Transcript Yenilikçi Yöntemlerden TRIZ Yenilikçi/Yaratıcı Problem Çözme Teorisi Theory of Inventive Problem Solving TIPS YENİLEŞİM Vızzz Gelir TRIZ Gider Dr.

Yenilikçi Yöntemlerden
TRIZ
Yenilikçi/Yaratıcı Problem Çözme Teorisi
Theory of Inventive Problem Solving TIPS
YENİLEŞİM Vızzz Gelir TRIZ Gider
Dr. Sadettin Kapucu
06.11.2015
TRIZ “Teoriya Resheniya Izobretatelskikh Zadatch (Теория Решения
Изобретательских Задач)”, Yaratıcı-Yenilikçi Problem Çözme Teorisinin Rusça’
daki karşılığının kısaltmasıdır. İngilizce karşılığı “Theory of Inventive Problems
Solving” TIPS şeklindedir.
Teknolojik öngörü için analitik bir yaklaşım ilk defa
Sovyetler Birliği’nde 1946 yılında, makina
mühendisi olan Genrich Saulovich Altshuller
tarafından ortaya atılmıştır . Yaygın olarak
kullanılması ise doksanlı yıllara rastlamaktadır .
Genrich Saulovich Altshuller
15.08.1926 – 24.09.1998
TETRIS - Teaching TRIz at School
www.tetris-project.org/
Genelde karşılaşılan iki grup problem vardır.
a)Yaratıcılık/Yenilikçilik Gerektirmeyen Problemler
•Çözümleri bellidir.
•Gerekli bilgiler kitaplarda,
teknik bültenlerde ve
dergilerden elde edilebilir.
•Benzeşimle çözülebilir.
b)Yaratıcılık/Yenilikçilik Gerektiren Problemler
•Çözüme ulaşmak zordur.
•Genellikle çelişki içerir.
•Bu tür problemlerin çözümü için
Beyin Fırtınası, Deneme Yanılma vb.
metotlar önerilmektedir. Ancak bu
metotlarda da araştırmacının beyin
fırtınası, sezgi ve yaratıcılık gibi
psikolojik araçlarda ne kadar usta
olduğuna bağlı olarak deneme sayısı
artacaktır.
İDEAL Çözüm Uzmanlık Alanınız Dışında Olabilir
Neden TRIZ Tamamen Farklı
Problem ?
Çözüm !
Problem ?
Problem ?
Çözüm !
Kaos: “Bir deneyelim!”
Beyin Fırtınası, NLP
Çözüm !
“Hepsini deneyelim!”
Morfolojik analiz,
Osborn anketi, vb.
Doğrudan çözüme ilerleyelim
TRIZ, ARIZ
TRIZ , Problemlerin çözümünde Analitik yöntemleri kullanır. Bu yüzden
tahminden çok, eldeki verilerin değerlendirilmesine dayanır. Ayrıca
Psikolojik ataletin üstesinden gelinmesine de yardımcı olur.
Çözüm Seviyeleri
Altshuller, 1960 ve 1970'li yıllarda çok miktarda patentlerin analizi sonucunda buluşların değerlerinin aynı olmadığı sonucuna
varmış ve buluşlar için beş seviye önermiştir.
Seviye 1 Yaratıcılık gerektirmeyen, kişisel bilgilerle ve metotlarla çözümün kolayca bulunabilinen problemlerin çözümü.
Seviye 2 Endüstrideki bilinen metotları kullanarak mevcut sistemin üzerinde küçük değişikliklerin yapılması.
Seviye 3 Endüstri dışı bilinen metotları kullanarak mevcut sistem üzerinde yapılan önemli değişiklikler. Çelişkiler çözülmüştür.
Seviye 4 Sistemin fonksiyonunu yerine getiren yeni bir prensip kullanan yeni jenerasyon teknoloji kullanılması. Çözüm
teknolojiden çok bilim içerir.
Seviye 5 Öncü bir sistemin veya tamamen bilimsel bir buluş. Çözümlerin yaklaşık % 1 bu sınıfa girmektedir.
