Cep telefonu kullanıcıları hotspot veya erişim için ücret ödemektedirler. Free (ücretsiz) tabanlı içerikler hızla büyüyor. Müzik/video indirmek. Yardım/bağış tabanlı siteler İnternetin Oluşumu 15 İnternetin Oluşumu Bilgisayarlarla günlük yaşamın neredeyse her alanında karşılaşıyoruz Efsane 2: Birileri interneti kontrol ediyor Hiçbir grup veya organizasyon interneti kontrol etmiyor. Devletler kendi ülkeleri içinde internet kullanımını düzenler fakat uygulaması zordur. Efsane 3: İnternet ve Dünya Çapında Ağ Birebir Aynı İnternet fiziksel bir ağdır. Dünya çapında ağ ise internet üzerinde mevcut olan web sayfalarının tümüdür. Diğer kaynaklar internet üzerinden mecvuttur. Ör: FTP 16 İnternet Kurulumu • İlk üç aşama / karar İnternete erişmek için kullanacağınız cihazın türünü belirlemek. o İstenilen bağlantı türünü seçmek o Kullanılacak olan internet servis sağlayıcısına karar vermek. o • Kişisel Bilgisayarlar • Cep telefonları • Televizyon veya diğer cihazlar 17 İnternet Kurulumu 18 İnternet Kurulumu Bağlantı Çeşitleri ve İnternet Erişimi Bilgisayarınızın internete bağlanabilmesi için erişiminizin olması gerekir. Günümüzde en çok kullanılan bağlantı türü broadband’tır. Dial-up ve Doğrudan Bağlantılar 19 Standart telefon hatlarını kullanarak doğrudan bağlantı • Çevirmeli bağlantı için kullanılan modem • Elverişsiz • Yavaş fakat ucuz • Bağlantı mevcut telefon hattı üzerinden sağlanmaktadır • Korsanlara karşı nispeten güvenli İnternet Kurulumu 20 İnternet Kurulumu Doğrudan • Cihaz sürekli internete bağlıdır. • İnternete erişmek için bir tarayıcı kullanılmalıdır. Ör: Internet Explorer, Chrome veya Firefox. • Doğrudan bağlantılar genellikle geniş bantır, birçok web faaliyeti için yüksek hız gerekmektedir. • Herzaman internete bağlı olunduğundan dolayı bilgisayarınızı korsanlara karşı korumak önemlidir. 21 İnternet Kurulumu Konvansiyonel Dial-Up Standart telefon girişine bağlanmış dial-up modem kullanılır. Genellikle ev bilgisayarlarında tercih edilir, broadband’ a ödeme yapmak istemeyen kullanıcılar için uygundur. • Ucuz donanım • Kurulumu ve kullanımı kolay • Yaygın • Yavaş 22 kullanım. bağlantı hızı İnternet Kurulumu Kablolu İnternet Erişimi En yaygın olarak kullanılan ev broadband bağlantısı. Hızlı, 5-20 Mbps. Bir kablolu modem gerektirir. DSL (Digital Subscriber Line / Dijital Abone Hattı) Sıradan bakır kablolar üzerinden evlere ve ofislere yüksek bant genişliği (broadband) sağlayan bir teknolojidir. DSL'in önemli dezavantajı, adresinize servis sağlayan telefon santarline en fazla 3 mil uzaklıkta oturuyor olmanız gerekmektedir. Ne kadar yakın iseniz bağlantınız o kadar hızlı olur. 23 İnternet Kurulumu Uydu Kırsal alanlar için kullanılabilecek genis bant seçeneğidir. DSL’den daha pahalı ve daha yavaştır. Uydu modem ve alıcı çanak gerektirir. Sabit Kablosuz Uydular yerine radyo iletim kuleleri kullanılır. Tüm alanlarda mevcut değildir. Wi-Fi veya WiMAX kullanılır. 