Transcript Chemia_w_stomatologii_2

CHEMIA W STOMATOLOGII
Stomatologia jest specjalnością zabiegową wymagającą wielu
materiałów, a więc w bardzo dużym stopniu związana jest z
postępem w dziedzinie chemii. Stosowanie coraz lepszych
materiałów oraz mniej toksycznych związków chemicznych, które
działały drażniąco na tkanki zęba w dużej mierze usprawniły pracę
i podniosły jakość usług. Środki chemiczne są powszechnie
używane w stomatologii. Znalazły one zastosowanie jako składniki
past ,płynów do płukania jamy ustnej, w profilaktyce, stomatologii
zachowawczej , endodoncji, chirurgii, protetyce i stomatologii
estetycznej .Używane są również do dezynfekcji rąk, narzędzi i
sprzętu stomatologicznego wykazując silne działanie
bakteriobójcze, grzybobójcze i wirusobójcze.
Profilaktyka
Stomatologia
zachowawcza
Endodoncja
Chirurgia
Protetyka
Stomatologia
estetyczna
Dezynfekcja
Zakończenie
W ostatnich 10-20 latach nastąpił ogromny postęp w zakresie materiałów
stomatologicznych. Wiele związków chemicznych zostało wycofanych, gdyż
były toksyczne dla organizmu. Zostały one zastąpione innymi, bardziej
nowoczesnymi i obojętnymi dla organizmu człowieka. Stąd wniosek, że
rozwój chemii udoskonala skład wielu preparatów używanych w stomatologii.
Profilaktyka
W codziennym zastosowaniu pasty i płyny dezynfekujące jamę ustną zawierają
wiele związków chemicznych. Najczęściej w pastach stosuje się aminofluorki
w postaci organicznej oraz fluorek sodu i glinu w postaci nieorganicznej.
Ponadto dodaje się środki pieniące-detergenty, mydła i środki zapachowe np.
mentol.W płynach do dezynfekcji jamy ustnej stosuję się chlorheksydynę w
postaci glukonianu lub octanu. W profilaktyce zastosowanie mają również laki
szczelinowe i lakiery np. Fluor protector. Laki szczelinowe uwalniają fluor,
którego jednym źródłem jest fluorek sodu, a drugim szkło fluorowe. Fluor
protektor jest fluorosilanem, uwalnia fluor, który wbudowywany jest w głębiej
położone warstwy szkliwa, zapewniając jego remineralizację.
Stomatologia zachowawcza
W stomatologii zachowawczej preparaty chemiczne znalazły zastosowanie jako materiały do wypełnień
czasowych, stałych, materiały podkładowe i materiały do wypełnień kanałów korzeniowych.
Najczęściej stosowany jest fleczer, czyli cement cynkowo-siarczany. W skład jego proszku wchodzi
tlenek cynku i bezwodny siarczan cynku. Płyn stanowi woda destylowana.
Kolejnym jest tlenek cynku z eugenolem lub olejkiem goździkowym. Do wypełnień stałych używa się
jeszcze amalgamatów wysokomiedziowych. Są to związki rtęci ze srebrem, cyną, miedzią, kadmem i
niekiedy cynkiem. Mimo braku szkodliwości zostały one stopniowo wyparte przez materiały
kompozytowe utwardzane chemicznie lub światłem. Zbudowane są one z fazy organicznej, która
stanowi płynna żywica najczęściej Bis-GMA, fazy nieorganicznej będącej wypełniaczem np. kwarc,
krzemionka, krzemian litowo-glinowy lub tez szkło oraz substancji wiążącej-silan winylu.
Do materiałów podkładowych zalicza się cementy cynkowo-fosforanowe, karboksylowe, tlenkowocynkowo-eugenolowe, glassjonomery, wodorotlenkowo-wapniowe Najbardziej znany jest cement
fosforanowy. W skład jego proszku wchodzi: wyprażony tlenek cynku, tlenek magnezu, barwniki(tlenek
żelaza i manganu) oraz sole srebra i miedzi. Płyn stanowi mieszanina kwasów orto, meta ,
pirofosforanowego.Cementy karboksylowe to mieszanina tlenku cynku z roztworem kwasu
poliakrylowego.Dośc popularne są preparaty wodorotlenkowo- wapniowe oparte na bazie
wodorotlenku wapnia, który uwalniając jony wodorotlenowe warunkując alkalizacje środowiska. Często
używane są w stomatologii cementy glassjonomerowe, których proszek stanowi kwaśno
oddziaływujące szkło wapniowo-glinowo-krzemowe wzbogacone fluorem.Płyn stanowi 40-50% kwas
poliakrylowy. Uwalniając fluor działają kariostatycznie.
Endodoncja
W endodoncji stosuję się preparaty
poszerzające kanały,odkażające kanały i
materiały do wypełniania kanałów.Do
poszerzania kanałów stosuję się środki
chelatujące jak EDTA.Do płukania kanałów
służy podchloryn sodu o pH9 i 3% woda
utleniona.Środkami odkażającymi kanały są
pochodne fenolu, jod lub jego związki np.
jodoform, płyn Lugola, metronidazol,
preparaty na bazie wodorotlenku wapnia. Do
wypełniania kanałów stosuje się pasty z
dodatkiem kortykosteroidów oraz pasty
zawierające żywice syntetyczne.
Chirurgia
W chirurgii stosowane są znieczulenia, których głównym składnikami są:
lignokaina, nowokaina, lidokaina oraz połączenie lignocainy z adrenaliną.Po
ekstrakcji stosowane są wkładki zębodołowe na bazie kwasu salicylowego i
glicyny np. Nipas lub Alvogyl zawierający lidokainę i eugenol.
Protetyka
W protetyce do wykonywania koron i mostów stosowane są stopy
metali np.kobaltowo- chromowe, złota, które wykazują wysoką
odporność na korozję i nie są toksyczne. Postępem w dziedzinie
protetyki jest stosowanie implantów wykonywanych z tytanu.
Stomatologia estetyczna
W stomatologii estetycznej stosuje się wybielanie zębów. Najczęstsze
zastosowanie ma 35% nadtlenek wodoru, nadtlenek karbamidu w stężeniu
od 10-35%, które nie uszkadzają struktur zęba
Dezynfekcja
W każdym gabinecie powinny znajdować się preparaty do dezynfekcji
rąk, narzędzi i sprzętu stomatologicznego, które hamują namnażanie
drobnoustrojów na bazie: nadtlenku wodoru, dwutlenku chloru,
czwartorzędowych związków amoniowych, amin, pochodnych
guanidyny.