Teknik Sistemler
Bir işlev sergileyen her şey teknik sistemdir.
Teknik Sistem
Teknik Sistemin Alt Sistemleri
Ulaşım
Otomobil
Frenler
Fren balata sistemi
Balata
Otomobil, Yollar, Haritalar, Sürücüler, Servis istasyonları
Güç aktarımı, Frenler, Isıtma, Direksiyon, Elektrik aksamı
Fren pedalı, Hidrolik silindir, Akışkan, Fren balata sistemi
Balata Bağlantı parçası, Perçinler
A parçacıkları, B parçacıkları, Kimyasal bağlar
Kimyasal bağ
A molekülleri, B molekülleri
Bir sistem yetersiz veya zararlı bir fonksiyon üretiyorsa
(yapıyorsa) iyileştirilmelidir. Bunun için sistemin en basit
haline hayali olarak indirgenebilmesi gereklidir. TRIZ’de
basit, sistem birbirine enerji aktaran iki elemandan oluşan bir
sistem demektir.
İdeal Nihai Sonuç (İNS) I
Herhangi bir sistemin amacı bazı fonksiyonları yerine getirebilmesidir.
İdeallik (mükemmellilik) kanunu herhangi bir teknik sistemin çalışma
ömrü boyunca basit, etkili ve güvenli olması gerektiğini ifade eder. İdeal
Nihai Sonuç bir ürünün yararlı fonksiyonları yerine getiriliyor olmasına
rağmen sistemin kendisinin olmamasıdır.
İNS karakteristikleri :
• Orijinal sistemin eksikleri giderir.
• Orijinal sistemin avantajları korur.
• Sistem karmaşıklaştırmaz (mevcut veya kullanılmayan
kaynakları kullanır.
• Sisteme yeni dezavantajlar eklemez.
Problemin Tanımlanması ve
Formülasyonu
Genellikle çözümü için üzerinde çalışılan
problem gerçek problem değildir. Dolayısıyla,
üzerinde
çalışılması
gereken
gerçek
problemin tanımlanabilmesi için çalışma
çevresi, kaynak gereksinimleri, zararlı etkiler,
ana yararlı işlevi ve ideal sonucun belirtilmesi
gerekmektedir.
Buluş Kalıpları
“Yavaşça basıncı yükseltin ve aniden basıncı azaltın” veya
“enerjiyi yavaşça artırın ve aniden kaldırın” Patent 1945
1972
Çelişki Nedir?
Bir yol onarımda olduğunda, çoğu zaman trafik akışını gidiş geliş
olarak düzenlemek gerekir. Özel değişik şekilli bölme blokları
bu amaçla kullanılmaktadır. Bu tür bölme bloklar için
gereksinimler:
Dış etkiler ile kolayca yer değiştirmemeli, ağır olmalı.
Ama taşıması ve montajı kolay olmalı, hafif olmalı.
Çelişkiler I
Çelişkiler teknik bir sistemin bir karakteristiğini veya
parametresinin
iyileştirilmesi
arzulanırken
diğer
bir
karakteristiğinin veya parametresinin kötüleşmesiyle ortaya
çıkar.
Altshuller yaklaşık 1,500,000 patenti inceleyerek çelişkiye
sebebiyet veren 39 teknik çelişki belirlemiştir. Bunlar 39
standart mühendislik parametresi olarak isimlendirilmektedir.