24 İnternet Kurulumu • • Fiber Üzerinden Geniş Band (BoF) Yüksek hızda veri transferi teknolojisinin genel adı olarak tanımlanmaktadır. Hızlı, fakat sınırlı alanlarda mevcuttur. Özel ağ ekipmanları gerektirir. Kablosuz Mobil Mobil tablet veya cep telefonu aracılığıyla erişim sağlanabilir. Tipik bir veri planı gerektirir. 25 İnternet Kurulumu 26 İnternet Kurulumu Wi-Fi Hotspots ( Kablosuz Erişim Noktası) • Yerel kablosuz ağlar (Wi-Fi) • Ücretsiz ve ücretli olanları mevcuttur. 27 İnternet Kurulumu • ISP( Internet Service Provider/ İnternet Servis Sağlayıcı) seçimi ve Bilgisayarınızı Kurma 28 ISP Seçimi Kullanılan cihaz türü, internet bağlantı tipi, istenilen hizmet ve coğrafi konum seçenekleri belirlenmelidir. Fiyatlandırma seçenekleri şirketlere göre farklılık gösterebilir. İnternet Kurulumu • Bilgisayarı Kurma o Gerekli Donanımı Kurmak/Yüklemek – Bazı kurulumlar profesyonel kurulum gerektirebilir. Ör: BoF Gerekli Yazılımı Kurmak/Yüklemek o Kullanıcı ismi seçmek, telefon numarası erişimi sağlamak( çevirmeli bağlantı) ve ödeme yöntemleri. o Diğer bilgisayarlarla bağlantı paylaşmak için gerekli kurulumu yapmak o 29 Soru İnternet hangi adıyla bilinen deneysel bir ağ olarak başlatılmıştır? 1. a. ARPANET b. Internet2 c. Dünya Çapında Ağ (WWW) Doğru/Yanlış: Kablo yaygın bir doğrudan internet bağlantı türüdür. __________geleneksel telefon hatları aracılığıyla evlere ve ofislere kullanılabilir geniş band internet erişimi sağlayan teknolojidir. 2. 3. 1) a; 2) Doğru; 3) DSL 30 İnternette Arama Yapmak • Arama Siteleri 31 Bu tür web siteleri kullanıcıların belirli anahtar kelimeleri veya seçilen katagorileri kullanarak ilgili web sayfalarını arama yapmalarına yardımcı olur. Genellikle uygun web sayfalarını bulmak, web sayfaları hakkındaki bilgileri içeren bir veritabanı üzerinden mümkündür. Bu nedenle arama motorları kullanılır. Birçok arama sitesi (arama motoru) mevcuttur(Google, Bing,Yahoo,Ask.com, vs) Gerçek zamanlı (real-time) arama motorları da gelişmektedir Web de canlı arama gerçekleştirilebilir. Ör: MyLiveSearch İnternette Arama Yapmak Kelime Aramak Dizin Arama Anahtar kelimeler internette bilgi bulmayı başlatmak için arama kutusuna yazılır. Eşleşen web sayfaları hit olarak adlandırılır. Herhangi bir web sayfası adının üzerine tıkalanarak bu sayfalar görüntülenebilir. İnternette bilgi bulmak için kategoriler secilir. Site Arama Araçları Müzik dosyaları, görüntü dosyaları, haber grupları, haberler, makaleler, haritalar, kişiler, telefon numaraları ve videolar için arama yapılabilir. Google en yaygın olarak kullanılan çok yönlü arama sitelerinden biridir. 32 İnternette Arama Yapmak Arama Stratejileri Kalıpları 33 Kullanmak Belirli kalıpları kullanılarak, birden fazla anahtar kelimeyi yazıp arama yapılabilir. İnternette Arama Yapmak Boolean (mantıksal) Operatörleri Kullanmak AND, OR, NOT gibi mantıksal operatörler kullanılarak etkin bilgi araması yapılabilir. Çoklu Arama Sitelerini Kullanmak Farklı siteler aranılan aynı kelimelerle ilgili farklı sonuçlar verebilir. Uygun anahtar kelimeler, eşanlamlı kelimeler, farklı kelimeler, ve genel arama karakterleri kullanılanılarak arama doğruluğu arttırılabilir. Arama karakterleri örneğin ‘*’ gibi arama doğruluğunu arttırmak için kelime ile birlikte kullanılabilir. 