روش شناسی حسابرسی
Download
Report
Transcript روش شناسی حسابرسی
برنامه آموزش ی مؤسسه حسابرس ی رایمند و همکاران
www.rymand.com
1
متدولوژی های حسابرسی
نگاهی
مجدد به دستورالعمل حسابرسی موسسه و آشنائی با
www.rymand.com
متدولوژی هورایزون
2
متدلوژی (روش شناس ی) حسابرس ی
مجموعه ای از فرآیندها و روشهای مورد استفاده توسط حسابرسان
برای ارزیابی تمامی مخاطرات مربوط به حسابرس ی ،گردآوری
مستندات حسابرس ی ،انجام رسیدگی ها ،تهیه و تکمیل پرونده های
حسابرس ی و در نهایت ارائه گزارش حسابرس ی و تهیه گزارشهای مدیریت
!! COMMON SENSE
08:50 2015/04/13ق،ظ
3
کاربرد در
•
•
•
•
برنامه ریزی
کار حسابرس ی
گزارشگری
پیگیری های بعدی
08:50 2015/04/13ق،ظ
Planning
Field work
Reporting
Follow-up
4
هدف از متدولوژی های حسابرس ی
-
کسب اطمینان از رعایت استانداردهای حسابرس ی
کسب اطمینان از رعایت یکنواختی و در نتیجه تسهیل روند کارها
کاهش ریسک حسابرس ی و در نتیجه اظهارنظر اشتباه
کاهش ریسک کامل بودن عملیات
انجام حسابرس ی کارآ و موثر EFFICIENT & EFFECTIVE
کسب اطمینان از درست بودن اظهارنظر حسابرس ی
مستندسازی کامل رسیدگی برای پشتیبانی از اظهارنظر حسابرس
ارائه رهنمودهای الزم به مدیریت صاحبکار در مورد نقاط ضعف
کنترلهای داخلی صاحبکار
08:50 2015/04/13ق،ظ
5
عوامل موثر بر متدولوژی حسابرس ی
-
هدف از رسیدگی ها
ماهیت ،اندازه و ویژگیهای کار صاحبکار و پیچیدگی های خاص کار
سیستم های حسابداری صاحبکار
مقررات ،استانداردهای حسابداری و حسابرس ی
ساختار موسسه ،تیم حسابرس ی و تجربه حسابرسان
کیفیت و وضع واحد مورد رسیدگی
زمان بودجه شده برای حسابرس ی
ریسک پذیری حسابرس
مالحظات منافع و هزینه
سایر عوامل
08:50 2015/04/13ق،ظ
6
انواع متدولوژی های حسابرس ی صورتهای مالی
-
روشهای سنتی
-
روشهای مدرن یا جدیدتر
•
•
•
حسابرس ی با استفاده از کامپیوتر
حسابرس ی مبتنی برریسک
مستلزم استفاده از کارشناسان ،پرسنل کیفی
صرف وقت و استفاده از نیروی بیشتر ،هزینه باالتر-ریسک ؟
صرف وقت و استفاده از نیروی کمتر ،با کیفیت باالتر هزینه کمتر -ریسک ؟
-روشهای تلفیقی KPMG
Sentinel
PWC
GT
0
08:50 2015/04/13ق،ظ
Audit Comfort
Horizon
7
رهیافت های حسابرس ی از سنتی تا مدرن
Substantive Procedures Approach
رسیدگی گسترده بدون تمرکز بر حسابهای خاص سندرس ی
Balance Sheet Approach
رسیدگی گسترده به حسابهای ترازنامه و ردگیری به سود و زیان
System – based Approach
بررس ی کنترل های داخلی و توجه به مواردی که کنترلها ضعیف تر است ،اثبات
حسابهائی که کنترل ندارند یا ضعیف است و کاهش رسیدگی ها نسبت به مواردی
که کنترلها به اهدافشان می رسند
Risk-based Approach
توجه به مواردی که امکان بروز اشتباه یا تحریف دارند بر اساس برآورد حسابرس از
ریسک
08:50 2015/04/13ق،ظ
8
روشهای سنتی تر حسابرس ی صورتهای مالی
(( پس از مقدمات و آشنائی اولیه با صاحبکار و تماس با حسابرس قبلی))
-1کسب شناخت از فعالیت و کار صاحبکار تعیین استراتژی کلی و برنامه ریزی حسابرس ی
-2کسب شناخت از کنترل های داخلی صاحبکار و ارزیابی آن