Problemin teknik çelişkisi; iyileştirilmesi gereken parametre ile
kötüleşen mühendislik parametresi olarak tanımlanmalıdır
Çelişkiler II
Çelişki Parametreleri
1. Hareketli nesnenin ağırlığı
2. Statik nesnenin ağırlığı
3. Hareketli nesnenin boyu
4. Statik nesnenin boyu
5. Hareketli nesnenin alanı
6. Statik nesnenin alanı
7. Hareketli nesnenin hacmi
8. Statik nesnenin hacmi
9. Hız
10. Kuvvet (şiddeti)
11. Gerilim veya basınç
12. Şekil
13. Nesnenin yapısal kararlılığı
14. Dayanım
15. Hareketli nesnenin etki süresi
16. Sabit nesnenin etki süresi
17. Sıcaklık
18. Aydınlatma şiddeti
19. Hareketli nesnenin enerjiyi kullanması
20. Durgun nesnenin enerjiyi kullanması
21. Güç
22. Enerji Kaybı
23. Madde kaybı
24. Bilgi kaybı
25. Zaman kaybı
26. Madde miktarı
27. Güvenilir olma
28. Ölçüm doğruluğu
29. Üretim hassaslığı
30. Nesnenin etkilendiği zararlı faktörler
31. Nesnenin Ürettiği zararlı faktörler
32. Üretim kolaylığı
33. Operasyon kolaylığı
34. Tamir kolaylığı
35. İntibakı veya çok yönlülüğü
36. Aletin karmaşıklığı
37. Ortaya çıkarma ve ölçme zorluğu
38. Otomasyon kapsamı
39. Verimlilik
39 Mühendislik Burada
Parametresi
sadece iki özellikten bahsedilecek
Hareketli nesnenin
ağırlığı
Hareketsiz nesnenin
2
Ağırlığı
1
Verimlilik
38 39
Otomatikleştirmenin
artırılması
14
Mukavemet
İyileştirilmek
İstenen Özellik
2
Hareketli nesnenin
Ağırlığı
Hareketsiz nesnenin
Ağırlığı
Kötüleşen
Özellik
(İstenilmeyen
Durum)
1
Bakınız: http://www.trizjournal.com/archives/1998/11/d/index.htm
1
Otomatikleştirmenin
artırılması
39
Verimlilik
Yerçekimi etkisi altındaki nesnenin
kütlesi. Cismin temas halinde bulunduğu
yataklara veya asılı olduğu yere
uyguladığı kuvvet.
Mukavement
Bir nesnenin kuvvet etkisi altında
dayanma noktası. Kırılmaya olan direnç.
28, 27,
18, 40
14
38
Hareketli
nesnenin
ağırlığı
Teknik çelişkileri nasıl çözeriz?
Hareketli nesnenin
ağırlığı
Hareketsiz nesnenin
2
Ağırlığı
1
28, 27,
18, 40
Verimlilik
38 39
Otomatikleştirmenin
seviyesi
14
Mukavemet
İyileştirilmek
İstenen Özellik
2
Hareketli nesnenin
Ağırlığı
Hareketsiz nesnenin
Ağırlığı
Kötüleşen
Özellik
(İstenilmeyen
Durum)
1
•
Olası çelişkiler 39X39 matriste
verilmiştir.
•
Satır ve sütun kesişim
hücresindeki rakamlar söz
konusu çelişkiyi ortadan
kaldıracak 40 yenilikçi
prensipten ilgili olanları
belirtmektedir.
28
27
Otomatikleştirmenin
seviyesi
38
39
Verimlilik
18
40
Mekanik bir sistem yerine mekanik
olmayan bir sistem ile değiştirilmesi
Pahalı bir dayanıklı bir nesne yerine
ucuz kısa ömürlü nesne kullanılması
Mekanik titreşim
Kompozit Malzemeler
Prensip 28. Mekanik yerine koyma
Mekanik olanların yerine duyargalı (optik, akustik, tatma veya koklama) olanlarla değiştirilmesi.
Nesne ile birbirlerini etkilemek için elektrik, manyetik ve elektromanyetik alanların kullanılması.
Sabit alanlardan hareketli alanlara geçiş, yapısal alanlardan yapısal olmayan alanlara geçiş.
Alanın etkisiyle hareketlendirilebilen parçacıklarla birlikte alanın kullanılması (mıknatıslanan).
40 Buluş prensibi
13- TERSİNE ÇEVİRME (Diğer yoldan dolanma)
Buluş 1. Sığırları Damgalama
Sığırlar genellikle sıcak damga kullanarak markalanmaktadır. Bu acı verici
durum aynı zamanda enfeksiyona yakın olan yaralar oluşmasına sebep
olur.