34 İnternette Arama Yapmak Alan Arama Alan aramaları, sayfa başlığı, URL adresi, metin içeriği gibi belirli özellikleri içeren sınırlı aramalardır. 35 İnternette Arama Yapmak Arama Sonuçlarının Değerlendirilmesi Başlıklar ve listelenen sonuçlar aranılan blgiye uygun mu? Web sayfasının kimlerle bağlantısı var ? Kimi finanse ediyor? (URL adresi) Ayrıca değerlendirilmesi gerekenler: • Yazarlar • Kaynak • Güvenilir ve önyargısız olduğundan emin olun •Tarih • Birçok online makale eski yıllardan kalma, güncel olduklarından emin olun. Herhangi ikinci bir kaynakla bilgilerinizi doğrulayın 36 İnternette Arama Yapmak İnternet kaynaklarının kopyalanması Akademik hırsızlık (Plagiarism) ’den sakının! Prosedürlere uygun olarak kullanılan kaynaklarla ilgili gerekli bilgiler verilmelidir. Alıntılar: Yazar ismi Yayın tarihi Makale veya web sayfası ismi Kullanılan bütün diğer web sayfalarını ve URL adresini içermek zorundadırlar. 37 İnternette Arama Yapmak 38 Soru 1. Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde yapılan arama sonuçları içeriklerin başlıklarını görüntülemektedir? a. Kelime arama b. Dizin arama c. Alan arama 2. Dünyadaki hemen hemen tüm web sitelerini listeleyen aradığımız bilgileri en kısa yoldan ve hızlı bir şekilde ulaşmamızı sağlayan web sayfaları____________ olarak adlandırılır. Cevaplar: 1) b; 2) Arama motoru 39 Dijital Haberleşme ve E-mail Çevrimiçi (online) İletişim Türleri 40 Anlık mesajlaşma (IM) ve Yazılı/Metin mesajlaşma Anlık Mesajlaşma (IM) Gerçek zamanlı mesaj alışverişi Çevrimiçi kullanıcıları gösterir. Oyun oynamak, görüntülü arama yapmak, dosya veya fotograf paylaşmak için kullanılabilir. Yazılı/Metin Mesajlaşma Genellikle cep telefonu kullanıcıları tarafından tercih edilir Kullanılan kısa mesaj servisi SMS olarak adlandırılır. Dijital Haberleşme ve E-mail Sosyal ağ güncellemeleri • 41 Genellikle mikrobloglama olarak adlandırılır Kullanıcıların yayınladıkları kısa güncellemeler/yazılar Tweet olarak adlandırılır. Günün her anında kullanılabilir. Farklı sosyal paylaşım siteleri üzerinden durum güncelleri yapmak mümkündür. Dijital Haberleşme ve E-mail Mesaj Forumları 42 Herhangi bir konuyu tartişmaya sunmak, soru sormak veya yorum yapmak için oluşturulan gruplardır. Katılımcılar tüm yazılanları okuyup yorum yapma hakkına sahiptirler. VoIP (İnternet Protokolü Üzerinden Ses) İnternet bağlantısı gerektiren sesli arama yapmayı sağlayan hizmettir. Ör: Skype Sabit hatlı telefonlar yerine kullanılabilir İnternet bağlantısı olmadan kullanılamaz Aynı hizmetten yararlananlar ücretsiz görüşme yapabilirler. Dijital Haberleşme ve E-mail • Web Konferans ve Web Seminerleri • Web Konferans İnternet üzerinden gerçekleştirilen yüz-yüze toplantı (face-to face) Kişisel bir bilgisayar (PC) veya cep telefonu kullanılarak gerçekleştirilebilir Bireyler veya işletmeler tarafından kullanılabilir Görüntülü görüşmeleri destekleyen herhangi bir program kullanılarak ayarlanabilir 