Transcript نقض اساسی قرارداد در کنوانسیون وین

‫‪ ‬موضوع تحقیق ‪ :‬نقض اساسی قرارداد در بیع بین المللی کاال درکنوانسیون وین‬
‫‪ ‬موضوع درس ‪ :‬تجارت بین الملل و مالکیت فکری‬
‫‪ ‬نام استاد ‪ :‬دکتر غالم نبی فیضی چکاب‬
‫‪ ‬نام دانشجو ‪ :‬حمید رضا نامدار ده بزرگی‬
‫‪ ‬شماره دانشجویی ‪92123310112 :‬‬
‫‪ ‬رشته ‪ :‬حقوق مالکیت فکری‬
‫‪ ‬مقطع تحصیلی ‪ :‬کارشناسی ارشد‬
‫‪ ‬سال تحصیلی ‪1393 – 1394 :‬‬
‫‪ ‬دانشگاه ‪ :‬عالمه طباطبایی‬
‫‪ ‬دانشکده ‪ :‬حقوق و علوم سیاسی‬
‫فصل سوم ‪ :‬بیع كاال‬
‫مبحث اول ‪ :‬شرایط كلي‬
‫ماده ‪25‬‬
‫نقض قرارداد توسط يكي از طرفين هنگامي نقض اساسي محسوب مي شود كه منجر به ورود چنان‬
‫خسارتي به طرف ديگر گردد كه او را از انچه استحقاق انتظار ان را به موجب قرارداد داشته است‪,‬‬
‫ً‬
‫اساسا محروم كند‪ ,‬مگر اينكه طرفي كه مبادرت به نقض قرارداد نموده است چنين نتيجه اي را پيش‬
‫بيني نمي كرده و يك فرد متعارف همانند او نيز در اوضاع و احوالي مشابه‪ ,‬نمي توانسته است ان امر را‬
‫پيش بيني كند ‪.‬‬
‫در نقض اساسی قرارداد انچه مهم است این است که منفعت خاص مورد‬
‫توافق در قرارداد به طور قابل مالحظه ای کاهش یافته و حتی از بین‬
‫برود؛منفعتی که به طور مشخص هدف اصلی قرارداد بوده است‪.‬‬
‫ذکر چند مثال معنا و مفهوم نقض اساسی را بیشتر روشن می سازد‪:‬‬
‫مثال ‪ : 1‬اجزا و عناصر ساخت کاالی ی دقیقا منطبق با معیارهای مورد توافق نیست لذا با اینکه کاالهای ساخته شده‬
‫دارای ارزش اقتصادی هستند‪ ،‬چون فایده ای برای خریدار ندارند‪ ،‬نقض اساسی قرارداد تحقق می یابد‪.‬‬
‫مثال ‪ : 2‬طرفین توافق می کنند که فروشنده کاال را در زمان کامال مشخص که همان تاریخ حرکت کشتی است‪ ،‬تحویل‬
‫دهد‪.‬کاال پس از حرکت کشتی به بندر می رسد‪.‬‬
‫مثال ‪ : 3‬شخصی تعهد می کند اسباب و لوازم زینتی را برای برگزاری جشنی در زمان معین‪ ،‬به شخصی تحویل‬
‫دهد‪.‬جشن بنا به پاره ای دالیل‪ ،‬به تاریخ دیگر موکول می شود‪.‬در این فرض چون کاالهای موضوع قرارداد هنوز می‬
‫توانند برای اهداف پیش بینی شده مورد استفاده قرار گیرند‪ ،‬نقض اساسی قرارداد به معنای ماده ‪ 25‬تحقق نمی‬
‫یابد؛زیرا در واقع خریدار انچه را که به طور عمده از قرارداد انتظار داشته است یعنی استفاده کاال برای برگزاری جشن‪،‬‬
‫دریافت کرده است‪.‬‬
‫ذکر چند مثال در رویه قضائی‬
‫با نگاهی به ارای ی که از دادگاه های داخلی کشورهای مختلف در اجرای ماده ‪ 25‬کنوانسیون صادر‬
‫شده است و تفاسیری که از ماده ‪ 25‬در مقام عمل از سوی محاکم کشورهای عضو این کنوانسیون‬
‫ارائه شده است‪ ،‬درک دقیق و عینی تری از موضوع دریافت خواهیم کرد ‪.‬‬