Ağrı ve enfeksiyonu azaltmak için, damgalar sıvı azot sıcaklığına kadar
soğutularak kullanılabilir. Bu damgalar hayvanlarda yara oluşturmak
yerine deride kalıcı olarak renk değişikliğine sebep olacaktır.
Buluş 2. Bir atletin eğitimi
Profesyonel bir atlet bir yarış sırasında kendisinin nasıl ayak
ayarlamaları yapacağını bilmesi gerekir. Bu beceri bir
eğitmen ile çalışarak mükemmelleştirilebilinir. Bunun
içinde eğitmenin atlet ile kolayca iletişim kurabilmesi
gerekir.
Sporcu bir koşu bandı üzerinde çalışırsa, antrenör koşu
bandının hızını değiştirerek atletin koşu temposunu
kontrol edebilir, sporcu ve antrenör arasındaki iletişim
böylelikle iyileştirilebilir.
Weight of
Moving Object
Weight of
2
Nonmoving Object
1
38
Level of
Automation
39
Productivity
14
38
39
Productivity
2
Level of
Automation
Feature
to Improve
1
Weight of
Moving Object
Weight of
Nonmoving Object
Undesired
Result
Strength
40 Buluş prensibi
28, 27,
18, 40
Bakınız: 1-http://www.triz-journal.com/archives/1997/07/b/index.html
2- http://www.ideationtriz.com/TRIZ_tutorial_1.asp
10- ÖN EYLEMLİ
Buluş 1. Kaybolan Alkol
Bir tedarikçi tam kapasite dolu iken 3000 litre alan bir tanker kamyon ile alkol
sağlamaktadır. Ancak her seferinde alkol depoya boşaltıldığında 15 ila 20 litre
arasında bir kaybın olduğu tespit ediliyor. Bu sıkıntıyı önlemek için, tank ve
doldurulduktan sonra hemen mühürlenip, sürücü tüm yolculuk sırasında
gözlenmiştir. Fakat bu problem giderilememiştir.
Sürücünün yöntemi aşağıdaki gibidir: Yükleme için tanker hazırlanırken, o tankın
içinde boş bir kova asıyor. Tanker daha sonra yükleme istasyonu gidip
doldurulmakta ve mühürlenmektedir. Tanker ve alıcı depoya geldikten sonra
boşaltılmaktadır. Sürücü boşaltımı beklemektedir…ve o tek başına kaldığı zaman,
tankı açıp ve (ki alkol doludur) kovayı almaktadır.
Weight of
Moving Object
Weight of
2
Nonmoving Object
1
38
Level of
Automation
39
Productivity
14
38
39
Productivity
2
Level of
Automation
Feature
to Improve
1
Weight of
Moving Object
Weight of
Nonmoving Object
Undesired
Result
Strength
40 Buluş prensibi
28, 27,
18, 40
Bakınız: 1-http://www.triz-journal.com/archives/1997/07/b/index.html
2- http://www.ideationtriz.com/TRIZ_tutorial_1.asp
10- ÖN EYLEMLİ
Buluş 1. Kaybolan madeni paralar
Damacanayla banka soygunu!
İstanbul'da Merkez Bankası'nın hurdaya çıkardığı 1 TL'leri, akla hayale gelmeyecek
bir planla, su damacanası kullanarak çalmışlar!
08 Şubat 2012

“Bundan 1,5 yıl önce Merkez Bankası, piyasadan topladığı 1 YTL’lik madeni
paraları hurdacıya satmıştı. Paraların Beşiktaş’taki Darphane’den
Büyükçekmece’deki hurdacı şirkete taşınması sırasında şoförleri ayarladık.
Kamyonlar yoldayken 18 kilogram gelen her çuvalın yerine aynı ağırlıkta su
dolu damacanalar koyduk. Hurda fabrikasına teslim sırasında kantardan
geçirdikten sonra gizli bölmelerdeki damacanaları boşaltıyorduk. Böylece
çıkıştaki tartıda bir sorun çıkmıyordu. Çaldığımız bir çuval içindeki madeni
paraları bankalara götürüp kahve makinelerimizden topladığımız bozuk
paralar olduğunu söyleyerek TL’ye çevirdik. Bu yolla yaklaşık 600 bin lira para
kazandık"
Fiziksel Çelişkileri Nasıl Çözeriz?