43 Dijital Haberleşme ve E-mail Web Konferans 44 Dijital Haberleşme ve E-mail • Webinar/Web Seminer Web üzerinden sunulan seminerlerdir. Katılımcıların soru sorabildiği,sesli katılım sağlayabildiği etkinliklerdir. Webcast • Tamamaen tek yönlü sunum olarak adlandırılabilir. Webcast’ in en önemli özelliği, canlı ortamların demosunun gösterilmesi, power point vb. sunum dosyalarının paylaşılması veya video paylaşımı gibi teknikler kullanılmasıdır. Sosyal Ağlar Sosyal Paylaşım Siteleri Belirli bir topluluk tarafından iletişim kurmak ve bilgi paylaşımı yapmak için kullanılar sitelerdir. 45 Dijital Haberleşme ve E-mail Kişilerin kendileri hakkında bilgi paylaşımında bulunduğu en çok kullanılan sosyal paylaşım siteleri Facebook ve Myspace’tir. Belirli cografi bölgelerdeki insanları birbirine bağlayabilir Siyaset ve iş dünyasından farklı kişiler kullanabilir Emniyet ve güvenlik nedenleriyle kullanıcıların kendileri hakkında çok fazla bilgi vermemeleri gerekmektedir Paylaşımlarınız farklı kişiler tarafından görüntülebilmektedir Paylaşılan/yayınlanan gösterilmelidir. 46 bilgilerin içeriklerine özen Dijital Haberleşme ve E-mail 47 Dijital Haberleşme ve E-mail Online Alışveriş ve Yatırım E-Ticaret Üretilen mal ve hizmetlerin, satış ve dağılımlarının elektronik ortamda yapılmasıdır. Önlemler Tüm E-ticaret faaliyetlerinin güvenilir bir web sunucusu aracılığıyla gerçekleştirildiğinden emin olun (https://) Mümkün 48 olan bir kredi kartı veya online ödeme hizmetini kullanın. Dijital Haberleşme ve E-mail • Online Alışveriş ve Müzayede – Online Alışveriş – Herhangi bir ürünü internetten satın alma – Ödemeler genellikle kredi kartı veya PayPal gibi online ödeme servisleri aracılığıyla gerçekleştirilir. – Online satışların 2014 yılında 250 milyona ulaşacağı tahmin edilmektedir. 49 Dijital Haberleşme ve E-mail Online Müzayede/Açık Arttırma Belirli öğeler internet üzerinde teklifler için hazırlanmıştır ve en yüksek teklifi veren satın alma hakkına sahiptir. Satıcılar ürün listelerini belirliweb sayfalarında listeleyebilirler. Örneğin eBay. Açık arttırma kapanana kadar teklif verilebir. OnlineBankacılık 50 ve Online Yatırım Online Bankacaılık Web üzerinden bankacılılık faaliyetlerinin gerçekleştirilmesidir. (fon aktarımı, fatura ödeme vs.) Dijital Haberleşme ve E-mail Mobil Bankacılık mesaj yolu ve mobil uygulamalarlada birçok bankacılık İşlemini gerçekleştirebilmek mümkün. 51 Dijital Haberleşme ve E-mail Online Yatırım 52 Web üzerinden hisse senedi satışa sunma veya satın alma gibi işlemler gerçekleştirilebilir. İşlem ücreti düşüktür. Hızlı bir şekilde satın almak veya satış yapmak için uygundur. Dijital Haberleşme ve E-mail Online Eğlence Online Müzik Web üzerinden dinlenilebilir ya da indirilebilir. Online radyo istasyonları dinlenilebilir Canlı müzik dinlenilebilir. Yasal olarak dijital formatta müzik,single veya albüm indirmek için belirli programlar kullanılabilir. Online müzik kullanıcı sayısının 2015 yılında 178 milyona ulaşması tahmin edilmektedir. 