‫مثال ‪ : 4‬در پرونده ای‪ ،‬خریدار از عدم مطابقت قسمت های متعدد ک فش های تسلیم‬
‫شده‪ ،‬شکایت می کند‪.‬از جمله اینکه رنگ برخی از ک فش ها متفاوت با رنگ مورد‬
‫سفارش بوده است؛یا اینکه تعدادی از ک فش ها پاره هستند‪.‬دادگاه عالی منطقه ای‬
‫فرانک فورت المان در خصوص ادعای نخست چنین رای می دهد که تا وقتی کاال مصرف‬
‫تجاری دارد و قابل عرضه در بازار است ‪ ،‬نمی توان از نقض اساسی سخن گ فت لذا از‬
‫انجا که صرف تفاوت رنگ سبب نمی شود که ک فش ها غیرتجاری و غیرقابل عرضه به‬
‫بازار گردند‪ ،‬بنابراین از این حیث نقض اساسی تحقق نیافته است و با همین استدالل‬
‫ارتکاب نقض اساسی را در مورد ک فش های پاره می پذیرد‪.‬‬
‫مثالهای ‪ : 5‬دو روز تاخیر در تسلیم پوشاک فصل از سوی فروشنده‪،‬نمی تواند نقض‬
‫اساسی قرارداد محسوب شود‪ ،‬با این استدالل که کاالها در اثر این تاخیر ارزش شان را‬
‫از دست نداده و با توجه به اوضاع و احوال موجود‪ ،‬تاخیر مزبور صرفا متضمن یک‬
‫ضرر و زیان غیراساسی است‪.‬‬
‫ چنانچه فروشنده ای به موجب قرارداد ملزم به بیمه کاال باشد و به این تعهد عمل‬‫ننماید‪ ،‬نقض اساسی واقع نمی شود مگر اینکه فقدان بیمه‪ ،‬خریدار را از امکان فروش‬
‫مجدد کاال در جریان حمل محروم کرده باشد یا اینکه در قرارداد تصریح شده باشد که‬
‫نقض تعهد مزبور‪ ،‬اساسی بوده و موجب ایجاد حق فسخ است‪.‬‬
‫مثال ‪ : 6‬در پرونده ای‪ ،‬فروشنده ایتالیای ی ضمن قرارداد فروش ک فش به خریدار‬
‫المانی‪ ،‬متعهد می شود که ک فش های دارای عالمت ‪ m‬را منحصرا به وی‬
‫بفروشد‪.‬علی رغم شرط مزبور‪ ،‬فروشنده ک فش های ی را با همین عالمت در نمایشگاه‬
‫می فروشد‪.‬دادگاه چنین رای می‬
‫تجاری عرضه کرده و به شخص ثالث‬
‫دهد« اعتماد خریدار به وفاداری فروشنده زائل شده است‪...‬اینکه فروشنده حاضر‬
‫نشد ک فش های فروخته شده را پس از اخطار خریدار از نمایشگاه مسترد دارد‪،‬‬
‫مبین سوءنیت فروشنده در احترام به قرارداد است به گونه ای که دیگر از خریدار‬
‫باقی بماند‬
‫نیز نمی توان انتظار داشت که به اجرای قرارداد ملزم و وفادار‬
‫‪»...‬‬
‫مثال ‪ : 7‬در قراردادی شرط می شود که کاالها باید در جعبه های نو بسته بندی و‬
‫تحویل شود و قبال نیز در مواردی که فروشنده کاالها را در جعبه های مستعمل‬
‫ارسال کرده‪ ،‬خریدار ان را رد کرده است‪ .‬حال اگر فروشنده علی رغم شرط یاد شده‬
‫ازجعبه های مستعمل استفاده کند‪ ،‬باید بداند که مرتکب نقض تعهدی شده است که‬
‫برای طرف مقابل اساسی است‪.‬با این حال‪ ،‬اگر کاالها بدون تحمل هیچ خسارتی به‬
‫مقصد برسند‪ ،‬نقض چنین تعهداتی‪ ،‬لزوما به معنای تحقق نقض اساسی قرارداد به‬