Fiziksel Çelişkiler ve Ayrıştırma İlkeleri
Fiziksel çelişki bir duruma karşılık zıt bir durumun eş zamanlı olarak varlığıdır.
Örnek: Bir yonganın bacakları devre kartına lehimlemek için ısıtılmış olmalıdır
yonga zarar görmemesi için ısıtılmış olmamalıdır.
Örnek: Bir uçağın kanatları kalkış sırasında büyük olmalı, yüksek hızlara
erişmek içinde küçük olmalıdır
Örnek:Uçağın iniş ve kalkış sırasında iniş ve kalış takımlarının olması gerekir
fakat uçuş sırasında ise uçağın hızını azaltır.
Fiziksel Çelişkileri Nasıl Çözeriz?
Bu tür çelişkiler gereksinimlerin ayrıştırılması ile
çözümlenir. Alternatif tasarımlara yardımcı olması için
dört ana ayrıştırma ilkesi vardır. Bunlar;




Uzayda(alanda) ayrıştırma
Zamanda ayrıştırma
Sistemin tümü ve parçalarının arasında ayrıştırma
Farklı koşullara bağlı olarak ayrıştırma
Fiziksel Çelişkileri Nasıl Çözeriz?
Gözlük, yaygın olarak kullanılan dört ayrıştırma
prensiplerinden üçüne örnek verilebilinir.

Uzayda(alanda) ayrıştırma :
İki farklı lens(bifocals).

Zamanda ayrıştırma : İki çift

ihtiyaç oldukça değişen gözlük.
Farklı koşullara bağlı olarak ayrıştırma : Lenslerin
otomatik odaklamalı kamera tipi lensleri ile değiştirilmesi
Fiziksel Çelişki
Zamanda ayrıştırma
Değişken delikli iğne
Küçük delikli iğneden ipliği geçirmenin
ne kadar zor olduğu malumunuzdur.
Bu durumu ifade etmek için şu
şekilde bir fiziksel çelişki ifade
edebiliriz: İpliği kolayca deliğinden
geçirebilmek için iğnenin deliği
büyük olmalı ve aynı zamanda dikiş
sırasında ise kumaşlardan kolayca
geçmesi içinse küçük olmalı.
24
Teknik Sistemlerin Gelişimi TSG
Altshuller, yüz binlerce patent üzerinde yaptığı
çalışması
sonucunda
zamanla
teknolojik
sistemlerin nasıl değiştiğine örnek olarak
alınabilecek 8 kalıp belirlemiştir.
 Bu kalıplar insanların ne düşündüklerinden çok
nasıl düşündüklerine dayandırılmıştır.
 TSG gelecek için bir yol haritası gibidir.
 Gelecek teknolojilerinin kestirimi yerine bir kişiye
TSG kullanarak gelecek teknolojilerinin sistematik
olarak yaratılmasını/bulunmasını sağlar.
Teknik Sistemlerin Gelişimi TSG II
1. Teknolojinin bir ömrü vardır;
doğar, büyür, doğar, büyür,
gelişir ve ölür.
Olgunluk
Ölüm
1. Safha Bir sistem henüz mevcut
değildir, ancak gerekliliği için
önemli ip uçları oluşmaya
başlamıştır.
1.
Uçmak için ilk çabalar ve
başarısızlık (Kanatla).
2.
Wright kardeşlerin uçaklarıyla
saatte 30 mil hızla uçmaları.
Gençlik
Çocukluk
Kuluçka
2. Safha Yüksek seviyede yeni bir
buluş olarak ortaya çıkmıştır, fakat
gelişimi yavaştır.
Dogum
3. I. Dünya savaşında uçakların
kullanılması. Hızlarının saatte 100
mile çıkması.
3. Safha Toplu yeni sistemin
değerini kavrar.
4.