53 Dijital Haberleşme ve E-mail Online TV, Video ve Filimler Online video Web üzerinden indirilebilir veya izlenebilir. Online TV Canlı yayın veya kaydedilmiş TV yayınlarını web üzerinden izleyebilirsiniz. Video -on –demand (VoD) Talep üzerine webden film ve televizyon programlarının indirilmesi Internet Protokol Televizyonu (IPTV) İnternet üzerinden TV yayınının aktarılması IPTV olarak adlandırılır. 54 Dijital Haberleşme ve E-mail Online TV ve Filmler 55 Dijital Haberleşme ve E-mail Online Oyun Web üzerinden oynanılan tüm oyunlar, Çoklu ortamlarda birden fazla kişi ile bağlantı kurulabilir İnternette bağımlılık oluşturabilir 56 Dijital Haberleşme ve E-mail Online haber, Referans ve Bilgi Haber Televizyon ağları, gazete, dergi ve haber kuruluşlarından bilgi edinen web siteleri. Sürekli olarak güncellenir İstenilen herhangi bir gazeteyi ilgili web sitelerinden bulup online ortanda okumak mümkündür. Genellikle haber arşivleri sitelerde mevcuttur. 57 Dijital Haberleşme ve E-mail Haber Siteleri 58 Dijital Haberleşme ve E-mail Referans Siteler Birçok yararlı bilgiye erişebileceğiniz güncel sitelerdir. Telefon ve adres dizinleri, hava durumu bilgileri, harita bilgileri gibi farkli içerikler hakkında fikir edinmek için kullanılır. 59 Dijital Haberleşme ve E-mail Portal Sayfaları, RSS ve Podcast Portal Sayfaları Web tarayıcınızın giriş sayfası olarak ayarlanabilir ve özelleştirilebilir Genellikle haber, takvim, e-posta gibi araçları içerir Kişiselleştirilebilir Popüler AOL.com 60 portal sayfaları; iGoogle, My Yahoo!, My MSN, and Dijital Haberleşme ve E-mail RSS (Really Simple Syndication/ Çok Basit Besleme) RSS, genellikle haber sağlayıcıları, bloglar ve podcastlar tarafından kullanılan, yeni eklenen içeriğin kolaylıkla takip edilmesini sağlayan bir web sayfası bildirimcisidir. İnternet kullanıcısı RSS teknolojisi ile düzenli olarak içerik sunan sitelere abone olabilir ve çeşitli RSS istemcileri sayesinde içeriği takip edebilir. Postcasts Çoğunlukla dizi halindeki dijital medya ürünlerinin (radyo programları, videolar vs.) internet üzerinden -genellikle feed (besleme) yoluyla- bilgisayar ve taşınabilir cihazlara (cep telefonu, tablet vs.) indirilebilecek şekilde yayınlanması. 61 Dijital Haberleşme ve E-mail 62 Bireyler ya da işletmeler tarafından hazırlanabilir Sayfa içerikleri düzenli olarak yenilenir Dijital Haberleşme ve E-mail Online Eğitim ve Öğretim Öğrenimi kolaylaştırmak için internet kullanılıyor Günümüzde hızla büyüyen bir uygulama Web tabanlı eğitim olarakta adlandırılmaktadır Bireysel olarak web üzerinden talimatlar verilebilir. Uzaktan Eğitim Öğretim elemanı ve öğrenciler birbirinden farklı yerlerde dersi gerçekleştirebilir. 