‫مفهوم ماده ‪ 25‬نیست؛زیرا خریدار به طور عمده انچه را که از قرارداد بیع انتظار‬
‫داشته‪ ،‬دریافت کرده است‪.‬‬
‫مثالهای ‪: 8‬‬
‫ انتصاب مدیر تصفیه برای اداره امور و اموال خریدار‪ ،‬نقض اساسی قرارداد به‬‫معنای مندرج در ماده ‪ 25‬محسوب می شود؛زیرا این امر مؤید این نک ته است که‬
‫شرکت خریدار ورشکسته بوده و قادر به اجرای تعهدات خود نیست‪.‬تحت نظر اداره‬
‫تصفیه قرار گرفتن شرکت خریدار‪ ،‬با توجه به اوضاع و احوال‪ ،‬منجر به ورود ان‬
‫چنان خسارتی به فروشنده می شود که وی را به طور عمده از انچه از قرارداد انتظار‬
‫دارد‪ ،‬محروم می کند‪.‬‬
‫ چون عیب و عدم مطابقت‪ ،‬مربوط به بخشی از کاال و به راحتی نیز‬‫قابل رفع می باشد‪ ،‬لذا نقض اساسی به این معنا که خریدار را به طور‬
‫عمده از آنچه استحقاق انتظار آن را از قرارداد داشته‪ ،‬محروم سازد‪،‬‬
‫تحقق نیافته است‪.‬‬
‫ عدم مطابقت بخش اعظم کاالی تسلیم شده با اوصاف مورد توافق‪،‬‬‫نقض اساسی تلقی می شود؛زیرا خریدار را به طور عمده از آنچه‬
‫استحقاق انتظار آن را از قرارداد داشته‪ ،‬محروم می کند؛لذا وی می تواند‬
‫به استناد بند ‪ 2‬ماده ‪ 51‬و بند ‪ 1‬ماده ‪ 49‬قرارداد را فسخ کند ‪.‬‬
‫ متفاوت بودن رنگ برخی از کاالهای تسلیم شده با مفاد قرارداد‪ ،‬نقض‬‫اساسی محسوب نمی شود؛زیرا کاالی مزبور برای اهدافی که خریداری‬
‫شده اند‪ ،‬نامناسب نبوده اند؛از این رو تخلف فوق صرفا یک عدم اجرای‬
‫جزیی بوده که به استناد آن خریدار می تواند از سایر طرق جبران‬
‫خسارت مندرج در کنوانسیون استفاده کند‪.‬‬
‫ صرف تسلیم کاال با کیفیتی پایین تر و پست تر از آنچه مورد توافق‬‫بوده است‪ ،‬نقض اساسی قرارداد به معنای مندرج در ماده ‪ 25‬محسوب‬
‫نمی شود‪.‬‬
‫ درقراردادی توافق شد که چندین بسته کبالت سولفات با گواهی مبدأ‬‫انگلیس و با کیفیت مشخص به خریدار آلمانی تحویل گردد‪.‬خریدار از‬
‫پرداخت ثمن با این استدالل که کاالی تحویل شده در آفریقای جنوبی‬
‫ساخته شده نه انگلیس و نیز کیفیت آن پست تر و پایین تر از اوصاف‬
‫مورد توافق است‪ ،‬امتناع کرد‪.‬دادگاه در رسیدگی به ادعای فسخ از ناحیه‬
‫خریدار چنین حکم می کند‪ «:‬فسخ قرارداد به استناد قسمت«ب»بند ‪1‬‬
‫ماده ‪ 49‬ممکن نیست؛بنابراین خوانده در واقع قادر به اثبات اینکه نقض‬
‫مزبور وی را به طور عمده از آنچه استحقاق انتظار آن را از قرارداد‬
‫داشته‪ ،‬محروم ساخته‪ ،‬نبوده است»‪.‬‬
‫ با توجه به اینکه فروشنده ملزم و متعهد شده است ظرف یک هفته کل‬‫کاالها را تسلیم کند‪ ،‬تحویل ‪ 3/1‬کاالی فروخته شده‪ ،‬علی رغم گذشت دو‬
‫ماه از آن تاریخ‪ ،‬نقض اساسی قرارداد محسوب می شود‪.‬‬