4.Safha Orijinal sistem gelişimi
için kaynakların sona ermesi.
5. Tek metal gövdenin imal edilmesi.
5. Safha Orijinal sistemin yerine
geçecek yeni jenerasyon sistemin
ortaya çıkması.
6.
Ağaç ve iplerden oluşan gövdenin
aerodinamik hız limitine erişmesi.
Bazı yeni uçakların geliştirilmesi.
6. Safha Orijinal sistemin bazı
kısıtlı yararlılıkları yeni sistemde
de kullanılmaktadır.
TETRIS - Teaching TRIz at School
www.tetris-project.org/
Teknik Sistemlerin Gelişimi TSG
III
2. Mükemmelliğin Artırılması.
1946 da yapılan ENIAC bilgisayarı bir kaç ton ağırlığında, bir oda büyüklüğünde, basit
fonksiyonların hesaplanmasında kullanılmaktaydı. Günümüzde, bilgisayarlar birkaç kilo
ve masa üstü yayımcılık, matematik fonksiyonlarının hesaplanması, haberleşme, grafik,
video, ses vb özekliklere sahip.
Teknik Sistemlerin Gelişimi TSG
III
3.
Çelişkiler sonucu alt
sistemlerin orantısız gelişimi.
Alt sistemler tüm sistemden farklı yaşam döngüsüne sahiptirler. Basit alt
sistemler tüm sistemin gelişimini engeller. Yapılan ortak hata yanlış alt
sistemin iyileştirilmesine odaklanmaktır. Eski uçakların kötü
aerodinamiğini iyileştirmek yerine araştırmacıların uçak motorunun
gücünü artırmaya yönelmeleri gibi.
Teknik Sistemlerin Gelişimi TSG
III
4. Dinamikliğin ve kontrol
edilebilirliğin artırılması.
Eski otomobillerin hızı motorun hızı ile kontrol edilmekteydi. Daha sonra vites kutusuyla
daha sonra otomatik vites ve bunu da devamlı değişken aktarım ile hız kontrolü izlemiştir.
Teknik Sistemlerin Gelişimi TSG
III
5. Karmaşıklığın basit sistemlerin Bir gövdeye radyo, çift hoparlör, kaset çalıcı, CD çalıcı vb. eklenerek stereo müzik
bir araya getirilerek artırılması.
sistemlerinin geliştirilmesi.
Teknik Sistemlerin Gelişimi TSG
IV
6. Parçaların uyuşması veya 1. Eski otomobillerde titreşimi
uyuşturulmaması
sönümlemek için yaprak yaylar
kullanıldı. Bu yaylar at
arabalarından alınmış ilgisiz
veya uyuşmayan parçalardan
oluşmaktaydı.
2. Daha sonra ayarlı parçalarla
ince ayarlamalara imkan
sağlamasıyla uygun bir sistem
oluşturulmuştur Şok emiciler
(Amortisör)
3. Amaca yönelik olarak
uyuşmayan parçaların farklarını
kullanarak ek bir fonksiyon elde
edilmesi. Bunun bir örneği
bimetalik yay verilebilir. Bir
elektrik akımı verildiğinde
yaylanma oranının değişmesi
gibi.
4. Otomatik olarak parçaların
isteğe göre uyuşturulması veya
uyuşturulmaması. Örneğin:
bilgisayar kontrollü aktif
amortisör sistemi.
Teknik Sistemlerin Gelişimi TSG
IV
7. Makro sistemden mikro
sisteme enerji alanlarının daha
iyi kullanılanılarak performans
veya kontrol için geçişi
Yiyecek pişirme sisteminin odundan yakan fırından gaza, gazdan elektriğe, elektrikten
de mikro dalga fırınlara dönüştürülmesi
Teknik Sistemlerin Gelişimi TSG
IV
7. Makro sistemden mikro sisteme enerji alanlarının daha iyi kullanılanılarak performans veya kontrol için geçişi
Teknik Sistemlerin Gelişimi TSG
IV
8. Otomasyonun artırılmasıyla Elbise yıkamanın gelişimi; çamaşır tahtasından merdaneli makinaya merdaneli makinadan
insan katkısının azaltılması
otomatik çamaşır makinasına, otomatik çamaşır makinasından tam otomatik çamaşır
makinasına yönelme.