63 Dijital Haberleşme ve E-mail Avantajlar: Kendi kendine öğrenme Esnek konum Anında geri bildirim Özelleştirilmiş içerik Çağa uygun materiyaller Dezavantajlar: Yüz yüze temas eksikliği Teknolojik sorunlar ve gereksinimler 64 Dijital Haberleşme ve E-mail Uzaktan Eğitim 65 Dijital Haberleşme ve E-mail Online Test/Sınav İnternet üzerinden sınava/teste tabi tutulmak Perfonmansa dayalı testler Genellikle sonuç otomatik olarak değerlendirilir Güvenilebilir ortamlardır 66 Dijital Haberleşme ve E-mail Blog, Wiki ve Diğer Online Yazışma Ortamları Blog Kişilerin görüş ve düşüncelerini yayınlayabildiği bir dergi veya günlük gibi kullanılan sayfalardır. Wiki Her ziyaretçinin metin veya görüntü yayınlayabildiği, gönderdiği bilgileri değiştirebildiği ve önceki değişiklikleri takip edebildiği basit bir web sayfasıdır. E-portfolyo E Portfolyo ya da dijital portfolyo çalışmaların ve sertifikaların elektronik ortamda kullanıcı tarafından toplanmasıdır. 67 Dijital Haberleşme ve E-mail Görüş ve düsüncelerin yayımlandığı bloglar 68 Wikipedia herkesin katkıda bulunabildiği özgür ansiklopedi olarak adlandırılır,Wiki sayfalara verilebilecek örneklerdendir. Sansür ve Gizlilik Sorunları Sansür 69 Bazı ülkeler belirli internet içeriklerini engelemektedir Özellikle siyasi bilgilerin yayınlanmasını önlemek için sansür uygulanan sayfalar bulunmaktadır Ulusal güvenliği korumak için uygulnaması mümkündür Sansür ve Gizlilik Sorunları 70 İnternet Filtreleme Yazılım ve tarayıcı seçenekleri kullanılarak belirli web sayfaları veya web sayfası türlerine erişimi engelemek için kullanılır Bireyler, okullar, işverenler kamu ve kuruluşlar internet filtrelemeyi kullanabilir Tarayıcı ayarlarından veya özel filtreleme yazılımı yöntemlerinden uygulanabilir Sansür ve Gizlilik Sorunları Kısıtlamalar ayarlanabilir İnternet filtreleme web tarayıcınız üzerinden yapılabilir 71 Sansür ve Gizlilik Sorunları • Tarayıcı Gizliliği • • Hangi bilgilerin nasıl kullanıldığıyla ilgili mevcut bilgileri kapsar. Cookies/Çerezler o Web sunucusu tarafından kullanıcının hard diskinde saklanan küçük dosyalardır. o Çerez veriler görüntülenebilir veya silinebilir o Çerez ayarları değiştirilebilir ve yazılım çerezleri yönetmek için kullanabilir 72 Sansür ve Gizlilik Sorunları 73 Sansür ve Gizlilik Sorunları Spyware ve Adware Spyware Kullanıcın internet bağlantısı üzerinden, kişinin bilgisi dışında sistemden veri toplayan casus yazılımlardır Güvenlik yazılımları kullanılarak engellenebilir veya kaldırılabilir. Adware Bu tür yazılımlar ekranda görüntülenen reklamlar tarafından desteklenmektedir Kullanıcının 74 izni olmadan yüklenemez Sansür ve Gizlilik Sorunları E-Mail/ Elektronik Posta Gizliliği Gönderdiğiniz ve aldığınız e-postaların güvenliğinden emin olun İstenmeyen e postaları için (Spam)uygun tedbirleri alın 75 Soru 1) Aşağıdakilerden hangi web den film veya TV programlarının indirilmesi olarak adlandırılır? a. Online Radyo b. Internet Protokol Televizyonu (IPTV) c.Vıdeo-on –Demand (VOD) 2) Doğru/Yanlış: http:// ile başlayan bir URL web sayfasının güvenli olduğunu gösterir. 3) Yazılım ve tarayıcı seçenekleri kullanılarak belirli web sayfaları veya web sayfası türlerine erişimi engelemek için kullanılan yöntem____________ olarak adlandırılır. 1) c, 2)doğru, 3) filtreleme 76 Özet İnternetin Oluşumu/Gelişimi İnterneti kurma ve kullanım İnternette bilgi arama yöntemleri Online haberleşme ve E-mail Sansür ve gizlilik sorunları 77