-3تعیین سطح اهمیت (برای انتخاب نمونه ها – )Planning Materiality
-4آزمون های رعایت روشها کسب اطمینان از اجرای روشهای پیش بینی شده
))through Test
((Walk-
-5رسیدگی به عملیات مستمر/حسابرس ی دادوستدها بصورت گسترده یا Comprehensive
-6نتیجه گیری در مورد کنترلهای داخلی صاحبکار تعیین میزان رسیدگی ها و تصمیم گیری در مورد
روشهای رسیدگی برای اثبات مانده ها
-7ردیابی از رویدادها به صورتهای مالی
-8آزمون اثبات
-9تهیه گزارش اظهارنظر نهائی
-10تهیه گزارش مدیریت
08:50 2015/04/13ق،ظ
9
خالصه روش ها
-تمرکز بر رسیدگی به کنترل های داخلی در سطح فعالیت و آزمون کنترل ها
روش های سنتی تر :
تمرکز بر رسیدگی و آزمون بیشتر حسابها و سندرس ی ،بدون توجه به حوزه هایخاص ریسک
انتخاب نمونه بصورت غیر علمی یا غیر آماری -تمرکز رسیدگی ها بر آزمون رعایت روشها و مقررات
-شناخت از کسب و کار محیط فعالیت صاحبکار و ریسکهای کنترلی
روش های جدید تر :
-توجه به کنترل های داخلی در سطح بنگاه
توجه به ریسک های مالی ،عدم رعایت ،عملیاتی توجه به ادعاهای خاص مدیریت و روش های Top-down -توجه به بخش هائی از صورتهای مالی که امکان تحریف (اشتباه یا حذف) در آنها وجود دارد
08:50 2015/04/13ق،ظ
10
ریسک های حسابرس ی رهیافت های مختلف
دو نکته
• همه حسابرس ی ها یکسان نیستند
• هیچ روش حسابرس ی هم کمال مطلوب نیست
سوال :کدام رهیافت ریسک حسابرس ی کمتری دارد ؟
08:50 2015/04/13ق،ظ
11
ویژگی های متدولوژی حسابرس ی
حسابرس ی رایمند و همکاران
موسسه
شناخت کنترل های داخلی از طریق :
•
پرسشنامه کنترل های داخلی رسیدگی به عملیات مستمر (آزمون دادوستدها) نتیجه گیری برای تعیین حدود و میزان رسیدگی های بعدی و آزمون اثبات•
مراحل انجام کار
حسابرس ی ضمنی -حسابرس ی نهائی
•
توجه به عملیات مستمر به (استثنای مواردی که بررس ی اجمالی هم انجام می شود )
تمرکز بر اثبات مانده ها
میزان رسیدگی :گسترده (عموما بر اساس رسیدگی نسبتا کامل تر و اتکاءکمتر به روشهای تحلیلی) و بر اساس شناخت از کنترلهای داخلی
تعیین سطح اهمیت :
•
فعال دستورالعمل سازمان
روش جایگزین (: ) GT
3تا 6درصد سود تعدیل شده
0/5تا 2درصد درآمدها
0/5تا 2درصد هزینه ها
2-1درصد جمع دارائی ها
7-3درصد جمع ارزش ویژه
•
مستند سازی :کاربرگ ها ،برنامه ها ،عطف متقابل
•
روش نمونه گیری :قضاوتی
•
قابلیت اجرای روش های مدرن تر و حسابرس ی بر مبنای ریسک
08:50 2015/04/13ق،ظ
تحلیلی ،مداقه
12
دستورالعمل حسابرس ی مالی موسسه
• برنامه ها :
برنامه های رسیدگی به دادوستدها (نتیجه گیری در مورد رعایت روشها و کنترلهای داخلی)برنامه های رسیدگی به حسابها( نتیجه گیری در مورد مانده های حسابها)• پرسشنامه ها :
کنترل داخلیسایر• فرم ها
• نمونه تاییدیه ها
• چک لیست ها
08:50 2015/04/13ق،ظ
13
بخ ــش اول :برنامـههاي حسابرس ي مالي
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
دستورات كلي مديريت حسابرس
اقدامات قانـوني
برنامه بررس ي كلي صورتهاي مالي
دفـاتـر قانـوني
دستورالعمل برآورد سطح اهميت
دستورالعمل ارسال و ايندكس تائيديهها
سرمايهگذاريها
دارائیهاي ثابت