Standart Çözümler
(S-Alan Analizi)
Standartlar teknik sistemin formülasyonun oluşturulması ve sentezi için
kullanılan yapısal kurallardır.
Standartların iki önemli fonksiyonu vardır.
1- Standartlar mevcut bir sistemin veya yeni bir problemin sentezinin
geliştirilmesine yardım eder.
2- Standartlar bir problemin grafik bir modelini sağlamaya yönelik oldukça
çok etkili bir metottur. Bu grafik S-Alan modelleme olarak
isimlendirilmektedir.
Bir teknik problemin S- Alan modellenmesi operasyon bölgesinde
gerçekleştirilir. Bu bölge, gerçek çelişkinin bulunduğu, problemin özünü
içeren alanı oluşturur. Bu bölgede iki madde (eleman) ve bir alan (enerji)
olmalıdır. S- Alan modellemenin analizi teknik sistemin iyileştirilmesindeki
gerekli değişikliklerin belirlenmesinde yardımcı olur.
TETRIS - Teaching TRIz at School
www.tetris-project.org/
Standart Çözümler
Standart Çözümler
Standart Çözümler
Fme
Fme
S1
S2
Tencere
Boya
Tencere
S3
Fme
Fme
S2
S1
S2
S1
Boya
S1
S2
Fth
TRIZ’i Kullanan Bazı Firmalar
Aşağıda Amerika Birleşik Devletlerinde 1993
yılından bu yana TRIZ 'i kullanan firmaların
bazılarının listesi verilmiştir
Allied Signal Aerospace Sector
Chrysler Corp.
Emerson Electric
Ford Motor Co.
General Motors Corp.
Johnson & Johnson
Rockwell International
UNISYS
Xerox Corporation
Türkiye de TRIZ ile tanışmış bazı firmalar
Arçelik
Silverline
AGT
BMC
Kale
Timay Tempo
Viko
Tasarım Derslerinde TRIZ’i anlatan
Üniversitelerden bazıları
Carnegie Mellon University (US)
Florida Atlantic University (US)
Wayne State University (US)
University of Michigan (US)
University of Connecticut (US)
Massachusetts Institute of Technology (US)
University of Linkoping (Sweden)
Coburg University (Germany)
University of Twente (Netherlands)
Gaziantep Üniversitesi
Amasya Üniversitesi
?
?
Dokuma
Mekik
http://www.dokuma.org
urun.gittigidiyor.com
Dokuma
Mekikçikli
Dokuma
Kancalı
Dokuma
Hava Jetli
http://www.dokuma.org
Teknik Sistemin Gelişimi (TGS)
Teknolojik Sistemlerin Evrim Kalıpları
8) Dinamikliğin ve kontrol edilebilirliğin
artırılması,
Hareketsiz
Tek Mafsallı
Çok Mafsallı
Elastik
Creax innovation Suite software
Sıvı / Gaz
47
Alan
Atkı İpi
Mekikli
Atkı İpi
Projektil
Atkı İpi
Kancalı
Atkı İpi
Esnek Kancalı
Su
Su jetli
Atkı İpi
Hava
Hava jetli
Atkı İpi
? ? ? ? ? ?
48
TRIZAtma
Atkı
Fiziksel
İşlemi
ve ile
Kimyasal
ilgili Fiziksel
Etki Tabloları
Etkiler Ve Önerilen İşlemler
FİZİSEL ETKİ
ÖNERİLEN İŞLEM
Nesnenin üzerine veya nesneye iliştirilmiş
cisim üzerine manyetik alan etkisi uygulanması
2.Nesneye elektrik alanının uygulanması,
3.Nesneye sıvı veya gazın basınçının uygulanması,
4.Mekanik titreşim uygulanması,
5.Merkezcil kuvvet uygulanması,
6.Termal genleşme
7.Işık basıncının uygulanması
1.