‫ در قرارداد فروش و تحویل چندین دستگاه کمپرسور‪ ،‬خریدار با این‬‫استدالل که کمپرسورهای تسلیم شده منطبق با اوصاف مورد نظر نبوده و‬
‫از قدرت و انرژی سرمایی کمتری نسبت به آن میزانی که توافق شده‬
‫بود‪ ،‬برخوردار است‪ ،‬قرارداد را فسخ و از پرداخت ثمن خودداری‬
‫می کند‪.‬دادگاه فسخ اعالم شده را تأیید و اظهار می دارد هر شخص‬
‫متعارفی می تواند پیش بینی کند که ارسال کاالی نامنطبق برای خریدار‬
‫به کیفیتی که در پرونده مطرح است‪ ،‬منجر به این می شود که خریدار‬
‫آنچه انتظار دارد و مستحق است‪ ،‬دریافت نکند؛زیرا قدرت و انرژی‬
‫سرمایی یک دستگاه کمپرسورعامل اصلی و یکی از عناصر تعیین کننده‬
‫ارزش آن کاال محسوب می شود‪.‬‬
‫ عدم افتتاح به موقع اعتبارنامه اسنادی از سوی خریدار‬‫به وضوح می تواند نقض اساسی به معنای ماده ‪ 25‬تلقی‬
‫شود‪.‬‬
‫ تحویل لباس جین موضوع قرارداد با مقداری کمتر از‬‫میزان مورد توافق و دارای برچسب های ناقص و‬
‫اندازه های اشتباه‪ ،‬نقض اساسی به شمارمی رود‪.‬‬
‫تعریف و مفهوم این نهاد چیست و عناصر اصلی تشکیل دهنده ان کدامند؟‬
‫نقض اساسی برای نخستین بار رسما در کنوانسیون ‪ 1964‬الهه‪ ،‬پس از بحث ها و گ فتگوهای فراوان پذیرفته‬
‫شد و شرط اصلی امکان فسخ قرارداد اعالم گردید‪.‬تعریف نقض اساسی در ماده ‪ 10‬قانون متحدالشکل بیع‬
‫بین المللی ‪ 1964‬الهه با اندک تفاوت های ی همانست که در ماده ‪ 25‬امده است‪.‬‬
‫ماده ‪ «: 10‬از نظر قانون حاضر‪ ،‬نقض قرارداد هنگامی اساسی محسوب می شود که طرف نقض کننده در‬
‫زمان انعقاد قرارداد بداند یا می بایست بداند چنانچه یک فرد متعارف در اوضاع و احوال مشابه طرف‬
‫قرارداد‪ ،‬نقض قرارداد و اثار ان را پیش بینی می نمود‪ ،‬قرارداد را منعقد نمی کرد»‪.‬‬
‫از این ماده چنین استفاده می شود که هرگاه به هدف اولیه و عمده شخص یعنی انچه بدون ان هرگز راضی به‬
‫انعقاد قرارداد نمی شد‪ ،‬خلل وارد اید‪ ،‬نقض اساسی واقع می شود‪.‬‬
‫همان طور که از تعریف ماده ‪ 25‬بر می اید‪ ،‬طبیعت و ماهیت تعهد‬
‫نقض شده اهمیت چندانی ندارد؛انچه مهم است‪ ،‬شدت اثار عدم‬
‫اجرای قرارداد از سوی متعهد است‪.‬گرچه نقض اساسی قرارداد اغلب‬
‫ناظر به تعهداتی است که اساس و جوهر بیع را تشکیل می دهند‪:‬تسلیم‬
‫کاال توسط فروشنده‪ ،‬قبض کاال از سوی خریدار‪ ،‬پرداخت ثمن و امثال‬
‫ان‪.‬‬
‫البته این نک ته را نباید از نظر دور داشت که با توجه به اصل حاکمیت اراده‬
‫در قراردادهای بین المللی که در ماده ‪ 6‬کنوانسیون هم بدان تصریح شده‬
‫است‪ ،‬طرفین می توانند عدم اجرای هر تعهد‪ ،‬هر چند جزی ی را اساسی توصیف‬
‫کرده و اثار این گونه نقض را بر ان مترتب سازند یا به عکس‪ ،‬نقضی را که واقعا‬