برنامه رسيدگي به معامالت اشخاص وابسته
موجوديهاي جنس ي و كار درجريان
دستورالعمل عمومي انبارگرداني درمورد تعيین موجوديهاي انبار
گزارش مشاهدات و مالحظات درموقع بازبيني انبارگرداني
08:50 2015/04/13ق،ظ
ي (تعیین سطح اهمیت ،استراتژی ،جلسه با شریک مسئول )
A1-A3
A4-A8
A9-A12
B1-B2
D1-D3
E1-E5
F1-F11
G1-G5
J1-J20
J21-J23
J24-J28
14
بخ ــش اول :برنامـههاي حسابرس ي مالي
ادامه
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
حسابهاي دريافتني بازرگاني
سايرحسابهاي دريافتني
سايـر دارائيـهاي جاري
مانده حسابهاي موجودي بانكي و وجوه نقد
برنامه رسيدگي به رويدادهاي بعد از تاريخ ترازنامه
P1-P7
حسابهاي پرداختني
ساير بدهیهــا ،بدهیهاي معوق و ذخائر
اسناد پرداختني
تسهيالت اعتبــاري ،ماليات
برنامه رسيدگي به عوارض و ماليات بر ارزش افزوده ،بيم
سرمايه ،اندوختهها ،سهام ،تعديالت سنواتي
V1-V2
بررس ي تحليلي و نسبتهاي حسابداري مالي
برنامه آزمون معامالت (حسابرس ي داد و ستدهــا)
08:50 2015/04/13ق،ظ
K1-K13
L1-L6
M1-M4
N1-N3
O1-O2
Q1-Q8
R1-R4
T1-T2
S1
U1-U3
W1-W43
15
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
بخش دوم :برنامه حسابرس ي مالياتي
بخش سوم :پرسشنامههاي كنترل داخلي
دستورالعمل تهيه و تنظيم پرسشنامه كنترل داخلي
پرسشنامه محيط كنترلي
پرسشنامه سيستمهاي حسابداري
پرسشنامه صندوق دستي
پرسشنامه دارائيهاي ثابت
پرسشنامه فروش ،بدهكاران و اسناد دريافتني
پرسشنامه خريد ،بستانكاران و اسناد پرداختني
پرسشنامه كنترلهاي داخلي چرخه حقوق و دستمزد
پرسشنامه كنترلهاي داخلي و مالحظات مربوط به گزارشگري متقلبانه
پرسشنامه كنترلهاي داخلي سيستمهاي كامپيوتري
ارزيابي نهايي سيستم كنترلهاي داخلي
08:50 2015/04/13ق،ظ
16
بخش چهارم :ساير پرسشنامـهها
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
پرسشنامه نكات و موارد قانوني (قانون تجارت)
چك ليست رعايت (مقررات بورس اوراق بهادار)
چك ليست مراحل افزايش سرمايه مقررات بورس
پرسشنامه رعايت دستورالعمل افشاء شركتهاي ثبت شده نزد سازمان بورس
پرسشنامه كنترل و رعايت قوانین موضوعه (آئیننامه تحرير دفاتر قانوني)
پرسشنامه كنترل و رعايت قوانین موضوعه (قانون محاسبات عمومي)
پرسشنامه برآورد ريسك ارائه صورتهاي مالي نادرست و برآورد ريسك حسابرس ي *
پرسشنامه نهائي حسابرس ي -كنترل تكميل عمليات حسابرس ي
پرسشنامه كنترل كيفيت
پرسشنامه كنترل نكات و موارد قانوني در خصوص ثبت شركتهاي سهامي عام
*
پرسشنامه گزارشگری متقلبانه
08:50 2015/04/13ق،ظ
17
بخش پنجـم :فرمهاي اداري /عملياتي حسابرس ي
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
بودجه اوقات حسابرس ي (مالي و مالياتي و اطالعات آتي)
تجزيه ساعات كاركرد حسابرس ي (مالي و مالياتي و اطالعات آتي)
خالصه ساعات كاركرد حسابرس ي (مالي و مالياتي و اطالعات آتي)
گزارش مقايسه اوقات مصرفي با بودجه
فرم نكات حسابرس ي هربخش
فرم نكات باز حسابها
فرم پيگیري نكات باز
مندرجات پرونده دائمي حسابرس ي
فرم تكميل اطالعات پرونده دائمي
فرم بررس ي اثر شروط گزارش حسابرس ي