Nesnelerin
Hareketlendirilmesi
Bu tabloda hali hazırda kullanılan
işlemler
yada prensipler koyu olarak yazılmıştır. Manyetik alanın
1.Capillary
Kuvveti
Sıvı veya Gaz maddenin
kullanılması
henüz ticarileşmemesine
rağmen koyu olarak yazılmıştır. Yedinci sırada verilen ışık
2.Osmosis Etkisi
Hareketlendirilmesi
Etkisi konusunda yapılacak araştırmalar yeni uygulama
basıncının atkı sistemlerinde3.Thomas
kullanılabilirliği
Elektromanyetik
Dokuma Makinası (WO2005098109)
4.Dalgalar
imkanlarının tespiti için önemli
çalışmalar olacaktır. Tasarımcı yenilikçi bir ürün elde edebilmek için
Etkisi karşı karşıya kalacağı da bir gerçektir.
üstesinden gelinmesi gerekli5.Bernoulli
bir çok sorunla
6.Weissenberg Etkisi
Nesnenin Kırılması
( Zarar verilmesi)
1.Elektro-Hidrolik Etki
2.Ultrasonik Etki
3.Cavitosyon
4.Titreşim
1.Elektrik ve Manyetik Ayırma
2.Merkezcil kuvvet
Yaratıcı –Yenilikçi Problem3.Osmosis
Çözümü
4.Elektro-Osmosis
5.Diffüsyon
Karışımların Ayırılması
49
IŞIK BASINCI ( Pressure Of Light – Radiation Pressure )
Işık basıncı Elektromanyetik ışınım kuvvetinin birim
alana uyguladığı kuvvettir.
Elektromaynetik ışınımın herhangibir yüzeyde
basınç oluşturması teorik olarak 1871 yılında
James Clerk Maxwell tarafından bulundu ve
1900 yılında Lebedev 1900 tarafından ve 1901
yılında and Hull tarafından deneysel olarak
kanıtlandı.
1960 yılında lazer in bulunması ile bilim adamları
ışık basıncının bir çok kullanım alanını buldular.,
50
http://solarsails.jpl.nasa.gov/introduction/design-construction.html
Kaynaklar
1- TRIZ Journal http://www.triz-journal.com
2- "And Suddenly the Inventor Appeared, TRIZ the Theory of Inventive Problem
Solving", Genrich Altshuller ( H. Altov), Technical Innovation Center. Inc. Worcester,
Massachusetts, 1996.
3- " Step-by-Step TRIZ: Creating Innovative Solution Concepts " John Terninko, Alla
Zusman, Boris Zlotin, Responsible Management Inc. 62 Case Road Nottingham, New
Hampshire 03290-5507 USA, 1996.
4- "TRIZ An Approach to Systematic Innovation", GOAL/QPC Research Committe
Research Report 1.1, GOAL/QPC 13 Branch Street Mathewen, MA 01844-1953 USA,
1997
5- TRIZ Home page in Japan http://www.osakagu.ac.jp/php/nakagawa/TRIZ/eTRIZ/index.html
6- TRIZ Empire Home Page http://home.earthlink.net/~lenkaplan/index.htm
7- Problem Solving http://minyos.its.rmit.edu.au/~e05578/prsolving.htm
8- TRIZ Contradiction Matrix http://almond.kek.jp/~mejuev/Triz/index.html
9-Altshuller Instude for TRIZ Studies http://www.aitriz.org
10- Creativity Web http://www.ozemail.com.au/~caveman/Creative/index2.html
11- TRIZ Engin http://www-personal.engin.umich.edu/~gmazur/triz/
12- TRIZ http://www.mv.com/ipusers/rm/TRIZ.htm
13-TETRIS - Teaching TRIz at School www.tetris-project.org/
TEŞEKKÜR EDERİM
Triz ile ilgili seminer notlarına ve 40 yaratıcı prensiplere erişim:
http://amasya.edu.tr/media/158623/wold.pdf
Çelişkiler matrisine erişim:
http://amasya.edu.tr/media/158612/_eli_kiler_matrisi2.xls