‫اساسی است‪ ،‬غیراساسی به شمار اورند‪.‬‬
‫ماده ‪ 6‬کنوانسیون« طرفین می توانند شمول مقررات این کنوانسیون را‬
‫استثناء یا با رعایت ماده ‪ 12‬از اثار هر یک ازمقررات ان عدول کنند یا انها را‬
‫تغییر دهند‪».‬‬
‫عناصر تشکیل دهنده نقض اساسی‬
‫الف ‪ -‬ورود خسارت اساسی به منافع عمده مورد انتظار طرف‬
‫مقابل از قرارداد‬
‫اینکه گ فته می شود«خسارت باید ان چنان باشد که طرف مقابل از منافع عمده مورد انتظار‬
‫محروم شود»بدین معناست که هرگونه نفع اساسی که نوعا طلبکار می توانست داشته باشد‪،‬‬
‫زائل گردد‪.‬‬
‫ب‪-‬پیش بینی اثار ناشی از نقض‬
‫پیش بینی یا قابلیت پیش بینی ضرر ناشی از نقض‬
‫طرح چند پرسش‬
‫‪ -1‬باید دید که مفهوم قاعده پیش بینی ضرر یا قابلیت پیش بینی ازنقض‬
‫کدامست‪:‬‬
‫زمان انعقاد قرارداد یا زمان نقض‬
‫‪ -2‬مفهوم شخص متعارف است که در ماده ‪ 25‬به ان اشاره شده است‬
‫‪ -3‬واینکه بار اثبات پیش بینی یا قابلیت پیش بینی اثار ناشی از نقض به‬
‫عهده کیست؟‬
‫نقض کننده یا زیاندیده‬
‫مفهوم پیش بینی یا قابلیت پیش بینی‬
‫زمان پیش بینی یا قابلیت پیش بینی ضرر‬
‫مفهوم شخص متعارف‬
‫بار اثبات‬
‫نتیجه گیری ‪:‬‬
‫‪ -1‬طبق ماده ‪ 6‬کنوانسیون اصل ازادی اراده در قرارداد ها جاری است‪،‬در نتیجه تعهدات طرفین‬
‫نیز ممکن است براساس این اصل خارج از نص کنوانسیون قرار داده شوند‪.‬‬
‫‪ -2‬برای نقض هر یک از این تعهدات ضمانت اجراهای خاصی در کنوانسیون در نظر گرفته شده‬
‫است ‪ .‬ضمانت اجرای نقض اساسی تعهد طبق مواد ‪ 49‬و‪ 63‬خاتمه یا فسخ قرارداد می باشد‪.‬‬
‫‪ -3‬اسباب اصلی فسخ طبق کنوانسیون شامل نقض اساسی‪،‬پیش بینی نقض اساسی و عدم اجرای‬
‫تعهدات در مهلت اضافی می باشند‪.‬‬
‫‪ -4‬فسخ قرارداد های بین المللی از ان جهت که اثار و عواقب سنگینی در پ ی دارند‪،‬به عنوان‬
‫استثناء قابل اعمال هستند و اصل بر بقاء قرارداد و اجرای ان است‪.‬‬
‫منابع ‪:‬‬
‫‪ -1‬صفای ی‪،‬سید حسین‪-‬کاظمی‪،‬محمود‪-‬عادل‪،‬مرتضی‪-‬میرزانژاد‪،‬اکبر‪-‬حقوق بیع بین‬
‫المللی‪-‬انتشارات دانشگاه تهران‪-‬چاپ سوم‬
‫‪ -2‬میرزا نژاد جویباری‪ ،‬اکبر ‪ ،‬بحثی پیرامون مفهوم نقض اساسی قرارداد در کنوانسیون‬
‫بیع بین المللی کاال (‪ 1980‬وین) با مطالعه تطبیقی ‪ ،‬مجله دانشکده حقوق و علوم‬
‫سیاسی دانشگاه تهران ‪ ،‬زمستان ‪ – 1381‬شماره ‪58‬‬
‫آیا میدانید دو روز از زندگی در دست ما نیست؟‬
‫یکی دیروز و یکی فردا !‬
‫ما فقط می توانیم امروز را زند گی نما ئیم‬
‫امروز می توان‪:‬‬
‫عشق ورزید‪...‬‬
‫آ رزو نمود‪...‬‬
‫تال ش کرد‪...‬‬
‫و بیش از همه ‪ ...‬لذ ت برد‬
‫روزتان پیروز!‬
‫حمید رضا نامدار ده بزرگی‬