فرم نتيجهگیري از رسيدگیها
فرم كاربرگ تهيه صورتهاي مالي
فرم تاييديه مدير حسابرس ي
08:50 2015/04/13ق،ظ
18
بخش ششـم :نمونه تائيديـهها
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
جدول تائيديههاي درخواستي
تائيديه وكيل (حقوقي)
تائيديه سهام
تائيديهكاالي اماني
تائيديه مانده حساب بستانكاران درپايان سال مالي
تائيديه مانده حساب بدهكاران درپايان سال مالي
اعالم مانده بدهي
اعالم مانده بستانكاري
تائيديه انگليس ي (بدهكار/بستانكار) درمورد حسابهاي فيمابین (بدون اعالم مانده)
تائيديه انگليس ي بدهكاران با مانده
تائيديه انگليس ي بستانكاران با مانده
تائيديه مديران
تاييد استقالل حرفهاي حسابرسان
08:50 2015/04/13ق،ظ
19
* پرسشنامه های برآورد ریسک ارائه صورتهای مالی نادرست و برآورد
ریسک حسابرس ی
• مقدمه یا نقطه شروعی برای حسابرس ی بر مبنای ریسک
شناخت از کسب و کار صاحبکار ،مدیریت صاحبکار و انگیزه های مدیریت شناخت از محیط کنترلی و سایر اجزاء کنترل های داخلی در سطح بنگاه یا کنترل های حاکمیتی حرکت به سمت استفاده از روشهای تحلیلیSignificant Cycles
توجه به چرخه های حساس تر عملیاتCritical assertions
توجه به ادعاهای حیاتی یا بحرانی• با هدف
برآورد ریسک های ذاتی برآورد ریسک های کنترلی کاهش ریسک عدم کشف 08:50 2015/04/13ق،ظ
20
برنامه آموزش ی مؤسسه حسابرس ی رایمند و همکاران
www.rymand.com
21
متدولوژی هورایزون Horizon Methodology
• روش ی برای ایجاد و ارتباط بین دامنه کار حسابرس ی برای یک
ادعای خاص مدیریت با ارزیابی ریسک آن ادعا
• کاهش هزینه /افزایش کارآئی
• ابرازی برای ارائه پیشنهادات سازنده به مدیریت صاحبکار در زمینه
های ریسک کنترل داخلی
08:50 2015/04/13ق،ظ
22
ویژگی ها
• تاکید بر حسابرس ی مبتنی بر ریسک
• آزمایش کنترلهای داخلی حسب مورد
• چنانچه ریسک حسابرس ی اجازه دهد :
کاهش آزمون جزئیات تکیه بیشتر بر روشهای تحلیلی• استفاده از روشهای اتوماسیون
EXPLORER
Audit CARE
08:50 2015/04/13ق،ظ
23
• با این متدلوژی ،تاکید روشهای حسابرس ی بیشتر بر مواردی است که
احتمال بیشتری برای تحریف وجود دارد
•
بر مبنای مدل ریسک حسابرس ی AR = IR × CR ×DR :
ریسک عدم کشف ریسک کنترل
DR = AP × SR
• ریسک عدم کشف :
ریسک نمونه گیری
• ریسک حسابرس ی حداقل
08:50 2015/04/13ق،ظ
ریسک ذاتی
روشهای تحلیلی و آزمون های اثبات
ریسک ذاتی کم ریسک کنترلهای داخلی حداقل -ریسک عدم کشف داخلی حداقل
24
مراحل انجام کار
KOB
• شناخت کار و صاحبکار
• روش های تحلیلی مقدماتی ARP
• مالحظه و پرس و جو Observation & inquiry
KOC
((ارزیابی ریسک های ذاتی ))
• سندرس ی walk through test
• شناخت چرخه های عملیات و فعل و انفعاالت مالی
((ارزیابی ریسک های کنترل ))
SIGNIFICANT CYCLES
• ارزیابی ادعاهای مدیریت CRITICAL ASSERTIONS
• رسیدگی بیشتر در صورت لزوم
• جمع کردن کار و تهیه گزارش
08:50 2015/04/13ق،ظ
25
کسب شناخت از کار صاحبکار
•
•
•
•
•
•
•
ماهیت فعالیت
اهداف و راهبردها
عملکرد ،اندازه گیری و ارزیابی
عوامل خارجی تاثیرگذار (شامل مقررات)
محیط فن آوری اطالعات
روشهای خاص کسب و کار
سایر مالحظات
EXPLORER
08:50 2015/04/13ق،ظ
26
هدف از شناخت
•
•
•
•
شناسائی انواع تحریف بالقوه
در نظر گرفتن عواملی که بر ریسک تحریف با اهمیت تاثیر می
گذارند
در نظر گرفتن احتمال وقوع تحریف با اهمیت
تعیین ماهیت ،زمان ،دامنه و روشهای رسیدگی
08:50 2015/04/13ق،ظ
27
روشهای تحلیلی
• پیش بینی
• مقایسه
• قضاوت
Predict
Compare
Judge
در زمان :برنامه ریزی /جریان کار بعنوان آزمون اثبات /رسیدگی و
بررس ی نهائی
مصادیق :نسبتهای مالی /روندها /معقول بودن نسبتها /رگرسیون/
ایجاد ارتباط بین اطالعات
08:50 2015/04/13ق،ظ
28
روشهای تحلیلی و تعریف
انتظارات
مالحظه و پرس و جو و سندرس ی
ارزیابی ریسک های ذاتی
EXPLORER
08:50 2015/04/13ق،ظ
شاخص ها :اقتصادی
صنعتخارجیمدیریتتقلبراهبریعملیات-مالی
29
ادعاهای مدیریت
Existence
Completeness
Cut-Off
Valuation –Gross
Valuation –Net
Rights &Obligations
Presentation & Disclosure
30
وجود
کامل بودن
انقطاع
)ارزیابی (ناخالص
)ارزیابی (خالص
حقوق و تعهدات
ارائه و افشاء
•
•
•
•
•
•
•
ظ، ق08:50 2015/04/13
رسیدگی بیشتر در صورت لزوم برای کاهش ریسک حسابرس ی ناش ی از
•
•
•
•
•
•
•
ریسک تقلب
فعل و انفعاالت غیر مستمر Non-routine
برآوردهای حسابداری با حساسیت باال
تداوم فعالیت
ریسک اشتباه
ریسک استفاده ناصحیح از دارائی ها
ریسک گزارشگری متقلبانه
08:50 2015/04/13ق،ظ
31
ارزیابی ادعاها
(( CRITICALرسیدگی کامل))
• بحرانی
• غیر بحرانی (( NOT CRITICALرسیدگی های غیر گسترده))
• رسیگی خاص ی الزم نیست NO PROCEDURE NECESSARY
(( مبالغ کم اهمیت اند یا ادعاهای بحرانی نیستند))
تمرکز برای ادعاهای بحرانی در مورد همه ریسک ها
08:50 2015/04/13ق،ظ
32
• ادعاهای بحرانی ،ادعاهائی هستند که بیشترین احتمال تحریف را
دارند
• الزاما به معنی این نیست که اشتباه باید یافت شود
• با “اهمیت” تفاوت دارد
08:50 2015/04/13ق،ظ
33
ABC استراتژی
34
Analytical
= تحلیلیA •
Basic
= اساس یB •
Comprehensive
= گستردهC •
ظ، ق08:50 2015/04/13
روشهای رسیدگی بر مبنای استراتژی ABC
رهیافت ABC
ترازنامه
صورت سود و زیان
A
تحلیلی
تحلیلی
B
رسیدگی به جزئیات
تحلیلی
C
رسیدگی به جزئیات
رسیدگی به جزئیات
08:50 2015/04/13ق،ظ
35
رسیدگی به جزئیات
•
•
•
•
•
•
•
نمونه گیری بر اساس
رسیدگی صد در صد
رسیدگی به اقالم عمده
رسیدگی به اقالم غیر عادی و با ریسک باال
آزمون انقطاع
روشهای متفرقه
تلفیقی از روشهای فوق
Explorer
در مواردی که ادعا بحرانی است و چرخه فعالیت اساس ی است کاربرد دارد
08:50 2015/04/13ق،ظ
36
سطح اهمیت برای برنامه ریزی Planning Materiality
)(MILESTONE
•
میزان قابل قبول اشتباه که برای برنامه ریزی بکار می رود
•
مفهوم حسابرس ی مورد استفاده در :
•
در سایر کارهای حسابرس ی
تعیین راهبرد حسابرس ی تعیین دامنه رسیدگی ها و روشهای حسابرس ی -تعیین کفایت میزان شواهد حسابرس ی
باید به تائید شریک کار برسد /برای کارهائی که در چند محل انجام می شود
جداگانه تعیین می شود
با اهمیت برای اظهارنظر در مورد صورتهای مالی یکی نیست
08:50 2015/04/13ق،ظ
37